Ұңғыма құрылысын жобалау

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
Жұмыс ауданының климаттық-географиялық жағдайы............................
1.2 Литологиялық-стратиграфиялық қима................................
1.3 Тектоника......................................................................................................
1.4 Мұнайгаздылығы ..........................................
1.5 Сулылығы......................................................................................................
1.6 Ұңғыманы қазу кезінде кездесуі мүмкін қиындықтар аймақтары..........
1.7 Керн алу аралықтары...................................................................................
2 ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу.....................................................
2.2 Ұңғыма құрылысын жобалау ............................................
2.3 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу..................................................................
2.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау............................................
2.4.1 Өндірістік стастикалық мәліметтер бойынша қаушалар өлшемдері
2.4.2 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін
2.4.3 Қашауға өстік салмақ пен және оның айналу жиілігін
2.4.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау
3 Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
3.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау................................
3.2 Қауіпсіздік шаралары........................................................................
3.2.1 Өндірістік санитария ........................................................................
3.2.2 Техника қауіпсіздігі ........................................................................
3.2.3 Өрт қауіпсіздігі
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Ұңғыма құрылысы кезінде жұмыстарды ұйымдастыру.........................
4.2 Ұңғыма құрылысының уақытын анықтау...............................
4.3 Ұңғыманы бұрғылау және бекітудегі бағалаудың негізгі техника экономикалық
4.4 Ұңғыма құрылысына смета жасау
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Жоба тақырыбы: “Құмкөл кен орнындағы тереңдігі 1750 м
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова: Гидромониторные долота,
гидромониторрый эффект,
профиль, конструкция,
градиент давления,насыщения.
В дипломном проекте рассматриваются вопросы проводки эксплуатационной скважины глубиной
АНДАТПА
Өзекті сөздер: Гидромониторлық қашаулар,
Гидромониторлықтиімділік,
Профиль, құрылма, қысым
Дипломдық жобада Құмкөл кен орнында 1750м пайдалану ұңғымасын шиеленісті
Оның қойнауында қасиеттері жағынан әртүрлі мұнай және газ кездеседі.
Жобада сондай-ақ ұңғыма құрылысының техникалық-экономикалық көрсеткіштерін көтеру, еңбек жағдайын
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Жұмыс ауданының климаттық-географиялық жағдайы
Жаңғыз-Тақырсай ауданы Қазақстан Республикасы Қарағанды
Жұмыс ауданы шөлді және жартылай шөлді зонаға жатады. Аудан
Үстірт шекараларын көтермелер, жарықшақтанған жыралар сипаттайды. Қырлар құрғақ шабындықты
Ауданның климаты үлкен мерзімдік және ауа температурасының тәуліктік өзгерісімен,
Жобаланған жұмыс ауданынан шығысқа қарай 230 км ара қашықтықта
1.2 Литологиялық-стратиграфиялық қима
Жұмыстық бөліктің геологиялық құрылымында ерте (алғашқы) протерозой фундаментінің желмен
Төменгі протерозой PR1
Іздестіру, параметрлік және профильдік құрылымдық ұңғылармен ашылған, олар жобаланатын
Олар кварцты-флюидті, кварц-хлорит серицитті; жасыл қоңыр, жасыл-сұр, жарық шақгы
Мезозой — кайнозой Mz-Kz
Мезозой — кайнозой қабаты екі
Юра жүйесі J
Жобаланған жұмыс ауданында ал ортаңғы және жоғарығы бөлімдері ұсынылған.
Ортаңғы Юра J3
Ортаңғы юра жабынында арқаулық шағылу горизонты IV көзделеді. Сейсмобарлаудың
Дощан свитасы - ол күңгірт-сұр аргилиттердің,
Жаңғыз-Тақырсай құрылымында күтілетін қалыңдық – 60 м.
Қарағансай свитасы
Қарағансай свитасының қабаттары Дощан свитасының қабаттарына трансгресивті түрде орналасқан.
Жоғарғы юра J3
Жоғарғы юра қабаты шайылумен орталарының Қарағансай свитасы қабатына орналасады,
Жалпы алғанда Құмкөл свитасының жыныстары көмірді фицирлейтін қалдықгар қосылуын
Ақшабұлақ свитасы Құмкөл свитасы мен үйлесімді
Бор жүйесі К
Жобаланған ауданда бор қабаты барлық жерде таралған және өз
Бор қабаты континентальды (неоком) жағалаулық континентальдық және теңіздік түзулермен
Төменгі дауыл свитасы өзгергенде екі горизонтқа бөлінеді оның төменгісі
Қабаттың қалыңдығы 90 м шегінде болады деп күтіледі.
Төменгі дауыл свитасының аймақтық флюид ұстағыш деп табылатын жоғарғы
Күтілетін қалыңдық 120 м шамасында жоғарғы дауыл свитасы
Қабат қызыл түсте саздармен және әлсіз цементтелген құмтастардың қатпарлары
Қарашатау свитасы K1a-al1-2.
Бұл жастың қабаты төменде стратигарфиялық үйлесімсіздігі көрініп жатқан күңгірт-сұр
Қызылқия свитасы К1-2а-аlз-с
Ол теңбіл түсті (қоңыр, жасыл-сұр, сұр) сазды алевролиттер мен
Балапан свитасы K2t1 -sh
Саз сұр түсті
Палеоген жүйесі Р
Ол сұр-жасыл, ізбес
Олар шектеулі түрде орналасып, құмдармен, құрдастармен гравелиттермен, саздақтармен, құмдақтармен
1.3 Тектоника
Жобаланған барлау ұңғылары оңтүстік-Торғай ойпаты, Арысқұм ойпатының солтүстік бөлігіндегі
Шөгінді тыс табаны бойында барлық грабен-синклиналдар өте үлкен, ал
Бұрын ТГФЭ-ның геофизикалық жұмыстарымен шөгінді қиманың әр түрлі горизонты
1997 жылы ТГФЭ Жаңғыз — Тақырсай антиклинальды құрылымы жоғарғы
Нақтыланған құрылым пішіні, генезисі және қалыңдығы бойынша жоғарғы және
Жабыны бойынша фундамент бетінің құрылымы жайпақ көтермелер түрінде солтүстік
Құрылымның өлшемдері ОГ- PZ бойынша 7,0x3,0 км 30 м
7,0x3,5 км өлшемді антиклинальды, 40 м биіктікпен солтүстікке қарай
Арысқұм горизонтының жабыны бойынша (ОГ-Паг) құрылым екі жылжымалы, брохиантиклинальдық
1.4 Мұнайгаздылығы
Арысқұм ойпатының мұнайгаздылығы жөнінде бірқатар мұнай, газды мұнай және
Арысқұм ойпатындағы қима қатынасы бойынша құмтасты коллекторлық қабат, региональды
Оның мұнайлығы Құмкөл кен орнындағы мұнай қабатының шығумен дәлелденген
Болашақты ұқсас ұстағыштар антиклиналь емес түрі бүйірлік бөлігінде грабен
Мұнайлы қабаттың белгісі (керін бойындағы өткір иіс) ойпаңның әр
Жобаланған ауданға тікелей жақын жердегі ұңғы 30 —с, Жаңғыз
Арысқұм горизонтына жақын зонадағы мұнай белгілерінің бар болуы фундамент
Мұнайлығы
Мұнайдың пайда болуы Арысқұм горизонтында 1120-1190 м аралығындағы мұнайдың
Газдылығы
Газдың пайда болуы 1180-1210 м аралығында газдың еркін дебиті
1.5 Сулылығы
Судың пайда болуы Апт-альб ярусының 520-840 м-ге дейінгі аралығында
1.6 Ұңғыны қазу кезінде кездезеуі мүмкін қиындықтар аймақтары
Бұрғылау кезінде саз қабаттарының ісінуінен болатын қиындықтар ол 520-750
1.7 Керн алу аралықтары
Керн алу аймағы Арысқұм горизонтында 1100-1120 м аралығында 20
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу
Қазіргі уақыттарда мұнай газ ұңғыларын бұрғылау айналмалы, яғни ротор
Бұрғылау аралықтарында орналасқан тау жыныстары берін болғандықтан, опырылуға бейім,
2.2 Ұңғы құрылмасын жобалау
Ұңғылардың құрылмасын жобалау үшін төмендегі мәселелер шешімін табу керек.
Өнімді қабатты ашудың әдісін таңдау, кестеде келтірілген қабаттың қысымдарды
Қабат қысымның градиенті.
ΔРҚ = ;
Жұту қысымының градиенті.
ΔРЖ = ;
мұңдағы: Z-ұңғы сағасынан қаралатын нүктеге дейінгі тереңдік, м.
Өнімді қабатты алғаш қазумен ашқанда, қабаттың сұйықтық ұңғыға құйылысын
ΔР=РГС-РҚ
екінші жағынан, қазу кезінде жуу сұйығының қабатқа жұғылмауын қамтамасыз
ΔР=[Р] =0,8*РЖ
мұндағы: [Р] - қабаттарды ашу кезінде пайда болатын қысымның
Жұту қысымдарының мөлшері жөнінен мөлшері жөнінен мәліметтер болмаған жағдайда
Рж=0,0083*Z+0,66*Рқ
Жоғарыда берілген түсініктеме - ұңғы құрылмасын жобалаудың-қысымдарының градиенттерін пайдалану
Ұңғылардың құрылмасын жобалаудың екінші әдісінде жатады. Мәндері бойынша қабаттардағы
Ка=
Жұту қысымының индексі (Рж) - ұңғының сағасынан тереңдігіндегі жұту
Кж=
Егер жұту қысымының индексі жөнінен мәліметтер болмаса, олардың ең
Кж=
мұндағы: - қазу кезінде жұтылу байқалған
— тұщы су тығыздығы.
Жұту қысымдары жөнінен нақтылы мәліметтер болмаған жағдайда - өткізгіш
Кж =0,83*Z+0,66*Ka
Бұрғылау кезіндегі мүмкін қиыншылықтарды болдырмау үшін жуу сұйығының салыстырмалы
Таңдалған мәндері өнімді және перспективалы қабаттарды
Жуу сұйығының салыстырмалы тығыздығы төмендегі формулалардан анықталады:
= Rp *Ka
мұндағы: Кр-резервтік коэффициент "Мұнай, газ және газ коденсант кеніштері
1-кесте. Тереңдікке байланысты ΔР, Кр мәндері
Қабат тереңдігі, м
Резервтік Кр коэффициент Репрессия, ΔР, мПа.
0-1200
1200-2500
2500-жоғары 1,10 1,15
1,05 1,10
1,04 1,07 1,5
2,5
3,5
I - аралық 0 -150 м.
Рқ=1,5 мПа.
Рж=2,77 мПа.
ΔР = = 1,0 * 104
ΔРұ =ΔРқ *(1,1 + 1,15)
ΔРұ =1,0 *104 *(1,1 1,15) =(1,1
= (1100 1150) кг/м3
= 1,85 * 104
ΔРҚ ΔРұ ΔРЖ
1000 1100 1150
Екінші әдіс бойынша есептейміз.
Ка , Кж, а
Ка = = 1,0
Кж = = 1,85
= Ка *Кр=1,0 * (1,1 1,15)
Қа
1,0 1,1 1,15
II - аралық 150 - 210.
Рқ=2,1 мПа
Рж=3,88 мПа
1- әдіс бойынша есептейміз.
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1100
2- әдіс
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
III – аралық 210-520
Рқ=5,2 мПа
Рж=9,65 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1100
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
IV –аралық 520 -750м
Рқ=7,8 мПа
Рж=14,0 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,86 * 104 кг/м3
1000 1100
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
V –аралық 750- 1060
Рқ=11,7 мПа
Рж=19,61 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,21
(1210 1260) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1210
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,1 1,15) =1,21
Кж = = 1,85;
1,1 1,21 1,26
VI –аралық 1060 – 1270 м
Рқ=13,97 мПа
Рж=23,49 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 185
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
VII –аралық 1270 -1370 м
Рқ=15,07 мПа
Рж=25,34 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
VIII –аралық 1370 -1470 м
Рқ=16,2 мПа
Рж=27,19 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
IX –аралық 1470 -1750 м
Рқ=17,6 мПа
Рж=29,6 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
2- кесте. Есептеу мәндерін кестеге түсіреміз
Бұрғылау аралықтары, м Ка Кж
0 -150
150 – 210
210 – 520
520 -750
750 – 1060
1060 – 1270
1270 – 1370
1370 – 1470
1470 - 1750 1,0
1,0
1,0
1,0
1,1
1,1
1,1
1,1
1,1 1,85
1,85
1,85
1,86
1,85
1,85
1,85
1,85
1,85 1,1 1,15
1,1 1,15
1,1 1,15
1,1 1,15
1,21 1,26
1,15 1,21
1,15 1,21
1,15 1,21
1,15 1,21
324
394мм
295,3мм
215,9мм
1-сурет. Шегендеу тізбектерінің түсіріл
2.5 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу
Бұрғылау қондырғысының сипаттамаларының негізгі параметрлеріне-ілиектегі шектік салмақ немесе бұрғылау
Бұрғылау қондырғысының түрлерін таңдап алу кезінде мынадай жағдайларға:
- ең ауыр тізбектердің,
- шегендеу тізбектерінің, қашаудың, бұрғылау құбырларының диаметрлері,
- бұрғылау тәсілі,
- климаттық жағдайларга,
- рельефтік беттік жағдайларға,
- қондырғы жинақтығы,
- бұрғыланатын тау жыныстарының түрлеріне,
- монтаждау мен делонтан бұрғылау қондырғыларында тез және жеңіл
Бұрғылау қондырғысын гандап алуды көтеру түйіндерінің жұмыстарынан бастаймыз: Бұрғылау
- номинальды;
- максимальды.
Номинальды бұрғылау тізбектерінің салмақтары мен шегендеу тізбектерінің салмақтарына, ол
Мұнара биіктігін төменгі тірек фундаменттерінен жоғарғы балконға орнатылған бағана
Мұнара түрін таңдап алу үшін максимальды тік салмақты мына
Q = Qкр+Роб+Рлк+Рнк+qкр
мұндағы: Qkp — ілмектегі шектік салмақ,
Роб-таль жүйесінің төменгі бөлігінің салмағы (таль арқаны, таль блогы,
Рлк =
Рлк-таль арқанының жүріс шегінің тартылу күші.
Q-ілмектегі шектік салмақ.
ηт.с-таль жүйесінің пайдалы әсер коэффициенттері (4x5 ηт.с =0,55).
п-таль жүйесін жабдықтаудың жұмыс пернелерінің саны, п=8
P ХК = = 0,106 м
Рнк-таль арқанының қозғамайтын шетінің тартылу күші.
Pнк =
Рнк = * 0,55 =
qkp - кранблок салмағы, qkp=25 кН.
Q=0,415+0,05+0,106+0,032+0,025 628 кН.
Q=628 кН. бойынша бұрғылау қондырғысын МЕСТ-16293-82
БУ-2000 БрД бұрғылау қондырғысын таңдап аламыз. (жүк көтергіштігі 2000
4 - кecтe. БУ-2000 БрД бұрғылау
Көрсеткіштер БУ-2000БрД
Ілмектегі шектік салмақ, кН
Шартты бұрғылау тереңдігі, м
Жалпы қондырғының қуаты, кВт
Таль жүйесінің жабдықталуы
Таль арқанының диаметрі, мм
Жетек түрі
Күш агрегаттары
Шығыр, ротор, сораптар жетегі
Жетектегі қозғалтқыштар:
Шығыр
Сорап
Ротор
Шығыр
Көтеру жылдамдықтарының саны
Бұрғы сорабы
Сорап саны
Сораптың қуаты, кВт
Сораптың берілісі, мПа
Ротор
Ротор столындағы өту тесігінің Ø-і,мм
Ротор жетегінің қуаты, кВт
Ротордың статикалық жүк көтергіштігі, т
Ротордың жылдамдық саны
Мұнара
Мұнара биіктігі, м
Кранблок
Кранблоктың жүк көтергіштігі, т
Мұнараның жүк көтергіштігі, т 1000
2000
600
4x5
2,5
диз. гидравл.
САТ-4м.
Топты
ІДІ25
ІДІ25
ЩІ25
БУ-2000
4
БрК-1
2
450
20
Р-450
450
150
100
2
БУ-2000
А тәрізді
40,5
БУ-2000
2500
2500
2.6 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау
2.6.1 Өндірістік статистикалық мәліметтер бойынша қашаулар өлшемдері мен моделдерін
Құрастырылған механикалық бұрғылаудың уақыт бойынша өзеруін бейнелейтін графиктегі 3
1) 0-80 м аралығы барлық үш ұңғы бойынша III—393,7
n 1 2 3
x 3 3 3,7 6,6
x = = 4,5 м/сағ
ΔR = 6,6 - 3,3 = 33
Сенім аралығының шекарасы:
x+a*ΔR =4,5+1,48*3,3=9,3
x-a* ΔR =4,5-1,48*3,3=0,38
Барлық мәндер сенім аралығына кіріп түр.
Сондықтан tм = = 10,3 сағ
hқ=Vмех *tм =4,5*10,3=46,5 м
0-80 м аралығын бұрғылайтын қашау сапын анықтаймыз.
п қ =
Тж =t м * hk
nk = = 1,7
Тж=10,3*2=20,6 сағ
пқ=2 қашау
III- 39 3,7 МГВ 2 қашаудың таңдап аламыз;
II 80-250 аралығында 111—295,3 мм МГВ қашаулары қолданған.
n 1 2 3
x 5 5,4 14,16
x = = 8,1 n /сағ
ΔR =14,16-5=9,16.
8,1+1,48*9,16=11,98
8,1-1,48*9,16=5,4.
1.3-i мәні сенім аралығына сыймайды.
х=5,4 м/сағ, tм=24, һқ=5,4*24=129,6 м.
Бұл аралықта III—295,3 мм МГВ 2 қашауын тандап аламыз.
III—250-750 м аралығында III—295,3 мм МГВ қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5
x 3,12 7,1 10,7 11,76 15, 6
х = = 9,66
ΔR=15,62-3,12=12,5
a=0,53
9,66+0,53*12,5 =16,28.
9,66-0,53*12,5 =3,0.
tм = = 14,8
һқ=9,66*14,8= 142,9 м
nқ = = 3,4
Тж=14,8*4=59,2. Бұл аралықта ІП-295,3 мм МГВ қашаулары 4-қашауын таңдап
IV- 750 — 860 м аралығында III—215,9 мм МГВ
n 1 2 3 4
x 1,3 2,9 4,2 4,5
x = = 3,22 м/сағ
ΔR=4,5-1,3=3,2. α=0,77
3,22+0,77*3,2=5,68
3,22-0,77*3,2=0,75
tм = = 16
һқ=3,22*16= 51,52 м.
п қ= = 2,1 = 3
Тж=16*3=48 сағ. бұл аралықта III—215,9 м МГВ қашаулары 3-қашауын
V- аралық 860-1220 м GT-1 Ш-215,9 мм.
Хюз-Кристенсон қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5 6
x 4,06 5,2 5,4 6,3 7,77 8,18
x = = 6,15 м/ сағ
ΔR=8,18-4,06=4,12.
6,15+0,41*4,12=7,83.
6,15-0,41*4,12=4,4.
1.6 мәндер сенім аралығына кірмейді.
n 1 2 3 4
X 5,2 5,4 6,3 7,77
х = = 6,16 м/сағ
ΔR =7,77-5,2=2,57. α=0,77
6,16+0,77*2,57=8,13
6,16-0,77*2,57=4,18
tм =
һқ=6,16*20,75= 127,75 м
nк = = 2,8 = 3
Тж=20,75*3=62,25. бұл аралықта
VI - аралық 1220-1445 м Ш-215,9 мм.
GT-1 қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5 6
x 2,9 4,6 4,7 5,3 5,7 5,8
х = = 4,8 м/сағ
ΔR =5,8-2,9=2,9.
4,8+0,41*2,9=5,9.
4,8-0,41*2,9=3,6.
1 мәндер сенім аралығына симайды.
n 1 2 3 4 5
x 4,6 4,7 5,3 5,7 5,8
х = = 5,2 м/
ΔR =5,8-4,6=1,2.
а=0,53.
5,2+0,53*1,2=5,8.
5,2-0,53*1,2=4,5.
tм = =
һқ=5,2*11,9=61,88 м.
nк = = 36 = 4 қашау
Тж=11,9*4=47,6. сағ. Ш-215,9 mm GT-1 4-қашауын таңдап аламыз.
VII - аралық 1445-1750 м аралықта GT-1 қашаулары
n 1 2 3 4 5 6
x 3,52 3,75 3,8 4,3 4,6 5
х = = 4,16 м/ сағ
ΔR =5-3,52=1,48
4,16+0,41*1,48=4,7
4,16-0,41*1,48=3,55
1,6 мәндері сенім аралығына кірмейді.
n 1 2 3 4
x 3,75 3,8 4,3 4,6
х = = 4,11 м/сағ
ΔR =4,6-3,75=0,85.
a=0,77.
4,11+0,77*0,85=4,76
4,11-0,77*0,85=3,45
tм = 18,55 сағ
һқ=4,11*18,55=76,5 м
nк = = 2 = 2
Тж=2*18,55=37,1.сағ.
III-215,9 mm GT-1; 2-қашауын таңдап аламыз.
5-кесте. Есептеу нәтижелерін кестеге түсіреміз
№ Аралық- тары,м Қалың-
дығы,м Қашау
Диаметрі-мен түрі,
мм
Орташа
Механикалық
жылдамдық,
м/сағ Қашау
өтімді-лігі, м
hқ=м Қашау
саны,
дана, nқ Мех-қ
бұр-ң
жалпы
уақыты,
сағ
1 0-80 80 Ш-393,7 4,5 46,5 2 20,6
МГВ
2 80-250 170 Ш-295,3 5,4 129,6 2 48
МГВ
3 250-750 500 Ш-295,3 9,66 142,9 4 59,2
МГВ
4 750-860 ПО Ш-215,9 3,22 51,52 3 48
МГВ
5 860-1220 360 Ш-215,9 6,16 127,75 3 62,25
GT-1
6 1220-1445 225 Ш-215,9 5,2 61,88 4 47,6
GT-1
7 1445-1750 155 Ш-215,9 4,11 76,5 2 37,1
GT-1
2.6.2 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу
Алғашқы мәліметтер:
1. Бұрғылау аралығы — 80-750 м.
2. Бұрғылау тәсілі — роторлы.
3. Қашау диаметрі — 295,3 мм.
4. Бұрғылау құбырлары
а) АБҚ: диаметрі — 203 мм.
ұзындығы — 100 м.
б) БҚ: диаметрі — 114x8 мм.
ұзындығы — 650 м.
5. Жуу сұйығының тығыздығы — 1150 кг/м3.
1. Жуу сұйығының
Q min = 0,785(D - d
Q min = 0,785 (0,312 - 0,1142)
Qmax=Fтүбі *(0,57 0,65).
мұндағы: Fтүбі -ұңғы түбінің ауданы.
Fтүбі =
Fтүб = 0,785 * 0,312 = 0,075 м2
Qmax = 0,075 * 0,57 = 0,042 м3/с
2 Жуу сұйығының тұтыну мөлшерінің оптимальды мәнін анықтаймыз.
Q =
мұндағы:
Рн- бұрғы сорабындағы қысым, [Па].
а'- монифольд линиясымен АБҚ-дағы
а/ = ам + аабқ * Іабқ = 5900
мұндағы: ам —жер үсті қондырғыларындағы гидравликалық кедергі коэффициенті.
аабк-АБҚ-ғы кедергі коэффициенті.
Іабқ-АБҚ-ң ұзындығы, м.
В-бұрғылау құбырлар тізбегі және ұңғы қабырғасымен құбырлар тізбегі арасындағы
В= вбқ+ всқ = 1820 + 500 =
L- бұрғылау құбырлары тізбегінің ұзындығы, м.
L= Ly - Lабқ = 750 – 100
Q = = 0,0392
Qmax > Q > Qmin
0,042 > 0,0392 > 0,039 шарт орындалды. Мұндай шығынды
Жуу сұйығының қашау сұғындамаларына ағып өту жылдамдығын анықтаймыз:
V0 = μ = 0,95
V0 > 80 м/с, демек гидромониторлық тиімділік қамтамасыз етіледі.
Қашау сұғындамаларының қимасының
fc = Q = 0,0392
Қашау сұғындамаларының диаметрін анықтайыз:
dc = =
dc = 11 мм деп қабылдаймыз.
fc мен Qmin мен анықталған мәндердегі шектік бұрғылау тереңдігін
Lшек = -
мұндағы:
Рсор — сораптағы қысым, Па.
ақ - қашау сұғындамаларының кедергі коэффициенті, (ақ=0,51м2).
Lшек = - -
2.6.3 Қашауға өстік салмақ пен оның айналу жиілігін жобалау
Роторлық бұрғылау тәсілінде тау жыныстарының
Gmin. =а*F*Pш
мұндағы:
а -ұңғы түбінің жағдайын ескеретін коэффициент (a=0,3
Рш - тау жыныстарының қаттылығы, мПа.
F- шарошка тістерінің ұңғы түбіндегі бастапқы түсу ауданы, м2.
F = =
мұндағы:
В - шарошка тістерінің бастапқы мұқалу мәні (В=1,5*10-3) 2.4-кесте.
η -ұңғы түбін жабу коэффициенті.
η = =
-шарошкадағы барлық тістер ұзындығы 2.4 кесте.
Gmin = l,0 * 2,02*10-4*500*106 = 101000H =
Роторлық бұрғылау тәсілінде оптимальді өстік салмақтың мәні төмендегі
Gmin < Gопт * Gmax
мұндағы: Gопт - өстік салмақтың оптимальді мәні, кН.
Gmax - өстік салмақтың шекті мәні, кН.
Gmax =392 кН, 3-кесте.
Роторлық бұрғылау тәсілінде оптимальді өстік салмақтың мәні АБҚ-ң салмағына
Gопт = = =185,25
Gmin Gопт < Gmax
Қашаудың айналу жиілігін анықтау
Қашаудың айналу жиілігі оның шекті айналу жиілігінен аспауы керек.
τ =(5-7)*10-3 сек
nm = ; айн/мин
Dш-шарошка диаметрі, м
Dқ-қашау диаметрі, м.
z-қашау тістерінің саны,
п = = 978 айн/мин.
Бұрғылау құбырларының беріктігін ескеріп п=100-120 айн/мин деп қабылдаймыз.
2.6.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау
Бұрғылау процесі өте күрделі және де бұрғылау бригадасы мүшелері
ГИВ-6 бұрғылау аспабының салмағын өлшеуіш гидравликалық салмақ индикаторы.
УП-11м-жуу сұйықтарын қабылдау қанбаларындағы сұйық деңгейін өлшеуіш.
СНД-1 пвз - ұңғы ішіндегі жуу сұйығының деңгейін өздігінен
Негізгі бақылау өлшеу приборларының бірі ГНВ-6. Ол бұрғылау тәртібінің
Гидравликалық салмақ индикаторының негізгі бөлігі-трансформатор. Қысым трансформаторы арқанға бекітіледі.
ГИВ-6 индикаторының комплектісіне төмендегілер кіреді: қысым трансформаторы арқанға бекітіледі.
ГНВ-6 индикаторының комплектісіне төмендегілер кіреді: қысым 1 трансформаторы, сағат
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
3.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау
Қазақстан республикасының халық шаруашылығының дамуының негізі кезеңінде экономикалық саясат
Осыған орай Қазақстан республикасының «Еңбек қорғау» заңының
Осы жобаның бірінші бөлімінде көрсетілгендей ауа райының жылулығы жазғытұрым
Осы көрсетілген факторлардың адам денесіне тигізетін еңбек қорғау тұрғысынан
Бұрғы қондырғысының, жұмыс алаңының биіктігі еденнен 6 метрден кем
Жазғы кезеңде бұрғышының жұмыс орнына ыстықтан қорғау үшін арнайы
Жұмыскер адамның қауіпсіздікпен зияндылық талабына сәйкес жазғы және қысқы
Ауданның географиясы бірінші бөлімде суреттелген. Ол шөл ауданында орналасқан
Біздің жобамыз бойынша бұрғы қондырғысы жерге еніп, төмендеп кеткен
Көктемге қардың тез еруі және күзгі жаңбырдың болуына
3.2 Қауіпсіздік шаралары
3.2.1 Өндірістік санитария
Кейбір өндірістік проценттер жоғары және дірілмен сипатталынады. Дыбыстың нормаланатын
Желдетудің талаптары бойынша мұнай шығаратын обьектілерінде, компрессорлық станцияларында жиналған
Көбінесе, төменгі зонада керек кездерде зиянды газдардың көзінің қасында
Газды компрессорлы станцияларда газомотор қозғалтқышын қолданғанда ауаны, ауа фильтрлердің
Кен орны жұмыскерлерін ішетін сумен жабдықтау керек, оны қақпағы
1. Сыйымдылығы шамамен 30-40л.
2. Ішетін судың температурасы 200С-тан
3.Тәулігіне 1 рет суды ауыстыру керек.
4.Сменада бір адамға 2-3л су болу керек.
Сумен жабдықтайтын персональды ай сайын медициналық тексеруден өткізіледі.
Кен орнында жұмыскерлердің саны 80-ге дейін жеткенде здравпунктті ашады
Кен орны жұмыскерлеріне санитралық-тұрмыстық ғимараттар арналады: гардеробтық, душтық, құрғатқыш,
Өндірістік бөлмелер санитарлық талаптарға сәйкес болу: желдету, жасанды және
Жұмыс орындарының жарықтығы жұмысын дәлдік дәрежесіне байланысты, сонда дәлдігі
Кейбір обьтілердің сыртқы жарығын тек қана қарағанда және жабдықтарды
Бөлмелерді жалпы электр қуатымен жарық беру үшін НОБ түрлі
1 Желдету
Есептеу орталығының бөлме-жайының өлшемі , онда
Бөлме-жайда ауа параметрлері жабдық жұмысының технологиялық талабынан, дәл айтқанда
жұмысшылардың жылу бөлуі. Максимальды жұмысшылар саны 15
Күн сәулесінің жылу бөлуі. Зал 1 қабатта орналасқан, залға
(143)
Мұндағы: айналу түрінің ескеретін коэффициент (екі қабат
айналу беті,
калорий
жасанды жарықтандырудың жылу бөлуі (жасанды жарықтандыру жүйесінің пайдаланатын қуаты
(144)
Мұндағы: жылуға айналатын (0,8-1) электроэнергияның санын ескеретін
жасанды жарықтандыру жүйесінің пайдаланатын қуаты,
3612 – жылу электрлік эквивалент;
ПЭЕМ-нен бөлінетін жылу:
(145)
Мұндағы: электр қозғалтқыштың қуатының жалпы саны, кВт/с,
электр қозғалтқышының орта КПД, кВт/с,
пайдалану коэффициенті,
электрлік қозғалтқыштарды бір уақытта пайдалану коэффициенті,
жылуға айналған механикалық энергияны сипаттау бөлігінің коэффициенті.
Электромеханикалық құрылғыға арнайы салқындатусыз коэффициенттер былай алынады.
(146)
Сыртқы жылу , .
Бөлмені тазартуға қажет ауа көлемі, мына формуламен анықталады:
(147)
(148)
(149)
Яғни пайдаланатын бөлме-жайда жұмысқа қолайлы жағдай туғыздыру үшін КС-25
Жұмысшы тұрғын және олардың пайдаланатын өндіріс орындарын үнемі таза
10-кесте. Желдету тәсілдері мен желдеткіштердің түрлері
Тұрмыс орны, аты Осы бөлменің жалпы көлемі, м3 Осы
Тұрғын бөлме
Қызыл бұрыш
Шебер вагоны
Асхана
Тұрмыстық бөлме
Монша
30
18
9
18
18
18
4
10
3
6
3
2
1,7
1,8
3
3
6
9
Табиғи
Табиғи
Табиғи
Табиғи
Жасанды
Жасанды
Терезе
Терезе
Терезе
Терезе, есік
Кондиционер
Вентилятор
Бұл кестеде көрсетілгендей әрбір адамның үлестік көлемі 1,7-9 м3/ад
Микроклиматты сипаттайтын көрсеткіштер:
ауа температурасы;
ауаның салыстымалы ылғалдығы;
ауа қозғалысының жылдамдығы;
жылулықтың интенсивтілігі;
Оптимальді көрсеткіштер жұмыс зонасының микроклиматына орындалады, ал шекті көрсеткіштер
Микроклиматтың шекті көрсеткіштері, жұмыс орнында технологиялық талаптар оптимальді нормаға
Кабинеттерде, пульттер мен технологиялық процестерді басқару посттарында, есептеу техникасы
Жұмыс зонасындағы температура әртүрлі биіктікте және әртүрлі аймақта шекті
11-кесте. Жұмыс орныдарындағы микроклиматтың оптимальді және шекті көрсеткіштері
Жыл периоды Жұмыс категориясы Температура, 0С Салыстырмалы ылғалдылық Ауа
Оптимальді Шекті Оптимальді Тұрақты және тұрасқсыз Оптимальді Тұрақты және
Жоғарғы шек Төменгі
Шек
Жұмыс орындарында
Тұрақты Тұрақсыз Тұрақты Тұрақсыз
Сал-
қын
Жеңіл – Іа
Жеңіл – Іб
22-24
21-23 25
24 26
25 21
20 18
17 40-60
40-60 75
75 0,1
0,1 < 0,1
< 0,2
Жы-лы
Жеңіл – Іа
Жеңіл – Іб
23-25
22-24 28
28 30
30 22
21 20
19 40-60
40-60 55
60 0,1
0,2 0,1-0,2
0,1-0,3
Микроклиматтың оптимальді және шекті көрсеткіштерін орнату кезінде жыл периоды
2 Жарықты есептеу
Мұнай өндірісінде қолданылатын бұрғы қондырғыларында ФВН-14 жарықбергіштер қолданылады. Оларды
Барлық жарық берушілерде шағылдырғыштары болады. Лампалардың қуатын жарық беру
Мұнарада ең кіші алаң 12м2.
Керекті жарық – 25лк.
Бұл жарыққа керек меншікті қуат, ілінудің биіктігі 2-3м болғанда
Жарық берушілерді айына бір рет тазалау 2,5 биіктікте 2
Вт/м2
Мұндағы: лампалардың сомалық қуаты,Вт
жарыққа жататын алаң,м2
Вт/м2
Мұнарада қондырылған светельниктер ФВН-64-1 жалпы жарық беру үшін және
Вт/м2
Мұндағы: жарық сәулесі, лк
запас коэфициенті
жарық түсетін алаң,м2
жарық беруші көздердің саны.
ФВН-64-1 жарықбергіштердің сәулесі 500 лк.
Жоғары жарық берушілердің сәулесі:
лк
Төмен жарық берушілердің сәулесі:
лк
Ұңғының сағасына түсетін сомалық жарық
лк (152)
Жұмыс орнының жарығы нормадан 3,4 есе асып тұр.
СНиП ІІ-4–89 құжаты негізінде табиғи емес жарықтандыру шарттары өнеркәсіптік
Эвакуациялық жарықтану, адамнның қауіпті деген өтетін
12-кесте. Жарықтану нормасы
Жұмыс орны Жарықтандыру беті, еденнен биіктігі Жарықтану нормасы, лк
артық емес
Комбинациялық жарықтану Жалпы жарықтану
Машиналық зал
ЭЕМ эксплуатациялық зал
Техникалық қызмет көрсету залы
Ақпарат тасығыш құралдарды сақтау залы
Г – 0,8
Г – 0,8
Г – 0,8
–
750
750
750
–
400
400
400
300
3.2.2 Техника қауіпсіздігі
Терең ұңғымаларды бұрғылау практикасы көрсеткендей бақытсыз оқиғалардың бір себебі
Ол үшін жобада келесі жағдайлар қарастырылады:
- мұнай-газ білінуін ескерту;
- мүмкін басқа шиеленістерді ескерту;
- ұңғыма тұрғызуда апат болдырмау үшін жағдай жасау;
Бұл проблемаларды шешуде төмендегі механизм жабдықтарын қабылдаймыз:
Трактор тягач
Бұрғы сорабы
Шығыр
Автоматты бұрғы кілті
Пневматикалық ротор сапасы
Ротор
Гидравликалық салмақ индикаторы
Цементтеуші агрегаттар
Цемент араластырғыш машина
Бұрғы мұнарасы С-100
У8-6М
АБ-750Бр
АКБ-3М2
ПКР-560
Р560-Ш8
ГИВ-6
ЦА-320
СМК-20
СБД1/2500ДГУ
Бұл механизмдер мен жабдықтар қауіпсіз және залалсыз еңбек жағдайын
Бұл механикалармен жұмысты механикаландыру дәрежесін формула бойынша анықтаймыз:
(153)
Мұндағы: КМ – механикаланған операциялар саны;
КВР – қолмен орындалатын операциялар саны;
Алынған мәліметтерді төменгі кестеге түсіреміз.
13-кесте. Механикаландыру дәрежесі
Жұмыс аты Берілген жұмысты орындауға пайдаланылған техника Орындалған жұмыстың
μ, %
КМ КВР
Тасымалдау
Монтаж
Бұрғылау
және
бекіту
Демонтаж С-100
С-100
СБ-01/2500ДВ
У8-6МА
АБ-750Бр
АКБ-3М2
Р-560
2 СМН-20
ГИВ-6
ЦА-320
С-100
СБ01-01/2500ДВ 3
5
11
4 3
3
7
2 -
2
4
3 100
60
63
26
Тұтас өндіріс циклі бойынша
23
15
9
63
Осы кестеде көрсетілгендей, біздің таңдап алған өндіріс жабдықтары әрбір
3 Жерге қосу
Сораптың қуаты кернеуі
Жердің меншікті кедергісі: ылғалдылық-
Жерге қосқыш құбырдан жасалған, жерге тік бекітіледі:
(153)
Мұндағы: жермен қосқыштың ұзындығы;
жермен қосқыштың құбырының диаметрі;
жер бетінен құбырдың беліне дейінгі қашықтық;
жердің меншікті кедергісі;
Құбыр қосқыштардың саны (шамасы)
(154)
Мұндағы: мезгілдік кооэфициенті, климаттық жағдай өзгерісімен жердің
жермен қосқыш құралдың экранмен есепке алатын кооэфициент;
деп қабылдаймыз.
Қосқыштардың бір-бірімен байланыстыру үшін құрыш таспаны қолданамыз -
Таспаның ұзындығы:
(155)
Таспаның кедергісі:
(156)
Жердің кедергісі өзгергенде есепке алып,
(157)
Толық жерге қосқыштың кедергісі:
(158)
Қорытынды – қосқыштардың саны болуы керек.
14-кесте. Ток әсерінің астында қалуының шекті (артық емес) мөлшері
Ток түрі Ток әсерінің астында қалуының шекті (артық емес)
0,01-0,03 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
Айналмалы 50 Гц
Айналмалы 400Гц
Тұрақты
650
650
650
500
500
500
250
500
400
165
330
350
125
250
300
100
200
250
85
170
240
70
140
230
65
130
220
55
110
210
50
100
200
36
36
40
3.2.3 Өрт қауіпсіздігі
Мұнай шығаратын өндірісте талай процестер температураның қысымын көтерілумен, жарылғыш
Өртке қарсы шараларды 4 негізгі топқа бөледі:
өрттердің болатын себептерін ескерту;
өрт басатын сфераны шектеу;
адамдарды және материалдық байлықтарды өрттен шығаруды қамтамасыз ету;
өртті нақтылы басуға жағдай туғызу.
Мұнай кен орнында отты қолдануға болмайды. Өндірістік ғимараттарды, мұнай
Су мен техникалық су өткізгіштерден жүргізіледі.
Кен орнының әрбір обьектісінде өртті басатын бірінші құралдардың кешені,
ОХП-10 өрт басқыштар 4-8 дана
Күректер 4дана
Балталар 2дана
Багорлар 4дана
Өрт шелектер 2дана
Стандарт талаптары міндетті болып саналады.
15-кесте. Құрылыс конструкцияларының минимальді өртке қарсы шыдамдылығы
Құрылыстың өртке қарсы деңгейі Қабырғалар Колонналар Баспалдақ Плиталар Төсеу
Жүктеуші Өзіндік жүктеуші Сыртқы Ішкі
Плиталар Балкалар
І
ІІ
2,5
2
1,25
1
0,5
0,25
0,5
0,25
2,5
2
1
1
1
0,75
0,5
0,25
0,5
0,25
16-кесте. Радиожиіліктің ЭМА әсерінің шекті деңгейі
Параметр
Жиілік диапазонында шекті деңгей, МГц
Параметр
Жиілік диапазонында шекті деңгей, МГц
0,06-3 3-30 30-300
0,06-3 3-30 30-300
ЕПД
500 300 80 ЭНЕпд 20000 7000 800
НПД
50 - -
17-кесте. Барлық мекемелерге арналған дірілдеу мүмкін нормалары
Діріл түрлері Қалыпты діріл бағыттары Орташа геометриялық жиілік жолақтарындағы
1 2 4 8 16 31 63
Транспортты.
Транспортты-технологиялық.
Технологиялық.
Тұрақты жұмыс орнында.
Өндірістік, өнеркәсіптік қызметкерлер ғимаратында.
Ой еңбегіндегі жұмысшылар ғимаратында. Zөсі
Х және Уөсі
Zөсі
Х және Уөсі
Zөсі
Х және Уөсі
Х және Уөсі
Х және Уөсі 132
122
--
--
--
--
--
-- 123
117
117
117
108
108
100
91 114
116
108
108
99
99
91
82 108
116
102
102
93
93
85
76 107
116
101
101
92
92
84
75 107
116
101
101
92
92
84
75 107
116
101
101
92
92
84
75
18-кесте. Дыбыс деңгейі мен дыбыс деңгейіне балама шекті деңгейлер
Жұмыс орны Орташа геометрикалық
жиіліктегі октавті қабаттарда, Гц,
дыбыс қысымының деңгейі, дБ,
31,5 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
1.Шығармашылық жұмыстар, аса маңызды басқару жұмыстары, ғылыми жұмыстар, жобалау
ғимараттағы жұмыс орындар, дирекция, жобалау-құрастыру бюро, есеп жүргізу орындары,
2.Ойлауды талап ететін жоғары деңгейлі жұмыстар, әкімшілік басқару қызметі,
цехтік басқару аппаратындағы жұмыс орындар, конторлық ғимараттардаға жұмыс орындар,
3.Акустикалық сигналдарды қабылдау мен айналысатын жұмыс орындар, тұрақты акустикалық
диспетчерлік қызмет атқаратын жұмыс орындар, телефонмен байланыс жасайтын бақылау
4.Бақылау мен дистанциялық басқару жұмыстарымен қатар аса маңызды циклдік
телефон байланысын талап етпейтін бақылау мен дистанциялық басқару кабинеттері,
5.Кәсіпорын территориясында барлық жұмыстар (1-4 тізіміндегі жағдайлардан
86
93
96
103
107
71
79
83
91
95
61
70
74
83
87
54
63
68
77
82
49
58
63
73
78
45
55
60
70
75
42
52
57
68
73
40
50
55
66
71
38
49
54
64
69
50
60
65
75
80
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жоба, кафедра берген тапсырма бойынша және құрастырылған әдістемелік
Жобаның геологиялық бөлімінде өнімді қабаттың қандай шөгіндіде жатқаны, сондай
Техникалық және технологиялық бөлім ұңғыма құрылмасы, бұрғылау тәсілі.
Құмкөл кен орындағы жобаланған және жақсы бұрғыланған ұңғыманың салыстырмалы
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Ә.С.Аманқұлов, Ж.Қ. Қараулов.
Дипломды жобалауға арналған әдістемелік нұсқау. – Алматы :.
Ә.С1995 ж.
Ә.С.Аманқұлов, Бұрғы қондырғысын таңдау және ұңғыма құрылмасын жобалау.
Элияшевский И.В. и др. Типовые задачи и расчеты в
Кучин П.В.безопасное ведение работ на предприятиях бурения. – М;
Соловьев Е.М. Среда В.Т. Бурения нефтяных и газовых скважин.
Трубы нефтяного сортамента. Справочник ( под. Ред. А.Е. Сорояка)–
Единые нормы времени ЕИВ на бурение скважин на нефть
“Кәсіпорын стандарты” оқу жұмыстары СТП – 164-08-98 Алматы: Каз