Бөлім 1. Салық саясатын қалыптастырудың теориялық және әдістемелік
Салықтардың экономикалық мәні мен қажеттілігі
Нарық жағдайында мемлекеттің салық саясаты және оның стратегиясы
ҚР-ның салық саясаты реформасының негізгі бағыттары және оның
Бөлім 2. Салық саясатын ұйымдастырудың қазіргі кезеңдегі жағдайына
2.1. Бюджетке түсетін түсімдерді салықтық бақылаудың жүргізілу тәртібі
2.2. Ағымдағы салық саясатына енгізілген өзгерістердің ел экономикасына
3бөлім ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ И МЕХАНИЗМ РЕАЛИЗАЦИИ
НАЛОГОВОЙ ПОЛИТИКИ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН …………… 6
3.1. ҚР-ның 2009-2011 жылдар аралығындағы салық саясатының негізгі
Бөлім 1. Салық саясатын қалыптастырудың теориялық және әдістемелік
Салықтардың экономикалық мәні мен қажеттілігі
Салықтар – тауарлы өндіріспен бірге, қоғамның топқа бөлінуінің
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық – экономикалық құрылысы
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды,
Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып саналады. Мемлекетті
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің
Салықтар тауар-ақша қатынастарынан тыс қолданылады. Натуралды салықтардың мөлшері
Егер екі мемлекет бір-бірімен соғыс жүргізсе, жеңген мемлекет
Мемлекетке түсетін салық түсімдерінің сипатты ерекшелігі олардың сан
Салық – мемлекет бір жақты тәртіппен заң жүзінде
Салықтар – қайтарымсыз, баламасыз және тұрақты сипаттағы құқықтық
Салықты басқа да төлемдерден ажырата білуіміз керек. Себебі
Салық материалдық тұрғыдан алғанда, бұл белгілі бір уақытта,
Салықтардың экономикалық мәні салықтарды мемлекеттің өзінің функциялары мен
Белгілі философ Френсис Бэкон салықтарды төлеу – әрбір
Салықты бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерден ерекшелендіретін
- Салық – мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді
- Салық – ақшалай нысанда төленеді;
- Салық – қайтарылмайтын төлем болып табылады;
- Салық – баламасыз сипатта болады;
- Салық – салықты төлеген кезде меншік нысандары
- Салық – тұрақты экономикалық қатынас туғызады;
Ал, енді осы белгілердің мазмұнын тереңірек қарастырайық.
1.Салық – мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі.
Мемлекеттік апппарат мемлекетке тиесілі ақша сомасын өндірмейді. Сондықтан
2. Салық – ақшалай нысанда төленеді. Натуралдық нысанда
3. Салық – қайтарылмайтын төлем болып табылады. Салықты
Мұның қайтарымды төлемдерден (мысалы, мемлекеттік қарыз) айырмашылығы:
- Біріншіден, ақша салық төлеушілерден мемлекетке қарай қозғалады;
- Екіншіден, кері қайтады, яғни мемлекеттен салық төлеушілерге
Ал, қайтарымсыздық дегеніміз – ақшаны мерзімсіз алудыбілдіреді, яғни
4. Салық – баламасыз сипатта болады. Салық
5. Салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады.
Салықты төлеген кезде меншік нысандары ақша қаражаттарына, немесе
6.Салық – тұрақты экономикалық қатынас тудырады. Салықты белгілеуде
Кейбір салықтарда салық төлеушілер үшін салық төлеу жеке
салықты – мемлекет немесе уәкілдік берілген мемлекеттік орган
салық – құқықтық нысанда жүзеге асады;
салық – мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады
салықты белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды;
салық – мәжбүрлеме сипатта болады;
салық төлеу арқылы ақшаны алу құқықтық сипатта жүзеге
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық
– реттеушілік;
– фискалдық;
– қайта бөлу.
Фискалдық функция – барлық мемлекеттерге тән негізгі қызмет.
Салықтардың реттеушілік функциясы мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты
Қайта бөлу функциясы арқылы түрлі субъектілер табысының бір
Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесі салықтарды құру мен
Салық элементтері - -бұл мемлекеттің заң ак актілерімен
- салық субъектісі;
- салық салынушы;
- салық объектісі;
- салық базасы;
- салық салу бірлігі;
- салық ставкасы;
- салық жеңілдіктері;
- салық төлеу мерзімі мен тәртібі;
- салық төлеушілер мен салық органдарының міндеттері мен
- салық төлеуді бақылау;
- салық заңдарын бұзғаны үшін санкциялар және т.б.
Салық субъектісі немесе салық төлеуші. Ол -
Салық салынушылар – нақты салық ауыртпалығы (салық жүктемесі)
Салық объектісі. Салық төлеушіге салық төлеу міндеттілігін жүктейтін
Салық базасы. Салық базасы – салық салу объектісі
- табысқа салынатын салық. Бұған корпорациялық және жеке
- тауарларға салынатын салықтар. Олар қосылған құнға
- капиталға салынатын салық. Оған жер салығы,
Салық салу өлшем бірлігі – салық базасын сандық
Салық ставкасы – салық базасының өлшем бірлігіне абсолютті
Тұрақты ставкалар – табыс көзіне қарамастан салық салу
Проценттік ставкалар – салық базасына қарай алынатын табыстың
– үйлесімді;
– прогрессивті
– регрессивті.
Үйлесімді салық ставкалары – салық объектісіне (оның мөлшерін
Прогрессивті ставкалар – салық салынатын табыстың артуына сәйкес
Регрессивті ставкалар – табыстың өсуіне қарай төмендейді және
Салық жеңілдіктері – заңға сәйкес төлеушілерді салықтан толық
салық салынбайтын минимум – салық салудан толық босатылатын
табыстың есептелген сомасынан шегерілетін шегерімдер (асырауындағы жандарға, мүгедектерге
салық салынатын табыстың құрамына енбейтін сома (мысалы, босату
салық салудың жекесубъектілері мен төлеушілердің санаттары үшін салық
Салық жеңілдіктеріне сонымен бірге төлеу мерзімін ұзарту және
Жеңілдік кезеңі – салықтар бойынша заңмен белгіленген жеңілдіктердің
Салық төлеу мерзімі мен тәртібі – заңмен белгіленген
Салық төлеушілер мен салық органдарының құқықтары мен міндеттері
Салықтық бақылау – салық қызметі органдарының салық заңының
Салық заңын бұзған салық төлеушілерге олардың жасырған сомасын,
Салық салу объектілерін есепке алу және оларды бағалау
- кадастрлық;
- салық төлеушінің декларациясы бойынша;
- табысты алу көзінен ұстап қалу;
- патенттік негізде.
Бірінші жағдайда салықты есептеу мен оны алу, салық
Декларацияда салық төлеушілер табыстың көлемі, қажетті жеңілдіктерді, шегерімдерді
Жеке табыс салығы бойынша декларациясын мынадай салық төлеушілер:
төлем көзінен салық салынбайтын табыстары барлар;
тұрғын үй салу мен осындай құрылыс материалдарын сатып
ҚР шегінен тыс жерлерден табыстар алатын жеке тұлғалар;
ҚР шегінен тыс жерлердегі шетел банктеріндегі шоттарда ақшасы
ҚР сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заң актілеріне
ҚР Парламентінің депутаттары, судьялар табыс етеді.
Әскери қызметкерлер мен ішкі істер органдарының қызметкерлері жеке
Салық төлеушіден салық декларациясын табыс етудің белгіленген мерзіміне
Үшінші әдіс бойынша салық төлеуші жұмыс істейтін ұйымның,
Төртінші әдіспен салық кәсіпкерлік қызметтің сан алуан түрлеріне
Салықтық есептің екі әдісі қолданылады:
- кассалық;
- есептеу.
Кассалық әдіске сәйкес табыстар мен шегерімдер жұмысты орындау,
Есептеу әдісі бойынша табыстар мен шегерімдер ақы төлеудің
Салық механизмі – салықтың ұйымдық-құқықтық нормалары мен басқару
Салық механизмі – бұл ұйымдық-экономикалық категория ретінде осы
Бұл процесте қалыптасатын қатынастың барлық саласын үш қосалқы
Салық жүйесі және оның қызмет ету механизмі белгілі
Салық принциптерінің, жалпы салық салу теориясының негізін қалаушы
1. салық салық төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы
2. салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын
3. әрбір салық салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы
4. салықтан жиналған түсімнен оны жинауға кеткен шығын
Бұл принциптерді пайдалану салық салуда зорлық-зомбылықты азайтты, бұл
Салық салудың қазіргі халықаралық принциптері мыналар:
1. Қарапайымдылық принципі. Салық механизмі салық төлеушіге
- салық түрлері өте көп болмай, нақты да
- бір салық түріне бірыңғай салық ставкасын белгілеу
- салық салуобъектісін, салық салынатын табысты немесе айналымды
- салық жеңілдіктері не үшін беріледі, оған қандай
- салық төлеуде, салықты табыс көзінен, яғни төлем
2. Әділеттілік принципі. Салық жүйесінде әділеттілік принципі
Тікелей әділеттілік принципі – салық төлеушілердің табыстарына тең
Көлденең әділеттілік принципі – тиісті жағдайда бірыңғай салық
3. Салыстыру принципі. Бұл принцип бойынша салық ставкаларын
4. Салықтардың анықтылығы – алдын ала белгіленген шарттар
5. Жеңілдіктердің ең аз саны. Жеңілдіктер құндық үйлесімдерді
6. Салық салудың экономикалық бейтараптығы. Салықтар экономиканың жұмыс
Қазақстанның салық заңнамасында сонымен бірге салық және бюджетке
Салық төлеуші салық заңына сәйкес салықтық міндеттемелерін толық
Салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
Еліміздің салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып
Қазақстанның салық жүйесі оның бүкіл аумағында барлық салық
Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік-құқықтық актілер ресми басылымдарда
Нарық жағдайында мемлекеттің салық саясаты және оның стратегиясы
Нарықтық экономика мен мемлекеттің салық саясатының негізгі мақсаты-
Салық саясатының басты мақсаты-салық жүйесін құру және оның
Мемлекеттің салық саясаты келесі бағыттардан тұрады:
мемлекеттің саалық жүйесінің қалыптасуы;
салық салу саламсында мемлекет органдарының міндетін анықтау;
арнайы салық органдарының жүйесін қалыптастыру;
салық заңын ұйымдастыру және оның сақталуына бақылауды жүзеге
Салықтар – мемлекет егемендігін көрсетудің бір формасы. Салықтар
Шаруашылық жүргізудің нарықтық кезеңдерге көшуі басқарудың экономикалық
Сонымен, қаржы саясатының дербес саласы болып салық саясаты
Салық саясаты – мемлекеттің салық салу аясындағы жүргізіп
Салық саясатының мазмұны мен мақсаты қоғамның әлеуметтік–экономикалық құрылуымен,
Салық саясатының мақсаты мемлекет қажеттілігін қаржы ресурстарымен қамтамасыз
Салық саясатын жүргізу нәтижесінде заңды және жеке тұлғалардың
ҚР–да салық саясатын жүргізудегі басты мақсат – отандық
Экономикалық негізделген салық саясаты қаржыны салық жүйесі арқылы
Батыс экономистері салық саясатын бөлек алып қарастырмайды және
Жоғары дамыған нарықтық қатынастар жағдайында салық саясатын мемлекет
Салық саясатының міндеттеріне мыналар жатады:
мемлекетті өз функциялары мен міндеттерін орындау үшін қажетті
жалпы ел шаруашылықтарын реттеуге жағдай жасау;
нарықтық қатынас процесінде пайда болатын халық табысы деңгейіндегі
Салық саясатында мемлекетті салыстырмалы дербестігі көрінеді. Салық механизмі
Демократиялық мемлекеттің негізгі белгілерінің бірі болып коғамда өркениетті
Сонымен бірге, заңдарды, ең алдымен салықтық құқықты, іске
Америкалық ғалым А.Лэффер бюджет табыстарының салық алудың (‰демелілігінен),
Салық ауыртпалығының жеңілдетілуі экономикалық өсудің мүмкіндігін туғызады -
Нұсқалары:
- өнімнің тиімділігі
- өзіндік құндағы шартты тұрақты
шығындардың үлесі
- салықтың бастапқы мөлшерлемесі
- салықтың мөлшерлемесінің
төмендетілуі
- дисконт нормасы
Осының негізінде төмендегі жағдай анықталды: бірінші (А) нұсқада
Өркениетті әлемдік шаруашылық қатынастар және байланыстар, отандық өндірушілердің
Профессор В.С.Бардтың пікірі бойынша «Салықтар ұлттық экономикамен қатар
Фискалды саясат жүргізудің тәжірибесінің талдауы іске асырылып отырған
Бұл жөнінде профессор Л.П.Павлова «салықтық заңдылықтың қиындауы, салықтық
Жоғарыда айтылған эволюциялық үлгісі, сыртқы экономикалық байланыстың қатаң
Іс жүзінде барлық ашық экономикалы елдер ерте ме,
Бірқатар Еуропа мен Таяу Шығыс елдерінде тауарлардың, жұмыстардың,
Барлық елдерде салықтық қаржылардың экономикалық тұрғыдан дәлелденген арақатынастарын
Қазіргі кезеңде Қазақстандағы салық салу жүйесі туралы профессор
Қазіргі уақытта Қазақстанда кәсіпорындардың көпшілігі жекелендірілген, олар бірнеше
Сондықтан, келешекте Қазақстанда салықтық жүйенің құрылымын жетілдіру кезінде
Салықтың мөлшерлігі;
Салықтың анықтығы;
Салық салудың қолайлылығы;
Салық салудың үнемділігі.
Салық жүйесінің өсу қарқындылығы оның құрылу қағидаларының тұрақтылығын
Нарық экономикасы дамыған мемлекеттерде салықтар тауарлар, жұмыстар мен
Қазақстандық салықтық жүйе негізінде 1990 жылы бұрынғы КСРО-да
1991 жылдың соңында 14 заңнан құралатын салықтар бойынша
Нарықтық қатынастардың кең өрісі, республика экономикасына шет елдік
Қазақстан экономикасы мен оның қаржылық жүйесінің даму тарихында
Профессор У.Б.Баймуратовтың пікірі бойынша, 1995 жылдың Салық кодексіне
Прогрессивтік өзгерістерге қарамастан 1995 жылғы Салық Кодексі экономиканың
Өзара салық (алым) төлемеушіліктің жаппай сипат алуы, айналымдағы
Сондықтан Қазақстанда салық салудың заңдық негіздерін жетілдіру бағытында
Соңғы 2000 жылдан бергі төрт жылда Қазақстан Республикасының
Соңғы жылдары Қазақстанда аралас табыстың өсуінің бағыты орын
Сонымен, жалпы ішкі өнімді өлшеу мәселелерінің бірі ақпараттың
Соңғы кездерде салық реформалары ҚР-ның бюджетіне түсетін салықтар
Қаржылық жүйенің жұмыс істеуінің жалпы көрінісін сипаттай отырып
Біздің елде фискалды – қаржылық саясатты қолдану жолымен
Өзінің табыстары мен мөлшерлес салықтар бойынша есептелген қаржылар
Жалпы жағдай өте күрделі, көбінесе салықтық міндеттемелердің ережелерін
Заңды және жеке тұлғаларды салықтық бақылау объектілерінің бірі
Ф.С.Сейдахметованың пікірі бойынша [5-20 б.], салық салудан жалтару
а) егер мемлекет бюджеттік қаржыларды толық алып отырмаса,
б) салықты төлемейтіндер, заңға бойсынатын салық төлеушілермен салыстырғанда
в) салықтық қылмыстардың өріс алуы, Үкіметті қаржы жетіспеушіліктің
Сондықтан мемлекеттің де, салық төлеушілердің де мүдделеріне сәйкес
Салықтық бақылау жүргізудің түрлері мен үлгілеріне мыналар жатады:
салық төлеушілердің тіркеу есебі мен жеке объектілердің есебі;
жүйеге келтірілетін бақылау – салықтық есеп беру бойынша
салық төлеушілердің мониторингі – нақты салық салынатын мөлшерді
салық төлеушілер тарапынан мына ережелердің сақталынуын қадағалап бақылау
а) фискалдық жадысы бар бақылау-кассалық машиналарын қолдану;
б) акциздік тауарлардың жеке түрлерін акциздер жинау маркаларымен
құжаттық-салықтық тексерулер (кешенді, тақырыптық, көшпелі, қарама-қарсы және рейдтік);
бақылаудың басқа түрлері (2001 жылдың 12 маусымынан №209-11
Салықтық бақылаудың басқа да маңызды бөлігі көлеңкелі капиталды
Тиімді салық салу мен салықтар төлеудегі бақылау көлеңкелі
Демек, Қазақстан салықтық төлемдердің елеулі көбеюі, бюджеттің тапшылығы
ҚР-ның салық саясаты реформасының негізгі бағыттары және оның
Салық дегеніміз – белгілі бір мерзімде және белгілі
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінде салықтардың меншікті салмағы 70
Қазақстан Республикасы Конститутциясының 35 – бабында « Заңды
Қазақстан Республикасы өз алдына егемендік алып, тәуелсіз мемлекет
Қазақстан Республикасында салық жүйесі реформалаудың үш кезеңінен өтті:
Бірінші кезең 1991 жылғы 9 шілдедегі Қзақ КСР
Салық жүйесі де өз алдына сала болып қалыптасуы
1991 жылғы қабылданған Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы салық
Жалпы мемлекеттік салықтардың түрлері:
Қосылған құнға салынатын салық.
Пайдаға салынатын салық.
Акциздер.
Бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан алынатын салық.
Экспорт пен импортқа салынатын салық.
Кеден тарифі және баж салығы.
Пайдалы қазбаларды геологиялық барлау және геологиялық іздестіру жұмыстарына
Тіркелген (ренталық) төлемдер.
Транспорт құралдарына салынатын салық.
Автотранспорт құралдарын сатып алуға салынатын салық.
Автотранспорт құралдарының Қазақстан Республикасына келіп кіргені үшін төленетін
Заңды ұйымдардың мүлкіне салынатын салық.
Қазақстан Республикасы азаматтарынан, шетел азаматтарынан және азаматтығы жоқ
Мемлекеттік баж салығы.
Табиғат ресурстарына салынатын салық.
Колхозшылардың еңбегіне ақы төлеу қорына салынатын салық.
Жалпыға бірдей міндетті жергілікті салықтар мен алымдар:
Жер салығы.
Жеке адамдардың мүлкіне салынатын салық.
Орман табысы.
Су үшін төленетін ақы.
Табысқа салынатын салық.
Кәсіпкерлік қызметті тіркеу үшін алынатын алым.
Кәсіпкерлік қызметтің субьектілері ретінде тіркелмеген азаматтардан алынатын алым.
Заңды ұйымдарды мемлекеттік тіркеуден өткізгені үшін алынатын алым.
Елтаңбалық алым.
Мұрагерлік және сыйға тарту тәртібімен ауысқан мүлікке салынатын
Жергілікті салықтар мен алымдар:
Курорттық аймақта өндірістік мақсаттағы обьектілер құрылысына салынатын салық.
Курорттық алым.
Азаматтардан алынатын мақсатты алым.
Жарнамаға салынатын салық.
Автотранспорт құралдарын,есептеу техникасы және жеке компьютерлерді қайта сатуға
Автотранспортты аялдауға қойғаны үшін алынатын алым.
Жергілікті символиканы пайдалану құқығы үшін алынатын алым.
Ипподромдарда ат жарысына қатысқаны үшін алынатын алым.
Ат жарысындағы ұтысы үшін алынатын алым.
Ипподромдарда тотализатор ойынына қатысу адамдардан алынатын алым.
Тауар биржаларында және валютаны сату және сатып алу
Аукциондық сатудан алынатын алым.
Кино-телетүсірімдер өткізу құқығы үшін алынатын алым.
Пәтер алуға берілген рұқсат қағаз үшін алынатын алым.
Ит иелерінен алынатын алым.
Спиртті ішімдіктермен сауда-саттық жасау құқығы үшін алынатын лицензиялық
Жергілікті аукциондық өткізу және лотореялар ойнату құқығы үшін
Екінші кезең –Қазақстан Республикасының Үкіметі 1995 жылдың басында
Жалпы мемлекеттік салықтар:
Заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы.
Қосылған құнға салынатын салық.
Акциздер.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салынатын салық.
Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.
Жергілікті салықтар мен алымдар:
Жер салығы.
Заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық.
Көлік құралдарына салынатын салық.
Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды тұлғаларды
Жекелеген қызмет түрлерімен айналысуқұқығы үшін алынатын алым.
Аукциондардан алынатын алым.
Қазақстан Республикасы Президентінің бұл Жарлығы Қазақстан Республикасының 1999
Осы кезде Қазақстан Республикасында салықтар,алымдар және басқа да
заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
қосылған құнға салынатын салық;
акциздер;
бағалы қағаздар эмиссиясын тіркегені және мемлекеттік тіркеуге
жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары;
әлеуметтік салық ;
автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы бойынша жүргені үшін
жер салығы;
заңды және тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық;
бірыңғай жер салығы;
кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды тұлғаларды
қызметтің жекелеген түрлерімен айналысу құқығын бергені үшін алынатын
аукциондық сатудан алынатын алым;
Қазақстан Республикасының базарларында тауарларды сату құқығын
Қазақстан Республикасының радиожиілік ресурстарын пайдаланғаны үшін төленетін төлем;
заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәміздерін өз
заңды және жеке тұлғалардың «Қазақстан», «Республика», «Ұлттық» деген
жеке тұлғалардың ставкасы есептеу базасының 1 пайызынан жоғары
Үшінші кезең – 2001 жылы 12 маусымда Қазақстан
Салық кодексі қабылданғаннан бері бірнеше толықтырулар мен өзгерістер
Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес салықтың 9 түрі
Салықтың түрлері:
Корпорациялық табыс салығы.
Жеке табыс салығы.
Қосылған құн салығы.
Акциздер.
Экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығы.
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері.
Әлеуметтік салық.
Жер салығы.
Көлік салығы.
Мүлік салығы.
Алым дегеніміз-белгілі бір қызмет түрін бастар алдында немесе
Сонымен қатар алым – анықталған құқықтық мәртебені бергені
2002 жылы алымның 13 түрі болды. 2003 жылдан
Алымдардың түрлері:
1.Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркегені үшін алым.
2.Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым.
3.Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекеттік
3.1. Жылжымалы мүлік кепілін мемлекеттік тіркегені үшін алым(2005
4.Радиоэлектрондық құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекеттік тіркегені
5.Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін
6.Теңіз,өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркегені
6.1.Кеменің немесе жасалып жатқан кеменің ипотекасын мемлекеттік тіркеу
7.Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым.
8.Дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым.
8.1.Туындылар мен сабақтас құқықтар обьектілеріне құқықтарды,туындылар мен сабақтас
9.Автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы.
10.Аукционардан алынатын алым.
11.Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым.
12.Телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік
2006 жылдың 13 наурызында Астанада Конгресс – хол
• 2007 жылдан бастап қосылған құн салығының ставкасын
• 2007 жылдан бастап барлық жеке тұлғалар үшін
• 2007 жылдың 1 қаңтарынан шағын бизнес субьектілері
• 2008 жылдан бастап әлеуметтік салықты орта есеппен
Жер салығы 1992 жылы енгізілді.
Жер салығын енгізу мынандай мақсаттарды көздейді:
• Экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану;
• Тұлғаларды жерге орналастыру;
• Жердің құнарлығын арттыру;
• Жерді қорғау жөніндегі шараларды енгізу үшін төлемдер
• Аумақтың әлеуметтік- мәдени дамуы үшін бюджет кірістерін
Жер салығы – жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті
Жер салығын төлеушілер:
1. жеке меншік құқығындағы салық салу обьектілері бар
2. тұрақты жер пайдалану құқығындағы салық салу обьектілері
3. бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық
4. заңды тұлғалардың жоғары да белгіленген құқықтарда салық
Жер салығын төлеу барлық жер иелері, жер пайдаланушылар,
Жер салығын есептеу мен төлеу үшін салық кезеңі
Жердің мынадай санаттарына салық салынбайды:
• ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері
• орман қорының жерлері
• су қорының жерлері
• запастағы жерлер.
Мүлік салығы – Қазақстан Республикасының аумағында меншік, шаруашылық
Мүлік салығын төлеушілер:
1. ҚР аумағындаменшік, шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару
2. ҚР аумағанда меншік құқығында салық салу обьектісі
3. заңды тұлғаның шешімі бойынша оның құрылымдық бөлімшелері.
4. ҚР резиденті емес заңды тұлғалар ҚР аумағында
Мүлік салығының ставкалары 1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар
Мүлік салығын төлеушілерге бірнеше салық жеңілдіктері қарастырылған. Мысалы,
• Кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын мүлік бойынша – коммерциялық
• өндірістік мақсатта және әлеуметтік салада пайдаланылатын мүлік
• Қазақстан Ұлттық банкі мен оның бөлімшелері.
Жанама салықтардың бірі – акциз салығы.
Акциздер – бағаға қосылатын және сатып алушы төлейтін
Әмбебаптық акциздер тауарлар мен қызметтердің құнына пайызбен жалпы
Жеке – дара акциздер ҚР аумағында өндірілген және
Акциз салығын төлеушлер:
1. ҚР аумағында акцизделетін тауарлар шығаратын жеке және
2. акцизделген тауарларды ҚР кедендік аумағына импорттайтын жеке
3. ҚР аумағында бензиннің және дизель отынының көтерме,
4. резидент емес заңды тұлғалар және олардың құрылымдық
Акцизге қатысты күнтізбелік ай – салық кезеңі болып
Акциз ставкаларын ҚР Үкіметі бекітеді және тауар құнына
Акцизделетін тауарлардың бүлінуі дегеніміз- тауардың барлық немесе жекелеген
ҚР корпорациялық табыс салығы салықтардың ішіндегі ең күрделісі
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер:
1. ҚР резидент заңды түлғалары;
2. ҚР қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу обьектілері:
• Салық салынатын табыс;
• Төлем көзінен салық салынатын табыс;
• Резидент емес заңды түлғаның таза табысы.
Сақтандыру ұйымы сақтандыру шарттары бойынша тіркелген аударымдар түрінде
1. жинақтаушы сақтандыру бойынша – алынуға жататын сақтандыру
2. жинақтаушы емес сақтандыру бойынша алынуға жататын сақтандыру
Сақтандыру ұйымдары салық кезеңі ішінде алуға жататын табыстарынан
Корпорациялық табыс салығы бойынша декларация:
1. Салық төлеушінің тіркеу нөмірі.
2. Салық кезеңі.
3. Салық төлеушінің атауы.
4. ЭҚЖЖ Үлес салмағы.
5. Декларация түрі.
6. Хабарламаның нөмірі мен күні.
7. Валюта коды.
2.1
Қазақстан Республикасында салық түсімдерінің динамикасына микроэкономикалық фактормен (бұрынғы
Бірінші кезекте, сомалы салық түсімдерін талдау кезінде тура
Салық түсімдерінң динамикасын қарастыру жағдайында маңызды факторлардың бірі
Салық салу шкаласының прогрессивті сипатынан көтерілген бағалар табыс
Қазақстан экономикасының ашықтылығының жоғары дәрежесінің жоқтығы салықтық түсімдерге
Экспорт пен импорттың шамасы, сыртқы сауда сальдосы және
Біріншіден, кәсіпорынның табыс салығы мен ҚҚС-ғын төлеу бойынша
Екіншіден, инфляция әсерінен дебиторлық қарыздардың құнсыздануы нақты салық
Үшіншіден, мерзімі өтіп кеткен дебиторлық қарыздардың көлімінен кәсіпорынның