Таза табыс жоспар

Мазмұны
КІРІСПЕ..............................................................................................5
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІН ДАМЫТУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ
1.1 Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық жағдайдағы теміжол саласының рөлі.......................................................................6
1.2. Қазақстан темір жолдары ұлттық тораптарын .қалыптастыру.......20
1.3. Халықаралық темір жол маршруттарын дамыту...........................23
2. ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІНІҢ ДАМУЫН ТАЛДАУ................................27
2.1 Халықаралық темiр жол маршруттарын экономикалық талдау.......27
2.2 Темір жол көлігінің персоналмен қамтылуын талдау............................................40
2.3 Темір жол жұмыс барысын талдау................................................43
3. МАГИСТРАЛЬДІ ТЕМІР ЖОЛ ТОРАБЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ.....................................................................................58
3.1 Темір жол көлігінің мемлекеттік маңызы......................................58
3.2. Қазақстан темір жолындағы проблемалар....................................64
3.3 Темір жол көлігі саласындағы шараларды 2007-2010 жылдар
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................70
Қолданылған әдебиеттер көздері........................................................73
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмысымның тақырыбы «Қазақстан көлік жүйесіндегі темір жол
Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан 2030» стратегиясында шетел инвестициясының және
Дипломдық жұмыстың мақсаты-Қазақстан темір жолдарының инвестиция салу нысаны ретінде
Теміржол тораптары стансалардың саны, тораптық бірігулер мен өзара жақын
Теміржол торабының анықтамасында оның шекаралары туралы ешқанадай нұсқаулардың жоқтығынан,
Дипломдық жұмыстың міндеті-көлік жүйесіндегі темір жол көлігінің теориялық маңыздылығын
Менің дипломдық жұмысым 3 бөлімнен тұрады.Оның бірінші бөлімінде әрине
Сонымен бірге, су көлігіне қарағанда темір жолдарды барлық өнеркәсібі
Жүктердің қозғалысы кез келген елдің, кез келген аймақ экономикасының
Темір жол өзінің пайда болу және одан әрі дамуы
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІН ДАМЫТУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ
1.1 Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық жағдайдағы темір жол саласының рөлі
Темір жолдар ең үлкен салалардың бipi болып табылады, активтердің
Қазақстанда көлік аса маңызды рөл атқарады, оның халық шаруашылық
- республика аумағының орасан зор болуы;
- Қазақстандағы жүктің ТМД-дегі орташа көрсеткіштеріне таяу тасымал қашықтығы;
- үлкен қашықтыққа тасымалдауды қажет ететін өнімнің сипаты: көмір,
- елдің көліктік-географиялық орналасуы
- Еуразия кұрлығының ортасында, Еуропа мен Оңтүстік-Шығыс Азия
Қaзipгi кезде Қазақстанның көліктік жүйесі үлкен кешен болып табылады,
Экономиканы қайта құру жағдайында көлік дамуының көліктің бағытына, көлеміне
Біріншіден, көлік жаңа заттық өнім өндірмейді, алайда айналым аясындағы
Екіншіден, көлік өнімін, яғни жолаушы және жүк тасымалын, көлік
Үшіншіден, көлік өнімінің құрамында шикізат болмайды. Оның өзіндік құнындағы
Төртіншіден, көлікті дамытуға бөлінетін қаржы айналымы өнеркәсіп пен ауыл
Қазіргі жағдайда көлік қатынастарының дамуы кез келген елдің өз
Темір жол көлігі:
- климат жағдайына, жыл мен тәулік уақытына қарамастан
- жоғары өткізу
- жүк тасымалдаудағы
- үлкен көлемдегі жүктерді алыс және орта
Автомобиль көлігі:
- темір жол көлігіне қарағанда жүкті жеткізудің
- жүктерді жіберуші қоймасынан алушының қоймасына дейін
- жүк тасымалдаудағы тұрақтылық пен маневрлілік, ең
- темір жол көлігімен
Құбыр көлігі:
- табиғи-климаттық жағдайларға қарамастан тұрақты жұмыс режимі;
- жүк тасымалдауды басқару режимі мен пайдаланудың қарапайымдылығы, бұлжерде
- операцияларды механикаландыру мен автоматтандырудың жоғары дәрежесіне
- мұнай және мұнай
- көліктің басқа түрлерімен
Әуе көлігі:
- жолаушылар мен жүктерді жоғары жылдамдықпен
Су (өзен) көлігі:
- терең өзендердегі жоғары тасымал қабілеттілігі және
- үлестік қаражаттардың жұмсалуы, металл
Өзен көлігінің кемшіліктеріне өзен ағысының негізгі жүк ағындарына сәйкес
Жоғарыда көрсетілген көлік түрлері жүктер мен жолаушыларды тасымалдау нарығында
көліктері мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдауда; темір жол және
Қазіргі жағдайдағы темір жол көлігінің міндеті аз шығындармен жүктерді
Бұл орайда өз міндетін орындауын бағалаудағы маңызды өлшем тек
қозғалыстың қауіпсіздігі және жүктің сақталуы;
жеткізу жылдамдығы; қызмет көрсету деңгейі.
Әрбір теміржолшы үшін (мейлі ол жол қызметкері болсын, машинист
Соңғы жеті жыл ішінде тәртіп бұзушылықтың саны 1671-ден 340-қа,
2-сурет Қозғалыс қауіпсіздігін бұзу жағдайы. Біздің даңғылдың қызметін пайдаланушылар
Кесте 1 - Өнімнің бағасындағы көліктік құрам
Жүк (экспорттық қатынас)
2003ж.Қаңтар-сәуіріндегі тасымалдың орташа ұзақтығы,км
1т тарифы, теңге
1т әлемдік баға, АҚШ долл.
Бағадағы көліктік құрам, %
теңге
АҚШ долл.
Көмір 824 565,71 3,85 25,97 14,81
Мұнай 1197 4 285,62 29,14 206,00 14,15
Бидай (бидай тасығыштар) 493 505,75 3,44 142,40 2,42
Қара металдар 1613
Ыстық илемделген
2 325,26
15,81
313,00
5,05
Суық илемделген
2 325,26
15,81
405,00
3,90
Мыс 2140 2 325,26 15,81 1 652,00 0,96
Мырыш 2140 2 325,26 15,81 780,00 2,03
Темір жол көлігінің өз міндетіне сай болу деңгейі мемлекет
* World Factbook 2002 мәліметтері бойынша (2002 ж. шілдесіндегі
** «Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалык дамуы» ай сайын шығатын
Ресей мен Қазақстанның инфрақұрылымдық даму жағынан Еуропа елдері мен
Көліктің басқа түрлері, әсіресе ұзаққа тасымалдау бойынша баламаның әлсіз
Компаниялардың жүк тасымалдарының көп бөлігі өндіруші және
Соңғы уақытта төменде аталғандар қазақ темір жолының негізгі клиенттері
- көмір тасымалдау бойынша: «Богатырь Аксес Көмір»
- мұнай жүктерін тасымалдау бойынша: «ШНОС» ЖШС (3,7%); «Ақтөбемұнайгаз»
- темір рудасын тасымалдау
- қара металды тасымалдау бойынша: «ИспатҚармет» ААҚ (2,4%);' Ақсу
- түсті металдарды тасымалдау бойынша: «Қазақмыс» корпорациясы АAҚ (0,15%);
Кесте 2 -Әлемнің дамыған елдеріндегі темір жол желісінің тығыздығы
Алаңы, мың кв.км (аумақтық суларды есепке алу)
Халқы,
Мың адам
Темір жолдардың пайдаланым-дық ұзындығы, мың км
Темір жол желілерінің тығыздығы, 1 кв.км аумақтағы пайдаланымдық ұзындығы,
1 км темір жолға халықтың тығыздығы, адам
АҚШ 9 159,0
Канада 9 221,0
Германия 349,2 83 251,9 44,0 126,0 1 892,1
Франция 545,6 59 766,0 31,9 58,5 1 873,5
Ұлыбритания
241,6 59 778,0 16,9 70,0 3 537,2
Италия 294,0 57 715,6 19,8 67,3 2 914,9
Жапония 374,7 126 974,6 23,7 63,3 2 005,9
Ресей 16 995,8 144 978,6 87,2 5,1 1 662,6
Украина 603,7 48 396,5 22,5 37,3 2 151,0
Қазақстан 2 669,8 14 830,5** 13,6 5,5 1 090,5
Мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық жағдайындағы темір жол көлігінің рөлін сипаттайтын маңызды
Кесте 3 -Қазақстан Республикасындағы темір жол тасымалдауларының құрылымы
1999ж 2000ж 2001ж 2002ж
Тасымал-дау көлемі, мың т. Қорытын- ды,
% Тасымал--дау көлемі,мың т. Қорытын ды,
% Тасымалдау көлемі, мың т. Қорытын ды,
% Тасымалдау көлемі, мың т. Қорытын- ды,
%
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ішкі тасымалдар 78 075 57,0
89 291 89 291
51,8
95 326
95 326
53,5
98 381 98 381
55,5
Көмір 40 838 29,8 46 205 26,8 47 876
Кен 16501 12,1 17 785 10,3 17516 9,8 18
Мұнай және мұнай өнімдері
5 527
4,0
6 055
3,5
6 505
3,7
6 462
3,7
Құрылыс жүктері 5 160 3,8 6 737 3,9
Астық 988 0,7 1 470 0,9 1 434 0,8
Басқа да жүктер 9 061 6,6 11 039
Экспорт (шығару)
48217
35,2
69 954
40,6
69 414
38,9
64 804
36,5
Көмір 18 690 13,6 28 686 16,7 29 985
Кен 6 539 4,8 11 704 6,8 11 244
Мұнай және мұнай өнімдері
10 088
7,4
12 604
7,3
13 283
7,5
12 527
7,1
Кесте 3. Жалғасы.
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Басқа да жүктер 9 129 6,7 10912 6,3 10
Импорт (әкелу) 5 746 4,2 7 396 4,3 7
Өтпек (транзит) 4 889 3,6 5 641 3,3 5613
Барлығы 136 927 100,0 172 282 100,0 178315 100,0
Сонымен бірге Қазақстан темір жолы желісінің
«Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы» ЖАҚ басқаруындағы темір жол
Қазақстан Еуразияның ортасында, құрлықтың ішкі бөлігінде өзінің географиялық орналасуына
Бүгінгі таңда Қазақстанның темір жол көлігі тасымалдарының бүкіл көлемін
* 2002 жылғы пайдаланымдық қызметтің негізгі көрсеткіштері және Қазақстан
Көрсеткіштер
Көрсеткіштердің көлемі
Пайдалану ұзақтығы, км:
13 597,1
Екі жолды телім
4 706,1
Электрлендірілген телімдер
3 813,8
автобұғаттау құрылғысымен жабдықталған телімдер
9996,0
Жайма ұзындығы, км: басты жоддар
18 400,0
станциялық және арнайы жолдар
6 293,0
Бөлек пункттер, бірл.:
721
Жүк станциялары
364
Сұрыптау құрылғыларымен жабдықталған станциялар
40
Автоматтандырылған басқару жүйелері станциялары
28
Пневматикалық поштамен жабдықталған станциялар
6
Локомотив паркі, бірл.:
1 913,0
Электровоздар
617,5
Тепловоздар
1241,5
Паровоздар
54
Жүк вагондарының паркі, бірл.:
77 029
Үсті ашық вагондар
28 334
Жабық вагондар
13 263
Платформалар
10 275
Цистерналар
10 399
рефсекциялар
I 177
Басқалар
13 581
Жолаушылар вагондары, бірл.
2 094
Жұмыскерлердің тізімдік саны, адам
100 262
Кесте 4- Қазақстан Республикасының темір жол көлігінің техникалық жабдықталуы
Келешекте жекелеген аймақтарды дамыту және жүктерді жеткізудің арақашықтығын қысқарту
Кесте 5- Қазақстанның даңғылдық желісінің пайдаланымдық ұзындығының
Аймақтар Пайдаланымдық ұзындығы, км
Қазақстан Республикасы:
Ақмола 1464,2
Ақтөбе 1049,3
Алматы 1125,2
Атырау 749,7
Шығыс Қазақстан 1334,8
Жамбыл 1034,6
Батыс Қазақстан 319,7
Қарағанды 1826,8
Қызылорда 762,8
Қостанай 960,0
Маңғыстау 698,5
Павлодар 772,8
Солтүстік Қазақстан 695,2
Оңтүстік Қазақстан 466,8
Рессей Федерациясы 320,6
Қырғыстан 16,1
ІҰӨ-дегі отандық темір жол көлігінің үлесі 5-6% құрайды. Соның
Кесте 6 - Темір жолдардың салық төлемдері
Көрсеткіштер
1997 ж.
1998 ж.
1999ж.
2000 ж.
2001 ж.
Салықтық аударымдар мен төлемдердің сомасы, млн. теңге
21 974
17 791
21 501
30 797
26 607
Кәсіпорынның табысындағы салық төлемдерінің үлесі,%
24,7
17,9
24,5
22,9
14,4
Бұл жерде клиенттің көзқарасы бойынша атқарылатын жол жүрістері бұған
Кесте 7- Жүктердің негізгі түрлері бойынша ҚТЖ үшін баға
Жүктің түрі
Қатынастар түрі
Сұраныс икемділігінің коэффициенті
Көмір Республика ішінде 0,01
Экспорттық 1,86
Импорттық 0,04
Өтпектік 0,37
Мұнай Республика ішінде 0,05
Экспорттық 0,52
Импорттық 1,80
Өтпектік 2,36
Астық Республика Ішінде 0,71
Экспорттық -2,38
Импорттық -1,86
Өтпектік -12,74
1.2. Қазақстан темір жолдары ұлттық тораптарын қалыптастыру
Қазақстан Республикасы әкімшілік жағынан 14 облысқа бөлінген. Әрине, облыс
Кесте 8 -Қазақстан Республикасының Астана қаласы, облыс орталықтары және
Облыс орталығы
Геодезиялық желі бойынша ара қашықтық
Темір жол бойынша Астана қаласына дейінгі ара қашықтық
Даму коэффициенті (К)
1 Ақтау 1750 3959 2,3
2\.\ Ақтөбе 1010 2957 2,9
3\. Алматы 990 1313 1,3
4. Арқалық 330 594 1,8
5. Атырау 1490 3390 2,3
6. Тараз 930 1248 1,3
7. Жезқазған 470 773 1,6
8. Қарағанды 200 234 1,2
9 Қызылорда 825 1924 2,3
10 Көкшетау 275 296 1,1
111111 Қостанай 565 707 1,2
12. Павлодар 410 438 1,1
13. Петропавл 435 485 1,1
14. Семей 640 1562 2,4
15. Талдықорған 865 1450 1,7
16. Орал 1400 3422 2,4
17. Өскемен 815 1927 2,4
18 Шымкент
1451 1,4
Облыс орталықтарының шығыс тобы желісінің даму коэффициенті де едәуір
Даму коэффициенті Ұлттық темір жол торабында жаңа желілерді салудың
Кесте 9 - Жаңа құрылыстарды есепке алғандағы даму коэффициенттерінің
Облыс орталығы
Жаңа желі Жаңа құрылыс басталғанға дейінгі Астана қаласына дейінгі
Жаңа құрылыс салынғаннан кейінгі Астана қаласына дейінгі ара қашықтық
Жаңа құрылыс басталғанға дейінгі даму коэффициенті
Жаңа құрылыс салынғаннан кейінгі даму коэффициен ті
1.
Ақтау
Бейнеу-Шалқар-Арқалық-Астана
3959
2060
2,3
1,2
2.
Ақтөбе Қандыағаш-Астана
2957
1312
2,9
1,3
3.
Арқалық Қандыағаш-Астана
594
396
1,8
1,2
4.
Атырау Қандыағаш-Астана
3390
1740
2,3
1,2
5.
Қызылорда
Қызылорда-Жезқазған
1927
1211
2,3
1,5
6.
Семей Павлодар-Дегелең
1562
836
2,4
1,3
7.
Орал
Қандыағаш-Астана
3422
1771 2.4
1,3
8.
Өскемен Павлодар-Дегелең
1927
1201
2,4
1,5
9-кестеде желілердің даму коэффициентінің жоспардағы жаңа құрылыстарды есепке алғандағы
- Бейнеу-Шалқар-Арқалық-Астана желілерін салу, Ақтау қаласы мен Астана
- Қандыағаш-Астана желісін салу Ақтөбе қаласы мен Астана
- Қызылорда-Жезқазған желісін салу Қызылорда қаласы мен
- Павлодар-Дегелең желісін салу Семей
Осы желілерді, сонымен қатар Қандыағаш-Тобыл, Қарағайлы-Ақтоғай, Айсары-Чкалов желілерін салу
«Үлкен сақинаның» барлық 9 радиусы берілген. Радиустар санының аздығы
Үлкен сақина тораптарының байланыстылығын арттыру үшін оған келесі желілерді
Қандыағаш - Астана;
Хромтау - Алтынсарин;
Қызылорда - Жезқазған;
Қарағайлы - Ақтоғай;
Айсары - Чкалова;
Шалқар - Арқалық;
Бейнеу - Сексеуіл.
Сонымен қатар, Защита — Шар темір жол тармағын салу
Жақын арада ««ҚТЖ» ҰК» АҚ бірқатар маңызды әрі келешегі
Жүзеге асырылған аса маңызды жобалардың бірі - Хромтау -Алтынсарин
Желінің пайдаланылу ұзындығы 403,9 км-ді құрайды. 14 бөлектенген пункттері
Шығыстағы Достық станциясынан батыстағы Озинки станциясына дейін жүк тасымалдау
Салынған желі Қостанай және Ақтөбе облыстарының жақын жатқан табиғи
1.3. Халықаралық темір жол маршруттарын дамыту
Жаһандану кезеңінде Қазақстан үшін маңызды міндеттердің бірі отандық өнімдерді
XXI жүзжылдықтың басында Қазақстанның көліктік оқшаулығын жою мәселесі ерекше
Бір айта кететіні, Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 1999 жылы
Бастапқыда Ресей, Үндістан, Иран жене Оман Сұлтанаты мүшелері болған,
- Азия-Тынық мұхиты аймағы мен Қытайды Батыс жене
- Азия-Тынық мұхит аймағы мен Қытайды Таяу және
Жүктерді жөнелту мен олардың келу уақытын тура анықтау Еуразиялық
2. ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІНІҢ ДАМУЫН ТАЛДАУ
2.1 Халықаралық темiр жол маршруттарын экономикалық талдау
Жаландану кезеңiнде Қазақстан үшiн маңызды мiндеттердiң бipi отандық өнiмдердi
Үлкен сакина iшiнде оның солтүстiк және оңтүстiк бөлiктерi арасындағы
Қандыағаш - Астана;
Хромтау - Алтынсарин;
Қызылорда - Жезқазған;
Қарағайлы - Ақтоғай;
Айсары - Чкалова;
Шалқар - Арқалық;
Бейнеу - Сексеуiл.
10 кестеде Даму коэффициентi Ұлттық темiр жол торабында жаңа
10 кестеде желiлердiң даму коэффициентiнiң жоспардағы жаңа құрылыстарды есепке
Сонымен қатар, 3ащита - Шар темiр жол тармағын салу
- жүк станциясы, төртеуi - аралық, айырықтар. Тарту Tүpi
- тепловозбен, салмақ нормасы - 4000-5000 тонна, сигнал беру
Heгiзгi жүктер мен тасымалдау бағытына жүргiзiлген талдау негiзiнде Арыстансор-Донское
- мырышты Казцинк » AҚ кәсiпорны защита - Озинки
Астық сонымен бiрге, Балтық порттары арқылы ЕО-қа және Африка
Кесте 11 -2004-2006 жылдағы табыс пен шығын туралы есеп
№
Көрсеткіштердің аттары
2004ж.
Табыс
2005ж.
Табыс
2006ж.
Табыс
1 Өнімді өткізуден алынған табыс 713454
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны (қызмет, жұмыс)
519101
1080981
3088574
3 Жалпы табыс (1 ж,-2 ж.) 194353 317 335
4 Кезеңдегі шығындар, оның ішінде 80 321 175 814
1.1 Жалпы және өкімшілік шырындары 52 945 175 814
1.2 Дайын өнімді өткізудің шығындары (тауарлар, жұмыс және қызмет)
1.3 Мадақтау түріндегі шығындар
6 057
5 Негізгі қызметтен табыс(3ж.-4ж.) 114032 141 521 353 958
6 Негізгі қызметтен табыс (шығын)
10 440 81 804
7
Әдеттегі қызметтен салық салуға
дейінгі табыс (шығын) (5ж.+(-)6ж.)
186959
151 961
435 762
8 Корпоративті табыс салығы
76 800 81 804
9 Әдеттегі қызметтен салық салынғаннан кейінгі табыс (шығын)(7 ж.-8ж.)
72 927 75 161 351 747
10 Кездейсоқ жағдайлардан табыс (шығын)
11 Таза табыс (шығын) (9ж.+(-) 10 ж.) 72 927
Кесте 12 -2005 жылдың 1 қаңтары мен 2006 жылдың
баланс валютасы түріндегі меншік капиталының үлес салмағының
көрсеткіші (мың теңгемен)
Баланс баптарының атауы
абсолют Үлес салмағы %
абсолют Үлес салмағы %
абсолют Үлес салмағы %
1 Өзіндік капитал
556 156 41,3 932280 49,9 -376124 71,9
2
Қысқа мерзімді міндеттемелер
790 515
58,7
937352
50,1
-146837
28,1
Барлығы
1346671
100,0
1869632
1 00,0
522961
100,0
Жаңа магистральдiң жұмысы республикалық және жергiлiктi бюдікеттерге салықтық түсiмдердiң
Темiр жол тармақшасы темiр жол саласының дамуына жаңа қарқын
Темір жолды жөндеу акционерлік қоғамының қаржылық жагдайын
Кестеден көргендей, «Темір жол» 2004-2005 жылдары
Кесте 12 - 2005 жылдың 1 қаңтары мен 2006
№
Баланс баптарының атауы
абсолют
Үлес салмағы %
абсолют
Үлес салмағы %
абсолют
Үлес салмағы %
1 Өзіндік капитал
558 126
36,1
634 516
38,5
-76 390
79,4
2 Қысқа мерзімді міндеттемелер
989 839
63,9
1009713
61,4
-19 874
20,6
Барлығы
1547965
100,0
1644229
100,0
-96 264
100,0
Кестеден, 2005 ж. 1 қаңтарына өзіндік капиталдың меншікті салмағы
Осы жылдар кезінде, 11 филиалдардан тұратын кәсіпорын, енді өзін,
Алдағы жылдары жұмыс көлемі айтарлықтай өседі. Шағылтас зауыттарында жаңа
Кесте 13 – Жазғы жол жөндеу жұмыстарының барысында жоспардың
2006 жыл
Жөндеу түрі Өлшем бірлігі
Жоспар
Нақты Орын. %
1 Күрделі, соның ішінде: KM 111,1 111,07 99,97
жаңа МВСП-да KM – 79,613
Фоссло KM – 40,237
ЖБР KM – 20,376
KБ KM – 19
ескі жарамды МВСП-да KM – 31,4575
Ағаш KM – 3,64
Т.Б. KM – 17,9275
Құрамдастырылған KM – 9,89
2 Күшейтілген орташа жөндеу KM 20,5 20,6875 100,9
3 Орташа жөндеу KM 12,5 12,4 99,2
4 РШТ шегелеуі, сонын ішінде: KM – 262,297
жаңаларында KM – 212,755
ескі жарамды ВСП-да KM – 49,542
5 Түйіспесіз бунақтарды төсеу KM – 22.292
Жаңасын KM – 19,0045
ескі жарамдысын KM – 3,2875
6 Жаңа кұрылыс:
–
Хромтау – Алтынсарин KM – 115,725
Сондай-ақ, Хромтау - Алтынсарин жаңа темір жол желісінің құрылысы
Өндірістің каржылық-экономикалық сипаттамасы.
Бюджеттік жүйе қаражаттардың келіп түсуі мен жұмсалуының арасындағы балансты
Негізгі міндеттер төмендегілерден тұрады:
- қаржылық қатынастарды және шығындардың орындылығын қатаң
- бюджеттің және бюджеттен тыс қорлардың, жеткізушілердің,
- табыстар мен шығындардың сәйкестігіне, сондай-ақ, ақшалай
қаражаттардыі айналысына тиісті бақылауды қамтамасыз ету.
Кесте 14-ҚКҚ бойынша табыстар және қаржы
Табыстар
Шығындар
Жалпы табыс
Сыртқы ҚКҚ
жоспар 840141 719524 120617
нақты 922021 854667 67354
ААҚ үшін ҚКҚ
жоспар 0
0
нақты 25279 16648 8631
ЖАҚүшінҚКҚ
жоспар 661788 542647 119141
нақты 471570 310923 160647
Негізгі қызмет, барлығы
жоспар 1501929 1262171 239758
нақты 1418870 1182238 236632
ТМҚ өткізу
жоспар 0
0
нақты 2271 1965 306
Айыппұл
жоспар 0
0
нақты
0
Негізгі емес қызмет
жоспар 0
0
нақты 1337
1337
Жиынтығы
жоспар 1501929 1262171 239758
нақты 1422478 1184203 238275
АУР
жоспар
95233
нақты
53779
Өндірістік сипаттағы жалпы шаруашылық
шаруашылық жоспар
13037
нақты
8090
Әлеуметтік жеңілдіктер
жоспар
18901
нақты
15108
Салықтар
жоспар
14682
нақты
3339
Заңды тұлғалардың табысына салынатын салықтар
жоспар
0
нақты
48245
Таза табыс
жоспар
97905
нақты
109714
2003 жыл бойынша бүкіл жоспар 1501929,0 мың теңге болғанда
• сыртқы ұйымдардан:
– машиналар мен механизмдердің жұмысы, жол торламасын құрастыру
– Хромтау - Алтынсарин жаңа темір жол
ішінде МВСП 618509 мың теңгенің сомасында.
• «ҚТЖ» ҰК» АҚ-дан:
– орындалған жол жөндеу жұмыстары үшін 464915,0 мың теңгенің
– машиналар мен механизмдердің жұмысы үшін 5330,0 мың
– МВСП-ны сақтау үшін 1325,0
• АҚ-дан «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ына:
– машиналар мен механизмдердің жұмысы үшін 25279,0 мың
• материалдарды (көмір, арнайы киім) сатудан түскен табыстар1965,0 мың
Корпоративтік салықты төлегеннен кейін «Шұбарқұдық жол дистанциясы» бойынша
Кесте 15 -Бүкіл темір жол бойынша шығындар
№
Шығындар элементтері
Өлшем бірлігі
Жоспар
Нақты
Ауытку
1 Еңбек ақы Мың теңге 297325 281706 -15619
2 Аударымдар Мың теңге 56367 55897 -470
3 Материалдар Мың теңге 529894 669188 139294
Соның ішінде МВСП Мың теңге 447049 618209 171160
4 Отын Мың теңге 23299 16312 -6987
5 Электр энергиясы Мың теңге 4882 2317 -2565
6 Есепшот төлемдері, балығы
Мың теңге
353698
132338
-221360
Соның ішінде
Сыртқы ұйымдарға Мың теңге 101103 87411 -13692
ЖАҚ кәсіпорындарына Мың теңге 34711 36061 1350
ААҚ кәсіпорындарына Мың теңге 217884 8806 -209018
7 Тозу Мың теңге 23924 4800 -19034
8 Қалғандары Мың теңге 54208 73425 19217
Кадрлармен жасақталу (2004 жылдың 1 қаңтарына қарағанда)
Кәсіпорын бойынша тізімдік саны 1913 адамды құрайды, соның ішінде
2.2 Темір жол көлігін персоналмен қамтылуын талдау
Кесте 16- 2006 жылдың 1 каңтарына қарағандағы кадрлармен жасақталуы
Филиалдардың
Атауы
Барлығы
Соның ішінде адамдар саны
АУР Жол монтерлері
машинистер
слесарь
басқалары
ЖМС 1780 74 1080 360 84 182
Аймақтық өкілдіктері 92 75
17
Орталық аппараты 41 33
Жиынтығы 1913 182 1080 360 84 199
Кесте 17 - Филиалдардың орталық басқару аппаратының қимасындағы тізімдік
Филиалдардың
атауы Тізімдік
саны Соның ішінде
ерлер
әйелдер
ӘБҚ 30 жасқа дейінгілер
1. Ақтөбе ЖМС-ы 543 490 53 15 203
2. Астана ЖМС-ы 165 130 35 12 45
3. БірлікЖМС-ы 183 І51 32 14 36
4. Шар ЖМС-ы 173 154 19 14 39
5. Орталық аппарат 33 13 20 33 15
Жиынтығы: 1097 938 159 88 338
2006 жылдың 12 айының ішінде зауыт іші айналымын есепке
Еңбекақы төлеу қоры бойынша (зауыт іші айналымын есепке алмағанда)
контингентті 342 штаттық бірлікке кем ұстағандықтан;
жекелеген филиалдардағы жұмыстар көлемінің азаюына байланысты жұмысшыларға еңбекақысын өтеусіз
Айта кететін бір жәйт, зауыт іші айналымын есепке ала
«Әлеуметтік аударымдар» бойынша, 2006 жылдың 1 сәуірінен бастап еңбекақының
«Материалдар» шығындары элементі бойынша үнемделу 30 029 теңгені қүрады,
«Отын» шығындары элементі бойынша асыра шығындау 33 341 мың
«Электр энергиясы» шығындары элементі бойынша қаржылардың үнемделуі ресурсүнемдеуші технологияларды
«Жұмыстар мен қызмет көрсетулер төлемдері» шығындары элементі, соның ішінде
«АҚ ішіндегі жұмыстар мен қызмет көрсетулердің төлемдері» бойынша
«Еншілес ААҚ жұмыстары мен қызмет көрсетулерінің төлемдері» бойынша -
«Тозу» шығындары элементі бойынша, негізгі құралдарды жаңарту үшін бөлінген
«Қалғандары» шығындары элементі бойынша асыра шығындау 63 358 мың
Кесте 18 - Негізгі қызметі бойынша табыс
Көрсеткіштер Жоспар (мың т.) Нақты (мың т.) Орындалу пайызы
Барлығы, табыстар 4 477 849 4 818 785 107,5
Олардың ішінен
- негізгі қызметі 4 468 675 4 798 698
-негізгі емес қызметі 9 174 17 087 186,2
Табыстар жоспары 107,5% -ға, соның ішінде негізгі қызмет бойынша
Негізгі емес қызметінен түскен табыс 17 087 мың теңгені,
- мерзімінен асқан ұзақ мерзімді 2 738 мың теңге
- материалдық шығынның орнын толтыру 1 259
шағым-талап актілері бойынша табыс 104 мың теңге;
өтіп кеткен мерзімі үшін депоненттер 36 мың теңге;
- есепке алынбаған негізгі құралдар мен материалдарды есепке
- конкурстың құжаттаманы сату
отын бағасындағы айырым -8 540 мың теңге;
қалғандары -2 683 мың теңге.
- қосымша жұмыстарды жүргізу жөне сыртқы кәсіпорындарға
- локомотивтерді жөндеу жөне оларға ТҚК жүргізу
- тауарлық-материалдық құндылықтарды сатудан;
- негізгі емес қызметтен.
Кесте 19 -2006 жылдың қаржылық көрсеткіштері
2006ж.жоспары
2006ж. нақты
жоспардың орындалу %-ды
жоспардан ауытқу
Барлығы - табыс 4 477 849 4 815 785
соның ішінде негізгі қызметінен
4 468 675
4 625 948
103,5
157 273
олардың ішшен
сыртқылардың 76 526 94 358 123.3 17 832
«ҚТЖ» ҰК» АҚ кәсіпорындарының
4 392 149
4 531 590
103,2
139 441
ТМҚ сатудан
0 172 750
172 750
негізгі емес қызметтен 9 174 17 087 186.3 7
ҚКҚ шығындары -барлығы 3 971 364 4 050 662
соның ішінде негізгі қызметінен
3 962 627
3 875 231
97,8
-87 396
олардың ішшен
сыртқылардың 69 642 55 641 79.9 -14 001
«ҚТЖ» ҰК» АҚ кәсіпорындарының
3 892 985
3 819 590
98,1
-73 395
ТМҚ сатудан 0 172 736
172 736
негізгі емес қызметтен К 737 2 695 30,8 -6
кезең шығындары 252 130 284 357 112.5 31 564
әкімшіліктік шығындар 171 753 194 871 Н3.5 23 118
олардың ішінен сыртқыларға
1 285
1458
113.5
173
жалпы шаруашылық шығындары, өндірістік сипаттағы
11 175
5
14 126
126,4
2 951
жалпы шаруашылықтық, әлеуметтік сипаттағы
бюджетке төлемдер - барлығы:
17 682
20 986
118.7
3 304
Жер салығы 5 233 5 493 105,0 260
Мүлік салығы 11 969 14 416 120.4 2 447
Көлік салығы 480 539 112,3 59
Басқа салықтар 0 538
538
табыс салығын төлеуге дейінгі жалпы табыс 254 355 481
олардың ішінен сыртқылардың 5 599 37 259 665.5 31
«ҚТЖ» ҰК кәсіпорындарының
248 319
429 764
173,1
181 445
ТМЦ сатудан 0 14.
14
Негізгі емес қызметтен 437 14 392 3 293.4' 13
табыс салығын төлеу шығындары
олардың ішінен сыртқылардың
1680 155 080
1178
665.5 55 691
9 498
Таза табыс 162 592 325 686 205,4 171 383
Оның ішінен сыртқылардын. 3 920 26 081 665,4 22
Темір жол өндірістік-қаржылық қызметінің нәтижесінде табыс салығын төлегенге
227 074 мың теңге көлеміндегі жоспардан жоғары жалпы табыс
2.3 Темір жол жұмыс барысын талдау
Теміржол стансаларында вагондардың болуын нормалау (Теміржол көлігінде орындалатын маневрлік
Кесте 3- Нақты және формула бойынша есептелген, маневрлік қызмет
№ п/п
Стансалар 1-талапты қажетті қызмет көрсетудің орташа уақыты Вариациялау
тивті жүктеме сі Күту
дің нақты уақыты Формула бойынша есептелген
күту уақыты
1 Майкудук 0,28 0,21 0,86 0,3 0,28
2 Караганда-Пассажирская 0,53
0,33 0,93 0,39 0,37
3 Большая-Михайловка 0,41 0,26 0,89 0,22 0,2
4 Жана-Ауыл 0,76 0,42 0,73 0,25 0,283
5 Нуринск 0,34 0,23 0,91 0,27 0,29
6 Калагир 0,65 0,35 0,95 0,52 0,507
7 Жарык 0,52 0,32 0,92 0,47 0,464
Кестеден көрісетілген, нақты берілгендер мен жалпы қызмет көрсету теориясының
Вагондардың маневрлік қызмет көрсетудің басталуын күту ұзақтығын бағалау үшін
Жалпы түрде вагондардың маневрлік қызмет көрсетудің басталуын күту орташа
; (2.4)
Мұндағы р1, р2,…рi– локомотивтің бос емес кезінде 1,2,….,i- ші
tож1, tож2,… tожi – локомотивтің бос емес кезіндегі вагондардың
n-1- маневрлік локомотив бос емес кезіндегі тууы мүмкін сұраныстардың
n- локомотивтің маневрлік қызмет көрсетуден бос болған кезде пайда
Бұл есепте вагондардың маневрлік қызмет көрсетудің басталуын күтудің орташа
; немесе .
(2.5)
0,51 коэффициентінің мәні аз квадраттар әдісімен есептеудің нәтижесі, ал
Суретте көрсетілгендей маневрлік қызмет көрсетуді күтудегі аялдауы локомотивті жүктеу
Жоғарыда келтірілген вагондардың маневрлік қызмет көрсетудің басталуын күту ұзақтығын
Сондықтан бір қажетті қызмет көрсетудің орташа ұзақтығы маневрлік операцияның
Пайдалану мерзімі 10 жылға дейін жеткен өнеркәсіптік жасалудағы құрал-жабдықтың
.Кесте 20 – Табыстар
Көрсеткіштер атауы
Жоспар (мың тенге) Факт
(мың т.)
тенге)
Жоспарды орындау %
Абсолюттік
ауытқу (мың теңге)
Барлық табыс 1 539 764 1 524 991 99,0
1. «ҚТЖ» ҰҚ» АҚ кәсіпорын-дарынан келетін табыс
1 298 608
1 248 652
96,2
- 49 956
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
84,3
81,9
2. Сырттағы кәсіпорындардан келетін табыс
235 162
268 556
114,2
33 394
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
15,3
17,6
3. Басқалар 5 994 7 783 129,8 1 789
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
0,4
0,5
Негізгі қызмет түрінен түскен табыстар құрылымында (1 517 208):
Кесте 21- Шығындардың бағыттары
Баптың атауы
Жоспар (мың тенге) Нақты (мың теңге) Жоспардың орындалу %-ы
Барлық шығындар 1 535 550 1 521 357 99,1
1. Өндірістік шығындар 1 219 470 1 112 048
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
79,4
73,1
2. Өкімшілік шығындар 292 183 377 576 129,2 85
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
19,0
24,8
3. Жалпы шаруашылық шығындар
9 399
7 257
77,2
-2 142
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
0,6
0,5
4. Әлеуметтік сипаттағы шығындар
9 239
16 031
173,5
6 792
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
0,6
1,1
5. Басқалар 5 259 8 445 160,6 3 186
Жалпы шығындардағы баптардың % -бен үлесі
0,3
0,5
Кесте 22 - Шығындардың құрылымы
Атауы
Сомасы (мың теңге)
Құрылымы (%)
Барлық шығындар 1 521 357 100 %
Көрсетілген қызметтердің құны 1 112 048 73%
ЕАҚ 491 155 32 %
Әлеуметтік салық 93 549 6%
Материалдық шығындар 324 400 21-%
Амортизациялық аударымдар 161 256 11 %
Үстеме шығындар 41 688 3%
Кезең шығындары 409 359 27 %
ЕАҚ 231 066 15 %
Әлеуметтік салық 45 148 3%
Материалдық шығындар 28 321 2%
Амортизациялық аударымдар 13 876 1%
Іссапарлық шығындар 21 178 1 %
Сырттағы кәсіпорындардың көрсететін қызметтері
22 455
1 %
Негізгі құралдарды жөндеу 2 678 0,2 %
Ғимараттардың күтіп ұстауға кететін шығындар
8 769
1%
Салықтар 8 025 1%
Басқалар 27 793 2%
ТТК-ның шығындары мен қызметтерінің өзіндік құнының құрылымын саланың ерекшеліктерін
* Еңбекақы төлеу қорының үлесі артып отыр (47,5%), бұл
* Шырындардағы амортизациялық аударымдар үлесінің елеулі болуы (12%) телекоммуникациялық
Материалдық шырындар үлесінің төмен болуы ТТК-ның бизнесі салыстырмалы түрде
Сурет 4 – Табыстың құрылымы
Жалпы 2006 жылы ҚКҚ бойынша бюджетпен салыстырғанда
Күрделі жөндеу.Ақша қаражаттарының жетіспеуіне байланысты 2005 жылғы шығындар бюджетіне
Күрделі жөндеу 53-230 мың теңгеге орындалды, оның ішінде мердігерлік
Кесте 23 -Табыстар
Темір жол кәсіпорындары
Тұрғьн халық
Бюджеттік ұйымдар
Сырттағы ұйымдар
Барлығы:
Су, мың теңге
Жоспар 209 718 132 542 20 796 48 707
Нақты 190 900 114 460 16 841 39 444
ауытқу -18 818 -18 082 -3 955 -9 263
% 91,0 86,4 81,0 81,0 87,8
Жылу, мың теңге
Жоспар 280 706 43 824 21 577 19 430
Нақты 277 632 18 939 32 836 20 108
ауытқу -3 074 -24 885 11 259 678 -16
% 98,9 43,2 152,2 103,5 95,6
Ағын сулар, мың теңге
Жоспар 75 418 24 231 3 955 8 155
Нақты 59 740 16 984 4 008 8 264
ауытқу -15 678 -7 247 53 109 -22 763
% 79,2 70,1 101,3 101,3 79,6
Барлығы, мың теңге
Жоспар 565 842 200 597 46 328 76 292
Нақты 528 272 150 383 53 685 67 816
ауытқу -37 570 -50 214 7 357 -8 476
% 93,4 75,0 115,9 88,9 90,0
Темір жол дистанциясын тұтастай алғанда, 2006 жылы негізгі қызмет
Қосымша қызмет түрлері:
Су, жылу энергиясын өткізу мен ағын суларды қабылдаудан басқа,
Мысалы, 2006 жылы электр қозғалтқыштарды қайта орау, техникалық жағдайлар
«Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ кесіпорындарынан - 46 867
Қосымша қызмет түрінен түскен табыс 107 582
негізгі құралдарды жалға беруден - 13404 мың теңге, сырттағы
депозиттелген айлық жалақыдан - 1031 мың теңге, тендерден түскен
демеушілік көмектен - 10 479 мың теңге, пайыз түріндегі
Қызмет түрлеріне қарай табиғи монополия субьектісі болып табылады:
су шаруашылығы және канализация жүйесі, сондай-ақ жылу энергиясын өндіру,
Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау жөніндегі
Кесте 24 - бойынша 2006
мың тенге
Шығын элементтері
2004ж 1қаңтарындағы есеп
2005ж 1қаңтарындағы бюджет 2006ж 1қаңтарындағы есеп
2005ж.1қаңтарындағы жоспарға
2006ж.1қаңтарындағы есепке
+/- % + /- %
ЕАҚ 113434 765 564 694 032 -71 532 -9,34
Аударымдар 22 299 145 086 138 217 -6 869
Материалдар 30 926 170 481 201 986 31 505
Отын 102084 435 620 388 970 -46 650 -10,71
Электр қуаты 33 159 115 204 117 291 2
Сырт. ұйым. қызметтеріне ақы төлеу
64 804
223 577
175 825
-47 752
-21,36
111021
171,32
«Қазақстан теміржолы» ҰК» АК-ның ішіндегі төлемдер 892 11 680
АҚ еншілес кәсіп. 4 329 10 987 16 570
Тозу 13 099 147 773 125 565 -22 208
Басқалар 21 940 119 838 104 472 -15 366
Барлығы: 406966 2145810 1967195 -178615 -66 1560229 383,38
2 және 3 тоқсанға арналған шығындар бюджеті Қазақстан Республикасының
Кесте 24 - бойынша 2006 жылдың 1 қаңтарына
мың теңге
Шығын элементтері
2003ж 1қаңтарындағы есеп
2005ж 1қаңтарындағы бюджет 2006ж 1қаңтарындағы есеп
2006ж.1қаңтарындағы жоспарға
2005ж.1қаңтарындағы есепке
+/- % + /- %
ЕАҚ 83778 640629 557480 -83149 -12,98 473702 565,43
Аударымдар 16368 118995 109464 -9531 -8,01 93096 568,77
Материалдар 39854 164197 196487 32290 19,67 166633 558,16
Отын 102042 435 142 387727 -47415 -10,90 285685 279,97
Электр қуаты 33 008 113727 116219 2492 2,19 83211
Сырт.ұйым. қызметтеріне ақы төлеу
62832
213352
165750
-47602
-22,31
102918
163,80
«Қазақстан теміржолы»ҰК» АК-ның ішіндегі төлемдер 684 10829 3112 -7
АҚ еншілес кәсіп. 2409 5599 10220 4621 82,53 7811
Тозу 11961 142727 121036 -21691 -15.20 109075 911,92
Басқалар 11302 86307 71827 -14480 -16,78 60525 535,52
Барлығы: 354238 1931504 1739322 -192182 -53 1385084 391,00
Қазақстан Республикасының Табиғи монополииларды реттеу агенттігімен бірлесіп жұмыс істеу
Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау жөніндегі
Кесте 25 - 2006 жылғы негізгі қаржылық
Көрсеткіштің атауы жоспар нақты Нәтижесі
Табыс - барлығы 967 773 1,003 611 35 838
Оның ішінде:
Негізгі қызметтен түсетін табыс 939 954 896 029 -43
Олардың ішінде: ТМҚ өткізу
29 011
Негізгі емес қызмет түрінен 27 819 107 582 79
Шығындар - барлығы 1 955149 2 361 980 406
Оның ішнде:
Негізгі қызметтен келген шығындар 1 931504 1 768 027
Олардың ішінде: ТМҚ өткізу
28 705
Негізгі емес қызмет түрінен 23 645 593 953 570
Кезең шығыны - барлығы 286 256 313 101 26
Оның ішінде:
Әкімшілік шығындар 207 744 222 270 14 526
Жалпы шаруашылық шығындар 6 562 5 603 -959
Әлеуметтік сипаттағы жалпы шаруашылық шығындар 19 888 16 859
Бюджетке төленетін төлемдер- барлығы: 52 062 68 369 16
Оның ішінде:
Жерге төленетін салық 14 282 13 974 -308
Мүлікке салынатын салық 35 267 33 086 -2 181
Көлікке төленетін салық 2 513 1 820 -693
Басқа салықтар
19 489 19 489
Кіріс салығы салынғанға дейінгі жалпы табыс -1273632 -1 671
Кіріс салығын төлеу жөніндегі шығындар
923 923
3. МАГИСТРАЛЬДІ ТЕМІР ЖОЛ ТОРАБЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Темір жол көлігінің мемлекеттік маңызы
Көлік саласы әрі икемді, әрі тәуелді жүйе болып табылады,
Кеңес дәуіріндегі темір жол саласының бірқатар кемшіліктері болған:
Қазақстан темір жол магистралінің тұйықталған кескін пішіні болған
Қазақстандағы негізгі магистральдар арасында жалғастырғыш желілер болмаған;
Темір жол желісі Қазақстан аумағы бойынша біркелкі таралмаған (желінің
Республика орталығын оның аймақтарымен, немесе экономикалық аймақтарды бір-бірімен қысқа
Елімізде жүргізілген нарықтық түрлендірулер темір жол көлігін дамыту саласының
Магистральдарды дамытудың артықшылығы бар бағыттарын, соның ішінде халықаралық көлік-транзиттік
Темір жолды басқару жүйесін жетілдіру.
Темір жол көлігін дамытудың осы заманғы сатысы дүние жүзілік
Еліміздің экономикасына тікелей, әрі жанама әсер ететін, Қазақстан темір
Темір жол желісін пайдалану жағдайларын жетілдірудегі маңызды бағыт Алматы-Астана
Саланы дамытудың болашақтағы кең ауқымды бағытына өндіріс үдерісі кезіндегі
Қоғамдық көлік шығындарын тиімділендіру үшін темір жол желісін ары
Шұбаркөл-Арқалық(Шұбаркөл көмірі мен Жезқазған өнеркәсіптік ауданының басқа да экспорттық
Жезқазған-Қызылорда(Солтүстік және Орталық Қазақстан мен Батыс және Оңтүстік Қазақстанның
Сексеуіл-Бейнеу(Орталық Қазақстаннан Ақтау портына жүк тасымалдау қашықтығын 500-600 километрге
Қазақстан арқылы өтетін негізгі халықаралық көлік коридорларымен жүк тасымалдаудың
Темір жол көлігін дамытудың осы заманғы сатысында тасымалдау мен
Темір жол көлігі үшін әзірленген ақпараттандыру бағдарламасы сала қызметінің
Функционалдық қызметі тұрғысынан өндіріске ендірілетін ақпараттық технологияларды төрт негізгі
тасымалдау үдерісін басқару;
инфрақұрылымдарды басқару;
маркетингті, экономика мен қаржыны басқару;
өндірістік емес саланы басқару.
Темір жол көлігін дамытудың индикативтік жоспарына сәйкес, бағдарламаның негізгі
Темір жол көлігін реформалау жағдайында оны мемлекеттік тұрғыдан реттеуді
Темір жол арқылы жүзеге асырылатын жолаушылар мен жүктерді тасымалдау
Қазақстан темір жолдарында реформа жүргізу кезіндегі қаржыландыру мәселесі саланың
Қазақстан өзінің инвестициялық тартымдылығы тұрғысынан ТМД елдерінің алдында келеді
Екінші жағынан, инвестициялармен қамтамасыз етілмеген, ел экономикасының өсуі мен
Тиімді көлік жүйесі өнім құнындағы көлік шығынының үлесін төмендетеді,
Еліміздің экономикасындағы алдыңғы қатарлы салалардың бірі мұнай-газ саласы, оның
Еліміздегі мұнай секторы мен дүние жүзілік мұнай рыногының ерекшеліктерін
Қазақстандағы мұнай мен газ кен орындарының таралу географиясы айтарлықтай
Осы аймақтарда барлық ірі мұнай өндіру кәсіпорындары шоғырланған деп
Өңделмеген (шикі) мұнай нарығы ғаламдық сипатқа ие, мәміле мерзімімен
Қазақстанның дүние жүзілік нарыққа шығуына оның географиялық жағдайы бөгет
Кесте 25 -Экспорттық операцияларды жүргізу көлемінің динамикасы
Операциялар 1998 ж. 1999 ж. 2000 ж. 2001 ж.
Мұнай экспорты, млн. т 17,0 20,662 23,766 26,310
Самараға өткізу 7,0 9,429 10,836 9,700
Соның ішінде: 3,72 7,835 9,517 8,400
Алыс шет елдерге 3.00 1,595 1,319 1,300
Жақын шет елдерге 0,280 0,440 -
Ресей МӨЗ-на 3,577 1,785 1,797 2,000
Кеңқияқ - Жаңажол - Орск 1,800 2,052 3,215 3,650
Теңіз арқылы тасымалдау 4,386 6,956 7,918 5,450
Темір жол көлігімен тасымалдау 0,237 0,774 - -
Бірін-бірі өзара алмастыру 8,674 5,968 6,369 8,000
Ішкі тұтыныстар - - - 5,500
Каспий құбыр консорциумы КТК
Қазақстан Республикасындағы мұнай өнімдері нарығындағы өзгерістердің тенденциясы төмендегі жайлармен
бөлігінде халықтың орналасу тығыздығы өте төмен. Сонымен қатар, ол
Дүниежүзілік рыноктағы мұнайға деген сұраныстың өсетінін келтірілген мәліметтерден көреміз.
Парсы шығанағы мен Араб теңізі арқылы өтетін теңіз жолдарын
Кесте 26 -Болашақтағы мұнай тұтынысынын даму болжамын елдер бойынша
Елдер
Тұтыну көлемі, млн. т.
1995-2020 жж. орташа жылд. өту қ %
1995 ж. 2010 ж. 2020 ж.
Өнеркөсібі дамыған елдер: 1832 2159 2261 0,8
- АҚШ пен Канада 873 1025 1050 0,7
- ЕО елдері 650 779 850 1,1
- Тынық мұхит елдері 309 354 361 0,6
Дамушы елдер мен экономикасы өтпелі кезеңдегі елдер:
1363
2135
2794
2,9
- өтпелі экономикалы елдер 275 329 390 1,4
Солтүстік Африка 97 145 180 2,5
Қытай 164 355 506 4,6
Шығыс Азия елдері 264 471 639 3,6
Оңтүстік Азия елдері 99 191 277 4,2
Латын Америкасы елдері 281 424 520 2,5
Таяу және Орта шығыс елдері 183 218 281 1,7
Барлығы 3324 4468 5264 1,9
Республика экономикасынын, ары қарай қалыптасуы мұнай өндіруші өнеркәсіптің даму
Көлік дамуының болашаққа арнаған болжамдық көрсеткіштер
Көрсеткіш атауы 2000 ж. 2005 ж. 2010 ж. 2015
Тасымалдау көлемі, млн. т 1211,8 1700-1767 2066-2253 2514-28
Жүк айналымы, млрд. т/км 202,5 282-291 341-369 415-469
Жолаушылар айналымы, млрд. жолаушы/км 68,5 73,3-75,4 81,0-82,8 91,5-93
Жоспарланып отырған, Каспий маңы аймағында мұнайгаз өндіру және өңдеу
3.2. Қазақстан темір жолындағы жалпы проблемалар
Батыс аймақтағы темір жол төлемдері негізінен маусымдық температура мөлшері
Соңғы жылдары жүргізілетін жаңарту, қайта жарақтандыру және күрделі жөндеуге
Поездар қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсер ететін маңызды
Жолсыздық және үлкен қашықтық жағдайында жұмысшылар мен материалдарды жұмыс
Жолдың жоғарғы қабаты негізінен шағылыстық балластқа салынған, ал жолдың
Станциялық жолдарың жалпы ұзындығы 1500 км ден асады және
Инженерлік құрылғылар да күшейту және жөндеу жұмыстарын жүргізуді
Компания филиалдарының қарамағындағы, батыс аймақтағы магистарльды торапқа қызметкөрсетеін жол
Қолданымдағы құрылғылардың көп бөлігінің соның ішінде электрлік орталықтандыру құрылғыларының
Пайдаланымдағы СОБ және БҚАЖ құрылғыларының барлығы ескірген элементтік база
Қолданымдағы диспечерлік орталықтандыру құрылғыларның 65% астамы 1954 жылы
Қандыағаш станциясының механикаландырылған сұрыптау дөңесінде 12 вагон қозғалысын бояулатқыш
Бүгінгі таңда пайдаланылатын радио станциялардың көбі электромагниттік сәйкестік тұрғысынан
Элетрмен қамтамасыз ету шаруашылығындағы техникалық құралдардың күтімін 6
30 жылдан астам пайдаланылатын электр желісінің тозуы 45-50% құрайды.
Батыс аймақта резервтік электр энергиясының көздері ретінде, қуаты әртүрлі
3.3 Темір жол көлігі саласындағы шараларды 2004-2007 жылдар
2007-2010жылдар шегінде темір жол көлігі саласында келесі шараларды жүзеге
ту (Шу-Алматы, Павлодар - Екібастұз телімдерін электрлендіру);
- пайдаланымдық сипаттамаларын жақсарту, транзит тасымалдарын кеңейту, қозғалыс қауіпсіздігін
- Алматы - Астана телімінде жоғары жылдамдықты поездар
- Індербор - Александров - Гай, Қазтал -
- Ақтоғай - Достық телімінде диспетчерлік орталықтандыру
- шекаралық Достық станциясын жұмыс орындарын кешенді түрде автоматтандыра
2006-2015 жж. шегінде:
- Республикамыздан Иран желісіне шығатын ең қысқа жолды
- Бейнеу - Маңғыстау темір жол желісін күшейту және
станциясын дамыта отырып, Ақтоғай - Достық телімінің II кезегін
салу.Сонымен қатар, болашақта Астана - Қандыағаш темір жол желісінің
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмысымды қорытындылай келе Қазақстан Республикасындағы темір жол көлігінің
«Қазақстан- 2030 стратегиясындағы» үшінші бағытында былай жазылған:"Темір жол тасымалы
Көлік бір жағынан - нарық сараланымы (сегмент) яғни тауарлар
Қазіргі жағдайдағы темір жол көлігінің міндеті аз шығындармен жүктерді
Бұл орайда өз міндетін орындауын бағалаудағы маңызды өлшем тек
қозғалыстың қауіпсіздігі және жүктің сақталуы;
жеткізу жылдамдығы;
қызмет көрсету деңгейі.
Сонымен бірге Қазақстан темір жолы желісінің инфрақұрылымы көп мөлшерде
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін республиканың батыс және шығыс аймақтарын
Әлемнің көптеген елдерінде темір жолдар көліктің басқа түрлері тарапынан
Қазақстан жағы ҚР-нын, транзиттік тартымдылығын арттыруға, келісілген тарифтік саясат
Темір жол көлігін дамытудың осы заманғы сатысы дүние жүзілік
Еліміздің экономикасына тікелей, әрі жанама әсер ететін, Қазақстан темір
Темір жол желісін пайдалану жағдайларын жетілдірудегі маңызды бағыт Алматы-Астана
Саланы дамытудың болашақтағы кең ауқымды бағытына өндіріс үдерісі кезіндегі
Қазақстан арқылы өтетін негізгі халықаралық көлік коридорларымен жүк тасымалдаудың
Темір жол көлігін дамытудың осы заманғы сатысында тасымалдау мен
Темір жол көлігі үшін әзірленген ақпараттандыру бағдарламасы сала қызметінің
Еліміздің экономикасындағы алдыңғы қатарлы салалардың бірі мұнай-газ саласы, оның
Қазақстандағы мұнай мен газ кен орындарының таралу географиясы айтарлықтай
Сонымен қатар, болашақта Астана - Қандыағаш темір жол желісінің
Осы дипломдық жұмысымды аяқтай келе мен Қазақстан Республикасындағы темір
Қолданылған әдебиеттер көздері
Алпысбаев С.А.Организация работ по обслуживанию пассажиров на железнодорожном транспорте,
Кобдиков М.А., Изтлеуова М.С., Бейсембаев Н.И. Пути совершенствования управления
Уразбеков А.К., Сарбаев С.Ш., Берикбаев Н.Д. Оптимизация вагонопотоков на
Кобдиков М.А., Амирова А.А., Башарова Г.С. Жолдың тасымалдау бөлімшелеріндегі
Башарова Г.С., Амирова А.А. Пойыз диспетчері мен бөлімше
Бекжанов З.С., Омарова Г.А., Асанова Ф.Д., Бердімбет А.М. “Көліктану
Кочнев және басқалар. “Организация движения на железнодорожном транспорте”, Мәскеу,
Железные дороги. Общий курс. Под ред. Уздина. Мәскеу, 1991-435
Грунтов П.С. және басқалар. “Управление эксплуатационной работой и качеством
Сотников И.Б. “Эксплуатация железных дорог в примерах и задачах”
Сотников И.Б. “Эксплуатация железных дорог в примерах и задачах”
Мустапаева А.Д., Абзалиева Т.А. Методичесоке указание с заданием к
Бекжанов З.С. “Оформление и разработка графика движения поездов” Оқу
Кокрекбаев К.Н., М.А. Кобдиков, А.В. Дмитренко, А.Д. Мустапаева Принципы
Бекжанов З.С. и др.Организация эксплуатационной работы отделения пеервозок. Учебное
Бекжанов З.С. и др. Разработка технических норм дороги и
Бекжанов З.С. и др.Организация работы сортировочной станции. Учебное пособие.
Сметанин А.И. “Техническое нормирование эксплуатационной работы железных дорог”, Мәскеу
Бекжанов З.С. “Организацция вагонопотоков и работы отделения перевозок” Оқу
Бекжанов З.С., Богданович С.В., “Организация работы отделения перевозок железной
Организация, нормирование и оплата труда на железнодорожном транспорте. Петров
Экономика железнодорожного транспорта. Терешина Н.П., Москва «Транспорт» 2001 год
Теміржолтану негіздері. Бекжанов З., Алматы/ «Береке», 1995 год
Бабаджанян М.Г., Славина С.Э. Улучшение условий труда –важная задача
Бугров А. П., Чубаров Г.С. Отраслевые нормы труда. М.,
Коньков П.С., Донцов А. Я.., Юрченко И.Ф. Техническое нормирование
Кулагин Н. ., Дудаев П.И. Нормирование труда на
Рябинов М.Г., Ильян М.М. Нормирование путевых работ и их
Косилов С.А. Пути и методы повышения работоспособности . «Социалистический
Разработка и осуществление мероприятий по улучшению условий труда. «Экономическая
Госкомтруда. Положение о порядке разработке нормативных материалов для нормирование
Методика разработки нормативов численности вспомогательных рабочих. М., НИИ труда
Изучение затрат рабочего времени и разработка нормативных материалов по
Основные методические положение по нормированию труда рабочих в народном
Методика определения экономической эффективность мероприятий НОТ. М., НИИ труда
Методические указание по проверке нормативов и норм времени (выработки)
Методические указание поизучению затрат рабочего времени методам моментных наблюдений.
Основные положения по техническому нормированию труда по железнодорожном транспорте.
Методические указания по нормированию слесарных работ аналитически исследовательским и
4
Сурет 3-Маневрлік қызмет көрсетуді басталуын күтудің орташа уақыты(Қарағанды стансасы