ЗАТТАР МАССАСЫНЫҢ САҚТАЛУ ЗАҢЫ
Заттар массасының сақталу заңын ең бірінші
Заңның қазіргі кездегі тұжырымдамасы:
химиялық реакцияға қатысатын заттардың
Ломоносовқа тәуелсіз бұл заңды 1789 ж.
Атом-молекулалық ілім тұрғысынан
Энергияның сақталу заңы былай тұжырымдалады: энергия
Сонымен, заттардың массасының
Материя барлық жағдайда
Масса мен энергия арасындағы
Е = mc2
мұндағы Е -
Заттар массасының сақталу
ҚҰРАМ ТҰРАҚТЫЛЫҚ ЗАҢЫ
Құрам тұрақтылық заңын
Алыну жолына қарамастан
Мысалы СаО мырыш
2 Са + О2
СаСО3 = СаО
Са/ОН/2 = СаО + Н2О
Алыну әдістеріне қарамастан,
Атом - молекулалық ілім
ЕСЕЛІК ҚАТЫНАС ЗАҢЫ
1803 жылы ағылшын
Еселік қатынас заңынан
Егер екі элемент
Мысалы, азот оттегімен
Сандық анализінің берілгені.
Оксидтің
формуласы Құрамы Азоттың бір бөлігіне келетін
тырмалы мөлшер.
азот оттегі
N2O 63,7 36,3 0,57 1
NO 46,7 53,3 1,14 2
N2O3 36,8 63,2 1,71 3
NO2 39,4 69,6 2,28 4
N2O5 25,9 74,1 2,85 5
Еселік қатынас заңынан
Сондықтан, бір элементтің
АВОГАДРО ЗАҢЫ
Италян ғалымы Амидео
1811 жылы Авогадро
Бірдей жағдайда /бірдей
Авогадро, жай газдардың
Н2 + Сl2
Сонымен егер, жай
Авогадро заңынан маңызды
Мұндай сандар, егер
Қалыпты жағдайда кез-келген
Авогадро заңы заттың салыстырмалы молекулалық массасын
Авогадро заңынан: газдардың бірдей көлемдерінің массаларының
мұндағы m1 - бірінші
Бір газдың белгілі
Салыстырмалы газ тығыздығын
, бұдан
Газдың мольдік массасы
Газдың тығыздығын ең
СО2 мольдік массасы
Көбінесе газдардың тығыздығы
Заттың мольдік массасын
Мысалы: 0,7924 г
Көлемі 22,4 тұратын
Олай болса, хлордың
Газ күйіндегі заттардың
мұндағы,
- қалыпты қысым
және температурадағы To /273°K/
Газдардың мольдік массаларын
мұндағы
Р - газдың қысымы,
- газдың көлемі,
- заттың массасы, г
М - мольдік масса,
Т - абсолюттік
- универсал газ
ЭКВИВАЛЕНТ. ЭКВИВАЛЕНТТЕР ЗАҢЫ
Химиялық элементтер бір-бірімен
Қазіргі кезде эквиваленттің
Элементтің эквиваленті дегеніміз
НСl, H2S, NH3, SiН4
Элементтің 1 эквивалентінің массасын
Заттың эквиваленттік массасын
Химиялық эквиваленттің атомдық
Күрделі заттың эквиваленті дегеніміз - оның
Химияда эквивалент, эквиваленттік
Элементтердің немесе күрделі
Бұл заңның математикалық
мұндағы
және -
Э1, Э2
Эквиваленттер заңының негізі,
Қышқылдың эквиваленті оның
Мысалы, күкірт қышқылының
Негіздік амфотерлік гидроксидтердің
Сонымен, алюминий гидроксидінің
Тұздардың эвиваленті оның молекулалық
Күрделі заттардың эквивалентінің
Н3РО4 + NaOH =
реакциясында, қышқылдың бір
Оның эквиваленті
Н3РО4 + 2NaOH =
.
Н3РО4 + 3NaOH =
Эквиваленттер заңдарын есептер
Есептің шартынан табамыз
- 5,6 = 3,2
Эквиваленттер заңы бойынша,
немесе
Бұдан ЭFe =
Темір атомының мольдік
Солай етіп темірдің 28
Сонымен, темір эквиваленті
Газ күйіндегі заттардың
Эквиваленттік көлем деп
Заттың эквиваленттік көлемінің
Қалыпты жағдайда 22,4л
Мысалы. эквивалентті металдың
Оттегінің эквиваленттік көлемі
мұндағы
- оттегінің эквиваленттік
- металдың массасы
- оттегінің көлемі
- металдың эквиваленттік
Есептің берілгенін қойып,
бұдан
Есептің шартынан, металдың еківалентті
Бұдан, металдың атомдық
ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬДЫҚ БӨЛІМ
Лабораториялық жұмыс.
Мырыш массасының эквивалентін
Мырыштың эквиваленттік массасын
+ 2НСl =
Мырыштың эквиваленттік массасын анықтау үшін аспан,
Аспаптың жұмысқа дайындығын тексереміз.
Егер судың деңгейі
Аспаптың дұрыс екенін
Қышқылға мырышты араластырамыз.
Мырыштың бәрі еріп
Тәжірибенің нәтижесін кестеге
ЕСЕПТЕУЛЕР.
1. Металл ығыстыратын сутектің
2. Ауаның температурасы
3. Абсолюттік температура
4. Кестеден судағы
5. Атмосфералық қысымды
6. Сутектің қысымын
7. Бөлінген сутектің массасын Менделеев
8. Эквиваленттер заңы бойынша
9. Мырыштың атомдық
10.Тәжірибеден алынған жолмен
Химияның негізгі заңдары мен түсініктері "Мырыштың
Әрбір студент тапсырманы
ӨЗ БETIMEH ОРЫНДАУҒА APHAЛҒAH СҰРАҚТАР.
1. Химиялық элементтің эквиваленті
а/ элементтің валенттілігі
б/ тұрақты шама әрқашан болама?
2. Эквиваленттер заңы
3. Әртүрлі құрамына қарай,
элементтің қосылысында тұрақты
а/ хлорда
4. Қалыпты жағдайдағы
а/ 11,2 л
б/ 11,2 л
в/ 5,6 л
5. Металдың эквиваленттік
Оның эквиваленттік массасының
а/ 24 г/моль,
6. FеСl2 және
лары бірдей бола
а/ иә, б/
7. СrСl3 және
а/ иә, б/
8. Ауадағы хлордың
а/ 2,44 б/
9. 2,24 г
а/ 14 б/
ӘДЕБИЕТТЕР.
1. Б.В. Некрасов. Жалпы
2. Н.В. Глинка.
3. Химия курсы.
4. Н.Л. Глинка. Жалпы
МАЗМҰНЫ.
1. Kipicпe
2. Атом-молекулалық ілімнің негізгі
3. Стехиометриялық заңдар мен
4. Эксперименталдық бөлім.
5. Есептеулер
6. Өз бетімен орындауға
7. Әдебиеттер.
8. Мазмұны.
ЭКВИВАЛЕНТ
Вариант I
1. Какой объем при нормальных условиях
А Б В
22,4 л 1 л
2. У какого вещества эквивалент равен
А Б В
H2SO4 KOH FeCl2 HBr
3. Сколько грамм - эквивалентов содержит
А Б В
Один.
4. Металдардың коррозиясы. Оларды қорғау әдістері.
Коррозия деп металдардың өзін қоршаған ортамен
Электрохимиялық коррозия кезінде метал бетінде әртүрлі
Анодта бөлінгенде металдың анодтық тотығу процессі
Me — ne = Me,
Катодта - сутегі иондарының тотықсыздануы (орта
2Н + 2е = Н2, немесе
О2 + 2Н2О + 4е =
Катодта тотықсызданатын иондар, немесе молекулалар деполяризаторлар
Металдарды қорғаудың бірден-бір әдісі жабындар деп
Мысал 4.1. Қышқыл ортада (HCL) мыспен
Шешуі. Стандартық электродтық потенциалдың өлшемі бойынша
= -1,18в. = 0,34в.
гальваникалық жұпта түзілетін марганец анод, ал
Анодтық процессте: Мn - 2е =
Катодтық процесс: 2Н = 2е =
Гальваникалық элементтің схемасы
(-) Mn /HCl/ Си (+).
Мысал 4.2. Зақым тиген темірге күміспен
Шешуі. Күміспен қаптауда зиянын тигізген жерде
Осыдан катодта оттегінің тотығуы жүреді.
О2 + 2Н2О + 4е =
Ал темір еріп кетеді.
Fe-2e = Fe .
Fe иондар OH қабымен ерімейтін Fe
4Fe (OH) + О2 + 2
Мысал 4.3. Мыспен қаптаудың беткі қабатының
(-) Zn /H2SO4/CU (+)
35 с. ішінде гальванопардан катодта 0,07
Шешуі. Гальваникалық элементтің максимальдық ток күші
I = mF/Э
Мұндағы, I - ток күші
М - катодта 1с ішінде бөлінген
F- Фарадей тұрақтысы, Кл/моль
Э - анодтан жасалған металдың эквиваленттік
1с ішінде катода 0,07:35 = 0,002
формуласы белгілі
Мұндағы
- сутегінің эквиваленттік көлемі, л/моль
Гальваникалық элемент ток күшін береді I
m =