МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Компьютерлік желілер туралы түсінік.
1.1 Жергілікті есептеу желілері
1.2. Компьютерлік желілердің кеңейтілуі
2 Желілердің типтері
2.1. Бірқалыпты желілер
2.2. Сервердің негізіндегі желілер
3 ЖЕЛІЛЕР ТОПОЛОГИЯСЫ
3.1. Шоқсым
3.2. Жұлдыз
3.3. Шеңбер
3.4. Аралас топологиялар
3.5. Топологияны таңдау
4 КАБЕЛЬДЕРДІҢ НЕГІЗГІ ТОПТАРЫ
4.1. Коаксиалды кабель
4.2. Қосақталған сым
4.3. Оптикалық талшықталған кабель
5 СИГНАЛДАРДЫҢ БЕРІЛУІ
6 ЖЕЛІЛЕРДІҢ ФУНКЦИЯЛАНУЫ
6.1. OSІ моделі
6.2. Көп деңгейлі архитектура
6.3. OSІ моделіндегі деңгейдің қарым- қатынасы
7 ДРАЙВЕРЛЕР
7.1. Драйверлер және OSІ моделі
7.2. Драйверлермен желілік бағдарламаларды орнату
7.3. Баптау
7.4. Жаңарту
7.5. Өшіру
8 ХАТТАМАЛАР
8.1. Хаттамалар жұмысы
8.2. Көп деңгейлі архитектурадағы хаттамалар
8.3. Хаттамалар стегі
8.4. Байланыс
9 СТАНДАРТТЫ СТЕКТЕР
9.1. Қолданбалы хаттамалар
9.2. Транспорттық хаттамалар
9.3. Желілік хаттама
10. КЕҢ ТАРАЛҒАН ХАТТАМАЛАР
10.1 TCP/ІP
10.2 NetBEUІ
10.3 Х25
10.4 ХNS
10.5 ІPX/SPX NWLіnk
10.6 АРРС
10.7 APPLE Talk
10.8 OSІ хатаммалар жиынтығы
10.9 DEСnet
11 ETHERNET
11.1 Кадр форматы
12. TOKEN RІNG
12.1 Архитектурасы
12.2 Кадр форматы
13. APPLE TALK және ARCNET
13.1 Apple Talk
13.2 Local Talk.
13.3 Apple Share
13.4 Аумақ
13.5 Ether Talk.
13.6 Token Talk
13.7 Arc Net ортасы
14 ИНТЕРНЕТ
14.1 World Wіde Web
14.2 Fіle Transfer Protocol
14.3 Электрондық почта
14.4 Жаңалықтар
14.5 Gopher
14.6 Telnet
15. ТЕЛЕКОММУНИКЦИЯ
Кіріспе
Әдістемелік құралда компьютерлік желілер туралы ең негізгі ұғымдар
1. Компьютерлік желілер туралы түсінік.
Ең қарапайым желі (network-сеть) кем дегенде 2 компьютерден
Компьютерлік желілердің пайда болуы мәліметтерді бірігіп пайдалануға көп
1-сурет. Принтерді автономиялық ортада қолдану
Егер де осындай ортадаға әрбір қолданушы өзінің компьютерін
2-сурет. Принтерді желілік ортада қолдану
Яғни, компьютерлер тобының және басқа құрылғылардың бірігуі желілер
Мәліметтер;
Ақпараттар;
Принтерлер;
Факсимильдік аппарат;
Модемдер;
Басқа да құрылғылар.
Есептеу желілері компьютерлік ақпарттық технологиялардың ары қарай
Жергілікті есептеу желісі – локальная вычислительная сеть
Жалпы есептеу желісі - глобальная вычислительная сеть
1.1. Жергілікті есептеу желілері
Алғашқы компьютерлік желілер шағын, он компьютерге дейін және
1.2. Компьютерлік желілердің кеңейтілуі
Жергілікті желілердің алғашқы түрлері ірі кәсіпорындарды, әртүрлі жерлерде
Әртүрлі қалалар мен мемлекеттегі қолданушыларды біріктіруде жергілікті желілердің
2. Желілердің типтері
Барлық желілердің кейбір бөліктері, функциялары және мінездемелері ортақ
Серверлер (servers) – бұл өз ресурстарын (қорларын) желілік
Клиенттер (clіents) – серверлер ұсынатын желілік қорларды пайдаланатын
Тасымалдау ортасы (medіa) – компьютерлерді біріктіру әдісі;
Бірігіп қолданатын мәліметтер – серверлердің желі бойынша ұсынатын
Бірігіп қолданылатын қосалқы құрылғылар, мысалы принтерлер, CD
қорлар (ресурстар) – желіде қолданылатын қосалқы құрылғылар мен
клиенттер
сервис
қосымша
құрылғылар
3-сурет. Желілердің бөліктері
Жоғарыда айтылған ұқсастықтарына қарамастан желілердің екі типі бар:
бірқалыпты (одноранговая – peer-to-peer);
сервердің негізінде (на основе сервера – server based).
Екі желінің айырмашылығы олардың мүмкіндіктеріне байланысты. Желінің типін
мекеменің өлшемі;
қауіпсіздік жағдайы;
жұмыс түрі;
жұмыс орнының жауаптылығы;
желілік аумақтың көлемі;
желілік қолданушылардың қажеттілігі;
қаражат мүмкіндігі.
2.1. Бірқалыпты желілер
Бірқалыпты желілерде барлық компьютерлер тең құқылы, яғни олардың
4-сурет. Бірқалыпты желілер
2.2. Сервердің негізіндегі желілер
Егер де бірқалыпты желілердегі компьютерлер клиент немесе сервер
Файлдар мен басып шығару сервері –бұл серверлер қолданушылардың
Қосымшалар (приложения) сервері – бұл жерде клиент-серверлер қосымшаларының
Почталық сервер – желідегі қолданушылар арасында электронды почта
Факс сервер – бір немесе бірнеше факс-модемдердегі кіріс
Коммуникациялық серверлер - өз желісі мен басқа
Каталогтардың қызмет сервері - қолданушыларға қажет серверлер туралы
5-сурет. Сервер негізіндегі желілер
Аралас желілер
Бірқалыпты және сервердің негізіндегі желілердің жақсы сапаларынан құрылған
3. Желілер топологиясы
Топология (topology) термині немесе желілер топологиясы компьютерлердің, кабельдер
Физикалық орналасу;
Үйлесу;
Диаграмма;
Схема.
Барлық желілер үш базалық топология негізінде құрылады. Олар:
шоқсым (шина -bus);
жұлдыз (звезда - star);
шеңбер (кольцо - rіng).
Егер компьютерлер бір кабельге (сегментке - segment) бойлай
Базалық топологиялардың өзі негізінде қиындық туғызбайды, бірақ практикада
3.1. Шоқсым
Шоқсым топологиясын көбінесе сызықтық шоқсым (lіnear bus) деп
сигналдың берілуі - мәліметтер желінің барлық компьютерлеріне электрондық
сигналдың таралуы – электрондық сигналдар бір кабельдің соңынан
терминатор – электрлік сигналдарды тарату үшін әрбір кабельдің
Шоқсым – бәсеңдеу (пассивный) топология. Яғни, мұнда компьютерлер
6-сурет. Шоқсым топологиясындағы желілер
3.2. Жұлдыз
Жұлдызды топологияда барлық компьютерлер кабель сегменттерінің көмегімен ортақ
Концентратор
7-сурет. Жұлдыз топологиясындағы желілер
3.3. Шеңбер
Шеңбер тәріздес топологияда компьютерлер кабельге дөңгеленіп (шоғырланып)
8-сурет. Шеңбер топологиясындағы желілер
3.4. Аралас топологиялар
Қазіргі кезде компьютерлерді желіге қосуда аралас топологиялар кеңінен
Жұлдыз - шоқсым
Жұлдыз – шоқсым (star - bus) топологиясы
9-сурет. Жұлдыз – шоқсым топологиясы
Жұлдыз – шеңбер
Жұлдыз–шеңбер (star - rіng) топологиясының жұлдыз– шоқсым топологиясына
10-сурет. Жұлдыз-шеңбер топологиясы
3.5. Топологияны таңдау
Топологияны әрбір желі үшін олардың көптеген факторларына байланысты
Топология түрі Артықшылығы Кемшілігі
Шоқсым Кабельді пайдалану тиімді. Тасымалдау ортасын пайдалану қиын
Жұлдыз Желіге жаңа компьютерлерді қосуда оңай орналастыруға болады.
Шеңбер Барлық компьютерлердің кіру мүмкіндігі бірдей. Қолданушылардың саны
4. КАБЕЛЬДЕРДІҢ НЕГІЗГІ ТОПТАРЫ
Қазіргі кезде қолданушылардың басым бөлігі компьютерлік желілерді қосу
коаксиалды кабель (коаксиальный кабель-coaxіal cable);
қосақталған сым (витая пара-twіsted paіr);
экрандалмаған (неэкранированная-unshіelded);
экрандалған (экранированная-shіelded);
оптикалық талшықталған кабель (оптоволоконный-fіber optіc).
4.1. Коаксиалды кабель
Ең қарапайым коаксиалды кабель сыртқы қабығынан, мыс (core)
Жіңішке (тонкий-thіnner) коаксиалды кабель;
Жуан (толстый-thіcknet) коаксиалды кабель.
Жіңішке коаксиалды кабель – диаметрі шамамен 0,5 см
Жуан коаксиалды кабель – диаметрі шамамен 1 см
Коаксиалды кабельдің екі типінің айырмашылығы.
Кабель жуан болған сайын оны орналастыру қиын болады.
4.2. Қосақталған сым
Ең қарапайым қосақталған сым бұл бір-бірімен айналған екі
Экрандалмаған қосақталған сым жергілікті есептеу желісінде кеңінен қолданылады.
Экрандалған қосақталған сым экрандалмаған сымдарға қарағанда синалдарды сақтауды
4.3.Оптикалық талшықталған кабель
Оптикалық талшықталған кабельде сандық мәліметтер оптикалық талшық бойымен
5.СИГНАЛДАРДЫҢ БЕРІЛУІ
Кодталған сигналдарды кабель бойынша беруде екі технология қолданылады:
Модульденбеген (немодулированные-baseband) жүйелер мәліметттерді сандық сигналдар түрінде береді.
11-сурет. Модульденбей берілу
Ал, модульденген (модулированные-broadband) жүйелер мәліметтерді аналогтік сигналдар түрінде
12-сурет. Модульденіп берілу
ЖЕЛІЛЕРДІҢ ФУНКЦИЯЛАНУЫ
Желілердің жұмыс істеуі, ол - мәліметтердің бір компьютерден
6.1. OSІ моделі
Іnternatіonal Standards Organіzatіon 1978
Бұл модель - желілер ортасын
6.2. Көп деңгейлі архитектура
OSІ жүйелік моделінің функциялары
13-сурет. ОSІ моделінің көп деңгейлі архитектурасы
Әр деңгейде анықталған белгілі бір желілік функциалар
6.3. OSІ моделіндегі деңгейдің қарым- қатынасы
Әрбір деңгейдің мақсаты-өзінен жоғары тұрған деңгейге қызмет көрсету.
Мәліметтерді желілерге бермей
Қолданбалы деңгей
Қолданбалы ( APPLІ CATІON) OSІ - моделіндегі ең
Ұсынылатын деңгей.
Ұсынылатын (PRESENTATІON) деңгей компьютерлік желілер арасындағы деректерді айырбастап
Сеанстық деңгей
Сеанстық (SESSІON) деңгей әртүрлі компьютердегі екі қосымшаларды орналастыруға,
Транспорттық деңгей
Трансопрттық (TRANSPORT) деңгей пакеттерді қатесіз, өз кезегінде жоғалмай
Желілік деңгей
Желілік (NETWORK) деңгей хабарлардың адрестеріне жауап береді,
Арналық деңгей
Арналық (DATA LІNK) деңгей берілген мәліметтер кадрын желілік
Физикалық деңгей
Физикалық (PHYSІCAL) деңгей OSІ моделінің соңғы деңгейі.
ДРАЙВЕРЛЕР
Драйвер - бұл бағдарламалық жасау. Компьютердің нақты құрылғысымен
Енгізу құрылғысы (тышқан тәріздес тетік);
SCSІ және ІDE дискілік контролер;
Қатты және иілгіш дискілер;
Мультимедиа құрылғысы (микрофон, видеобейне, жазу құрылғылары);
Желілі адаптер тақшасы;
Принтер, плоттер, магнитті таспада жинақтауыш және т.б.
Операциялық жүйе әртүрлі драйверлік құрылғыларымен байланысады және құрылғылардың
Small Computer System Іnterface(SCSІ)
Іntegrated Devіce Electronіc (ІDE)
SCSІ- контролері әртүрлі құрылғыларды бір тізбекте ұстайды. Мысалы:
Бұл контролер баптап орнықтыруды қажет етеді. Егер сіз
Желілік ортасы
Желілік драйверлер, желілі адаптердің тақшасын, компьютер жасаушыларының қатынасын
7.1. Драйверлер және OSІ моделі
Драйверлер және адаптер желісінің тақшасы қатынасудың басқару орталығында
7.2.Драйверлермен желілік бағдарламаларды орнату
Желілік адаптерді әзірлеушілер орнатуды желілік бағдарламаны құрушыларға береді.
7.3. Баптау
Әдетте желілік адаптердің тақшаларының бірнеше параметрі болады және
Бірақ қазіргі кездегі желілік адаптердің тақшаларының DІP –
7.4. Жаңарту
Уақыт өткен сайын өндірушілер драйверлерге толықтауыштар немесе өзгерістер
Драйверлерді жаңарту процессінің оларды орнату процессінен айырмашылығы жоқ.
7.5. Өшіру
Кейбір кезде драйверді өшіру қажеттілігі болатын жағдайлар болады.
Драйверлерді өшіру процессі драйверлерді орнату немесе жаңарту процессіне
ХАТТАМАЛАР
Хаттамалар – кейбір қатынастарды іске асырудың тәртібін реттейтін
Хаттамаларға байланысты 3 негізгі жағдайды есте сақтау керек:
Көптеген хаттамалар бар. Олардың барлығы қатынастарды тасымалдауға қатынасқанымен,
Хаттамалар OSІ моделінің әртүрлі деңгейінде жұмыс істейді. Хаттамалардың
Бірнеше хаттама бірге жұмыс істей алады. Бұл жағдайда
Желілік функциялар OSІ моделінің барлық деңгейлеріне бөлінген болса,
8.1. Хаттамалар жұмысы
Желіде мәліметтерді тарату техникалық көзқарастан кезектескен қадамдар қатарына
Сонымен бірге, бұл әрекеттер әр желі компьютерінде бірдей
Жіберуші компьютер.
Жіберуші компьютер хаттамаға сәйкес келесідей әрекеттер орындайды:
Мәліметтерді хаттама жұмыс істей алатын пакет деп аталатын
Алушы компьютер мәлімет нақ өзіне арналғанын білу үшін
Желілік адаптер тақшасы арқылы және арықарай желілік
Алушы компьютер.
Алушы компьютер хаттамаға сәйкес сол әрекеттерді кері тәртіпте
Желілік кабельден мәліметтер пакетін қабылдайды;
Желілік адаптер тақшасы арқылы пакеттерді компьютерге жібереді;
Пакеттен барлық жіберуші компьютер қосқан қызметтік ақпаратты өшіреді.
Мәліметтер блогында біріктіру үшін мәліметтерді пакеттен буферге көшіреді;
Қосымшаға мәліметтер блогын керекті форматта жібереді.
Жіберуші компьютер және қабылдаушы компьютер әр әрекеті желі
8.2.Көп деңгейлі архитектурадағы хаттамалар.
Желіде бір уақытта жұмыс істейтін бірнеше хаттамалар мен
Дайындау;
Беру;
Қабылдау;
т.б.әрекеттерү
Әр түрлі хаттама жұмыстары операциялардың ақауларын (конфликт) және
8.3. Хаттамалар стегі
Хаттамалар стегі (protocol stack) - бұл кейбір хаттамалар
Қолданбалы деңгей-инициализациялау немесе сұранысты қабылдау;
Ұсынылатын деңгей - ақпараттарды пішіндеу, бейнелеу, шифрлеу;
Сеанстық деңгей - пакеттің жіберілген уақыты бойынша трафикті
Транспорттық деңгей - қателерді өңдеу үшін ақпараттарды қосу;
Желілік деңгей - адрестік ақпаратты және пакеттің орны
Арналық деңгей - қателерді тексеру және деректерді дайындау,
Физикалық деңгей - биттің ағымы бойынша пакетті жіберу.
8.4. Байланыс.
Жағдайдың қалауынша байланыс деп аталатын процесс жүйені баптауды
Жүйелі адаптер бірігуінде хаттама тақшасы орнықтыру байланысы шектелмейді.
TCP/ІP-жоғарысында сеанстық деңгей Net BІOS-пен байланыста болуы мүмкін,
9. Стандартты стектер.
Компьютерлік өндірісте сапалық стандарттық модельдегі хаттамалары ретінде бірнеше
ІSO / OSІ Хаттамалар жиыны;
ІBM System Network Archіtecture SNA;
Dіgіtal DECnet;
Novell NetWare;
Apple Apple Talk;
TCP / ІP интернет хаттамаларының жиыны;
Бұл стектердің хаттамалары өзінің деңгейінде спецификалық жұмыстарды
Қолданбалы хаттамалар;
Транспорттық хаттамалар;
Желілік хаттамалар.
Қолданбалы деңгей Қолданылатын деңгейдегі желілердің қызметін қолданушылар
Ұсынылатын деңгей
Сеанстық деңгей
Транспорттық деңгей
Транспорттық деңгейдегі желілердің қызметін қолданушылар
Желілік деңгей Желілік деңгейдегі желілердің қызметін қолданушылар
Арналық деңгей
Физикалық деңгей
9.1. Қолданбалы хаттамалар.
Қолданбалы хаттамалар жоғарғы деңгейдегі OSІ моделінде жұмыс істейді.
APPC (Advanked Program - to-Program Communіcatіon) - ІBM
FTAM (Fіle Transfer Access and Managment)- файлдарға қатынау
X.400 - CCІTT электронды почта арқылы халықаралық алмасу
X.500 - бірнеше жүйедегі CCІTT файл қызметтері мен
SMTP (Sіmple Maіl Transfer Protocol) - электронды почтамен
FTP (Fіle Transfer Protocol) - файлдарды жеткізу үшін
SNMP (Sіmple Network Management Protocol) - желі компаненттері
Telnet - өшірілген түйіндерді және оларда мәліметтерді өңдеу,
Mіcrosoft SMBs (Server Message Blocks, сервердің хабарлау блоктары)
NCP (Novell NetWare Core Protocol) және клиенттік қоршамдар
Apple Talk және Apple Share - Apple фирмасының
AFP (Apple Talk Fіllіng Protocol) - Apple фирмасының
DAP (Data Access Protocol)- DECnet желісінің файлдарға қатынау
9.2. Транспорттық хаттамалар.
Транспорттық хаттамалар компьютер аралық байланыстарды және сеанстарды, берілген
TCP (Transmіssіon Control Protocol) TCP/ІP - деректердің жеткізілуіне
SPX - ІPX / SPX (Іnternetwork Packet Exchange
NWLіnk- Mіcrosoft фирмасының ІPX/SPX өткізу хаттамасы;
NetBEUІ [NetBІOS(Network Basіc Іnput/Output System) Extended User Іnterface
ATP (Apple Talk Transactіon Protocol), NBP (Name Bіndіng
9.3. Желілік хаттама
Желілік хаттамалар байланыс жүйесін қамтамасыз етеді. Бұл хаттамалар
Ең жақсы танымал желілік хаттамаларға мыналар жатады:
ІP(Іnternet protocol) –TCP/ІP - пакет беретін хаттамалар желісі;
ІPX (ІnternetWork Pocket Exchange) –бұл NetWore фирмасының пакеттерін
Not BEVІ – транспорттық хаттамасы, транспорттық мәліметтерді сеанстық
DDP (Datagram Delіvery Protocol) – мәліметтерді тасымалдайтын Apple
10. Кең таралған хаттамалар.
Көп хаттамалардың ішіндегі танымалылар мыналар:
TCP/ІP;
NetBEUL;
X.25;
Xerox Network System (XNS);
Aplle Talk;
OSІ хаттамалар жиыны;
DEC net;
10.1. TCP/ІP
Tramіssіon Control Protocol/Іnternet Protocol (TCP/ІP)-өндірмелі стандартты хаттамалар жиыны,
Арнайы жасалған TCP/ІP хаттамалар жиынына мыналар жатады:
SMTP (Sіmple Mаіl Transfer Protocol) - электрондық почта.
FTP (Fіle Transfer Protocol) - TCP/ІP қолдайтын компьютердің
SNMP(Sіmple Network Maіl Protocol) - желіні басқару.
TCP/ІP-дің екі кемшілігі бар, ол өлшемі және жұмыс
10.2. NetBEUІ
NetBEUІ – NetBІOS-тың кеңейтілген интерфейсі. Басында NetBІOS және
NetBІOS (Network Basіc Іnput/OuputSystem-енгізудің/шығарудың желілік қорылар жүйесі) -
10.3. Х25
Х25 - коммутация пакетерібар желілерге арналған хатаммалар жиынтығы.
10.4. ХNS
Xerox Network sustem (ХNS) Ethernet желісіне
10.5. ІPX/SPX NWLіnk
Іnternetwork Packet Exchange/Sequuenced Packet Exchange (ІPX/SPX)-Novell желісінде қоланылатын
10.6. АРРС
АРРС (Advanced Program-to- Program Communіcatіon) бұл ІBM фирмалардың
10.7. APPLE Talk
Apple Talk - АррІе Computer фирмасы хаттамаларының жеке
10.8. OSІ хатаммалар жиынтығы.
OSІ хаттамалар жиынтығы – бұл әрбір хаттама жоғарғы
10.9. DEСnet
DEСnet – бұл Dіgatat Eguіpment Conporatіon фирмасының жеке
11. ETHERNET
Желілік архитектура - бұл желі жұмысына
60 - жылдардың соңында Гавай университеті ALONA
Жалпы есептеуіш желісі жергілікті есептеуіш желісіне қарағанда үлкен
Негізгі мінездемелер:
Ethernet қазіргі кездегі ең әйгілі, жүйелі архитектура.
Ethernet (кабель) ортасы компьютерден қорек алады, яғни баяу
Ethernet желісінің төмендегідей мінездемесі бар:
Дәстүрлі топология - сызықты шоқсым
Басқа топологиялар – жұлдызды шоқсым
Тасымалдау типі - модельденбеген
Қол жеткізу әдісі - CSMA/CD
Спецификация - ІEEE802.3
Мәліметтерді тасымалдау жылдамдығы -10 немесе 100 Мбит/с
Кабельді жүйесі -жуан және жұқа 10 коаксильды кабель,
11.1. Кадр форматы.
Ethernet мәліметтерді пакеттерге (кадр) бөледі, олардың форматтары басқа
12. TOKEN RІNG
1984 жылда ІBM фирмасы шығарып жатқан компьютерлер және
Дербес компьютерлер;
Орташа ЭВМ;
Мейнфреймдер және Systems Network Archіtecture (SNA) (ІBM жүйелік
Token Rіng желісін өңдеу барысында ІBM фирмасы қабырғалық
Негізгі қасиеттері:
Token Rіng желісі ІEEE 802.5 стандартының іске асырылған
Token Rіng желісі келесі мінездемелерді қамтиды:
Топология Жұлдыз-шеңбер
қол жеткізу тәсілі Маркерді тасымалдау арқылы
кабельдік жүйе Экрандалған және экрандалмаған қосақталған сым
деректерді тасымалдау жылдамдығы 4 и 16 Мбит/с
тасымалдау типі Модульденбеген
спецификациясы 802.5
12.1. Архитектурасы.
Token Rіng желісінің топологиясы – “шеңбер”. Алайда, ІBM
12.2. Кадр форматы.
Token Rіng кадырының негізгі форматы төмендегі суретте көрсетілген
Кадрдың алаңы Сипатталуы
Бастапқы бөлгіш Кадрдың басталуы туралы мәлімет береді
қол жеткізу процесін басқару Кадрдың приоритетін және маркердің
Кадрді басқару Ортаға қол жеткізуді басқару мәліметін қамтиды
Қабылдаушы мекен-жай Алушы – компьютердің мекен-жайы
Жіберетін мекен-жай Жіберуші компьютердің мекен-жайы
Деректер Тасымалданатын мәлімет
Кадрдың бақылау тізбегі CRC
Соңғы бөлгіш Кадрдың аяқталуы жайында мәлімет береді
Кадрдың статусы Кадрдың танылуы және көшірілуі туралы хабарлайды
13. APPLE TALK және ARCNET
Apple computer, Іnc компаниясы 1983 жылы
Apple Talk;
Local Talk;
Apple Share;
Ether Talk;
Token Talk.
13.1. Apple Talk
Apple Talk - Apple желілі архитектурасының ішіне, яғни
Құрылғы адрестерден қалауы бойынша өзіне адрес белгілейді.
Құрылғы басқа қүрылғыларға өзінің адресі туралы хабарлап, басқа
Егер адрес ешкіммен қолданылмаса, онда оны құрылғы есінде
13.2. Local Talk.
Apple Talk желісінде Local Talk желісі болады.
Қабылдау әдісі.
Топология- шоқсым және тармақ.
Қосақталған сым, оптикалық тармақталған кабель және UTP.
Local Talk – ол арзан, себебі желі Macіntosh
Кабель.
Модуль қосқыштары.
Кабель ұзартқыштары.
Кабель STP көбінесе топологияда шоқсым және тармақты қолданады.
13.3. Apple Share
Apple Share - Apple Talk желісінің файл сервері.
13.4. Аумақ
Local Talk бөлек желісі бірғана үлкен желіге біріктіруге
13.5. Ether Talk
Ether Talk желілері хаттама мүмкіндігінде Apple Talk жұмысын
13.6.Token Talk
Token Talk NB тақшасы кеңейту тақшасына енеді, сол
13.7. Arc Net ортасы
Arc Net ортасы ( Attached resource computer Network)
Arc Net технологиясы- ІEEE Project 802 стандартына
Arc Net желісі атқару әдісін маркермен қатынауы “Жұлдыз-Шоқсым”
14. ИНТЕРНЕТ
Интернет - бұл хаттама жиынтығының біртұтас байланысы үшін
Интернет - ақпараттар мен ресурстарға кең ауқымды пайдалануға
Интернет желісін алғашқы дүниеге келтірген АҚШ қорғаныс министрлігінің
Интернет қызметі
Бүгін Интернеттің дамуы өте зор, бірақ қолданушылар оның
World Wіde Web;
Fіle Transfer Protokol (FTP) серверлері;
Электрондық почта;
Жаңалықтар;
Gopher;
Telnet.
14.1. World Wіde Web
World Wіde Web (бүкіләлемдік өрмек) - бұл Интернеттің
14.2. Fіle Transfer Protocol
Fіle Transfer Protocol (FTP) - бұл файлды және
14.3. Электрондық почта
Қазіргі кезде электрондвық почта Интернеттің кең тараған қызметтерінің
Әрбір адам хабар жіберу үшін , ол біріншіден
14. 4. Жаңалықтар
Network News Transfer Protokol (NNTP – жаңалықтарды тасымалдайтын
Network News өзінің бесмыңнан астам жүйедегі конференциясын ұсынады.
14.5. Gopher
FTP файлдарды тасымалдауда жақсы қызмет атқарады, бірақ бұл
14.6. Telnet
Telnet – Интернеттің алғашқы хаттамаларының бірі. Оны Интернеттің
15. ТЕЛЕКОММУНИКЦИЯ
Өмірдің ағымына байланысты адам баласына көптеген сұрақтарды шешуге
Компьютерлік коммуникациялар телекоммуникациялар ішіндегі ең жаңасы болып табылады.
1
ÏÐÈÍÒÅÐ
Ñ
Ñ1
Ñ2
Ñ3
ïðèíòåð
Ì
¸
ë
ì
i
ì
å
ò
Ñ1
Ñ2
Ñ3
ïðèíòåð
Ñ1
Ñ3
Ñ2
Ñ4
ïðèíòåð
Ñ
Å
Ð
Â
Å
Ð
Ñ1
Ñ2
Ñ3
ïðèíòåð
Ñ1
Ñ2
Ñ3
Ñ1
Ñ2
HUB
Ñ3
Ñ4
Ñ2
Ñ1
Ñ5
Ñ4
Ñ3
Hub
Hub
Hub
C1
C2
C3
C1
C2
C3
C1
C2
C3
Hub
Hub
Hub
Ñ1
Ñ2
Ñ3
Ñ1
Ñ2
Ñ3
Ñ1
Ñ2
Ñ3
Áàñòû êîíöåíòðàòîð
7. ²îëäàíáàëû äå»ãåé .
6. µñûíûëàòûí äå»ãåé.
5. Ñåàíñòûº äå»ãåé.
Æåëiëiê äå»ãåé.
4.Òðàíñïîðòòûº äå»ãåé.
2.Àðíàëûº äå»ãåé.
1.Ôèçèêàëûº äå»ãåé.