Қарым-қатынас - жалпы әлеуметтік-психологиялық проблема.
Қарым-қатынас туралы түсінік және оны құрылымы
Қарым-қатынастың мазмұны және қарым-қатынас процесіндегі өзара
Қарым-қатынастың перцептивті жағы.
Қарым-қатынастың коммуникативті жағы.
Қарым-қатынастың интерактивті жағы.
Қарым-қатынас стилі.
7. « Қарым-қатынастағы сіздің стиліңіз»
Қарым-қатынас туралы түсінік және оны құрылымы
Қарым-қатынастың осы және басқа да жақтарымен
Осыдан, қарым-қатынас – кешегі телефон арқылы
Қарым-қатынас туралы бірнеше анықтамалар бар, олар
Қарым-қатынас – адам арасындағы келісімнің
Коммуникативті
Интерактивті
Перцептивті
Енді осыларға жеке-жеке сипаттама беріп өтейік.
Қарым-қатынастың коммуникативті жағы – адам арасындағы
Қарым-қатынастың интерактивті жағы – Индивидтермен тек
Қарым-қатынастың перцептивті жағы - Адам арасындағы
Адамдардың бір-бірімен өзара қарым-қатынасында құралы
Тіл – адамның ойын және іс-әрекетін
Белгі - ақпарат беруде, қолдануда кезкелген
Адамдардың қарым-қатынас барысында ақпарат алмасуда қолданатын
Интенционалды - ақпарат беруде арнайы
Интенционалды емес- ақпарат дайынсыздық түрінде беріледі.
Бұл белгіде эмоцияның белгілері көрінеді. Мысалы
Бұл сөйлесу барысында да кездесетін белгі
2.Қарым-қатынастың мазмұны және қарым-қатынас процесіндегі өзара
Қарым-қатынастың екі түрін бөліп қарастырамыз. Олар:
вербальді емес. Сөздің көмегімен жүретін қарым-қатынас
Сөздік қарым-қатынас арқылы адамның интеллектуалды
Келесі қарым-қатынастың түрі
Позалар, жест, мимика. Олар дене
Паралингвистика немесе просодика – дауысты шығару
Проксемика – ( ағылшын тілінен
Визуальді қарым-қатынас – көз арқылы қарым-қатынас
Вербальді емес қарым-қатынас, эмоцияның көмегімен жүзеге
Идентификация – (латын тілінен- өзін басқаның
Эмпатия – Басқа адамның эмоциональдық күйін
Рефлексия – (латын тілінен reflexio-
Өрбу немесе жұқтыру - бұл
Сенім – бұл қарым-қатынас барысындағы бір
Еліктеу- Бұл саналы да санасыз да
Қарым-қатынастың перцептивті жағы.
Қарым –қатынас барысында адамның
« Күнделікті өмір барысында біз адамдармен
өз бейнемізде текст тәрізді оқып, талдап
Басқа адамды түсіну үшін мына келесі
Алғашқы әсер қалай қалыптасады?
Ұзақ қарым-қатынаста адамды қабылдау мен
Өз серіктестеріміздің әсерін біз қалай
Қарым-қатынаста өздігінен бастау немесе бірінші қадам
Адам баласы қоғаммен өмір сүргендіктен
Бірінші топтың батырға теңеп суреттеуінше:« Жүзі
Екінші топтың сипттауынша:
«Шашы таралмаған, жағымсыз, өзін тастап жіберген
Мыс: Орыс жазушысы Л.Н Толстой, өзінің
Ал, оны бізге қатынас факторы деп
Мыс: Американ психологтары Р.Нисбет және Т.Вильсон
Ұзақ қарым-қатынас.
Үнемі қарым-қатынаста серіктесті терең және обьективті
Қарым-қатынас барысында кездесетін осындай қабылдаулар кейбіреулерге
Өз серіктесіңді қалай түсінуге болады? Психологиялық
Қарым-қатынастағы біздің әрекетіміз.
Г.Гетенің айтуы бойынша: « Мінез-құлық –
Мысалы, Сіз жұмысыңызға келгенде, сіздің жетекшіңіз
Осы процесті психологтар зерттей келе, мінез-құлықтың
Тәжірибеде адам басқаның мінез-құлқын қалай түсіндіреді?
Мысалы, кімде-кім кездесуден кешіккен болса, оны
Демек, әр адамның кешігу себептерін
Қарым-қатынастағы өзіндік бастау.
Қарым-қатынаста кем дегенде 2 адам қатысады.
Мысалы, Егер біз ағашқа қарап тұрсақ,
Мысалы, модаға сәйкес киім егер барлық
Осы тұрғыдан әсемдікті өзіндік бастау
Қарым-қатынастың коммуникативті жағы.
Қарым-қатынас - бұл адамның ойымен
Әсерлі коммуникациядан не шығады?
Кедергінің туындауы неде?
Ол кедергіден қалай құтылуға болады?
Түсініспеушілік кедергілері. Көп жағдайларда
Қашу
авторитет
түсініспеушілік
Қашу - бұл әңгіме барысындағы серіктестің
Авторитет (бедел) – бұл адамның барлық
Түсініспеушілік – Бұл кезкелген қоғамда туындап
Көп жағдайларда түсініспеушілік кедергілері
Қорыта айтқанда, қарым-қатынас барысында адамдар арасында
Қарым-қатынастың интерактивті жағы.
Әсер ету – қарым-қатынастың негізгі
Қарым-қатынас барысында біз бұл әсер ету
Әсер етуге және ситуацияға қалай
Дұрыс әсер етуді қалай таңдау қажет?
Қарым-қатынастағы ситуацияны түсінудің ең тиімді
Мысалы, «Ағылшын психотерапевті Перлз, әңгіме барысындағы
Э.Берннің Транзактілі анализ теориясында негізгі ұғымды
Ата-ана, ересек және бала позициясының
Негізгі сипаттамасы Ата-ана Ересек Бала
Мінездемелік сөзі және жеткізуі
«Сені оны жасамайтыныңды барлығы
«Қалай?», «не?», «қашан?», «қайда?»,
«не үшін?», «мүмкін..» «Керемет..»
«Мен саған өкпелімін!», «Мынаны қара керемет!»,
Интонация
Кінәләуші,
Қиылыстырушы,
Сынамалы(критикалық). Ақиқатқа жақынырақ Өте эмоционалды.
Көңіл-күйі
Өте тәртіпті, жоғары дұрыстаушы. Зейін аударушылық,
Кел-беттің көрінісі Ақылды, қанағатсыз, үайымшыл.
Таңдану, мұң.
Поза Қолы белінде немесе нұсқау түрінде
Кездей соқ қимыл қозғалыстың өзгеруі, (жұдырықтау,
Транзакция негізінде сөз немесе реакция
Қосымша
Қиылысатын
Жасырын.
Мұндағы қосымша транзакция былай түсіндіріледі: серіктестер
Ал екінші түрі: бұл дұрыс
Мысалы, Жолаушы: «Саған неше болды?» деп
Транзакцияның 3-түрі ол атап өткендей, жасырын
Бірінші серіктес: - « Ұмытпа, сағат
Екінші серіктес: - « Иә, олай
Бірінші серіктес: - « Сайтан алғыр,
( бұл жерде өзара әсерді байқаймыз).
Бұл жерден нағыз және жасырын позициясын
Бұл позициялар барлық ортада, кезгелген ортада
6. Қарым-қатынас стилі.
Қарым-қатынас стилі адамның мінез-құлқымен және
Ритуалды стиль - бұл топ
Манипулятивті стиль – іскерлік ситуацияға байланысты
Гуманистік стиль - өзара қарым-қатынастық стиль
Ритуалды қарым-қатынас. Мұндағы серіктестің негізгі
Мысалы, Туылған күн. Мұнда бір-бірімен 20-жыл
Бұл сипатталған ситуация – Типтік қарым-қатынастың
Ритуалды қарым-қатынаста рөлдер кездеседі. Олар: Әлеуметтік,
Мысалы, Айталық, : «қалың қалай?» деген
Мысалы, Қонаққа келген адамдардың бірі кетуге
Манипулятивті қарым-қатынас. Бұ қарым-қатынас барысында серіктес,
Мысалы, «Сіз телефонға жауап бере отырып
Гуманистік қарым-қатынас. Бұл жеке адам аралық
Мұнда серіктестің қажеттілігі, сезімі, түсінуі, көңіл-күйі
жеткізіп, ашылып айтады. Ал, бірге қызметтес
« Қарым-қатынастағы сіздің стиліңіз» тесті
Барлығымыздың да қарым-қатынас барысында қолданатын өзіндік
1.Сіз қызметтегі туындаған конфликтіден кейін, шығу
А. Әрқашан
Б. Кейде
В. Ешқашан
2.Сіз қиын жағдайларда өзіңізді қалай ұстайсыз?
А. Іштей күйінемін
Б. Сабыр сақтаймын
В. Естен танимын
3.Әріптестеріңіз сізді қандай деп есептейді?
А. Өзне сенімді және қызғаншақ.
Б. Мейірімді
В. Сабырлы және тәуелсіз.
4.Сізге жауапкершілікпен тапсырма берген жағдайда сіз
А. Оны кейбір сақтықпен қабылдаймын
Б. Еш қиындықсыз келісемін
В. Өзіңіздің тыныштығыңыз үшін одан бас
5. Партаңыздан рұқсатсыз әріптесіңіз қағазыңызды
А. Сіз оған бересіз
Б. Оған қайтып беруді бұйырасыз
В. Одан басқа не керек екенін
6. Егер сіздің күйеуіңіз жұмыстан кеш
А. Сені сонша бұлай ұстап қалған
Б. Сен қайда болдың?
В. Мен сені уайымдай бастаған едім.
Көлік айдау барысында сіз өзіңізді қалай
А. Алдыңыздағы жүріп бара жатқан көлікті
Б. Қанша көлік сізден озып кетсе
В. Ешкім қуып жетпес үшін бар
Өмірге көзқарасыңыз қандай деп ойласыз?
А. Тепе-теңдік сақталған
Б. Жеңіл
В. Қатал
9. Егер сізде барлығы ойдағыдай шықпаса,
А. Кінәмді басқаға жабар едім
Б. Көнемін
В. Сақ болуға тырысамын.
10. Жастар арасындағы тәртіпсіздікке әрекетіңіз қандай?
А. Мұндай көңіл көтерулерді жою қажет.
Б. Жастарға мәдени жерде демалатындай жағдай
В. Неге жастармен біз әуре
11. Егер сізге берілетін қызмет басқаға
А. Мен неге осыған бола жүйкемді
Б. Бұл адам бастыққа жағымдырақ
В. Мүмкін маған кейін де бұйыратын
12. Егер сіз қорқыныш фильм көрсеңіз
А. Үрей
Б. Жалығу
В Шын ниетпен қанағаттанамын.
13. Сіз маңызды жиналысқа кешігіп бара
А. Жиналыс уақытында жынданасыз.
Б. Серіктесіңізді шақыруға тырысасыз
В. Қайғырасыз.
14. Спорттық айналысуларға қатынасыңыз қалай?
А. Жеңіп шығуға тырысасыз.
Б. Өзіңізді жас секілді сезінгеніңізді бағалайсыз
В. Егер ұтылған жағдайда өкінесіз.
15. Егер сізге ресторанда немесе кафеде
А. Айқай-шудан қашу үшін сабыр сақтайсыз.
Б. Басшысын шақырып, оған ескерту жасаймын
В. Ресторан директорына арыз айтамын.
16. Егер сіздің балаңызды мектепте ренжітсе
А. Мұғалімімен сөйлесемін
Б. Балаңызды ренжіткен баланың ата-анасына ашу
В. Сол балаға да солай қайтаруды
17. Сіз қандай адамсыз?
А. Орта
Б. Өзіне сенімді
В. Жұлқынған
18. Сізбен есік аузында соқтығысып қалған
А. Кешіріңіз, бұл менің кінәм.
Б. Ештеңе етпейді
В. Кішкене байқап жүре алмайсыз ба?
19. Жастар арасындағы бұзақылық жайлы жазылған
А. Қашан осыны тоқтататын нақты өлшуіштер
Б. Осыған байланысты қатаң жаза қолдану
В. Барлығын жастардан емес, ата-ана мен
20. Сіз қандай жануарды жақсы көресіз?
А. Тигр
Б. Үй мысығы
В. Аю.
ЖАУАП БАҒАСЫ. Барлық жауабыңызды мына кесте
Жауап кілті.
Позициялар
Сұрақтар нөмірлері
1 2 3 4 5 6
а
б
в
1
2
3 2
1
3 3
2
1 2
3
1 3
2
1 2
3
1 2
1
3 2
1
3 3
2
1 3
1
2
11 12 13 14 15 16
а
б
в
1
2
3 3
2
1 1
3
2 2
3
1 1
3
2 1
2
3 1
3
2 1
3
2
2
1
3 3
2
1
Жауап интерпритациясы
34-ұпайдан төмен. Сіз өз күшіңіз бен
35-44 ұпай. Сізде агрессия шамамен, сіздің
45 ұпайдан жоғары. Сіз агрессивті
18