МАЗМҰНЫ
КIРIСПЕ 3
І БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ ДЕВИАНТТЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН ӘЛЕУМЕТТІК
1.1. Жастардың девианттық мінез-құлық даму классификациясы,
1.2. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізу
ҚОРЫТЫНДЫ 16
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 18
КIРIСПЕ
Жастардың ауытқитын мiнез-құлыққа жасайтын социологиялық зерттеулердiң
Қазiргi кездегi жастар үшiн ең маңызды
Девианттық мiнез-құлықтың әлеуметтiк алғышарттарының барлығының себептерi,
Әсiресе қазiргi кезде жастардың үлкен-үлкен қалаларда,ауылдық
І БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ ДЕВИАНТТЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН ӘЛЕУМЕТТІК
1.1. Жастардың девианттық мінез-құлық даму классификациясы,
Социология шегiнде арнайы социологиялық теория пайда
Девианттық мiнез-құлық мәселелерi әлеуметтiк жанжал теориясының
Девианттылықты бағалау критериi бұқаралықтың достастығына, “өзiне”
Бiрақта девианттық мiнез-құлықтың спецификалық критериiнiң бағасын
Шындығында, қандай мiнез-құлық кез келген дәуiрде
Девианттық мiнез-құлыққа баға беру критерийiн анықтау
Көптеген жұмыстардың нәтижесiнде девианттық мiнез-құлық концепциясының
Қазақстанда осындай мiнез-құлықтың элементтерi, мысалы, қылмыскерлiк,
Ал Қазақсанда осы мәселелердi кейiнгi жылдары
Қазiргi кезеңдiк, отандық девианттық мiнез-құлық социологиясында
Бiрақта девианттық мiнез-құлықтың критерииiн анықтау өзгеруде,
Әлеуметтiк норманың толығырақ анықтамасын беру үшiн,
Ал қазiргi кездегi автор В.Д. Плаховтың
Бiрақ бұларды бiр бiрiнен ажырату мүмкiн
Мысалы, құдайлар нормасы мен “истеблишмент”, ұрылар
Немесе, мысалы, әрбiр мемлекеттегi iстелген қылмыстарға
Отандық және шет елдiк әдебиеттердi зерттей
Бiз алдыңғыда айтқанымыздай, кез келген нормалардан
Осы пәннiң басқа бiр бөлiгi, ол
Осыннан барып кiлттiк негiзге жақындауға болады,
Бiз анықтағандай девианттық мiнез-құлық дегенiмiз –
Тар мағынасында алғанда девианттық мiнез-құлық деп
Алдымен бiз “девиация” түсiнiгiн қарастырамыз. Девиация
Осы түсiнiктер арасындағы мағынасында әртүрi ерекшелiктер
Осы түсiнiктерге берiлген мiнез-құлықтың индивидуалдылық формалары
Негативтi ауытқу – шындық нормалардың қандай
Позитивтi ауытқулар – бұл қандай да
Қылмыс – ол қылмыстық құқықтың қандай
Деликт – бұл қандай да бiр
Девианттық мiнез-құлықтың индивидуалды формалары осындай.
Девианттық мiнез-құлықтың индивиуалды формалары массалық ауытқудың
Сонымен қатар, бiз девианттық мiнез-құлықтың негiзгi
Бiздiң көзқарасымыз бойынша девианттық мiнез-құлық iс-әрекеттерi
Девианттық мiнез-құлықтың келесi түрi ретiнде, бiз
Әлеуметтiк нормаларды бұзу салқынқанды немесе салқынқынды
Девианттық немесе деликвенттiк мiнез-құлықты келесi негiздерi
Яғни заңға қайшы iс-әрекеттердiң барлығы немесе
Әлеуметтiк өмiрде мынадай жағдайлар болуы мүмкiн,
Бұл әсiресе әлеуметтiк кризистер, тереңдетiлген реформалар,
Девианттық мiнез-құлықтың пайда болуы типологиялық топтардың
Осыған ұқсас типтендiру адамдар санасындағы бұрынғыдан
Басқа көзқарасқа сүйенсек формасы мен түрiне
Келтiрiлген классификацияда күрделi жетiспеушiлiктерден ада болған,
Сол үшiн де бiздiң көзқарасымызша, ауытқитын
Осы айтылған жағдайларға толығырақ тоқтап өтейiк.
Әрине осы түсiнiктердiң құқықтық мемлекет тұрғызу
Құқықтық және моральдық нормалардың сәйкес келуi
Құқықтық нормалар олардың орындалуы мемелекеттiк билiктiң
Девианттық мiнез құлықтың субъектiлерi ретiнде жекелеген
Девианттық мiнез-құлықтың индвидуалдық нормаларында ғылыми әдебиеттерде
Схема-1.
Девианттық мiнез-құлықтың негiзгi түрлерi.
Девианттық мiнез-құлық
Биморальдық мiнез-құлық
Заңға қайшы мiнез-құлық
Деструктивтi мiнез құлық
Асоциалды мiнез-құлық
Құқықтық iс-әркеттер
Қылмыс
Iшiмгерлiк, маскүнемдiк, нашақорлық, өзiн-өзi өлтiрушiлiк, жезөкшелік
Зинақорлық, фанатизм, конформизм, мазохизм
Схема-2.
Девианттық мiнез-құлық формаларын индивидуалдық класификациялау.
Девиация
Позитивтi ауытқу
Нейтралды ауытқу
Негативтi ауытқу
Моральдық iс-әрекет
Заң бұзушылық
Деликт
Қылмыс
Девиантты мiнез-құлықтың механизмiн қарастырғанда адамдардың сыртқы
1.2. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізу
Маскүнем, наркоман, жезөкше, әртүрлі жыныстық жолмен
Жалпы еңбекпен-түзету жүйелері (түрмелер, тергеу изоляторлары,
Бас бостандығынан айыру орны гомосексуализмнің нағыз
Девианттық мінез-құлық бастапқыда дәлелсіз болады. Жастар
Әлеуметтік бақылаудың негізгі факторларына мыналар жатады:
1. Әлеуметтік бақылау әдістері мен құралдары
2. Репрессивті ықпал ету шараларын барынша
3. Әлеуметтік қолдау көрсетудің өте икемді
4. Жалпы адамзаттық құндылықтар мен адамгершілік
5. Зорлық зомбылықты, зұлымдықты және ашық
6. Бұқаралық ақпарат құралдары, оқу және
ҚОРЫТЫНДЫ
Девиацияны ең алдымен әлеуметтiк құбылыс ретiнде
Әлеуметтiк девиация мынадай жағдайларда пайда болады:
қоғамдық тәртiптiң, теңдiктiң бұзылуы, нәтижесiнде кері
Индивид пен қоғам арасындағы қоғамның әлеуметтiк-экономикалық
Қоғамдық қатынастарға тигiзген зиянның деңгейiне байланысты,
Жастар ортасындағы әлеуметтiк әдiлдiк сезiмiнiң пайда
Қазақстан Республикасының суверенитетiнiң толығымен дамымағандығы бiздiң
Бiздiң социологиялық зерттеуiмiздiң нәтижелерi бойынша жастар
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Иваненков С.П. Проблемы социализации современной молодежи.
Ковалева А.И. Социализация личности: норма и
Первова И.Л. Ассоциальное поведение детей и
Джаманбалаева Ш.Е. Общество и подросток: социологически
Ковалев А.Г. Психология личности. –М: 1985.
Лихачев Б.Т. воспитательные аспекты обучения. –М.1985.
Шур М.Э. Наше преступное общество: социальные
Джаманбалаева Ш.Е. Особенности социализации подрастающего поколения//Казахстанское
Молодежь и общество на рубеже веков.
18