Несие ақша сияқты тарихи экономикалық дәреже болып табылады.
Несие — нарықтық экономиканың тiрегi ретiнде экономикалық дамудың
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қ.Р II-ші деңгейлі банктердің несиелендірудің
Курстық жұмыстың мақсаты несие саясатын жүзеге асырылуын
Курстық жұмыстың мақсаттарына орай міндеттері:
несие операцияларының есебінің маңызын ашу;
несие жүйесінде кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін келісім
Бірінші бөлімде несиенің мәні,несиенің түрлері, дамуы; екінші бөлім
І НЕСИЕНІҢ МАҢЫЗЫ ЖӘНЕ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Несиенің мәні мен маңызы
Несиенің мәнін анықтаған кезде бірқатар әдістемелік принциптерді ұстану
Несиенің мәнін талдауда несиенің құрылымын, қозғалыс сатыларын, несиенің
Несиеде өзгермейтін, тұрақты болып қалатын жәйіт – құрылым.
Несие беруші – несиелік мәміленің қарыз ұсынатын
Қазіргі уақытта қарызға ақша ұсынатын негізгі несие беруші
Қарызға алушы – несиелік қатынастар жағы, несие
Несиелік мәміледе қарызға алушы несие берушіге тәуелді, оған
[4, 776] .
1.2 Несиенің түрлері
Несие түрлері – бұл оның несиелерді жіктеу үшін
а) Қазақстанда несие түрлері былайша жіктеледі: несиелену объектінің
- айналым қаражатын қалыптастыруға берілетін несие;
- негізгі құрал жабдықты қалыптастыруға берілетін несие;
- ТМҚ аясында шұғыл қажеттілікке, сондай – ақ,
- өндірістің маусымдық шығыны аясында берілетін несие;
- жол үстіндегі (жолдағы) есеп айырысу құжаттары аясында
аккредитивтер;
- төлем несиелері;
ә) қамтамасыз етілуі бойынша:
- жылжымалы және жылжымайтын мүлікпен, ТМҚ – пен,
- ішінара қамтамасыз етілген;
- қамтамасыз етілуі болмайтын банкілік .
б) қайтарылу мерзімі бойынша:
- қысқа мерзімді;
- орта мерзімді;
- ұзақ мерзімді;
в) өтелу тәртібі бойынша:
- бөліп бөліп төлеу (мерзімінің ұзарту);
- бір жолғы өтеу
- кезең сайын бір қалыпты(бір қалыпты емес) өтеу.
г) тәуелді деңгейі бойынша:
- субстандартты;
- стандартты;
- күмәнді;
- сенімді;
- cенімсіз;
- ұзартпалы.
ғ) ақылығы бойынша:
- қалыпты пайыздық мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі қалыпты);
- жоғарғы пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі жоғары);
- төмен пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі төмен);
- пайызсыз.
д) салалық бағыты бойынша:
- сауда - саттық несиесі;
- өнеркәсіп несиесі;
- ауыл шаруашылық несиесі;
- құрылыс несиесі;
ж) ашылатын шот түрлері бойынша:
- жай ссудалық шот бойынша несие;
- арнайы ссуда шоты бойынша несие;
- контокорренттік шот бойынша несие;
- овердрафт бойынша несие;
- несие желісі бойынша несие.
Несиенің айрықша түріне жылдам сатылатын жылжымалы мүлікпен немесе
Ломбардтық несие - негізгі әр алуан түрлеріне құнды
Жаңартпалы несие - ( ағылшынша revolve
Овердрафт - (ағымдағы банк шотының келісімшарты аясинда несиелеу)
Коммерциялық несие. Несиенің басқа формаларына қарағанда коммерциялық
ақшалай капиталының шегінде ғана бере алады.Коммерциялық несиені тиісті
Банк несиесі. Нарықтық экономикада несиенің негізгі формасы банк
Банк несиесінің бірінші ерекшелігі – банк өз қарыз
1.3 Несиенің дамуы және қағидалары
Соңғы жылдары экономиканы комплексті реформалау арқасында Қазақстанның қаржы
Орталық Банктің негізгі мақсаты баға тұрақтылығын қамтамасыз ету.Оған
Орталық Банктің негізгі мақсатарының ішінде ақша-несие саясатын халықаралық
Келер жылдары экономика қызып кету қаупі , мемлекеттік
Валюталық режимін либерализациясын реттеудің негізгі мақсаты 2007ж бастап
Орталық Банк “қалқып жүретін айырбас бағамы’’ саясатын жалғастырады.Валюта
Орталық Банк интегралды қоғамдастықтар шегінде, ЕврАзЭС пен ТМД
Мемлекеттің экономикалық саясаты монетарлы деп аталады, негізінен ақша-несие
Көптеген нарықтық экономикасы бар елдерде ққазіргі кезде ЭМР-де
Несиелі қатынастар сферасында Орталық банктен басқа институттар жұмыс
ІІ НАРЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДАҒЫ ҚҰРУДАҒЫ НЕСИЕЛІК ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ТАЛДАУ
2.1 «ТӘБ» АҚ несиелендіру түрлері
ТҰРАН ӘЛЕМ Банкінің тұтынушылық несиелендіру бағдарламалары – бұл
Қызмет көрсетудің артықшылықтары:
Қаржыландыру құнының төмендігі. Банк кешенді несиелендірудің әртүрлі схемаларын
Пайыздық мөлшерлемелерді төмендету мүмкіндігі. Несие операциялары бойынша мөлшерлемелер
Несиелендіру мерзімін ұзарту мүмкіндігі. Несие желілері аясында жобаларды
Несие алуға берілген өтініштер жедел түрде қаралады. Банк
Аймақтарды қаржыландыру. Біздің банкіміздің қызметтерін Республиканың барлық облыс
«ТӘБ» АҚ несиелендірудің келесі түрлерін ұсынады:
Ипотекалық несиелендіру
Ипотекалық несиелендіру-сіздің отбасыңыздың беріктігінің кепілі. Элитті тұрғын үйге,
"Любимая"несие желісі!"
ТӘБ-нің өз уақыты мен жайлылықты бағалайтын клиенттеріне
«Автонесиелеу»
ТӘБ жаңа және тиімді үлгідегі автонесиелендіруді алыңыз!
Алғашқы жарна 15 пайыздан басталады, сондай-ақ, аз мөлшерде
«Әмбебап Факультеті»
Әлемнің кез-келген еліндегі оқу орны сенікі! «Әмбебап факультет»
«Жедел желі»
«ТӘБ» жедел несиелендірудің әр алуан бағдарламаларын ұсынады, олар
«Экспресс линия» - несиелендірудің бір бағдарламасындағы үш артықшылық.
бірінші артықшылығы:
Сізге 3 айдан 5 жылға дейінгі мерзімге
екінші артықшылығы:
Экспресс линия» несиелеу лимиті аясында несиенің
үшінші артықшылығы:
кепілзатты ұсыну талап етілмейді
«Экспресс зарплатная» - бұл несиелеу бағдарламасы БТА
бұл бағдарламаның негізгі артықшылығы - клиенттерді жеңілдікті пайыздық
«Экспресс альтернативная» - бағдарламаның артықшылығы – несиелеу шарттарын
осы несиелеу бағдарламасының негізгі артықшылығы - несие бойынша
«Пенсионный» жедел несиесі - несиелеу бағдарламасы «Қамқор» карточкасы
бұл бағдарламаның негізгі артықшылығы – зейнеткерге жеңілдікті жағдайда
«Экспресс линия» - несиелеудің бір бағдарламасындағы үш артықшылық.
бірінші артықшылығы:
Сізге 3 айдан 5 жылға дейінгі мерзімге несие
екінші артықшылығы:
Экспресс линия» несиелеу лимиті аясында несиенің әрекет ету
үшінші артықшылығы:
кепілзатты ұсыну талап етілмейді
«Экспресс зарплатная» - бұл несиелеу бағдарламасы БТА Банкі
«Экспресс альтернативная» - бағдарламаның артықшылығы – несиелеу шарттарын
осы несиелеу бағдарламасының негізгі артықшылығы - несие бойынша
«Пенсионный» жедел несиелеу - кредиттеу бағдарламасы «Қамқор» карточкасы
бұл бағдарламаның негізгі артықшылығы – зейнеткерге жеңілдікті жағдайда
Өзіңізге қолайлы жедел несиелеу бағдарламасын таңдаңыз:
"Жалақы жобаларына арналған жедел несиелеу " – бұл
Несиелеу «ТӘБ» АҚ ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес жүргізіледі.
КЕСТЕ 1. "Жалақы жобаларына арналған жедел несиелеу
Несие валютасы: KZT; USD
мерзімі: 3 - 40 ай
Несиенің ең аз сомасы: 20 000 теңге немесе
несиелеу ең көп сомасы: 1 000 000 теңге
Сыйақы ставкасы кем дегенде: KZT – жылдық 20%
USD – жылдық 20%
несиелеу ұйымдастыру үшін комиссия несиелеу сомасының
Өтінімді қарастыру үшін комиссия 1000 теңгеден бастап
Тиімді ставка: 35,1%-дан бастап
Қайнар көзі: «www.bta.kz»
"Жалақы жобаларына арналған жедел несие" бағдарламасының мерзімі 3
АҚШ долларында жылдық 20 %. Несиені ұйымдастыру үшін
КЕСТЕ 2. «Қамқор» карточкасы жедел несиесі
несиелеу валютасы: KZT
несиелеу мерзімі алғаш жүгінген кезінде – 12 ай
Қайта жүгінген кезінде – 24 ай
Ең аз сомасы 20 000 теңге
Ең көп сомасы 300 000 теңге
Сыйақы ставкасы 25%
Қайнар көзі: www.bta.kz
Бұл кестеде «Қамқор» карточкасы бойынша негізгі талаптары көрсетілген.
Несиелеу алу үшін сіз жасайтын қадамдар:
банкке келіп, банк менеджерінен кеңес алу;
банкке қажетті құжаттарды ұсыну;
несиені алу үшін өтініш-сауалнаманы толтыру керек (1қосымша)
несиені беру туралы оң шешімді алған соң, несиелік
несиені алу.
Өтінімді бастапқы қарастыруға қажетті құжаттар топтамасы:
жеке куәліктің түпнұсқасы;
СТТН түпнұсқасы;
ӘЖК түпнұсқасы;
үй кітабы немесе мекенжай бюросынан анықтама;
соңғы 6 (алты) айдағы жеке зейнетақы шотының жай-күйі
2.2 «КАСПИЙ БАНК» АҚ НЕСИЕЛЕНДІРУ ТҮРЛЕРІ
Ұсынылатын банктік өнімдер.
• Заңды және тұлғалармен есеп айырысу - кассалық
• Жеке және заңды тұлғаларға арналған депозиттік салымдар
• Жеке және заңды тұлғаларды несиелеу - Жеке
Автокөлік сатып алуға 5 жылға дейін - Жүрдек
Несие мерзімі – 3, 6, 9, 12 ай.
Несие мөлшері - 7500 ден 150000 тенгеге дейін
Керекті құжаттар СИК, РНН, төлқұжат.
Несиелік пайыздық жеңілдіктер – 3% тен 6% дейін
• Овердрафт
Қысқа мерізімді несие 25 күндік мерзімге ақша айналымын
• Тендірлік кепілдік 100 пайыздық ақшадай кепілзатпен қамтамасыз
• Қаржылық лизинг Алғашқы жарна 30 пайыздан –
• Занды және жеке тұлғалардың ақшалай аударымдары -
• Ақша айырбастау операциялары - ақша айырбастаудың ең
• Есептеу қарталарымен қызмет көрсету - банктың чиптік
Несие формасы — бұл несие қатынасының сырттай нақты
Таңдап алынған жiктеу өлшемiне қарай несиенiң мынадай ең
- қызмет ету саласына қарай — ұлттық
- несие мәмілесінің объектiсiне қарай — ақшалай
несие қатынасының субъектiсiне қарай — банктiк, коммерциялық, халыкаралық
Несие алу уақыты – 1 жұмыс күні
Санаулы ғана құжаттар
Тиімді
Кепілсіз және кез келген мақсатқа
Қарағаны және несие бергені үшін комиссиясыз
Ыңғайлы
Несиені банктің кез келген бөлімшесінен алуға болады
Несиені бүкіл Қазақстан бойынша кез келген бөлімшеде немесе
Негізгі шарттар
Сомасы 120 000 теңгеден 2 000 000 теңгеге
Несиелеу мерзімі 60 айға дейін
Мерзімінен бұрын өтеу мүмкіндігі*
Қажетті құжаттар
Жеке куәлік
СТН
ӘЖК
Сіз несие ала аласыз, егер
Сіз ҚР резиденті болсаңыз
Сіздің расталған кірісіңіз – айына кем дегенде 40
Сіздің соңғы жұмыс орныңыздағы еңбек өтіліңіз – кем
2.3 «ТӘБ» АҚ мен «Каспий банк» АҚ
КЕСТЕ 3 «ТӘБ» АҚ мен «Каспий банк» АҚ
«ТӘБ» АҚ
«КАСПИЙ БАНК» АҚ
1. Қызмет көрсетудің тиімділігі
2.несиелендіру түрлерінің тиімділігі
3.несиелендіру бағдарламалары
4. "Жалақы жобаларына арналған жедел кредит"
5. несиелеу ең көп сомасы 1000 000 теңге
6. несиелеу ең аз сомасы: 20000 теңге немесе
1.кепілсіз және кез-келген мақсатқа
2. 60 айға дейінгі мерзімге 2 000 000
3. Санаулы ғана құжаттар
4. Сіздің расталған айлығыңыз кемінде 40 000 теңге
5. Несие алу уақыты – 1 жұмыс күні
6. Несиені банктің кез келген бөлімшесінен алуға
Қайнар көзі: www.kaspibank.kz, www.bta.kz
Бұл кестеде «ТӘБ» АҚ мен «Каспий банк»
ІІ деңгейлі банктердегі несиелік операциялар бойынша жүргізілетін шот
1.Клиенттерге несие берген кезде
Д
1411/1417
1411-клиенттерге берілген қысқа мерзімді несие
1417- клиенттерге берілген ұзақ мерзімді несие
2.басқа банк арқылы клиенттерге несие беру
Д
1417/1411
3.Бір уақытта клиенттерге шетел валютасымен несие беру
Д
1411/1417
4. Клиенттерге теңгемен несие берілді
Д
1859
5. Теңге түрінде берген несиені қайтарған кезде
Д
1001/2203/1050/1051
6. Шетел валютасындағы несиені қайтарған кезде
Д
1001/2203/1050
7.Теңгемен берген несиені қайтарған кезде
Д
1859/2859
8.Клиент қарыздарының негізгі соммасын қайтарған кездегі несиені қарыз
Д
1424
1424- банктің қарыздары юойынша мерзімі өткен клиенттердің қарыздары
9.Клиент қарызын кешіктірген кезде, резервтердің құрылуы
Д
5455
5455- клиенттерге берген арнайы резервтер
1428-клиенттердің заңдары бойынша қарыздары
10.Клиенттің қаржы жағдайы үмітсіз деп танылса банк
Д
1427
1427- клиенттердің займы бойынша қарыздары
11.Теңге түрінде берілген несие бойынша пайыздық аударым жазбалары
Д
1740
4411-клиенттер ұсынған қысқа мерзімді зайымдар бойынша сый ақы
12. Шетел валютасымен берген несие бойынша пайыздық
Д
1740
13.Есептелген пайыздық өтеу
Д
1001/2203/1050
14.Келісімшартқа сәйкес пайызды төлеуді ай сайын теңгемен жүргізу
Д
1001/2203
15.Кешіктірілген пайызды есепке алу
Д
1741
1741- клиентпен ұсынылған зайымдар бойынша мерзімсіз ақылар
1740-клиентпен ұсынған зайымдар бойынша кіріс [7,
ІІІ НАРЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫ ҚҰРУДАҒЫ НЕСИЕНІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Ипотекалық несие кәсіпорындардың, фирмалардың және
Ипотекалық несилендіру жүйесі екі бағыттан тұрады:
- ипотекалық несиелердің шаруашылық ететін
- ипотекалық несилерді (несиелік міндеттемелерді)
Бірінші бағытымен негізінен ипотекалық банктер
Кейбір қаржы компанияларының міндеттемелері бойынша шетелде
Ипотеканы кепіл заты иегерінің болуысыз
Бұл жағдайда ғимараттардың ипотекасы ол орналасқан
Қазақстаннның заңнамасында ипотека болып жермен тікелей байланысты
Ипотека - міндеттемені жылжымайтын мүлікпен қамтамасыз
Жылжымайтын мүлік санатына жер немесе
Ипотекалық несиелендіруде мәмілелерді құқықтық түрді
ҚОРЫТЫНДЫ
Несие — нарықтық экономиканың тiрегi ретiнде экономикалық дамудың
Құнның қозғалысы — бұл несиенiң қозғалысының кiндiгiн сипаттайды.
Қарыз алушы — бұл несиенi алушы және оны
Көбiне несиенi ақша ретiнде түсiнедi. Бiр жағынан қараганда
Несие - өндірістік күштерді ынталандырады, ғылыми – техникалық
Несиелік қызмет банктің ең негізгі қызметі болып табылады,
Сапалы несие портфелін қалыптастыру банк үшін ең негізгі
Қолданылған әдебиетте
1. Қаржы менеджменті №12 – 2008
2.Банки Казахстана №8-2010
3. Бименова А.Ә «Банктегі бухгалтерлік есеп»
4. Көшенова Б.А. «Ақша, несие, банктер», Алматы
5.Мақыш С. Б. «Банк ісі», Алматы, 2009
6. Міржақыпова С.Т. «Банктегі бухгалтерлік есеп», Алматы,
7. Сейтқасымова Ғ. С. «Ақша, несие, банктер»,
8. http://referat.nur.kz
9.http://www.bta.kz
10. http://www.kaspibank.
2