Депозиттерді сақтандыру блогы


Мазмұны
Кіріспе 3
1 – бөлім. Депозиттік операциялардың банк қызметіндегі ролі 6
1.1. Депозиттердің жіктелуі 6
1.2. Коммерциялық банктердің депозиттік саясаты және депозиттерді қалыптастыруға әсер
1.3. Қазақстан Республикасында депозиттік рыноктың құрылуы және дамуы 21
2-бөлім. Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің (АҚ «Темірбанктің» материалдары
2.1. Депозиттердің банктік ресурстарды қалыптастыру көзі ретіндегі мәні 39
2.3. Темірбанктің депозиттік саясаты 43
3- бөлім. Депозиттерді басқаруды жетілдіру механизмі 54
3.1. Депозиттерді сақтандырудың әлемдік тәжірибесі 54
3.2. Қазақстан Республикасы халқының салымдарына кепілдік беру қорын құруды
Қорытынды 64
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі 69
Кіріспе
Банк жүйесі – нарықтық экономиканың ең маңызды және ажырамас
Қазіргі банктік жүйе – бұл кез келген дамыған мемлекеттің
Коммерциялық кәсіпорындардың бір түрі ретінде банктік мекемелер де өз
Құрамы жағынан банктердегі тартылған қаржылар әр түрлі болып келеді.
Коммерциялық банктер қазіргі нарықтағы бәсекелік тартыс кезеңінде өзінің несиелік
Негізгі оң нәтижелер мерзімді депозиттердің ұлғаюына көрініс тапты. Тек,
Негізінен банктің депозиттік саясаты әр түрлі сатыдағы, әлеуметтік және
Соңғы уақыттарда орташа сыйақы мөлшері теңгелік мерзімді депозиттер бойынша
Елдегі дұрыс жүргізілген қаржылық кешендік саясаттың арқасында коммерциялық банктердегі
- Халықтың ақшалай салымдарын және зейнетақы қорларын құнсызданудан сақтандыру
- депозиттерді (сонымен қатар, жеке тұлғалардың талап етілгенге дейінгі
- 2001 жылы жүргізілген қаржылық капиталды амнистиялау туралы іс-шаралар;
Осындай жүргізілген іс-шаралардың арқасында, қазіргі уақытта банктік жүйеде депозиттік
Дипломдық жұмысымның мақсаты Қазақстан Республикасының банктік жүйесіндегі депозиттік операцияларына
Осы мақсатқа сәйкес туындайтын негізгі міндеттер мыналар:
- депозиттік операцияларға қатысты теориялық сұрақтарды қарастыру;
- банктердегі депозиттік қызмет түрлерінің сұранысына әсер ететін негізгі
- ҚР-ғы банктік жүйедегі депозиттік операциялардың ұйымдастырылуын «Темірбанк» ААҚ-ң
- депозиттік операциялардың басқару механизмін жетілдіру жолдарын қарастыру.
1 – бөлім. Депозиттік операциялардың банк қызметіндегі ролі
1.1. Депозиттердің жіктелуі
Банк мекемесінің коммерциялық кәсіпорын түрлерінің бірі ретіндегі ерекшелігі оның
Депозит латынның (depositum) деген сөзінен алынған, ол сақтауға берілген
Қазақстан Республикасының «Банктер және банк қызметі туралы» Заңында депозиттің
Демек, депозиттік рынок – салымдар және депозиттер рыногы –
Депозиттік операциялар – банктердің ақша қаражатын салымдарға (пассивтік депозиттерге)
Нарықтық қатынастар жағдайында депозиттік банк мекемелерінің ролі өсе түседі.
Депозиттік есепшоттар әртүрлі болуы мүмкін, және олардың жіктелуінің негізінде
Салымдар санаттарына орай депозиттер былай бөлінеді:
- заңды тұлғалардың (кәсіпорындардың, ұйымдардың, банктердің және б.) депозиттері
- жеке тұлғалардың депозиттері.
Экономикалық тағайындалуы бойынша депозиттер 4 топқа бөлінеді:
1. мерзімдік;
2. талап етілгенге дейін;
3. халықтың жинақ ақша салымдары;
4. бағалы қағаздар.
Мерзімдік депозиттер – банктер белгілі мерзімге тартатын депозиттер. Мерзімдік
Мерзімдік салымдар шартта көрсетілген мерзімге және талаптармен банктің толық
Мерзімдік депозиттер мерзімі бойынша: 3 айға дейін, 3 айдан
Қаражатты алу жөнінде алдын ала хабарландырылатын салымдар дегеніміз клиенттің
Мерзімдік салымның сомасы дөңгелек сомалармен белгіленіп шарт күшінде болатын
Мерзімдік депозиттер банктің басшысы арқылы банк және клиент (салымшы)
Талап етілгенге дейінгі депозиттер – белгісіз мерзімге салынатын, салымшы
Талап етілгенге дейінгі депозиттер қаражаттың сипаты және кімге тиесілілігі
• кәсіпорындардың және ұйымдардың есепайырысу, ағымдағы есепшоттарында сақталған қаражаттары,
• жергілікті бюджеттердің қаражаты;
• басқа банктермен есепайырысу бойынша корреспонденттік есепшоттардағы кредиттік қаражат
Жекелеген топтарға арнайы есепшоттарда есепайырысуға (мысалы, аккредитивтермен, чек кітапшаларымен)
Банктік өтімділікті басқару тұрғысынан банктерге ағымдағы және бюджеттік есепшоттар,
Мерзіміне байланысты салымдар мыналарға бөлінеді: талап етілгенге дейінгі салымдар
Талап етілгенге дейінгі депозиттерге банктердің бір жақты тәртіппен немесе
Талап етілгенге дейінгі депозиттерге өзінің классикалық нұсқасында отандық тәжірибеде
Контокоррент (conto corrente италян тілінен – ағымдағы есепшот) –
Әлемдік банк тәжірибесінде белгілі түрде контокоррентпен овердрафтты ағымдағы есепшот
Көптеген коммерциялық банктерде талап етілгенге дейінгі депозиттердің тартылған қаражат
Әлемдік банк тәжірибесінде мерзімдік депозиттер мен талап етілгенге дейінгі
Халықтың жинақтау салымдары мерзімдері және салым операцияларының талаптары (мысалы,
Бағалы қағаздар мынадай топтарға бөлінеді: банкке тиесілі кәсіпорындар мен
Банктердің депозиттік базасын нығайту мәселесін шешуде әртүрлі депозиттердің көлемін
Депозиттік сертификат – мерзімі 1 жылдан астам, бірақ оған
Сертификаттарды салымшылардың санатына байланысты депозиттік және жинақтаушы сертификаттарға бөлуден
• шығарылу әдісі бойынша:
бір рет қана шығарылатын;
сериялармен шығарылатын;
•ресімделу әдісі бойынша:
атаулы;
ұсынушыға;
• айналым мерзімдері бойынша:
мерзімдік;
талап етілгенгше дейін.
Депозиттік сертификаттар бойынша айналым мерзімі 1 жылдың шегінде белгіленген,
Егер депозитті немесе салымды алу мерзімі өтіп кетсе, онда
төлеу талаптары бойынша:
- белгілі есептесу кезеңі өткенге дейін тұрақты проценттік ставкамен
- сертификатты өтеу күніне проценттерді төлеу.
Сертификаттарды өтеу үш жолмен жүргізіледі:
- жаңа шығарылған сертификаттармен;
- салымдардың басқа түрлеріне немесе талап етілгенге дейінгі есепшотқа
- қолма-қол ақшамен (жеке тұлғалар үшін).
Сертификаттарды шығаратын банк өз сертификаттарының шығару және айналу талаптарын
Чек депозиттері – бұл салымшыға төлемдер жасау үшін чек
«Жаңа есепшоттар (нау-есепшоттар)», Батыста көп таралған, мерзімдік салымдарды және
Банк векселі банктің белгілі тұлғаға немесе оның мұрагеріне белгіленген
Банкаралық депозиттік операцияларда мерзімдік және талап етілгенге дейінгі болып
Коммерциялық банктерге өз қызметі үшін ресурстар тарту мақсатында коммерциялық
1.2. Коммерциялық банктердің депозиттік саясаты және депозиттерді қалыптастыруға әсер
Банктің депозиттік саясаты қаражатты депозитке тарту және оларды тиімді
Кез келген коммерциялық банктердің депозиттік саясатын анықтайтын рыноктың мүмкіндіктеріне
Жалпы критерийлерге мыналарды жатқызуға болады:
А) банктің тұрақтылығын, қаржылай орнықтылығын қолдайтын депозиттік, кредиттік және
Б) тәуекелді азайту мақсатымен банктің ресурстарын диверсификациялау;
В) депозиттік портфельді сегменттеу (клиенттер, өнімдер және рыноктар бойынша);
Г) әртүрлі клиенттер топтарына сай келетін жол табу;
Д) банк өнімдері мен қызметтері бәсекелес банктің өнімдерінен айырмасы
Е) ресурстардың тиімді қисынының қажеттілігі, жоғары тәуекел жағдайында банктің
Ж) салымдардың түрлерін және негізінен депозиттік портфелді қалыптастыру барысында
Тиімді депозиттік саясаттың арнайы критерийлерін әр банк жеке (оның
Басым бағыттарға орай коммерциялық банкке негізгі салымдар түрлерін көрсете
Банктің депозиттік саясатын қалыптастыруға әсер етуші, сондай-ақ оның депозиттік
Негізінен депозиттік рыноктың қалыптасқан жағдайын талдау салымшылардың өздерінің қаражаттарын
1) банктің сенімділігі;
2) проценттік ставкалар бойынша неғұрлым банк тұрақты және сенімді
3) банк мекемелерінің желісі және клиенттерге қызмет көрсету
1.3. Қазақстан Республикасында депозиттік рыноктың құрылуы және дамуы
Негізінен жинақ және жинақтау рыногы туралы тек 1994 жылдың
Халықтың бірқатар жинағы болғанын атап өткеніміз жөн. Ресми деректер
Халық өз жинақтарын салудың белсенді түрде тиімді және ең
1994 жылдың соңынан бастап банктер депозиттер түрлерін диверсификациялады, бірнеше
Сонымен қатар 1994 жылдың соңында инфляцияның едәуір төмендеуіне байланысты
1994 жылдың соңында банктердің пассивтерін талдау банктердің жақын уақыттарда
1994 жылы халықтың ақша табысы салымдарға қарағанда 1,2 есе
Келтірілген деректерден инфляцияның ең жоғарғы деңгейі 108,9% - қаңтарда
1995 жыл депозиттық рыноктың тұрақталуы және кеңейе түсуі болды
Нақты проценттік ставкаларды талдау коммерциялық банктердің жылдың көп бөлігінде
1996 жылғы депозиттік рыноктың жағдайы.
Қайта қаржыландыру ставкаларының төмендеуі екінші деңгейдегі банктерде теңгедегі депозиттері
Бұл банктердің арасындағы бәсекелестіктің күшейгендігі жөніндегі болжамды толығымен растайтынын
Депозиттік рынокта негізгі міндеті азаматтардың банк жүйесіне қаражаттарын салудың
Банк үшін депозиттерді тарту кезінде экономикалық тұрғыдан қолайлы, яғни
1995 жылдың мамыр айынан бастап 20%-ке теңескен резервтеу нормасы
Ресми органдардың деректері 1994 жылғы депозиттік рыноктың қалыптасуы туралы
Осылайша, 1994 – 1996 ж. кезеңі Қазақстанның депозиттік рыногының
1997 жылдың қаңтары ман қыркүйек арасындағы кезең ішіндегі Қазақстандағы
1997 жыл депозиттік рыноктың нығая түскен жыл болғанын атап
Бастапқы кезеңдерде қазақстандық банк тәжірибесінде депозиттерді басқару мәселелеріне көп
Банктердің депозиттік саясатын зерттеу қиындықтары біздің республикамызда тауарлар мен
Коммерциялық банктер депозиттік саясат құралдарын жетілдіреді, ал бұл біздің
Коммерциялық банктер қолданатын мұндай операциялар белгілі жағдайларда әлеуетті сатып
1. Депозиттік сертификаттар депозиттік саясаттың басқа құралдарына қарағанда биржа
2. Үкімет кәсіпорындардың депозиттерін жұмсамау ниетін жүзеге асырған жағдайда
Отандық коммерциялық банктер депозиттік саясаттың бұл құралдарын белсенді қолдана
Қазақстандық банктердің депозиттік саясатын талдауда 1997 жылы қаңтар мен
1997 жылы қазақстандық банктерде банктік проценттік ставкалар бойынша есеп
1997-1998 жылдардағы жеке және заңды тұлғалар депозиттерінің көлемі
1-диаграмма
*Мәлімет көзі: ҚРҰБ статистикалық бюллетені
1997-1998 жылдарда жеке тұлғалар депозиттерінің көлемі 21300 млн. теңгеден
Банк жүйесіндегі депозиттердің көлемі 1998 жылдың 1 қарашасында 77,0
Депозиттердің мерзімдері бойынша құрылымында елеулі өзгерістер болмады: мерзімдік депозиттердің
2001 жылдың 9 қаңтарында депозиттік рынок елдің қаржы рыногының
Шетел валютасындағы депозиттер 86,8%-ке өсіп, 152 млрд. теңге немесе
Жеке тұлғалардың салымдарын қорғау жүйесінің қызмет етуі жағдайында (үшінші
1999-2001 жылдардағы қарастырылған кезең банк жүйесінің тұрақтылығымен және салынған
Шетел валютасындағы депозиттердің өсу қарқыны теңгелік депозиттердің өсу қарқынынан
1999-2001 жылдардағы депозиттік рынок жағдайы.
2 - диаграмма
*Мәлімет көзі: ҚРҰБ статистикалық бюллетені
2001 жылдың 4 сәуіріндегі депозиттік рыноктың жағдайын талдау ұлттық
2001 жылдың мамырында резиденттердің депозиттерінің жалпы көлемі 1,8%-ке (жыл
Ай ішінде заңды тұлғалардың да, сондай-ақ жеке тұлғалардың
Мерзімдік депозиттердің жалпы көлемі 1,9%-ке 173,1 млрд. теңгеге төмендегенде
Халықтың (резидент еместерді ескере отырып) салымдарының өсу үрдісі жалғасуда.
Депозиттік рынокта ставкалар деңгейі аз ғана өзгерді. Жеке тұлғалардың
Шілдеде маусымдағыдай депозиттік рыноктағы жағдай «Азаматтардың ақшасын жариялауына байланысты
Біздің елдің қаржы рыногының серпінді дамыған сегменттері туралы айтқанда
Банк жүйесіне халық сенімінің нығаюы көп жағдайда азаматтардың мерзімдік
2002 жылғы Қазақстандағы банктер жүргiзген депозиттiк операциялары жоғарғы қарқынмен
Соңғы уақыттарда екiншi деңгейлi банктердiң меншiктiк қаржы жиынтығы 150,3
Екiншi деңгейлi банктердiң активтерi 2002 жылдық қаңтарымен қарашасы
2003 жылғы қаңтар айында резиденттердiң депозиттерiнiң жалпы көлемi 3,5
Заңды тұлғалардың депозиттерiнiң көлемi 2003 жылғы қаңтар айында 7,0
Депозиттерден түсетiн түсiмнiң мөлшерi бойынша 2003 жылы қаңтар айында
Келесi кезеңдерде Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдар бойынша орындалатын
2-бөлім. Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің (АҚ «Темірбанктің» материалдары
2.1. Депозиттердің банктік ресурстарды қалыптастыру көзі ретіндегі мәні
Депозиттік операциялар коммерциялық банктердің операцияларының ең негізгілерінің бірі болып
Депозиттер банк ресурстарын қалыптастырудың маңызды көзі болып табылады. Олардың
Уақытша бос ақша қаражаттарын жұмылдыру – бұл коммерциялық банктердің
Бұл міндеттемелер коммерциялық банктерге жеке капиталы мен тартылған ресурстар
Банктер өздерінің белсенді операцияларын жүргізу үшін тартылған қаражаттың есебінен
Соңғы кездерге дейін республикада депозиттерді басқару міндеттеріне назар аударылмай
Депозиттік операциялар мынадай қағидалармен ұйымдастырылады:
• депозиттік операциялар банктік табыс табуға немесе келешекте табыс
• банк балансының оперативтік өтімділігін ұстау мақсатымен икемді депозиттік
• депозиттік операцияларды ұйымдастыру барысында банк балансының өтімділігін өте
• депозиттік операциялар мен мерзімдері және сомалары бойынша несиелер
2.3. Темірбанктің депозиттік саясаты
Депозиттік рыноктың дамуының объективті факторларының бірі тиімді депозиттік саясатты
Депозиттік рыноктың дамуына әсер ететін факторларды қорыту барлық факторларды
Банктің депозиттік портфельді басқаруының жалпы блок-
сызбасы
1-сызба.
1. Ақпарат блогына банктің ақпарат базасының кешенді талдауы кіреді.
Мұндай деректерді жинағаннан кейін банк банктің өзі үшін де,
2. Депозиттік ресурстарды басқару блогы. Бұл кезеңде қажетті ақпаратты
3. Тәуекелді басқару блогы. Бұл кезеңде банк депозиттік операциялармен
Алуан түрлі тәуекелдер туралы толық ақпарат негізінде банктің активті
4. Депозиттерді сақтандыру блогы. Бұл кезеңде банк кризистері
5. Тартылған қаражаттарды құрылымдық талдау блогы. Бұл блокқа банктің
банктің депозиттік портфелін тиімді басқару банктің барлық депозиттік ресурстарды
Депозиттік рыноктың қызмет ету үлгісі қойылған мақсаттарға жету қағидалары
Мемлекеттік деңгейде – жұмыспен қамтамасыз ету, демографиялық, халықтың табыс
Ұлттық Банктің деңгейінде – банк салымдарын сақтандыру бағдарламасы. Бұл
Үшінші деңгейде (екінші деңгейдегі банктердің деңгейінде) – бұл банк
Қазақстан Республикасындағы депозиттік рыноктың қызмет ету үлгісі
2 - сызба
Дереккөз: депозиттік рынокты зерттеу негізінде автор жасаған.
Қазақстандық депозиттік рыноктың қызмет ету үлгісінің келесі звеносы әртүрлі
Қазіргі кезде банктер әртүрлі депозиттерді ұсынуда. Мысалы, «Темірбанк» ААҚ-ы
«Береке» депозиті – салым бойынша сыйақы ставкасы – белгіленген
«Береке» депозитінің талаптары:
• сыйақы салымның сақталу мерзімінің аяқталуы бойынша есептеледі;
• салым 3 айдан астам сақталған кезде, бірақ есепшотты
• банктік салым шартының мерзімі аяқталғаннан кейін осындай мерзімге
8 - кесте
«Береке» депозитінің сыйақы ставкасы.
Валюта түрі Сыйақы ставкалары жылына %
3 ай 6 ай 12 ай 18 ай
Теңгемен 11,0 13,0 14,0 16,0
АҚШ долларымен 7,0 7,5 8,0 9,0
Ең төменгі салым сомасы (теңгемен):
150 000 теңге – Алматы филиалының ЦСО;
10 000 теңге – Алматы филиалдарының басқа бөлімшелері;
2 000 теңге - «Темірбанк» ААҚ-ының басқа филиалдарында
Ең төменгі салым сомасы (АҚШ долларымен):
$ 1 000 – Алматы филиалы;
$ 500 – Алматы филиалдарының басқа бөлімшелері;
$ 100 - «Темірбанк» ААҚ-ының басқа филиалдарында
«Капитал»
«Капитал» депозитінің талаптары:
• салым сомасына сыйақы оны енгізген күні есептеледі;
• салымның барлық сақталу мерзімінде сыйақы ставкасы белгіленген болып
• есепшотты ашқан күні талап етілгенге дейінгі салымға аударылады
• қосымша жарналар салуға және ішінара берулерге жол берілмейді;
• салым тұтыну кредитін алу кезінде немесе пластикалық карточка
• банктік салым шартын мерзімінен бұрын бұзу кезінде есептелген
• банктік салым шартының мерзімі аяқталғаннан кейін осындай мерзімге
9 - кесте
«Капитал» депозитінің сыйақы ставкасы.
Валюта түрі Сыйақы ставкалары жылына %
3 ай 6 ай
Теңгемен 8,0 11,0
АҚШ долларымен 5,0 6,0
Ең төменгі салым сомасы (теңгемен):
1. 150 000 теңге – Алматы филиалының ЦСО;
2. 50 000 теңге – банктің басқа филиалдары мен
Ең төменгі салым сомасы (АҚШ долларымен):
1. $ 1 000 – Алматы филиалы;
2. $ 500 – банктің басқа филиалдары мен бөлімшелерінде;
«Темірбанк» ААҚ
Депозиттердің құрылымында 2001 жылдың 31 желтоқсанында мерзімдік депозиттердің үлес
3- бөлім. Депозиттерді басқаруды жетілдіру механизмі
3.1. Депозиттерді сақтандырудың әлемдік тәжірибесі
Халықтың жинақ ақшасы кез келген мемлекеттің ішкі инвестицияларының негізгі
Мұндайда елдің барлық қаржы жүйесінің арқауы болып табылатын банк
Банк жүйесінің қызметтері сан-алуан – ол ақша-кредит саясатын, тәуекелдерді
Дегенмен, халықаралық тәжірибе көрсеткендей депозиттерді сақтандырудың дұрыс жасалмаған жүйесі
Салымдарды жаппай алудың алдын алу және кризиске ұшыраған банк
Бірақ кепілдік берілетін салымдар жағдайы ауыр банктерде болып, ал
Депозиттерді сақтандырудың тиімділігінің төмендеуі банктердің де, сондай-ақ салымшылардың да
Соңғы жылдардағы әлемдік тәжірибе толық кепілдік беру банк жүйесінің
Бірқатар сарапшылар салымдарды сақтандыру жүйесі туындататын бұрмалаулар оны қолданудың
Сонымен қатар мынадай мәселе тұр: «Салымдарды сақтандыру қандай болуы
3.2. Қазақстан Республикасы халқының салымдарына кепілдік беру қорын құруды
1999 жылдың мамырында Қазақстан қаржыгерлерінің конгресінде Президент Н. Назарбаев
Қордың негізгі міндеті салымшылардың мүдделерін қорғау, атап айтқанда қатысушы-банк
Өз қызметінің нәтижесінде Қор қатысушы-банктердің тоқсан сайынғы жарналарынан құралатын
Қазақстанда кепілдік беру жүйесі қалыптасу сатысында. Қазіргі кезде сақтандыру
2002 жылдың 1-ші шілдесінен бастап сақтандыру қорымен кепілдендірілген салымдарды
Қазіргі кезде қор әр салымшыға өтеу сомасы ережеге сәйкес
Мерзімді салымдар бойынша:
• 400 000 теңгеге дейінгі салымдар (депозиттер) негізгі борыш
АҚШ доллары және евролық салымға сыйақы есептелмейді, өтеу сомасы
Талап етілгенге дейінгі салымдар бойынша теңгемен салынған салымдар ғана
Банктер салымдарға кепілдік беру бойынша барлық шығыстарды банк клиенттерінің
Қордың отандық банк жүйесінде салымшылардың сенімін қайтару жөніндегі жұмысы
2001 жылы халықтың депозиттері резидент еместерді ескере отырып шамамен
Сондай-ақ, басқа барлық қатысушы емес банктер кепілдік беру жүйесінің
Сақтандыру институты әлемдік тәжірибеде 60 жылдан астам жұмыс істеп
Екінші деңгейдегі банктердегі жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) міндетті ұжымдық
1. «ТұранӘлем» банкі;
2. «ЦентрКредит» банкі ААҚ;
3. «Қазақстан Халық банкі» ААҚ;
4. «Алматы сауда-қаржы банкі» ЖАҚ;
5. «ABN AMRO Bank Kazakhstan» ЖАҚ;
6. «Темірбанк» ААҚ;
7. «Демир Қазақстан банкі» ААҚ;
8. «Казкоммерцбанк» ААҚ;
9. «Нұрбанк» ААҚ;
10. «Каспийский» ААҚ;
11. «Ситибанк Қазақстан» ЖАҚ;
12. «Нефтебанк» ААҚ;
13. «HSBC Қазақстан банкі» ЖАҚ ЕБ;
14. «Евразийский банкі» ЖАҚ;
15. «Цеснабанк» ААҚ;
16. «Иртышбизнесбанк» ААҚ;
17. «Альфа - банк» ААҚ ЕБ;
18. «Валют-Транзит Банк» ААҚ;
19. «TEXAKABANK» ААҚ;
20. «Наурыз Банк Қазақстан» ААҚ;
Қорытынды
Қызметтің негізгі мәселелері тиімді депозиттік саясаттың жеткілікті дәрежеде дайын
Коммерциялық банктердің қаржы тұрақтылығын нығайту мақсатында тиімді банк саясатын
• зерттеу кезеңі;
• жоспарлау кезеңі;
• шешімдерді қабылдау және жүзеге асыру кезеңі.
Зерттеу кезеңінде банк клиенттердің тұтынысын зерттейді: депозиттердің қандай түрлері
Жоспарлау кезеңінде банк депозиттік операциялар бойынша талдау және табысты
Шешімдерді қабылдау және жүзеге асыру кезеңінде белгілі кезең (жоспарлы)
Осылайша, депозиттік рынок – қызығушылық тұрақты өсіп келе жатқан
Сонымен қатар, депозиттік рыноктың тұрақты нығаю үрдісі бар:
• банктердің сенімді тұрақтылығына (басқа қаржы институттарымен салыстырғанда);
• проценттік ставкалардың бәсекелестігімен (басқа салымдармен салыстырғанда);
• ұсынылатын қызметтердің үлкен тізімімен;
• банк қызметі саласындағы заңның дамуымен (депозиттерді міндетті сақтандыру
Банктер арасында салымшылар үшін, сондай-ақ сенімді, тиімді банк мәртебесі
Банктердің дамуының экономикалық негізі олардың жоғары дербестігі мен өзінің
1. Уақытша бос қаражаттарды жұмылдыру; банктердің бәсекесі күшейген қазіргі
2. Коммерциялық банктердің жеке депозиттік саясатын әзірлеу үшін қызметтеріне
Депозиттік операциялардың дамуын талдауы депозиттік саясатты (салынатын теңгенің орташа
Осы қарастырылып отырған кезеңдегі депозиттік рыноктың даму үрдісін бағамдау
Бұл күндері жеке және заңды тұлғалардың теңге бойынша да,
Халықтың салымдарына кепілдік беру қорын құру банктер алдында қойылған
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі.
«ҚР банктер және банк қызметі туралы» Заң. Казахстанская правда.
«Ұлттық банк туралы» Заң. Казахстанская правда. 2002 г. №
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 05.11.1999 ж. «Қазақстан Республикасының
Ахметов А.Р. «Фонд гарантирования вкладов - гарант личной финансовой
Каценеленбаум З.С. «К вопросу о сущности банковского депозита» /
«Общая теория денег и кредита»/учебник, под ред. Проф. Е.
Э. Перотти «Гарантирование банковских депозитов: мировая практика и проблемы»
«Банковское дело» / под ред. О.И.Лаврушина, Москва «Финансы и
«Банковское дело» / под ред. Г.С. Сейткасымова, Алматы «Каржы-Каражат»,
«Деньги, Кредит, Банки» / под ред. Г.С.Сейткасымова, Алматы «Экономика»,
Деловая неделя //Садыков А. «Неработающие вклады»,№16, 2000г.
Банки Казахстана № 9, 10, 12 2002 г.
Банки Казахстана №1,3,4,6,8,9 2001 г.
Деловая неделя от 23.02.2001 г., 16.11.2001 г.
«Деньги и Кредит» № 4,1991 г., стр. 75-76
Банки Казахстана №1,2,3 2003г.
Бизнес-курьер/Сагиндыкова М. О. «Казахстанский фонд гарантирования вкладов физических лиц»,№36,
Бухгалтерский баланс ОАО "ТЕХАКАВАНК» / Начнем с понедельника №
Годовой отчет. ОАО «Темірбанк» 1999-2002гг
А.Р. Ахметов «Фонд гарантирования вкладов – гарант личной
69
мерзімі бойынша:
қысқамерзімдік
ұзақмерзімдік
Табыстылығы бойынша түрлері:
% есептеместен
% есептеумен
Қаражаты:
қолма-қол ақша: теңгемен, шетел валютасымен
аударымдар: теңгемен, шетел валютасымен
Жинақ ақшалар
Салымдар
Депозиттер
Депозиттік рыноктың қызмет ету объектісі
Мемлекет
Кәсіпорын
Банктер
Халық
нысандары:
жеңілдіктер
сақтандыру төлемдері
ұтыстар т.б.
қаражаты:
бюджеттік
жеке
сақтандыру
әдістері:
бағалық
салықтық
сақтандыру
құқықтық
Субъектілер
Мемлекеттік деңгейде (мемлекеттік саясат)
Екінші деңгейдегі банктер дейгейінде (депозиттік саясат)
Ұлттық банк және Қазақстанның салымдарға кепілдік беру қоры
(сақтандыру бағдарламасы)
Бағдарлама
Қағидалары
Тактика
Стратегия
Депозиттік рынок
5 блок –
тартылған қаражаттарды құрылымдық талдау блогы
банктің депозитного портфелінің тиімділігін талдау
4 блок –
депозиттерді сақтандыру блогы
депозиттерді ұжымдық, ерікті, аралас сақтандыру
3 блок –
тәуекелді басқару блогы
тәуекелдерді депозиттік операциялар бойынша бағалау әдістері кіреді
2 блок –
депозиттік ресурстарды басқару блогы
ресурстарды мерзімдері, түрлері, сомалары, клиенттер топтары бойынша жіктеу
1 блок –
ақпарат блогы
депозиттік ресурстардың барлық түрлерін жинау және талдау