Жер учаскесіне жеке меншік құқығы

Скачать


МАЗМҰНЫ
Кіріспе.........................................................7
1. Қазақстанда және шетелдерде жер кадастры ұйымдастыру мәселелері............9
2. Іле ауданының табиғи - климаттық жағдайлары..........................17
3. Іле ауданында жер пайдалану мен жеке меншік
3.1 Жер учаскелерін тіркеудің мазмұны мен міндеті......................21
3.2 Жер учаскелерін тіркеу мақсаты үшін есепке алу....................27
3.3 Аудан жерінің есебін жүргізу......................................................31
3.4 Алматы облысы Іле ауданы Ащыбұлақ ауылдық округі «Жомарт»
4. Кадастрлық жұмыстарды экономикалық негіздеу.......................56
4.1 Жер учаскесін бағалау жұмыстары..............................................56
4.2 Бағбандық кооперативтер жерінде сандық жер-кадастрлық карталарды дайындау.........................................................................58
5. Еңбек қорғау және тіршілік әрекеті қауіпсіздігі..........................63
Қорытынды.....................................................................70
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі......................................................72
Қосымшалар...................................................................73
КІРІСПЕ
Жер мәселесі әр елдің саясатында,экономикасында, экологиясында және әлеуметтік саласында
Жер - ерекше өндіріс құралы. Басқа өндіріс құралдарына қарағанда
Жер – табиғи зат, ол адам еңбегінің нәтижесі емес.
Жер – мәңгі және басқа құралдармен алмастыруға келмейтін өндіріс
Жердің өндіріс құралы ретіндегі тағы бір ерекшелігі орнының тұрақтылығы.
Басқа өндіріс құралдары ескіріп тозатын болса, жер ғылыми ұсыныстардың
Жер кодексінде жер ресурстарын тиімді пайдалану үшін мемлекеттік жер
Мемлекеттік жер кадастры, Қазақстан Республикасы жерлерінің табиғи және шаруашылық
Материалдарды, жер учаскесі туралы мәліметтерді жаңартуды мемлекетік жер кадастрына
Пландық-картографиялық материалдарда кадастрға қажетті мәліметтер графикалық түрде көрсетіледі.
Негізгі жер кадастрлық құжаттар: жер учаскесінің жер кадастрлық ісі,
Жер – кадастрлық іс –жаңа жер учаскелерін құру және
Мемлекеттік жер – кадастрлық кітап – жер учаскелері есепке
Жер-кадастрлық карта – жер учаскелерінің орналуы, мөлшері мен
1. ҚАЗАҚСТАНДА ЖӘНЕ ШЕТЕЛДЕРДЕ ЖЕР КАДАСТРЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Қазақстан Республикасының жер қоры 272,5 млн. га құрайды. ТМД
Қай елде болмасын жер қоғамның негізгі байлығы болып табылады.
ТМД елдеріндегідей, Республикамызда да тәуелсіздік алғанға дейін негізінен ауылшаруашылығына
масштабтары орасан зор мемлекеттің меншігіндегі жерді және онымен тығыз
кадастр жердің барлық категорияларын, республиканың әртүрлі сипатталынатын барлық жер
жер және онда орналасқан жылжымайтын мүлік туралы ақпараттардың қалыптасуына
МЖК жүргізуді, мемлекеттегі жер қатынастарын анықтайтын заң-нормативтік актілердің
Кадрлардың жетіспеушілігі, мемлекеттің қаржылық қиыншылықтарына байланысты техникалық тұрғыдағы жетіспеушілік.
Республикадағы жер-ақпараттық жүйенің құрылуы жер реформасымен және жерді жекешелендірумен
Мұндай жүйені енгізу күрделі және бейнетті жұмыс. Ол бір-бірімен
Қазір, “Жер кодексіне” және заң актілерінің қабылдануына байланысты осы
Мемлекеттік жер кадастрын жүргізуге жауапты етіп ГосНПЦзем-ді және оның
Жер құрылысы жұмыстарын лицензиялау туралы сұрақтарды қайта қарастыру керек.
Барлық кадастрлық құжаттар мен материалдардың қазіргі заман талабына сай
“МемҒӨОжер”-нің, оның құрамындағы кәсіпорындардың және аудандық филиалдардың автоматтандырылған кадастр
Жер учаскелерінің шекараларын түсіру кезіндегі жылжымайтын мүліктің барлық объектілерін
Тағы бір маңызды проблема – жер кадастрының бірыңғай автоматтандырылған
Мұндай жүйе ақпараттық қамтамасыз ету мақсатында құрылады: экономиканың қаржылық
Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу қызметі келесі талаптарға сай жүргізіледі:
Мемлекеттің барлық территориясындағы жер кадастрын жүргізу жүйесі мен технологиясының
Жер учаскелерінің өзгеріске ұшырайтын сипаттамаларын мемлекеттік жер кадастрына енгізудің
Мемлекеттік жер кадастры мәліметтерінің ашықтығыы;
Мемлекеттік жер кадастрының деректерінің басқа жер туралы, онымен байланысты
Мемлекеттік кадастрлық есепке мақсаттық тағайындауларына, жердің меншік түріне тәуелсіз
Мемлекеттік кадастр - жер учаскелері туралы мәліметтерді жинау, құжаттандыру,
Ұйымдастырушылық тұрғысында Мемлекеттік жер кадастры вертикаль және горизонталь құрылымы
Сондықтан, толыққанды мемлекеттік жер кадастрының моделін мелекеттің шекарасындағы жердің
Шығыс және батыс Еуропа елдерінің тәжірибесі барлық батыстық
Компьютерленген;
Компьютерлену процессіндегі аз компьютерленген;
“Қол” жүйесі;
Компьютерленген көпмақсатты кадастр – бұл салыстырмалы түрде жаңа концепция.
Әлемде осындай моделді құрудың екі әдісі бар: интегралданған кадастрлық
Бірінші әдістің болашағы зор. Оның артықшылықтары: жылжымайтын мүлік және
Ресей федерациясының мемлекеттік жер кадастры мемлекеттік жылжымайтын мүлік кадастрының
Жылжымайтын мүлік объектілерінің құқықтық сипаттамаларын жылжымайтын мүлік құқығын тіркеу
Ресейдің жер кадастрының федеральды қызмет органдары жерді есепке алуды
Техникалық инвентаризация органдары (БТИ) – жылжымайтын мүлік объектілері
Жылжымайтын мүлік жөніндегі мәліметтердің шашыраңқылығы біраз келеңсіз факторларды тудырады:
Жылжымайтын мүлік объектісі жөнінде толық ақпаратты жылдам алу мүмкіндігінің
Жылжымайтын мүлік объектісін жинақтау және сақтауға кететін шығындардың көбеюіне
Жылжымайтын мүлік объектілерін қалыптастырудағы қиыншылықтар.
Яғни, құқықтарды мемлекеттік тіркеу органдары БМҚР-ны жүргізу үшін жылжымайтын
Осыған байланысты, Мемлекеттік жылжымайтын мүлік кадастрын қамтамасыз ететін үш
2. ІЛЕ АУДАНЫНЫҢ ТАБИҒИ - КЛИМАТТЫҚ ЖАҒДАЙЛАРЫ
Климаты
Іле ауданы аумағының климаты континентальды, жылдық және тәуіліктік ауа
Жылдық жауын-шашын түсімі 367.0 мм;
Ауаның орташа жылдық мөлшері +7.2;
Ауаның қантар айындағы орташа мөлшері-12.5
Ауаның шілде айындағы орташа мөлшері+22.8
Ауаның жылдық абсолюттік максимум көрсеткіші С0+40.8
Ауаның жылдық абсолюттік минимум көрсеткіші С0-45.9
Қолайлы температура жиынтығы (IV-X) 00С жоғары3431
Тиімді температура жиынтығы (IV-X) 50С жоғары3068
Активті температура жиынтығы (IV-X) 100С жоғары2831
Вегетациялық кезеннің ұзақтығы (орташа) күн212
Іле ауданы шөлейтті тау бөктері мен далалы жазықтық аймақ
Қыста суық кезең ұзақтығы 4 - 4,5 айды құрайды.
Көктемде жайлы температураның өтпелі айлары ақпан мен наурыз айларында
Көктемде жауын-шашын мөлшерінің көптігіне қарамастан, күн сәулесінің интенсивті инсаляциясының
Жазда жылы кезең, ұзақтығы орташа тәуліктік температура 0-дан жоғары,
Күзгіде температураның төмендеуі бастапқыда баяу бола, келе-келе күшейе түседі.
Топырағы
Ауданның жер бедері онтүстіктен солтүстіке қарай төмендейді. Орташа еністігі
Жер өңдеуде ашық түсті сұртопырақ қыртыстың дефляциясында кең таралады.
Тұзды жер профилінде құрғақ күйде біріккен және тығыз болып
Гидрографиясы
Гидрографиясы өзен сулары, жер асты сулары, су қоймалары
аудан территориясында алшақ орналасқан және біркелкі дамымаған. Ауданның солтүстігінде
«Жомарт» бау-бақша серіктестігінің тұтыну кооперативіндегі бағбан “ Тохтарбаев У.У.”
Тохтарбаев Улан Унербекович 1969 жылы 29-шы қыркүйекте Алматы облысында
Тохтарбаев Улан 18 қыркүйек 1996 жылдан бастап бау-бақша кооперативінің
3. ІЛЕ АУДАНЫНДА ЖЕР ПАЙДАЛАНУ МЕН ЖЕКЕ МЕНШІК
ҚҰҚЫҒЫН (ЖЕР УЧАСКЕЛЕРДІ) ТІРКЕУ ЖӘНЕ ЖЕР ЕСЕБІН
3.1 Жер учаскелерін тіркеудің мазмұны мен міндеті
Жер пайдалану мен жер иеленуді тіркеу жер кадастрының құрамды
Ол – жерге мемлекеттік және жеке меншік құқығы мен
Жер қорын тиімді және ұтымды пайдаланудың маңызды шарты болып,
Жер учаскелері, заңға сәйкес, жер пайдаланушылар мен жер иеленушілердің,
Дегенмен, енді жерді пайдалану ретінде белгілі территорияға және нақты
Жер пайдаланушыларды немесе жер иеленушілерді мемлекеттік тіркелу рәсімделгеннен кейін,
Жер пайдалану немесе меншік құқығын беретін құжатты учаскенің нысаналы
Азаматтар мен заңды тұлғалардың пайдалануы мен иеленуі болуы мүмкін,
Жер пайдалану немесе иелену нақты жер учаскесі түріндегі Мемлекеттік
Жер пайдаланушылар: мемлекеттікт және мемлекеттік емес, ұлттық, шетелдік, сондай-ақ
Тұрақты жер пайдаланушылар - жер пайдалану құқығы мерзімсіз сипаттағы
Бастапқы жер пайдаланушылар – жер пайдалану құқығын Жер кодексінің
Республикамызда мемлекеттік және жеке меншік жер меншіктері заңдармен танылады
Азаматтардың жеке меншігінде шаруа (фермер) қожалығын, өзіндік қосалқы шаруашылық
Егер заңмен және басқа да да заң актілерімен өзгеше
Жер учаскелерін тіркеу негізгі (алғашқы) және күнделікті (кезекті) болып
Жер тіркеу құжаттарына тиісті мәліметтерді енгізу және жүйелеу, жаңа
Жердің құқықтық жағдайына анықтаулар талап етілгенде, жер пайдалану құрамында
Жер пайдаланудағы барлық болы жатқан заңды өзгерістерді рәсімдеу бойынша
Республикада жер учаскелерін мемлекеттік тіркеу белгілі жүйеде қалыптасты және
Жалпы ауданды қайта бөлістіргенде, тіркеу барысында көрсетілген, жерді есепке
Тіркеу бірлігі мен жер учаскесінің белгілі бір шамасын қамтамасыз
Жерді есепке алудан жер учаскелерін тіркеудің айырмашылығы, бірыңғай мемлекеттік
Жер тіркеу мәліметтері топырақты бонитировкалауда (сапасын айыруда) және жерді
Жер учаскелері туралы ақпарат жерге орналастырудың деректері бойынша құрылады
Жер учаскесі, егер оның белгіленген шекарасы болса және оған
Жер-кадастрлық іске – жер учаскесінің қалыптасуы туралы құжаттар кіргізіледі.
Азаматтарға және заңды тұлғаларға иелік ету не пайдалану құқығымен
Жер учаскесіне құқықты куәландырушы құжаттар, ал олар болмаған кезде
Жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органдар көрсетілген құжаттарды тексеруді
Азаматтардың немесе мемлекеттік емес заңды тұлғалардың меншігіндегі жерден учаске
Азаматтардың және заңды тұлғалардың меншігіндегі немесе пайдалануындағы жерден мемлекеттік
Мемлекеттік мұқтаждар не азаматтар мен заңды тұлғалардың арасындағымәмілелер үшін
Азаматтар мен заңды тұлғалардан еріксіз алуға не тәркілеуге жататын
Қалыптастырылған жер-кадастрлық іс жер учаскесін жер-кадастрлық кітабына жазу үшін
Жер-кадастрлық кітабы жер учаскелері есепке алынатын, жердің кеңістік, табиғи
Жер учаскесін жер-кадастрлық кітапқа жазу кезінде оған жеке, Қазақстан
Жер-кадастрлық құжаттама мынадай талаптарға сәйкес болуы тиіс:
- барлық деректемелерді (оларды шығарушы органның, мекеменің, ұйымның атауын,
- жер учаскелері шекараларының жоспарларын (сызбаларын) дайындау жер ресурстарын
- мемлекеттік құпияға жатқызылған жер учаскелерінің жоспарларында (сызбаларында) қамтылатын
3.2 Жер учаскелерін тіркеу мақсаты үшін есепке алу
Жер учаскелерін және олардағы жылжымайтын мүлікті тіркеу мақсаты үшін
Жер учаскелерін есепке алу кезінде мына деректерді тіркеу міндетті
жер учаскесі иесінің немесе оны пайдаланушының аты-жөні;
жер учаскесінің алаңы;
жер учаскесіне меншіктің нысаны;
жер учаскесінің мақсатты тағайындалуы;
жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер және ауыртпалықтар;
жер учаскесінің бөлінетіндегі немесе бөлінбейтіндігі;
жер учаскесінің кадастрлық нөмірі;
жер учаскесіндегі жылжымайтын мүлік туралы мәліметтер.
Жер және құқықтық кадастрды жүргізгенде әрбір жер учаскесінің орналасқан
Жылжымайтын мүлік обьектілері орналасқан жер учаскесіне кодастырлық нөмір берілуі
Жер учаскесіне және жылжымайтын мүлікке құқықты куәландыратын құжаттардың
Жер учаскесін сәйкестендіру, оны жер-кадастырлыық картада көрсету жөніндегі
Жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша белгіленген тәртіппен бекітілген жер
Кадастырлық нөмірді құру:
-облыстың немесе республикалық маңызы бар қалалардың, астананың кодымен;(мысалы Алматы
-ауданның немесе облыстық (аудандық) маңызы бар қаланың кодымен;(мысалы
-есепті кварталдың кодымен;(мысалы -324)
-жер учаскесінің есепті кварталдағы және/немесе аудандағы, облыстық (аудандық) маңызы
Елді мекеннің кварталы, жұмыс кенттері және аудандық елді мекендер,
Жер учаскесі кадастырлық нөмірінің екі алғашқы саны облыстың немесе
Есепті квартал ішінде жер учаскелерінің саны 999-дан асқан жағдайда,
Есепті кварталдардың және/немесе аудандардың, облыстық (аудандық) маңызы бар қалалардың,
Егер (20.09.2003 ж № 958) қабылданған Қаулығы сәйкес есепті
Жер учаскесін бірнеше бөлікке бөлу немесе бірнеше жер учаскелерін
Бүтін жер учаскесіне меншік құқығы немесе жерді пайдалану құқығы
Жер учаскесінің есептік деректеріне онымен жүзеге асырылған мәмілелердің нәтижесінде
Кадастрды жүргізетін мамандандырылған кәсіпорын жер учаскесіне кадастырлық нөмір берілгендігі
Кадастрды жүргізудің деңгейіне карай жер-кадастрлық карталар
-Қазақстан Республикасының жер-кадастрлық картасы (схемасы) облыстардың, республикалық маңызы бар
-облыстың жер-кадастрлық картасы (схемасы) аудандардың және облыстық
-республикалық маңызы бар қаланың, астананың жер-кадастрлық картасы қаланың ішіндегі
-ауданның, облыстық (аудандық) маңызы бар қаланың жер-кадастрлық картасы (схемасы)
-есепті кварталдың жер-кадастрлық картасы (схемасы) жер учаскелерінің шекаралары мен
Жер-кадастрлық картада (схемада) жер учаскелеріне құқықты куәландыратын құжаттарға және
Жер-кадастрлық карталары (схемалары) жүргізілуі және кейіннен жаңартуды Кадастрды жүргізетін
Көрсетілген карталар Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің тиісті тіркеуші органдарына
3.3 Аудан жерінің есебін жүргізу
Халық шаруашылығы салаларында жер әр түрлі мақсаттар үшін пайдаланылады
Өндірістің кейбір салаларында (ауыл және орман шаруашылығында) жерді операциялық
Есепке алу, Республиканың жер қорын тиімді пайдалану мен қорғау
Жерді есепке алу дегеніміз – жер ресурстарының мөлшері, орналасуы,
Мемлекеттік жерді есепке алу сапалы жоспарлы-картографиялық материалдар негізінде жер
Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жер учаскелері жерге меншік нысанына,
Жерді сандық және сапалық есепке алу олардың нақты жағдайы
Есептік деректер жер учаскелері, елді мекендер, аудандар (облыстық маңызы
Барлық санаттағы жерлер есепке алуға жатады және ол жер
Жердің мөлшері, орналасқан жері, саны мен сапасы туралы қажетті
Кадастрлық деректерді нақтылау және жаңарту мақсатында:
1) жер учаскелерінің иелері мен жер пайдаланушылар, уәкілетті лауазымды
2) жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық органдар есепті жылдың
-ауыл шаруашылығы алқаптары алаңдарының бар-жоғы мен оларда болған өзгерістер
-берілген жерге деке ақы алу үшін қажетті мәліметтерді, жердің
Жердің сапасын және кадастрлық бағасын есепке алу:
-мақсатты тағайындауын ескеріп, жер учаскесін пайдалану тиімділігін анықтау;
-жер учаскесін жеке меншікке сатқан кезде оның бағасын (жер
-салық салу;
-жер учаскесін мемлекеттік қажеттіктер үшін еріксіз алу кезінде және
Жердің сапасы және оның кадастрлық бағасы туралы мәліметтер әрбір
2003 жылы 20.қыркүйектегі қабылданған Ереженің 24-тармағына сәйкес жасалатын жердің
- аудандар мен облыстық маңызы бар қалалар бойынша –
- облыс пен республикалық маңызы бар қалалар бойынша –
Жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган есепті жылдан
Жиынтық талдамалы есепті бекіткеннен кейін жер ресурстарын басқару жөніндегі
Жалпы мемлекеттік мәселелерді шешу барысында жер есебі мемлекеттік шара
Есепке алудың белгіленген тәртібі республиканың барлық жеріне орындалуға міндетті.
Жер есебі сапасы жақсы пландық-картографиялық материалдары негізінде жердің нақты
Жер есебі бірыңғай әдіс бойынша жүргізіледі. Бұл мақсаттабірыңғай жерді
Жерді есепке алуды дұрыс жүргізудің негізгі шарты-оны уақытымен
Жер есебі мәліметтердің алыну және жазылу уақыттарының сәйкестілігін анықтау
Жер есебі мәліметтері тек қана текстік құжаттарда көрсетіліп қоймай,
Жерді түгендеу (инвентаризациялау) жер есебінің құрам бөлігі, бір жолғы
Жерді есепке алу жұмыстары өз міндетіне, мазмұнына және ерекшеліктеріне
Негізгі есепке алу міндеттері:
1. Есептелінетін территорияның барлық пландық материалдарын алу, жүйелеу және
2. Алғашқы жер есебі деректерін алу және пландық материалдаржасау
3. Барлық есептелінетін территорияның мөлшерін, сапалық жағдайын, бөлінуін, пайдаланылуын
4. Арнайы жер есептік пландық материалдарын дайындау және жер
5. Жер қорының құрамын, жер санаттар, жер пайдаланушылар, алқаптар
Алғашқы есепке алу түсірістерімен және тексерулермен, пландарды құрумен, аудандарды
Алғашқы есепке алу барысындағы тіркелген және анықталған мәліметтер уақыттың
Күнделікті есепке алу міндетіне жердің саны мен сапасында, бөлінуінде
Күнделікті есепке алуда түсірістер мен пландық материалдарды
Өзгерістер келесі түрлерде кездеседі: алқаптарды трасформациялауға байланысты олардың ауданында,
Негізгі және күнделікті есепке алудың өзара байланысты бар, алғашқы
Жерді есепке алуда жер-есебі мәліметтері екі әдісте көрсетіледі. Бірінші
Екінші, жер есебін жүргізудің белгілі ерекшелігіне тән графикалық тәсіл.
Аудан жерінің және оның алқаптарының ауданы жер пайдаланулардың жалпы
Бұл тәсілдің өзіне тиісті жеткіліксіздігі бар. Жер пайдаланулардың масштабтары
Аудандарды есепке алу дұрыстығы мен дәлдігіне нақты бақылау болмайды,
Екінші тәсілде, жерлерді есепке алу үшін пландық материалдар ретінде
Аудандардың, облыстардың және Республиканың шекаралары координаттар бойынша трапецияларға түсіріледі.
Егер әр жер пайдаланудың және олардың алқаптарының аудандары осы
Қазіргі кезде Республикамызда жер учаскесінің есептілік квартал, аудан және
Электрондық карталар түріндегі графикалық тәсілді қолдану, тек есепке алудың
Графикалық тәсіл, анықталатын жердің кеңістік жағдайы, олардың құрамы мен
Аудан жерін пайдалану жайындағы жылдық есеп беру №22 Мемлекеттік
№22 есеп беру формасында аудан жерінің жыл аяғындағы қалыптасқан
3.4 Алматы облысы Іле ауданы Ащыбұлақ ауылдық округі «Жомарт»
Елімізде жер учаскесінің жер-кадастрлық істерін қалыптасыру жұмыстары Қазақстан Республикасының
Жер бірінші рет жеке меншікке жер учаскесі рәсімделінгенде жер-кадастрлық
Екінші нарықта азаматтардың немесе мемлекеттік емес заңды тұлғалардың меншігінде
Мемлекет қажеттілігі үшін жер учаскесін қалыптастыруда, жер азаматтар мен
Мемлекет қажеттілігі немесе азаматтар мен заңды тұлғалар арасындағы келісім
Жер-кадастрлық құжаттар келесі талаптарға сәйкес келуі керек:
1. Орнатылған үлгідегі бланкге барлық реквизиттерді толтыра отырып орындалуы
2. Жер учаскелерінің шекарасының жоспары (сызбасы) сәйкес техникалық талаптармен
3. Жер учаскесінің жоспарындағы мемлекеттік құпиялыққа жататын мәліметтер берілген
4. Жер учаскесінің кадастрлық ісі бір ғана данада жасалынады
Кадастрлық істің құрамы мен мазмұны, меншік формасына байланысты, олардың
Жер учаскесінің жер кадастрлық ісін орындау тәртібі.
1. Титульдық беті.
2.Ақпараттар тізімі.
3.Жер-кадастрлық ісінің мазмұны.
4.Жер кадастрлық кітабының нөлдік бөлімі.
5.Жер учаскесіне құқықтар туралы жергілікті атқарушы органдардың шешімі. 6.Жеке
7. Алдын-ала келісім материалдары немесе жер бөлуді негіздейтін
8.Жерді заңды түрде бөлу материалдары.
9.Шекараларды техникалық орындау материалдары.
10.Тапсырыс бланкалары.
11.Кадастрлық құнын есептеу. Жер учаскесінің кадастрлық құнының актісі.
12.Жер учаскесіне құқығын куәландыратын құжаттардың көшірмесі.
13.Түзетулер енгізу парағы.
Дипломдық жұмыста Ащыбұлақ ауылдық округі «Жомарт» бау-бақша серіктестігі тұтыну
Қазақстан Республикасының Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттігі
Алматы еншілес мемлекеттік кәсіпорнының
Іле аудандық жер кадастрлық филиалы
ЖЕР КАДАСТРЛЫҚ ІС
Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі: __03-046-324-1826___________
Меншік иесі (лері): _Тохтарбаев Улан Унербекович______________
__________________________________________________________
Жер учаскесінің мекен жайы: Алматы облысы Іле
Жер учаскесінің құқығы: Жеке меншік құқығы
Жер учаскесінің көлемі: 0,0607 га
Жер учаскесінің пайдалану нысаны: бау-бақша өсіру үшін
Жетекші:
Орындаушы:
Іле ауданының жер кадастрлық ісіндегі құжаттар тізімі
Реттік нөмері
№ Құжаттың атауы Парақ нөмері Парақтар саны
03-046-324-1826
1 Ақпараттар тізімі 1 1
0-бөлім 2
Құқықтық бөлім
2
3 Өтініштер 3
4 Шешім, Өкім, Қаулы, Қорытынды, Рұқсат
5 Шарт (сату- сатып алу, ауыстыру, сыйға беру, мұраға
6 Сенім хат
7 Жеке куәлігі, СТТН көшірмесі 5,6
8 Мемлекеттік актінің үлгісі 7,8
9 Әділет Министрлігінің куәлігі
10 СТТН куәлігі
11 Статистикалық карта 9
12 Анықтамалар
Техникалық бөлім
13 Жер телімінің жоспары (бөлу актісі, шекараны тексеру актісі,
Тапсырыс беру бланкасы
14 Техникалық паспорт көшірмесі
Барлық парақтар саны: _______9________________________ бет.
Тізімдемені құрастырған:______________________ ____________
(қызметі, тегі, аты-жөні)
Меншік иесі құқығын мемлекеттік тіркеу және есепке алу мақсатында

р/с Жер кадастрлық істе болатын мәліметтер тізімі Мазмұны
1 2 3
1. Жер телімі туралы мәліметтер:
1) Жер телімінің орналасқан жері Іле ауданы Ащыбұлақ ауылдық
2) Жер телімін пайдалану нысаны бау-бақ өсіру
3) Жер телімінің көлемі (га, кв.м) 0,0607 га
4) Жер телімінің меншік иесі (жер пайдаланушы) Тохтарбаев Улан
5) Жер телімінің берілу негізі (нөмері және құқықты куәландыратын
2. Жер телімінің шекарасындағы бөтен жер пайдаланушылар туралы мәліметтер:
1) Жер телімінің кадастрлық , болмаған жағдайда аты-жөні, әкесінің
2) Жер телімінің пайдалану нысаны
3) Жер телімінің көлемі (га, кв.м)
3. Жерге орналастыру құжаттарын құптау туралы мәліметтер (жерге орналастыру
1) Жерге орналастыру құжаттарын құптайтын орган атауы (күні және
4. Жерге орналастыру жұмыстарын орындау туралы мәліметтер:
1) Заңды тұлғаның атауы және жеке тұлғаның аты жөні
2) Лицензия алынған күні және нөмірі
Жетекші:
Орындаушы:
Іле ауданының әкімі
Н.Н. Логутовқа
«Жомарт» бау-бақша
кооперативінің мүшесі
Тохтарбаев Улан Унербековичтен
жеке куәлігінің №
Өтініш
«Жомарт» бау-бақша кооперативінде орналасқан №1099 көлемі 0,0607 га, жер
Жер телімінің шекарасы жөнінде ешкімге дауым жоқ.
Төлем ақысына кепілдік беремін.
Өтініш иесі: Тохтарбаев У.У.
Қолы
17 тамыз 2009ж.
«Іле ауданының жер қатыстары бөлімі»
мемлекеттік мекемесінің
бастығы Қ.Ашировқа
Тохтарбаев Улан Унербековичтен
жеке куәлігінің № _____________
берілген күні______________
Арыз
Менің арыз жазу себемін, мына мекен-жағдайы: Алматы облысы Іле
жер учаскесіне жекеменшік құқығын беретін актіні рәсімдеп беруіңізді өтінемін.
Жер учаскесінің мақсатты тағайындау: бау-бақ өсіру.
Берілу негізі: бағбанның мүшелік кітабшасынан
Тіркелген уақыты хаттама №3 26.10.1996ж.
Жеке куәлігінің және СТН көшірмесі қосымша тіркеледі. Жер учаскесінің
Арыз тапсырған уақыты 24.08.2009ж.
№ 3 хаттаманың көшірмесі
«Жомарт» бау-бақша кооперативі басқармасының мәжіліс хаты
26 қазан 1996 жыл
Күн тәртібінде:
1. Кооперативтегі мүшелікті растау туралы.
Тохтарбаев Улан 18 қыркүйек 1996 жылдан бастап шынымен бау-бақша
Хикия көшедегі № 1099 жер телімі. № 3
Бұрын жер теліміне акт берілмеген.
Мөр орны.
Б/б кооперативінің төрағасы: Алджамбаев Ш.У.
Басқарма мүшелері:
2. Кониланов Т.
3. Топалова К.
Ескерту: Біле тұра жалған мәлімет берген кооператив төрағасы, кооператив
АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ ІЛЕ АУДАНЫНЫҢ СӘЛЕТ
ЖӘНЕ ҚАЛАҚҰРЫЛЫС БӨЛІМІ
ҚОРЫТЫНДЫ № 13/787
Өтеген батыр кенті
Іле ауданы «Геосәулет» МКҚК инженер-сәулетші Сопбеков Ардақ Мәкбайұлы Тохтарбаев
«Жомарт» БСТК 26 қазан 1996 жылғы жиналысының хаттамасы
Тексеру кезінде келесі белгіленді:
Саяжай жер телімі 1998 жылы берілген, жер телімінің №1099
Қорытынды:
1. Тохтарбаев У.У азаматтың №1099 жер телімі «Жомарт» БСТК
2. Берілген №1099 жер телімі «Жомарт» БСТК төрағасымен келісілсін.
«Геосәулет» МКҚК директоры
Сәулетші
Іле ауданы әкімінің 2007 жылғы 15 мамырдағы №5-2802 қаулысына
2009 жыл 19 тамыздағы
Алматы облысында тұратын Тохтарбаев Улан Унербековичтің арызын қарап.
Пайдалану нысаны бау-бақша жүргізу үшін Іле ауданы Ащыбұлақ ауылдық
Тохтарбаев Улан Унербековичтің ұсынған құжаттарымен комиссия танысып қорытындыға келді:
«Жомарт» тұтыну кооперативі, Ащыбұлақ ауылдық округінің жерінде орналасқан,
Жер телімі бөлінбейді деп саналсын.
Іле ауданы әкімінің орынбасары
Іле ауданы әкімінің көмекшісі
Іле ауданы Мәслихатының хатшысы қолы, м.о
Іле ауданы бойынша салық
басқармасының төрағасы
Іле ауданының жер қатынастары
бөлімінің бастығы
Іле ауданының ауыл шаруашылығы
бөлімінің бастығы
Іле ауданының сәулет және
қала құрылыс бөлімінің бастығы
Ащыбұлақ ауылдық округінің әкімі
Орындаушы: Аныков Т.Ж.
АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ ІЛЕ АУДАНЫНЫҢ ӘКІМДІГІ
ҚАУЛЫ
24 тамыз 2009жыл №8-1421
«Жомарт» тұтыну кооперативінде
Тохтарбаев Улан Унербековичке
жер учаскесін беру туралы
«Қазақстан Республикасында өзін-өзі басқару және жергілікті мемлекеттік басқару туралы»
1. Ащыбұлақ ауылдық округі, «Жомарт» тұтыну кооперативінде орналасқан, жалпы
2. Жер телімі бөлінбейді деп танылсын.
3. Шектеулер мен ауыртпалықтар жоқ.
4. Іле аудандық жер қатынастары бөлімі жер есептері жүргізілетін
Аудан әкімі:
ЗАКАЗ БЕРУ БЛАНКІСІ
Акт № 436305__
Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 03-046-324-1826_____________________
Жер пайдаланушы (меншік иесі) Тохтарбаев Улан Унербекович__________
Жеке куәлік № 010705972______ берген күні
Жынысы _ер______ СТН_091220189785______________________________
Мекен жайы__Алматы облысы_______________________________________
__________________________________________________________________
Құқығы: жеке меншік _√_ тұрақты жер.пайд._____уақытша жер. пайд.______
қысқа мерзімді ______ ұзақ мерзімді мерзімі_________
Жер учаскесінің көлемі 0,0607 га
Жерлер санаты ауыл шаруашылық мақсатындағы жер
Жер учаскесінің орналасқан жері Ащыбұлақ ауылдық округі, «Жомарт»бау-бақша серіктестігі
Жер учаскесінің нысаналы мақсаты бау-бақ өсіру
Пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпашылықтар жоқ
Жер учаскесінің бөлінуі: бөлінбейді
Актінің берілу негізі Іле ауданы әкімдігінің 2009 жылғы 24
ЖЕР УЧАСКЕСІНІҢ ЖОСПАРЫ
Көршілес шекараны бейналеу:
А - дан Б - ға дейін жол
Б –дан А – ға дейін ауыл шаруашылығы мақсатындағы
Масштаб 1:500
Жерге орналастырушы __________________________________________
(Тегі, аты-жөні)
Күні, айы, жылы ____ _____________ 200___
№ 436305
Жер учаскесінің кадастрлык нөмері: 03-046-324-1826
Жер учаскесіне жеке меншік құқығы
Жер учаскесінің аланы: 0,0607 га
Жердің санаты: Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер
Жер учаскесін нысаналы тағайындау: бау-бақ өcipyгe
Жер учаскесін пайдаланудағы шектеулер мен ауыртпалықтар: жоқ
Жер учаскесінің бөлінуі бөлінбейді
Мемлекетпен онын негізінде жер учаскесіне құқық бepiлгeн құжат: Іле
Кадастровый номер земельного участка: 03-046-324-1826
Право частной собственности на земельный участок
Площадь земельного участка: 0,0607 га
Категория земель: Земли сельскохозяйственного назначения
Целевое назначение земельного участка: ведение садоводства
Ограничения в использовании и обременения земельного участка: нет
Делимость земельного участка: неделимый
Документ на основании которого предоставлено право на земельный участок
государством: постановление Акимата Илийского района от 24 августа 2009
№ 436305
Жер учаскесінің ЖОСПАРЫ
ПЛАН земельного участка
Учаскенің орналасқан жері: Алматы облысы, Іле ауданы,
Ащыбұлақ ауылдық округі, "Жомарт" бау-бақша серіктестігі тұтыну кооперативі, №
Местоположение участка: Алматинская область, Илийский район, Ащибулакский сельский округ,
Шектесу учаскесінің кадастрлық нөмірлері (жер санаттары)
А-дан -Б-ға дейін жол
Б-дан -А-ға дейін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер
Кадастровые номера (категории земель) смежных участков
от А до Б дорога
от Б до А земли сельскохозяйственного назначения
МАСШТАБ 1:500 4. КАДАСТРЛЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУ
Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға көшуіне байланысты көптеген өзгерістер болды,
Елімізде 2009 жыл бағбандық және саяжай құрлысын жүргізетін меншік
Алматы облысында жеке меншіктегі жерлер күннен күнге көбейіп келе
4.1 Жер учаскесін бағалау жұмыстары
Қазақстан Республикасының Жер Кодексіне және Қазақстан Республикасының Үкіметінің 02.09.2003ж.
Кесте 4.1
Жер телімің бағалау үшін жүргізілетің жұмыс түріне байланысты уақыт
№ Жұмыс түрі Бірліктік өлшем Уақыт шығыны, сағат Бағасы,
1. Сұраныстарды тіркеу және сұраныс берушінің жер теліміне қатысты
2. Жер телімін сипаттайтын материалдарды таңдау және анализдеу телім
3. Жоспарлық – картографиялық материалдарды дайындау жоба 1,2 580
4. Төлем мөлшерін және түзету коэффицентін анықтау телім 2,40
5. Жер телімінің құндық мөлшерін есептеу телім 3,60 1
6. Жер телімінің төлем мөлшері туралы актісін дайындау акт
7. Құжаттар пакетін жинақтау және тапсырыс берушіге көшірмесін беру
8 Істі жер телімінің төлем мөлшері бойынша рәсімдеу және
Нәтижесі:
13,12 6 337
4.2 Бағбандық кооперативтер жерінде сандық жер-кадастрлық карталарды дайындау
Елімізде соңғы жылдары жер-кадастры және жерге орналастыру жұмыстарындағы
Сандық жер-кадастрлық карта жоба ретінде жасалады, оны сақтауға және
Қазіргі уақытта елімізде бірде-бір жерге жеке меншік құқығын беретін
Қазіргі уақытта жер-кадастрлық карталарды жасаудың екі әдісі бар:
Жер кадастрлық карталар қағаз негізде жасалады;
Компьютерлік технологияның көмегімен сандық жер кадастрлық карталар жасалады.
Жаңа компьютерлік техниканың, бағдарламалық қамтамасыздандырудың болмауынан және мамандардың жетіспеуінен
Жер-кадастрлық карталарды қағаз бетінде жасау келесі жұмыстардан тұрады: планның
Есепті тоқсанда құрылған бағбандық серіктестіктер жерінің электронды жер –кадастрлық
Бағбандық кооперативтер (серіктестіктер) аумағында сызба жұмыстарын құрастыру. Сызбаларды сканерлеу.
Жеке тұлғалар үшін тұрғын үйге қызмет көрсету, жеке үй
Кесте 4.1
Жеке тұлғалар үшін бау шаруашылығы мен саяжай құрылысын жүргізуге
құнын анықтау бойынша қызмет ақысының бағасы.
Рет.
№ Жұмыстың атауы Өлшеу бірлігі
Уақыт өлшемі адам/сағ
1 2 3 4
1 Жер учаскесіне құқығы туралы тапсырыс берушінің қолындағы құжаттарды
2 Жер учаскесін сипаттайтын материалдарды сараптау және іріктеу Учаске
3 Төлем ставкалары мен олардың түзету коэффициенттерін анықтау Учаске
4 Жер учаскесінің бағалау құнын есептеу Учаске 1,36
5 Жер учаскесінің бағалау құны актісін дайындау Учаске 0,56
6 Жер учаскесінің бағалау құны актісін бекіту және
7 Жер учаскесінің бағалау құны бойынша іс қағазын дайындау
Қорытындысы
4,88
Ескерту:
1. жер учаскесінің 0,1 гектарға дейінгі аумағы өлшем біолігі
Егерде мемлекет жер учаскесінің еормасын ақысыз беруді ұлғайтатын болса,
2. бір жеке тұлғаға екі немесе оданда жоғары жер
3. Жұмыс ақысы норма бойынша (калькуляцияға сәйкес) маманға (дәрежесі
Бағбандық кооперативтер жерінде есепті тоқсанда қалыптасқан сандық жер-кадастрлық карталарды
Кесте 4.2
Бағбандық кооперативтер жерінде есепті тоқсанда қалыптасқан сандық жер-кадастрлық карталарды
№ Жұмыстың атауы Өлшем бірлігі Уақыт өлшемі адам/сағ
1 2 3 4
1 Бағбандық кооперативтер (серіктестік) аумағын ұйымдастырудың сызбасын құрастыру
тоқсан
37,98
2 Сызбаларды сканерлеу сызба 2,8
3 Есепті тоқсандағы сандық жер-кадастрлық карталарды дайындау (көшелердің, өзге
тоқсан
22,50
Кесте 4.2 жалғасы
4 Жергілікті жерде бұрындары координаталары мен кадастрлық номерлері белгіленген
учаске
1,84
5 Бағбандық кооперативтерге барып, саяжай учаскелерінің шекараларын сандық жер-кадастрлық
учаске
0,88
6 Есепті тоқсандағы саяжай учаскелерінің шекараларын сандық жер-кадастрлық картаға
учаске
0,48
7 Орындалған жұмыстарды техникалық бақылау тоқсан 7,41
8 Есепті тоқсандағы сандық жер-кадастрлық картаны дайындау карта 7,41
9 Есепті тоқсандағы жер-кадастр картасын плоттерде басып шығару Текше
10 Бөлінген учаскедегі фотопланшет номенклатурасын анықтап, есепті тоқсандағы жер-кадастрлық
учаске
0,88
11 Жылжымайтын мүлікті тіркеу бойынша, картаны аудандық филиалға беру
Ескерту: 1. Жұмыс ақысы норма бойынша (калькуляцияға сәйкес) маманға
5. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ТІРШІЛІК ӘРЕКЕТІ ҚАУІПСІЗДІГІ
Еңбек қорғаудың негізгі ережелері мен нормалары Қазақстан Республикасының қорғау
Техника қауіпсіздігі –бұл қауіпті қызметтік жағдайларда өндірістік және техникалық
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитория «Мемлекеттік жерге
«Мемлекеттік жерге орналастыру және жер ресурстарын басқару ғылыми-өндірістік орталығы»
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария бойынша
Қауіпсіздік техникасының ережелері мен нормаларын бұзған жұмысшылар тәртіптік, әкімшілік
Жұмысшыларды қызметтерін қауіпсіз орындау ережелеріне үйрету, оқыту; еңбекті қорғау,
Бөлімшеге, экспедицияға, партияға, топқа жіберілгенде, жұмысқа кірісуде, бір жұмыстан
Топографиялық-геодезиялық, инженерлік-геологиялық, жерге орналастыру, топырақ зерттеу және басқа ізденіс
Бөлімше бастығы келесі жағдайларда және мерзімдерде жоспардан тыс инструктаж
-еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы бойынша ережелер өзгергенде, 1
-аспаптарды, құралдарды ауыстырғанда, жетілдіргенде, технологичлық процесстер өзгергенде және тағы
-жұмысшылардың, зақымға, жарылысқа, өртке, аварияға тірейтін еңбек қауіпсіздіктері талабын
-автокөліктік жүргізушілер календарлы 30 күннен артық жұмыста үзіліс жіберсе
-техникалық инспекторлардың, жоғарғы органдардың талабы бойынша, олардың белгілеген мерзімі
Кіріспе инструктаждан басқаларын жүргізгені туралы инструктажды өткізуге жауапты адам
Ғылыми-өндірістік орталығының (филиалдарының, бөлімшелердің) жұмысшылары еңбекті қорғау сұрақтары бойынша
Білімдері тексерілген адамдарға белгеленген үлгі бойынша куәлік беріледі. Білімдері
Ғылыми-өндірістік орталықта (филиалдарда, бөлімшелерде) еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және
адамға қауіпті жағдайдың алдын алу;
өндірістегі аурулардың алдын алу;
еңбектің жағдайын жалпылай жақсарту.
Шаралар жоспары ұйымның әкімшілігімен жасалып келісім ретінде мекеме және
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы бойынша шараларды орындамағаны үшін немесе
Жерге орналастыру және жер ресурстарын басқару мемлекеттік комитетінің бөлімшелерінде
1 саты – далалық жұмыстарды орындаудағы топтарда, бригадаларда, ізденіс
2 саты - өндірісті қамтамасыз ететін қызметтерде, өндірістік бөлімшелерде,
3 саты – ғылыми - өндірістік орталықта (филиалда, бөлімшелерде).
Тексерудің 1 сатысы далалық ізденіс жұмыстарының өндірістік жетекшісі арқылы
2 саты – айына бір рет бөлімше жетекшісі (бөлім
Тексерудің 3 сатысы кварталда бір рет еңбек қорғау және
Далалық іздестіру жұмыстарын жүргізуді бастауға дейін пландық-картографиялық материалдарға іздестіру
Жұмыс жасауда кездесетін өте қауіпті және аса зиянды жағдайлар
Орталықтың (филиалдың, бөлімшенің) бас инженері қауіптілік дәрежесін белгілейді және
Қорғалатын аймақта жұмыстар, осы ұйымдардың берген жазбаша рұқсаты бойынша
Іздестіру жұмыстарын жүргізу үшін техника пайдаланғанда, қауіпсіздік техникасын және
Санитарлы-гигиеналық шаралары
Ауаның, желденуі мен кондиционирленуі
Кәсіпорындардағы ауаның желденуі мен кондиционирленуі әуе ортасын тудырады, ол
Кәсіпорын орындарындағы жеткіліксіз ауа алмасымы жүмысшылардың көңілі мен жүмыс
Табиғи желдету орындардағы ауа алмасымьш, бөлменің сыртқы және ішкі
Ауаны кондиционирлеу - бүл жабық орындарда ауа температурасы, ылғалдылығы,
Қазіргі кездегі автоматты
Өндіріс бөлмесін желдету
Жұмыс бөлмеде қолайлы метео-жағдай жасау, олардың ішінен зиянды газдарды
табиғи;
жасанды;
Табиғи вентиляция сырттағы ауамен бөлме ішіндегі ауа температурасынан айырмашылығы
Табиғи вентиляцияны ұйымдастыру (инфильтрация) екі түрге бөлінеді: инфильтрация және
Жасандыға механикалық вентиляция жатады.
Бұл жағдайда ауа алмасу арнайы желдеткіш қондырғылар
Механикалық вентиляция ауа ағысының жүруіне қарай үшке бөлінеді:
сорғыш, үрлегіш, үрлеп сорғыш
Механикалық вентиляция орнатылатын жеріне бойынша 3-ке бөлінеді: жалпы алмасу,
Өндірістегі жарық
Жарықтың еңбек қауіпсіздігіне тигізетін жері.
Жарық адам организмін айналадағы ортамен тығыз байланыстырады.
Жарық көз арқылы орталық нерв жүйесіне әсер етіп, одан
Жұмыста көру жағдайын жақсарту
Көз талуын болдырмау
Еңбектің өнімділігі мен сапасын арттыру
Өндіріс травматизмін төмендету
Жарық техникасының басты көрсеткіштері
Адам көздері қабылдайтын электромагниттік сәулелерді
ҚОРЫТЫНДЫ
Жер катынастарын дұрыс реттеп отыратын бірден бір құрал –
Кадастр мәліметтері, бірінші кезекте жерді тіркеу мәліметтер мемлекетпен
“Жер кодексіне” сәйкес Қазақстанда мемлекеттік жер кадастры келесі
Дипломдық жұмыста «Алматы облысы Іле ауданы бойынша жер кадастрлық
Дипломдық жұмыста жер учаскелерін кварталдарға бекітілді және кадастрлік нөмір
«Жомарт» бау-бақша серіктестігі тұтыну кооперативінде орналасқан Тохтарбаев Уланның бау-бақша
Жер учаскесінің кадастрлық іс қалыптастыруда жер заңнамалары мен нормативтер,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасының Жер кодексі /Алматы. 2003 ж.
Қазақстан Республикасының жер қатынастарын реттеу жөніндегі нормативтік актілердің жинағы
Жер қатынастары және жерге орналастыру бойынша нормативтік актілер жинағы
И.В. Гармиз “Карталар сапасы (қазіргі заманға сай мәселелер
“Сандық жер-кадастрлық карталар құрудың нұсқауы” /Алматы, ЖШС “Сигма консалтинг”,
Салищев К.А. Проектирование и составление карт. - М.: 1978ж.
“Геодезия және картография” журналы, №5 (1996);1,11(1997); 3,11 (1998); 2
«Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізудің ережесін бекіту туралы»
Дектерев И.В. «Земельный кадастр» - М. «Колос», 1979ж
Магазинщиков Т.П. «Земельный кадастр» Львов. «Высшая школа», 1987
Б.А.Князев “Охрана труда” /Москва “Жоғары мектеп”,1982ж.,
Прокофьев Ф.И. «Охрана труда в геодезии» Москва «Недра» 1985
Методика по формированию земельно-кадастрового дела земельного участка. – Астана,
Сейфуллин Ж.Т. Жер кадастры. Алматы: Агроуниверситет, 2001
Магазинщиков Т.П. «Земельный кадастр» Львов, 1980-388с.
Ж.Т. Сейфуллин “Жер кадастры” /Алматы 2003 ж
Қосымшалар
58






Скачать


zharar.kz