Өндірістің рентабельділігі, пайдасы
және өнімділігі.
Өзіндік құнын жоспарлау
Жоспар
1.Өнімнің өзіндік құнының түрлері. 1
2. Өндіруге кеткен шығынды классификациялау. 3
3. Шығын баптарының калькуляциялық сипаттамасы. 6
4. Консервті, ет, сүт, өнімдері өнеркәсібінің
5. Өндіріске кеткен шығындар сметасы 15
6. Өнімнің өзіндік құнын төмендетуді жоспарлау
7. Өндірістің рентабельділігі мен пайдасын жоспарлау.
1.Өнімнің өзіндік құнының түрлері.
Өнімнің өзіндік құнының түрлері. Өнеркәсіптік кәсіпорынның
Өзіндік құн - кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық жұмысының
Кәсіпорындардағы шығынның көлеміне байланысты цехтік, өндірістік
Цехтік өзіндік құн өзіне және цехтың
Өндірістік өзіндік құн толық кәсіпорындағы өнімді
Толық өзіндік құн өзіне өндірістік өзіндік
Толық өзімдік құн тек тауарлық өніммен
Жоспар мен есеп беруде тағыда реализацияланатын
Кәсіпорын өнімдерінің өзіндік құнынының жоспарын калькуляциялық
Жоспалы калькуляция көмегімен кәсіпорын толығымен жеке
Жоспарлы калькуляция өндірістік жоспарының номенклатурасында және
2. Өндіруге кеткен шығынды классификациялау.
Өнімді өндіруге кеткен шығынды классификациялау анализбен
Ет, сүт және консерватты өнеркәсібінің кәспорындарында
Өндіріске кеткен шығынды топтастыру
Рет.
н-і Шығындар элементтері бойынша Калькуляциялау баптары
1 Шикізат және негізгі материалдар(қалдықтарды есептемегенде)
2 Көмекші материалдар Технологиялық мақсаттағы
3 Шеттен әкелінген жанармай Технологиялық мақсаттағы
4 Шеттен әкелінген энеогияның барлық түр
5 Өнеркәсіп және өндірістік қызметкерлердің негізгі
6 Әлеуметтік қауіпсіздендіруге бөлу Әлеуметтік қауіпсіздендіруге
7 Негізгі құралдарды амортизациялау Өндірісті игеру
8 Басқа да шығындар Жабдықтарды қолдануңа
9
Цехтық шығындар
10
Жалпы зауыттық шығындар
11
Сапасыз өнімге кеткен шығындар (тек есеп
12
Басқа да өндірістік шығындар
13
Бірге өндірілетін өнім
14
Өндірістен тыс шығындар
Толық өзіндік құны Толық өзіндік
Өндірістегі шығынды экономикалық элементтер бойынша топтастыру
Біріншіден кәсіпорынның жалпы тұтынуын материалдық ресурстар,
Екіншіден өнімнің өзіндік құнына қандай шығын
Экономикалық элементтер бойынша топтастыру келесі мақсаттар
а) Өндірістің жүйесін құру үшін;
б) олданыстағы құралдарды жоспарлауға және оларды
в) Жоспардың басқа да бөлімдерімен өнімнің
г) Кәспорынның өндірістік – шаруашылық жұмысының
д) Өнімнің өзіндік құнының құрылымын анықтауға
Калькуляциялық баптар бойынша шығынды классификациялау келесіде
Біріншіден шығындарды пайда болу жерімен қолданылуы
Екіншіден белгілі өнім түрлерін реализациялау және
Өзіндік құнды калькуляциялау бпаптары бойынша есептеу
а) Берілген өзіндік құн деңгейі қандай
б)Оны төмендету мен күресті қандай бағытта
в) Өнімге көтерме бағасы дұрыс қойылғанын
Жеке экономикалық элементтердің немесе шығын баптарының
Шығындарды өнімнің өзіндік құнына жатқызудың әдістеріне
Ет, сүт және консервті өнеркәсіпте тура
Өндірістік көлемнің өзгеріп тұруында әртүрлі шығындар
Пропорцианалды деп берілген керекті шығын нормаларының
Пропорционалды емес шығындар деп - абсолютті
3. Шығын баптарының калькуляциялық сипаттамасы.
Ет, сүт және консервті өндірісінің өнімің
/Шикізат және негізгі материалдар/ бабы шикізат
/Қайтымды қалдықтар/ бабында шикізат және негізгі
/Көліктік және жасау немесе шығару шығындары/
бабына шығарылатын
Басты сүтті, май-ірімшік жасау зауыттары өзінің
Көлікті материалдар бағамын көлікті жасап шығару
Технологиялық мақсаттағы жанармай және энергия бабы
Кәсіпорын жұмыскерлерінің негізгі төлем ақысы бабында
Кәсіпорын жұмысшыларына қосымша төлем ақы төлеу
Әлеуметтік қамсыздандыруға төлемдер бабы кәсіпорын жұмысшыларының
Өндірісті игеру және дайындауға кеткен шығындар
“Жабдықтарды жұмыс істеу және оның күтімі”
“Цехтік шығындар” бабы түгел цехтар жұмысымен
“Жалпызауыттық шығындар” бабына кәсіпорынды басқару және
“Басқа да өндірістік шығындар” бабы қабылданған
“Бірге өндірілетін өнімдер” бабын тек ет
Өндірістен тыс шығындар бабы өнімді сатып
Өзіндік құн жөніндегі жоспарлармен есеп берулер
Тауарлы өнімді өндіру шығындары
Қамтығандықтан шығындардың белгілі бөлігін өнімнің өзіндік
Өнімнің көтерме бағасының үстінен тұтынушылармен толтырылатын
Келіскен жеткізулер, тасмалдау шарттары бұзылғаннан төленеді.
--Банк сумаларын қолданған үшін төлемдер.
- Кәсіпорын қызметкерлерінің мәдени-тұрмыстық қажеттіліктеріне қызмет
Қызметкерлер мен олардың жанұя адамдарына арналған
- Стихиялық апаттарға кеткен шаруалар мен
Қай кәсіпорынның қалаларды өркендету, ауылды көркейту,
4. Консервті, ет, сүт, өнімдері өнеркәсібінің
Ет-май өндірісі өнімдерінің өзіндік құнын жоспорлаған
Осы жағдайда еттің өзіндік құнын калькуляциялайды
Еттің әртүрлі семіздік категориялық көрсетілуі сәйкесінше
Шикізат бабымен тек қана өндеуге берілген
Өңдеуге әкелінген малдың бағамын жоспарға сәйкес
Шығаруға жоспарланған өнім бірлігінің өзіндік құнын
Калькуляцияланған өнім бірлігінің өзіндік құнын еттің
Нормативті әдіс кезінде қабылданған нормативтер бойынша
Консервті өндіріс. Консевінің өзіндік құнын калькуляциялау
Егер консервті өндірісте шұжықты цехтің шикізат
Консервілердің өзіндік құнын жоспарлау кезінде нормативті
Ет жартылай өнімдерінің өндірісі. Етті жартылай
Етті жартылай өнімдердің әртүрінен және асханалық
Жартылай өнімдерді өндіру кезінде негізгі материалдар
Көмекші материалдар шығынын /тұз, қант, бұрыш,
Өзіндік құнды есептегенде калькуляциялы бірлік болып
Етті жартылай өнімді өндірудің өзіндік құнын
5. Өндіріске кеткен шығындар сметасы
Өндіріске кеткен шығындар сметасы өнімді шығаруға
Тауарлы өнімді өндіруге кеткен шығынды келесі
Өндірістік шығындар сметасы бойынша есептеп алынатын
Өндіріске кеткен шығындар сметасын төмендегі келтірілген
6. Өнімнің өзіндік құнын төмендетуді жоспарлау
Өнімнің өзіндік құнын төмендетуге әсер ететін
Кесте. Өндіріске кеткен шығындар сметасы.
Рет.
н-і Шығындар элементтері Жоспарланған жыл өндірісіне
1 Шикізат пен негізгі материалдар /қайтымды
2 Сатып алынатын жартылай өнімдер мен
3 Көмекші материалдар 410
4 Шеттен әкелінетін жанармай 611
5 Шеттен әкелінетін энергия 350
6 Негізгі және қосымша жалақы, әлеуметтік
7 Амортизация 500
8 Басқа да ақшалай сыйлықтар 270
Жиынтығы 28153
1 Тауарлы өнімге қосылмайтын өнеркәсіптік емес
2 Болашақ периодтардың шығындар қалдығының өзгеруі
3 Бітпеген өндіріс қалдығының өзгеруі /жоғарыласа
4 Өзгерістік өзіндік құн 27653
5 Өндірістен тыс шығындар 280
6 Тауарлы өнімнің толық өзіндік құны
«Өндірістің техникалық деңгейін көтеру факторы» бойынша
«Өндіріс пе еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру факторы»
Өнімнің өзіндік құнына өндірісті ұйымдастыруды жақсарту
Осы шараларды іске асырғаннан кейін өнімнің
Материалдық техникалық қамтамасыздандырудың жақсаруынан экономияны есептеген
7. Өндірістің рентабельділігі мен пайдасын жоспарлау.
Пайда бұл өндіріс жұмыскерлерінің еңбегі мн
Өнімді реализациялаудың пайдасы реализацияланған өніміне және
Басқа реализациялаудан пайда, өнім реализациясынан пайданы
Реализациялы емес операциялардан пайда /шығын/
Пайданың жалпы сомасы, сонымен қатар, ыдыспен
Егер пайда шаруашылық қызметтегі эффектіні көрсетсе,
Өндірістің рентабельділігін анықтау үшін келесі көрсеткіштерді
Ро = /Прб /Фо + Фоб//*100
Өнімнің жеке түрлерінің рентабельділігі Рп
Рп = /Пр.ед/Сед/*100