ЖОСПАР
Кіріспе 2
1-тарау. Ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП) 4
1.1 Ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП): эволюциялық және революциялық нысандары
1.2 ғтп: мәні, даму бағыттары 7
1.3 Ғылыми-техникалық революция (ҒТР) және өндіргіш күштердің орналасуы
1.4 Қоғамдық өндіріс жүйесіндегі адамның орны 15
2-тарау. Постиндустриалды қоғам және ҒТП 22
2.1 Постиндустриалды қоғам ұғымының қазіргі кездегі мәні 22
2.2 ҒТР әсерінен болатын әлеуметтік өзгерістер (трансформациялар): экономиканы
2.3 XX ғасыр аяғындағы жаңа өзгерістер (трансформациялар) 25
Қорытынды орнына: (ақпараттық технологиялар) немесе Фордизмнен гейтизмге 28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Барлық постсоветтік кезең бойында өндірісті дамыту, ҒТП бойынша
Әсіресе материалдық өндіріс пен әлеуметтік сфераның ара қатынасында
Көптеген экономикалық әдебиеттерде материалдық өндірістің шешуші ролі барынша
Менің курстық жұмысым осы ҒТП төңірегінде болмақ. Ғылым
1-тарау. Ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП)
1.1 Ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП): эволюциялық және революциялық нысандары
Адамзат баласы өз басынан әр түрлі қоғамдық өндіріс
Бір кезде ең қарапайым еңбек құралдарына негізделген қоғамдық
Қоғамдық өндірісті дамытуға тек қана еңбек құралының болуы
Бұл арифметикадық сандық қосынды емес, сапалық категориялар. Технологиялық
Алғашқы қауым тұсында адамдар ең қарапайым еңбек құралдарын
Құл иеленуші, әсіресе феодалдық қоғамда технологиялық өңдіріс әдістері
Жай кооперация дегеніміз белгілі бір өндіріс процесінде немесе
Екінші кезең — мануфактура (XVI ғасырдың орта шенінен
1.2 ғтп: мәні, даму бағыттары
Өндіргіш күштердің тарихи өркендеуінің нәтижесі қазіргі ғылыми-техникалық прогресс
XX ғасырдың елуінші жылдарынан басталған ғылыми-техникалық революцияның өзіне
— ғылыми-техникалық прогресс кең ауқымды, әмбебап сипатқа ие
— ғылым мен өндірістің интеграциялық қатынасы жоғары дәрежеге
— жаңа принципті техника мен технология жасалынып өндіріске
— қазіргі ғылыми-техникалық прогрестің ерекшеліктерінің бірі — микроэлектрониканың
— ғылыми-техникалық прогрестің қарқынды дамуы қоғамдық өндірісті алға
— қалдықты аз қалдыратын немесе тіпті қалдықсыз технология
Қазіргі ғылыми-техникалық прогресс өте тапшы шикізаттарды жасанды жолмен
Ғылыми-техникалық революция жұмыс күшінің сапасын жақсартуға жол ашады.
Тәуелсіздікке қолы жеткен жас мемлекет Қазақстан үшін мұның
Ғылыми-техникалық революцияның бүкіл әлемнің шаруашылық жүйесіне тән ортақ
- жұмыс күшінің сапасына деген талаптың өсуі;
- еңбек өнімділігі мен еңбек интенсивтілігінің артуы; жұмысшы
- өндірістік емес салада жұмыс істеушілердің үлес салмағының
Ғылыми-техникалық прогрестің екі нысаны бар. Ол эволюциялық және
Қазіргі ғылым мен техниканы адамдардың игілігіне қызмет еткізу
Ғылыми-техникалық революцияның ықпалымен рыноктық қатынасқа байланысты еңбекшілердің қоғам
Қазіргі технологияның дамуы өндірістің табиғи фактордан тәуелсіздігін бәсеңдетсе,
Ғылым мен практикада дәлелдегеніндей, интенсивтендіру қоршаған ортаны, табиғатты
Қорыта айтқанда, ғылыми-техникалық прогресс қоғамдық дамудың, оның әлеуметтік
1.3 Ғылыми-техникалық революция (ҒТР) және өндіргіш күштердің орналасуы
Адамзат өркениетінің дамуына ілесетін ғылыми-техникалық прогрестен өзгеше ғылыми-
ҒТР басталуы шамамен ХХ ғасырдың орта тұсы. Оны
ҒТР-ның ең басты әрі айқындаушы нышаны ғылымның ерекше
Жапонияның ҒТР жетістіктен өнеркәсіпке енгізудегі жалпы әлем таныған
ҒЗТКТ-ге жұмсалатын қаражат ҒТР дәуірінде өте маңызды экономикалық
Қазіргі ғылыми-техникалық революцияның аса маңызды екінші нышанына өндірістің
Өткен ғасырдағы өнеркәсіптік революцияның бастама «буыны» бу
«Микроэлектрондық революция» қазіргі заманғы дүниеде еңбек ең көп
Техниканың революциялық жаңаруымен қатарласа технология өзгеріп отыр. Қасиеттері
ҒТР дәуірінде қазіргі заманға өндірісті басқару проблемасы ерекше
Белгілі бір елдегі ҒТР-дің жайы қандай екенін әдетте
Ғылым көп пайдаланылған өнім дамыған елдердің сыртқы саудасында
ҒТР–ның ықпалымен дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымында елеулі өзгерістер болып
1.4 Қоғамдық өндіріс жүйесіндегі адамның орны
Адам тарихи дамудың жемісі, барлық қоғамдық-экономикалық қатынастардың жиынтығы.
Өндірістегі адам факторының даму заңдылықтарының бірі — жиынтық
Қоғамдық өндіріс дамыған сайын ондағы күрделі еңбектің басым
Өндірістегі адам факторының дамуындағы келесі заңдылық — адамның
Қазіргі қоғамдық өндірісте өнеркәсіп жұмысшыларының санының өсуі кеміді.
Ғылыми өндіргіш күштердің тікелей элементіне айналу процесі бірлескен
Өндіріс экологиясы еңбек белсенділігін арттырудың негізгі буыны. Қазіргі
Қоғамдық өмірді демократияландырудың берер жемісі өз алдына бір
Еңбек белсенділігін арттыруда рухани және қызмет көрсету жүйелерін
2-тарау. Постиндустриалды қоғам және ҒТП
2.1 Постиндустриалды қоғам ұғымының қазіргі кездегі мәні
«Постиндустриалды қоғамды» тек техникалық тұрғыдағы жаңа саты екен
Постиндустриалды қоғамның орнығуы экономикалық, әлеуметтік, технологиялық және рухани
Ғалымдар бұл қоғамның мынадай қасиеттерін жіктеп жазып жүр:
Соңғы он жыл ішінде ақпараттық қоғамды постиндустриалды қоғамның
Ақпараттық технологиялар дегеніміз - желілер арқылы әсіресе
2.2 ҒТР әсерінен болатын әлеуметтік өзгерістер (трансформациялар): экономиканы
Экономиканың дамуы екі ауқымды "жекелендіру" және "әлеуметтендіру" (біріншісі
Өндірісті жекелендіру - еңбекті қоғамдық болуды тереңдетудің салдары.
Жеке субъектінің дербестігі мен тәуелсіздігі - рыноктық экономиканың
Сонымен қатар өндірушілер мен тұтынушылар әрекетін үйлестіруді күшейтудің
Әлеументтендіру - бұл рынок, монополизмдегі стихиялықты, экономикаға бюрократиялық
Индустриялық заман - әлеуметтік мәжбүр ету заманы (мұны
Өндірістің жекелендіруі мен әлеуметтендіруі арасындағы күрес - әлеуметтік
Өнеркәсібі дамыған мемлекеттердің экономикалық мүмкіндіктері келесідей міндеттерді шешуге
- халықтың максималды жоғары нақты табыс алуы үшін
- халық денсаулығын қорғау;
- ұлт мәдениеті мен білімінің жоғары деңгейіне қол
- еңбек қызметінің әлеуметтік-экономикалық жағдайларын құру.
Осының бәрі қоғам, мемлекеттің адамға деген адамгершілік қатынасын
2.3 XX ғасыр аяғындағы жаңа өзгерістер (трансформациялар)
XX ғасырдың ортасында бастаған ғылыми-техникалық революция өндіріс процесінің
1) өндірісті автоматтандыру дене еңбегі көлемін кенеттен қысқартты;
2) жалпылай компьютерлендіру күрделі ақыл-ой еңбегінің басым болуына
3) экономика құрылымында қызмет көрсету, ақпарат пен интеллектуалды
4) пролетариат ("капитализмды демократияландыру" нәтижесінде) өзінің әлеуметтік мәртебесін
5) жеке меншік иесі өз мәнін жоғарлатады, меншіктің
6) мемлекет адамның экономикалық, әлеуметтік және саяси құқықтарына
7) рынок анықтайтын табыстарды бөлуге мемлекет түзету енгізеді
Нәтижесінде капиталистік шаруашылық жүргізу, яғни "әлеуметтік-реттелуші капитализм" принциптеріне
Дәстүрлі салалар ролі төмендеу кезінде қызмет көрсету мен
Егер индустриялық қоғам негізінде экономикалық өсудің материалдық, технологиялық
Жалпы алғанда адамзат қайшылықтағы әлемде орналасқан. Ондағы халықтың
Қорытынды орнына: (ақпараттық технологиялар) немесе Фордизмнен гейтизмге
Ақпараттық және коммуникациялық технологиялар келешекте ең маңызды факторлар
Еңбекпен қамтамасыз ету бойынша үкіметтік схемаларды көпшілігінің жұмыс
Шынымен де, күні кеше ғана Фордизм көтеріліс толқынында
- жұмыс істеуге мүмкіндігі бар басым көпшіліктің әрқайсысында
- басым көпшіліктің әрқайсысында "ақылға сияр" еңбек ақысы
Аурулар мен дендері толық жетілмеген жандардың қамқорлығына, зейнетақылар
Жұмыс жасайтындар мен кәсіподақтар үнемі және табысты түрде
Кейінірек, тұтынушылық бүгінгі күнде бізбен негізгі қажеттіліктер деп
Осы жарқын отыз жыл, шынымен де, біздің артымызда
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Әубәкіров Я., нәрібаев н., Есқалиев м., т.б.
2. Доғалова Г.Н. Халықаралық экономика. Алматы, 2000 ж.
3. Нарықтық экономика дамыған елдер өнеркәсібінде салыстырмалы еңбек
4. Мәуленова С.С. Бекмолдин С.Қ. Құдайбергенов Е.Қ. Экономикалық
5. Мәдешов Б. Нарықтық экономика теориясына кіріспе, Алматы,
6. Ақша, несие, банктер. Ғ.С. Сейітқасымовтың редакциялығымен. —
7. Көшенова Б.А. «Бағалы қағаздар нарығы», Алматы, 2000
Әубәкіров Я., нәрібаев н., Есқалиев м., т.б. Экономикалық
Мәдешов Б. Нарықтық экономика теориясына кіріспе, Алматы, 1995ж.
Доғалова Г.Н. Халықаралық экономика. Алматы, 2000 ж. 25
Мәуленова С.С. Бекмолдин С.Қ. Құдайбергенов Е.Қ. Экономикалық теория.
Нарықтық экономика дамыған елдер өнеркәсібінде салыстырмалы еңбек құқығы
Доғалова Г.Н. Халықаралық экономика. Алматы, 2000 ж. 63
9