ЖОСПАР
КIРIСПЕ 3
1 Сұраныс және сұранысқа әсер ететін
2 Ұсыныс және ұсынысқа әсер ететін
Қорытынды 13
ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI 15
КIРIСПЕ
Рынок механизмiнiң қызмет етуiнiң негiзi “сұраныс”
Кез келген тұтынушы нарықта ұнатымдылығымен артық
Бiрақ шын мәнiнде тұтынушылардың табысына байлаынсты
Қазақстан Республикасы бүгiнгi таңда әлемдегi орны
Рыноктық механизмдi жалпы түрде экономиканың мәселелерiн
Нарықтық экономиканың ерекшелiгi де сол, онда
Нарықта әрбiр тұлға тұтынушы болып табылады
Сұраныс теориясында үш түрлi икемдiлiк коэффициентi
Нарықты жағдайларды зерттегенде сұраныстың не себептi
1 Сұраныс және сұранысқа әсер ететін
Сұраныc - бұл нарықта болатын, ақшамен
Тауардың нарықтық бағасы мен сұраным мөлшерінің
Сурет 1. Сұраным қисығының қисығы.
1 Суреттен көріп отырғанымыздай баға- Р1
Сұраным заңы бойынша, егер баға төмендесе,
Қисық сызығының оңға / Д1 Д2/
Сурет-2. Сұраныстағы өзгеріс.
Нарықтық сұраныс толып жатқан факторлардың әсері
бағаның деңгейінен;
сатып алушылардың ақшалай табысынан;
тұрғындардың ұнатуынан және артық бағалауынан;
нарықтық шамасынан;
жиналған мүліктен;
сатып алушылардың санынан және басқалардан.
Сұраныс көлемінің оны анықтайтын факторлардан тәуелділігі
Мұндағы:
- берілген тауарға сұраным мөлшері;
Ғ - сұраныстың оны
Б - берілген және кездескен
- тұрғындардың ақшалай табысы;
- тұтынушылардың ұнатуы немесе артық бағалануы;
М - жиналған мүлік
Тауарға сұраныстың мөлшері тұрғындардың ақшалай табысының
Баға неғұрлым жоғары болса, соғұрлым
Сұраныс жағдайына көптеген, оның ішінде экономикалық
Кәсібилік (білім дәрежесі, айналысатын кәсібі мен
Ұлттық діни сипаттағы және басқа да
Нарықты басқару дегеніміз- осы факторлардың көмегімен
Мұндағы
Еа - сұраным икемділігінің коэффициенті
сұраным көлемінің өсу проценті
бағаның төмендеу проценті
Әртүрлі тауарлар тобына сұранымның икемділігі бірдей
Сонымен сұраным - төлем мүмкіндігі
Сұраныс дегеніміз - берілген бағада
2 Ұсыныс және ұсынысқа әсер ететін
Ұсыным - бұл нарықта тұрған немесе
Ұсыным, өндірілген тауарлардың ассортименті (әр алуан
Нарықтық бағамен өндірушілердің ұсынғысы келетін тауарлар
Ұсыным қисығының сызығы, әдетте оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа
3-сурет – Ұсыныс қисығы.
Жоғарыда көрсетілген кесте шығарылатын өнім көлемінің
Баға –Р1, өнім -Х1 сәйкес, ал
Ұсыным мөлшерінің көбеюі ұсыным қисығының сызығын
1-сурет – ұсынымның өзгеруі.
Ұсыным қисығының сызығына қандай факторлар әсер
Ұсыным детерминатикалық: ұсыным қисығы сызығының өзгеруін
1-кесте
Ұсыным қисығы сызығының өзгеруі
1
Ресурстар бағасының өзгеруі
Материялдық тыңайтқыштарға бағаның төмендеуі бидайдың ұсынымын
2 Технологияның өзгеруі
Жүгері зиянкестеріне қарсы тиімді инсектицидті жасау
3 Басқа тауарлардың бағасының өзгеруі Қой
4 Салықтар мен дотацияларды өзгерту Сигареттерге
5 Бағаның өзгеруін күту Болашақта мұнайға
Нарықтық бағаның көтерілуіне жауап ретіндегі ұсыным
Еs-ұсыным икемділігінің коэфиценті
%Xs-ұсыным көлемінің өсу проценті
%P-бағаның өсу проценті
Ұсынымның икемділік коэфиценті, егер нарықтық баға
3
Қорытынды
Жоғарыда айтқандарға қорытынды жасасақ, тауар шаруашылығы
Рыноктық механизм өз қызметінің кәсіпкерлік екендігін,
Рыноктық механизмде тепе-теңдік орнату тенденциясы өзіне
Бағамен ұсыныстың өз бетінше ауытқуы өндіріске
ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI
Пиндайк Р., Рубинфельд Д. Микроэкономика.
Хайман Д.Н. Современная микроэкономика: анализ
Гальперин В.М., Игнатев С.М., Моргунов В.И.
Экономическая теория. / А.И. Добрынина, Л.С.
Әубәкiров Я. Ә. Байжұманов Б.Б.
С.Әкiмбеков, А.С.Баймұхаметова, У.А. Жанайдаров / Экономикалық
Мұхамедиев Б.М. Микроэкономика: Оқу құралы.
Мамыров Н.Қ., Есенғалиева Қ.С., Тлеужанова М.А.
Есипова В.Е. Цены и ценообразование. Учебник
Мэнкью Н.Г. Принципы экономикс. –
Статистическии ежегодник. Алматы. – 2004г.
2
Д
P
Нарықтық
Тауарлар саны
P
Q
P
S
Q
S
P
Q