Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
КУРС ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы
Мазмұны
XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы Қазақстан
Шетелдік зерттеушілердің қазақ жерін зерттеудегі саяси қырларына зейін
Қазақ қоғамының әлеуметтік – экономикалық және мәдени табиғатын
Шет елдердегі Қазақстанды зерттеу орталықтары.
Америка Құрама Штаттары. Соғыс, революция және бейбітшілік мәселелері
Батыс Еуропадағы басқа да зерттеу институттары.
XVIII ғасырдың 20 – шы жылдарынан бастап қазақ
Кеңес империясы кезіндегі Қазақстан тарихының батыс тарихнамада зерттелген
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Тарих кешегіге емес бүгінгіге, келешек –
Ресей империясының экономикасы мен саяси өмірі саласына Қазақстанның
Өлкеде қалыптасып келе жатқан зиялылар, мұғалімдер, дәрігерлер, саяси
XVIII ғасырда батыс еуропалық шығыстануда Қазақстанды зерттеу онша
Отаршылдық пиғылдағы патша өкіметі XIX ғасырдың екінші жартысында
Патша өкіметінің отралау саясатына деген қарсылыққа қарамастан, өлкетану
Ғылыми қоғамдарды қызықтырған тағы бір мәселе қазақ халқының
Қазақстанды басқару саласындағы әкімшілік реформаларға байланысты қазақтардың дағдылы
Өткен ғасырда еуропалықтар білімнің негізгі көзі эволюционистердің теориялық
XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы қазақ
Қазақтар туралы, олардың тарихынан әлеуметтік құрылымынан, тұрмысынан, рухани
Соның негізінде, XVIII ғаырдың соңы мен XX ғасырдың
Негізгі мақсаты мен міндеттері. XVIII ғасырдың соңы мен
1) Қазақстанды зерттеу жұмыстары мәселелеріне арналған, көрсетілген кезеңдерде
2) Тақырып төңірегінде жазылған Кеңес дәуіріндегі авторлардың еңбектерін
3) Қазақстанның егемендік кезеңдерінде жарық көрген еңбектердегі авторлардың
Жұмыстың тарихнамасы. Курс жұмысын жазу барысында баспасөз материалдары,
XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы Еуропа
Жұмыстың құрылымы. Кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер
1. XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы
1.1 XVIII ғасырда батыс еуропалық шығыстануда Қазақстанды зерттеу
Қазіргі авторлар Э. Бэкон.Л. Кралер, Дж. Уилер, Ш.
С. Гедин Орынбордан, Мәскеуден, Нижний Новгородтан тауарлар әкелінген
Шетелдіктер саяхаты, әдетте, елді мекендер арқылы жасалған, сондықтан
Қазіргі батыс тарихнамасы XIX ғасырдан белгілі әлеуметтік және
«Орыс империялық саясатының ұлттар жөніндегі модельдері» деген мақаласында
Батыс зерттеушілері, кандай да болсын факторлар мен себептерді
Кейінгі уақытга батыс тарихнамасында Кіші жүз қазақтарының Ресей
I Петрдің Азия елдеріне «қақпаны ашатын кілт» ретінде
Ағылшын тарихшысы Алэн Боджер 1980 жылы «The Slavonic
Әбілқайыр және оның 1731 жылғы қазанда Ресейге адалдыққа
деген мақаласында көп ауқымдағы деректемелер мен әдебиетке сүйене
Кіші жүз қазақтары бодандығының сипатын А. Боджер Ресей
Бұдан әрі А. Боджер тарихнама дамуының негізгі кезеңдерін,
Әбілқайырдың тарихи аренаға шығуына жәрдемдескен, Боджер атаған мән-жайлар
«Фактілер қазақ халкының Ресей бодандығын қалағаны туралы жормалдарды
Американдық Орта Азия танушы М. Ривкин сайып келгенде
Шетелдік ғалымдардың зерттеулері халықтың ұлт-азаттық күресіне марксист тарихшылардың
Неміс тарихшысы А. Каппелер 1916 жылғы көтерілістің негізгі
Кеңестік тарихнама «феодалдық-монархиялық» деп айдар таққандарды қоса алғанда,
1.2. Бірқатар авторлардың еңбектерінде ХІХ - ХХ ғасырлардың
Дж. Уорделлдің, К. Оланьон мен басқалардың еңбектерінде Орталық
Осы айқын фактілерге қарамастан, ХІХ-ХХ ғасырдың басындағы зерттеушілердің
Зертгеушілер көшпелі қоғамды бейне бір дербес әлеуметтік организм,
XIX ғасырда көшпелі мал шаруашылығын қазақтардың материалдық. өндірісінің
XX ғаырдың 60-жылдарынан бастап, әсіресе американ тарихшылары мен
Э. Бэконның «Орыстар билігіндегі ортаазиялық халықтар: мәдени өзгерістерді
Л. Крадердің «Монғол-түрік көшпелілерінің әлеуметгік ұйымы» деген монографиясы
Э. Бэкон мен Л. Крадердің методологиялық көзқарастары туралы
Тарих ғылымында дәстүрлі қазақ қоғамының әлеуметтік-экономикалық табиғатын анықтау
Йель университетінің қызметкері Альфред Хадсонның «Қазақтардың әлуметтік құрылымы»,
Басқа тарихшылар да 1917 жылға дейінгі қазақ қоғамының
Сонымен бірге бірқатар еңбектерде дәстүрлі санаттармен (хандар, сұлтандар,
Маркстік «көшпелі феодализм» тұжырымдамасын жақтаушылар өздерінің назарын мал
Номадтар мен отырықшы егіншілер, көшпелі қоғамдардың әлуметтік ұйымы
Симпозиум материалдары «екі тарихи-мәдени ареалдың үздіксіз өзара ыкпалын,
Номадтық өркениет феноменін зерттеу Қазақстан тарих ғылымының басым
XVIII—XX ғасырдың басындағы Қазақстан тарихын шетелдік зерттеушілердің еңбектері
Қазақстанның Ресей отарына айналдырылу үрдісінің бастапқы кезеңі туралы
Шетелдік нарративтік әдебиетте орыс әскерлерінің Орта және Ұлы
Бұл орайда күнделіктер мен жолжазбалардың көпшілігі суреттелетін оқиғаларды
XIX ғасырдағы Ресейдің Орта Азиямен жөне Қазақстанмен өзара
Бірқатар авторлар Кіші жүз қазақтарын Ресейден онымен вассалдық
Бертінгі кезге дейін қазақ халкының рухани және материалдық
Зерттеушілер қазақ халқының дәстүрлі мәдениетімен қатар, орыс мәдениеті
Жан Соссе, Стэфен Бланк және басқа авторлар XIX—XX
Қазақ халқының ұлттық сана-сезімінің қалыптасу проблемасын «батысқа бой
Еуропада Ш. Уәлихановтың шығармашылығы туралы алғашқы жарияланымдар XIX
Қазақтың ұлы ақыны және ойшылы А. Құнанбаев есімін
Батыстың қазіргі тарихнамасында Ш. Уәлиханов пен А. Құнанбаевтың
Мезгілсіз кайтыс болуына қарамастан, - деп жазады С.
М. Олкотт былай деп көрсетеді: Ш. Уәлиханов пен
XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басында қазақ
Өз халқын ояту жөнінде қазақ ағартушыларының алдыңғы ұрпағы
2. Шет елдердегі Қазақстанды зерттеу орталықтары.
2.1. 1919 жылы Стэнфорд университетінің жанынан құрылған болатын.
Институт кітапханасының "Орыс жинағы" дейтін қорында 1917-1924 және
Мұнда жылына орта есеппен әрқилы тақырыптарға арналған қырыққа
Гарвард үниверситеті. Массачусетс штатының Кембридж қаласына мекен тепкен.
Вашингтон университеті. Мұнда белгілі түркітанушы А. В. Велиди
Висконсин университеті. (Мэдисон қаласы). Орта Азия мен Қазақстан
Принстон университеті. Осы оқу орны Халықаралық бағдарламалар орталығының
Каролина штаты университеті мен Дьюк университеті. Осы оқу
2.2. Ұлыбританияда Орта Азия мен Қазақстанды зерттеу ісі
XX ғасырдың 80-ші жылдарының бас кезінде Орта Азияны
Германияда Ресей империясының құрамындағы түркі тілдес халықтардың тарихын
Гамбург және Калифорния университеттерінің профессоры, Германиядағы Шығыс мәселелерін
Бұл тұрғыда профессор Герхард фон Менденің еңбектерін ерекше
Германияда сонымен бірге Шығысты зерттеу жөніндегі мынадай мекемелер
Францияда 1822 жылдан бері Азиялық қоғам жұмыс істеп
Швецияда қазақтар тарихын зерттеумен И. Сванберг, М. Кришнер,
Финляндияда шығыс елдерін, олардың ішінде Орта Азия мен
Дания. Ғылыми орталықтар ішінен Эсбьерг қаласындағы Халықаралық зерттеу
Норвегияда 1990 жылы алтаистика мен түркітану проблемалары жөніндегі
Түркияда Орта Азия мен Қазақстанды зерттейтін ірі орталықтар
3. XVIII ғасырдың 20 – жылдарынан бастап қазақ
3.1. ХҮIII ғасырдың 20-шы жылдарынан бастап қазақ жеріне
Кэстль қазақтарды "орта бойлы, қара шашты, өткір жанарлы,
Суретші Әбілхайыр ханмен, оның Орынборда орыстарда аманат ретінде
Қазақтар және Орта Азиядағы басқа да көшпенді халықтардың
Қазақтар турасында Франция академиясының профессоры А. Жарри де
Батыс Еуропада, Скандинавия мен Америкада жарық көрген шығармалардың
Американ дипломаты Юджин Скайлер де қазақтарға үлкен құрметпен
Осы уақытқа дейін еңбегі ғылыми ортаға, айналымға енбей
Мәселен бұл кітабында автор қараханидтердің саяси тарихына және
Қазақстанның моңғол шапқыншылығынан кейінгі тарихы мен мәдениеті де
Ресеймен шекаралас аз халықтарды жаулап алуда белсенді рөл
Қазақ жерінің ең шұрайлы, нулы, атып алар аңы,
Кеңес империясы кезіндегі Қазақстан тарихының батыс тарихнамада зерттелген
"1917 жылдың қарсаңында, - деп жазады американдық автор
Қазақстанда орнаған пролетариат диктатурасының отаршылдық сипат алғаны Р.
Ресей Еуропамен де ұдайы жанжалдасумен келеді. Орыстардың мұндай
Азамат соғысы барысында жергілікті халықтың еркімен құрылған, оның
Ал ағылшын тарихшысы О. Кэрроу "Кеңестер империясы: Орта
Шетелдік баспасөзде Қазақстандағы 30 - жылдардағы ашаршылықта адам
1930 жылдың жазында өткен партияның ХҮІ съезінде И.
50-80-ші жылдары Қазақстанда орын алған әлеуметтік-экономикалық өзгерістер мен
Шетел зерттеушілері орыстандырудың терең тамырларын ашып, бұл саясаттың
Қабілетті шығыстанушы, христиан дінінің жанқияр уағызшысы әрі табанды
1905-1907 жылдардағы революция кезінде, деп жалғастырады ойын Р.
Принстон университетінің қызметкері Э. Дейли: "Орыстар мәдениет саласында,
Орыстар тарапынан орын алған мұндай негізсіз нәсілшілдік олардың
Егемендік пен жариялылықтың арқасында соңғы жылдары бұрын тиым
Бұл еңбектің авторы - ағылшын-француз алпауыттарының "Спасск мыс
Кейінгі концессионер, жарылқаушыларға қарағанда Нельсон Фелл орыс тілімен
Кітап римше санмен нөмірленген 17 бет кіріспеден және
Әрине, автор оқиғаларды өз пайымдауы бойынша баяндаған. Барынша
Қорытынды
XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы
Шетел ғалымдарының Қазақстанды бір қырынан ғана емес, жан
XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда ғылыми қоғамдардың дамуы
Жұмыстың бірінші тарауында, батыс тарихнамасындағы саяси дәлелдемелер бар
Жұмыстың екінші тарауында, шет елдердегі Қазақстанды зерттеу орталықтар
Жұмыстың үшінші тарауында, Кеңес империясы кезіндегі Қазақстан тарихының
Жалпы алғанда, XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Әбдәкімұлы Ә. Қазақстан тарихы (ерте дәуірден бүгінге дейін),
Қозыбаев М. Актуальные проблемы изучения отечественной истории, Алматы,
Галиев В.З. Медицинская деятельность ссыльных революционеров в Казахстане
Бекмаханов Е. Қазақстан XIX ғасырдың 20 – 40
Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық.
Күзембайұлы А., Абилев Е. История Казахстана (с древнейших