Жоспар
Кіріспе
I-ТАРАУ. Депозитті теориялық тұрғыдан сипаттау
1.1.Депозит туралы түсінік
1.2.Депозиттің сыныпталуы
II-ТАРАУ. Республикадағы банктердің депозиттік операцияларын сипаттау
2.1.Коммерциялық банктердің депозиттік операциялар
2.2.Жеке тұлғалардың депозиттерін сақтандыру
III-ТАРАУ.Депозиттік операцияларды дамыту жолдары
Қорытынды
Қолданылған Әдебиеттер
Кіріспе
Депозит ( латын тіліне аударған depositium сақтауға берілген
Депозит дегеніміз ерекше ұйымға, яғни банкке клиенттердің уақытша
Еліміздің банктер жүйесінің жақын арада дамып келе жатқандығына
Әйгілі экономист К.Маркстің айтуынша «Банктер біреуге несие беріп
Депозиттік операциялар банктердің негізгі ресурс көзі болып табылады.
1. Депозит түсінігін жетік білу және оның нарықтық
2 . Республикада қалыптасқан коммерциялық банктердің депозиттік операцияларын
3 . Бірнеше коммерциялық банкердің депозит түрлерімен, пайыз
4. Қазақстан Республикасының жеке тұлғалардың депозитттерін кепілдендіру (сақтандыру)
Осы тұрғыдан өз алдыма мынандай мақсаттар қойдым:
- депозит туралы теориялық әдебиеттерді талдау;
- нарықтық жағдайда болып жатқан өзгерістерді республикадағы депозит
I-ТАРАУ. Депозитті теориялық тұрғыдан сипаттау
1.1 Депозит туралы түсінік
Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті қаражаттармен
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне байланысты
- депозтттік қаражаттар;
- депозиттік емес қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп тараған депозиттер құрайды.
Депозит - бұл клиенттердің (жеке және заңды тұлғалардың)
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті
Пассивті депозиттік операциялар - бұл клиенттердің уақытша бос
1.2. Депозиттің сыныпталуы
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың және депозиттердің шоттарының әр
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
талап етуіне дейінгі депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинақ салымдары;
бағалы қағаздар.
Сондай-ақ, олардың төмендегідей белгілеріне байланысты жіктеуге болады:
мерзімдеріне қарай;
салым иелерінің категориясына қарай;
қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына қарай;
басқа.
Салым иелерінің катигорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге
жеке тұлғалардың шоттарына;
кәсіпорындар және акционерлік қоғамдардың шоттарына;
жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
қаржылық мекемелердің шоттарына;
шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бұл салым иелерінің
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар
мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әр түрлі шағын коммерциялық
әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
есеп айрысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражаттары және олардың шоттарындағы қаражаттар;
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттарға қаражаттар , шаруашылық
Ал, кемшілігі - бұл шот бойынша пайыз мүлдем
ақша салу және оны алу кез келген уақытта
Бұл депозиттер есебінен қолма-қол ақша мен чекпен аударымдар
Шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз
Банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттарды үшін
талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, коммерциялық банк Орталық
Бұл депозиттің үлес салмағының көбеюі, банктің өтімділігіне деген
Бұл депозиттердің тарту шығындары аз болып келеді, яғни
Мерзімді депозит - бұл банктерде белгілі бір мерзімге
Бұл депозит түрі алдын ала хабарлаудан кейін немесе
Бұл салымның ерекшелігі - талап еткенге дейінгі депозитке
Депозиттің бұл түрін алдын ала хабарлау негізінде немесе
Мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:
Меншікті мерзімді депозиттер;
Алдын алуы ескертілетін мерзімді депозиттер.
Меншікті-мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:
30 күнге дейінгі:
30-90 күнге дейінгі;
90-180 күнге дейінгі;
180 күннен 360 күнге дейінгі;
360 күннен жоғары.
Мерзімді депозиттер бойынша, салым иесінен алдын ала хабарлау
Мерзімді депозиттердің мынадай ерекшеліктері болады:
есеп айырысу үшін пайдаланылмайды, әрі мұндай шоттарға ешқандай
шоттағы қаражат баяу айналады;
тұрақты пайыз төленеді;
пайыз мөлшерінің ең жоғарғы деңгейі Ұлттық банкі тарапынан
ақшаны алуы туралы салым иесінің алдын ала хабардар
бұл шоттағы қаражаттар бойынша ең төменгі мөлшерде резервтер
бұл депозиттерді мерзімі өткенше трансакциялық мақсатқа жұмсауға болмайды;
Мұндай депозиттер шотынан қажетті уақытта, қажетті мөлшерде ақша
Тағы бір кеңінен таралған депозиттердің түрі – жинақ
Банктер үшін мұндай шоттар қосымша жұмыстарды талап етеді:
Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозитті ресурстардың біршама
Жинақ салымдарының тұрақты мерзімі болмайды. Бұл салымдардың түрі
Жинақ салымдарының төмендегідей ерекшеліктері болады:
ақшалай қаражаттар сақтауда тұрақты мерзім болмайды;
шоттағы қаражатты алдын ала алу барысында ешқандай да
ақшаны шотқа саларда немесе шоттан аларда міндетті түрде
Отандық банктік тәжірибеде жинақ шоттар тек жеке тұлғаларға
Отандық банктік тәжірибеде жеке тұлғаларға ашылатын жинақ салымдары
мерзімді жинақ салымдары;
қосымша жарна қосатын мерзімді жинақ салымдары;
ұтыс салымдары;
ақшалай-заттай ұтыс салымдары;
мақсатты және ағымдық салымдар;
алдын ала алуын хабарлайтын салымдар;
валюталық салымдар.
Мерзімді жинақ салымдарға тұрақты мерзімі белгіленетін және сол
Қосымша жарна қосатын салымдар - бұл шоттағы қаражатқа
Ағымдық жинақ салымдар, негізінен, жалақы, зейнетақы, үздіксіз төлемдерді
Мерзімді депозиттер мен жинақ салымдарының бір түріне депозиттік
Депозиттік және жинақ сертификаты - бұл салым иесіне
Депозиттік және жинақ сертификаттары иемденуіне қарай екі түрлі
Атаулы сертификаттар;
Мәлімдеуші сертификаттар.
Атаулы депозиттік және жинақ сертификаттары бұл салым иелерінің
Депозиттік және жинақ сертификаттар сатылған тауарлар және көрсетілген
Әлемдік банктік тәжірибеде депозиттік сертификаттардың мынадай екі түрі
Аударылатын;
Аударылмайтын.
Аударылмайтын депозиттік сертификаттар салым иелерінің қолдарында болып, уақыты
Аударылатын депозиттік сертификаттар басқа бір тұлғаларға екінші нарықта
Жинақ сертификаты жеке тұлғаларға арналып шығарылады. Жинақ сертификатының
Мерзімді депозиттік және жинақ сертификаттары мерзімінен бұрын төлеуге
II-ТАРАУ. Республикадағы банктердің депозиттік операцияларын сипаттау
2.1.Коммерциялық банктердің депозиттік операциялар
Қазіргі таңда коммерциялық банктердің депозит ашу үшін өздерінің
Казкоммерцбанктің 5 наурыз 2005 жылдың жаңа стратегиясына байланысты
Жаңа салым «Свобода»:
Алғашқы минималды жарна көлемі 75000 теңге немесе 500$/Э
Салымды сақтау мерзімі - 1-12, 13-18 ай.
12 айға дейінгі сақталатын салым бойыншп пайыз мөлшері
Бөлшектеп алу мүмкіндігі бар
Салымшының ағымдағы шотына аудару немесе салымшының қалауы бойынша
Сонымен қатар төмендегі салым түрлеріне өзгерістер енгізілуде.
Салым «Лучший»:
қазіргі алғашқы минималды салым көлемі 500$/Э немесе 75000
қосымша жарналар кезкелген мерзімде және кезекпен қабылданады.
«Доверительный», «Детский» салымдары бойынша:
алғашқы минималды жарна көлемі 100$/Э, 15000 теңге болды.
«Классический» салымы
алғашқы минималды жарна көлемі 100$/Э, 100 теңге.
Қосымша жарналар кезкелген уақытта немесе кезекте салу мүмкіндігі
«Пенсионный» салымы бойынша:
алғашқы минималды жарна көлемі 100$/Э немесе 15000 теңге.
Жаңа сақтау мерзімі енгізілді - 24,36 және 36
36 айға дейінгі сақтау мерзімі бар депозиттерге пайыз
Қосымша жарна салу мүмкіндігі бар.
АҚ «Казкоммерцбанк» 16.02.2000 жылдан бастап салымдарды кепілдендіру жүйесінің
«Лучший» салымы:
«Лучший» салымы - бұл қосымша жарналар арқылы депозит
сақтау мерзімі 3,6,12,18,24,36 және 36 айдан жоғары.
Пайыз мөлшерлемесі 3,6,12,18,24 және 36 айға салынған салым
Салым бойынша марапат келісім – шарт тоқтатылғаннан кейін
Салымның минималды сомасы 75000 теңге немесе 500$/Э. [15]
«Лучший» салымы бойынша марапат мөлшері. ( 1 кесте
3 ай 6 ай 12 ай 13 ай
Теңге
АҚШ доллары ($)
Евро ( Э )
5,9 %
3,9 %
3,5 %
6,0 %
4,0 %
4,0 %
9,0 %
5,0%
5,0 %
9,5 %
6,5 %
5,4 %
9,7 %
6,5 %
5,5 %
10,0%
6,5 %
6,0 %
10,0%
6,5 %
6,5 %
11,0%
7,5 %
7,0 %
«Банк Туран Алем»-нің салымдары «Формула успеха», «Сезонный», «Детский»,
« Формула успеха » салымы. ( 2 кесте
3 ай 6 ай 7 ай 9 ай
Теңге
АҚШ доллары
Евро
5,9 %
5,9 %
3,9 % 6,0 %
4,0 %
4,0 % 8,0 %
4,8 %
4,8 % 8,5 %
4,9 %
4,9 % 9,0 %
5,0 %
5,0 % 9,0 %
6,0 %
6,0 % 9,5 %
6,2 %
6,2 % 9,7 %
6,49 %
6,49 %
« Сезонный » салымы. ( 3 кесте
3 ай 6 ай 7 ай 9 ай
Теңге
АҚШ доллары
Евро
5,9 %
5,9 %
3,9 % 6,0 %
4,0 %
4,0 % 8,0 %
4,8 %
4,8 % 8,5 %
4,9 %
4,9 % 9,0 %
5,0 %
5,0 % 9,0 %
6,0 %
6,0 % 9,5 %
6,2 %
6,2 % 9,7 %
6,49 %
6,49 %
11
« Детский » ( 4 кесте )
Қосымша жарналар бойынша аралық мерзім.
3 ай 6 ай 9 ай 12 ай
теңге
АҚШ доллары
Евро
5,9 %
3,9 %
3,9 % 6,0 %
4,0 %
4,0 % 8,5 %
4,9 %
4,9 % 9,0 %
5,0 %
5,0 %
« Пенсионный » салымы. ( 5 кесте )
1 ай 3 ай 6 ай 7 ай
Теңге
АҚШ доллары
Евро 4 %
3 %
3 % 5.9 %
3.9 %
3.9 % 6.0%
4.0 %
4.0 % 8.0 %
4.8 %
4.8 % 8.5 %
4.9 %
4.9 % 9.0 %
5.0 %
5.0 % 9.7 %
6.2 %
6.2 % 9.29 %
6.49 %
6.49 %
« Капилка » салымы. ( 6 кесте )
1 ай 2 ай 3 ай 4 ай
теңге 1,0 % 1.5 % 2.0 % 2.5
АТФ – Классик салымы Классикалық депозит ақшаны салу
Депозит артықшылығы:
жинақ сақтаудың тиімді нысаны
тартымды және тұрақты сыйақылар мөлшері
сыйақыны төлеу банктік келісім шарттың әрекет ету мерзімі
- Депозит мерзімі Ақшаны салудың ыңғайлы мерзімдері 1
- Минималды сома 10 000 теңгеден, 100 АҚШ
- қосымшалар қарастырылмаған
- Бөлшектеп алу қарастырылмаған
- Ерекше ұсыныс кепілдендірілмеген салымдар 50 мың АҚШ
- Пайыз мөлшерлемесі валютаға және депозит салу мерзіміне
«АТФ – Классик»
Минималды салым сомасы 100 USD, 100 EURO, 10
« Бас офисқа » минималды салым сомасы 500
1 ай 3 ай 7 ай 12 ай
Теңге
АҚШ доллары
EURO
3,5 %
2,0 %
1,5 %
5,5 %
3,5 %
3,0 %
6,0 %
4,0 %
3,5 %
8,0 %
4,5 %
4,0 %
9,0 %
5,0 %
4,5 %
10 %
6,5 %
6,0 %
10,2%
6,8 %
6,5 %
10,5 %
7,0 %
6,8 %
11 %
7,8 %
7,0 %
Депозиттік салым ставкасы ( пайыз мөлшерлемесі ) әр
2004 жыл бойынша жеке тұлғалардың салымдары бойынша сыйақы
Банк атауы Сақтау мерзімі 1 ай 3 ай
АҚ «Народный банк Казахстана» Теңге
USD 4,5-6,5
3.5-4 6-7
4-4.5 9-10,5
5-5.5 10 -11
6-6.5
11
7
Ақ «Казкоммерцбанк» Теңге
USD 2,5
2 3,5-5
2,7-4 5-6
3,3-4,5 4-5
7-8,5 5-5,5
6,5-9,5 9-10
9-10
АҚ «Центркредит» Теңге
USD 5-6,5
4,5-5 5-5,5
5-5,5 7-8,5
6,5-7 8,5-9
8 9-11
8,5-9,5
АҚ «Банк Туран Алем» Теңге
USD 4
3 6,7-8
4,3-6 6,8-9
4,4-6,5 9-10
5,3-7,6 10,4
12,2 10-12
12-8,3 10-13
6,7-8,3
7,0-8,7 АҚ «Темірбанк» Теңге
USD 4
3 6-7
4,2-4,5 6,8-7
4,3-4,5 9-10
5,3-5,5 10-11
6,5-6,8 10-11
6,8-7
АҚ«Валют-Транзит банк» Теңге
USD 4
3 6,5-7
3,5-4,5 7
4-4,5 10
5,5 11
7 11
7 11-12
8 12
8
Салымшылардың жастық катигориясын талдау ( 9 кесте )[7]
Салымшылар жастары Проценттік үлесі ( %)
20-30 жасқа дейін
30-40 жасқа дейін
40-50 жасқа дейін
50-60 жасқа дейін
60-70 жасқа дейін
70 жастан жоғары
Барлығы 7 %
15 %
19 %
21 %
23 %
15 %
100 %
Депозит нарығындағы өзгерістер жыл сайын өсуде. Өйткені 2002,
Депозиттік құрылым ( 10 кесте )
Депозиттер 2002 жыл
Сомасы Үлестік салмағы Сомасы Үлестік салмағы
Талап еткенге дейінгі
Қысқа
Орта мерзімді
Ұзақ мерзімді
Барлығы
3070085,63070085,6
584449,8
5722248,9
1060285,1
10437069 29,4
5.6 %
54,8 %
10,2 %
100 % 5984792
1185194.5
6315905.6
3942186.6
17428078 34.5%
6.8 %
36.2 %
22.6 %
100 %
Банк жүйесіндегі резиденттер депозиттерінің көлемі тамызда 4,7-ға (жыл
Ұлттық валютадағы депозиттер 4,4 %-ға көбейіп, 522,4 млрд
Заңды тұлғалардың депозиттері 6,8 %- ға өсіп, 561,7
Халықтың (резидент еместерді қоса алғанда) салымдары бір айда
Тамызда банктік емес заңды тұлғалардың теңгелік мерзімді салымдары
Резиденттердің жалпы депозит көлемі депозиттік ұйымдарда қыркүйек айында
Ұлттық валютада депозиттер 6,0 % өсті, яғни 554,1
Заңды тұлғалардың депозиттері 7 % -ға 600,8 млрд
Халықтың салымдары (резидент еместерді есептегенде) банктерде қараша айында
Қыркүйекте орташа сыйақы мөлшерлемесі мерзімді депозиттер бойынша заңды
2004 жылдың соңғы айында резиденттердің жалпы депозит көлемі
Ұлттық валютада депозиттер 8,2 %-ға, 624 млрд теңгеге,
Депозиттің салмағының өсуі заңды тұлғаларының салымдарының үлесімен 21,6
Халықтың салымдары ( резидент еместерді есептегенде ) екінші
2005 жыл бойынша депозит нарығында өсу дәрежесі тұрақты
2005 жылдың ортасында депозиттердің ұлттық және шетел валютасында
Заңды тұлғалардың депозиттері 1,4 % 954,5 млрд теңгеге
Халықтың салымдары ( резидент еместердің есебін қоса алғанда
Жеке тұлғалардың депозиттерін сақтандыру
«Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) кепілдік беру (сақтандыру)
«Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) кепілдік беру (сақтандыру)
«Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) кепілдік беру (сақтандыру)
Қордың Директорлар Кеңесінің құрамы:
1. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің төрт өкілі
2. Қазақстан қаржыгерлері Ассоциациясының төрағасы
3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің өкілі
4. Қордың Бас Директоры
Қордың қызметіне күнделікті басшылықты Бас Директор жүзеге асырады.
«Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) кепілдік беру (сақтандыру)
1999 жылғы мамырда Қазақстан қаржыгерлерінің бірінші Конгресінде республика
Әлемдік тәжірибеде барлық экономикалық жағынан дамыған елдерде депозиттерді
Г. А. Марченко - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің
Қорды құрүдың мәні әуелбастан айқын және түсінікті. Қаржы
Және бұл жүйені салымшылардың ақшасын сақтауға деген құқығына
Салымдарға кепілдік беретін Қордың бірінші басшысы Майко Оразымбетқызы
2003 жылғы сәуірде салымдарға кепілдік берудін Қазақстанның депозиттерді
Жүйені қурған және оған екінші деңгейдегі алғашқы банктердің
«ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДЕПОЗИТТЕРГЕ КЕПІЛДІК БЕРУ ҚОРЫ» АҚ
2004 жылғы 31 желтоқсандағы аяқталған бір жылғы
ТАЗА ПАЙДА МЕН ЗИЯН ТУРАЛЫ ЕСЕБІ
(қазақстандық мың теңгемен)
Баптардың атаулары 2004 ж. 2003 ж.
(аудит жасалмаған)
Пайыздық табыстар 405,173 447,455
Пайыздық шығыстар (235) -
ПАЙЫЗДЫҚ ТАЗА ТАБЫС 404,938 447,455
Бағалы қағаздар бойынша таза табыс 22,131 65,171
Басқа табыс 250 78
ПАЙЫЗДЫҚ ЕМЕС ТАЗА ТАБЫС 22,381 65,249
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫСТАР 427,319 512,704
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ШЫҒЫСТАР (69,303) (63,817)
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ПАЙДА 358,016 448,887
САЛЫҚ САЛЫНҒАНҒА ДЕЙІНГІ ПАЙДА 358,016 448,887
Пайдаға салынған салық бойынша шығыстар (51) -
ТАЗА ПАЙДА 357,965 448,887
Бас директор - Мәженова Б.М.
Бас бухгалтер - Шәріпов М. Т.
«ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДЕПОЗИТТЕРГЕ КЕПІЛДІК БЕРУ ҚОРЫ» АҚ
2004 жылғы 31 желтоқсандағы жағдайы бойынша
ЖЫЛДЫҚ БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСЫ
(қазақстандық мың теңгемен)
Баптардың атаулары 2004 ж. 2003 ж.
(аудит жасалмаған)
АКТИВТЕР
Ақшалай қаражаттар және олардың баламалары 136,480 28,868
Бағалы қағаздарға инвестициялар:
- сатуға арналған қолда бар бағала қағаздар 7,708,250
Қорланған тозуды шегергеннен кейінгі негізгі қаражаттар 6,110 5,184
Басқа активтер 472,662 391,463
АКТИВТЕРДІҢ БАРЛЫҒЫ 8,323,502 6,042,023
МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЖӘНЕ АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ МЕНШІК КАПИТАЛЫ
МІНДЕТТЕМЕЛЕР:
Мерзімі ұзартылған салықтың міндеттемелер 51 -
Депозиттерге өтем төлеу резерві 5,779,580 3,972,943
Басқа міндеттемелер 156,212 39,386
Міндеттемелердің барлығы 5,935,843 4,012,329
АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ МЕНШІК КАПИТАЛЫ:
Жарғы капиталы 1,000,000 1,000,000
Резервтер 1,387,659 1,029,694
АКЦИОНЕРЛЕРДІҢ МЕНШІК КАПИТАЛЫНЫҢ БАРЛЫҒЫ 2,387,659 2,029,694
МІНДЕТТЕМЕЛЕР МЕН АКЦИОНЕРЛІК МЕНШІК КАПИТАЛДЫҢ БАРЛЫҒЫ
АКЦИОНЕРОВ 8,323,502 6,042,023
Екінші деңгейлі банктерді міндетті салымдарды сақтандыру қорының жүйесіне
Қордың басқармасы шешімді төмендегі талаптар орындалғанда қабылдайды:
1) Банк әлемдік стандартқа өту бағдарламасына қосылу керек.
2) Есептік капиталының сомасы Қорға кіру алдында 3
3) Банк өтініш берер алдында 3 ай бойы
4) Осы сұрақ бойынша Ұлттық банктің берген ұсынысы
5) Ұлттық банкте тізімі бар халықаралық аудиторлық ұйымның
Банк қорға кіру үшін №1 формадағы өтініш сұрауы
Қордың басқармасы банк өтініш бергеннен кейін 1 ай
Банк қор рұқсат бергеннен кейін 15 күн ішінде
Құжаттардың бәрін тапсырған соң қор 10 күн ішінде
Келесі міндетті жарналар « жеке тұлғалардың салымдарын (
Қор рұқсат беруден бас тартса немесе алғашқы міндетті
Қорға кіру кезінде жеке тұлғалардың салымдары туралы есетеулер
№
Атауы Есептің саны сома
1.
2.
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
2.1.5
2.1.6
2.1.7
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5 Ұлттық және шетел валютасындағы жеке тұлғалардың салымдары,
Талап еткенге дейінгі
Мерзімді салымдар
Жеке тұлғалардың ұлттық, шетелдік валютада салған салымдары кепілдендіру
200 мыңға дейін (теңге)
200 мыңнан 600 мың теңгеге дейін
400 мыңнан 600 мыңға дейін (теңге)
600 мыңнан 800 мыңға дейін (теңге)
800 мыңнан 1000 мыңға дейн (теңге)
1000 мыңнан 5000 мыңға дейін (теңге)
5000 мыңнан жоғары (теңге)
Доллар және евродан басқа шетел валютасында салынған мерзімді
Доллар, евро, теңгеде салынған мерзімді салымдар, міндетті коллективті
Ұсынбалы салымдағы ақшалар
Сеніммен басқарылатын банкке берілген ақшалар
Кәсіпкерлік қызметпен білімсіз айналысатын жеке тұлғалапдың салымдары
Кепіл ретінде банк алдында немесе үшінші тұлғалардың алдында
Осы банктің акционері және қызметкердің 5% акциясы бар,
х
х
х
х
х
х
х
х
х
Негізінде бұл қор туралы мәселе 1999 жылы мамыр
Қордың негізгі мақсаттарын ескере отырып, яғни халықтың депозиттерін
Нәтижесінде Қор өз қызметінде әрдайым өсетін активтерді иеленеді.
Қазақстанда кепілдендіру қоры 2001 жылдары қалыптастыру кезеңінде болды
200 мыңға дейінгі салымның – 100 %
200 мыңнан 400 мың теңгеге дейін - 200
400 мыңнан 600 мың теңгеге дейін - 360
21
600 мыңнан 800 мың теңгеге дейін - 480
800 мыңнан 1 млн теңгеге дейін - 560
1 млн теңгеден жоғары сома - 600 мың
Банктер кепілдендіру жұмысына байланысты шығындарды өздерінің әкімшілік шығыстары
Қордың жұмысы туралы халықты таныстыру алғашында бұқаралық ақпарат
Осы қордың бірінші жылдары жұмыс істеу барысының өзінде
Салымдардың жылына ( болжам бойынша ) резидент еместерді
Осы қорға ең алғаш енген банктер:
АҚ «Банк Туран Алем»
АҚ «Банк Центр Кредит»
АҚ Народный Банк Казахстана»
АҚ «АТФ банк»
АҚ «ДАБ АВN AMRO Bank Kazakhstan»
АҚ «Темірбанк»
АҚ «Көмібанк»
АҚ «Демир банк Казахстана»
АҚ «Казкоммерцбанк»
АҚ «Нұрбанк»
АҚ «Банк Каспиийский»
АҚ «Ситибанк Казахстан»
АҚ «Нефтебанк»
АҚ «USBC банк Казахстана»
АҚ «Еврозийский банк»
АҚ «Цеснабанк»
АҚ «Иртышбизнесбанк»
АҚ «Альфа – банк»
АҚ «Валют – транзит банк»
АҚ «Техаka bank»
АҚ «Дана банк» [5]
Көбінесе қор банктерде тартылатын депозиттерді төмендегі сыйақы мөлшерлері
1 тамызд 2005 жылдан батап ( мерзімді салымдар
Теңге
Шетел валюта 6 айға қоса алғанда
6 %
4 % 12 айға қоса алғанда
9 %
5 % 36 айға қоса алғанда
10 %
6.5 % 36 айдан жоғары, қоса алғанда
11 %
7.5 %
1 тамызд 2004 жылдан батап ( шартты салымдар
Теңге
Шетел валюта 6 айға қоса алғанда
6 %
4 % 12 айға қоса алғанда
9 %
5 % 36 айға қоса алғанда
10 %
6.5 % 36 айдан жоғары, қоса алғанда
11 %
7.5 %
1 қыркүйек 2003 жылдан бастап ( талап еткенге
Теңге
Шетел валюта 2 %
2 % %
% %
% %
%
Осы қор туралы жұмыстар қазіргі таңда талқылануда. Осы
Соның ішінде салымдарды кепілдендірілген қайтарым сомасы туралы. Бұрын
2002-2004 жылдар арасында банктерде жалпы депозит көлемі 4
2002 жылдың 1 қаңтарындағы мәліметтер бойынша қордың активтер
Банк – қатысушыларының күнтізбелік жарналарының жалпы сомасы 2002
2004 жылдың 1 қаңтарындағы мәліметтер юойынша қордың активтері
2003 жылдың 1 қыркүйегінде қор активтері 5,3 млрд
Инвестициялық тәуекелдерді хеджерлеу мақсатында қор активтерінің 92% пайызы
Қордың портфелінде бар бағалы қағаздардың орташа табыстылығы 12%
Қордың негізгі мақсаты арнайы резерв құра отырып, жеке
Банктер реестрі:
Жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) міндетті ұжымдық кепілдік беру
2005 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша
ТІЗІЛІМІ
1.«ТұранӘлемБанкі» АҚ
2.«БанкЦентрКредит» АҚ
3.«Қазақстан Халық Жинақ Банкі» АҚ
4.«АТФБанкі» АҚ
5.«AБН АМРО Банк Қазақстан»ЕАБ» ЖАҚ
6.«Темірбанк» АҚ
7.«Демир Қазақстан Банк» ААҚ
8.«Казкоммерцбанк» АҚ
9.«Нұрбанк» АҚ
10.«Каспий Банкі» АҚ
11.«Ситибанк Қазақстан» АҚ
12.«Нефтебанк» АҚ
13.«HSBC Банк Қазақстан» АҚ ЕБ
14.«Еуразиялық банк» АҚ
15.«Цеснабанк» АҚ
16.«Альянс Банк» АҚ
17.«Альфа-Банк» ЕБ АҚ
18.«Валют-Транзит Банк» АҚ
19.«TEXAKABANK» АҚ
20.«Наурыз Банк Қазақстан» АҚ
21.«ТАИБ Қазақ Банкі» ЕБ ЖАҚ
22.«Бірлескен банк «ЛАРИБА-БАНК» АҚ
23.«Сенім-Банк» АҚ
24.«Қазақстанның Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ
25.«Заман-Банк» АҚ
26.«Қазақстанның Индустриалды Банкі» АҚ
27.«Қазақстан-Зираат Халықаралық Банкі» ЖАҚ
28.«Еншілік банк «Қазақстандағы Қытай Банкі» ЖАҚ
29.«Данабанк» АҚ
30.«Алаш-Банк» ЖАҚ
31.«Алматы қаласындағы Қытай сауда-өнеркәсіптік банкі» ЖАҚ
32.«Казинвестбанк» АҚ
33.«Алматы» Халықаралық Банкі» АҚ
34.«Пакістан Ұлттық банкісінің» Қазақстандағы еншілес банкі ЖАҚ
Ставкалар жөніндегі ақпарат:
«Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына кепілдік беру (сақтандыру) қоры»
25
мерзімді салымдар (депозиттер) бойынша теңгемен:
- 6 айға дейін қоса алғанда - 6
- 12 айға дейін қоса алғанда - 9
- 36 айға дейін қоса алғанда - 10
- 36 айдан жоғары - 11 % жылдағы;
мерзімді салымдар (депозиттер) бойынша шетел валютасымен:
- 6 айға дейін қоса алғанда - 4
- 12 айға дейін қоса алғанда - 5
- 36 айға дейін қоса алғанда – 6,5
- 36 айдан жоғары - 7,5 % жылдағы.
“Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттеріне) кепілдік беру (сақтандыру)
теңгемен мерзімді салымдар (депозиттер) бойынша:
- 6 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 12 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 36 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 36 айдан жоғары – жылдық 12%.
шетел валютасындағы мерзімді салымдар (депозиттер) бойынша:
- 6 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 12 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 36 айға дейін қоса алғанда – жылдық
- 36 айдан жоғары – жылдық 8%.
III-ТАРАУ.Депозиттік операцияларды дамыту жолдары
Еліміздегі қалыптасқан банктердің депозиттік операциялары қазіргі таңда даму
Депозиттік операциялардың дамуна әсер ететін бірден – бір
Елде депозиттік операциялардың дамуына кедергі жасайтын тағы бір
Қазақстан Республикасында 2000 жылдан кері жеке тұлғалардың салымдарын
ҚБА төрағасының айтуынша қор туралы заңдық жоба осымен
Болашақта кепілдендіру қорының дамуы халықаралақ ең жақсы тәжірибе
Қорытынды
Алдыма қойған мақсаттар мен міндеттерді анықтай отырып, республикадағы
Еліміздің тәуелсіздік алғанына 14 жыл уақыт өттті. Осы
Соның ішінде банктердің депозитті тарту стратегиясы айтарлықтай даму
Нарықтың негізгі сипаты бәсекелестік болып табылады. Осы бәсекелестік
Бұл жетікіліктерді айтып, кемшіліктерді айтпау мүмкін емес. Өйткені
2002,2003,2004,2005 жылдардағы депозиттік салымдардың көлеміне статистикалық талдау жасу
Өзімнің мақсатттарымның бірі депозитттерді сақтандыру қоры туралы зерттеу
Елімізде банк жүйесінің жұмыс істегеніне аз уақыт болды.
Қолданылған әдебиеттер
1. «Банктер және банк қызметтері туралы» заң/ /1995
2. АҚ «Қазақстандық жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру туралы»
3. Көшенова «Ақша, несие, банктер және валюта қатынастары»
4. Мақыш «Банк ісі» // Алматы-2003 жыл.
5. Ахметова А.Р « Фонд гарантирования вкладов –
6. Желтокосов В.М «Рынок сбережений гарантирования вкладов граждан»
7. Көшербаева «Почтово-сберегательная система депозитном рынке страны» //
8. Сапанова А.Д «Анализ эффективности системы гарантирования банковских
9. Ключников М.В «Экономическо – статитический анализ состоянии
10. Депозит нарығы // Банки Казахстана - 2005
11. Депозит нарығы // Банки Казахстана - 2004
12. Депозит нарығы // Банки Казахстана - 2004
13. Депозит нарығы // Банки Казахстана - 2004
14. Мақыш « Коммерциялық банктер » //Алматы- 2003
15. Сейтқасымов «Ақша, Несие, Банктер» //Алматы – 2001
16. Лаврушин. « Деньги, Кредит, Банки » Москва
17. www.halykbank.rz
18. www.bta.kz
19. www.cenercredit.kz
20. www.temirbank.kz.