«Маңғыстаумұнайгаз» магис диплом
Кіріспе 1
І Бөлім. Сапа - өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттыру факторы
1.1. Өнім сапасының мәні және оның негізгі көрсеткіштері
1.2. Өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттырудың маркетингтік стратегиясы. 12
1.3 Өнім сапасының деңгейін бағалаудың әдістемелік негіздері. 21
ІІ Бөлім «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының қазіргі
2.1. «Маңғыстаумұнайгаз» Ақционерлік қоғамының өндірістік – шаруашылық жұмыстарына сипаттама
2.2. Маңғыстаумұнайгаз Акционерлік қоғамында мұнайдың сапасын басқаруды талдау. 60
ІІІ Бөлім «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында өнім сапасын басқаруды жетілдіру
Қорытынды 81
Қолданылған әдебиеттер 87
Кіріспе
Қазіргі нарық қатынасына
Адамның ұдайы өсіп келе жатқан және біртұтас қоғамның
Сапа проблемасы біздің
Бұл мәселе бұрын да назардан тыс болған жоқ. Өнім
Магистірлік жұмыста мұнай мен газ нарқы зерттеліп, Қазақстан Республикасындағы
Соңғы жылдары Қазақстанда айтарлықтай саяси, экономикалық және әлеуметтік
Нарықтық өндірісті реттеуде бәсекелестікті қолдану мүмкіндігін болдырмайтын маңызды жағдай
Жұмыстың объектісі болып «Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамы саналады.
Қазіргі таңда мұнай өндіруші кәсіпорындардың алдына қойған міндеттерін шешу
көптеген елдердің және аймақтардың экономикасының дағдарысқа ұшырауы.
Қазақстан экономикасында өндірістің қысқаруы және энергияны тұтынушылардың төмендеуі.
Қазақстанда әлеуметтік проблемалардың күрт өсуінен жұмыссыздықтың пайда болуы.
«өндіруші – тұтынушы» қатынасында көп мөлшерде делдалдардың болуы.
Дүниежүзілік нарықта мұнай жабдықтаушылармен мұнай компаниялары арасындағы күрестің шиеленісуі.
Дүниежүзінде ірі мұнай өндіруші елдердің және компаниялардың бірігу мүмкіндігі.
Мұнай өндіру аймақтарында экологиялық
- Мұнай кешенінің өндірістік құрлымын
- Қазақстанның қаржы
Дүниежүзілік нарықта энергожабдықтаушылардың балансын
құруда энерготұтынушылардың сұранысы.
Сонымен қатар кәзіргі кезде
Осы мәселедерді шешу
Сонымен қатар магистірлік жұмыста
І Бөлім. Сапа - өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттыру факторы
1.1. Өнім сапасының мәні және оның негізгі көрсеткіштері
Қазіргі заманғы нарықтық экономиканың
Сапа – кәсіпорын
Өнім сапасы – кәсіпорын
Өнім сапасының өсуі әлемнің барлық жетекші кәсіпорындарына тән.
Сондықтан шығарылатын өнімнің сапасы олардың арасындағы негізгі бәсеке.
Қазірше “сапа” және оған өте жақын
Өнім, тауар, қызмет көрсету қажеттілігін есептеп шығарғанда, баланс
Сапа экономикасына көңіл бөлінбей өнім сапасының көтерілмейтіні анық. Сөздіктерде
Менің ойымша “өнім сапасы” түсінігін
Сенімділік көрсеткіші – бүйымның
Технологиялық көрсеткіштер - өнімді
Стандарттау және унификациялау көрсеткіштері - өнімнің стандарт,
Эстетикалық көрсеткіштер –
Тасымалдау көрсеткіштері - өнімнің тасымалдауға жарамдылығын
анықтайды.
Патенттік - құқықтық көрсеткіштер - өнімнің патенттік
Экологиялық көрсеткіштер - өнімді пайдалану немесе тұтыну кезінде
Қауіпсіздік көрсеткіші - өнімнің тұтынушылар мен қызмет көрсетуші
Жоғарыда атап өтілген көрсеткіштер жинағы өнім сапасын
Зат сенімді, тартымды, өз қызметтерін
Копт =Q / Ce
Koпт – экономикалық үйлесімді сапа.
Q – зат сапасы.
Ce – затты сатып алуға және пайдалануға кететін
Формуланың бөлімін табу жеңіл,өйткені ол өнімнің сатылу бағасынан оны
Сапаны жобалау, қамтамасыз ету, сақтау жөнінідегі барлық процесстер
1.2. Өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттырудың маркетингтік стратегиясы.
Сапа мен бәсекеге қабілеттілік түсініктерінің
екеуінің қазіргі замандағы әмбебақтық қасиеттері. Бұл проблеманың
ойдағыдай шешілуі әр елдің
мәселелерді табысты
Сапа – тауардың бәсекеге
Оның табиғи реттеушісі.
қабілеттілігі оның
ұнамдылығын көрсетеді. Сондықтан бәсеке
арттырушы күш деуге болады. Бәсекеге
қарағанда сапасын байқар кезде
салыстырып, сынақтан өткізеді.
тұтынушыларда өз бағасын
кезінде сатып алушы талаптары мен артықшылықтарын білудің
орны ерекше. Бұған қажетті көрсеткіштер
түрлері бар:
1. Тұтынушының тауарға
мыналарды айтуға болады :
- өнімнің жаңа екендігі
- дайындалу сипаты,пайдаланудағы кідірссіздігі;
- сатылғаннан кейінгі техникалық күтім деңгейі
қызметінің сипаты;
- өнім бағасы және оны
Мұнда өнімнің ассортименті мен сапасына, сыртқы түріне,
2. Өзіндік талаптарға мыналар жатады:
өнімнің ассортименті мен сапасы, сыртқы түрінің бағалануы,
буып тию мен таңбалау әдістері , тауарлық
- қолданудың географиялық және климаттық жағдайы;
- қолданылып жүрген техникалық стандарттар;
- тұтынушылар мінез - құлық әдеті мен талғамдары;
- өнімді пайдаланудың сенімділігі және қолайылығы
- ақаусыздығы және беріктігі;
3. Тұтынушылық артықшылықтарды сараптау – тұтынушының заттық
сипатты, оның арналымын
бақылауға қатысты әрекеттерін
алдымен заттың нақты маркасын
Тұтынушы таңдауы өнімнің артықшылығымен, дизайнымен, белгілі
бір маркалық тауарды
Тұтынушы әдетте
жасалынғандарын таңдайды, олар пайдалануға аз шығын жұмсалатын
сатылым бағасы жоғары жабдықты
Тұтынушы көбіне нарықта атағы белгілі
береді, себебі ол
пайдалануды қамтамасыз етеді ,
оңтайлы сапамен қамтиды, тұтынушыға қолайлы етіп
белгілейді. Тұтынушы үшін
Франция маркетолыгы Жан - Жак
нарықта өтуіне байланысты
дәрежесіне сай бағалауды
бағасы бір бағалы тауармен бірдей
анықталады. Тұтынушы, тауардың сапасы оның
кезде ғана
тұтынушы талап етеді
тұтынушының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ,денсаулығын қорғауды
мемлекет өз мойнына алуға тиіс.
бұл функция жүзеге асырылып нарыққа түсіп
сапасы бақылануда. Шет елдердің тәжірибесінен сапа
шешуге біртіндеп мұқият қарауын көреміз: инновация,
қондырғылар, бәсекеге қабілетті
технологиялық процесстер.
Тауардың сапасын және бәсекеге қабілеттілігін
қызметті болып табылады. Нарық жағдайында
технология арқылы сапалы өнім шығаруды,
деген сөз . Сонымен
бақылау мемлекеттің тауардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру негізін
қалап, тұтыну стилін қалыптастыру
қызметін орындауы. Тұтынушылар тарапынан
төмендесе өндірушілер сапалы өнім өндіруге кететін
азайтады, осының салдарынан өндірілетін
қабілеттілігі төмендейді. Бұрын
Қазақстанның басқарушы органдарын сапаны
айналымының бастапқы кезінде ғана, яғни
кезінде итереді . Ал
менеджменттен өнім сапасын бақылауға алуды өндірістің ең алғашқы
кезеңінде бастауды талап етеді. Қазақстан
шешу өте маңызды мәселе. Өйткені нарық республикамызда енді ғана
қалыптаса бастады. Тұтынушылар сұранысының күрт төмендеуі тауар
сапасына деген талапқа
Мемлекеттік органдардың
кәсіпорындардың 58,8 % 1997
шығарған, 69,8 % ауыл шаруашылық
сертификат нормаларын сақтамаған. Агроөнеркәсіптік
кондитерлік және қант ( 53, 5 %)
дайындау (51, 9%) , спирт - арақ
ішімдіктер (52,6%), жеміс – көкөніс (69,8%), ет
(69,8%) сияқты маңызды
бұзушылық байқалды.
бәсекеге қабілеттілігін күрт төмендетіп
түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсерін тигізбек.
дағдарыс пен инфляция Қазақстан
қымбат болуына соқтырып,
- халыққа зиянды сапасыз өнім
заң шығарылса;
- Қазақстан Республикасаның территориясында
ойластырылса;
- егер республика
қабілетті тауарлар өндірген
жеңілдік жасалса;
- сапаны мемлекеттік
жоспарлап, талдап, қол
жоспарға сай екендігін анықтап
- қажетті технологиялық
жіберілген кемшіліктерді түзетуге немесе тауар сапасын арттыруға
жұмсалған қосымша шығындар өнім шығарушы
үшін тауар сатудың белгілі бір
болмақ және
Осы айтылған шаралардың бәрі орындалуы кажет. Оны сатып
Кn = Мі бұл жерде
Кn - өнімге қатысты маңыз коэффициенті.
n - өнім сипаттамасының саны.
Мі - үлес салмағы немесе
Нарықтық ілкімділікті зерттеудің маңызды құрамын ұсыныстарды талдау құрайды. Маркетинг
1. Өткізу бағасын
С ( max, Б ( const.
Бұл стратегияға еркін сертификация, технологияны өзгерту, ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктерін
2. Тауар сапасын сақтай отырып,
С ( const, Б ( mіn.
3. Тауар сапасын арттыра түсіп , бағаны
C (max, Б( mіn.
Бұл ең тартымды,бірақ бәсекеге қабілеттілікті арттырудың ең қиын жолы.
4. Тауар сапасының баға өсімінің шектеулі ырғағы кезінде
С ( Cі ,
Сі=C+∆C , Бі=Б+∆Бі
∆С>∆Б кезінде.
Бұл стратегия ” жоғары сапа - жоғары
5. Сапаның өсуі бағаның өсуіне
С(max, Б(max.
Бұл стратегия жоғарыдағы сәйкестікті дәлелдейтін тиімді жарнаманы қажет етеді.
1.3 Өнім сапасының деңгейін бағалаудың әдістемелік негіздері.
Мұнай өндірісінде өнім сапасының деңгейін бағалау, өнім мен
Өнімді дайындап жасау сатысы.
(бағалау мақсаты - өнімнің техникалық
класстары мен топтарын анықтау, тұтынушылардың соның ішінде сыртқы нарық
Өнімді дайындап шығару сатысы.
(бағалау мақсаты - дайындалып жасалған өнімнің, оның нормативті-
Өнімді тұтыну және пайдалану сатысы.
(бағалаудың мақсаты – пайдалану және тұтынудағы өнім сапасының деңгейін
Өнімді жасаумен толық таныс емес адамға тауар сапасы
Дұрысында жобаға жаңа ғылыми жаңалықтар,ымырасыз сипаттағы ой ізденістер енгізілгені
Ең бастысы - ғылыми зерттеудің қазіргі заманғы ақпараттың тиімді
Мемлекеттік стандарт жүйесінің құрама бөлігі болып саналатын кәсіпорын стандарттары
Негізгі стандарт - өнім сапасын басқарудың кешендіжүйесі Кәсіпорынның жалпы
Арнайы стандарттар жабдықтаушылардың жауапкершілігін арттыратын шикізат, материалдар, құраушы
Олар өндірілетін өнімнің техникалық, технологиялық және пайдалану параметрлерін белгілеп,
Кәсіпорын стандарттарында өнім сапасын арттыруға ынталандыру, ұжымды және жекелеген
Макродеңгейде негіз тауарларды кең ассортиментте пайдаланушы тұтынушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз
- барлық сынақ
қамтамасыз ете
- тұтыну тауарларының сапасын
саласындағы мамандарды
тауаршы – сарапшылар, сапа жөніндегі
- сертификаттау кезінде қолданылатын
құжаттар қорын жетілдіру, ол үшін тұтыну тауарларының қауіпіздігі және
- кәсіпорындар шығаратын өнімдер
қамтамасыз ету, бұл үшін бірінші кезектегі шаралар ретінде танымал
- республикада арнайы мамандандырылған институт құру, оның
Сонымен халықаралық стандарттар жүйесін енгізу тұрғын халықтан тиісті оқуды
Ұлттық экономика интеграциясының әлемдік экономикаға тереңдеп, Қазақстан кәсіпорындарының сыртқы
ІІ Бөлім «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының қазіргі
2.1. «Маңғыстаумұнайгаз» Ақционерлік қоғамының өндірістік – шаруашылық жұмыстарына сипаттама
«Маңғыстаумұнайгаз» ашық акционерлік қоғамы мемлекеттік мүлік жөніндегі Қазақстан
1963 жылы құрылған кәсіпорын акционерлік қоғамға айналмас бұрын «Мангышлакнефть»
1991 жылы кәсіпорын Қазақстан Республикасының энергетика Министрлігінің құрамында болды,
Қоғамның негізгі қызметті мынадай:
- мұнай және
шикізатты өткізу.
- сыртқы экономикалық қызметтер атқару,
Жарғылық капитал
тағайындалған. Оның ішінде
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ – ның өндіретін мұнайы Қазақстан Республикасы бойынша
Сызба 1.
Қазақстан Республикасының облыстарында мұнай өндіру.
Оның 12, 0 % Батыс
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ - ның негізгі көрсеткіштерін
1998 жылғы 9 мамырда Қазақстан Республикасы Үкіметімен тендер жеңімпазы
Бұл келісім - шарт бойынша «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының
Акционерлік қоғамның басқару органдары 3 немесе 4 сатыдан тұрады.
Акционерлердің жалпы жиналысы жай акция иелеріне қоғамды басқару құқықтарын
Басқарма қоғамның күнделікті жұмысын басқарып отырады. Басқарманың міндетіне келісім
Бақылау кеңесі басқарма қызметін бақылап отыратын орган. Бақылау кеңесі
Атқарушы орган акционерлік қоғамның күнделікті қызметін басқарады. Тексеру комиссиясы
Қазіргі таңда қоғамның құрамына 5 бөлімше біріктірілген және «Маңғыстаумұнайгаз»
1. « Қаламқасмұнайгаз» мұнай газ өндіру
- Қаламқас кен орнында мұнай
- Мұнай мен газды
2. « Жетібаймұнайгаз ң мұнай және газ
- Жетібай кен орнында мұнай және газ
- мұнай мен газды өндіріс ішінде
3. Инженерлік орталық
- Акционерлік қоғамға информациялық - есептеу
4. Материалдық жабдықтау басқармасы
- Акционерлік қоғамға
қызмет көрсету.
Алматыдағы өкілділік.
Қоғам басқармасының атқару
Бизнесті жоспарлау
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ның жылдық бюджетін жоспарлау, мұнай мен газдың бағасын
Коммерциялық бөлім – «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-мен жұмыстас барлық шетел фирмалары
Материалдық - техникалық жабдықтау бөлімі – материалдық техникалық жабдықтарды
Денсаулық сақтау және спорт бөлімі – Қаламқас және Жетыбай
Кесте 1.
Маңғыстаумұнайгаз АҚ-ның басқарудың ұйымдық құрлымы .
Әлеуметтік жұмыстармен айналысу бөлімі – мұнайшылардың медициналық сақтандыру жұмыстары,
Транспорт бөлімі – вахтаға жұмысшылардың уақтында тасу, бөлімшелерді транспортпен
Техникалық бөлім – жұмысты үйымдастыру, үйлестіру және оның орындалуын
Бас энергетика бөлімі – кәсіпорындарды электр энергиясымен қамтамасыз етіп
Кен орындарын игеру жөніндегі өндірістік бөлім – бұрғылау, мұнай
Бас геолог – мұнай және газ кен орындарын игеру,
Геология және мұнай – газ кен орындарын барлау бөлімі
Жобалау бөлімі – басқарма және қоғам филиалдарының атқарушы аппараттардың
Мұнай және газ балансының бөлімі – мұнайдың балансын ай
Заң бөлімі - Қоғам басқармасы атқару аппаратының қызметінде заңдылықтың
100%- тік құқы бар жауапкершілігі
«Маңғыстау технологиялық транспорт» - мұнай, газ кен орындарында
«Бозашы технологиялық транспорт» – арнайы техника қызметтері
«Жетібай технологиялық транспорт» – арнайы техниеа қызметтері.
«Маңғыстау мұнай жолдары» - кен орындарындағы автомобиль жолдарын
«Арай» – вахтаға жұмысшылар тасу және жеңіл машиналар қызметі.
«Шегендеу» - цементтеу құралдарын пайдалану арқылы арнайы қызметтер
«Бұрғышы» – мұнай, газ кен орындарында барлау ұңғыларының құрылысы,
«Химремонтскважин» - Қаламқас кен орнындағы ұңғыларды жер асты
«Маңғыстаумұнара» – мұнаралар орнату, кен орындарында құрылыс салу және
Кесте 2.
“ММГ” АҚ - ның өндірістік қурлымы
10.«Нефтестрой» - мұнай және газ
құрылыс жұмыстарын салу.
11.«Мұнаймаш» - мұнай өндіру
қосалқы бөлшектер мен құралдар жасау.
12.«Манғыстауэнергомұнай» – кен орындарындағы электр желілерін
пайдалану.
13.«Дастархан»-АҚ-ның кен орындарында қоғамдық тамақтандыруды
ұйымдастыру.
14.«Мұнайтелеком» – АҚ-ды телефон және радио байланысымен қамтамасыз ету,
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ның құрамындағы осы бөлімшелермен мен серіктестіктерде Маңғыстау халқымен
АҚ-ға экспорт үшін рұқсат етілген шикі мұнай мен
Осыдан 15 жыл бұрын Қазақстанда енді жаңа кен орындары
«Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамы бойынша 15 кен орыны игерілуде. Оның
Ал енді «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының технико –
Жалпы кәсіпорынның өнім көлемін анықтауда, жоспарлауда кәсіпорынның технико -
“ММГ” АҚ – ның технико - экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіштер
Өлшемі Жылдар Өзгеру қарқыны%
1997 1998 1999 1997 1998
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Мұнайды өндіру
Мұнайды тапсыру
Мұнайды өткізу
Республика ішінде
Экспорт
Жаңа скважиналар енгізу
Тауарлық өнім нақты бағамен
Тауарлық өнім шығыны
1 тонна мұнайдың
өзіндік құны
Жұмысшылардың тізімдік саны
Еңбек ақы қоры
Орташа айлық еңбек ақы
Соның ішінде
өндірістік персонал
Негізгі қордың
Жылдық орташа құны
Баланстық пайда
Рентабельділік
Қор қайтарымдылығы
Қор сиымдылығы
Мың тң
Мың тң
Мың тң
скв
Мың тң
Мың тң
Теңге
Адам
Мың тң
Теңге
Теңге
Мың тң
Мың тң
%
%
%
4480,9
4444,3
4387
3048
1339
15
20135895
14280052
3201,56
12500
4347280,1
28982
38858
26138535
5855843
41,0
0,23
4,46
3347,3
3330,4
3350
2076,4
1274
2
13678610
11605583
3488,69
10454
3240539
25832
32561
24507553
2073027
17,8
0,08
11,8
4037,1
4015,0
3909,6
9635,5
29460
9
38255416
24358653
6072
3249
11598550
29749
29777
25385112
13896763
57,1
0,54
1,82
90,0
90,3
89,1
316,1
2200
60
189,9
170,5
189,6
25,9
266,8
102,6
76,6
97,1
237,3
139,2
234,7
40,8
120,6
120,5
116,7
464,0
2312
450
279,6
209,8
174,0
31,1
357,9
115,1
91,4
103,5
670,3
320,7
675
15,4
тенденциясын, динамикасын, құрлымын және оларды басқа кәсіпорын көрсеткіштерімен салыстыруға
Жаңа скважиналарды енгізу 1997 жылы 15 скважина енгізілді. 1998
Тауарлы өнім 1997 жылы 201.35.895 мың теңге, 1998 жылы
Кесте 4.
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ - да тауарлы өнім өндіру
Көрсеткіш Өлшемі 1997
Тауар өнімі Мың. тенге
Тауарлы өнімнің 1998 жылы төмендеп кетуі дүниежүзілік нарықта
Тауарлы өнім өндіру шығынына талдау жасасақ.
Кесте 5.
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-да тауарлы өнім өндіру шығыны
Көрсеткіштер өлшемі 1997
Тауарлы өнім
Шығыны Мың
Тенге
14280052
11605583
24358653
1тонна мұнайдың өзіндік құны Тенге
3201.56
3488.69
6072
1997 жылы алдынғы жылға қарағанда шығын да, тауарлы өнім
1998 жылы 11605583 мың теңгенің тауарлы өнімі шығарылды. Соған
Рентабельділік «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-да 1997 жылы 41,0 % ,
Сурет 1 «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-дағы рентабельділік
Бұл көрсеткіш 1998 жылы төмен болған. Бұдан біз кәсіпорынның
«Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамындағы жұмысшылардың тізімдегі санын және соған
Кесте 6.
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-да жұмысшылардың тізімдік саны орташа еңбек ақы.
Көрсеткіштер
Жұмысшыларды тізімдегі саны адам 12500
10454
3249
Орташа айлық еңбек ақы теңге 28982 25832 29749
1999 жылы жұмысшылар саны 1998 жылмен салыстырғанда 7205 адамға
Сонымен қатар «Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамы 1998 жылы 31 желтоқсанда
Оған сәйкесті, жалақы төлеу жөніндегі қарыздар бойынша өсім есептелінді.
Сурет 2 Орташа
1998 жылы «КазТрансОйлң компаниясы мұнайды тасымалдауға тарифтерді екі рет
Жоғарыда айтылған қиыншылықтарға қарамастан «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамы экономикалық, қаржылық
Сонымен қатар кәсіпорынның пайдалылық , төлем қабілеттілік және қаржы
Төлем қабілеттілік көрсеткіштері :
Кжалпы жабу =Барлық ағымдағы активтер / ағымдағы
К1998 = 8372228 / 19028289 = 0,44.
К1999 = 16260058/27344522 =0,59
К уақытаралық жабу = ақша қорлары + сатып
К1998 = 33536 + 13920839 +
К1999 = 4049245 + 8971298 + 27208122 / 27344522
Жалпы өтімділік көрсеткіші = Ақша қорлары / ағымдағы міндеттемелер.
К 1998 = 33536 / 19028289 = 0.001.
К1999 = 4049245/ 27344522 = 0,14
Өтімділік көрсеткіші арқылы мекеменің мүлкінің төлем қабілетін анықтайды. Өтімділік
Пайдалылық (табыстылық ) рентабельділік көрсеткіштері :
Жалпы рентабельділік нормасы = жалпы пайда / сатудан түскен
К1998 = 6590162 / 16968245 = 0,39.
К1999 = 26553157/45781992 = 2,03
Ағымдағы рентабельділік нормасы = операциялық пайда / сатудан
К 1998 = 1589696 / 16968245 = 0,09.
К1999 = 5837189 / 45781992 = 0,13
Таза рентабельділік = таза пайда / сатудан түскен түсім
К1998 = 5205824 / 16968245 = 0,31
К1999 = 8090177/45781992 = 0,18
Жұмыстың оң нәтижелі жағы рентабельділік деңгейінің өткен жылмен салыстырғанда
Қаржы тұрақтылық көрсеткішітері :
К запастарды өзіндік қормен қамтамасыз ету = айналымдағы
К1998 =10767352 / 8372228 = 1,28.
К1999 = 13054200 /16260058 = 0,80
Бұл көрсеткіш >06-0,8 болуы керек.
К маневрлік = айналымдағы меншік капиталы /
К1998 = 10767352/666649 = 16,2
К1999 = 13054200/ 13299254 = 0,98
К тәуелсіз = меншікті капитал / жинақталған жалпы
К1998 = 666649 / 32593376 = 2,045
К1999=13299254/43468180= 0,31
Бұл көрсеткіш 0,5 - 0,6 болу керек.
Жалпы көрсеткіштерді есептеп қарағанда кәсіпорынның жағдайын ондай жақсы
2.2. Маңғыстаумұнайгаз Акционерлік қоғамында мұнайдың сапасын басқаруды талдау.
Кәсіпорында өнім сапасын басқару дегеніміз өнім сапасының қажетті деңгейін
«Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында мұнай және газ өндіру жөніндегі
«Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамның Қаламқас пен Жетібай кен орындарының
Қаламқас кен орнының мұнайының бір ерекшелігі Грозный ғылыми-зерттеу
Қазақ ғылыми зерттеу жобалау мұнай институтының жобасымен салынған
Мемлекеттік зерттеу – жобалау шығыс мұнай институтының жобасы
Ескі парктің
ПТБ – 10 пештері
Химиялық жолмен мұнай
Желдірме газды тазалау қондырғысы
Су дайындайтын №1,2,3,4 РВС – 5000 қазандары.
Жаңа парк мынадай объектілерден тұрады:
Бірегей технологиялық блок, ұзындығы 56 метр ені 38.
Насос – компрессор блогы
Сепараторлар алаңы
Жел компрессоры
Пештер алаңы
құрғату қазандары
инженерлік желілер.
Алынған мұнайды осы екі парктің күрделі жүйесі арқылы су,
Ескі парк қондырғылары
1, ПТБ-10 пештерінде жылу алмастыратын камераларды ауыстыру немесе күрделі
РВС – 5000, РВС – 10000 қазандарын жөндеу.
мұнай, су, газ жинақтау жүйелерінің құрылымдарын айырбастау немесе қайтадан
Осы жұмыстардың арқасында мұнайдың дайындалуы жақсарады. Экспортқа жеткізіліп берілетін
Сонымен мұнай – сұйық каустобиолеттер қатарына жататын табиғи ішкі
Метанды мұнай метан парафин және алкан көмірсутектерінен тұрады.
Нафтенді мұнай күрделі, формуласы СnН2n мен анықталатын көмірсутектері жатады.
Сонымен қатар мұнай төмендегі нормаларға сәйкестелінуі тиіс.
Кесте 7.
Мұнайды топ бойынша нормалау
Көрсеткіштер
Хлорлы тұз концентрациясы
Судың көлемі
Механикалық қосындылар
Қаныққан будың қысымы
(сынап бағанасы) аспайды Мг/л
%
%
%
% 100
0,5
0,05
66,7
500 300
1
0,05
66,7
500 900
1
0,05
66,7
500
Құрамындағы күкірттің көлеміне қарай
Күкірті аз 0,6% -ке дейін
Күкіртті 0,61% - тен 1,8%- ке дейін
Мол күкіртті 1,8% - тен астам
20 градуста мұнайдың әр класы тығыздығына қарай 3 түрге
жеңіл (850 кг/м дейін)
орташа (851 ден 885 кг/м дейін)
ауыр (885 кг/м-ден астам)
Жер қойнауындағы мұнайдың физикалық жағдайын оны жер бетіне шығарғандағы
b= Vпл / Vнор
мұндағы: b – мұнайдың көлемдік коэффициенті;
Vпл – мұнайдың қабат бойындағы көлемі;
Vнор – мұнайдың жер бетіне шығарылғандағы көлемі;
Бұл коэффициент арқылы жер бетіне шығарылған 1 мҢ мұнай
Байқап алып көру, мұнайдың саны мен сапасын анықтау
Сынауға алу 2517-85 ГОСТы
Механикалық қосындылардың мөлшерін анықтау 6370-83 ГОСТы
Судың мөлшерін анықтау
Тұз мөлшерін анықтау 21534-76 ГОСТы
Қаныққан будың серпімділігін айына бір рет анықтау 1756-52 немесе
Мұнайдың тығыздығы 2153-91 ГОСТы
Тоқсан сайын күкірттің мөлшерін анықтау 1437-75 немесе 3877-88 ГОСТтары
Осы айтылған мұнайдың техникалық шарттары талабына сай келуін тексеру
Барлық жұмыс учаскелерінің,
процестердің міндетті
Шығарылып жатқан тауар сапасының өсуіне басшылардың сенімділігінің дәлелі.
Тұтынушының да сенімді болуын
Сынақ қорытындысының бір нәтижесі «КазТрансОйлң компаниясының мөрімен куәландырылып,
«Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының тасымалдаушы кәсіпорны «КазТрансОйл» сапасыз мұнайды өткізгені
1. «Маңғыстаумұнайгаз» құрамында 100 мг/л –нан астам тұзы бар
Тұздың көлемі
«Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамы тасымалдаушы «КазТрансОйл» компаниясына әр
3. Тұздың көлемі 240 тан 340 мг/л болса
мұнда: Сбаз –
Схром – 0,05 $
N – батыс сібір
( 240 мг/л болса N = 4,9 340
4.Тұздың көлемі 340
акционерлік қоғамның
Осындай қателіктердің болуы мұнайдың сапасының төмендеуіне әкеледі.
Сонымен,
«Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында мұнай сапасын жақсартуға, оның сапасының дүниежүзілік
Соңғы 3 жыл көрсеткіштерін қарастырайық. Жалпы 1996 жылы “Маңғыстаумұнайгаз”
«Қаламқасмұнайгазң МГӨБ –
«Жетібаймұнайгазң МГӨБ – 16,4 % (
Бірінші топ бойынша 1079468
1997 жылмен салыстырса
«Қаламқасмұнайгазң МГӨБ – 21% (1997 –23,5%)
«Жетібаймұнайгазң МГӨБ – 82,7% (1997 – 62,2%).
Екінші топ бойынша
«Қаламқасмұнайгазң МГӨБ – 0,14% (1997 – болған жоқ).
«Жетібаймұнайгазң МГӨБ – 0,88 % (1997 – 3,72%).
Үшінші топ бойынша 1998 жылы мұнай өткізілмеген. Ал 1997
«ЖМГң МГӨБ жаңа түрлі дэмульгаторларды қолданып, «Прогалит НМ-20/40ң
Жоғары сапамен – 68,4%
1-ші топ бойынша – 30,4%
2-ші топ бойынша – 0,66%
3-ші топ бойынша – 0,65%.
ал 1998 жылы реагенттердің жетіспеуінен “Прогалит НМ –20/40” реагенттін
Сонымен қатар мұнайдың төмендеуі электр энергиясының тоқтап қалуынан
Жаңа - Өзен қаласындағы “Білім”
Ақтау қаласындағы кәсіптік – техникалық
Ақтөбе қаласында кәсіптік
Алматыда – 112 адам.
Астанада – 125 адам
1998 дәрежелерін көтеру курстарында 60 қызметкер, оның ішінде 33
Өнім сапасын арттыру үшін өндіріске мынадай жаңа техника, технология,
Техникалық монометр.
НБ-125,ЦНС-180 насостары және олардың қосалқы бөлшектері.
Бұрғы түтіктері.
Компрессорлық қондырғылар
Химиялық реактивтер.
Тағы бір айта кететін жағдай еңбекке кесімді ақы төлеу
ІІІ Бөлім «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында өнім сапасын басқаруды жетілдіру
Барлық елдерде дерлік сапаны басқару
Соңғы уақытта «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамындағы техникалық бөлімінде мұнайдың сапасын
мұнайдың сапасын қамтамасыз етуді тек техникалық функция емес, қоғамның
мұнайдың сапасын жан – жақты арттыру барлық мұнайшылардың жұмысқа
Мұнайдың сапа мәселесі тек өндірістік цикл шеңберінде ғана емес,
Сапаның жаңа түсініктемесіне кәсіпорынның үйымдық құрылымын сәйкес келу керек.
Мұнайдың сапасын өндіріске автоматтандырылған жаңа технология енгізуді талап етеді.
Өнім сапасын басқару кезінде әдеттегідей тікелей басқару объектісі болып
“Маңғыстаумұнайгаз” Акционерлік қоғамында өнім сапасын жоғарлатудың басты бағыттары болып
қоғамның экономикалық жағдайын жақсарту;
қоғам қызметкерлерімен жұмысшыларының өнім сапасын арттыру жөніндегі мамандық
Өнім өткізудің жаңа нарықтарын алу немесе бұрынғыны кеңейту;
кәсіпорын қызметкерлерін моральдық және материалдық жағынан ынталандырып, өнім сапасы
өнім сапасының негізгі көрсеткіштерін жақсарту;
өндірілген өнімнің ақаулық деңгейін төмендету;
нақты салалар немесе нақты аймақтар тұтынушыларының талаптарын қанағаттандыруға бағыттау;
функциялық мүмкіндіктері жаңа принциптері жүзеге асырылатын бүйымдарды игеру;
өнім кепілдігінің мерзімін арттыру;
сервисті дамыту;
жетекші кәсіпорындар мен фирмалар өнімдерінің техникалық деңгейінен асатын жүйеге
кәсіпорында әлем стандарттарының талаптарына сай мамандықты керек ететін менеджментті
техникалық бақылау бөлімін, лаборатория және сапа үйірмелерін
ашқан жөн.
Бұл бағыттардың жүзеге асырылуы мұнайдың сапасын басқару жүйесіндегі
қимылына байланысты. Мұнайдың сапасына жаппай бақылау жүргізіп
1. Акционерлік қоғамның жоғарғы басшылары мұнайдың табиғи сапасын өз
2. Мұнайдың сапасын арттыру шаралары барлық бөлімшелерді қамтуы қажет.
Үздіксіз оқу процессі және мұнайшылардың кәсіптік шеберліктерін
арттыру.
Осы атап өтілген шаралар орташа мерзімді болашақта орындалып шығындарды
мұнайдың сапасының арттуына үлкен
қатар сапа өндіріс тиімділігімен де, оған жетер жолда шыққан
МСБ-ның алгоритмы мұнайдың сапасын есепке алумен оның қоюлығы мен
Франчайзинг “Amoco” , “General Motors” , “Лукойл”
1. Маркетинг
2.Жобалау,өнім өндіру.
Материалдық - техникалық жабдықтау
Өндірістік өнімді дайындау және шығару.
Өндіру.
Сынақтан өткізуді бақылау.
Орау және сақтау.
Өткізу.
Құрастыру және пайдалану.
Техникалық қызмет.
Пайдаға асыру.
Сапа шеңберінің көмегі арқылы өнім өндіруші тұтынушымен өнім сапасын
Өнім сапасын басқару жүйесімен қатар сапа бағдарламасын зерттеу және
Сапа үйірмелері алғашында АҚШ-та пайда болды. Бірақта бұл қозғалысқа
Сонымен қатар нарықты экономикасы дамыған елдерде мемлекеттік жоспарлау өте
- Қаламқас кен
- 4 резервуардан құрылған Қаламқас
паркінің құрылысын жетілдіру
- «Атырау» , «Диссольван» , «Дауфанс» түріндегі
өндіріске енгізу
- Қаламқас кен орнында
- Қаламқас кен орнында
- Персоналды жаңа методикаға сай
бағдарламасынан өтуі.
- «КазТрансОйл» кәсіпорынның резервуарлық емес мұнайды өткізуі
- Өнім мен еңбек сапасын басқаруды ақпаратпен қамтамасыз ету
жүйесін жетілдіру керек.
Сонымен қатар бұл жоспарларда басты назар – мұнай операцияларын
мердігерлік жұмыстар мен қызметтерді орындау құқығына ие болу үшін
атқарылатын жұмыстар мен қызметтердің нақты деңгейін қамтамасыз ететін
мұнай операцияларында пайдаланылатын қазақстандық қызметкерлердің жұмыспен қамтылу
Қабылданған стратегия шеңберінде активтер портфелімен (қаржымен) басқару саласындағы екінші
- қатар мұнай өнімдерін молайтудың әдістерін жасап,
енгізу;
- аумақтарды амбарлық мұнайдан, мұнай қалдықтарынан және мазут
сіңген топырақтан тазарту арқылы экологиялық проблеманы шешу;
- конверсиялық машина жасау
дайындау жөнінде тапсырыстар жүктеу;
- алуан түрлі мұнай өнімдерін
технологияларын енгізу;
- жергілікті шикізаттан өнеркәсіптік жолмен катализаторлар
технологиясын жасау
- Қазақстан Республикасында мықты мұнай –
базасын құру.
Сонымен қазіргі кезде қандай кәсіпорын болмасын өз мүмкіндіктеріне талдау
Қорытынды
Сонымен жоғарыдағы тарауларды қорытындылай келе өнім сапасы дегеніміз тұтынушы
нақты талаптарға, пайдалану немесе арналған сфераларына жауап беруіне;
тұтынушы талаптарын қанағаттандыруына ;
қолданылатын стандарт және техникалық шарттарға сәйкестігіне;
істегі заңдылықтарға және басқа қоғам талаптарына жауап беруінде;
тұтынушыға бәсекеге шыдамды бағалар бойынша ұсынылуында;
кіріс түсіруге бағытталынуында
Сонымен қатар Бозашы түбіндегі Қаламқас, Қаражанбас кендеріндегі мұнайлар смолаға
Еліміздегі мұнай өңдеу зауыттарының қоймалары өндірілетін өнімге толы.
30 – 40 % ғана жұмыс істеуде. Қазақстандық мұнай
Қазақстан Республикасының Президенті қазақ халқына жіберген “Қазақстан – 2030”
Жоспар
Кіріспе
І Сапа - өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттыру факторы
Өнім сапасының мәні және оның
Өнімнің бәсекелік қабілеттілігін арттырудың маркетингтік
стратегиясы
1.3 Өнім сапасының деңгейін бағалаудың әдістемелік негіздері
ІІ «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының қазіргі
жағдайына баға беру
2.1 «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамының өндірістік -
шаруашылық жұмыстарына сипаттама беру
2.2 «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында өнім
сапасын басқаруды талдау
ІІІ «Маңғыстаумұнайгаз» Акционерлік қоғамында өнім
сапасын басқарудың жетілдіру жолдары
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер
Қолданылған әдебиеттер
“Қазақстан – 2030” Ел Президентінің Қазақстан Халқына жолдаған жолдауы.
“Акционерлік қоғамдар туралы”. Қазақстан Республикасының заңы. //
“Акционерлік қоғамдар туралы ҚР-ның заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу”
// Егеменді Қазақстан 1999. 22 желтоқсан.
“Қазақстан Республикасы үкіметінің 2001 – 2005 жылдарға арналған
// Егеменді Қазақстан 8.05. 2001
“Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібіндегі қаржы –
экономикалық жағдайды тұрақтандыру жөніндегі кезек күттірмейтін шаралар туралы қаулысы
// Қазақстан Республикасы Президенті мен Қазақстан Республика
Үкіметінің актілер жинағы 1998 № 24
7. “Сертификаттау туралы ” Қазақстан Республикасының заңы.
// Егеменді Қазақстан 13. 08. 1999.
8. “Стандарттау туралы” Қазақстан Республикасының заңы.
// Егеменді Қазақстан 13.08. 1999.
9.“Стандарттау және сертификаттау мәселелері бойынша кейбір
заң актілер күші жойылды” деп тану туралы заңы
// Егеменді Қазақстан 13.08.1999.
“Мұнай – газ саласы кәсіпорындардардағы жекешелендіру туралы қаулысы”
Республикасы Үкіметінің актілер жинағы 1995 жылы № 36.
11. ” Қазақстан мұнайын экспортқа шығару жөніндегі ҚР
12. “Регионы Казахстана – Мангистауская область”
// Континент 2000 год.
Алексеев. А.А.
“Сколько стоит падение мировых цен на нефть”
// Экономика и жизнь 1998 апрель.
14. Атшыбай ұлы. Ә. “Үлкен тарих осылай басталған: Маңғыстау
15. Бақытжанов. Т. “Кәсіпорындарды бағалай білу керек : Кәсіпорын
16. Бадалов. Л. М. “Экономические проблемы повышения качества продукции”
Алматы 1998.
17. Вержбицкая. Н. “ За что
// Казахстанская правда 2 .03. 2001.
18. Герасимов. В. “ О сертификации нефтепродуктов” // Нолговые
19. Дүйсенбек. Ә. “ Мұнай өндіру пайдасы көп, қауіпі
20. Дуанабай. Ж. “ Стандарттау мен сертификаттау деген не
21. Даменская. М. Г, Соловьев. М. А. “
22. Егоров. О, Чегаркина.О,Қосжанов. А.“Қазақстан мұнай – газының мүмкіндігі
23. Жемчугов. В. “ О пользе сертификации как превратиться
// Нефть и капитал 1999 № 1.
24. Жұмажан. Б. “ Мұнай экспорты ел мүддесіне
25. Джолдасбаев. Г.У. “Резервы увеличения нефтедобычи
эффективности на материалах нефтяного комплекса Мангистауской области”
26. Дюсембаев. К. Ш. “ Анализ финансового положения предприятия
27. Даиров. М. “Мұнайлы аймақ мұнартып тұр : табиғи
28. Мұхитов. Т. “ Қазақстан мұнай кәсіпшілігінде кәсіпкерліктің қалыптасуы”
// Ақиқат 2001 №2.
29. Қырымқұлов. С. “Мұнайы бардың - құдайы бар”,
30. Козлов. Е. “ Учет брака в производстве”
31. Нурпеисова. М.М. “Повышение качества и конкурентоспособности потребительских товаров
32 Петров Н. И. “Качество : научно
33. Райзберг . Б. А. “Качество продукции и научно
34. Потрубач. Н.Н. “Формирования и развитие механизма управления производством
35. Пеленов . Е. П.
“Маркетинговый анализ в деятельности фирмы” 1998
36. Смадияр. К.
“ Қазақ мұнайы қайда кетіп жатыр ?” //
37. Серикбаева. У.
“Управление НТП в переходный период развития РК” Алматы 1997
38. Садықов. С.
“ Сапасыз өнімнің тосқауылы – стандарт”.
// Алматы ақшамы 21. 02.1996
39. Стрепетова. Е . “Сертификация систем качества требования 21
// Предприниматель и право” 5.04. 2000.
40. Садыков. С. “ Качество как оценка уровня
// Вечерняя Алматы 23.01.1998.
41. Шайынғазова. С. “ Қазақстан мұнайы өндіруді азайта
// Егеменді Қазақстан 12. 01. 2001.
42. Горфинкель. В. Я. и Куприкова. Е. М.
“Экономика предприятия” 1996 год.
43. Злобин. Б. К. “Экономика качества, концепция обновления” 1992
ºàðæû äèðåêòîðû
Áàñ áóõãàëòåð
Ñàëûºòûº æ¸íå ýêîíîìèêàëûº æîñïàðëàó, ºàðæûëûºòàëäàó
áàñºàðìàñû
Êîììåðöèÿëûº ºûçìåò
Ìàòåðèàëäû æàáäûºòàó
áàñºàðìàñû
Çà» ºûçìåòi
Áóõãàëòåðëiê
åñåï
áàñºàðìàñû
Äåíåøûíûºòûðñïîðò æ¸íå äåíñàóëûºñàºòàó áàñºàðìàñû
°êiìøiëiê–øàðóàøûëûº ºûçìåò ê¼ðñåòó áàñºàðìàñû
°ëåóìåòòiê ì¸ñåëåëåð
æ¼íiíäåãi ºûçìåò
²î¹àìäûº òàìàºòàíó á¼ëiìi
Iñ æ¾ðãiçó á¼ëiìi
°ëåóìåòòiê æ¸íå
¸êiìøiëiê ì¸ñåëåëåði
æ¼íåíäåãi äèðåêòîð
Òåõí. äèðåêòîðäû» îðûíáàñàðû-
“²àëàìºàñì½íàéãàç” ´Á áàñòû¹û
“²àëàìºàñì½íàéãàç”
¼äiðiñòiê áàñºàðìàñû
¼íäiðiñòiê –òåõíîëîãèÿëûº
ºûçìåò áàñºàðìàñû
Å»áåêòi ºîð¹àó
á¼ëiìi
Òåõíèêàëûº ºûçìåò
Ìàðêøåéäiðëiê
ºûçìåò
Òåõíèêàëûº äèðåêòîð
Òåõí. äèðåêòîðäû» îðûíáàñàðû-
“Æåòiáàéì½íàéãàç” ´Á áàñòû¹û
“Æåòiáàéì½íàéãàç”
¼äiðiñòiê áàñºàðìàñû
Ƽíäåó òàñûìàëäàó áàñºàðìàñû
Êåí îðûíäàðûí æ¼íäåó áàñºàðìàñû
Ýíåðãåòèêà áàñºàðìàñû
Îðòàëûº èíæåíåðëi
òåõíîëîãèÿëûº
ºûçìåò
Ýêîëîãèÿ áàñºàðìàñû
Áàñ ãåîëîã
Ãåîëîãèÿ æ¸íå
ì½íàéìåí ãàç
êåí îðûíäàðûíäàðûí
èãåðó æ¸íå á½ð¹ûëàó áàñºàðìàñû
Ïåðñîíàëìåí æ½ìûñ
áàñºàðìàñû
²î¹àììåí áàéëàíûñ
ºûçìåò
À² æ¸íå ÒÆ ºûçìåòi
²àóiïñiçäiê
áàñºàðìàñû
Ìîíèòîðèíã æ¸íå àºïàðàòòû êîìïüþòåðëûº ¼íäåó
áàñºàðìàñû
Áàñ äèðåêòîð
Áàñ äèðåêòîð ê¼ìåêøiñi
Àêöèîíåðëåðäi» æàëïû
æèíàëûñû
Òåêñåðó êîìèññèÿñû
Áàºûëàó êå»åñi
“Ì໹ûñòàóì½íàéãàç”
À² - íû» Ïðåçèäåíòi
«Ì໹ûñòàóì½íàéãàç»
Àêöèîíåðëiê ºî¹àìû
«Æåòiáàé
Òåõíîëîãèÿëûº
Òðàíñïîðò»
Ì໹ûñòàó
Òåõíîëîãèÿëûº
Òðàíñïîðò
«Áîçàøû
Òåõíîëîãèÿëûº
Òðàíñïîðò»
«Ì໹ûñòàó
̽íàé
Æîëäàðû»
«Ì໹ûñòàó -
ýíåðãîì½íàé»
«Ì໹ûñòàó -
ì½íàðà»
«Øåãåíäåó»
«Õèìðåìîíò -
ñêâàæèí»
«Àðàé»
«Á½ð¹ûøû»
«Ì½íàéìàø»
«Íåôòåñòðîé»
«Ì½íàé -
òåëåêîì»
«Äàñòàðõàí»