Жоспар.
Кіріспе. .......................................................................................................1
Негізгі бөлім.
1. Қазақстан Республикасындағы газ саласының жалпы
1.1. Газ саласының қазіргі және келешек
1.2. Газ өндірісі бойынша
2. Қазақстан Республикасының газ өнімдерін пайдалануы.
2.1. Қазақстан Республикасының табиғи және сұйытылған
2.2. Магистралды бөліп таратушы газ құбырларның
жағдайы. ..................................................................................................10
3. Газ өндірісін модельдеу және болжау.
Қорытынды. .............................................................................................14
Пайдаланылған әдебиеттер. ...................................................................15
Кіріспе.
Бұл жұмыста еліміздегі мұнай өндірісімен тікелей
Жұмыстың әр бөлімінде газ саласын курстық
1-ші бөлімде газ саласының республикадағы жалпы
2-ші бөлімде Қазақстан Республикасының газ өнімдерін
3-щі бөлімде жұмыс бағдарламасы бойынша модель
Жұмыстың басты мақсаты: Республикадағы газ өндірісінің
Жұмыстың басты міндеттері:
1. Газ өндірісімен мұнай өндірісі арасындағы
2. Анықталған байланысқа қатысты модельдерді құру.
3. Анықталған бойынша болашақ кезеңдегі өндіріс
Модель бойынша еліміздегі мұнай өндірісі болашақтағы
Жұмыста қорытынды және жұмысты жазу барысында
1.Газ саласының қазіргі жағдайын талдау.
Саланың басты дамуын және өнім өндіру
2002 жылы мемлекеттік бюджет көмегімен оңтүстік
Табиғи газдың экспортына байланысты сұрақтарды шешу
Отандық газ желісіндегі кәсіпорындардың дағдарыстық жағдайдан
Ұлыбританияда монополиялық компания “Бритиш Газдың” қызметі
АҚШта газбен қамтамасыз етудің әрбір секторын
Заңда штатаралық газтасымалдаушы компаниялардың қызметін реттеу,
Осыған ұқсас заңдар Норвегия мен Франциядада
Ресейде “Мұнай және Газ” заңы
Газ кенорындарының қазіргі және перспективалық жағдайы.
Табиғи газдың барланған қорының көлемі, 2010
куб метрді құрады. Бірақта 1-ші қаңтар
Сурет-1.1 Қазақстан бойынша газ ресурсы және
Өндіріліп алу тереңдігімен (5мың мертден жоғары),
Осы кезде Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қызылорда
Халықаралық экспертердің соңғы бағалауы бойынша дәләлденген
Қазіргі таңда газ қорларынладын-ала ьағалау және
Кесте-1. Табиғи газ қорының көлемі бойынша
№ Қор көлеміне байланысты кенорындарның топтары.
Барлық дәлелдегендері(млрд м куб) ҚР бойынша
Қазақстан Республикасы
3011 100
1 Алыптар(300млрд м3-қа жуық)
Теңіз-М 569 18.9
Қашаған-М 227 7,5
2 Ең ірілер (100.1-300 млрд м3)
ИмашевскоеГМ 129 4.3
3 Ірілер (30.1-100.1млрд м3) 4 Жетібай-МГК
Теңге-МГК 45 1.5
Өзен-МГК 43 1.4
Ұрықтау-МГК 40 1.3
4 Орташа (10.1-30.1 млрд м3) 8
Қаламқас-ГМ 27 0.9
Амангелді-Г 25 0.8
Тепловское-
Токаревское-ГМ 25 0.8
Оңтүстік Жетібай-МГК 23 0.8
Шағырлы-
Шомышты-Г 20 0.7
Чинарвское-МГК 17 0.6
Тасболат-МГК 13 0.4
5 Шағын (3.1-10 млрд м3) 17
6 Ұсақ(1-3 млрд м3) 25
44 1.5
7 Өте ұсақ(1-млрд м3-тан) 71
20 0.7
Ескерту: МГК-мұнайгазконденсат. ГМ-газмұнайлық. М-мүнай. Г-газ.
ГМК-газмұнайконденсат.
Сурет-2 Негізгі көмірсутек кенорындарындағы табиғи газ
Шын мәнінде Қазақстан Республикасының пайдаланып жатқан
Бұл сұрақты шешудің бір нұсқасы ретінде
Келтірілген талдау Қазақстан Респуликасының газкенорындарының ресурстарын
1.Күкіртті сутек қосылыстары жоғары және өндіріліп
2.Өндіріліп алу тереңдігі орташа және күкірттік
3.Табиғи газдың еркін кенорындары бар қорлар
1.2. Газ өндірісі бойынша нақты өңдеу
Елдегі дәлелденген табиғи газ қорының көлеміне
2003-ші жылы қоршаған ортаны қорғау министірлігі
Талдау көрсеткендей бұндай жағдайлар жоғары қауіпті
Осыған байланысты нақты тәртіптің болмауы негізінен
Осының барлығы өндірілген газды пайдаланудағы құқықтық
Өазіргі таңда Республикада жалпы жобалық өндірістік
Кесте-2. Газөңдеу заводтарының қызметіне мінездеме.
ГӨЗ-ның атауы. Пайдалануға берілген мерзімі. Өндірістік
Табиғи газ бойынша(млрд метр куб) Сұйытылған
Қазақ ГӨЗ 1973-1-ші
1997-2ші 2900 80 940 73 -
Теңіз ГӨЗ 1995-1999 3-технологиялық этап бойынша.
дейін 1330 пропан
бутан
Жаңажол ГӨЗ 2003 жыл. 1400 60
Қазақ ГӨЗ (ҚазГӨЗ) Жаңаөзен қаласында орналасқан
Теңіз ГӨЗ. Теңіз мұнайгаз кенорындарының аймағында
Жаңажол ГӨЗ-ды (ЖГӨЗ) бірінші кезекте жылына
2003 жылы қыркүйекте табиғи газды өңдеуде
Сонымен аталған үш ГӨЗ-дар қуаттылығы республикада
Осының барлығы шағын мұнайгаз кенорындарының өңделуін,
2. Қазақстан Республикасының газ өнімдерін
2.1. Қазақстан Республикасындағы табиғи және
газдың пайдаланылуын талдау.
Газ жүйесінің дамуы үшін нақты жобалардың
Бұндай қарама-қарсы тенденцияларға кеңес уақыты кезеңіндегі
Осыған байланысты өзінің газ ресурстары жоқ
Газ бөлу жүйесінің деңгейіде мемлекеттер коллективті
1990 жылдары табиғи газды пайдалану басқа
Ішкі нарықта тұтынылған газдың 80%-ын өндірістік
Кесте-3. Өндірілген газды пайдалану балансы.
2004ж 2005ж 2006 (қаңтар-маусым)
Жалпы өнім 20.6 26.2 12.7
с.і. табиғи 11.5 14.1 6.8
с.і. тауарлық шығарылым 9.0 10.0 м/ж
қосалқы 9.1 12.1 5.9
с.і. пайдаланылғаны 4.0 4.1 м/ж
Тауарлық газ 13.0 14.1 6.8
Экспорт 14.3 15.4 7.5
Импорт 9.2 11.2 5.6
Ел ішіндегі пайдалану. 7.9 9.9 м/ж
с.і. өндірістік қажеттілік және құбырмен тасымалдау
тұтынушыларға 5.4 5.8 м/ж
Соңғы жылдары газ өндіоу көлемі 10-12%-ға
Газдың коммерциялық өткізілуін ынталандырушы фактордың болмауы,
Қазіргі таңда Қазақстан сұйытылған газ өндірісіндегі
2.2. Елдегі магистралды бөліп таратушы газқұбырларының
Республикадағы 14-облыстың 9-ы магистралды газ құбырлар
Орталық Азия-Орталық, Бұқара-Орал құбырлары ең негізгілері
Газ тасымалдауда 4 мың киломертге созылған
Бұқара-Орал жүйесі солтүстіктегі Жаңажол-Октябрьск-Ақтөбе және Қарталы-Рудный-Қостанай
Қазлы-Шымкент-Бішкек-Алматы, Қарталы-Қостанай және Өзен-Ақтау құбырлары оңтүстік
Газ құбырларына байланысты жұмыстың мағанасын түсіну
Кесте-4. Қазақстан Республикасындағы газ құбырларына мінездеме.
№ Газ құбырларының атауы. Іске қосылған
1 Орталық Азия-Орталық. (ОАО)
ОАО-1
ОАО-2
ОАО-3
ОАО-4
ОАО-5
1966
1969
1972
1972
1985 5-бөлік
279
406
821
821
821
1020
1220
1220
1420
1420
7
50,0/60,0
90
88
70
70
25
2 Мақат-Солт Кавказ 1987 371 1420
3 Оренбург-Новопсков 1976 380 1220 2
4 Оренбург-Батыс-Шекара 1978 380 1420 2
5 Бұқара-Орал
1-бөлік/
2-бөлік/
1965/1кап жөндеу
1965/1977-1979
639
639
1020
1020
5
5
7,2/15,0
100
6 Қазлы-Шымкент 1988 314 1220 1
7 Қарталы-Қостанай 1963 238 530-720 -
8 Окарем-Бейнеу 1967 398 1220 2
9 Өзен-Ақтау 1908-1972 3-бө/к 150 530-820
Қазақстан Республикасының газ құбыр жүйесінің негізгі
2005 жылы ҚазТрансГаз АҚ-мы өз бюджеті
2006 жылы Интергаз-Азия 16 млрд 543,6
3.1. Газ саласын модельдеу және болжау.
Бұл бөлімде берілген мәліметтер бойынша газ
Кесте-5. Республикадағы мұнай және газ өндірісінің
Көрсеткіштер атауы. Жылдар. Сумма.
1996
1998 1999 2000 2001 2002 2003
Жалпы газ өндірісі.(млрд м3) 6,5 136,25
Тауарлық газ(млрд м3). 4,2 90,3
Газ конденцаты қосылған мұнай өндірісі(млн тн).
Ендігі кезекте осы кесте көрсетілген мәліметтер
Сурет-3. Мұнай және жалпы газ өндірісінің
Осы есепте болжам жасау үшін қолданылған
Yt=a*Xt+b
Мұндағы:
а- әр жылсайынғы мұнай өндірісінен алынынатын
Xt-әр жылдағы жалпы мұнай өндірісі.
Осы алынған теңдеу бойынша алдағы үш
Аталған үш кезеңнің мұнай өнімін өндіруге
Кесте-6. Мұнай өндірісіне байланысты алдағы үш
№ Жылдар. Өндірілетін болжамды мұнай көдемі.
1 2006 65,3605
2 2007 69,986
3 2008 74,6115
Кестеде көріп отырғанымыздай алдағы үш жыл
Ал жалпы газ өндірісінің алдағы үш
Кесте-7. Жалпы газ өндірісіне байланысты алдағы
№ Жылдар. Өндірілетін болжамды жалры газ
1 2006 24,4971919
2 2007 26,4739347
3 2008 28,4506774
Кестеде көріп отырғанымыздай респуликадағы жалпы газ
Енді талдауды өндірілген мұнай көлемінің қанша
Егер жалпы мұнай өндірісін 100% деп
Жалпы қорыта айтар болса еліміздегі жалпы
Енді таңдалынып алынған модельдің дұрыстығын тексеру
Бұл критерий келесідей формула арқылы есептелінеді:
d= (et-et-1)2/ (et)2
Дардин-Уотсон критерийінің мәні таңдалынып алынған модельдің
Енді критеридің дұрыстығын тексерейік. Ол үшін
Есептің шығарылымы келесідей болды:
№ Yt (факт) (Yt теор) et
(et--et-1)2
1 6,5 6,394108794 0,105891 0,011213
2 8,1 7,590710176 0,50929 0,259376 -0,4034
3 8 7,633445939 0,366554 0,134362 0,142736
4 9,8 9,428348012 0,371652 0,138125 -0,0051
5 12,2 11,65060772 0,549392 0,301832 -0,17774
6 12,8 13,61645285 -0,81645 0,666595 1,365845
7 14,8 16,73616359 -1,93616 3,748729 1,119711
8 17,2 18,4883299 -1,28833 1,659794 -0,64783
9 20,6 21,86445523 -1,26446 1,598847 -0,02387
10 26,25 22,84737779 3,402622 11,57784 -4,66708
Сумма
20,09671
25,53588
Енді критерийдің мәнін есептейік:
d= 1,27065
Дарбин-Уотсон критериінде таңдалып алынған модельдің дұрыстығын
Сурет-4. Дарбин-Уотсон критериін анықтаушы шкала.
2
dL
4-du 4-dL
0.88
Бұл жерде көріп отырғанымыздай бізге аралық
-∞ –dL ;2 және 4-dL-
dL-du; du - 2; 2 -
Сонымен қатар бұл аралықтардың мәнін анықтайтын
Біздің есеп бойынша Дарбин-Уотсон критериінің мәні
Осы критеридің негізгі мәніне тоқталар болсақ
Кестеде көріп отырғанымыздай газ өндірісінің нақты
Еліміздегі жалпы газ өндірісі мұнай
Қорытынды.
Есептің қорытындысынан көріп отырғанымыздай еліміздегі әр
Жұмыс толықтай жоспарда көрсетілген талаптарды толық
Жұмыста аталған проблемаларды шешер болсақ онда
Қазіргі таңда газға байланысты халықаралық нарықта
Пайдаланылған әдебиеттер.
1. НЕФТЬ И ГАЗ КАЗАХСТАНА №14.
2. НЕФТЬ И ГАЗ №10. 2005
3. НЕФТЬ И ГАЗ №9. 2005
4. НЕФТЬ И ГАЗ №11. 2005
5. www. Google.kz.
6. www. Rambler.ru.
7. www. krw.org.