Жоспар
Кіріспе.................................................................................................................3
1тарау. Ойын технологиясының анықтамасы...........................................4
1.1.Ойын технологиясының функциясы мен классификациясы.....................8
1.2. Шетел тілі сабағында ойындардың рөлі.....................................................14
2 тарау . Коммуникативтік ойын технологиясының педагогикалық
2.1. Фонетикалық ойындар..................................................................................16
2.2.Грамматикалық ойындар...............................................................................18
2.3.Лексикалық ойындар......................................................................................21
Қорытынды..........................................................................................................24
Қолданылған әдебиеттер тізімі.........................................................................25
1.Кіріспе
It’s more than a game. It’s an institution.
Thomas Hughes (1822-1896)
«Ойынсыз ақыл- ойдың қалыпты дамуы жоқ және олай болуы
Жұмыстың өзектілігі: инновациялық оқу оқудың түсіндірмелі- иллюстрациялық түрінен
Зерттеу нысаны: бастауыш сынып (1-4 сынып) оқушылары
Зерттеу пәні: шетел тілі сабағында коммуникативті ойын технологиясын пайдалану
Болжамы: коммуникативті ойын кезінде бала сұранысы мен мұғалім тапсырмасы
Зерттеу мақсаты:
Ойын технологиясын қолдану ерекшеліктерін анықтау;
Оқушылардың шығармашылық белсенділіктері мен ойлау қабілетін дамыту жолдарын анықтау;
Коммуникативтік ойын технологиясы мәнді өмір жағдаяттарын үлгілеу және оның
Дүниеге келген сәбидің ертеңгі үлкен азаматтыққа жалғасатын жеке басының
Ойын мұғалімге балалар ұжымын қалыптастырып, үндемейтін тұйық балаларды белсенді
Ойынның міндеті баланың қызығушылығын туғызып, белсенділігін арттыратындай іріктеліп алынған
Ойын өмірде пайдасыз көрінгенмен аса қажетті көрініс-құбылыс.
Сабақта тиімді қолданылған ойын элементтері – мұғалімнің түсіндіріп отырған
Ойын балалардың оқуға, еңбекке деген белсенділігін, қызығушылығын арттырудағы басты
1. «Ойын технологиясының» анықтамасы.
Адамзаттың көптеген жылдар бойғы ойнау тәжірибесі ойынның білімдік құндылығын
Көп тұжырымдардың бірі бойынша ойын қоғамның діни, әлеуметтік-экономикалық және
Кеңес өкіметі кезінде халық мәдениетінің ойын салт-дәстүрлерінің дамуы мен
Әлем педагогикасында ойын - белгіленген ережелері бар, бір мақсатқа
Ойынның қиыншылығы оның түрлерінің көптігінен, қатысушылар санынан, ойын өткізу
Ойыншылар, мұғалімдер қосымша материалдар, оқулықтар, көрнекі құралдар, компьютерлік технологияларды
Ойын теориясы мен практикасын отандық және шетелдік педагогтар, психологтар,
Ойын проблемасымен шұғылданған көрнекі ғалымдар Р.М. Жуковская, Д.В. Менджерицкая,
Сабақ процесінде пайдаланатын ойындардың бірнеше түрлерін атап көрсетуге болады.
Дидактикалық ойындар – көп салалы, күрделі педагогикалық құбылыс. Оны
Ойын элементтерін қолдана отырып мұғалім оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын,
Дидактикалық ойын оқу процесінде екі түрлі мақсатпен қолданылады: оқу
Бастауыш сыныптардың тіл сабактарында дидактикалық ойындарды жаңа тақырыпты түсіндіру
Дидактикалық ойындар оқушылардың ой - өрісін дамытып, ойлау қабілетін
Ойын әрекеті балалардын бағалы өмірінің алғашқы күндерінен бастап-ақ маңызды
А.С. Макаренконың айтуы бойынша, ойынға бір жақты көзқарас педагогикалық
Сабақта ойын түрлерін пайдалану сабақ түрлері мен әдістерін жетілдіру
Н.К. Крупская өзінің көптеген еңбектерінде ойынның бала өміріндегі маңызына
Демек, бастауыш сынып оқушыларының оқуға, білімге деген ынтасы мен
Тиімді қолданылған ойын түрлері мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын окушылардың
Сабақ барысында ойын түрлерін дидактикалық материал ретінде пайдаланудың маңызы
Тілдің дамуына ойын өте үлкен әсер етеді. Ойын ақыл-ой
Отандық педагогика мен психологияда ойын іс-әрекетінің негізін К.Д.Ушинский, П.П.Блонский,
К.Гросстың теориясы кеңінен танымал. Ол ойын келешектегі іс-әрекетке дайындық
Ф.Шиллердің ойын дамытып, Г.Спенсер қалыптастырған ойын теориясында ойын бастауы
Шаршаған адамның демалу үшін ойнауы, күшті басқа арнаға бұрмай
С.Л.Рубинштейннің пікірі бойынша, ойынның жиналған күшті шығаруы формалды түрде,
Ойын түрткілерін ашуға ұмтыла отырып, К.Бюлер нәтижесіне қарамастан әрекеттің
З.Фрейд теориясы өмірде жүзеге аспаған тілектерді ойын арқылы іске
Л.С.Выготский мен оның оқушыларының пікірінше ойында ең маңыздысы адам
Ойынның спецификалық формаларын дамыту үшін қалыпты жағдайды қиялдағы жағдаятқа
Ол ойынның бастауларын ашпай ойын жүйесіне басты назар аударады.
Педагогикалық ойынның маңызы зор. Ойын біріншіден, білу және үйрену,
Ойынды ерте заманнан үлкендердің іс-тәжірибесін жеткіншек ұрпаққа жеткізу үшін
1.1.Ойын технологиясының функциясы мен классификациясы
«Ойын педагогикалық технологиялары» ұғымы әртүрлі педагогикалық ойындар түрінде педагогикалық
Сабақтың ойын түрінде өтуін жүзеге асыру үшін төмендегі бағыттар
Оқушыларға дидактикалық мақсат ойын түрінде қойылады.
Оқу материалы ойын құралы ретінде қолданылады.
Оқу іс-әрекетінде дидактикалық мақсатты ойын мақсатына айналдыратын жарыс элементтері
Дидактикалық тапсырманың табысты орындалуы ойын қорытындысымен байланыстырылады.
Ойын – адамдардың қарым-қатынасы, кәсіби және жанұялық өмірдің мектебі
Педагогикалық ойындардың функциясын мұғалімнің дұрыс түсінуі оқу үрдісіндегі ойын
1. Ойынның әлеуметтік-мәдени белгілері.
2. Ұлтаралық қарым-қатынас функциясы.
3. Ойында адамның өзін іс жүзінде көрсетуі.
4. Коммуникативтік ойын.
5. Ойынның диагностикалық функциясы.
6. Ойынның емдеу функциясы.
7. Ойынның түзету функциясы.
8. Ойынның көңіл көтерту функциясы.
Енді әр функцияны қысқаша сипаттайық.
1. Ойынның әлеуметтік-мәдени белгілері. Ойын - баланы әлеуметтендірудің бірден-бір
2. Ұлтаралық қарым-қатынас функциясы. Бұл функцияның мақсаты ұлтына, нәсіліне
3. Ойында адамның өзін іс жүзінде көрсетуі. Бұл ойынның
4. Коммуникативтік ойын. Белгілі бір ережесі болса да ойын
5. Ойынның диагностикалық функциясы. Диагностика - диагноз қою үрдісі,
6. Ойынның емдеу функциясы. Ойын адамның тәртібіндегі өзін қоршаған
7. Ойынның түзету функциясы. Ойынның әрбір қатысушысы өз рөлі
8. Ойынның көңіл көтеру функциясы. Көңіл көтеру - түрлі
Ойын түрінде оқыту барысында әртүрлі түрткінің тәсілдерін қолданады:
1. Қарым-қатынас түрткісі.
2. Моральдік түрткілер.
3. Танымдық түрткілер.
1. Қарым-қатынас түрткісі. Оқушылар ойынға қатыса отырып, бір мақсатты
2. Моральдік түрткілер. Ойын кезінде әр оқушы өзінің білімін,
3. Танымдық түрткілер. Әрбір ойынның аяқталуы оқушылардың мақсатқа, жеңіске
Баланың өзін-өзі тәрбиелеу үрдісін белсендендіру үшін көптеген ойындар арқылы
Ойынды таңдау баланың белгілі бір тєрбиелік мақсаттарын жүзеге асыру
Бірінші деңгейдегі мақсат – ойын үрдісінен рахаттану. Егер ойын
Екінші деңгейдің мақсаты – функционалдық. Ол ойын ережесінің сақталуы,
Үшінші деңгей ойынның шығармашылық мақсатын айқындайды. Шешу, табу, қорытындыға
Баланың тілегі мен тәрбие мақсаты үйлескен кезде ойынға қызығушылық
Ойнайтын жер ойынның мазмқнына, құрамына, сюжетіне, ойнаушылардың санына сәйкес
Бала ойынындағы маңызды сәттердің бірі рөлге бөлу. Олар белсенді
Топтық ойындар кезінде рөлдерге бөлу талас-тартысты ұмытып, ортақ мүдде
Ойын кезінде көмекші рөлдердегі балаларға жетекшілердің үстемдік көрсетпеуін, әрбір
Ойын үнемі даму үстінде болады. Ойын ережесі қиындайды, ойын
Педагогтердің интеллектуалдық ойындарға қатысуы ойындардың тәрбиелік, білімдік құндылығын арттырады.
Ойын формасында жүретін сабақ белгілі бір ережелерге бағынады.
1. Алдын ала дайындалу. Ойынның өту формасы мен сұрақтарын
2. Ойын заттарының болуы. Көрнекі құралдар, жиһаздардың орнын ауыстырып
3. Міндетті түрде ойын қорытындысын жариялау.
4. Құзіретті әділ қазылар алқасының болуы.
5. Балалардың зейінін аудару үшін өлең айту, секіру тәрізді
6. Ойын мұғалім мен оқушы арасындағы қарным-қатынасты нығайтып, пәнге
Ойындардың классификациясы:
Ойындарды екі тарауға бөлуге болады.
Бірінші тарау сөйлеу қабілетін дамытатын грамматикалық, фонетикалық, лексикалық және
Ойындар күнделікті жұмысты қызықты етіп өткізуге көмектеседі. Грамматикалық ойындардан
Екінші тарау «Шығармашылық ойындар » деп аталады. Бұл ойындардың
1.2.Шетел тілі сабағында коммуникативтік ойындардың рөлі.
«Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, фантазиясыз толық мәндегі ақыл- ой тәрбиесі
Шетел тілін мектепте оқытудың шарттарын ескере отырып, оқушылардың мектепті
Қандай да болмасын ойынды өткізу үшін мұғалім алдын ала
Ойынның өтілетін сабақтың тақырыбы мен мазмұнына сәйкес келуі;
Ойынға бөлінетін уақыттың нақты белгіленуі;
Ойынның ойналу түрінің топ болып ойнау, кішірек топ болып
Ойынға қажетті материалдардың түгел дайындалып қойылуы;
Қолданылатын сөздер, сөз тіркестері, мақал- мәтелдері, тақпақтар өлеңдердің таңдалынып
Пысықталатын грамматикалық, фонетикалық, лексикалық материалдардың анықталуы;
Ойынның өту барысының жоспары жасалуы.
Сабақта қолданылатын ойындар алуан түрлі. Ойынның бір ерекшелігі, ол
Фонетикалық ойындар;
Әріптерге байланысты ойындар;
Оқу ережесіне байланысты ойындар;
Сөйлеу қабілетін дамытуға арналған ойындар;
Грамматикалық ойындар;
Сан есімге байланысты ойындар.
Алғаш әріптерді үйреткеннен бастап әрбір әріптен келетін затт көрсетіп
Мысалы:
Aa- apple
Bb- ball
Cc- cat
Сонымен бірге әрбір әріпті дұрыс қатесіз жазу да бастауыштан
Оқушылардың фонетиканы және грамматиканы толық түсініп әрі қарай жалғастырып
Мектепте шетел тілін оқытудың негізгі мақсаты оқушыларды шет ел
Бұл кезеңде оқушылардың сабаққа қызығуын жоғалтып алсақ жоғары сыныптарда
3. Коммуникативтік ойын технологиясының әдістемесі.
3.1 Фонетикалық ойындар
Ашық-қысаң.
Мақсаты:фонематикалық есту қабілетін дамыту.
Ойын ережесі:Мұғалім сөздерді айтады, Егер дауысты дыбыс ашық болса,
2.Дұрыс -бұрыс.
Мақсаты: фонематикалық есту қабілетін дамыту
Ойын ережесі:Мұғалім сөз, сөйлем немесе сөз тіркесін оқиды. Оқушылар
3.Қандай сөз оқылды?
Мақсаты: фонематикалық дыбыс-әріптерді есту қабілетін дамыту.
Ойын ережесі: Оқушылырға 15-20 сөзден тұратын карточка беріледі.Мұғалім белгілі
1нұсқа. Карточканың ішінен мұғалім айтқан сөздерді тауып, олардың дұрыс
2нұсқа. Тек қана айтылған сөздерді белгілеп қоюлары керек.
3 нұсқа. Карточкада жоқ сөздерді жазып, олардың аудармасын тауып
4. Кім жылдам?
Мақсаты: дыбыстық-әріптік сәйкестіктер мен сөздердің айтылудағы мағыналары дағдылары қалыптасуының
Ойын барысы: оқушыларға бірінші қатарында ағылшын тілінде, екінші қатарында
5. Кім дұрыс оқиды?
Мақсаты: жүйелі айтылым мен мәтінді айтып жеткізу дағдыларының қалыптасуы.
Ойын барысы: тақтада шағын өлең немесе оның бір үзіндісі
6. WHO RNOWS THE SYMBOLS OF THE SOUNDS BETTER.
Мұғалім ағылшын дыбыстарын оқиды ,ал балалар оның транскрипциясын көрсетеді.
7.Who knows ABC best?
Оқытушы алдын- ала дайындаған әліпбидің әріптері жеке- жеке қиып,
8.Мұғалім – оқушы
Оқушылар жұппен жұмыс істейді. Біреуі мұғалім болса, екіншісі оқушы
9. Сөйлем құра.
Карточкаларда әріптер, буындар, дыбыс тіркестері және сөздер берілген. Осылардан
Фонетиканы оқытуда "Аяқталмаған сөздер", "Құрылысшы", "Кім көп біледі?", "Кім
3.2Грамматикалық ойындар.
1.Іс-әрекеттің бейнеленуі.
Мақсаты: ауызекі сөйлеуде етістіктерді қолданудың автоматизациясы.
Ойын барысы: ойнаушылар сыңар түзеді. Бір ойыншы әрекетті бейнелейді
2.Доппен ойын.
Мақсаты: ауызекі сөйлеудегі етістік үлгілерінің қолданылу автоматизациясы.
Ойын барысы: екі топ шығады. Бірінші топтағы ойыншы оқытылған
3.Текшелер.
Мақсаты: ауызекі сөйлеу тіліндегі құрылымдардың қолданылу автоматизациясы.
Ойын барысы: ойын үшін шектерінде заттар не жануарлар суреттері
4.Сыйлықтар.
Мақсаты: тақырапқа қатысты лексиканың нығайтылуы, ауызекі сөйлеу тіліндегі оқытылған
Ойын барысы: екі топ құрылады. Тақтада екі қатар сөздер
5.Ағылшын сабағындағы ойын. What? Why? When?
Берілген ойын CONTINUOUS және INDEFINITE екі осы шақтарының
Teacher: Katya, what am I doing?
Katya: Ah, again you are picking flowers.
(Катя, әрине, жақында оқытушының олардың барлығын алаңға гүл теруге
Teacher: Yes, again. And why?
Katya: Because you like them.
Teacher: Yes, very. And what season is it?
Lena: It is summer.
Teacher: Why do you think it is summer?
Andrei: Because flowers grow in summer.
Сонымен, ойын қайтадан театрализацияға құрылған. Ойнау (әрекетті бейнелеу)
Pavel is washing.
Teacher: What is Pavel doing?
Andrei: He is washing.
Teacher: What time of the day is it?
Masha: It is morning because people always wash in
Oleg: It is morning because Pavel is wash in
Ann is eating. Teacher: What is she doing?
Jane: She is eating.
Teacher: What time of the day is it?
Lena: It is afternoon. She is eating soup and
Этюдтерге арналған тақрыптар: The pupil is watering flowers, drinking
6.Лото
Лото ойыны «Суреттегі етістіктер» грамматикалық формаларды қайталауға арналған өте
Картада – адамдардың іс-қимылы көрсетілген бірнеше суреттер салынған. Мысалы,
Оқушы картадан сондай суретті тауып алып, жауап береді.
He is doing.
Дұрыс жауап үшін бір фишкадан алып отырады.[20]
7. КОММЕНТАТОР
Оқушылар кезек-кезек белгілі бір іс-қимыл орындайды, ал қалғандары
8. HAVE YOU …
Мақсаты:Оқушыларды жалпы сұрақтарды to have етістігін қолданып пайдалануға үйрету.
3.3.Лексикалық ойындар.
Сандар.
Мақсаты: есептік сан есімдерді қайталау.
Ойын барысы: екі топ құрылады. Тақтаның оң жағы мен
2.Сан есімдер.
Мақсаты: есептік және реттік сан есімдердің қайталануы.
Ойын барысы: екі топ құрылады. Оқытушы реттік немесе есептік
3.Тыйым салынған сан есім:
Мақсаты: есептік және реттік сан есімдердің орнығуы. Ойын
4.Бес сөз.
Мақсаты: өткен тақырыптар бойынша лексиканың қорытындысы.
Ойын барысы: бір топ ойыншысы беске дейін санағанша, екінші
5.Түстер.
Мақсаты: өткен тақырыптар бойынша лексиканың қорытындысы.
Ойын барысы: бір түсті заттарды атау міндеті қойылады. Неғұрлым
6.Көбірек сөздер.
Мақсаты: оқытылған тақырыптар бойынша лексиканың белсенденуі.
Ойын барысы: екі топ құрылады. Әрбір топ өзіне берілген
7.Атауын тап.
Мақсаты: оқытылған тақырыптар бойынша лексиканың белсенденуі.
Ойын барысы: әрбір оқушы тақырыптық сурет алады. Ол оны
8.Суреттің айтылуы.
Мақсаты: оқытылған тақырыптар бойынша лексиканың белсенденуі, диалогтік сөйлеу дағдыларының
Ойын барысы: ойнаушылар сыңар түзеді. Әрбір сыңарға сөйлемдері жазылған
9.Санды тап.
Мақсаты: лексикалық машықтың дамуы.
Ойын барысы: ойнаушылардың бірі оның ойына келген бір қысқа
10. Дүкенде
Магазинда әр түрлі тамақтар, киімдер жатады. Оқушылар өздеріне керекті
P1 : Good morning!
P2 : Good morning!
P1 : Have you a red blouse?
P2 : Yes, I have. Here it is.
P1 : Thank you very much.
P2 : Not at all.
P1 : Наve you a warm scarf?
P2 : Sorry, but I haven`t.
P1 : Good bye.
P2 : Good bye.
11. Портфелінді жина.
Бұл ойында бүкіл сынып қатысады. Тақтаға өз қалауларымен шығады.
Мұғалім айтады: Буратинаға мектепке жиналуына көмектесейік.
Оқушы үстел үстіндегі заттарды сөмкеге салады және әр қайсысының
This is a book. This is a pen (pencil,
Содан кейін әр затты суреттейді.
This is a book. This is an English book.
12. Түстер.
Мақсаты: Өткен лексикалық тақырыптарды қорытындылау.
Ережесі: Бірдей түсті заттарды атау. Сынып екі топқа бөлінеді.
A white dog
13.Ең қызықты шығарма.
Сынып екі топқа бөлінеді. Мұғалім әр топқа бір тақырып
Ең қызықты шығарма жазған топ жеңеді.
14. Guess the word
Оқушылар бір сөзді ойлайды. Басқалар мынадай сұрақтар қою арқылы
15. Bingo
Бұл ойын лексиканы да, грамматикалық тапсырмаларды тексеру үшінде өте
Мысалы:
my they she Our
Mine your Her Their
You Herself Its His
yours Myself himself it
16. Who is quicker?
Екі оқушы тақтада өткен тақырыптарға байланысьы өздері білетін барлық
17. What is it?
Жүргізушінің қолында бірнеше заттар салынған қара жәшік болады. Топ
18. Түлкі
Бірінші ойыншы айтады: “Today I had for dinner some
Екінші ойыншы: “Today I had for dinner some apples
Ол алдыңғы баланың айтқаның қайталайды және «В» әрпінен
Қорытынды
Ойынның оқыту мүмкіндігі жөнінде ертеден белгілі. Көптеген алдыңғы қатарлы
Ойын – ақыл-ой мен сезім күшін талап ететін ерекше
Сонымен бірге коммуникативтік ойынды оған тән белгілермен – сөйлеу
Қорыта келгенде, оқушылардың білім, білік шеберліктерінің жан- жақты дамуына,
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Аракин В. Д. Практический курс английского языка ., 1998
Мектептегі шет тілі - Иностранный язык в школе №3
Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №1, 2008
Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №5, 2009
Зимняя И.А. Психология обучения иностранному языку в школе. М.,
Просвещение, 1991г.
Верещагина, Рогова. Методика обучения английскому языку на начальном этапе
Комков И.Ф. О некоторых методах начального обучения иностранным языкам
Сумин В.М. Речевые ситуации на уроках иностранного языка. Иностранные
Стронин М. Р. Обучающие игры на уроке иностранного языка
Стронин М.Ф. Обучающие игры на уроке английского языка. М.,
Равинская В. Игры как средство обучения. Иностранные языки в
Шет тілдерін оқыту әдістемесі №6, 2006
Шет тілдерін оқыту әдістемесі №1,2007
Шет тілдерін оқыту әдістемесі №5, 2009
ШҚО педагогика жаршысы, №2, 2008
Эльконин Д.Б. Психология игры. М., 1978г.
Часнок С.С. Ситуативно-игровое обучение иноязычному устному общению на
19. http\ google\ kz
20. http\ google \ ru
2