Торғай МГА-ы Орталық және Оңтүстік Қазақстанда орналасқан ,
Оңтүстік Торғай алабы
Тұран платформаларының денесінде басты түрде солтүстік-батыс бағдарлардағы ежелгі
Мұнда, алаптың юра және бор түзілімдерінде 15 аса
Мұнай алаңдары салыстырмалы түрде қарапайым геологиялық құрылысымен және
Оңтүстік Торғай ойысының геологиялық құрылымы тұтқыштардың дәстүрлі антиклиналь
Оңтүстік Торғай алабы мен бірқатар кенорындарының ашылуы ондағы
Солтүстік Торғай алабы Орал және Сарыарқа қатпарлы құрылыстарының
Шөгінді жинақтау көлемдік жылдамдығы бойынша алап II типке
Стратиграфия
Төрттік жүйе.Бұл жүйенің түзілімдерін эолдық,элювилал,делювил, пролювиль,аллювиль және көлдік
Неоген жүйесі.Түзілімдері свиталарға бөлінген бірыңғай континентті түзілістерден тұрады.
Жөншілік свитасы(жоғарғы плиоцен – төменгі плейстоцен) су бөліктері
Қостанай(битектей) свитасын(орта – жоғарғы плиоцен) ерте заманғы эрозиялық
Павлодар свитасы(жоғарғы миоцен - төменгі миоцен) құм линзалары
Турм свитасы(төменгі – ортаңғы миоцен) әксаз қабатшықтарымен бірге
Палеоген жүйесі.
Бұл жүйенің түзілімдері континенттік олигоценді және теңіздік палеоцен
Олигоцен.Терсек,қайдағұл,шалқарнұр және үркімбай свиталарын қосып алады.
Терсек свитасы(жоғарғы олигоцен) ақ және шұбар түсті каолинді,
Қайдағұл свитасы(жоғарғы олигоцен) жоғарғы жағы сұр және қоңыр
Шалқарнұр(сары індік) свита(төменгі+ортаңғы олигоцен) құм және құмайттас қабатшықтарымен
Үркімбай свитасы(төменгі+ортаңғы олигоцен) шайылумен эоцендік теңіздік түзілімдерге жата
Эоцен.Жоғарғы эоцен(бодрак және альма жікқабаттары) қуаттылығы 250 м
Ортаңғы эоцен(симферополь жікқабаты) әксазды және кремнийлі саздар қатқабатынан
Төменгі эоцен – жоғарғы палеоцен(бақшасарай жікқабаты – кача)
Палеоцен.Ойпаңның орталық бөліктерінде таралған,карбонатты құмайттастар,құмтастар,карбонатты саздар мен әксаз
Бор жүйесі
Маастрихт жікқабаты әксаз, сазды әктас,карбонатты құмайттар және саздар
Кампан және сантон жікқабаттары глауконит және жұтаңдаған өсімдік
Турон – коньяк жікқабаттары қызыл және шұбар түсті
Сеноман түзілімдерінде қызылқиясвитасы бөлінеді, ол саздардан, құмайттастардан, континенттік
Апт – альб жастағы қарашатау свитасы сұр құмтастар,
Неокомда дауыл свитасы бөлініп шығады, оның жоғарғы жағы(200-220
Юра жүйесі
Жоғарғы юра түзілімдарі үш будадан(жоғарыдан төменге) тұрады: шұбар
Төменгі – орта юра түзілімдерін грабен-синклинальдарды түзуші, қалыңдығы(2500м)
Триас жүйесі
Триас түзілімдері Торғай МГА-ң шегінде табылады.Екі қатқабаттан тұрады:
Палеозой
Екі қатқабаттан тұрады: ортаңғы – жоғарғы девондық –
Оңтүстік Торғай ойпаңының құрылымдық планын зерттеуде жүзеге асырылатын
Құмкөл кенорыны
Құмкөл газмұнай кенорыны арысқұм ойысының шегінде Торғай шөгінді
Құмкөл құрылымы неоком түзілімдерінде 50 м және юра
Құмкөл кенорыны(Т.И.Бадаев бойынша,1987 жыл).
Арыс кенорыны
Арыс – Оңтүстік Торғай шөгінді алабының Арысқұм ойысындағы
Кенорыны 3 х 3,5 км өлшеммен 20
Бектас кенорыны
Бектас – Оңтүстік Торғай шөгінді алабының Арысқұм ойысындағы
Шоғырлары қаттық, дөңестенген, төменгі бордың неокомды терригенді түзілімдеріне
Кенорыны өнеркәсіптік игеруге әзірленген.
Арысқұм кенорыны
Оңтүстік Торғай шөгінді алабының Арысқұм ойысындағы мұнайгаз конденсатты
Мұнай жиекті газ шоғыры екі өнімді горизонт бөлініп
Газдағы конденсаттың тұрақты мөлшері – 9,4-15,2г/м3, тығыздығы 738-788
Кенорыны өнеркәсіптік игеруге әзірленген.
Ащысай мұнай кенорыны Қызылорда облысы, Тереңөзек ауданында, Жусалы
Тектоникалық планда полеозой көтерілімінің моноклиналь беткейімен байланысқан, оның
Горизонттар литологиялық құмтастар мен құмайттастардан түзілген.
Ю-0 горизонтының шоғыры табиғи қойма типі бойынша қаттық,
Юра горизонтының тиімді мұнай қанығу қалыңдығы 2,4 м,
Жинауыштары саңылаулы, терригенді Ю-0 горизонтының ашық кеуектілігі 30%
Юра шоғырларындағы мұнайдың шығымы 7 мм штуцерде тәулігіне
Мұнай жеңіл, тығыздығы 811(Ю-0) және 833 кг/м3 (М-1),
Юра мұнайында ерітілген газ ауыр, этан-пропанды(сәйкес түрде 17,29
Ақшабұлақ кенорыны
Ақшабұлақ – Оңтүстік Торғай шөгінді алабының Арысқұм ойысындағы
Кенорыны үш дөңестен күрделенген көтеріліммен байланысқан. 1605-1915 м
Кенорыны аяқталмаған барлау стадиясында.
Қызылқия кенорыны
Қызылқия – Оңтүстік Торғай шөгінді алабының арысқұм ойысындағы
Кенорыны брахиантиклиналь қатпарға байланысқан.Бұрғыланған ұңғымалармен ашылған түзілімдердің қатқабаты
Жапқыштары – қалыңдығы 10-50 м дейінгі саздар.Шоғырлы қаттық,
Кенорыны аяқталмаған барлау стадиясында.
Нұралы кенорыны
Мұнайгаз кенорыны Нұралы Қызылорда облысы Жалағаш ауданында,Жусалы теміржол
Іздеу бұрғылауы 1987 жылы басталып, сол жылы кенорыны
Тектоникалық планда Нұралы алаңы Ақсай көтерілімінің шегіндегі күрделі
Іздеу және бұрғылау ұңғымаларымен палеозойдан неоген – төрттікке
Кенорыны Ю-0 және М-ІІ-2 мұнайлы, Ю-І және М-ІІ-І
Солтүстік Нұралы деп аталатын алаңның шеткі солтүстік-шығыс бөліктерінде
Өнімді горизонттардың жатыс тереңдігі 1620-2050 м дейін өзгереді.
Юра шоғырларындығы мұнайдың бастапқы шығындары 3 мм шруцерде
Мұнай жеңіл, тығыздығы 807-838, аз күкіртті, жоғары парафинді(12,1-19,8),
Мұнай жеңіл, тығыздығы 800-845 (Батыс Нұралы телімінде -
Қоныс кенорыны
Қоныс – Оңтүстік Торғай шөгінді алабының арысқұм ойысындағы
2450 м тереңдікке дейін іздеу және барлау бұрғылаумен
Кенорыны өнеркәсіптік игеруге әзірленген.