Халықтың тәрбиелік дәстүрлері.
Бала тәрбиесіне,жалпы адам тәрбиесіне терең мән
Құрсақ тойы(дәстүр).Жас келіншектің екі қабат болғаны
Қазанжарыс-әйел босанар сәтте басқа әйелдер қазанға
Сүйінші. «Сүйінші келініңіз келеді деп,Әдеппен қол
Шілдехана. «Сәрсенбай зор қуанышты болып, шілдеханаға
Мұнда «балаңыздың бауы берік болсын» дегендей
Шашу. –қуаныш айғағы ретінде жасалатын салтанатты
Қалжа. « Менің сорлы шешеме қалжа
Тымаққа салу. Ел арасында «шала туып
Бесікке салу. «Әлди-әлди ақ бөпем, Ақ
Айыр қалпақ киісіп,
Ақырын жауға тиісіп,
Батыр болар ма екенсің?
Бармақтатын майысып.
Түрлі ою ойысып,
Шебер болар ма екенсің?
Таңдайларын тақылдап,
Сөзіңді жұрт мақұлдап,
Шешен болар ма екенсің?...
Тыштырма . Сәбиді бесікке салар кезде
Иткөйлек. (ғұрып ) –ырымшыл халқымыздың баланы
Қырқынан шығыру. Қазақ халқының ғұмырында жеті,
Тұсаукесер. «Тұсауыңды кесейін, Күрмеуінді шешейін» («Тұсаукесер»
«Қаз-қаз балам, қаз балам,
Қадам бассаң мәз болам.
Тағы, тағы баса ғой,
Тақымыңды жаз, балам.
Қаз баса ғой, қарағым,
Құтты болсын қадамың!
Сүндет той-жалпы мұсылман дініндегі елдерде бар.Сүндеттеудің
Қалау.Біреудің жақсы малына, затына , мүлкіне
Тоқым қағар. «Ертең ұлы дүбірге
Бата.Ақ тілеудің белгісі-бата.Ол кез келген жерде
1.»Сырым батыр жас кезінде батасын алайын...
Бедеуің беліңдегі байлаулы болсын,
Қазаның ошақтағы қайнаулы болсын,
Есігің ашық болсын,
Қабағын жазық болсын,
Сонда ағайынның кетпес қасыңнан,
Жақыныңа бұрмай төрені түзу бер,
Сонда қаумалаған халқың кетпес қасыңнан.
Мұндай баталар талапты, халықты сүйген, ер-азаматтарға
2. «Дастарқаның мол болсын, Абыройын зор
3. «Бақ берсін, бас берсін, өміріңе
4.Теріс бата. Бұл бата аталғаны болмаса
Базарлық-алыс сапарға, саяхатқа, сауда жолына шыққан
Байғазы-балалардың,жастардың жаңа киімі,заты үшін берілетін ақшалай,заттай
Көгентүп (көгендік)-бір-біріне жақын туыс, ілік, жұрағат
Жеті ата. «Жеті атасын білген ұл
Жасау. «Көрсін деп жиылған жұрт тамашасын,
Құда түсу. «Итбай Тұрлығұлға құда түсіп
Қыз танысу. «Күйеу келтір, қыз ұзат
Шарғы.Ұзатылған қыз өзіне тетелес сіңлісіне басына
Қынаменде-« Қынаменде жар-жар мен беташар бар,
Тойбастар. Тойдың кешкі ойынын өлеңмен бастайды.
Жар-жар. Ұзатылатын қыз тойында қыз-жігіттер тобы-кететін
Алып келген базардан,
Қара насыр, жар-жар-ау.
Қара мақпал сәукеле
Шашың басар, жар-жар-ау,
Мұнда әкем қалды деп
Қам жемеңіз, жар-жар-ау,
Жақсы болса қайны атаң,
Орнын басар, жар-жар-ау,
Қыз былай деп жауап қайтарады:
Есік алды қара су
Майдан болсын,жар-жар-ау,
Ақ жүзімді көргендей
Айнам болсын жар-жар-ау,
Қайын атасы бар дейді-ау,
Осы қазақ жар-жар-ау
Айналайын әкемдей,
Қайдан болсын жар-жар-ау!
Жар-жар негізінен күлкіге, әдеп-ғұрыпқа, тәлім-тәрбиеге негізделген.
Беташар. Жаңа түскен келінді беташар
Келін келді, көріңіз,
Көрімдігін беріңіз.
Анау-мынау демеңіз,
Түсін айтып қойыңыз,-
деп бастаған әнші жігіт жас келіннің
Беташар тойдың басы, әрі сәні, жас
Енші. «Оған бай қалың беріп, қатын
Босаға майлау. Жастар жеке отау құрғанда
Қыз ойнақ . «Бір күні қызойнаққа
Бастаңғы. Жастар бастаңғы деп аталатын бас
Ат тергеу. Халық дәстүрінде адамға құрмет