Менеджмент ресурстары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
Машина жасау технологиясы
кафедрасы
Курстық жоба
Тақырыбы: Саладағы сапа менеджмент жүйесін жақсарту нұсқаулары
«Халықаралық ISO стандарты»
Қабылдаған:
_____________Габдуллина А.З.
«___»_________________2006ж.
Студенттер: Кабулов Ж.
Садинов М.
Мамандығы: 160140
Тобы: СиС-02-1қ
Алматы 2006ж
Мазмұны
Кіріспе 3
1.Жалпы жағдай 4
1.1. Үрдісті жақындау 5
1.2. ИСО 9001 мен байланыс 5
2 Нормативті сілтемелер 6
3 Терминдер және анықтамалар 6
4. Сапа менеджмент жүйесі 6
4.1 Сапа менеджменті және үрдістері 6
4.2. Құжаттама 7
4.3. Сапа менеджменті принциптерін пайдалану 7
5. Басшылық жауапкершілігі 8
5.1 Жалпы нұсқау 8
5.2 Сапа аймағындағы саясат 8
5.3 Сапаны жобалау 9
5.4 Басшылық жағынан талдау 9
6. Өнімнің жасалуы 11
6.1 Жоспарлау және өңдеу 11
7. Өлшеу, талдау және жақсарту 12
7.1 Жалпы нұсқаулар 12
7.2 Сәйкессіздікті басқару 13
7.3 Жақсарту 13
8. Қызмет көрсету және өндіру операциялары 14
8.1 Менеджмент ресурстары 17
8.2 Өзіндік бағалауды басқару нұсқалары 20
8.3 Саланың жетілу дәрежесі 21
8.4 Өзіндік бағалау сұрақтары 22
8.5 Әрдайым жақсару үрдісі 23
Қорытынды 25
Қолданылған әдебиеттері 26
Кіріспе
Біз бұл курстық жобада ИСО 9004, ИСО 9001,
ИСО 9001 және ИСО 9004 стандарттары сапа менеджменті
ИСО 9001 сапа менеджмент жүйесі талаптарын қояды, ол
1.Жалпы жағдай
Қабылданған сапа менеджмент жүйесі ұйымның жоғарғы басшылығының стратегиясының
Ұйым мақсаты мынадан тұрады:
Өз тұтынушылары талаптарын қанағаттандыру, бәсекелестік күресінде жетістікке жету
Жалпы ұйым мүмкіншілігін сақтау және үлкейту.
Сапа менеджмент жүйесін пайдалану тиімді болғанымен бірге шығын
Ұйымның жалпы әсерлігін қөз – қарасынан мынадай әсерлер
тұтынушылар лояльдығы,
қайталану істері және қарым – қатынас,
жұмыс нәтижесі,
нарық мүмкіншілігіне жылдам ауысу,
шығын және уақыт циклында ресурстарды әсерлі, нәтижелі пайдалану,
ұйым мүмкіншілігін үлкейту арқылы бәсекелестік иелігі,
жұмысшылардың ұйымды тұрақты жақсартудағы мақсаттарын түсіну,
қызығушылық танытқан жақтардың нәтижелілігі және әсерлілігінде ұйым саласы,
ұйымға және жеткізушілерге бағалылықтар жасау ауыспалы нарықта ресурстар
1.1. Үрдісті жақындау
Халықаралық стандарт сапа жүйесінің менеджментінде үрдісті жақындауды өңдеу,
Ұйым ішінде үрдіс жүйесін, үрдіс қатынасын және менеджментін
Үрдісті жақындау басқарудың үзіліссіздігін, бөлек үрдістер арасында қатынастар
Бұндай пайдалану сапа менеджменті жүйесінде ерекшеленеді:
А) талаптарды түсіну және орындау,
В) үрдістерді қосылған бағалықта қарастыру керек,
С) үрдістерді орындауда нәтижелілікке жету,
Д) объективті өлшеу негізінде үрдістердің күшейуі.
1.2. ИСО 9001 мен байланыс
ИСО 9001 және ИСО 9004 стандарттары сапа менеджменті
ИСО 9001 сапа менеджмент жүйесі талаптарын қойады, ол
ИСО 9004 ИСО 9001 – ге қарағанда сапа
Бұл стандарт ИСО 9001 мазмұны шегінен шығатын нұсқаулардан
ИСО 9001 мақсаттарымен салыстырғанда өнім сапасын және тұтынушыларды
Халықаралық стандарт әдістемелерден және нұсқаулардан тұрады, олар сертификаттауға
2 Нормативті сілтемелер
Төменде келтірілген нормативті құжат төменде келтірілген тақырыпта сілтемелер
ИСО 9000: 2000. Сапа жүйесінің менеджменті – негізгі
3 Терминдер және анықтамалар
Халықаралық стандарт мақсатында ИСО 9000 көрсетілген терминдер мен
ИСО 9004 басылымында пайдаланатын стандарттар жеткізу тізбегі өзгертілген
жеткізуші
Стандарттың “өнім” термині “қызмет көсетуін білдіреді”.
4. Сапа менеджмент жүйесі
4.1 Сапа менеджменті және үрдістері
Ұйымды жетісті басқару үшін ұйым менеджменті жүйесі және
Ұйым менеджменті менеджмент аспектілерімен қатар сапа менеджменті тұрады.
а) жүйені анықтау және үрдісі толық түсінікті
б) нәтижелілікті қамтамасыз ету және әсерлі функциялау
Тұтынушыларға негізделген ұйымды жасау мысалдары:
үрдістерді анықтау және дамуы, ұйымның жетістікті жақсартуы,
тұрақты негізде ұрдістердің ақпараттарын жинау және пайдалану,
мақсатталған даму тұрақты жақсаруға негізделген,
үрдістердің жақсаруын бағалауда сәйкес әдістерді пайдалану, өзіндік бағалау
4.2. Құжаттама
Сапа менеджменті жүйесі құжаттамасына мыналар кіруі қажет:
а) сапа аймағының мақсатында және сапа аймағы
құжаттама арызы,
в) сапа жөніндегі басшылық,
с) халықаралық стандарт талаптарындай құжатталған үрдістер,
d) ұйымның әсерлі жоспарлауын қамтамасыз ететін құжаттар,
е) халықаралық стандарт талаптарына сай жазбалар.
Сапа менеджменті жүйесі талаптарына сай құжаттар басқарылуы керек.
Басқарудың әдісін анықтау үшін құжатталған үрдістер жасалуы керек
Жазбалар анықталып, жүргізіліп, сақталуы керек және сапа менеджменті
4.3. Сапа менеджменті принциптерін пайдалану
Басшылық және ұйым жетістікті болуы үшін жүйелі менеджмент
Бұл үрдістер жоғарғы басшылық ұйымдағы саланы жақсартуға бағыттылған.
Сапа менеджмент үрдістері төменде тізбектелген:
а) Тұтынушыға бағытталу
Ұйым өз тұтынушыларынан тәуелді, сондықтан олар тұтынушылардың қазіргі
в) Басшылықтың көшбасшылығы
Басшылар мақсаттардың бірлігін және ұйымның бағытын бекітеді. Олар
жұмысшыларға ұйым мақсатына жететін ішкі орта жасап, сақтауы
с) Жұмысшыларды шығару
Барлық деңгейдегі жұмысшылар ұйым негізі болып өз мүмкіншіліктерін
ұйым пайдасына жұмсауы керек.
d) Үрдісті жақындау
Сәйкес ресурстармен басқаруды үрдіс арқылы жүргізілсе ойдағы нәтижеге
е) Менеджментке жүйелі жақындау
Өзара байланысты менеджмент үрдісінің жүйесі нәтижелілікке және ұйым
Әрқашан жақсарту
Ұйымның сапасын әрқашан жақсартуын жалпы мақсат деп қарастырған
жөн.
g) Дәлелге негізделген шешімдер қабылдау
Әсерлі шешім ақпаратқа және берілгендерді талдаудан негізделеді.
h) Жеткізілумен тиімді қатынас
Ұйым және оның жеткізушілері бір- бірінен тәуелді, олардың
Ұйымның бұл 8 менеджмент принциптерін пайдалануы қызығушылық танытқан
5. Басшылық жауапкершілігі
5.1 Жалпы нұсқау
Жоғары басшылықтың көшбасшылығы сапа менеджменті жүйесінің жұмыс жағдайында
ұйым бағытына сәкес стратегиялық мақсаттарды және саясатын
ұйымды басқаруды өз мысалында жұмысшылар сенімін жаулаудан бастау
жақсарту жобаларында қатысу, жаңа әдістер, шешімдер және өнімдер
жоғарғы басшылыққа өлшеуді анықтау әдістерін білу қажет, қажетті
Бұл әдістер:
қаржы көрсеткіштерін өлшеу,
бүкіл ұйым бойынша үрдісті функционирлейтін көрсеткіштерді өлшеу,
ішкі өлшеу, бенчмаркинг және бағалау, үшінші жақпен жүргізіледі,
жетістіктің басқа да көрсеткіштерін өлшеу.
5.2 Сапа аймағындағы саясат
Жоғарғы басшылық сапа жөніндегі саясаты ұйымды жақсы жаққа
Сапа аймағындағы саясат тең құқылы және ұйымның стратегиясына
Сапа аймағындағы саясатын бекітуде басшылық мына жайттарды ескерген
ұйым жетістігіне қажет,болашақ жақсарулардың деңгейі,
тұтынушылардың қанағаттандырудың күткен деңгейі,
ұйым жұмысшыларының дамуы.
Сапа аймағындағы саясат мына шартты жақсаруда пайдаланылады:
бүкіл ұйымда сапа аймағының мақсаттарын түсіндіреді,
тұтынушылар күтімін ақтау және қанағаттандыруды әрқашан жақсарту,
әсерлі жазылып қызметкерлерге жеткізілуі керек.
5.3 Сапаны жобалау
Стратегияның жобалау және ұйымның сапа аймағындағы саясаты сапа
Мақсаттарды қойған уақытта басшылыққа мынаны ескерген жөн:
қазіргі және болашақтағы ұйым қажеттіліктері және нарық қызметі,
басшылық жағынан сәйкес қорытынды талдау,
қазіргі өнім мінездемелері және үрдістер көрсеткіштері,
қызығушылық танытқан жақтарды қанағаттандыру деңгейі,
өзіндік бағалау нәтижесі,
мақсатқа жетуге қажет ресурстар.
Басшылық ұйымдағы сапаны жобалауды өз жауапкершілігіне алуы керек.Нәтижелі
ұйымның стратегиялық қойылымы,
ұйым мақсаты,
заңдық және нормативті талаптарды бағалау,
көрсеткіш үрдістерін бағалау,
жақсару мүмкіншілігі.
Басшылық жүйелі түрде шығысты талдау қажет ол нәтижелілікті
Ұйымның жоғарғы басшылығына сәйкес қызметкерлерге жауапкершілік беріп олар
Жоғарғы басшылық басшылық төрағасын бекітіп ол сапа менеджмент
5.4 Басшылық жағынан талдау
Жоғарғы басшылыққа өз жұмыс аумағын кеңейту қажет,үрдіс барлық
Жоғарғы басшылық жобаланған уақыт межесінде ұйымдағы сапа менеджменті
сапа аймағындағы және жақсарудағы нәтижелілік жағдайын білу,
аудиттер нәтижесі және ұйымның өзіндік бақылауы,
бенчмаркинг нәтижелері,
стратегиялық қатанастағы жағдай,
сапаға қатысты қаржы нәтижесі,
ұйымға әсер ететін басқа факторлар,қоршаған орта шарты,әлеуметтік және
Талдау аумағын кеңейту арқылы сапа менеджменті жүйесінің нәтижелілігін
Қосымша көрсеткіштер әсерлікті өсіру үшін пайдаланылады:
үрдіс көрсеткіштері және өнім сипатына қатысты мақсаттар,
ұйымды жақсартуға арналған мақсаттар,
ұйым құрылымының жарамдылығын бағалау,
тәуекелді азайту жоспары,
ұйымның болашақ қажеттілігіндегі стратегиялық жоспарлар.
Талдау үрдісін бағалауға қаншама жазба қажет сонша жүргізілуі
Ұйым мақсаттарына жету үшін жоғарғы басшылық қажетті ресурстарды
Ұйымды жақсарту үшін келесі ресурстарға көңіл бөлген жөн:
нәтижелі, әсерлі, өз уақытында ресурстардың болуы,
өнеркәсіпті жақсартуға материалды ресурстар,
жанды ресурстар, интеллектуалды қажеттілік,
ақпарат технологиясы және ақпарат менеджменті,
болашақ ұйым менеджерлерін, көшбасшыларын дамыту,
болашақ қажеттілік ресурстарын жоспарлау.
Ұйым өз мақсаттарына жетуде қызметкерлердің көмегіне жүгінгені жөн:
қызметкерлердің дайындығын жоспарлау,
қызметкерлердің жауапкершілігін бнеіту,
еңбегін бағалау және марапаттау,
екі жақты ақпарат ауысуын қамтамасыз ету,
жұмысшылардың қажеттіліктерін талдау,
әсерлі топты жұмыспен қамтамасыз ету,
жұмысшылардың ұйымға кіру жіне шығу себептерін зерттеу.
Ұйымның өндіріс ортасы оң әсерін тигізуі тиіс. Адамдық
техникалық қауіпсіздікті ескеріп, қорғану ортасын жасау қажет,
эргономикалық көрсеткіштер,
жұмыс орындарының орналасуы,
әлеуметтік қарым-қатынас,
ұйым жұмысшыларының қызметі,
температура, ылғалдылық, жарықтық,
гигиеналық факторлар, жиілік, шулы діріл және ластану.
Ұйым басшылығы қаржы ресурстарының бөлінуін және басқарылуын қамтамасыз
6. Өнімнің жасалуы
Жоғарғы басшылық ұйымның нәтижелі және әсерлі фунциялау үрдісінде
Үрдіс нәтижелілікті және әсерлі функциялануға қажетті деңгейде құжатталуы
Ұйым басшылығы тұтынушылар талаптарын қанағаттандыратын өнімнің жасалу үрдісін
Үрдіс менеджментін анықтауға мынадай жоспарлар кіреді:
«шығысқа » және «кіріске» талаптары,
үрдістер ішіндегі түрлері,
үрдіс талдауы, сенімділік сұрақтарын есептеу,
бағалау және тәуелділікті азайту,
өзгерістерді басқару үрдістерде және өнімде.
Көмекші үрдістер мысалына жататындар:
ақпарат менеджменті,
жұмысшылар дайындығы,
қаржыға қатысты сала,
қызмет көрсетуді қамтамасыз ету және инфрақұрылғы жұмысын қамтамасыздандыру,
маркетинг.
6.1 Жоспарлау және өңдеу
Жоғарғы басшылық ұйымда жоспарлау және енгізу үрдістері жұмыс
Ұйым басшылығы сонымен қатар потенциалды тәуелділікті азайтуды қамтамыз
мінезін талдау және келесі қателіктерді жөндеу,
сенімділікті талдау,
қатынас диаграммасы,
ранжирлеу әдісі,
модульдеу әдісі.
Жоғарғы басшылық өнімді өңдеуде сәйкес талаптарға қол жеткізіп
қалдықты азайту,
кадрлар дайындау,
коммуникация және ақпаратты тіркеу,
инфрақұрылымды жақсарту,
қиындықтарды жақсарту,
мониторинг әдістерін пайдалану.
Ұйым басшылығы өніммен қатынасын, үрдісін анықтап енгізу керек.
7. Өлшеу, талдау және жақсарту
7.1 Жалпы нұсқаулар
Өлшеу нәтижелері фактыларға негізделіп шешім қабылдайды. Жоғарғы басшылық
Өлшеу мысалдары ұйым көрсеткіштерінің үрдісі болып табылады:
өлшеу және өнімді бағалау,
үрдіс өлшеу мүмкіншіліктері,
жобалау өлшеу мақсаттарына жетуі,
тұтынушылардың қанағаттандыруды өлшеу.
Ұйым әрқашан мониторинг жүргізіп өз нәтижелерін тіркеу керек
Өлшеу, талдау және жақсартуды жүргізгенде келесі аспектілерді ескерген
А) Өлшеу нәтижелерін ақпаратқа айналдырып ұйымға пайда әкелуі
В) Ұйыммен қолданатын өлшеу әдістері периотты талданып отыруы
алынған көрсеткіштерді дәлдікке және толықтыққа негізделу керек,
С) Тұтынушылар қанағаттығын өлшеу ұйымды бағалау өмірлік қажет
қарастыру керек,
Д) Ақпарат беруде сәйкес әдістер енгізу керек,
Е) Сапа менеджменті жүйесі өзіндік бағалап жиі тексеру
Жоғарғы басшылық сапа менеджмент жүйесінің жақсаруын функциянерлеуге нәтижелі
тұтынушылар қанағаттандыруын зерттеу,
ішкі аудит,
қаржы көрсеткіштерін өлшеу,
өзіндік бағалау.
Жоғарғы ұйым басшылығы өзіндік бағалауды жүргізу механизмін жүргізу
Ұйым өлшеуге талаптарын енгізу керек. Өнімді өлшеуді жүргізіп
Ұйым талдау әдістерін жүргізіп, өнімді өлшеуге пайдаланылады, ол
сынау және бақылау протоколдары,
өнімді қабылдайтын құжаттар формасы,
сәйкестік сипаты.
7.2 Сәйкессіздікті басқару
Жоғарғы басшылық ұйым жұмысшыларына жауапкершілік беріп үрдістің әр
Ұйым жұмыс орындалу кезінде сәйкессіздіктерді жоюда ақпараттық тіркеу
Ұйым басшылығы нәтижелі және әсерлі үрдіс жүргізуде көрсетілген
Шешімді өлшеу нәтижеінде талдауға негізделіп алынады, сонымен қатар
Шешімді, әсерлі және нәтижелі фактор негізінде алады:
бекітілген талдау әдістерін қолдану,
сәйкес статикалық әдістерді пайдалану,
логикалық талдау нәтижелеріне негізделіп шашім қабылдайды.
Нәтижелі бағалауға басшылық ұйымының барлық бөліктеріндегі ақпараттарды қатыстырып
қарқындылығы,
тұтынушыларды қанағаттындыру дәрежесі,
өз үрдістернінің әсерлігі және нәтижелілігі,
бәсекеге тұрарлығы.
7.3 Жақсарту
Қйым басшылығы әрқашан нәтижелілікті және әсерлік үрдістерін өсіруге
Жоғарғы басшылық жақсарту құралы ретінде дұрыстауды қамтамассыз ету
Дұрыстауды таңдаудағы ақпарат көздерінің мысалы:
тұтынушылар шағымы,
сә йкессіздік есебі,
ішкі аудан есебі,
басшылықтан нәтижелерді талдау,
талдау нәтижелерінің мәндері,
өлшеу нәтижелерінің қанағаттандыру дәрежесі,
сапа менеджменті жүйесінің сәйекес жазбалары,
ұйым жұмысшылары,
үрдістерді өлшеу,
өзіндік өлшеу нәтижелері.
Ұйым дұрыстауға кететін шығынды қарастырып отырған ақауларды жоюға
Ұйым дұрыстау үрдісіне сәйкес түрде себебінің талдауын көрсету
Басшылық ұйымдағы шығынды азайтып өнім сипатын және үрдіс
8. Қызмет көрсету және өндіру операциялары
Ұйым жоғарғы басшыға өнім өндіру үрдісін басқаруда ИСО
қалдықтарды азайту
мамандар даярлау
байланыс және ақпаратты тіркеу
жеткізушілер мүмкіншіліктерін дамыту
инфрақұрылымды жақсарту
үрдіс әдістерінен және үрдіс берілістерін жақсарту
маниторинг әдістерін қолдану
Ұйым өндірісті және қызмет көрсетуді жоспарлап басқарылатын шартта
Басқарылатын шарттар келесідей формулада болуы тиіс:
а) өнімді сипаттайтын ақпараттың болуы,
в) жұмыс пайдалану тәртібінің болуы,
с) сәйкес қондырғыны пайдалану,
д) өлшеу және маниторинг құрылымдарының болуы және пайдалану,
е) өлшеу және маниторинг жүргізу,
ж) өндіру, жеткізу және жеткізгеннен кейін саланы жүргізу.
Ұйым ИСО 9001:2000 стандарты талаптарына кіретін идентификация және
Тұтынудағы идентификация және аңду мыналарға қажет:
өнім статусын фиксациялануда, қосымша бөліктерін қосқанда қажет
үрдіс мүмкіншіліктерін және фиксация статусында қажет
салыстырмалы зерттеулер нәтижесінде мысалы, өнімді маркетинг зерттеу нәтижелерінде
келісім талаптарына байланысты, мысалы, өнімді шақыру мүмкіншіліктері.
сәйкес заңы және нормативті талаптармен.
өнімді қолдану немесе пайдалану.
қауіпті жадығаттарды пайдалану.
табылған тәуекелдерді азайту қажет.
Ұйым қызығушының танытқан жақтарға және басқа тұтынушылар активіне
өнімге қосуға жеткізілген, қосымша бөліктер немесе компоненттер.
жаңартуға немесе техникалық қызмет көрсетуге, жөндеуге жеткізілген, өнімдер.
тұтынушы өзімен жеткізілген, қаптама жадығаттар.
қызмет көрсетуге пайдаланатын тұтынушы жадығаты.
тұтынушы атынан жасалатын қызметтер, мысалы, үшінші жаққа тұтынушының
Тұтынушының интеллектуалды меншігі, техникалық талаптар, сызбалар және паттентелген
Ұйым басшылығы өнімді өндіру үрдістерін анықтау
Басшылық өнімдік өмірлік циклде жұмыс жадығатында сақтайтын оның
Ұйым барлық қызығушылық танытқан жақтарды өнімнің барлық өмірлік
Басшылық басқа қызықуан жақтардың және тұтынушылар талаптарын қанағаттандыруды
Ұйым верификация үрдістерінің нәтижелерінде тұтынуды азайтуда өлшеуде және
8.1 Менеджмент ресурстары
Жоғарғы басшылық ұйым стратегияның орныдалуына және мақсаттарға жетуде
Саланы жақсарту үшін ұйым келесі ресурстарға көңіл бөлгені
ресурстарды нәтижелі, әсерлі және өз уақытысында жеткізу,
өнімді жақсарту жадығаттар ресурстары,
материалды емес ресурстар, интеллектуалды меншік,
инновациялық сипаттағы әрқашан жақсартылатын механизмдер және ресурстар,
ұйым құрылымы, менеджмент жобасына және матрицалық менеджмент құрылымы,
ақпарат менеджменті және ақпарат технологиясы,
қызметкерлерді оқыту және білім алу мақсат бағытты дайындық
ұйым болашақ менеджерлерінде көшбасшылық қасиеттерін дамыту,
табиғи ресурстарды пайдалану және ресурстардың қоршаған ортаға әсері,
болашақ ресурстарды тұтыну жоспары.
Басшылық сапа менеджмент жүйесі көмегімен нәтижелілікті және ұйым
әрдайым жұмысшылардың дайындығын және карьерлік өсуін жоспарлау,
жұмысшылардың жауапкершіліктерін бекіту,
жеке және топтың мақсаттарда, көрсеткіштер үрдісінің менеджменті және
еңбектерін мадақтау және марапаттау,
ашық екіжақты ақпарат ауысуға жағдай тұрғызу,
өз жұмысшыларының тұтынуларын талдау,
әсерлі командалық жұмыспен қамту,
жұмысшылар ойы және ұсыныстарының ақпаратын тарату,
өз жұмысшыларының ұйымға келу және шығу себептерін зерттеу.
Басшылық ұйымдағы жұмыстардың компоненттілігін нәтижелік және әсерлігін қамтамасыз
Тұтынушылардың компоненттілігін қарастырғанда мына ақпараттарды ескерген жөн:
стратегиялық және оперативті жоспарлармен, мақсаттармен байланысты болашақ тұтынулар.
Басқарушы мамандар және жұмыс күшінің күткен тұтынуларын қамтамасыздандару.
Ұйымдағы үрдістердің, әдістердің және қондырғылардың өзгеруі.
Жеке жұмысшылардың компоненттілігін бағалау.
Ұйымға қатысты стандарттар сонымен бірге заңды және нормативті
Тұтынушылар талаптарын қанағаттандыруды жоспарлауда жұмысшыларды оқыту және дайындауды
Оның мақсаты жұмысшылардың тәжірибесімен, білімімен қатар олардың
Оқыту және дайындауда таланттарды орындаумен, тұтынуларды қанағаттандыру, тұтынушылар
Ұйымдағы мақсаттарды, жұмысшылар дамуын сақтауды сақтау үшін дайындауды
жұмысшылар тәжірибелілігін
жасын және анық білімдерінің көрінісі
көшбасшылық және басқарушылығы
жақсарту және жоспарлау әдістері
команда жасау әдістері
қиындықтарды шешу әдістері
қоғамдық ортадағы мәдениет деңгейі
тұтынушылар талаптарынан шығу және нарықты білу.
Жұмысшыларды оқыту және дайындауда қызықтыру үшін келесі сұрақтарды
ұйым болашағын көру
ұйым мақсаты және саясаты
ұйымдастырылған өзгертулер және дамуы
жақсарту үрдістерін енгізу
творчества мен жаңаланудан пайда
ұйымның қоғамға әсері
жаңа қызметкерлерге кіріс бғдарламалары
алдында дайындалған жұмысшылардың квалификациясын өсірудегі периодты бағдарлама
Дайындау жұмысына кіреді:
мақсаттар
дайындау бағдарламасы және әдістері
қажетті ресурстар
ішкі көмекшілерді анықтау
дайындық нәтижесін бағалау, жұмысшылар компетентілігін өсірудегі
жұмысшылар дайындығының нәтижесін және ұйымға әсерін өлшеу.
Жүргізілетін дайындықты ұйымдағы нәтижелілік пен әсерлікті бағалап, алынған
Өнімді жасауда басшылық қажеттіліктерді қарастырғанда инфрақұрылымды анықтау қажет.
Өнімді нәтижелі және әсерлі жасаудағы инфрақұрылымды анықтауда келесі
а) инфрақұрылыммен қамтамасыздандыруда, функционалды мүмкіншіліктер және пайдалану сипаттамасын,
б) техникалық қызметкөрсету әдістерін өңдеу және енгізу, ол
с) тұтынушынық көзқарастан инфрақұрылымды бағалау
д) инфрақұрылыммен байланысты экологиялық аспектілерді ескеру, олар рациональды
Инфрақұрлымға табиғи көріністер әсер етеді, оларды басқару мүмкін
Ұйым жақсару үшін басшылық өндіріс ортасын жұмысшыларды қанағаттандырып,
техникалық қауіпсіздік сақтау тәртібі, заттарын пайдалану
экономикалық көрсеткіштер
жұмыс орындарының орналасуы,
әлеуметтік қарым-қатынас,
ұйым жұмысшыларына қызмет көрсету,
температура, ылғалдылық, жарықтылық, вентиляция
гигиеналық факторлар, жиілік, шум, діріл және ластану.
Ұйым басшылығы негізгі ресурстарға көңіл бөлуі қажет, ол
өзінің ақпараттық тұтынуларын көрсету,
ішкі және сыртқы ақпарат көздеріне кіруді қамтамассыздандыру
ұйымда пайдаланатын ақпаратты білімге айналдыру
ақпарат және білімді өз стратегиялық ойларында және мақсаттарында
сәйкес қорғауды және ретті қамтамассыздандыру
ақпаратты пайдаланудан алынатын пайданы бағалау, ол білімді және
8.2 Өзіндік бағалауды басқару нұсқалары
Өзіндік бағалау – жақсылап ойланған бағалау, ол нәтижесінде
Қазіргі уақытта өзіндік бағалаудың көптеген түрлері бар, олар
Осы тақырыпта көрсетілген өзіндік бағалаудың әдісі ұйымдағы сапа
ИСО 9004 бойынша өзіндік бағалаудың түрін ерекшеліктері:
сапа менеджмент жүйесінің барлық бөліктерінде және кез-келген үрдісте
Бүкіл ұйымда немесе бөліктерінде қолданылады.
Ішкі ресурстарды пайдаланумен жылдам орындалады.
Кешенді командамен немесе жоғарғы басшылық қолдайтын ұйымдағы бір
Халықаралық дәрежеге сәйкес сапа менеджмент жүйесінің дәрежесін
ИСО9004 өзіндік бағалау әдісі сапа менеджмент жүйесін ИСО9004
Өзіндік бағалау сапа менеджменті жүйесіндегі ішкі аудитті ауыстыра
8.3 Саланың жетілу дәрежесі
Өзіндік бағалау саладағы жетілу дәрежесі кесте А1-де көрсетілген.
Саланың жетілу дәрежесі.
Жетілу дәрежесі Сала деңгейі Түсіндірме
1 Пішіндімен, түрде болмайды Жүйелік дәлелдеудің болмауы, нәтижелердің
2 Қиындықтар тудыратын түрлер Туындайтын қиындықтарға негізделген жүйесі
3 Тұрақты формаланған жүйелі түр Үрдістерге негізделген жүйелі
4 әрдайым жақсаруға көңіл бөлу Жақсару үрдісін пайдалану;
5 Өз класында ең жақсы сала Жақсы интегралданған
8.4 Өзіндік бағалау сұрақтары
Сапа марапаттауы моделі, сонымен қатар өзіндік бағалау моделдері
Өзіндік бағалау ұйымның жетілуін бағалаудың жеңіл әдісін
Өзіндік бағалаудың құжаттандырылған нәтижелері.
Өзіндік бағалаудың сұрақтарын бағалаудың көптеген түрлері бар. Жетілу
Бір түрі А2 кестесінде көрсетілген.
Кесте А2
Өзіндік бағалау нәтижелерінің жазбасының мысалы
Бөлімше Сұрақ№ Байқалған нәтижелердің фактік әсері Рейтинг Жақсарту
5.2 4 а) Біздің үрдіс басқа осындай үрдістерде
5.2 4 в) Бізде бұл сұрақтарға жүйе жоқ
Жауапты
Өзіндік бағалау ұйым тұтынуына сәйкес жұмсақ қолдануға болады.
ИСО 9004 өзіндік бағалаудың потенциалды пайдамен байланысты.
Өзіндік бағалау нәтижесіндегі сұрақтарды шешуге көптеген жолдар бар.
8.5 Әрдайым жақсару үрдісі
Әрдайым үрдістердің жақсаруы ұйымның стратегиялық мақсаты болуы керек,
а) қазбалы жобалар, ол үрдістерді жақсартуға және қайта
Бар үрдістермен жұмысшылар жүргізіледі, үзіліссіз үлкен қадамдармен жалғасады.
Қазбалы жобалар әдеті бар үрдістерді қайта жобалау мәнінде
мақсаттарды анықтау және жақсаруы жіберілетін жобалауды жасау;
бар үрдістерді талдау және өзгеру мүмкіншіліктерін қарастыру;
жақсару үрдістерін анықтау және жобалау;
жақсаруды жасау;
жақсару үрдістерінің верификациялау және вамдациялау;
жеткен жақсаруларды бағалау, алынған сабақтарды қосқанда.
Қазбалы жобалауды менеджмент жобасының әдістерін пайдаланып нәтижелі және
Ұйым жұмысшылары үлкен қадамдармен үзіліссіз жақсарудың ойларының жақсы
Жоғарыда айтылған жақсартудың кез келген мысалдарды қосуға
а) жақсару объекттері: үрдіске қатысты қиындықты тауып, аймақты
б) Қазіргі жағдайы: Жүргізілетін үрдістің нәтижелілігін және әсерлігін
с) Талдау: Қиындықтың түпкі себебін табу қажет.
д) Мүмкін шешімдерді табу: ерекше шешімдерді зерттеу керек.
е) Қорытындыны бағалау: Қиындық себептері жойылғанын жақсарту
ж) Жаңа шешімді енгізу және стандарттау: ескі үрдісті
з) Жақсарудан кейінгі үрдістің нәтижелілігін жіне әсерлігін бағалау:
Жақсару үрдістерін басқа да қиындықтарда қайталап, сонымен қатар
Жұмысшылардың жақсару жайындағы жұмыстармен таныстырылуын, жоғарғы басшылық ескеріп
үлкен емес топтар құрып, осы топтың көшбасшысын таңдау
Жұмысшыларға өз жұмыс орындарын тексеру және жақсарту құқығын
Жұмысшылардың сапа менеджментіне жалпы ұйым жұмысындағы тәжірибесін білім
Қорытынды
ИСО 9004 халықаралық сандары «Сала жүйесін» П2 комитетінен,
ИСО 9004 сапа менеджментінің үлкен мүмкіндіктерін пайдаланыдып жақсартуға
ИСО 9004 әрқашан жақсару арқылы ИСО 9001 шегінен
ИСО 9004 бойынша өзіндік бағалау сапа менедменті жүйесінің
Жүйелендіру ұйымда әрқашан жақсартылуын көрсетеді.
Құжаттама сапа менеджменті жүйесінің нәтижелігін дәлелдеп отырады сапа
Қаржылық ресурстар. Шығын мен кіріс арасындағы түсінікті қамтамасыздандырады
Талдау мәндері. Фактілерге негізделіп иесін қабылдайды.
Жақсарту. Ұйымның нәтижелігін және әсерлігін өсіреді.
Қолданылған әдебиеттері
1. Халықаралық стандарт ИСО 9004:2000
2. Халықаралық стандарт ИСО 9001:2000
2