Иран Ислам Республикасының Конституциялық жағдайы

Скачать




МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
I ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ САЯСИ ПРОЦЕСТЕР ТУРАЛЫ ҰҒЫМ ҚОҒАМДЫҚ ТАРИХИ
1.1 Ислам дінінің Иран мемлекеті саясатындағы ролі мен орны
1.2 Иранның шииттік бағыттың дамуы мен қоғамдық -тарихының қалыптасуы
II ИРАН ИСЛАМ МЕМЛЕКЕТІНІҢ САЯСИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 33
2.1 Ислам қоғамының қазіргі кезеңіндегі саяси - әлеуметтік даму
2.2 Иран Ислам Республикасының Конституциялық жағдайы 39
ҚОРЫТЫНДЫ 47
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 50
КІРІСПЕ
Соңғы жылдарда саяси – идеялық принциптердің базасында, исламның моральді
Глобальді саяси қалыптасу факторы сияқты исламның өсу рөлі және
Иранда теократикалық мемлекетті құру, оның мұсылман әлеміне біртекті идеологиялық
Иранның негізгі проблемасы клерикалық экстремикалық әрекеттер басқа мемлекеттердің исламдық
Осы байланыста Иранда исламның билік етуі нақты, негіз ретінде
Қазақстан жағынан Иранға оптимальді, маңызды қарым – қатынастарды, халықаралық
Ирандық тәсілмен „Исламдық құрылыс” дүниетану – тарихи аспектісі шииттік
Зерттеу жұмысымның жаңалығы.
Зерттеп отырған диплом жұмысымның ғылыми жаңалығы – Иран Ислам
Иран Ислам Республикасының құрылуына әкелген ерте Исламдық эпохадан Революциялық
Зерттеу жұмысымның мақсаты мен міндеттері
Зерттеу мақсатын қазіргі Иран мемлекеті және қоғам өмірінің әлеуметтік
Сонымен қатар осы дипломдық зерттеу жұмысымның негізі – Ирандағы
Иран Ислам Республикасында қазіргі саяси, идеологиялық және әлеуметтік –
Осы тақырыптың хронологиялық шеңбері 1978-1998 жылдардың негізгі кезеңдерінде анықталған,
Иранның мемлекеттік тарихи және қоғам дамуындағы рөлі мен орны
Фундаменталды шииттер концепциясының авторлар „әділетті ислам басқаруында” барлық догмат
Иран Ислам Республикасының ресми идеологиясы ислам қозғалысының фундаментальді идеялық
Дипломдық зерттеу жұмысымда Хомейнистік „революциялық дін” әрекеті мысалға алынады.
Зерттеу жұмысымдағы алға қойылған мақсатқа жету үшін, мынадай міндеттерді
Иран Ислам мемлекетінің тарихына жүгіне отырып болған
Имам Хомейнидің алға қойған мақсаты мен
Ислам төңкерісінен кейінгі Иран;
Имам Хомейни және исламның жаңғыруы;
Иран Ислам мемлекетіндегі исламның қазіргі
Бұл тақырыпты жазуда отандық, ирандық, батыс басылымдары мен негізгі
Жұмысты ғылыми зерттеуде ең басты негізге ТМД елдерінің авторларының
Диплом жұмысымның құрылымы зерттеліп отырған тақырыптың мазмұнына сай кіріспеден,
I ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ САЯСИ ПРОЦЕСТЕР ТУРАЛЫ ҰҒЫМ ҚОҒАМДЫҚ ТАРИХИ
1.1 Ислам дінінің Иран мемлекеті саясатындағы ролі мен орны
Саяси процесс ұғымы кең және тар мағынасында қолданылады. Кең
Қоғамдық өмір, оның ішінде саяси сала — өте күрделі
Жалпы ұжымдық мақсат - мұратты анықтауға, қалыптастыруға ресми органдар,
Ұсақ саяси қарарлар күн сайын шығып жатады десе де
Саяси процесті ұйымдастыру түпкі ой, ниет, идеядан басталады. Кейін
Саяси процесс — күрделі құбылыс. Ол күнделікті өзгерістерден бастап,
Саяси жүйені тұтас алсақ, оның даму процесін төрт сатыға,
1. Саяси жүйені конституциялық тұрғыдан айқындау.
Ескі саяси жүйенің орнына жаңасы келгенде, ол бұрынғы мемле-кеттік
2. Саяси жүйенің өзін - өзі жаңартуы. Бұл да
3. Саяси - басқарушылық шешімдерді қабылдау және жүзеге асыру.
Билеуші элиталар, партиялар өздерінің оппозициялық қарсыластарымен тіл табысып, бұл
Мұнда шешім қабылдаушы саяси басқарушылар мен оны орындаушы бағыныштылардың
4. Саяси жүйеніц жағдайы мен іс - әрекетін бақылау.
Оған саяси жүйе мен саяси процеске қатысушылардың, элиталардын, жұмысында
Біріншісі — мемлекеттік мекемелер, партия органдары, коғамдык ұйымдар мен
Екіншісінде, саяси жүйенің жұмысына бакылау жасауға барлық азаматтардың қатысуына
Қоғам дамуының мақсатын айқындап, оны жүзеге асырушы билеуші тәртіп
Саяси тәртіптің қайталанып жұмыс істеуі. Мұнда саяси процесс басқарушылар
Саяси тәртіптің дамуы. Ел ішіндегі жөне халықаралық аренада саяси
Саяси түтастықтың құлдырауы және ыдырауы. Бұл жағдайда саяси процестің
Мұндай процеске Еуропа және Азия аймақтарындағы бұрынғы социалистік елдердің
Сонымен, саяси процесс деп әлеуметтік қауымдастықтың, саяси ұйымдар мен
1342 жылғы Хордад көтерілісінің ерекшеліктері.
1. Көтерілістің исламдық мінезі.
Хордад айының 15 - сі Иран жеріндегі жалпы халықтық
Ол адам „Марджа – е - таклид” болған еді.
Ислам туын жоғары көтере ислам идеясымен қаныққан оны шын
Халық ислам идеяларында өздерінің ғасырлар бойы жиналған бейбітшілік пен
Хордад көтерілісінің негізі ұлы ислам идеясының салтанаты үшін күрес
2. Қозғалыс басқаруының моральдық кейпі.
Ислам революциясын басқару үшін жоғарғы моральдық кейпке ие болды.
Ислам революциясы жоғарыдағы Алла тарапынан өолдау тапқан төңкеріс. Сол
Имамның және оның жақтастарының жаратушымыз бір Аллаға шексіз сенімдерімі
3. Күрестің жалпы халықтық мінезі.
Он бесінші Хордададағы қозғалыс жалпы халықтық бейнеде болды. Бұл
4. Монархиямен күрес.
15 - ші Хордадағы қозғалыс басқа бұрын соңды болып
Нұрлы ғалым Имам Хомейни мемлекеттегі болып жатқан оқиғаларды, тіпті
5. Шетелдік зорлықпен күрес.
15 - ші Хордада қозғалысы шекараға бағытталмады және идеологиялық
Исламның ұлы деяларына сүйене отырып және хақ жолға шыға
Имам Хомейнидің басқаруымен болған бұл қозғалыс руханилықтың жоғарғы үлгісі
1342 жылы 15 – ші Хордададан 1343 жылғы 13
Имам Хомейни басшылығымен жүргізілген қозғалыста Шах режимі аянбай қарсыласуға
Бұдан басқа көптеген ислам ғалымдары Имамның тұтқындалғанына қарсы шыға
Халықтың бұндай ашына көтеріліп қозғалғандығы соншалықты оның салдары Иран
Қарсылықсыз тізе бүгудің саясатымен Имам Хомейнидің қарсылығы
Имам Хомейни босатылғаннан кейін өзінің Шах режиміне қарсы күресін
Барлық мемлекеттерден қолдау тапқан Вена конвенциясының ерекшелігі бір мемлекеттің
Американы тыңдайтын Иран үкіметі жаңадан заңға бап енгізеді. Яғни
Имам Хомейни бұл заңға тез арада керісінше жауап қайтарды.
Егер де қандай да бір американдық қызметші сіздердің рухани
Кейбіреулер үндемеу дегенді дұрыс көреді. Көп сөйлеп сөздің арқасында
Осындай қаһарлы қарсылықтан Имам Хомейниді тұтқындаумен жаңа репрессиялық жазалар
Конституция мен Фарах регенттігінің
(уақытша басқаруының) өзгертілуі.
1344 жылы Фарвадин айының 21-і күні Мәрмәр сарайында Шах
Сол уақыт тамаша уақыттың бірі болды. Кезек – кезегімен
Ең қатты шығынды той Монархияның 2500 жылдығын тойлау еді.
Полиция және арнайы қызметкерлердің қызметі.
Хордан айының 15-інен кейін (1963 жылы 5-ші маусым) Шах
Тұтқындау қалыңынан басталды. Шах режимі діни орталықтарды қарастырғанда Кум
Саяси тіміскілеу кең қанат жайды. Осыған орай халықты қорқытып
Түрмелердегі қинау зорлық – зомбылық әдеттегі істей болып кетті.
Сол жылдары оппазициялық ұйымдармен көңілдері революциялық қозғалысқа ауған студенттер
Шах қызметінің мәдени қызметі.
Өзінің билігін сақтау үшін Шах полициялық жазалау шараларымен ғана
Режим жастарды революциялық исламдық ойлардан көңілдерін аудару үшін бос
Үкімет Премьері Ховейданың жоспары жастарды моральдық жағынан біріктіру үшін
Имам Хомейниді Түркияға кейіннен Неджефке жер аударғандарына қарамастан дін
Уағыздаушылар Имамның ойын халыққа жеткізді. Олардың жүректеріндегі күрес отын
Ислам төңкерісінен кейінгі Иран.
Бахман айның 22-і күні (1979 жылдың 11-і ақпаны) Иранда
Алғашқы кезде елді басқару өте қиынға соқты. Ескі Шах
Төңкерістік күрестің ұзақ жылдарында көптеген қиыншылықтар мен басбостандықтан айырылуды
1979 жылдың қарашасының маңызды оқиға „Тегерандағы американдық шпиондар орталығы”
1979 жылы 4-ші қарашада Имамның Түркияға жер аударылғаны және
1980 жылы сәуірде американ үкіметі кепілдегі адамдарды босатуға белсенді
1980 жылы шілдеде Ислам Республикасын көздеген қаскүнемдік жоспар мәлім
1980 жылы тамызда бір жыл қаңғырудан кейін Шах Мысырда
Иранға қарсы әскери қарсылықтың басталуы.
Ислам көтерілісінің жеңісінен кейін әлемдік ірі мемлекеттер Иранға әсері
Имам Хомейни және исламның жаңғыруы.
Хазіреті Мұхаммед (с.ғ.с.) әлемді дүр сілкіндірді. Он жылдың ішінде
Нағыз мұсылмандар қазіргі дәуірде Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) тең келетін
Бүгінде барлық мұсылмандардың исламның саяси және рухани өмірде нақты
Имам Хомейни өзінің сол кездегі ірі мемлекетімен болған күресінде
Ол тақуа және діншіл мұсылман болса да оның белсенді
Алып мемлекеттердің басшылары ақшасының көбісін оған соққы берумен кір
Исламның басқару жүйесінде Имам „Марджа – е -Таклид” болып
Исламда еліктеудің ең жоғарғы үлгісі Пайғамбар (с.ғ.с.) болып табылады.
Ислам қоғамында мәжбұрлеу проблемасы екі жақты көріністе болады. Бір
Осыларды ескере отырып Имам Хомейнидің қызметімен Батыстық мемлекеттердің президенті
Ислам өркениеті өзінің пайда болуына Мұхаммед (с.ғ.с.) Пайғамбардың күшімен
Ислам заңдарына негізделе отырып ол қарсы шаралар қолданды. Соның
Көптеген жылдар бойындағы күреспен ондаған жылдар бойғы Имам Хомейнидің
Имам Хомейни әлемдік ислам революциясын жеңіске жететініне сенімді болған.
Ирандағы Ислам Революциясы исламның гүлденуінің ең жарқын куәлік құжаты
Мүмкін кейбір мұсылмандар Иранның жүргізген саясатының кейбір аспектілеріменен келіспеген
Пайғамбар мұхаммед (с.ғ.с.) қайтыс болғаннан кейін екі он дылдықтың
1.2 Иранның шииттік бағыттың дамуы мен қоғамдық -тарихының қалыптасуы
аш – Шиа („жақтаушылар”, „партия”) – шитшілдер, Әли б.
Шиитшылықтың әскери, саяси жеңілістерге ұшырауы (әл-Хұсайынның өлімі, әл –
Шиитшілердің жоғары билікті „Пайғамбар отбасына”, „Мұхаммед әулетінен шыққан Құдай
Ислам тарихының барлық кезеңдерінде Шиитшылдар жоғары биліктің Әли әулетіне
Фундаменталды шииттер концепциясының авторлар „әділетті ислам басқаруында” барлық догмат
Қазір Ирандық шииттер діни көзқарастарымен қабылдау, Хомеини мен жасалған
Қазір Ирандық шииттер діни көзқарастарымен қабылдау, Хомеини мен жасалған
Иран Ислам Республикасының ресми идеологиясы ислам қозғалысының фундаментальді идеялық
Бұл жерде маңызды болып Хомейнистік „революциялық дін” әрекеті мысалға
Мұрагерлік Имам болмаса шииттер мессиясының келуін күтеді – он
Иран Ислам Республикасының Конституциялық жағдайнының және басқа заңды акттің
„Иранды исламизациялау: шииттік дінді басқару ерекшеліктері және мақсаты”
Иранның өмірінің әлеуметтік саяси исламизациясы эволюция жағдайларында 1978 жылы
Бұл зерттеу жұмысында айрықша орын алатын сұрақтар қоғамның әлеуметтік
Тотальді исламизация оқыту және тәрбиелеу жас ұрпақты жүйелі басты
Бұл фундаментальді исламдық саяси жүйенің қазіргі әлем шарттарына адаптация
Иран Ислам Республикасын стратегиясында және сыртқы саясатында доктринасының негізінде
Исламдық фундаменталист түсінігі бойынша күресте мұсылман ең бірінші жихад
II ИРАН ИСЛАМ МЕМЛЕКЕТІНІҢ САЯСИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1 Ислам қоғамының қазіргі кезеңіндегі саяси - әлеуметтік даму
Әлеуметтік – экономикалық даму ерекшеліктері және Шығыс мұсылман мемлекеттердің
Соңғы жылдарда саяси – идеялық принциптердің базасында, исламның моральді
Глобальді саяси қалыптасу факторы сияқты исламның өсу рөлі және
Иранда теократикалық мемлекетті құру, оның мұсылман әлеміне біртекті идеологиялық
Осы тақырыптың негізі, көне тарихындағы экономика, мәдениеті мен діни
Иранның негізгі проблемасы клерикалық экстремикалық әрекеттер басқа мемлекеттердің исламдық
Осы байланыста Иранда исламның билік етуі нақты, негіз ретінде
Бұның барлығы осындағы аналитикалық материалдардың нәтижесінде көрінеді. Ол келешекте
Ресей жағынан Иранға оптимальді, маңызды қарым – қатынастарды, халықаралық
Ирандағы идеалық – саяси эволюция және теократикалық мемлекетінде Рухоллы
Иран Ислам Республикасында қазіргі саяси, идеологиялық және әлеуметтік –
Қазіргі Иран мемлекеті және қоғам өмірінің әлеуметтік – саяси
Осы тақырыптың хронологиялық шеңбері 1978-1998 жылдардың негізгі кезеңдерінде анықталған,
Иран Ислам Республикасының құрылуына әкелген ерте Исламдық эпохадан Революциялық
Ирандық тәсілі „Исламдық құрылыс” дүниетану – тарихи аспекті анализдейді,
Методологиялық негізін бірінші кезекте ауыспайтын ғылыми және практикалық құндылықтары
Осындай сұрақтарды қарай отырып кейбір жалпы таныған және практикада
Бұл тақырып жазуда отандық, ирандық, батыс басылымдар мен негізгі
Соның ішінде маңызды ақпарат қабаттары ирандық ресми құжаттарында болады:
Жұмысты ғылыми зерттеуде ең басты негізге ТМД елдерінің авторларының
Ирандағы исламды зерттеу үшін айрықша орын және құндылық Петрушевскийдің
Батыс шығыстанушыларының еңбектерінен Фишердің „Иран діни таластардан революцияға қарай”,
Таңдалып алынған тақырып көптеген аспектілерінде отандық және шет елдік
Әртүрлі елдердің, халықтардың мәдени және конфессионалды ерекшеліктері, экономикалық және
Бұл байланыста Ислам жаңғырту феномені трактатында Азия және Африка
Әрине критикалық тәсір керек етеді және ислам тәртібінің әрекетін
Ираннің мемлекеттік тарихи және қоғам дамуындағы рөлі мен орны
Қазір Ирандық шииттер діни көзқарастарымен қабылдау, Хомеини мен жасалған
2.2 Иран Ислам Республикасының Конституциялық жағдайы
Иран Ислам Республикасының Конституциялық жағдайнының және басқа заңды акттің
Хомейни жоғарыда отырғанда түзілген жаңа басқарулық исламдық құрылым, мемлекеттік
Иранның өмірінің әлеуметтік саяси исламизациясы эволюция жағдайларында 1978 жылы
Тотальді исламизация оқыту және тәрбиелеу жас ұрпақты жүйелі басты
Бұл фундаментальді исламдық саяси жүйенің қазіргі әлем шарттарына адаптация
Көптеген идеялы – теориялық көз қарастар және діни саяси
Иран Ислам Республикасын стратегиясында және сыртқы саясатында доктринасының негізінде
Исламдық фундаменталист түсінігі бойынша күресте мұсылман ең бірінші жихад
Иран Ислам Республикасының 19 жылдық саяси тарихы, тіпті тікелей
Бұл тезис Иранның Батыспен қатынасын, әсіресе Америка Құрама Штаттарымен
Біртіндеп екінші жоспарға көшу, яғни идеялогиялық және насихаттық приаритеттер,
Иран Ислам Республикасының халықаралық ұйымдарындағы әрекетіне орын бөлінген: Біріккен
Сонымен қатар Кеңес Одағы мен Иран Ислам Республикасы арасындағы
Егер Иран Ислам Республикасының осы тенденцияларын бекіте алмаса, қайтымсыз
Иран лидерларының соңғы хабарламасы, барлығы осы елдің басында дұрыс
Діни родикалды қоғамы исламға қатысты емес мәселелерді алып тастап,
Тотальді исламизациядағы зарлық – зомбылығы, Иранда оппозицияның күшпен жою,
Ирандағы исламизация 80 - ші жылдардың ортасында күшейді. Сол
Көптеген адамдардың қырылуы мен соғыстан экономикалық дағдарысы Хомейниді пайда
80 – ші жылдарда оның инициаторы Иран Ислам Республикасы
1989 жылы аятолла Хомейни өлгеннен кейін А. А. Рафсанджанидің
1997 жылы Иран Ислам Республикасының президентін С. М. Хатами
Ирандағы Ислам Мемлекеті діни бірлестігінің сақтандырудан Иран Ислам Республикасының
Ислам және Иран Ислам Республикасының сыртқы саясатын доктрина мен
Одан басқа осы мемлекеттік қызметіне үлкен маңызды идеологиялық рол
Қазіргі Иранның ішкі саясаты көпшіліктен жасырын жүргізіледі. Ал Иран
Исламдағы саяси радикализмнің ішкі және сыртқы факторлары.
Кейбір зерттеушілер соңғы жылдарда исламның батыс елдер мен қақтығысу
80-ші жылдардың басында Таяу Шығыста ғана емес, көптеген басқа
Қазіргі кезде батыс әлемі мен ислам арасындағы діни соғыстың
Батыс өзінің дұшпаны бар екенін үнемі сезеді. КСРО-ның болмауы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде Иранның негізгі проблемасы клерикалық экстремикалық әрекеттер басқа
Осы байланыста Иранда исламның билік етуі нақты, негіз ретінде
Осы зерттеу жұмысымның негізі аналитикалық материалдардың нәтижесінде көрінеді. Ол
Сонымен қатар Ирандағы идеалық – саяси эволюция және теократикалық
Иран Ислам Республикасында қазіргі саяси, идеологиялық және әлеуметтік –
Бұл зерттеу арқылы зерттелген жұмысымның мақсатын қазіргі Иран мемлекеті
Осы тақырыптың хронологиялық шеңбері 1978 - 1998 жылдардың негізгі
Бұл зерттеп отырған жұмысты маңызды жаңалықтармен құбылыстарды сипаттайтын осындай
Осындай сұрақтарды қарай отырып кейбір жалпы таныған және практикада
Қазіргі Иранның ішкі саясаты көпшіліктен жасырын жүргізіледі. Ал Иран
Сонымен қатар бұл дипломдық зерттеу жұмысымда Иранның фундаментальді экстремизмімен
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Политология. Энциклопедический словарь. – Москва, 1993, 76-б.
Гаджиев К.С. Политическая наука, част І. – Москва, 1994.
бұл да сонда.
Гульбахрам Жебесин. Великий Имам ХХ века. – Алматы, 1998.
Гульбахрам Жебесин. Великий Имам ХХ века. – Алматы, 1998.
Родригеса А.М. Новейшая история стран Азии и Африки ХХ
Питер Кальвокоресси. Мировая политика 1945-2000. – Москва, 2003. 529-544
Гульбахрам Жебесин. Великий Имам ХХ века. – Алматы, 1998.
Гульбахрам Жебесин. Великий Имам ХХ века. – Алматы, 1998.
Кляшторина В.Б. Иран 60-80-х годов от культурного плюрализма
Успехи исламской революции в Иране за 20 лет. –
Кременюк В.А. Борьба Вашингтона против революции в Иране.
„Жумхурие Ислами” газетінен Уилям Биман АҚШ-тағы Барн Университетінің
ан – Наубахти. Шиитские секты. – Москва, 1985
Азаркин Н.Н., Левченко В.Н., Мартышин О.В. История политических
Кляшторина В.Б. Иран 60-80-х годов от культурного плюрализма
Гульбахрам Жебесин. Великий Имам ХХ века. – Алматы,
http://www.rami.ru/cosmopolis/archives/5/6.html
http://www.orientalstudies.ru/islamology/res/a_gryazn_ probl.html
Родригеса А.М. Новейшая история стран Азии и Африки
Дорженов С. Б. Ислам және қазіргі кезең. – Алматы,
Жеменей Н. Иран // Парасат – Алматы, 1999. №
Ислам энциклопедиясы / Бас редактор Нұрғалиев Р.Н. –
Азаркин Н.Н., Левченко В.Н., Мартышин О.В. История политических
Олимпиев А.Ю. „Ближний и Средний Восток”. – Москва,
Питер Кальвокоресси. Мировая политика 1945-2000. – Москва, 2003.
Қосымша қолданылған әдебиеттер тізімі:
Родригеса А.М. Новейшая история стран Азии и Африки ХХ
Ислам энциклопедиясы / Бас редактор Нұрғалиев Р.Н. – Алматв,
Истоия политических и правовых учений. Под ред. В.С. Нерсесяница.
Шмачкова Т.В. Мир политических партий. – Москва, №1
Фарукшин М.Х. Политическая система оющества. Соц-полит.науки. 1991, №5
Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Алматы, 1996.
www.iran.com/history/islam/html
www.religious.ru/islam/html
http://www.expert.ru/forums/viewtopic.php?topic=3111&forum=1005&start=60
51





Скачать


zharar.kz