Меншікті капитал


Кіріспе .
I
1.1. Қаржылық талдаудың мәні және
1.2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық көзі-
1.3. Қаржылық жағдайды талдаудың әдістері және
1.4. «Наурыз 5» ЖШС-нің даму тарихы, өндірістік
II . “ Наурыз 5” ЖШС-нің активтері
2.1. Кәсіпорын активтерінің құрамы мен құрылымын
2.2. Кәсіпорынның меншікті капиталының айналымдылығын
III . “ Наурыз 5” ЖШС– нің
3 .1 . Баланс өтімділігін талдау
3 .2 . Кәсіпорынның төлем
3 .3 . Қаржылық тұрақтылық жағдайын бағалау және
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе .
Қазақстан Республикасы кәсіпорындарында, соңғы
Бухгалтерлік есеп стандарттары мен субъектілердің
Есеп тіркемелеріне шаруашылық операцияларын
Қазіргі жағдайда бухгалтер қаржылық
Қоғамда қаржылық талдау берудің
Қай уақытта болмасын
Нарықтық экономика оған қатысушылардың
Қазіргі уақытта болып жатқан
Дипломдық жұмыстың
Дипломдық жұмыстың объектісі –
Дипломдық жұмыстың өзектілігі бұл
Тақырыпты ашу мақсатында дипломдық
1 .1 . Қаржылық тұрақтылық
Нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорынның
Кәсіпорының қаржылық жағдайын талдау
Профессор А . Д
Профессор Н . А Русак бұл
В. М. Родионов мен М.А Федотова
М.Н. Крейнина , А. И.
Профессор И. Т. Балабанов “Шаруашылық
С .А . Стуков осы
Жоғарыда берілген анықтамалар
Біздің көзқарасымыз бойынша ,
Осы берілген түсініктерге сүйене
Кәсіпорынның қаржы жағдайы
Ал кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы
Енді біреулер “өз қаражаттары
Бұл ұғымды А. Д.
В .М . Родионова мен
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы бұл
В . Г . Артеменко мен
Біздің ойымызша бұл ұғым
Э . А . Маркарьян мен
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы жағдайына
Пайда болу орнына байланысты
Нәтижесінің маңыздылығына байланысты – негізгі
Құрылысы бойынша - қарапайым
Әрекет ету уақты бойынша -
Ішкі факторлар кәсіпорынның өзінің
Негізгі ішкі факторларды қарастырайық .
Кәсіпорынның өндірілген өнім және
Қаржылық тұрақтылықтың ішкі маңызды
Сонымен бірге тек таза
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына қарыздық
Және де бұл жерде кәсіпорынның
Жоғарыда айтылғандардың қорыта келе ,
Кәсіпорынның салалық топқа жатуы:
Шығарылған өнімнің (жұмыс қызмет)
Төленген жарғылық капиталдың мөлшері:
Шығындардың көлемі , олардың ақшалай
Қорлар мен резервтерді , олардың құрамы
Кәсіпорындарды басқару тиімділігі .
Сыртқы факторларға шаруашылық жүргізудің экономикалық
Кәсіпорынның тұрақты қаржылық жағдайын
Сондай – ақ , бұл жыл
Жабдықтаушылар мен тұтынушылар
Осылайша қаржылық жағдай кәсіпорынның
Кәсіпорын осы мерзімге дейінгі уақытта
Нарықтық экономика жағдайында жұмыс
Қаржылық жағдайға баға беру
Активтер мен олардың қалыптасу көздері
Айналым капиталдың көлемін оның
Қаржы – есептік және несие ережесін
Кәсіпорын активтері және оның
Ағымдағы активтердің айналымдылық есебі ,
Баланыстық өтімділігін , кәсіпорынның қаржылық
Кәсіпорын табыстылығын бағалау;
Кәсіпорын табысының салыстырмалы көрсеткіштерін ,
Кәсіпорының іскерлік белсенділігін анықтау;
Кәсіпорынның қаржылық жағдайының тұрақтылығын
Қаржылық жағдайды талдау кәсіпорынның
Жоғарғы сапалы өнімді үздіксіз
Шығындар көлемі өндіріс
Кәсіпорынның қаржылық қызметінің қалыпты
1) Кәсіпорын активтерінің құрлымдық
2) кәсіпорын активтерінің
3) Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын
4) Баланс өтімділігін талдау ;
5) Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын
ҚР Президентінің 1995 жылғы
1)Бухгалтерлік баланс;
2)Қаржылық – шаруашылық қызметінің нәтижесі
3)Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы
Онда сонымен қатар түсіндірме хат
Түсіндірме хатта берілген субъектінің
Субъектілерге қаржылық есепті бухгалтерлік
1) Зейнетақыны жәрдем ақша және
2) Қаржылық жыл бойы
3) Активтердің жалпы құны 60000
Қазіргі кезде біздің қолданылып
“Қаржылық есептің мақсаты - бухгалтерлік
Қаржылық есеп негізінен өтелген
Нарықтық экономика жағдайында қаржылық
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда
Баланс - есепті жылдың
Баланс ақпараттар негізінде
Сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен
Осылайша бухгалтерлік балансты талдау
1997 жылға дейін бухгалтерлік баланыс
кәсіпорынның есепті кезеңдегі
Баланс актив бөлімінің құрылымына сай
Баланс пассивінің бөлімдері
Бухгалтерлік стандарттың іске қосылуынан
Ағылшын ғалымдары шығарған “ Бухгалтерлік
“ Активтер – бұл ұйымға тиісті
Пассивтер - басқа біреуге
Капитал – пассивтердің арнайы түрі .
Капитал алғашқы капиталмен қызметте
Әлемдік банк өңдеп шығарған
Аталған оқулықта бухгалтерлік баланстың
Пассив – бұл өткен жағдайлардан
Капитал – бұл пассивтерді активтерден
Көріп отырғанымыздай , бухгалтерлік
“ Активтер – бұл құндық бағасы
Міндеттеме – бұл тұлғаның (
Сонымен , қаржылық есептің негізгі
Баланс бухгалтерлік есептің “ Бухгалтерлік
Пайдаланушылар үшін қаржылық есептің өте
БЕС – 2 және қаржылық
БЕС - 2 негізінде
Активтер Меншікті капитал және міндеттемелер 1 .
Негізгі құралдар ; - жарғылық
- жер - дивиденттер
- құрылыстар мен ғимараттар
- машиналар мен жабдықтар - негізгі құралдардың
- инвестицияның
- басқа негізгі құралдар
жинақталған тозуы
аяқталмаған күрделі құрылыс
Материалдық емес активтер : Жиыны :
- гудвилл 2 . Ұзақ мерзімді
- патенттер , тауарлық белгілер және
- материалдық емес активтердің
Инвестициялар:
- еншілес серіктестіктерге инвес-тициалар
- негізгі шаруашылық серіктестігі мен оның
тәуелді серіктестерге инвес-тициялар
- басқадай инвестициялар - кейінге
Дебиторық борыш : Жиыны :
- алынуға тиісті борыштар 3 .
- алынған вексельдер - қысқа мерзімді
- ішкі топтың операцяалар нәтижесінде
- кредиторлық борыш
-акционерлік қоғамның лауазымды тұлғаларының
Жиыны : - сатып
2 . Ағымдағы активтер
- тауарлы - материалдық
- алдағы кезең шығындары -
ақша қаражаттары
қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар
- Дебиторлық борыш : -
- ағымдағы активтерді сатып алуға
алынуға тиіс шоттар
алынған вексельдер - төленуге берілген
- ішкі топтық операцияалар нәтижесінде
- алдағы кезең кірістері
- Акционерлік қоғамдағы лауазымды тұлғалардың
Жиыны ;
Барлығы ;
Алайда айта кеткен жөн ,
Баланс активі мен пассивін
Тікелей түрде құрастырылған баланс
Ұзақ мерзімді активтер ;
Ағымдағы активтер ;
Меншікті капитал ;
Ұзақ мерзімді міндеттемелер ;
Ағымдағы міндеттемелер .
Баланс қаржылық есеп беруде
Қаржылық жағдайда талдау барысында
Бұндай тәсіл біршама қарапайымдау
1 . Баланс табиғаты жағынан
2 . Баланс кәсіпорын қаржысында
3 . Баланста салыстырмалы шаруашылық
4 . Баланс кәсіпорынның қаражаттарының
5 . Баланс есепті кезеңнің
6 . Баланыста кәсіпорынның активтерін
Баланстың жекке баптарына инфляциалық
Инфляциа кәсіпорын пайдаланатын
7. Баланс және қаржылық есеп берудің басқа да
Осы шектеулерге қарамастан, бухгалтерлік баланс кәсіпорынның қаржылық жағдайын
Алайда кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргізгенде баланс көрсеткіштерімен
Субъект қызметінің қаржылық нәтижесі туралы есеп бухгалтерлік есептің
Сондай-ақ стандарт, негізгі қызметтен алынған табыс пен шығынды,
Табыстар мен шығындар баптарының арасын ажырату да субъектінің
Бұл есептің жасалуы №3 бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес
2-кесте
Қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп
Көрсеткіштердің аты код Табыстар Шығындар (зиян)
1 2 3 4
1. Негізгі қызметтен алынатын табыс 010
*
2. Сатылған өнімнің (жұмыс, қызметінің) өзіндік құны
015 *
3. Жалпы табыс 020
4. Кезең шығындары:
- жалпы және әкімшілік шығындар 025 *
- пайыздарды төлеу шығындары 030 *
5. Негізгі қызмет бойынша табыс (шығын) 040
6. Негізгі емес қызмет бойынша (шығын)045
7. Салық салынғанға дейінгі әдеттегі қызметтен алынған табыс
050
8. Табыс салығы 055
9. Салық салынғаннан кейінгі әдеттегі қызметтен алынған табыс
060
10. Төтенше жағдайлардан болатын табыс (шығын)
065
11. Таза табыс (шығын)
Бұрынғыға қарағанда бұл едәуір оңайлатылған. Мұнда табысты пайдалануды,
Есепті кезеңде табылған табыстар мен шығындардың барлық баптары
Осылайша кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп, қаржылық
Табыстар мен шығындар баптарының арасына қойылған шектеулер тәжірибеде
№3 «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есебі» ҚР шаруашылық
Ақша қаражаттары – бұл кассадағы және банк шоттарындағы
Операциялық қызмет деп субъектің табыс алу жөніндегі
Инвестициялық қызмет дегеніміз – бұл ұзақ мерзімді активтерді
Қаржылық қызмет, бұл нәтижесінде меншікті капитал мен
Сонымен, кәсіпорынның қаржы жағдайын талдаған кезде тек бухгалтерлік
Қаржылық есеп берудің жаңа түрі, кәсіпорынның коммерциялық құпиясы
1 .3 . Қаржылық жағдайды
Арнайы әдебиеттерде кәсіпорындарда қалыптасқан қаржылық жағдайға келесідей жіктеу
қаржылық жағдайы жақсы кәсіпорындар;
қаржылық жағдайы орташа кәсіпорындар;
қаржылық жағдайы нашар кәсіпорындар;
банкрот кәсіпорын.
Бұл кезде өндірістік кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаражаттарды жұмсаудың
қалыпты (біркелкі) өндірістік-шаруашылық және ұдайы өндіру қызметін қамтамасыз
ұзақ мерзімді несиелер мен қарыздар бойынша уақытылы есеп
кәсіпорынның дамуы бойынша көлемді жобаларды қаржыландыру мүмкіндігі (нарықтың
қаражатты жұмсаудың осы бағыттарын қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету
Айталық, егер кәсіпорынның қарамағындағы қаржы ресурстары осы үш
Нарықтық қатынастың қалыптасуы шаруашылық қызметін біртұтас кешенді талдауды
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, есеп берудің екі түрі бар:
Соңғы кездері мерзімді
Ондағы жылдар бойы барлық басқару
Бұрынғы қолданылып келген талдау
Қаржылық талдаудың тәжірибесі қаржылық есепті оқудың негізгі ережелерін
көлденең талдау;
тікелей талдау;
трендтік талдау;
салыстырмалы талдау;
факторлық талдау;
қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең талдау-есеп берудің әр-бір позициясын өткен кезеңмен салыстыру.
Тікелей (құрылымдық) талдау - әрбір есеп пози-циясының
Трендтік талдау барлық көрсеткіштер
Қаржылық талдаудьщ нарықтық экономика жағ-дайындағы көбірек таралған әдісі
Коэффициенттер салыстырмалы шамалар болып табылады, оларды есептеу кезінде
Шешімдер қабылдау үшін сәйкес коэффициенттерді талдаудың пайдалылығы оларды
Қатынасты талдаудың ролін асыра бағалаудың да қажеті жоқ,
Қаржылық талдауды салыстырмалы көрсеткіштер негізінде жүргізудің шетелдік тәжірибесін
Салыстырмалы (кеңістіктік) талдау - бұл фирмалардың,
Факторлық талдау - бұл жекелеген факторлардың (себептердің) қорытынды
Қорыта айтқанда кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау аудиторлық түрлі
Қаржылық есеп беруді ұйымдастыру
Қаржылық есеп беру қаржылық
«Наурыз 5» –ЖШС өзінің
Есеп беру деп кәсіпорынның өткен
Қаржылық есеп берудің мақсаты
Қаржылық есеп беру басқарушы
Есеп беру мәліметтерін кәсіпорынның
Осымен қоса есеп беру
Есеп беруге қойылатын негізгі
Бұрмаланған есеп бергені үшін
Қаржылық есеп берудің негізгі
Есептеу . Қаржылық есеп беру есептеу
Толассыздық . Субъект өз қызметін
Түсініктілік . Қаржылық есеп беруде берілген
Маңыздылық . Қаржылық есеп беруді
Мәнділік . Қаржылық есеп беру енгізінде
Дұрыстық . Есеп беру негізінен
Шындық және алалықсыз ұсынуы .
Бейтараптылық . Қаржылық есеп беруде
Сақтық . Кезкелген шешімді
Аяқтау және салыстыру . Қаржылық есеп
Жүйелілік . Пайдаланушы субъектінің қаржылық
Есеп беру қойылатын ең басты
Бухгалтерлік есептің ақпараттары
Бірінші кезең . Әр түрлі шаруашылық
Екінші кезең . Есеп мәліметтері
Үшінші кезең . Есеп жиынтығы
Төртінші кезең . ШС – нің
Есеп беру жөніндегі жұмыстарды
Жасалған баланстық және басқа берілетін
№2 “Бухгалтерлік баланс және қаржылық
2.1 . Баланс активтерінің құрамы
Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау –
Қаржылық есептің маңызды элементі болып саналатын активтерді, талдау
Активтердің өсуі (артуы) кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан,
Алайда, кәсіпорын мүлік құнының өсу себептерін талдағанда, жоғары
Отандық есептік-аналитикалық тәжірибеде өндірістік қорлар, дайын өнім және
Баланс мәліметтері бойынша активтердің құрамы мен олардың таратылуына
Кесте мәліметтерінен активтердің нақты құнын көрсететін баланс валютасының
Екінші әдістемеде кәсіпорынның өндірістік потенциалын анықтайтын активтер құрамына
4-кесте
2004 жылдың басы мен соңындағы “Наурыз 5
АҚ-дағы баланс активтерінің құрамы мен құрылуы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Жыл бойындағы
Сомасы, мың тг Үлес салмағы, % Сомасы, мың
1. Активтер құны, барлығы соның ішінде:
1.1. Ұзақ мерзімді активтер:
а) негізгі құралдар;
ә) қаржылық салымдар;
1.2. Ағымдағы активтер:
а) өндірістік қорлар;
ә) дайын өнім. 102293
87577
87577
-
14716
10229
4487 100
85,61
85,61
0
14,39
10
4,39 123327
85935
85935
0
37370
30149
7721 100
69,7
69,7
0
30,3
24,44
5,9 +21034
-1642
1642
0
+22654
+19920
+3234 +20,56
-1,87
-1,87
0
+153,94
194,7
+72,07 х
-15,91
-15,91
0
+15,91
14,44
+1,51
2. Кәсіпорынның өндірістік потенциалының құны
20143
61,88
20855
49,71
+712
+3,53
-12,17
Екінші әдістеме бойынша анықталған өндірістік потенциал құны біз
4-кесте мәліметтері көрсеткендей қаражаттарды ұзақ мерзімді және ағымдағы
Осы көрсеткіштен кейін баланс валютасындағы ағымдағы активтер үлесін
Талдау жүргізіп отырған кәсіпорындарда бұл коэффициенттің деңгейі жыл
Кәсіпорын активтерін тартудың тиімділігін сипаттайтын келесі көрсеткіш –
Бұл қатынастың қолайлы және қауіпті көлемі, кәсіпорынның салалық
Талданып отырған кәсіпорында бұл көрсеткіш деңгейі жыл басында
Әрі қарай кәсіпорынның мүліктік жай-күйінде қандай сапалық өзгерістер
Кәсіпорын мүліктерінің жалпы құнындағы негізгі құралдардың нақты құнының
Біздің мысалымыз бойынша баланс валютасындағы негізгі құралдардың қалдық
Негізгі құралдардың техникалық жағдайын сипаттайтын маңызды көрсеткіш –
Әрі қарай, келесі 5-аналитикалық кестені құрастыра отырып, ағымдағы
5-кесте
Кәсіпорынның ағымдағы активтерінің құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өсуі (+),
%
Сомасы, мың тг Үлес салмағы, % Сомасы, мың
1 Ағымдағы активтер, соның ішінде:
1.1. Тауарлы-материалдық қорлар.
1.2. Дебиторлық борыш.
1.3. Ақша қаражаттары және қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар.
1.4. Басқа да ағымдағы активтер.
14716
10229
3982
505
-
100
69,5
27,05
3,45
-
37370
30149
6349
872
100
80,7
17
2,3
+53,9
+194,7
+59,4
+72,626
Келтірілген мәліметтер кәсіпорын активтерінің жалпы алғанда жағымды динамикасын
Ағымдағы активтердің ең мобильді бөлігінің, олардың құнына қатынасы
Ең мобильді қаражаттар сомасының және айналым қаражаттарының мобильдік
Кәсіпорынның материалдық айналым қаражаттары есепті жылы 194,7%-ке өсті
Есепті жылы дебиторлық борыш та әжептәуір өскен. Егер
Дебиторлық борыш неге мұнша көп өскендігін және бұл
Өтімді емес, өтімділігі төмен тауарлы-материалдық құндылықтардың бар болуы,
Осылайша, мүліктің және ағымдағы активтердің мобильділігінің өскеніне қарамастан,
Айта кеткен жөн, кәсіпорынның қаржы жағдайына дебиторлық борыштың
Кәсіпорынның дебиторлық борышы қалыпты және өтелмеген болып екіге
Дебиторлық борыштың құрамы және құрылымымен толық танысып шыққаннан
Қарыздардың қайтарылмау пайызы бірнеше жылдардың орташа мәліметтер бойынша
бір немесе бірнеше негізгі қарыз тұлғалардың үлесіне қайтарылмайтын
негізгі қарыз тұлғалардың ішінде біреуінің борышты төлемеуі, кәсіпорынның
қалыптасу мерзімі бойынша дебиторлық борышты қалай бөледі;
ескі вексельдерді ұзарту дебиторлық борыштағы вексельдердің қандай үлесін
тұтынушының пайдасына жеңілдіктер (бағасын кеміту) мен басқа да
Дебиторлық борыштың өтімділік және сапалық көрсеткіштерін зерттеу маңызды
Сапа дегеніміз – бұл осы қарызды толығымен қайтарып
Дебиторлық борыштың мөлшерлі мезгілін сипаттау үшін, оларды пайда
Талдау жүргізушінің келесі әрекеті баланс активінің құрылу көздерін
2.2. Кәсіпорынның меншікті капиталының айналымдылығын талдау.
Нарық қатынасы жағдайында кәсіпорынның қызметі және оның дамуы
Активтердің қорлану көздерін талдау кезінде меншікті және қатыстырылған
Меншікті капиталдың көлемін ғана анықтап қоймай, сонымен бірге
КТС = МК : АК
Мұндағы: КТС – тәуелсіздік коэффициенті;
МК – меншікті капитал;
АК – авансталған капитал (баланс валютасы жиыны, яғни
Бұл коэффициенттің өсуі кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздігі жоғары екендігін
Батыс экономистері тәуелсіздік коэффициентінің неғұрлым жоғары деңгейде болғаны
Қаржылық талдаудан кітаптардың бірқатар авторлары инвесторлар мен несие
АҚШ және Еуропа елдерінде тәуелсіздік коэффициентінің жоғары жетерлік
Жабдықтаушылар мен сатып алушылар арасындағы келісім-шарттық міндеттемелер қатаң
Жоғарыда келтірілген меншіктік коэффициентін 0,5-0,6 деңгейінде шектеуді орындау,
Қаржылық есеп берудің активтерінің қалыптасу көздерінің құрылымын зерттеу
6-кестеден кәсіпорынның есеп беру жылдамдығы активтерінің қалыптасу көзі
Бұны тәуелсіздік коэффициентіне кері көрсеткіш болып табылатын қатыстырылған
КТ = ҚК : АК
Мұндағы: КТ – тәуелділік коэффициенті;
6-кесте
« Наурыз 5 » ЖШС 2004 жылдың басы
кәсіпорынның авансталынған капиталының құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Жыл бойындағы
Сомасы, мың тг Үлес салмағы, % Сомасы, мың
1 Авансталған капитал, соның ішінде:
1.1. Меншікті капитал
1.2. Қарыздық капитал, оның ішінде :
ұзақ мерзімді 202293
29557
4643
- 100
28,9
14,3
- 123327
41895
9681
- 100
33,97
23,1
- +21034
+12338
+5038
- +20,56
+41,74
+108,5
-
+5,07
+59,32
-
2 Тәуелсіздік коэффициент (1.1 жол
х
0,857
х
0,769
х
х
-0,088
3 Қаржыландыру коэффициент (1 жол : 1.2. жол)
х
6,011
х
3,334
х
х
-2,677
4 Қатыстырылған капиталдың меншіктік капиталға қатынасы коэффициенті
2,4
0,166
х
0,231
х
х
+0,065
5 Инвестициялау коэффициенті х 1,497 х 1,655 х
ҚК – қатыстырылған капитал;
АК – авансталған капитал (баланс валютасы, жиыны);
КТС – тәуелсіздік коэффициенті.
Бұл коэффициент авансталған капиталдың жалпы сомасындағы қарыздың үлесін
Бұл үлес жоғары болған сайын, кәсіпорынның сыртқы қаржыландыру
Келесі, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын меншікті капиталдың қарастырылған
КҚ =МК : ҚК
Мұндағы: КҚ – қаржыландыру коэффициенті;
МК – меншікті капитал;
ҚК – қатыстырылған капитал.
Бұл коэффициент жоғары болған сайын, соғұрлым банктер мен
Бұл коэффициент кәсіпорын қызметінің қандай бөлігі өз қаражатымен,
Бұл көрсеткіште ұсынылып жатқан мәнді сөзбе-сөз түсінуден сақ
Сонымен қатар мақсатты бағыттағы активтерінің айтарлықтай үлес салмағы
Батыс фирмаларында қаржыландыру коэффициентінің кері көрсеткіші кеңінен қолданылады,
КК/М = ТК:ӨК
Мұндағы: КК/М – қарыз және меншікті қаражаттар қатынасының
ҚК – қатыстырлған капитал;
МК – меншікті капитал.
Бұл коэффициент кәсіпорын активтеріне салынған меншікті қаражаттың әрбір
жыл басында – 0,166 (4643:27908);
жыл аяғында – 0,231 (9681:32276).
Бұның мәні кәсіпорын есеп беру кезеңінің басында активтерге
Арнайы әдебиеттерде (2, 10) бұл көрсеткіш үшін қалыпты
Кәсіпорынның ең төменгі қаржылық тұрақтылығын сақтау үшін бұл
Кәсіпорынның тәуелсіздік (дербестік) дәрежесін сипаттайтын ең бір маңызды
Мұндағы: КҚТ – қаржылық тұрақтылық коэффициенті;
УМ – ұзақ мерзімді міндеттемелер;
АК – авансталған капитал
МК – меншікті капитал.
Бұл дербестік коэффициентімен салыстырғанда анағұрлым жұмсақ көрсеткіш. Батыс
Жоғарыда келтірілген көрсеткіштер арқылы кәсіпорын капиталының құрылымын сипаттай
Мұндағы: КУ/М – қарыз қаражаттарын ұзақ мерзімді тарту
ұзақ мерзімді міндеттемелер коэффициенті;
МК – меншікті капитал;
УМ – ұзақ мерзімді міндеттемелер.
Бұл коэффициент қаржылық есеп берудің активтерін қаржыландыру үшін
Капиталдың құрылымын қалыптастырудың тиімділігін (қолайлығын) анықтау үшін жоғарыда
Активтерді құрудың ең дұрыс жолы болып, меншікті капитал
Меншікті, қарыз (қатыстырылған) және жалпы (авансталған) капиталдың қатынасын
Меншікті капиталды талдау. Біздің отандық тәжірибеде кәсіпорынның
Меншікті капиталды зерттегенде өзіндік айналым қаражаттарындағы болған өзгерістерге
Жыл басына меншікті айналым қаражаттарының көлемі 9138 мың
Тәжірибе жүзінде күрделі салымдарды қаржыландыру және негізгі құралдарды
Біздің кәсіпорынымызда бұл көрсеткіштің мөлшері меншікті айналым қаражаттарының
Талдау кезінде меншікті айналым капиталының абсолюттік мөлшерін анықтаумен
Ол кәсіпорынның меншікті қаражаттарының қандай бөлігі, осы қаражаттарды
Мұдағы: Кж – жұмсау коэффициенті;
Ма.к – меншікті айналым капиталы;
Мк – меншікті капитал.
Бұл коэффициентті А.Д. Шеремет, Р.С. Сайфуллин, Е.В. Негашев
Қаржылық көзқараспен айтсақ оның өсуі және жоғары деңгейі
Оптимальді мөлшері ретінде жұмсау коэффициенті (0,5 деп алынуы
Жұмсау коэффициентінің мәні, кәсіпорынның қызметінің сипатына байланысты: оның
Кәсіпорынның тауарлы-материалдық қорлары мен шығындарының қалыптасу көздерімен қамтамасыз
Мұндағы: Кк/қ – тауарлы-материалдық қорлардың қамтамасыз етілу
коэффициенті;
Мақ – меншікті айналым капиталы;
ҚТМ – тауарлы-материалдық қорлар.
В.В. Ковалев, Э.А. Маркарьян және Г.П. Герасименко оны
Материалды айналым қаражаттарын жабу коэффициенті қандай дәрежеде тауарлы-материалды
«Шаруашылық тәжірибенің статистикалық орташаланған мәліметтерінің негізіне алынған оның
Қорлар мен шығындардың меншікті айналым қаражаттарымен қамтамасыз етілудің
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын тек қана қаражат көздерінің құрамымен
Қатыстырылған капиталды талдау. Талдау жүргізу үшін қарыз қаражаттарының
Дебиторлық және кредиторлық борыштың қатынасы негізінен 2:1 болуы
Біздің кәсіпорнымызда кредиторлық борыш жыл басында дебиторлық борыштан
Талдаушының келесі маңызды жұмысы – кәсіпорынның қаржылық жағдайын,
Қаржылық тұрақтылықтың абсолютті көрсеткіштері – тауарлы-материалдық қорлардың, олардың
Тауарлы-материалдық қорлардың қалыптасу көздерін сипаттайтын үш негізгі көрсеткіш
1. Меншікті айналым капиталының бар болуы (Ма.к.). Бұл
Ма.к.=Мк – Ұа = Іб ІІ – ІбА.
Мұндағы: Іб ІІ – баланс пассивінің І бөлімі;
Мк – меншікті капитал;
ІбА – баланс активінің І бөлімі;
Ұа – ұзақ мерзімді актив.
Мак көрсеткіш бірқатар маңызды талдау коэффициенттерін есептеп табу
2. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қарыздың
Бұл көрсеткіш алдындағы көрсеткішті, яғни меншікті айналым капиталының
Мак/ұз=Мак+Ұ =Мак+ІІбП.
Мұндағы: Ұ - ұзақ мерзімді міндеттемелер;
Мак – меншікті айналым капиталы;
ІІбП – баланс пассивінің ІІ бөлімі.
3. Тауарлы-материалдық қорлардың негізгі қалыптасу көздерінің жалпы мөлшері
НК= Мак/ұз + Қнқ.
Мұндағы: НК – негізгі көздер;
Қнқ – қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар.
Тауарлы-материалдық қордың бар болуының үш көрсеткішіне тауарлы-материалдық қорлар
1. Меншікті айналым капиталының (Ма.к) артықтығы (+) немесе
(Мак=Мак – ҚШ.
Мұндағы: ҚШ – тауарлы-материалдық қорлар мен шығындар.
2. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қалыптасу
(Мак/ұз=Мак/ұз – ҚШ.
3. Қорлардың негізгі қалыптасу көздерінің (НК) жалпы мөлшерінің
(НК = НК – КШ.
Тауарлы-материалдық қорлардың, олардың қалыптасу көздерімен қамтамасыз етілуінің үш
1) қаржылық жағдайдың абсолютті тұрақтылығы;
2) қаржылық жағдайдың қалыпты тұрақтылығы;
3) тұрақсыз қаржылық жағдайы;
4) дағдарысты (қауіпті) қаржылық жағдайы.
Қаржылық жағдайдың абсолютті тұрақтылығы мына теңсіздікпен сипатталатын уақытта
ҚШҚШ
Бұл теңсіздік тауарлы – материалдық қорлар меншікті
Қаржылық жағдайдың қалыпты тұрақтылығы мына теңсіздікпен сипатталады.
Мак\ұз