МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
ПАТША ӨКІМЕТІНІҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ САЯСИ-ӘКІМШІЛІК РЕФОРМАЛАРЫ 3
ХІХ Ғ. 60—90-ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ РЕСЕЙДІҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ӘКІМШІЛІК,
ҚОРЫТЫНДЫ 14
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 15
КІРІСПЕ
Ресей ХVIII ғасырдың өн бойында өз
Тіпті Петр I патшаның өзі Қазақстанды
II Екатеринаның тұсында патшалық Ресей Орта
Қазақстанға келсек, патша үкіметі оны жедел
Десе де, Ресейдің Қазақстан мен Орта
Және де бұл саясаттың патшалықтың экономикалық
ПАТША ӨКІМЕТІНІҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ САЯСИ-ӘКІМШІЛІК РЕФОРМАЛАРЫ
XIX ғасырдың I жартысы -
Осы орайда Ресей империясы құрамындағы Қазақстанның
Аталған кезеңде патша өкіметінің Қазақстанға отарлау
Патша әкімшілігі қазақ жерінің шалғай аудандарына
Ертістің сол жағасындағы, шекара маңындағы қазақтар
Патша үкіметінің қазақ даласына отарлық шабуылының
«Жарғы» аса сақтықпен, асықпай жүзеге асырылған.
Қазақ жері әкімшілік-аумақтық бөлініске түседі. «Жарғыға»
«Жарғының» енуімен мынадай шаралар жүзеге асырылады.
Иерархиялық басқару жүйесі құрылады: аға сұлтан
Сот ісіне шектеу қойылады. Барлық қылмыстық
Қазақ хандары Ресейдің вассалы еді. Қандай
Патша өкіметі хан сайлауда екіжүзді саясатты
Екінші жағынан, өкімет ескі дәстүрді сақтауға
Облыс басшылығына әскери губернатор тағайындалады. Семей
Округтер округтік әскери приказға бағындырылады. Округтік
Сондықтан дәл осы Семей облысында отарлық
1867 жылы Ресей империясының ауқымы аса
ХІХ Ғ. 60—90-ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ РЕСЕЙДІҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ӘКІМШІЛІК,
1867—1868 жылдардағы реформаның дайындалуы. Дала комиссиясы.
Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанды
Патша үкіметінің отаршылдық саясатының осылайша өзгеруінің
1867—1868 жылдардағы патша үкіметі реформасының негізгі
Осы міндетті жүзеге асыру үшін ХІХ
Комиссия Орынбор және Батыс-Сібір генерал-губернаторы қазақтарын
Бутков комиссиясы өзінің жасаған жобасын Орынбор
Қазақ даласына іссапарға шыққан комиссияның назарына
Гирс комиссиясы 1865 ж. 27 маусымда
Патша үкіметінің қазақ даласында әзірлеп жатқан
1865—1866 жылдары қазақ даласын аралап шыққан
Комиссияның қорытындысы мен жобасы әскери министр,
1867 ж. 11 шілдеде ІІ Александр
Осылайша қазақ халқын басқару жөніндегі ережелер
1867—1868 жылдардағы және 1886—1891 жылдардағы әкімшілік
Қазақстандағы буржуазиялық реформалар бағыты Ресейдің қазақ
1867—1868 жж. Қазақстан аумағы 3 генерал-губернаторлық
1) Әскери қолбасшы, соның ішінде казак
2) Кең түрдегі әкімшілік функция (уезд
3) Сот функциясы (уездік соттарды бекітті).
Соның ішінде Түркістан генерал-губернаторына кең құқықтар
Міне, осы құрылған әкімшілік, әскери, полициялық
Жергілікті тұрғындардан салық жинау жүйесі қайтадан
Көшпелі және жартылай көшпелі тұрғындардың негізгі
Әрбір қазақ шаңырағы мынандай
Әлеуметтік жағдайына қарамастан кедей мен байларға
а) Хараж бойынша өнімнің 1/10-і мөлшерінде
ә) Танап салығы ақшалай (1 танап
б) Зекет тауар құнының 1/40 мөлшерінде
Осылайша, отарлаушы Ресейдің салық саясаты әр
Әрбір уезд болысқа, болыс ауылға бөлінді.
Сот жүйесіндегі өзгерістер. Сот билігінің органдарына
Қазақтардың билер соты сақталды. Сырдария облысында
1886—1891 жж. реформаларда империялық соттар күшейтілді.
1867 ж. Ережеден айырмашылығы — әскери
Жергілікті халық арасындағы қылмыстар мен қылмыстық
Жер мәселесі мен 80—90-жылдардағы әкімшілік жүйедегі
1886 ж. Ереженің ІІІ тарауында жер
“Көшпенділерден артылып қалған жерлер мемлекеттік мүлік
Көшпенділер пайдаланған жер қыстауға, жайлауға және
“Мал жайылымдары жетіспеген жағдайда, мал иелері
Сөйтіп, халық есебінен жиналған ақшадан 12
Сонымен, патша үкіметінің жер және салық
1886 ж. 2 маусымдағы “Түркістан өлкесін
Түркістан өлкесін басқару әскери министрліктің қарамағында
Түркістан өлкесінің бас басқармасы генерал-губернаторға
1886—1891 жж. реформаларда жергілікті басқаруға ерекше
Жергілікті басқару мынадай бөліктерден тұрды: облыстық,
1891 ж. 25 наурызда бұрынғы Орынбор
Ақмола, Семей, Жетісу облыстарын Дала генерал-губернаторлығы
Тұтастай алғанда реформа отарлаушылардың жан-жақты, тереңнен
ҚОРЫТЫНДЫ
1867-1868 жылдары Қазақстанда жүргізілген реформалар патша
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
“Қазақ тарихы” журналы 1996 ж. №
“Парасат журналы” 2003ж. № 6 маусым
Бартольд В. В. “Сочинения” ІХ том
Левшин А. И. “Описание киргиз -
15