Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстан Республикасы Парламенті мемлекеттік
Орындаған:____________
Қабылдаған: ___________
Астана 2006
Мазмұны
Кіріспе.......................................................................................3
1. Қазақстан республикасының Парламенті
1.1 Парламентті құру тәртібі және құрылымы.....................................
1.2 Қазақстан Республикасы Парламентінің жауапкершілігі...............
2 Парламенттің құзіреті
2.1. Парламенттің құзіреті және оны жүзеге асырудың
2.2 Парламент Мәжілісі мен Сенатының құзіреті................................
3. Парламент қызметінің нысандары
3.1 Парламентаризм ұғымы ,оның ҚР Парламентімен ара қатынасы.
3.2 Парламент қызметінің ұйымдық-құқықтық нысандары.................
3. Қорытынды...........................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер.....................................................................
Кіріспе:
Парламент Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңес деп аталған «бір
Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы заң мемлекеттік билікті
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясы Жоғарғы Кеңесті республиканың
1.1 Парламентті құру тәртібі және құрылымы
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Парламент тұрақты негізде жұмыс
Сенат төте емес, жанама сайлау арқылы құрылады. Сенат
Мәжіліс 77 депутаттан тұрады және төте сайлау арқылы
Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі мерзімі Конститутцияның 49-бабына енгізілген
1.2 Қазақстан Республикасы Парламентінің жауапкершілігі.
Заңи жауапкершіліктің дәстүрлі төрт түрі теориялық түрде
Конституциялық заңнаманы және оны іске асыру практикасын талдау
Конституциялық жауапкершілік заңи, саяси және моральдік жауапкершілік нысанында
Парламенттік жауапкершілік пен Парламенттің жауапкершілігін ажырата білу керек.
Санымен, Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Парламент жауапкершілігінің субъектілері
жеке депутат;
депутаттар тобы;
Палаталардың Төрағалары;
Жалпы Парламент.
Аталмыш субъектілердің жауапкершілігінің түрлері мен негіздері әр түрлі
Біріншіден, жауапкершілік әділдік принципіне негізделуге тиіс. Егер Палаталарының
Аталған мән-жайларға орай жалпы парламенттің жауапкершілігімен қатар Қазақсан
Парламенттің жауапкершілігі мәселелерін жан-жақты регламенттеудің мемлекеттің, қоғам мен
2.1. Парламенттің құзіреті және оны жүзеге асырудың нысандары.
Заң Парламенттің тұтас құзіретін, Сенаттың ерекше құзіретін және
Парламент Палаталарының 1996 жылғы 20 мамырдағы бірлескен отырысында
Қазақстан Республикасының Парламенті өз жұмысын сессиялық тәртіппен жүзеге
Парламенттің кезекті және кезектен тыс сессиялары болады. Парламенттің
Палаталардың бірлескен отырысы әр Палатадан депутаттардың жалпы санының
Парламент Палаталарының бірлескен отырыстарында қаралатын мәселелер Қазақстан
Палаталардың бірлескен отырыстарында мынадай мәселелер қаралады.
Конституцияға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың жобасы. Конституцияға өзгерістер
Бірінші оқылым кезінде сөз бастамашыға немесе оның өкіліне
Екінші оқылымнан кейін әр Палата жоба бойынша дауыс
Конституция бойынша Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу ерекше
2. Парламент конституциялық заңдар қабылдайды , оған өзгерістер
Конституциялық заңдардың, сондай-ақ оған енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың
3. Парламент Палаталарының бірлескен отырысында республикалық бюджет, үкіметтің
4.Парламент Палаталарының бірлескен отырысында Президенттің қабылданған заңға наразылығы
5.Қазақстан Республикасының Конституциясы Президентке Парламенттің заң шығару
2.2 Парламент Мәжілісі мен Сенатының құзіреті.
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің құзіреті құрама екі
Парламент Мәжілісінің ерекше қарауына Конститутция мынадай мәселелерді
Заң жобаларын қарауға қабылдау және қарау. Конституцияның осы
Республика Парламенті қабылдаған заңға Президенттің наразылығы бойынша ұсыныстар
Президенттің ұсынысы бойынша республиканың Орталық сайлау комиссиясының Төрағасын,
Республика Президентінің кезекті сайлауын хабарлау және оны кезектен
Екі депутатты Әділет біліктілік алқасының құрамына екі жылға
Республика Президентіне қарсы мемлекетке опасыздық жасады деп айып
Жобасы Мәжіліс арқылы өткен заңды Парламент қабылдайды. Мәжіліс
Заң шығару бастамасы арнайы принциптерімен ерекшеленеді.
Заң шығаруға бастамашы барлық субъектілердің теңдік принципі.
Заң шығару бастамасы құқығын жүзеге асыруда кедергінің болмау
Заң шығару бастамасы құқығын оны иеленуші субъектілерінің өзі
Заң шығару бастамасы құқығының субъектісі енгізген заң жобасы
Заң шығару бастамасы құқығы мынадай:
а) жаңа заң жобаларын енгізу, ә) қолданылып жүрген
Мемлекеттік органдар (Үкіметтен басқа), азаматтар (Парламент депутаттарынан басқа),
Заң жобасы комитеттің қарауына беріледі, ол қорытынды жазады.
3.1Парламентаризм ұғымы ,оның ҚР Парламентімен ара қатынасы.
Конституциялық құқық институттарының бірі ретіндегі Парламент тарихы тым
Парламент пен парламентаризм -өзара байланысты ұғымдар , дегенмен
Өкілдік принципі Қазақстан Республикасы Парламентінің сайлау жолымен құрылатындығынан
Парламентаризмнің негізгі идеяларының қазақстан топырағына тамыр салуына СССР
Парламент қызметінің конститутциялық-құқықытық негізі Қазақстан Республикасы Конституциясының VI
Конституция Парламенті заң шығарушы орган ретінде сипаттайды, Парламенттің
Парламентті заң шығару қызметін жүзеге асыратын орган деп
Заң шығарушы орган бола отырып Парламент атқарушы биліктің
а) республикалық, бюджетті бекіту;
ә) Үкіметке сенімсіздік білдіру жолымен жүзеге асырады.
3.2 Парламент қызметінің ұйымдық-құқықтық нысандары.
Парламент қызметінің негізгі ұйымдық-нысаны сессия болып табылады. Парламент
Парламент құрамына Палаталардың бірлекен және бөлек отырыстары, Палаталардың
Палаталардың бірлескен және бөлек отырыстары тек кворум болған
Конституццияның негізгі ережелерін, «Парламенттің және оның депутаттарының мәртебесі
Парламент Палаталарының төрағалары:
Палаталардың кезекті сессияларын шақырады және оларға төрағалық етеді;
Палаталардың қарауына енгізілетін мәселелерді әзірлеуге жалпы басшылық жасайды;
Регламенттің сақталуын қамтамасыз етеді;
Палаталардың үйлестіру органдарының қызметіне басшылық жасайды;
Палаталар шығаратын актілерге қол қояды;
Конституциялық Кеңестің екі-екіден мүшелерін тағайындайды.
Парламент үйлестіруші және жұмысшы органдар құрады. Үйлестіруші органдар
Палаталарда құрылатын тұрақты комитететтердің саны жетіден аспауға тиіс.
Сонымен қатар, Парламент Палаталары Парламент және оның Палаталарының
Тұрақты комитеттер мен комиссиялар өз құзіреттері мәселелері бойынша
Қорытынды:
342.7(574) Абдильдин, Жабайхан.
А 139
Ж.Абдильдин - депутат Сената Парламента РК,
председатель Комитета по международным делам, обороне и
безопасности// Сборник материалов международной
научно-практической конференции "Конституция: Личность,
общество и государство 30-31 августа 2005 года".-
2005.- С. 39-49
Л83/2110
А-498 Конституция
Прогресс, 1983.- 414с.
Л 2005/2416 Амандыќова, Сјуле Ќошкенќызы.
А 52
ќўралы / рец.: Е. Ќ. Кґбеев, Н. О.
Фолиант, 2001.- 176 б.
Л 2005/2420 Артыќбаев, Жамбыл Омарўлы.
А 82
мјтіні)[Мјтін]: оќу ќўралы.- Алматы: Заѕ јдебиеті,
2004.- 150 б.
Асанбаева, Л. Азамат ќўќыєы
[Ќазаќстан Конституциясына 10 жыл]// Арќа ажары.-
2005.- 30 шілде.- 2 б.
Л 2005/2403 Ашитов, Заирќан Омарўлы,
А 97
ќўралы / рец. Б. Базарбайўлы.- Алматы: Жеті жарєы,
2003.- 296 б.
342
Б184 конституционного
Л 2005/2404 Баќќўлов, Сатыбалды Досжанўлы.
Б 21
Кґше мерекесі конституция кїніне арналды: [Елдіѕ
тґрі-Елорда]// Астана хабары.- 2005.- 25 тамыз.- 4 б.
Л 2005/821
Ќ 18
Республикасыныѕ конституциялыќ заѕы.- Алматы: Жеті
жарєы, 2004.- 248 б.
Р 2005/1522
Ќ 18
актілерініѕ жинаєы) / ќўраст. Є. Сапарєалиев.- Алматы:
Жеті жарєы, 2005.- 376 б.
Л 2005/5077
Ќ 18
политики Республики Казахстан: ресми басылым / ред. М.
Ќаймолдинова, М. Дїйсебаева.- Алматы: Жеті жарєы,
1
2002.- 56 б.
Л 2005/13576 Мўхтарова, Айжан Ќалесќызы.
М 82
562 б.
Л 2005/10207 Нарбинова, М, М, Зиятова,
Н 23
мемлекеттік ун-ті.- Ґскемен: ШЌМУ, 2003.- 50 б.
Л 2005/835
Н 76
Юрист, 2004.- 26 б.
Оѕалбаев, Т. Ата заѕ
- басты маќсат: [Ќазаќстан Конституциясына - 10 жыл]//
Жетісу.- 2005.-7 шілде.- 4 б.
Садырова, Толќын. Ата Заѕ-еркіндігіміздіѕ
[Ќазаќстан Конституциясына -10 жыл]// Дала мен ќала.-
2005.- 2 ќыркїйек.- 1-6 б.
Л 2005/1032 Сапаргалиев, Г.
С 19
2002.- 528 с.
Л 2005/730 Сапарєалиев, Єайрат.
С 21
С. Баќтыгерейўлы, Б. Алдоѕєаров.- ґѕд., толыќт.,
2-бас.- Алматы: Жеті жарєы, 2004.- 480 б.
Сапарєалиев, Єайрат. Ќазаќстан Конституциясы:
тјуелсіздікке ќызмет етудіѕ 10 жылы: [Ќазаќстан
Конституциясына 10 жыл] / Тґлепберген, Мейрамбек//
Жетісу.- 2005.- 15 аќпан.- 4-5 б.
Сапарєалиев, Єайрат. Ата Заѕ
ґзгерістердіѕ ќайнар бўлаєы: [Заѕгер-єалым Єайрат
Сапарєалиевпен сўхбат] / Јбдірейќызы, Б// Заѕгер.-
2005.- N 8.- 8-10 б
Л 2005/2728 Сартаев, Султан, Назаркулова,
С 207
перспективы.- Алматы: Кітап, 2002.- 408 с.
Л 2005/2405 Табанов, Социал Аєысўлы.
Т 12
Алматы: Жеті жарєы, 2003.- 464 б.
323.1 (574) Шаханов, Мўхтар.
Ш 31
јдебиеті.- 2006.- 3-9 ќараша.- 2 б.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Артықбаев, Жамбыл Омарұлы. "Жеті
және құқық ескерткіші (зерттелуі, деректер, тарихы,мәтіні)[Мәтін]: оқу құралы.-
Асанбаева, Л. Азамат құқығы
[Қазақтан Конституциясына 10жыл]//Арқа ажары.2005-30шілде.-2б.
Ашитов, Заирқан Омарұлы, Ашитов, Бауыржан Заирқанұлы.
Қазақстан Республикасының құқық негіздері [Мәтін]: оқу құралы /
рец. Б. Базарбайўлы.- Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 296
Баққұлов, Сатыбалды Досжанұлы. Құқық
Қазақстан Республикасының Конституциясына 10 жыл [Мәтін]=10 лет Конституции
Нарбинова, М, М, Зиятова, Ж. К.
құқық [Мәтін]: әдістемелік нұсқаулар / Шығыс Қазақстан мемлекет-
Нормативтік құқықтық актілер туралы [Мәтін]: Қазақстан Респуб-
ликасының заңы.- Алматы: Юрист, 2004.- 26 б.
Оғалбаев, Т. Ата заң
Садырова, Толқын. Ата Заң-еркіндігіміздің
[Қазақстан Конституциясына -10 жыл]// Дала мен қала.-
2005.- 2 қыркүйек.- 1-6 б.
10. Табанов, Социал Ағысұлы.
негіздері [Мәтін]: оқулық/ ред. М. Қаймолдинова.-
Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 464 б.
Шаханов, Мұхтар. Конституциялық кеңестің мазмұнсыз кеңесі [Мәтін]: