Қазақстан білім және ғылым министрлігі
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
Тақырыбы___
_ _____________________ ________________________________
(бағасы)
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі ғылымдарының
докторы, профессор__
(ғылыми дәрежесі, атағы)
______________ ______________
(аты-жөні)
________ _________
(қолы)
Тобы ______________
Студент ______________
(аты-жөні)
______________ ___________
(қолы)
2008ж.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Электрондық ақпарат құралындағы интернет көші
1.1 Интернет білімділігі дегеніміз не?
Жаңа технологиялар заманында ескі құндылықтарды реттеу
Web –журналистика
2.1 On-line ережесінде жұмыс жасайтын электрондық БАҚ
Ақпарат кеңістігінің қауіпсіздігі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының жалпы сипаттамасы. ХХ ғасырдың соңында басталған
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Курстық жұмыс барысында интернет-журналистика мен
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті. Курсттық жұмыстың негізгі
Зерттеу жұмысының нысаны. Интернет пен дәстүрлі журналистика арасындағы
Зерттеу жұмысының пәні. Курсттық жұмыстың негізгі көтерген мәселесі
Зерттеу жұмысының теориялық және методологиялық негізі. Курсттық жұмыс
Зерттеу жұмысының әдіс-тәсілдері. Курсттық жұмыс жазу барысында негізгі
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы мен нәтижелері. Бұл курсттық
Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық мәнділігі. Бұл курсттық
Зерттеу жұмысының құрылымы. Берілген курсттық жұмыс негізгі үш
1 Электрондық ақпарат құралындағы интернет көшi
Тарихта адамзат өркениетiн дамытуда бiрнеше ақпараттық серпілістер болғаны
ХХ ғасырдың соңғы ширегiнен басталатын төртiншi серпіліс –
нәтижесiнде қалыптасып желiлiк-ақпараттар (информационнокоммуникационные) технологиясы aтaнғaн жаңа ақпаратты
Ендi электрондық ақпарат құралдарындағы интернет-баспа, интернетрадио және интернет-телевизия
Интернет-баспаның формасын көрсету газеттердiң дәстүрлi жақыны болып келедi,
Мамандардың пайымдауларынша, бұл электронды баспалардағы үздiксiз мiнездеме екен.
Қағаз газетiнiң стилистикасы жүйе стилистикасынан ерекшеленедi. Газеттiң жүйелiк
Электронды баспа көптеген жүйелерге қарағанда жүйе жаршысындағы қағаздар
Дегенмен, Рунеттiң дамуы темптердiң жедел дамуымен, ресейлік аудиторияның
Электрондық ақпарат құралдарының келесi түpi - Интернет -
Ерекше көрiнгенiмен, Интернеттегi радио
Радиостанция үлкен жүйеге ұмтылады, сондай-ақ ол қазiргi модаға
Осы мәселе туpaсындa ресейлiк радиожурналистердiң сұхбатынан бiраз ойларға
Интернеттегi жүйе материалдары ақпарат қызметiнде басқа да түрлi
Көрiп тұрғандай, Интернет – кiшкентай аудиторияны жергіліктi радиотаратумен
Радиостанция үшiн Интернет нышаны мыналармен қорытындылады:
- бiрiншiден, интернет оған жету жолында барлығын жасайды,
- екiншiден, Интернет радиостанцияларының тip тұтынушыларына клуб орнатып,
Интернет радиостанция мен жаңа БАҚ-тың байланысын нығайтудағы басты
Сонымен қaтap, адам егер байланыс аясынан тыс жерде
1988 жылы Forrester Research компаниясының АҚШ-тағы Интернетжарнаманың шығындары
Қорыта келе, радионы не күтiп тұр, Интернеттi тұтынып,
Радиожурналистика корректорлық дүниелерiн анықтайды. Интернетте Интернетпен жұмыс жасау,
Электрондық ақпарат құралдарының келесi бiр саласына тоқталып өтсек,
Баспасөзбен салыстырғанда жүйедегi бұқаралық ақпарат құралы iшiнде теледидардың
Қазiргi уақытта теледидардың көмeгiмен ата-аналарына қоңырау шалып, өздерiңiздiң
Көптен күткен интерактивтi теледидар жай ғaнa экраннан көрiнбейдi
Бiрiншi сатысында көрермендер кабельдi немесе спутниктiк каналдар арқылы
Содан соң «Ұлғайған ТВ» «кабельдi» (click) теледидарын орнатады.
Соңында «Толық ИТВ» пайда болады. Теледидар веб-браузер болып,
America Online телекомпаниясы осы негiзде жұмыс жасауда, AOLTV
Merrill Lynch Генри Блоджет (Henry Blodget) aғa сарапшы
Маркетингтiк компанияның вице-президентi Чарли Тришлер, ИТВ технологиясының негiзiн
Британдық ichooseTV компаниясы, оның жетекшiлiгiмен теледидар саласына өзгерiс
Forvester Research болжауынша, 2004 жылы жарнамадан түскен кipic,
«Жарнама берушiлер үшiн бұл нағыз жұмак,» - дейдi.
Бұл жаңашылдықтар Ресей мен Қазақстанды толғатуда. Виктор Кузнецов,
Интернет - керек ақпаратын алу үшiн журналистке мүмкiндiгiн
Радио мен теледидардың жүйелiкпен ұқсастығы жеделдiлiгiнде. Алайда радио
Газет, журнал, ақпарат агенттiктерi, телекомпания, радиостанциялардың өз Интернет-басшылығы
Дегенмен, жаңа мүмкiндiктердi ашумен ондағы өзгерiстер, толықтырулар журналистика
1.1 Интернет білімділігі дегеніміз не?
Медиабілім мен медиаоқудың анықтамасы
1962 жылы Мереналл Маклюэн әлемдік масштабта электрондық технологиялар
Ақпараттың артықшылықтарын сезетін әлемде, Маклюэннің медияны зерттеуге
Медиабілімді арттыру мақсатында бүкіл әлем бойынша, міне, 40
Медиаұстазы Дэвид Букингем медиаоқуын медианы оқыту процессі ретінде,
Медиаоқу курсы бағдарлмасы ең тиімді бағдарлама деп танылды,
Медиаоқуы оқушыларда медиалық проблемаларға зерттеушілік әрекетті, олардың
Курс аяқталғаннан кейін оқушылар ақпараттарды, ойын-сауық пен БАҚ-та
Олар онда бар мәліметті, қандай ақпараттың бар-
Медиакеңістік кең және өзіне газет, журналдар, телеарна, кино
Осы бағытта беттеуге тырысатындар, түрлі қиын, яғни өзара
1. Барлық медиаөнімдер құрастырылған.
2. БАҚ шындықты құрайды.
3. Аудитория медиахабарлама мазмұнын алдын-алады.
4. БАҚ коммерциялық мақсаттарды қуалайды.
5. БАҚ идеоланған және түрлі құндылықтарды насихаттайды.
6. БАҚ әлеуметтік және саяси мақсаттарды қуалайды.
7. БАҚ-та пішін мен мазмұн өзара байланысты.
8. БАҚ-тың әрбір түрі ерекше эстетикалық пішінге иеленген.
Оқушылардың медиабілімін арттыру үшін қолданылатын ұрандарды БАҚ-пен қолданушы
Ақпарат бостандығы
Мемлекеттік органдардың кепілдігімен ақпаратқа еркін қол жеткізу деп
Бүгінгі таңда, әсіресе, жиырмасыншы ғасырдың екінші жартысы өзінің
Адамзат өмірінің тарихында ақпарат жүйе маңызды билік құралы
Бүгінде, ақпараттың «демократия ауасы» екендігін әділ түрде ерекшеленеді.
Ақпарат бостандығы «тек қана» мемлекет органдары немесе қоғамдық
Ақпаратқа еркін қол жеткізу, ақпаратты еркін түрзе алу
Жоғары аталғандар мен басқа халықаралық ұйымдармен еңгізілген осы
Ұлттық заң қабылдаушылар ақпарат бастандығын бекітуде, өз тарапынан
Интернет үшін жазылған заң
Баспа станогының пайда болу туралы жаңалық қуанышпен қарсы
Интернет мүмкіндіктері жағдайды өзгертті. Әркім өзімен баспа саногы
Біз, біздің еркіндіктерімізді сақтайтын инфрожүйені иеленуге құштар
Интернет пайдаланушылар құпиялылықты сақтауды өтінеді. Ақырында, заң жеке
Жоғары сот мүшелерінің көзқарастары бірдей еді. Бұл динамикалық
Интернет желісінің толығуының әртүрлілігі, адам ойының қншалықты әртүрлі
Біз бүкіл әлемдік ақпарат инфрожүйесі туралы армандағанымызда, ол
Әлеуметтік күштер шешілген мәселелерді бақыла және олардың нәтижелерін
1.2 Жаңа технологиялар заманында ескі құндылықтарды реттеу
Интернет пайдалануды басқару
«Интернет пайдалануды басқару» - бірнеше пікірді туғызатын
2003 жылдың желтоқсан айында Женева қаласында өткізілген
Жаңа технологиялардың пайда болуы саяси араласуға жеткілікті негіз
Іздеу жүйелері
Бар құндылықтарды құрметтеу керектігін дәлелдейтін екінші бір мысал
Іздеу жүйе тура немесе ауыспалы түрде ақпараттың алуына
Ақпаратқа қол жеткізу сияқты құндылықтың біртіндеп эррозияға ұшыруынан
Интернет пайдалануды реттеудегі технологиялық бейтараптылық
Үшінші мысал, интернет пайдалануды реттеудегі технологиялық бейтараптылық –
Бүгінгі жаңа ақпараттық ғасырда, біз түрлі технологиялар арасында
Жалпы интернетке байланысты реттеу көптеген сұрақтар мен қарама-қайшылықтарды
2 WEB – ЖУРНАЛИСТИКА
Сонымен журналистикаға WWW қандай жаңалық қосады?
Интерактивтілік. Диалогтілік, интерактивтілік WWW технологияның өзінде құрылған, яғни
Арнайы жақындау. Нақты оқырманның және/немесе оқырмандар тобының қажеттіліктерін
Инфоцентрлік. Бұл қоса салынған мүмкіншілік қаншалықты терең иерархисті
Шапшаңдылық. Жүйелі ау интернетті көз алдына орталық бөлім
Өлшемденуі. Ау аспаптарға ие (мысалы, қатысулардың есепшілері), ол
Иілгіштік. Материалды ең күрделі бейнемен және жылдам оны
Өзара байланыстылық. Гипермәтіндік тілдің түбіп тамыры XVIII ғасырдың
Үнемділік. Кішігірім веб-бет – интернетке қосылу кезіндегі провайдердің
Интернетке, WWW және веб-журналисткаға қатысты жоғарыда айтылғанның барлығы
Біздің интернет-басылымның және Web-журналистканың тарихын зерттеуіміздің нәтижелерін қысқа
Технологиялардың дамуы дүние жүзілік компьютерлік ау жасауға мүмкіндік
Интернет-журналистка сирек оқиғаларда адамдармен ынталанған болатын, олар журналисттер
Интернет-журналистка өзін жеке білім болып ұсынады, ол кардиналды
Web-басылымның келесідей классификациясы болады:
Желіден тыс басылым клондары
Тек интернетте бар юасылымдар
Аралас басылымдар
Бірақ бұл классификация толықтай дәлелденбеген, себебі желіден тыс
Веб-басылымды дәстүрлі аналогтармен ұқсастығы бойынша ажыратуға болады:
Интернет-газеттер – негізінен жаңалықтарға арналған жиі таралатын баслымдар.
Интернет-журналдар – негізінен аналитикалық түрдегі тақырыптықта, қоғамдық белгідегі
Интернет-радио – Web радиостанциялар
Web-теледидар – даму үстінде интегративті теледидар.
Мамамандындырылған ақпараттық агенттіктер – телетайм лентасы арқылы ақпарат
Сонымен қатар, Web-басылымдарда басты технологиялар негізінде классификацияға бөлінеді:
Ақпараттық (хабар тарату) технологиялар-басылымның міндеті кіругейлерді ақпараттандыру (жаңалықта,
Интернативті технологиялар-басылымда публицистикалық процеске максималды кірушілердің бөлу мүмкіндігі
Коммуникативті технологиялар-басылымның міндеті сайттардың Webбірліктерін ұйымдастыру.
Фото, аудио, видео технологиялар – публицистік және әсер
Анимациялық flash-технологиялар – ақпаратты тасымалдаушы ретінде flash форматын
Шынымен интернетте ақпарат жинап, өндеп және керек болған
Бұл құбылыс өз-өзінен аудиторияның интернет арқылы тарататын бұқаралық
Желі формальді түрдегі емес, кейде үзіліп кетіп отыратын
2.1 ON-LINE ережесінде жұмыс жасайтын электрондық БАҚ
Қазақстан-болашағы бекем, елдiк үмiтi ақталмай қалмас жас мемлекет.
Бүгiнгi таңда жаhандану процесi белең алып келедi. Бiз
Онлайндiк журналистика қатандығы және әскерилiгiмен ерекшеленедi. Бiрақ оның
Ағымдағы ақпараттың қызмет «Бүкiләлемдiк шыңдағы» eскi сәндегi жаңалықтардың
Веб-технология дәстүрлi қағиданы жалғастырушы, ақпарат iзденiсiндегi журналистердiң кәсiби
Ақпаратты жедел әpi дәйектi беруде кез келген газет
Журналистиканың дәстүрлi жұмыстарын меңгеруде «Бүкiләлемдiк шыңдағы» журналистика ақпарат
Ондай «шығармашылық идеясының байлығы» журналистиканың жоғарғы үлгi қалыптарына
Интернет-журналистиканың жаңа үлгi қалыптарын қолдану үш қайта жасайтын
Интернет-журналистиканың тоғыз парызы:
Интернет-журналистиканың швед зерттеушісі және қосымша істеуші Йонас Стодерстром
Шапшаңдық – бұл әлі толық емес. Техникалық мүмкіншіліктер
Сіздің сөздеріңіз әлемнің барлығын қамти алады. Тек айтылғанның
Мұқият бақылау. Үлкен көлемдегі ақпараттың әрбір фактінің шыншылдығын
Сіздің сөздеріңіз ұзақ өмірлі. Автор тиісті ұғыну керек,
Ақпарттың түзетулері тиісті көрінетін болу керек. Кез келген
Оқырманмен бірлесіп әрекет қылыңыздар. Әрқашан кім бірдеңе қосуды,
«Линкуйте». Ашық қайнарларға, басқа позицияларға, талқылау бұтақтарына және
адам қатыстылықсызы туралы заңды қасиетті есте ұстаңыздар.
Сөз құдіреттілігі! Сөздер технологиямен еш уақытта ауыстырылған болмайды.
Сайып келгенде, біз зерттеу жүргізу барысында негізгі технологияларды
WEB-редакция ұйымы болжамдық және онлайндық баспа симбиозы сияқты
WEB-журналистке дәстүрлі журналистке қарағанда қатты талап көбірек көрсетіледі.
3 Ақпарат кеңiстiгiнiң қауiпсiздiгi
Бүкiләлемдiк байланыс - әлемтордың бiздiң елге келгенiне де
Алдымен отандық Интернеттiң тарихына аз-кем шегiнiс. 1991 жылы
Мәселен, 1997 жылы қазақстандық футбол мен шайбалы хоккейге
Алайда қазақстандық Интернеттiң бүгiнгi аяқ алысына қарай сала
Демек, осы көрсеткiштердi салыстыру арқылы-ақ Интернет жүйемiздегi
Сондықтан мамандар сайт ашып, тiркелу тұрғысынан аса көп
Сапа жағынан сөз болатын мәселелер отандық Интернеттегi дизайн,
Eскepeтiнi, реслубликамызда жыл сайын веб-дизайнерлердiң жүлдесi сарапқа салынып,
Мәселен, Ресейде 1999-2000 жылдары Интернетте қарқынды
Айтпағымыз, аталған сайттан сол рефератыңызға орай ел-жер, ұлттық
Интернеттегi сайттардың барлығына БАҚ деп қарауға болмайтыны айдан
Интернет-журналистика дәстүрлi журналистика ағымына өп өзгерiс алып келдi.
Декларацияны қабылдау-қабылдамау - әp елдiң жеке шаруасы. Бiрақ
Бүкiләлемдiк байланыстың рахаты сол, кез келген елмен тiкелей
Бiр сөзбен айтқанда, төл Интернет жүйемiзге бақылау орнату
Әлем елдерiнен айта кетсек, Қытай былтыр шетелдiк БАҚ-тың
Ал естерiңiзде болса, осы бiрнеше айлар бұрын Иран
Журналистiң интернеттен алған ақпараты бәрiбiр адам миында жинақталған
ҚОРЫТЫНДЫ
Жиырмасыншы жүз жылдықтың соңы бірегей және төтенше перспективалы
Қазақстанда Интернет жеке ақпарат құралы ретінде дәстүрлі бұқаралық
Интернет – бұқаралық ақпараттың жаһандық құралы. Миллиондаған адамдар
Сондай-ақ интернет өзінің желілер ресурстарын пайдануымен өте қолайлы.
Бүгінде интернеттің танымалдылығы туралы айту-артық сөз. Бұл желіні
Кез келген басқа мәдениетте сияқты Интернетте де өзіндік
Жоғарыда айтылғанның барлығы тек үстіртен интернет-журналистиканың қаншалықты
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Интернет и я. – 2003, №7,8. – 40.
«Reed and Googie in talks to share revenue»
ПМУ хабаршысы. Журналистика сериясы, 2004, №1. – 65.
http://www.google-ipo.com
Жаңа ғасыр. – 2006, №10. – 70.
http://www.google –watch-org/china.html
www.kenniswijk.nl
МЭМО. – 2002, №7. – 40.
Computer club. – 2002, №5. – 45.
http://www.suma-ev. De
Интернетке кіріспе «Бүкілдүниежүзілік өрмек»: Әдістемелік құрал.-Алматы, 1999. –
Кітапхана әлімі. – 2004, №2. – 25.
ПМУ хабаршысы. Журналистика сериясы, 2005, №1. – 65.
Высшая школа Казахстана. – 2002, №3. – 60.
Мир ПК. – 2004, №1. – 150.
3