Мазмұны
Кіріспе 2
І тарау. Ақша жүйесі және оның
1.1. Ақша жүйесінің сипаттамасы және оның
1.2. Ақша жүйесінің негізгі элементтері 4
2-тарау. Қазақстан Республикасында ұлттық валютаны нығайту
2.1. Ақша айналысын басқару 7
2.2. Валютаның тұрақтылығын сақтау және нығайтуға
Қорытынды 16
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 17
Кіріспе
Қазақстанда ақша бірлігі теңге деп аталады.
Қазақстан жерінің тарихына көз салатын болсақ,
Теңге алғашында Ұлыбританиялық «Харрисон және оның
Ендігі кезекте ұлттық валютаның құнын ұстап
Осы жұмыста ұлттық валютаны нығайту барысында
І тарау. Ақша жүйесі және оның
1.1. Ақша жүйесінің сипаттамасы және оның
Қазіргі жағдайда қандай мемлекеттің де экономикалық
Әр елдің тарихы қалыптасқан және тиісті
Ақша жүйесі - бұл әрбір елде
Негізінде ақша жүйесі көпшілік елдерде 16-17
Биметалды ақша жүйесі. Бұл жүйеде валюталық
Монометалдық ақша жүйесі. Бұл жүйеде валюталық
Алтын монометалдық ақша жүйесінің үш түрі
алтын - монеталық стандарт. Бұл стандартта
алтын — құйма стандарты. Бұл стандарт
алтын — девиздік стандарт. Бұл стандартта
Бұл жерде айта кететін маңызды нәрсе
Өткен ХХ-ғасырдың отызыншы жылдарының басында дүние
Кейінгі кезеңдерде, несиелік ақша белгілерінің айналымы
1 СДР - арнаулы өзара қарыз
Тек, әшейін көзбен салыстырғанның өзінде, келтірілген
1.2. Ақша жүйесінің негізгі элементтері
Қазіргі жағдайда ақша жүйесі бірнеше элементтерден
Елдің ақша бірлігінің аты. Бұл элемент,
Ресейде ХVIII-ғасырда, кейбір княздықтарда қолданылған күмісқұймалар
Қазақстанда, егемендік алғаннан кейін 1993 жылдың
— Ақша белгілерін қамтамасыз етудің тәртібі.
– Эмиссия тетігі. Ақшаны айналымға шығару
а) қолма-қол емес ақшаның айналымға шығару
б) қолма-қол ақшаны айналымға шығару және
— Айналымдағы ақша жинағының құрылысы. Бұл
— Ақша мен несиені реттеу тетігі.
— Ақшаның құнын белгілеу тәртібі. Бұл,
— Касса тәртібін ретке келтіру. Кассалық
Орталық банктер елдің барлық кредит жүйесінің
Орталық банк елдік эмиссиялық, резервтік, кассалық
Мемлекет берген эмиссиялық құқыққа ие Орталық
“Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы” ҚР
Іс жүзінде барлық кассалық резервтер Ұлттық
Ұлттық Банк – өзінің алтынвалюта резервтерін,
2-тарау. Қазақстан Республикасында ұлттық валютаны нығайту
2.1. Ақша айналысын басқару
Ұлттық Банк – борышты төлеуге қабылдауға
Ұлттық Банк банкноттар мен металл ақшаның
Қазақстан Республикасында шығарылған банкноттар мен металл
Ұлттық Банк ҚР ұлттық валютасының шетел
Қолма-қол ақшаның айналымы банктердің кассаларына тұрақты
ҚР ақша банкноттарын шығару бойынша өз
Эмиссия – мемлекеттің банкноттарды, металл ақшаны,
Қолма-қол ақша нысанындағы эмиссия айналысқа қосымша
Қазақстандағы қолма-қол теңге эмиссиясының елеулі көлемінің
Бірақ 1995 жылдың өзінде-ақ жағдай өзгере
Депозиттік банктердің эмиссиясы депозиттік-несиелік операциялар процесінде
Депозиттік банктердің эмиссиясын Ұлттық Банк ақша
Ақша базасы – Ұлттық Банк құратын
Айналыстағы қолма-қол ақшаның көлемі банктердегі корреспонденттік
Бұл ақша-кредит саясатының құралдарын пайдалану арқылы
Ақша мультипликаторының көлемі міндетті резервтеу нормасына
Ақшаның экономикадағы айналыс жылдамдығын (бұл жағдайда
Ақша айналысы жылдамдығының көлемінен экономиканың монетаризация
1989 ж. Франциядағы монетаризация деңгейі 68,5%,
2.2. Валютаның тұрақтылығын сақтау және нығайтуға
Проценттік саясат ақша-кредит саясатының бірден-бір құралы
Теңгені айналысқа енгізгеннен кейін проценттік саясаттың
Қазақстанда инфляциямен күресте жоғары проценттік ставкаларды
Ұлттық Банктің қайта қаржыландыру ставкаларының өзгеру
Қаржылық операциялардың барлық түрлері бойынша проценттік
Мемлекеттік қазынашылық міндеттемелер, банкаралық кредиттер, Ұлттық
Ұлттық банктің қазыналық вексельдері мен
Резервтік талаптар. Банктер ұсынған несиелер көлемін
1993 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізілген
Банктердің міндетті резервтерінің нормативінің артуы 1994
Банктердің артық резервтерінің (Ұлттық банктегі корреспонденттік
Банктің корреспонденттік шоты жөніндегі (резервтік талаптардан
1995 жылдың басында баламалы резервте сақталушы
1995 жылы банктердің жалпы санының орташа
Әлемдік тәжірибе міндетті резервтердің шамадан тыс
АҚШ-да міндетті резервтердің сомасы банктің санатына,
ФРЖ іскерлік белсенділіктің дамуын осылайша ынталандыруға
АҚШ-та несие қарым-қатынасына бақылау жасау мен
Несиелік операциялар. Ұлттық банк пен ҚР
Министрлер кабинетінің өкімдігінде 1994 жылы Ұлттық
Директивалық несиелер айналасында күрделі жағдай бірден
Жекешелендіру саясатының жеткіліксіз қолданысы жағдайында сауықтыру
Үкіметтің несиелендіру көлемі бюджет тапшылығының көлемімен
Мемлекеттік қысқамерзімді міндеттемелердің алғашқы аукционын Ұлттық
Аукциондық несиелер 1-ден 6-ға, сонан соң
1995 жылғы жаңа қаржы рыногының ашылуы
1995 жылы Ұлттық банк ломбардтық негізде
Республикадағы жалпыэкономикалық жағдайға, атап айтқанда, төлем
Ашық рыноктағы операциялар. Мұның түбінде ақша
Ұлттық банк бағалы қағаздарды сатып алу
Бағалы қағаздармен ашық рынокта Ұлттық банктің
Бұл Орталық банк осы операция арқылы
Орталық банк ашық рыноктағы операцияларды тұрақсыз
1995ж. ортасынан бастап Ұлттық Банк өзінің
Бағалы қағаздардың жеткіліксіз “портфелі” Ұлттық Банкке
Ақша массасын жедел реттеудің негізгі құралы
Валюталық рыноктағы операциялар арқылы өтімділікті қамтамасыз
Қорытынды
Орталық банктің монетарлық саясатының механизмі былайша
Бірінші кезеңде орталық банк өзінің әрекеттері
Екінші кезеңде банк депозиттерінің мультипликациондық кеңеюі
Үшінші кезеңде ақшаны ұсынудың өсуі оны
Төртінші кезеңде процент ставкасының төмендеуінің нәтижесінде
Ұлттық Банк Қазақстан Республикасының орталық банкі
Ұлттық Банк – бұл республиканың эмиссиялық,
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүргізіп отырған
Ұлттық валютаны нығайтуға бағытталған валюталық саясаттың
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Деньги, кредит, банки. / под
2. Деньги, кредит, банки. / под
3. Деньги, кредит, банки. / под
4. Казахстан. Национальный Банк. Сборник нормативно-правовых
5.Пашку Ю.В. "Деньги: прошлое
6. Фишер С., Дорнбуш
7. Поляков В.П., Л.А.Московкина
8. Красавина Л.Н. "Денежное обращение и
9. Жуков Е.Ф. "Общая теория денег
10. Сейткасимов Г.С., Шаяхметова К.О., Абдраимова
11. Мельников В.Д., Ильясов К.К. «Финансы»
12. Омирбаев С.М. «Финансы» Астана 2002
1
17