ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
Араб мемлекетінің құрылуы 4
Арабтардың Орта Азия мәдениетіне тигізген әсері
ҚОРЫТЫНДЫ 13
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 15
КІРІСПЕ
Мәдениеттің өзара ықпалдастығы – өзара қарым-қатынасқа
Халықтар арасындағы мұндай байланыс орта ғасырларда,
Орта ғасырлардағы мұсылман елдеріндегі бұрын-соңғы болып
Мұсылмандық ренессанс мәселесі әлі күнге дейін
Аравия түбегінде VІІ ғасырдың 20-жылдарында діни
Араб-мұсылман өркениетінің тарихы сияқты, оның таралуына
Ибн Халдунның теориясы кейбір зерттеушілердің көшпенділерді
Араб мемлекетінің құрылуы
Ұлан-ғайыр Аравия түбегінің көлемі 3 млн.
Қолөнер, егіншілік Аравияның оңтүстік-батысында, Иеменде жақсы
Үндістаннан теңіз арқылы әкелінген товарлар Иеменде
Аравияның батысындағы Хиджаз облысында Иеменнен Сирияға
V-І ғасырларда арабтар елінде алғашқы қауымдық
Арабтардың жеке топтары біздің заманымызға дейін-ақ
Біздің заманызға дейінгі І ғасырда арабтар
Шонжар арабтар көршілес бай елдерді –
Бірігуге араб көпестері де ынталы болды.
Сауда барған сайын нашарлай берді: көпес
Араб тайпаларын біріктіріп, көршілес бай елдерді
Бұл жайлы Зубов былай дейді: “Арабтар
Артта қалған көшпелі және жартылай отырықшы
Г.Э.Фон Грюнебаумның сөздері бойынша: “Мұсылман діні
Ислам діні мұқтаждықтағы адамзатқа нелер әкелгенін
Мұхаммед пайғамбар арабтарды бір ғанав құдайға
Арабтардың Орта Азия мәдениетіне тигізген әсері
Орта Азияның толық жүз жыл тарихы
Жаулап алушылықтың салдары көшпенділердің әдеттегі шабуылы
Көшпелі-жаулап алушылар Орта Азияның экономикалық дамуына,
Бірақта Орта Азияда арабтардың пайда болуы
Арабтардың Таяу Шығыс пен Орта Азияны
Араб жаулап алушылғы қала қарым-қатынасын өзгертті
Х ғасырдың басында Хорасан мен Мауреннаһр
Соңғы жылдардағы тарих ғылымының жетістіктері арабтардың
Қазіргі таңдағы ғылым дамуының жетістіктері арабтарды
Сондай-ақ Орта Азияға келмес бұрын арабтар
Жауынгер арабтардың соңынан үнемі қалалық араб
Мұсылман дінінің таралуымен Орта Азияны мекендеген
Біз қарастырып отырған дәуірде Орта Азия
Мұсылман қоғамының бүкіл қаймағы (элита) –
Ислам, шынында да, саудаға және саудагерлерге
VІІІ ғ. басында бүкіл Орта Азияны
Араб тілінің қолданылуы одан әрі кеңеюі
Әрбір мұсылман өз зердесіне орай араб
Араб тілінің кезінде түркі тілдеріне тигізген
Орта Азиядан шыққан ортағасырлық ұлы ғұламалар
Бұған бір ғана мысал келтірсек те
Махмұт Қашқари өзінің атақты еңбегін мұсылман
Сонымен жоғарыда қарастырған мәселелерді қорыта келіп,
Араб үстемдігінің алғашқы дәуірінде халифатқа кіретін
Орта ғасырлық араб-мұсылман қоғамдық ойға және
Халифатта білімділік ең жоғарғы қасиет деп
Тарих қойнауына неғұрлым тереңдеп енген сайын
Дәл осындай бүкіләлемдік тарихи тұлғалардың қатарына
Андалусия ойшылдары Ибн Туфейль, Ибн Рушид,
Қарастырып отырған дәуірде ең жас, күш-қуаты
Түріктер арасында сопыларды ерекше құрметтеу дәстүрі
Орта Азиялық сопылық дәстүрдің қалыптасуына атақты
Түркі тайпаларының арасында мұсылман дінін уағыздаған
Орта Азия аймағында исламның осылайша қарқынды
ҚОРЫТЫНДЫ
Осыдан 14 ғасыр бұрын, яғни VІІ
Бұл территориялардың исламдану процесі баяу жүрді
Араб жаулап алушылығы арқылы араб қол
Ислам және араб мәдениеті Орта Азия
Тарихи тұрғыдан алып қарағанда Орта Азияның
Араб-мұсылман дәуірі халықтарға соның ішінде, әсіресе
Түрік-ислам синтезінің қалыптасу уақыты ортаазиялық-хорасандық
Орта Азия Мұсылмандық Ренессанс әрекет еткен
Орта Азия Исламның гүлденген өлкесіне айналды.
Х ғ. бері қарайғы түркі әдебиетін
Орта Азия ғалымдары исламдық ғылымдар саласында
Мұсылман дәуірінде, әсіресе, Х-ХІІ ғасырларда Орта
Біз қарастырып отырған дәуірде Орта Азия
Халифаттың басқа да аймақтары сияқты Орта
Сонымен, қорыта айтқанда, бұл бітіру жұмысында
Бітіру жұмысының нәтижесінде жасалған басты қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Деректер:
Мұхаммед пайғамбардың хадистері. Ауд.: Н.Қазыбеков. Ред.:
Махмұт Қашқари. Түрік сөздігі. 3 томдық.
Құран Кәрім. Қазақша мағына және түсінігі.
Зерттеулер:
Абуов А.П. Мировозрение Ходжа Ахмета Ясави.
Агаджанов С.Г. Огуские племена Средней Азии
Бартольд В.В. Ислам. Общий очерк. –
Бартольд В.В. Культура мусульманства. – П.,
Большаков О.Г. История халифата. Спб., М.:
Бартельс Е.Э. Насир-и-Хосров и исмайлизм. М.:
Беляев Е.А. Арабы, ислам и арабский
Гибб А.Р. Арабская литература. Классический период.
Грюнебаум Г.Э. фон. Основные черты арабо-мусульманской
15