МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ............................................................................................................
1.1 «ЖАСТАР -ПЛЮС» ЖШС-НІҢ ЕСЕП САЯСАТЫ.........................
1.2 «ЖАСТАР -ПЛЮС» ЖШС-НІҢ ЕСЕПТІК-ТАЛДАУ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ...................................................................
2. ҚОЙМАДАҒЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫН БАҚЫЛАУ..........................................................................
2.1 Қоймадағы материалдық қорлардың кіріс және шығыс есебін құжаттық
2.2 Қоймадағы материалдың бухгалтериядағы есебі.............................
3. ҚОЙМАДАҒЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
3.1 Қоймадағы Материалдың есебін бақылау және олардың
4.МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУДЫ ТАЛДАУ..........................................................................
4.1 Талдаудың мақсаты мен міндеті және көздері......................................
4.2 Материалдық құндылықтарды пайдалануды талдау........................
ҚОРЫТЫНДЫ ................................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ..........................................................
ҚОСЫМШАЛАР .............................................................................................
Беті
5
7
8
13
13
17
23
42
42
44
48
51
Кіріспе
Экономиканың барлық саласындағы кәсіпорындар шикізат пен материалдарды ұқыпты жұмсауға,
Бухгалтерлік есебі басқару жүйесінде ең басты бір орын алады.
«Жастар-Плюс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде есепке алынған ақпараттардың көмегімен шаруашылық
«Жастар-Плюс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде материалдық запастардың есебін дұрыс және
«Жастар-плюс» жауапкершлігі шектеулі серіктестігінің алдында материалдық құндылықтарды есепке
Осы міндеттерге байланысты бұл дипломдық жұмыстың мақсаты зерттеу жүргізіліп
Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін негізгі міндттер болып мыналар
- материалдық құндылықтардың экономикалық мағынасын анықтау, оларға баға
- материалдық құндылықтардың түсуі және шығыс есебіне сипаттама беру;
- материалдық құндылықтарға аудит жүргізудің тәсілдерін анықтау;
- тауарлық-материалдық құндылықтарды пайдалануды талдау.
Жұмысты орындау барысында салыстырмалы талдау, айырмашылықтарды табу, логикалық зерттеу
Диплом алдындағы өндірістік тәжербие жұмыстың зерттеу объектісі болып Алматы
Диплом алдындағы өндірістік тәжербие кіріспеден, негізгі бөлімнен, әдебиеттер тізімінен,
1.ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1.1 «Жастар -Плюс» ЖШС-нің есеп саясаты
«Жастар -Плюс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі
Серіктестіктің банктік есеп айырысу шоты, салықтық тіркеу нөмірі, өзінің
құрылыс материалдарын дайындау және сату (кірпіш, қиыршық тас, әйнек,
автокөлік қызметтері, соының ішінде жүк және жолаушылар тасымалы;
көтерме сауда (қосалқы бөлшектер, тұрмыстық заттар).
Серіктестіктің жылдық қаржылық есептемелерінің дұрыстығын, сондай-ақ оның қызметінің ағымдағы
Серіктестіктің мүлкі қатысушыларының жарғылық қорға салған салымдарынан, таза пайдасынан
Серіктестіктің атқарушы органының қаржы-шаруашылық қызметін бақылауды жүзеге асыру үшін
Серіктестіктің табысы бір жыл ішіндегі өз қызметінің нәтижелері бойынша
Кез келген ұйым сияқты ««Жастар -Плюс» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық
1 кесте - «Жастар -Плюс» ЖШС-нің технико-экономикалық
Мың теңге
Көрсеткіштер Жылдар Ауытқу (+, -)
2007 2008 Мың теңге %
Негізгі құралдардың
жылдық құны 21 000 59 070 +38070 +181,28
Ағымдағы активтердің жылдық құны 2 164 852 2 587
Оның ішінде:
Дебиторлық қарыздар 1 980 431 2 442 540 +462
Ұйымтік қарыздардың орташа жылдық құны 3 991 3 530
Орташа еңбек ақы мөлшері, теңге 68950 72105 +3155 +4,57
Орташа тізімдік жұмысшылар саны, адам 169 178 +9
Өнімдерді (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен табыс, мың тг 484
Өткізілген өнімдердің (жұмыс, қызмет) өзіндік құны, мың тг 209
Кезең шығындары, тг 171 109 206 659 +35550 20,77
Таза табыс (залал), тг 104 076 36 093 -67983
Қор қайтарымдылығы, тенге 495,6 61,1 -434,5 87,67
Қор сыйымдылығы, тенге 0,20 1,63 1,43 7 (есе)
Өткізу рентабелділігі, % 21,49 7,4 - -14,09
Ескерту * - кесте «Жастар -Плюс» ЖШС-нің
Зерттеу жүргізілген «Жастар -Плюс» ЖШС-нің негізгі қызметтерін
Ал осы ұйымның жұмысшыларға төлейтін еңбек ақы сомасы орта
1.2 «Жастар -Плюс» ЖШС-нің есептік-талдау жұмысын ұйымдастыру
Кез-келген ұйымның бухгалтерлік есебін жүргізу және оны тиімді ұйымдастыру
Есеп саясаты – бұл ұйымның есептік нұсқасын, нұсқалар рұқсат
«Жастар -Плюс» ЖШС-нің есеп саясаты жалпылама қабылданған,
Есеп саясатының басты міндеттері болып мыналар саналады:
- «Жастар -Плюс» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық қызметін объективті
- ұйым қызметін тиімді басқару мақсатында ұйым қызметі туралы
Есеп саясатын қалыптастыру кезеңдері мыналардан тұрады: бухгалтерлік есептің объектілерін
Бухгалтерлік есепті жүргізу әдістеріне шаруашылық қызмет фактілерін топтау мен
«Жастар -Плюс» ЖШС-нің өзінің есеп саясатын өңдеу
бухгалтерлік есептің уақтылы және есеп берудің толық тиісті талаптарына
бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын синтетикалық және аналитикалық шоттарының
алғашқы есеп құжаттарының типтік нысандары;
«Жастар -Плюс» ЖШС-нің ішкі бухгалтерлік қорытынды есеп
актив пен міндеттемелер түгендеуін (инвентаризациясын) өткізу тәртібі;
актив пен міндеттемелерді бағалау әдістері;
құжат айналымы ережелері мен есеп ақпараттарын өңдеу технологиясы;
шаруашылық операцияларды бақылау тәртібі;
бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға қажетті басқа шешімдер.
Кәсіпорынның қабылдаған есеп саясаты сол ұйымдағы бухгалтерлік есептің маңызда
«Жастар -Плюс» ЖШС-нің есеп саясатын таңдауы мен
меншік нысаны мен құықтық-ұйымдастырушылық нысаны;
салалық қызметінің түрі (өнеркәсіп, құрылыс, сауда, көлік, ауыл шаруашылығы
қызметінің көлемі, жұмысшылары мен қызметкерлерінің орташа тізімдік саны және
салық салу жүйесі мен арақатынасы (әртүрлі салық түрлері бойынша
қаржы-шаруашылық қызметін дамыту стратегиясы ;
«Жастар -Плюс» ЖШС-нің ақпараттық қамсыздандыру жүйесі (оның
материалдық базасының болуы;
кәсіпорындағы бухгалтер мамандарының біліктілігі және басшылардың экономикалық батылдылығы, ынталылығы
Кез келген «Жастар -Плюс» ЖШС-нің өзінің қызметін
Кәсіпорынның есеп саясаты сол кәсіпорында қолданылатын бухгалтерлік есеп жүйесінің
Есеп саясатының әдістемелік жағына мына элементтер кіреді: мүлік пен
Осылайша белгіленген заңға сәйкес кез келген заңды тұлға болып
негізгі құралдарына амортизациялық аударым сомасын есептеу әдістері;
материалдық емес активтеріне амортизациялық аударым сомасын есептеу және оларды
шығындарды топтау мен өндіріс шығындарына жатқызу (апару) есептеу әдістері;
өндіріс шығындарын және өнімнің өзіндік құнын есептеу, яғни калькуляцияла
жанама шығындарды анықтау және оларды объектілер арасында тарату әдісі;
дайын өнімдерді кіріске алудың есебі;
аяқталмаған өндірісті анықтау және бағалау жолдары;
материалдық қорларды бағалау есептеу әдістері;
негізгі құралдарды жөндеу бойынша шығындар есебін ұйымдастыру;
курстық айырманы есептеу;
тағы да басқалар.
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының
Кәсіпорынның есеп саясаты осы «Жастар -Плюс» ЖШС-нің
Бұйрықтың құрамында есеп саясатының есеп беру жылына қабылданған барлық
Кәсіпорынның есеп саясатына енгізілген өзгертулер осы «Жастар -Плюс»
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы
бухгалтерлік есеп бойынша нормативтік актілердің өзгеруі салдарынан;
жаңа бухгалтерлік есеп стандартына көшуге байланысты және тағы да
Кәсіпорынның бухгалтерлік есепті жүргізу жолдары «Жастар -Плюс»
Бас кәсіпорын қаржылық қызметінің бөлімшелерін есеп саясатындағы болған өзгерістер
Ұйымдардың түсініктеме жазуларында жыл бойы орындалған жұмыстар бойынша жасалынған
«Жастар -Плюс» ЖШС-де бухгалтерлік қызметті бас бухгалтер
Ал кассир касса операциялары мен есеп айырысу операцияларын жүргізетін
2. ҚОЙМАДАҒЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫН БАҚЫЛАУ
2.1 Қоймадағы материалдық қорлардың кіріс және шығыс есебін құжаттық
Зерттеу жүргізілген «Жастар- Плюс» ЖШС-де материалдарды жеткізу келісім шартының
Егер материалдық қорлар темір жол немесе су транспортымен келсе,
Құжатсыз түскен материалдар актімен кірістеледі. Актіні қабылдау комиссиясы материалдық
Кейбір жағдайларда (материалдар партиясы техникалық қабылдау процесінде, зертханалық сынақтарда
Мұндай материалдар қоймада бөлек сақталып, қабылдау нәтижесі толықтай анықталғанға
Материалдық қорлар тек жабдықтаушылардан ғана емес, сонымен қатар есеп
Шикізаттар мен материалдарды, отын мен жартылай фабрикаттарды өндіріске жөнелту
Сонымен қатар бұған жөндеу және шаруашылық мақсаттары үшін, басқа
Материалдар, отын, жартылай фабрикаттар мен басқа қосалқы материалдар өндіріске
Ұйымның әрбір қызмет бөлімінде қоймадан материалдарды алу үшін, сонымен
Нан өнімдері өндірісіне материалдарды жіберу алдын ала бекітілген лимиттердің
Өндіріске материалдарды лимитттеу алдына ала бекітілген материалдар шығынының прогрессивті
Өндіріске жіберілетін материалдарды лимиттеу ұйым басшысының тапсырмасы бойынша жоспарлау
Материалдарды жіберуге бектілген лимиттер материалдар қалдығының лимитін нақтылау кезінде,
Лимиттенген материалдарды өндіріске жіберу шектеп-алу карталары
Шектеп-алу карталарын жабдықтау бөлімі немесе басқа да бөлімдер материалдардың
Шектеп-алу алу картасының бір данасы - ай басталғанға дейін
Қоймашы цехтың немесе учаскінің өкілінің қатысуымен жіберілетін материалдарды міндетті
Шектеп-алу картасы бір данамен де жазылуы мүмкін. Мұндай жағдайда
Шектеп – алу картасы бойынша сонымен қатар өндірісте пайдаланылмаған
Шектеп-алу карталарының сандарын азайту үшін карталарды тоқсанға (жыртпалы айлық
Материалдарға деген қажеттілік жие болған кезде, онда шаруашылық не
Өндіріске лимиттен артық материалдарды жұмсау немесе материалдарды ауыстыру үшін
Материалдардың лимиттен тыс жұмсалуына: учаскінің өндірістік бағдарламаны артық орындаған
Құжаттардың санын азайту үшін материалдардың жөнелтілуін рәсімдеу жүйесін (мысалы,
2.2 Қоймадағы материалдың бухгалтериядағы есебі
Зерттеу жүргізілген «Жастар- Плюс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде қойма шаруашылығы
Пайдалану бағытына қарай қоймалар орталық (базистік), объектілік және аралық
Орталық немесе базистік қоймалар өндірістік резервтерді (қорларды) сақтау үшін
Қоймадағы материалдардың қозғалысы мен олардың қалдығының есебін жүргізу үшін,
Сақтаудағы әрбір материалдың номенклатуралық нөміріне ұяшық жазылып, материалдың сақталған
Қойма меңгерушісінің немесе қоймашының міндетіне оған берілген материалдық құндылықтардың
Қоймадағы материалдық құндылықтардың талдамалық есебі белгіленген түріне сәйкес олардың
Материалдардық құндылықтардың сорттық-сандық есебін осы материалдарға жауапты тұлға жүргізеді.
Материалдардың номенклатуралық түрі аз болатын ұйымның қоймасында бұл карточканың
Ай соңында ұйымның есеп бөліміне материалдардың толықтай алынғаны немесе
Қойма меңгерушісінің есеп бөліміне тапсыратын құжаттары қабылдау-өткізу регистріне (ү.
Егер орталық қойма немесе цехтардың, қосалқы шаруашылықтардың не болмаса
Ведомость құрамында материалдардың өзгерісі (кірісі мен шығысы) бар материалдар
Материалдардың есебін жедел (қалдықтық) әдіспен жүргізген жағдайда қоймалық есеп
8 кесте
Үлгі №М-20
Ұйым, кәсіпорын __________________________
Қойма (сақтау орны) _______________________
Қоймадағы материалдар қалдығы есебінің ведомостісі (200 __ ж.)
Материалдық жауапты тұлға ______________________
Ретік № Номеклатуралық нөмір Материалдың атауы Өлшем бірлігі Бағасы
күні Қалдығы,
күні Қалдығы,
күні
Саны Сомасы Саны Сомасы Саны Сомасы
Қойма меңгерушісі карточкалардағы әрбір ай ішіндегі жиынтық деректер бойынша
Есеп бөлімінде материалдардың қалдығы олардың жоспарланған есептеу бағасына көбейтіліп,
Ұйымның бөлімшелері қоймалық-сорттық карточкасының орнына ай сайын материалдардың кірісі,
Материалдардың есеп бөліміндегі есебінің екі нұсқасын бөліп көрсетуге болады.
Жедел-бухгалтерлік (қалдықтық) келесідей негізгі ұстамдармен сипатталады:
- қойма меңгерушісі жүргізетін қоймалық-сорттық карточкалардағы материалдардың сандық есебінің
-материалдардың қозғалысына байланысты операциялардың дұрыс және дер кезінде құжатпен
- тексеру күніне есеп бөлімінің қызметкерлері қоймадағы материалдардың нақты
- материалдардың есебі жоспарлы-есептік бағамен қоймалар бойынша немесе
- жоспарлы-есептік баға бойынша материалдардың қалдығын қойма есебінің мәліметтерін
Жедел-бухгалтерлік (сальдолық) әдіс кезінде, жалпы қабылданған материалдардың қоймалық сандық
Мұндай әдіс кезінде материалдардың талдамалық бухгалтерлік есебі ақшалай өлшеммен
Ұйымның есеп бөліміне қойма меңгеруішісі тапсырған кіріс және шығыс
Алғашқы құжаттардың тексерілген (бағаланған) екінші данасы қойма бойынша ұяшықтарға,
Алғашқы құжаттарды тексеруден өткізгеннен кейін есеп бөлімі әрбір есептік
Жоғарыда айтып өткендей, өндіріс орындарындағы қоймалар мен сақтау орындарындағы
Бұл әдіс кезінде қоймадағы материалдар қалдығының ведомостісін (кітабын) жүргізу
Егер есеп автоматандырылған болса, онда қоймадағы немесе материалдық-жауапты тұлғадағы
Материалдарды жоспарлы-есептік бағамен бағалау кезінде олардың нақты өзіндік құны
Анықталған ауытқулар айдың соңындағы материалдардың қалдығы мен есепті айда
Ауытқуды немесе көліктік-дайындау шығыстарын бөлу жұмсалған материалдардың әрбір түрі
МҚА + ТМА
П = (((((((( ( 100 %;
ЕМҚ + ЕТМ
Мұндағы, П – материалдардың нақты өзіндік құнының есептік бағадан
МҚА – ай басындағы материалдардың қалдығы бойынша ауытқу;
ТМА – ай ішінде түскен материалдар бойынша ауытқу;
ЕМҚ – ай басындағы есептік бағамен материалдардың қалдығы;
ЕТМ – есепті бағамен ай ішінде түскен материалдар (ішкі
Есепті ай ішінде жұмсалған материалдардың осы пайызға тиісті ауытқудың
3. ҚОЙМАДАҒЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
3.1 Қоймадағы Материалдың есебін бақылау және олардың
Нарықтық қатынастардың даму жағдайында ұйымдардың экономикалық тиімді қызмет істеуіне
Қазақстан Республикасының “Аудиторлық қызметі туралы” Заңында аудитке мынадай анықтама
Экономика ғылымдарының докторы, профессор К.Ш. Дюсембаев өзінің ғылыми еңбегінде
Біз де бұл ғалымның тұжырымдарына қосыла отырып, тәуелсіз аудит
Аудитор көрсеткен қызметтердің жоғары сапалылығы экономикалық субъектілердің болашақта шаруашылық
Сондықтан аудиторлық фирмалар немесе аудиторлар Қазақстан Республикасының “Аудиторлық қызмет
- шаруашылық операциялары бойынша алғашқы құжаттардың дұрыс рәсімделуін бақылау
- ұйымның басқару жүйесіне берілетін ақпараттардың сапасын талдай отырып
- ұйымның шаруашылық қызметін, яғни жабдықтау, өндіріс, сату үрдістерімен
- ұйымның өндірістік қызметі бойынша жіберілген кемшіліктерді көрсетіп, оларды
- ұйымның бухгалтерлік есебі мен қаржы жұмыстарының отандық және
Осыдан шығатын негізгі қорытынды мынадай, яғни аудиттің басты міндеті
Зерттеу жүргізілген ұйымда жүргізілетін аудит арқылы жұмсалған шығындар мен
Тексеру жұмыстары жүргізілетін аудит объектілеріне ұйымның құрылтай құжаттары, соның
Зерттеу жүргізілген нан өнімдерін өндіретін «Алтын Диірмен» ЖШС-нің есеп
Нан өнімдерін өндіретін ұйымдарда тауарлық-материалдық құндылық-тарға аудит жүргізудің негізгі
Нан өнімдерін өндіру үшін пайдаланылатын шикізаттар мен материалдардың үнемді
Өндіріске жұмсалынатын негізгі материалдардың шығын нормасын алдын ала бақылау
Өндірісте материалдардың пайдалануын бақылау үшін келесі әдістер қолданылады: нормадан
Бір материалдардың түрін басқа материалдармен ауыстырудың немесе материалдарды нормадан
Кейбір жағдайларда өндіріске материалдарды жөнелту кезінде бастапқы қоспалардың құрамының
Әрбір материалдардың түрлері бойынша ауытқуларды бақылау үшін жоғарыдағы аталған
Өндірісте материалдардың нормаға сәйкес жұмсалуын ағымдағы бақылау үшін орындалған
Материалдардың жұмсалуына кейінгі бақылау өндірілген өнімнің нақты көлемін өлшеу
Өндірістегі материалдардың үнемді жұмсалуын бақылау үшін №М-29 үлгідегі есептің
Бірінші бөлімде «Материалдар мен орындалған жұмыстардың көлеміне нормативтік қажеттілік»
Сонымен бірге есепті айдағы материалдардың норма бойынша жұмсалғаны
Әрбір цех бойынша нормаға қарсы материалдардың артық жұмсалғаны немесе
Өндіріске жұмсалатын материалдық шығындарды төмендету үшін және оларды үнемді
Өндіріске материалдардың дер кезінде және жинақы жеткізілуін бақылау үшін
Онда өндіріс үшін негізгі шикізаттар мен материалдарға, бөлшектер мен
Өндіріс үрдісінде бір-ақ рет қатысып өндірілген өнімнің өзіндік құнына
Тауарлы-материалдық қорлардың есебінің аудитін тереңдетіп жүргізу үшін жоғарыда келтірілген
Аудитор қойылған сұрақтарына алынған жауаптарын зерделеп және талдап, ішкі
Ұзақ мерзімді активтер сияқты ағымдағы активтерді баптары бойынша мәліметтерін
Аудитордан әр түрлі мақсаттарға қоймадан босатылған материалды құндылықтар бойынша
Аудиттің маңызды сұрақтарының бірі өндіріске шығысқа шығарылған материалдар ресурстарының
Өз кезегінде тауарлы-материалдық қорларды сатып алу бағасын, ауданнан, аймақтан
Тауар шегерімдерін, қайтарылған артық төлемдерді және басқа да осындай
Шикізаттардың және материалдардың (жұмыс, қызмет) шығындары, өндіріс үрдісінде қолданылатын
Аудитор материалдық құндылықтарға аудит жүргізгенде субъектінің есеп жүргізу саясатында
Материалдарды аудиттеген кезде тасымалдау-дайындау шығындарының нақты өзіндік құнының олардың
Материалдардың нақты өзіндік құнының олардың тұрақты есептік бағасы бойынша
Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етуде шикізаттарға, материалдарға, отындарға, қосалқы
Қойма шаруашылығын қарап тексеріп шыққан соң, аудитор қоймадағы және
Түгендеу комиссиясының құрамына аудитормен материалды-жауапкершілікті тұлғадан басқа, әдетте, әкімшілік
Аудитордан қайтыс болудан басқа да әр түрлі себептермен материалды-жауапкершілікті
Егер материалды-жауакершілікті тұлға дәлелді себептермен болмай қалса, онда қойманы
Келіспеушілік туғызбау үшін материалды-жауапкершілікті тұлға нәтижесін жазып отырады. Аталған
Материалды құндылықтарды көшірмеде есептеп қабылданған номенклатурада және бірыңғай өлшем
Кейбір материалдық құндылықтарды тексерген кезде сапасын анықтау үшін дәмін
Түгелдеудің мәліметтері бойынша көшірме жасалады, оған түгелдеу комиссиясының мүшелері
Оларға бас (материалды) бухгалтер және материалды-жауапкершілікті тұлға қолдарын қояды.
Аудитор шаруашылықтың бухгалтериясында салыстыру ведомостінің дұрыс жасалғандығын, бухгалтерияда қызметкерлерінің
Шарушылық жүргізуші шаруашылықтың қаржы-шаруашылық қызметінің бухгалтерлік есеп бас жоспарының
Тауарлы-материалдық қорлардың сақталу орындары бойынша нақты қолда барының есеп
Аудитор қойма шаруашылығына зер салып зерттеген кезде, қойма ғимараттарының
Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етудің маңызды шарты дұрыс ұйымдастырылған
Бұндай кезде бір рұқсат қағазымен материалды құндылықтарды екі рет
Кіргізіп-шығару жүйесін тексеру жеке территорияларға бөлініп орналасқан арнайы мамандандырылған
Цехтың өндірістік қызметінде бұрмалаушылық, шектен шығып кету фактілері анықталған
Шаруашылықтың қоймасындағы материалды құндылықтардың сақталуын бақылаудың бөлінбейтін бөлігі қойма
Материалдар түрлерінің теріс өтпелі қалдығы осы түрге жататын кезекті
Кейбір кіріске алу құжаттары, әсіресе фактурасыз келіп түскен материалдар
Қоймадағы материалдар есебін, материалды жауапкершілікті тұлға болып саналатын қойма
Аудитор қоймашылармен жеке материалды жауапкершілік, олардың жұмысын бақылаудың жағдайы
Құндылықтарды тез қабылдап және босатуды қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ
Шағын сақтау орындары бар цехтарда, сондай-ақ есеп беруге тиісті
Өндірістік қорларды кіріске алу және шығысқа шығарудың бастапқы құжаттары
Материалдардың қозғалысының бастапқы құжаттары мұқият толтырылуы, міндетті түрде операцияны
Соңғы жасалған қорытынды есеп жұлдызындағы материалдар қорларының құрамында аудиторлық
Бизнес жоспарында өндірістік бағдарламаны орындау үшін шаруашылық қажетті материалдық
Шартта көрсетілген материлды-техникалық қамтамасыз ету жоспарынық орындалуына бақылау жасауды,
Шаруашылыққа келіп түскен материалдарға мына төмендегі тғртіп бойынша бухгалтенлік
Жабдықтау бөліміне келіп түскен құжаттар бойынша көлемінің, ассортиментінің, түсу
Бұл мақсат үшін жабдықтау бөліміне келіп түскен жүктердің есебінің
Тексерілген төлемді талаптауды жабдықтау бөлімінен бухгалтерияға береді, ал тасымалдау
Экспедитор (жабдықтау бөлімінің маманы) станцияға (айлыққа) келген материалдарды күтіп
Жабдықтаушының қоймасынан материалдарды алып шығу үшін экспедиторға алынуға тиісті
Экспедитор материалдардың тек қана санын емес, сонымен бірге олардың
Экспедитор қабылдаған жүктерін шаруашылықтың қоймасына жеткізіп, қойма меңгерушісіне өткізеді.
Бір жолғы кіріс ордерлері материалдардың бір ғана түріне толтырылса,
Материалды құндылықтар натуралды өлшем бірліктерінде кіріске алынып, қоймада және
Егер материалдарды автокөлікпен тасымалдау жүзеге асырылса, онда бастапқы құжат
Қоймаға шаруашылықтың өзі дайындаған материалдарды, өндіріс қалдықтарын, негізгі құралдарды
Есеп беруге тиісті жабдықтау бөлімінің қызметкерлері материалдарды сауда нүктелерінен
күні, сатып алған орны, материалдардың аталуы және саны, бағасы
Аудитор шаруашылыққа келіп түскен өндірістік қорлардың қабылдаған бухгалтерлік құжаттарының
Әдетте, құндылықтарды кіріске алуды бақылау жабдықтаушылардан келіп түсетін есептік
Келіп түскен жүктердің есебінің журналының дұрыс жүргізілуін тексерген кезде,
Аудитор келіп түскен материалды құндылықтарды кіріске алудың толықтығын өте
Материалды жергілікті жабдықтаушылардан жеткізген кезде, аудитор оларды тауарлы-тасымалдау накладнойы
Нарықтық бағасымен жеке тұлғалардан сатып алуға кассадан төленген нақты
Аудитор фактурасыз келіп түскен материалдарды қабылдау актісінің тәртібінің сақталғандығын,
Есепті айда фактурасыз келіп түскен жабдықтаушылар шоттарын төлеуді талап
Есепті кезеңнің соңына дейін құны төленіп, әлі кетіп түспеген
Өндіріс қорларын аудиторлық тексеруде субъектінің қоймасынан дайын өнімдерді дайындауға,
Шаруашылықтың материалдарының жұмсалуын бақылауды қамтамасыз ету және олардың құжаттарының
Субъектінің барлық қызмет бөлімдерінде қоймаға кіріске алынған және
Босатылған материалдардың құжаттарын толтыру тәртібі өндірісті ұйымдастыруға, жұмсалу бағытына
Күнделікті өндіріске және басқа қажеттерге босатығлан материалдарға шектеп жұмсау
Шектеп жұмсау картасының бір данасын дайындау цехына табыс етсе,
Егер материалдар қоймадан сирек босатылса, онда бір жолды немесе
Материалдардың шаруашылықтың ішіндегі қозалысының есебі үшін және ішкі орын
Шаруашылықтың аумағынан тыс жерде орналасқан еншілес шаруашылықтарына немесе басқа
Материалдарды автокөлікпен тасымалдаған кезде, әдетте накладнойлардың орнына тауарды тасымалдау
Шағын шаруашылықтардың өнім өндіруге және қызмет көрсетуге босатылған материалдарға
Шығысқа шығарылған материалды құндылықардың дұрыстығын тексерген кезде негізгі ақпарат
Аудитор дайын өнім шығаруға босатылған материалдардың операциялары бойынша құжаттарын
Аудитор, сонымен қатар шикізаттар мен материалдарды жұмсау нормаларының сақталуын
1350 “Өзге қорлар” шотында көрсетілген операцияларды тексерген кезде аудитор
1) Егер тексеру барысында материалды жұмсау нормаларын жоғарлату және
2) Аудитор материалды құндылықтарды сату бойынша операцияларын тексерген кезінде,
Сондай-ақ шаруашылықтан тыс мекемелерге босатылған материалды құндылықтарды шығысқа шығару
Аудитордың белгіленген табиғи кему нормасынан жоғары, бүлінудің бағасын төмендетіп,
Қорыта келгенде, өндіріс қорларын аудиттеу кезінде біздің оймызша, ұйымның
4. МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУДЫ ТАЛДАУ
4.1 Талдаудың мақсаты мен міндеті және көздері
Өндірістік өнімдердің жоспарының орындаудалуына, өзіндік құнынның төмендеуіне, пайданың өсуі
Бірінші жолы өнімінң әрбір бірлігіне келетін материалдық шығындардың үлесін
Материлдық ресурстардың тиімді пайдалануын және қамтамасыз етілуін талдаудың негізгі
- өндірістің материалдық-техникалық қамтамасыз етілуін бағалау және оның өнідіріс
- материалдық ресустардың тиімді пайдалануына баға беру;
- материалдық ресурстарды тиімді пайдаланудың ішкі шаруашылық резервтерін шығару
Материалдық ресурстардың пайдалануын талдаудың көздері болып материалдық-техникалық жабдықтау бөлімінің
Кәспіорынның материалдық ресустармен қамтамасыздығын талдау кезінде алдыменен материалдық-техникалық жабдықтау
Өндірістің үздіксіз қызмет істеуі үшін оның қажетті материалдық ресурстармен
Талдау барысында сонымен қатар, материалдық ресурстарды жеткізу қажеттілігі мен
Зерттеу жүргізілген – «Жастар-Плюс» ЖШС-нің материалдық ресурстармен қамтамасыздығын талдау
3 кесте – «Жастар-плюс» ЖШС-нің материалдық ресурстармен қамтамасыздығын талдау
Материалдар түрлері Жоспарлы қажеттілік, тонна Қажеттілікті жабу көздері,тонна Келісім
Ішкі Сыртқы
Жоғарғы сортты ұн 4700 50 4650 4420 95,0 4190
I сортты ұн 5200 80 5120 4892 95,61 4700
II сортты ұн 5100 100 5000 4801 96,1 4645
III сортты ұн 4200 50 4150 4102 98,85 4000
Барлығы 19200 280 18920 18215 96,32 17535 92,78
Жоғарыдағы кестенің мәліметтері арқылы біз зерттеу жұмысы жүргізілген «Жастар-Плюс»
Сондықтан, біз зерттеу жүргізілген «Жастар-Плюс» ЖШС-де жабдықтау және жоспарлау
Материалдық ресурстармен қамтамасыздығын талдау барысында жабдықтаушылардан түскен материалдардың стандарттарға
4.2 Материалдық құндылықтарды пайдалануды талдау
Нарықтық қатынастар жағдайында ұйымдардың экономикалық тиімділігінің негізгі көрсеткіші болып
Нарықтық экономикалық қатынастар мен бәсекелестіктің қарқынды
кезеңінде меншік иелері талдауды табыстылықты жоғарылату және ұйымның қаржылық
- өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің бір өлшеміне материалдық,
- нақты шығындардың нормадан ауытқуын, олардың себептерін (үнемделгенін немесе
- материалдық, ақшалай және еңбек ресурстарын тиімді пайдаланудың ішкі
- өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құндарына әсер етуші
Алматы қаласында орналасқан «Жастар-Плюс» ЖШС әртүрлі көтерме және бөлшек
«Жастар-Плюс» ЖШС бойынша сметада қаралған шығындардың өзгерісіне әсер етуші
Кез келген өндіріс саласы сияқты, автокөлік жолдары шаруашылығында да
Нан өнімдері өндірісінде шикізатттар мен материалдық шығындардың жоспарлы жасалады.
4 кесте - 1 теңге өткізілген өнімге жұмсалған шығын
Көрсеткіштер Жылдар Ауытқу
(+,-)
2006 2007
Өнімдерді өткізуден түскен түсім, мың теңге 474225,6 498557,9 +
Өндірілген өнім көлемі, тонна:
- нан өнімдері
- кондитер өнімдері
- макарон өнімдері
5463
259,5
553,6
6316
286
926
+ 853
+ 26,6
+ 372,4
Өткізілген өнімнің өзіндік құны, мың теңге 440439,4 426374,4 -
Жалпы табыс, мың теңге
33786,2 72183,5 + 38397,3
1 теңге өткізілген өнімнің шығыны, тиын 0,92 0,85 -
Кестеден көріп отырғанымыздай, 2007 жылы ұйымның өндіоген өнім көлемінің
Негізгі өнім түрлері бойынша өндіріс шығындарына талдау жүргіу үшін
5 кесте - Өнім өндірісіне жұмсалған шығындарды талдау ЖШС
Элементтер Сомасы, мың теңге Ауытқу
(+,-) Құрылымы, % Ауытқу
(+,-)
2006 ж 2007ж
2006 ж 2007 ж
Материалдық
шығындар 189728 187845 -1883 75,2 77,6 +2,4
Оның ішінде:
Шикізаттар мен материалдар 165666 166524 +858 65,6 68,8 +3,2
Отын
12511 13020 +509 5 5,3 +0,3
Энергия
4007 5176 -1169 1,6 2,1 +0,5
Өзге ұйымның өндірістік сипаттағы қызметі 4532 2604 -1928 1,8
Басқадай шығындар 12 1 -11 1,2 0,2 -1
Еңбекке ақы төлеу шығындары 45265 36418 -8847 18 15
Негізгі құралдардың тозуы 2665 2695 +30 1 1,1 +0,1
Басқадай шығындар 14758 15013 +255 5,8 6,1 +0,3
Жиынтығы 252416 241971 -10445 100 100 -
5 кестенің мәліметтері ұйымның нақты шығындары 2007 жылы 2006
Нан өнімдерінің өзіндік құнының 70 – 80 пайызын материалдық
Сонымен нан өнімдері өндірісінде материалдық шығындардың нормаға сәйкес жұмсалуын
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі жағдайдағы кез-келген кәсіпорынның басты мақсаты - өнім өндіруге,
Материалдық қорлардың қозғалысын есептеуге және бақылауға арналған кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық
Зертеу жүргізілген «Жастар-Плюс» ЖШС - нің есеп саясатына сәйкес
Шаруашылықтың материалдарының жұмсалуын бақылауды қамтамасыз ету және олардың құжаттарының
Ұйымның барлық қызмет бөлімдерінде қоймаға кіріске алынған және
Материалдық ресурстардың қозғалысын және бар болуын есептеуді және бақылауды
- материалдық қорлардың кіріс және шығыс
- нарықтық экономиканың талабына байланысты, материалдық ресурстардың бухгалтерлік есеп
- бақылаулы және таңдаулы тексерулерге мұхият және өз
Осы және басқа да мәселелерді шешу материалдық ресурстардың пайдалануын
Кәсіпорынның шаруашылық іс-әрекетінің дамуында және жетілдіруінде басты рөлді осындай
Өндірісте материалдық ресурстарды пайдаланудың жалпы көрсеткіші болып материал сыйымдылығы
Материалдық шығындарды талдаудың әдістемелік әзірленуі және өнімнің материалдық сыйымдылығы
Нан өнімдері өндірісінде материалдық шығындардың нормаға сәйкес жұмсалуын қамтамасыз
Материалдық ресурстарды басқарудың экономикалық мазмұнынан шыға отырып жоспарлау, есептеу,
Қазіргі таңда бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті жауапкершілігі шектеулі
Диплом алдындағы өндірістік тәжербие көрсетілген ұсыныстар мен кепілдемелер
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. “Бухгалтерлік есеп және қаржылық
“Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет туралы”
2. Бухгалтерлік есеп стандарттары
3. Қазақстан Республикасының “Салық және
4. Бухгалтерлік есеп шоттарының типтік жоспары 18.09.2002 ж. №438
5. “Аудит”, под редакцией доктора экономических
6. Андреев В.Д. Практически аудит, М. Экономика
7. Ажибаева З.Н., Аудит.Учебник, Алматы, Экономика, 2005.
8. Әбдіқалықов Т.Ә, Сәтмурзаев А.А Шағын кәсіпорындарда
9. Әжібаева З.Н., Н.Ә. Байболтаева, Ж.Ғ. Жұмағалиева Аудит, Оқулық,
10. Байдәулетов М, Байдәулетов С.М. Аудит, А., Қазақ
11. Баймұханова С.Б. Бухгалтерлік есеп, Маркет, А. 2005,
12. Дюсембаев К.Ш. Аудит
13. Дюсембаев К.Ш ,Егембердиев С.К, Дюсембаев З.К, Аудит
14. Дюсембаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиев Ж.Г.
15. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаев З.Н., Құдайбергенов Н.А. Жантаева Қаржылық
16. Ержанов М.С., Аудит-1. (Базовый учебник). Алматы, Бастау.
17. Коволев В.В, Волкова О.Н, Анализ
18. Козлова Г.Н, Бухгалтерский учет в организациях,
19. Кондраков Н. П, Краснова Л.П, Принципы бухгалтерского
20. Кутер М.П, Краснова Л.П, Принципы бухгалтерского
21. Назарова В.Л, Шаруашылық жүргізуші
22. Родостовец В.К, Ғабдулин Т.Ғ, Родостовец В.В,
23. Родостовец В.К, Шмидт О.Н, Теория и
24. Сатмурзаев А.А, Укашев Б.Е, Аудиттің теориясы, А., Ұлағат
25. Төлегенов Э.Т, Бухгалтерлік ақпарат жүйелері, А.,
26. Тасмағамбетов Т.А, Омаров А.Ш, Әлібеков Б.А, Рабатов О.
27. Укашев Б.Е, Әжібаев З.Н, Бухгалтерлік есеп
23