МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ…………………………………………………………………………...3
1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ.................................................................................................. 4
1.1 Конвертерлеудің бірінші кезеңі...................................................................... 4
1.1.1 Конвертердi дайындау.................................................................................. 4
1.2 Конвертерлеудiң екiншi кезеңi........................................................................5
1.3 Үрдiс технологиясының ерекшелiктерi........................................................ .6
1.4 Газ тазартылуының технологиялық үрдiсiнiң сипаттамасы.........................6
1.5 Газдарды бүйiрiнен әкетiлетiн конвертер жұмысының eрекшелiктерi...…7
1.6 Ауамен қамтамасыздандыру сүлбесiнiң әсерi.............................................. 7
1.7 Сиретудiң әсерi.................................................................................................8
1.8 Газ құбырларын басқару және бақылау.........................................................9
1.9 Конвертердiң газ құбырларының сипаттамасы.............................................9
2.1 Конвертердiң газ әкететiн құбырлары – автоматты реттеу
2.2 Қалдық газдарды алу және газдың пайда болу
ҚОРЫТЫНДЫ…………………………………………………………………...20
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ…………………………………………………………...21
КІРІСПЕ
Конвертерлеу үрдісі конвертерде балқытылған штейн арқылы кварцтың қатысуымен
Флюс ретінде құрамындағы кремнеземы 75 %-дан төмен емес
1.1 Конвертерлеудің бірінші кезеңі
800-900 °С-ға дейін қыздырылған конвертерге 10-15 тонна конвертерлi
1.1.1 Конвертердi дайындау
Жұмысқа дайын ожаулы конвертерге көпiрлi шүмекпен мыстың алдыңғы
Конвертерлеудiң бiрiншi кезеңi үрлеудiң берiлуi мен ақшыл күнгiрт
2FeS+3O2+SiO2=2FeO*SiO2+2SO2
Cu2S+1.5O2=Cu2O+SO2
Cu2O+FeS=Cu2S+FeO
Кварцты кеннiң конвертерге шлактауға берiлуi есеппен бiр тонна
Конвертерлi шлакты ожауға төгiп, бөлiп құйылуға жiберiледi. Шлак
Конвертерлеудiң бiр операциясында 4-6 ожау штейн жұмыс iстеп
1.2 Конвертерлеудiң екiншi кезеңi
Екiншi кезеңнiң негiзгi химиялық реакциялары келесi теңдеулермен сипатталады:
Cu2S+1.5O2=Cu2O+SO2
Cu2S+2Cu2O=6Cu+SO2
Конвертерлеудiң екiншi кезеңiнде конвертерге қорғасын өндiрiсiндегi таза емес
Фурмаларды тазалау конвертерлеудiң бiрiншi және екiншi кезеңiнде де
Мыстың соңғы дайындығы экспресс-анализбен алғаш мыстың сынамасындағы мышьяк
1.3 Үрдiс технологиясының ерекшелiктерi
Конвертер – мезгiл-мезгiл әрекеттi агрегат. Айналым штейннiң теруiмен
1.4 Газ тазартылуының технологиялық үрдiсiнiң сипаттамасы
Қорыту цехында газдары жағынан бұрылып кететiн төрт конвертер
1.5 Газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертер жұмысының ерекшелiктерi
Конвертердiң жұмысқа бейiмдiлiгi едәуiр шамамен ауа беру сүлбесi
1.6 Ауамен қамтамасыздандыру сүлбесiнiң әсерi
Жалпы ауа берiлетiн коллектордан газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертердiң
1.7 Сиретудiң әсерi
Газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертер үшiн айналым саны реттелiнетiн
Дроссельдi тосқауылдың толық жабылу кезiнде жұмыс iстейтiн эксгаустер
Қазiргi кезде “үрлеу-сирету” параметрлерiн автоматты тұрақтандыру мен
Алғашқысы – берiлген үрлеу шығынын қолдау.
Екiншiсi – үрлеуден тәуелдi конвертердiң iшiндегi сиретудi реттеу.
Үрлеудiң берiлген шектен төмен болуы конвертердегi сиретудiң жоғарлауына
1.8 Газ құбырларын басқару және бақылау
Газ құбырларын манометрлiк және температуралық режимдерiн реттеу үшiн
1.9 Конвертердiң газ құбырларының сипаттамасы
Конвертер комплексi газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертерден, П –
Утилизатор қазаны:
Парды өндiрумен конвертерлi газдарды суытуға және технологиялық шығаруын
Кiрiсiндегi газдардың мөлшерi – 25000-30000 нм3/сағ
Кiрiсiндегi газдардың температурасы – 1200-1500 (С
Шығысындағы газдардың температурасы – 380 (С
Қазан құбырымен газдардың жылдамдығы – 0,8 м/с
Өнiмдiлiгi – 10 т/сағ
Утилизатор қазаны бiржүрiстi, нығайтылған радиациялық бөлiгiмен келген. Тұндыру
Түстi металлургияда көптеген құйындатқыштардың iшiнен НИИОГАЗ, СИОТ, НИОТ
Құйындатқыштың барлық типтерiн газарналар жүйесiнiң ұлғайтқыш сызықтарында және
Құйындатқыштар тiкбұрышты кiрiс потрубкадан, корпустың цилиндрлi бөлiгiнен және
Түтiнсорғыш:
Газдардың жылжуына артық қысым немесе тартымды тудыру үшiн
Қаптама тұғырықта бекiтiлген және де оның үстiнде доңғалаққа
Электрофильтр:
УГТ-1-3-40 – бiрыңғайланған, көлбеулi, жоғары температуралы, құрғақ, үшполды,
а) Корпусы
б) Газ таратылу құрылғылар
в) Сiлкудiң механикалық жүйесiмен тұнбаға отырғызатын электродтар жүйесi
г) Сiлку механизмiмен тәждейтiн электродтар жүйесi
д) Оқшауланған қорабтар
е) Оқшауланған тiреу құрылғылары
Электрофильтр әрекетiнiң мәнi газдардың құрамындағы шаң бөлшектерiн зарядтау
2.1 Конвертердiң газ әкететiн құбырлары – автоматты реттеу
Газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертерлердiң газ құбырларының манометрлiк режимдерiн
Таза емес мысты конвертерлеудiң бiрiншi периодында конвертерлерден газдарды
Қалдық газдардың мөлшерi мен сапасы конвертерлеу периоды мен
Үрдiске баяу өзгерiлетiн, бақыланбайтын факторлар қатары әсер етедi:
Үрдiстiң өтуiн анықтайтын және сипаттайтын көрсеткiштерде әртүрлi физикалық
Бақыланбайтын айнымалылардың бар болуы, оның кейбiреулерiн бақылауының үзiлiстi
Таза емес мысты конвертерлеу үрдiсiне байланысты үрлеудiң кездейсоқ
Жалпы газдары бүйiрiнен әкетiлетiн конвертердiң газ құбырларының манометрлiк
2.2 Қалдық газдарды алу және газдың пайда болу
Үрдiстiң математикалық моделiнiң құрылымы негiзiне келесi жорамалдар салынған:
Газдың пайда болу үрдiсi мен химиялық реакцияның өту
(Р1)
(Р2)
(Р3)
яғни, ең бiрiншi (Р1) мен (Р2) реакцияларымен темiр
Конвертердiң ваннасында үрлеу оттегiсiн пайдалану дәрежесi “К”
Елеулi заттар арасындағы химиялық реакциялар үрдiстiң есептелуiнiң “i”
Бұл жорамалдарды есепке алып келесi теңдеулер жүйесi түрiнде
;
егер
онда ;
;
;
егер
онда
;
;
;
;
;
;
;
;
мұнда ары қарай келесi белгiлер қолданылады:
- сәйкесiнше i-шi материалдың, j-шi заттың және i-шi
- сәйкесiнше i-шi материалдағы пайыз бен үлес бiрлiгiнде
- 1 – қалдық газдардың мөлшерiн,
2 – газға сорылатын ауаны,
3 – үрлеудi,
4 – цехтың атмосферасына шығарылатын газдарды,
5 – конвертердiң ауызынан шығатын газдарды белгiлейтiн
- 1 – О2 – нi
2 – N2 – нi
3 – FeS – ты
4 – Cu2S – ты
5 – SO2 – нi белгiлейтiн
kф – ауа жiберу жүйесiнiң үрлеуiнiң шығынын есепке
- j-шi заттың молекулалық салмағы;
- сәкесiнше i-шi материалдағы j-шi заттың көлемi.
Үрдiстiң мұндай математикалық моделiн қолдануы конвертерге салынатын материалдардың
Газ құбырлардың газарналарында қатты сирету болғанда атмосфераға шығатын
Конвертерлердiң газ құбырлары жүйесiнде атмосфералық ауа сорылуының орны
Конвертердiң ваннасында оттегiнi қолдану коэффициентiн
Темiр мен күкiрттiң қышқылдануына ауаның оттегiсi бiрiншi периодта
Қалыптасқан жорамалдар дискреттi модельдiң құрылымын жеңiлдетуге мүмкiндiк бередi,
;
;
;
, мұнда
Көрсетiлген модельдiң алдыңғы модельден айырмашылығы, ондағы қалдық газдардың
Газдарды алу үрдiсiнiң математикалық сипаттамасы “конвертер - газарна”
газ құбырларының өткiзу бейiмдiлiгi:
, мұнда
- түтiнсорғыштың айналу санынан тәуелдi шығын коэффициентi.
, мөлшерсiз.
және - сәйкесiнше П-тәрiздi газарнаның алдында
П-тәрiздi газарнада пайда болған сиретудiң ауысуы, қалдық газдардың
, мұндағы
- түтiнсорғыштан пайда болған күш
- газарна торабындағы қысым шығыны.
Газарна торабындағы қысым шығыны жергiлiктi кедергi шығынынан және
, мұндағы
- i-шi участоктың жергiлiктi кедергiнiң коэффициентi.
- j-шi конвертердiң i-шi участогындағы газдың тығыздығы.
- жергiлiктi кедергiден кейінгi газдың жылдамдығы.
Құбырдың ұзындығы бойынша шығындар:
- газарна қабырғаларының кедiрлiгiн есепке алатын коэффициент.
- i-шi участоктың ұзындығы.
- i-шi участоктың диаметрi.
Газарна торабының ұзындығы бойынша қысымның толық шығыны келесi
немесе
i-шi участоктағы газдардың тығыздығы жұмыс жағдайында келесiге тең:
;
- нормалды жағдайдағы газдардың тығыздығы (конвертерлi газдар(1,4 үшiн)
- барометрлiк қысым
- артық қысым
- i-шi участоктың абсолют температурасы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қоршаған ортаны және түсті металлургия кәсіпорындардың басымды даму
Конвертерлердің газ құбырлар желісін басқару мен бақылау жүйесін
Ұсынылған автоматтандырылған жүйе атмосфераға зиянды лақтыруларды елеулі төмендетуге
Жүйені жетілдіруге бастапқы шығындары 3807450 теңге болғандағы өтімділік
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Емельянов А. М., Капник О. В. «Проектирование АСУТП»,
2. Клюев А.С, Глазов Б.В, Дубровский А.Х. «Проектирование
АТП»,Энергия 1980 г.
3. Кулаков М. В. «Технологические измерения и
химических производств», 1974 г
21