Деректер қоймасы

МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
I. Жалпы бөлім 5
1.1 Қоймалық операцияларды автоматтандыру 5
1.2 Қоймадағы өнімдерді пайдалану кезіндегі есептеу техникасын қолдану
1.3. Ақпаратты өңдеуді ұйымдастыру 14
1.4. Автоматтандырылған жұмыс орнын жобалау 15
1.5. Жалпы «Cамал» ЖШС жайлы мағлұмат 18
1.6. «Cамал» компаниясының табиға ағашынан жасалған дайын өнімдер 19
1.7. Жиһаз өндіруді интенсивтендіру мен индустрияландырудың негізгі бағыттары 23
1.8. «Самал» ЖШС қызметінің қағидалары 24
1.9 Серіктестік көрсететін қызмет тізілімі 24
II. Арнайы бөлім
2.1.
2.2
2.3
2.4 MS Access ДҚБЖ-мен жұмыс негіздері. Кестелер арасында байланыс
Деректер қоймасын жобалаудың негiзгi этаптары. Деректер қоймасын жобалау этаптарының
Инфологиялық модельдердiң компоненттерi
Ақпараттық жүйені жобалау
26
33
37
38
III. Жобалау бөлімі 41
3.1. Өңделген программалық жабдықты пайдалануға енгізу 41
IV. Еңбекті қорғау 47
4.1. ДЭЕМ операторына әсер ететін қауіпті және зиянды факторлар
4.2. ДЭЕМ-да жұмыс жасалған кездегі кәсіби аурулар 50
Қорытынды 51
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 52
Қосымша
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда компьютерлік техника көпшілік қолданысына ие болып отыр.
Бұл жүйелердің әрқайсысы қызмет көрсету бірлігінен, қызмет көрсету каналдарынан
Ақпараттық қызмет алушылар саны ұлғайумен оларға қызмет көрсету жүйесін
Бүгінгі өмір талабынан туған сауда интеграцияның негізгі мақсаты халқымызға
Экономикалық ақпараттық өңдеудің автоматтандырылған жүйесі «Cамал» ЖШС-ның бухгалтерлік
Электронды-есептеуіш машинасының көмегімен «Cамал» ЖШС-ның қоймадағы өнімдерін есепке алу,
Қазіргі заманның талабына сай жұмыстың тиімді жүргізілуі кез келген
І. ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1.1 Қоймалық операцияларды автоматтандыру
Ақпаратты басқару компюьтерлерді қолданудың негізгі сферасы болып табылады және
Қазіргі қоғамның талаптарына сәйкес жаңа техналогиялардың даму барысында жұмыс
Жұмыс орнын автоматтандыру үшін көптеген автоматтандырылған бағдарламалық жүйелер мен
жұмысын жеңілдету мақсатымен «Қойма меңгерушісінің автоматтандырылған жұмыс орны» бағдарламасы
Бұл бағдарлама бойынша жоғарыда айтылған деректердің бәрін тез арада
Мәліметтер қорын басқару жүйесі Microsoft Access ақпаратты сақтау және
Ақпараттық технологиялар қазіргі заманда қарқынды және жылдам дамып келе
Біз білгендей, әр ғылым дамығанда, адамзатқа небір пайда немесе
Адамзат 21-ғасырға ақпараттық технологиялармен бірге аттанады. Күнделікті өмірде жан
Деректер қорылары үлкен-үлкен, талай шаршы метр алатын мұражайларды алмастырды.
Қазірігі заман адамы өз өмірін компьютер қолдануынсыз сипаттай алмайды.
Осы ақпараттарды компьютерлік негізге ауыстырудың көптеген себептері бар. Қазіргі
Жалпы деректерді өңдеу жүйесінің әкімшілігі дами отырып, автоматтандырылған жұмыс
Автоматтандырылған жұмыс орнын (АЖО) – ЭЕМ мен адамның өзара
- ЭЕМ-ге ақпараттарды енгізу мүмкіншілігі;
- ЭЕМ-нен ақпаратты мониторға, принтерге және т.б. шығару.
Енгізу құралдары мәтіндік, координаттық, факсималдық сияқты енгізілетін ақпараттардың кең
Деректер қоры дегеніміз - бұл, бәрінен де бұрын, белгілері
Деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) – дегеніміз, деректер қорын
Деректер қорын басқару жүйесі үш түрге анықтауға болады:
- дербес;
- мамандық;
- нақты тапсырыспен арнайы жасалатын.
Дербес деректер қорын басқару жүйесі қолданыстың тура белгіленген жағына
Маманды деректер қорын басқару жүйесі бухгалтерлік, банктық және тағы
Тапсырыспен жасалатын деректер қорын басқару жүйесі тапсырыс берушінің максималды
Жалпы осы берілген жүйе құндылығы, оның сақтау және өзгертуі
Шаруашылық есеп бухгалтерлік оперативті және статистикалық бақылаулар тізбегінен тұрады.
Схема 1. Жиһазды сату.
«Cамал» ЖШС-дегі ақпараттар легі мынадай схема бойынша жүргізіледі: тұтынушы,
Басқару-менеджері сұранысқа байланысты өнімдердің ақысын төлеуге счет-фактура жазып, тұтынушыға
Автоматтандырылған жұмыс орнында «Cамал» ЖШС-де бухгалтердің күнделікті жұмысын
өнімділік
есептеу-финанстық операциялар
Өнімнің есептеу операциялары қоймадағы жиһаз
Менеджер көрсеткен счет-фактураны тұтынушы ақысын төлегеннен кейін сол өнімді
Сонымен қатар, кіріс және шығыс құжаттары бойынша есеп жүргізуге
1.2 Қоймадағы өнімдерді пайдалану кезіндегі есептеу техникасын
Электронды есептеуіш машинасы көмегімен «Cамал» ЖШС-нің қоймадағы өнімдерін есепке
Схема 2. Жиһаз өнімдері жайлы ақпаратты сақтау.
Ақпаратты өңдеу құжаттардың негізінде жүргізіледі. Қолмен есептеу кезінде немесе
Экономикалық ақпараттық өңдеудің автоматтандырылған жүйесі «Cамал» ЖШС-нің бухгалтерлік
Сауда процесін басқаруды автоматтандыру тұрақты ақпаратты құрылымына байланысты өзгертіп
Сауда процесін басқаруда автоматтандырылған өнімдердің сауда желілеріне уақытылы тиімді
Техникалық жабдықтаудың критерийлері мынадай:
жүйенің дұрыс жұмыс істеуі
жүйенің толықтығы
шапшаңдығы
ақпараттық жабдықтың базасының аз болуы, қолданбалы жүйелерді адрестеу және
1.3 Ақпаратты өңдеуді ұйымдастыру
Жобаланған жүйеде есептерді шешу программалық модульге сәйкес жүргізіледі. Олардың
Ақпаратты іздеу таблицаның өрістері бойынша жүгізіледі. Программаның әр моделінде
Қорытынды ақпаратты есептеу үшін нәтижелер қолданылады. Нәтижелер енгізілген параметрге
1.4 Автоматтандырылған жұмыс орнын жобалау
Дербес ЭЕМ-ді автоматтандырылған жұмыс орнын (АЖО) әр басқарманың
Иілгіштіктің мақсаты модульдік құрастырудың ішкі жүйелік және олардың стандартты
ЭЕМ-де адамның және машинананың арасындағы жүкті тиеу мәліметтерді өңдеу
Схема 3. Автоматтандырылған жұмыс орны.
Қазіргі автоматтандырылған жұмыс орнының дербес ЭЕМ-дегі базасының перспективті даму
ЭЕМ-нің ерекше қасиеттерін атап айтқан жөн болар. Олар, бағасының
Қазіргі таңда мамандардың әр түрлі кәсіпке қатысты түрлі мәліметтер
Сыртқы есте сақтау құрылғысы әр түрлі болады. Ленталы жинақтауыш
Жинақталған тәжірибеге сай автоматтандырылған жұмыс орны төмендегі талаптарға жауап
- мамандардың есептеуіш және мәліметтер қажеттілігімен қанағаттандыру
- қолданушы тапсырмасын неғұрлым аз уақыт аралығында орындау
1.5 Жалпы «Cамал» ЖШС жайлы мағлұмат
«Cамал» ЖШС компаниясы сіздердің назарларыңызға кәсіпорын қызметі мен өндіретін
Компания 1988 жылы құрылған.
Негізгі қызмет түрі, бұл - эксклюзивті өнім, интерьерлі
Компания:
жеке интерьерлерді құру үшін ағаш өнімдерін;
әртүрлі стилде (классика, модерн) офистер мен кабинеттерді өңдеудің;
50-ден астам шпондалған есіктер моделінің кең түрін ұсынады.
Фирма зор талап қоятын клиенттер тапсырыстарын, тек қана сапалы,
1.6 «Cамал» компаниясының табиғи ағашынан жасалған дайын өнімдер
Өндірісте тек Ресей, Турция, Германияның бірінші класты жабдықтары қолданылады;
Технологиялық деңгейі барлық технологиялық стандарттар мен нормаларға сәйкес болып
Біздің сапа көрсеткіштеріміз, біздің сапалы жұмысымыздың нәтижесі болып табылады.
Жоғары класты ағаш өнімдерін дайындау үшін, лайықты станоктардың жақсы
Өндірісте қолданылатын жоғары технологиялардың артықшылығы мен жиһаз жасаушы шеберлердің
Үлкен халықаралық және өңірлік көрмелерге жүйелі түрде қатысу арқылы,
Бүгінгі таңда, компанияда біздің ағаш өнімдерінің 200 астам дизайнерлік
Ағаш өндірісі өнімдері әрдайым сұраныста болады, еліміз дамуда, құрылыстар
Осы жоғарыда айтылғандарды есепке ала отыра, біздің өнімдердің көлемі
Компания көптеген дипломдар мен грамоталарға ие. Олардың ішінде төмендегілері
Олар:
07.11. 2003 жылғы №КК.646066.01.01.00079 «Сәйкестік сертификаты»;
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Cамал» ЖШС директорына алғыс
«Жоғары сапалы өнім үшін» дипломдары;
«Cамал» ЖШС 2004 жылы «Ең үздік Қазақстан тауарлары» Республикалық
«Ең үздік Отандық өндіруші» дипломы, 2003 ж.;
«Қызылорда қ. өндірістік әлеуетін дамытуға қосқан үлесі үшін» дипломы;
«Қызылорда қ. белсенді кәсіпкерлігі және жоғары өндірістік көрсеткіштері үшін»
«Cамал» ЖШС «AstanaBuld», «KazBuld», «Жиһаз және интерьер», «Ағаш және
10-шы «Жиһаз және Интерьер» Халықаралық көрмесінде «Ағаш ғажайыптары» номинациясы
«Жиһаз және Интерьер -2007» Халықаралық көрмесінде «Ең үздік ағаш
Компания Қазақстан Республикасы жиһаз және ағаш өңдеу өндірісі кәсіпорындары
Мекеменiң ережелерiне сай жихаз сатуанықтау жұмыстарын жүргiзедi.
Қолбасшы құжаттарға, жылдық жоспарға, келiсiм жасалған жоспарларға сүйене отырып
Қалалық адрестік бюросының келiсiм-шарт жасайтын бөлiмдерiнде бөлiмшелер бар олар
Келiсiмде ААЖ-сің пайдалану мынадай мүмкiндiктер бередi:
мекеме мен кәсiпорындардың өкiлi мен орталықтың өкiлi арасындағы келiсiмдердi
iздеу,сұрау,есептеу,өзгерiс пен толықтыруларды, бақылауды жинақтап бiр жерде ұстап қызметкердi
негiзгi құжаттарды рәсiмдеу жеңiлдетiледi;
жүрiп жатқан және келесi жұмыстарды реттеу оңайлатылған.
Мұның бәрi жұмысқа жақсы әсерiн тигiзедi:
уақыт үнемдеу, қызметкердiң санын азайту;
орталықтың өзiне тiкелей тән емес жұмыстарды жеңiлдетедi.
Автоматтандыру басқару-ақпарат жүйесiн қамтиды:
ақпаратты жинау, сақтау;
ақпаратты алу;
ақпаратты саралау;
әртүрлi құжаттардың мазмұнын дайындау;
қызметкердiң жұмысына көмектесу;
бағдарлама жасау және арнайы сұрақтарды шешу.
Автоматтандыру ұзақ уақытты, көп еңбектi керек ететiн жүйе, сондықтан
Жиһаз өнімдерін қамтамасыз етуге керек келiсiмдi рәсiмдеу;
келiсiмдi есепке алу;
әртүрлi келiсiмдердi iздеу;
толықтыру мен өзгерiстi бақылау;
келiсiмдердi есеп-қисаптау;
актлердi орындалған жұмысқа жасалған рәсiмдеу;
есеп-шотты рәсiмдеу;
келiсімнiң орындалуын бақылау;
келiсiмнiң мерзiмiнде орындалуын бақылау;
ескертулердi рәсiмдеу;
ескертудi есепке алу.
1.7 Жиһаз өндіруді интенсивтендіру мен индустрияландырудың
негізгі бағыттары
Жиһаз ағаш өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарын, сондай-ақ кәсіпорындар-әріптестерді, қоғамдық бірлестіктерді,
Серіктестік қызметінің мәні:
Серіктестік мүшелерінің мүдделерін мемлекеттік органдарда, басқа ұйымдарда көрсетіп-білдіру;
Сала кәсіпорындарының құқықтары мен мүдделерін қорғау;
Биліктің жергілікті органдарымен қалалық салық саясатының өнеркәсіптік кәсіпорандарға қатысты
Жергілікті және республикалық деңгейде сала кәсіпорындарының жұмысына оңтайлы экономикалық,
Жиһаз өнімінің сапасын тексеретін Мемлекеттік сауда инспекция органдарымен өзара
Серіктестік мүшелері-кәсіпорындарының өніміне тапсырушылар іздестіру;
Серіктестік мүшелерінің арасында ынтымақтастықты дамыту;
Бизнесті пәрменді жүргізу ақпаратын және тәжірибесін тарату, семинарлар мен
Серіктестік мүшелеріне несие алу үшін және инвестициялар тарту
Жиһаз өнімінің және ағашөндіру өнеркәсібі өнімінің көрмелерін ұйымдастыру;
Қауымдастық мүшелерінің консультативтік қызметін ұйымдастыру болып табылады
1.8 «Cамал» ЖШС қызметінің қағидалары
Серіктестікке мүшелік мүшелер қызметіне ешқандай шектеу
Серіктестік өз қызметінде келесі қағидаларды басшылыққа алады:
Мүшелікке еркіндік;
Серіктестіктен еркін шығу;
Серіктестіктің кез келген мүшесіне зиян келтірмеу, көптеген мүшелерге олардың
Серіктестік мүшелерінің қызметіне араласпау;
Жалпы жиналыстың және Серіктестіктің Кеңесі шешімдерінің міндеттілігі, егер олар
1.9 Серіктестік көрсететін қызмет тізілімі
Серіктестік құрылтайшыларының мүдделерін меморандарда және басқа ұйымдарда көрсетіп-білдіру. Ресми
Құрылтайшылар қызметінің әртүрлі аспектары бойынша ағымдағы ақпарат беруге ықпал
Бизнесті пәрменді жүргізу ақпараты мен тәжірибесін тарату, семинарлар, «дөңгелек
Жиһаз бен ағашөңдеу өнімін мемлекеттік сатып алу бойынша толық
Әртүрлі халықаралық ұйымдармен іскерлік қарым-қатынас орнату, осы салада істейтін
Жабдықтың , ағашөңдеу, жиһаз өнімдерінің халықаралық көрмелері туралы
Ірі сала көрмелеріне бизнес-турлар ұйымдастыру;
Серіктестік құрылтайшыларына салалық көрмелерге қатысуға жеңілдік жағдай жасау;
Мамандандырылған журналдарға жарна бергенде жеңілдік;
Заң кеңестері.
Серіктестіктің құрылтайшылары қызметтің келесі түрлерін жүзеге асырады:
жиһазды өндіру және сату;
ағашөңдеу;
жапсырма қағаздар өндіру;
жиһаз өндіру үшін материалдар, жабдық, фурнитура әкелу;
шыны мен айналарды кесу, жылтырату;
ағашөңдегіш жабдық әкелу.
Ағаш өндірісі өнімдері әрдайым сұраныста болады, еліміз дамуда, құрылыстар
Осы жоғарыда айтылғандарды есепке ала отыра, біздің өнімдердің көлемі
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2. 1 MS Access ДҚБЖ-мен жұмыс негiздерi. Кестелер арасында
MS Access программасы–реляциялық деректер қоймасын басқару жүйесi (ДҚБЖ)
Access ДҚБЖ-не көптеген қосымша сервистiк мүмкiндiктер кiрiстiрiлген. MS Access
MS Access жүйесi мәлiметтермен жұмыс ұйымдастыруға мүмкiндiк беретiн кесте,
MS Access ДҚБЖ-мен жұмыс барысында анықтамалық жүйесiн қолдануға болады.
MS Access ДҚБЖ-де деректер қоймасының құрамына енетiн кесте, форма,
Кесте құрылымын анықтау барысында кесте өрiстерi, өрiс типтерi және
Access-те кесте құрудың 4 тәсiлi қолданылады:
кесте режимi–бос кестенi тiкелей толтыру арқылы құру тәсiлi, мұнда
Констуктор– конструктор режимiнде кесте макетiн, параметрлерiн анықтауға мүмкiндiк
Кесте шеберi– дайын үлгi-шаблондарға сүйенiп кесте құрылымын, өрiстерiн анықтайтын
Кестелердi импорттау– бұрын құрылған ДҚ-сы не сыртқы файл кестелерi,
ДҚ-сында бiрнеше кесте болуы мүмкiн. Сондықтан көп кестелiк деректер
Бiреуден-бiреуге қатынасы бiр кестедегi бiр жазба басқа кестедегi тек
Бiреуден-көпке қатынасында бiр кестенiң әрбiр жазбасына басқа кестеден бiрнеше
Көптен-бiреуге қатынасы бiреуден-көпке қатынасына қарама қарсы, яғни бiр кестенiң
Көптен-көпке қатынасы бiрiншi кестенiң бiр жазбасына екiншi кестенiң бiрнеше
Кестелер арасындағы байланыс көп жағдайда алғашқы кiлт бекiтiлген өрiстер
ДҚ–ғы мәлiметтер белгiлi бiр логикалық құрылымда өрнектеледi, яғни қандай
иерархиялық;
желiлiк;
реляциялық;
обьектiге бейiмделген.
Иерархиялық модельдерге мәлiметтер ағаш тәрiздi (иерархия) құрылым көмегiмен бейнеленедi.
Желiлiк модель мәлiметтердiң еркiн түрдегi графа арқылы сипатталуын қамтамасыз
Реляциялық модель ағылш. Relation- қатынас терминiмен байланысты аталады .
Реляциялық модель көлемi, өлшемi орташа ДҚ-на қолданылады. Кестелер саны
Дербес ДҚБЖ, және көпшiлiкке арналған ДҚБЖ болып бөлiнедi. Дербес
Көпшiлiкке арналған ДҚБЖ-не Orakle, Іnformix ДҚБЖ- лерi жатады. Мұндай
Мәлiметтердiң реляциялық модельдерi белгiлi бiр пәндiк облыс мәлiметтерi обьектiлерi
Реляциялық модель элементтерi мен сипатталу формасы төмендегi кестеде көрсетiлген
Реляциялық модель элементi
қатынас
қатынас схемасы
кортеж
негiзi
атрибут
алғашқы кiлт
мәлiметтер типi кесте
кесте тақырыбы
кесте қатарлары , жолдары
обьект қасиеттерiнiң сипаттамасы
кесте бағанының тақырыбы
бiр небiрнеше атрибуттар
кесте элементтерiнiң типi
Қатынас - қандай да бiр мәлiметтерден тұратын екi өлшемдi
Негiз - қандай да бiр обьект туралы мәлiметтер, олар
Атрибут негiзге берiлген сипаттама қатынас схемасы- атрибуттар атауларының тiзiмi.
Жиһаз атауы Жасалған материалы Өндіруші ел атауы
Диван
Шифонер Былғары
Қазал ағаш Рессей
Италия 60 000
120 000
Кестедегi Жиһаз атауы, жасалған материалы, өндіруші ел атауы, бағасы
Алғашқы кiлт немесе қатынас кiлтi барлық кортежге бiр жақты,
Сыртқы кiлт көмегiмен қатынастар арасында байланыстар орнатылады. Сыртқы
Қатынастар орындалатын амалдар мен қойылатын шектеулер .
Белгiлi бiр шектеулердi қатаң орындаған жағдайда ғана кестенi қатынас
1 кестенiң әрбiр қатары ерекшe болуы керек, яғни бiрдей
2. Кестеде аттас бағандар болмауы керек , яғни баған
3. Кестенiң барлық қатары баған атауына және типiне байланысты
Схема 4. Кестелердің байланысу сызбасы
4. Кесте бағандарының тақырыбы (атауы) әр түрлi ,ал мәндерi
5. Кестеде қатарлардың орналасуы еркiн түрде болуы мүмкiн .
Қатынастарға орындалатын амалдарды екi бөлуге болады
1-шi тобына жиындарға орындалатын амалдар тиiстi , олар:бiрiгу, қиылысу,
2-шi тобын қатынастарға орындалатын арнайы амалдар құрайды, олар: проекция,
Деректер қоймасын жобалаудың негiзгi этаптары. Деректер қоймасын жобалау этаптарының
ДҚ жобалау барысында екі негiзгi мәселелер шешiледi:
ПЖ обьектiлерiн мәлiметтер моделiнiң абстрактiлi обьектiсi ретiнде өрнектелгенде сипаттау
ДҚ-на қойылған сұраныстың тиiмдi орындалуын қандай жолмен қамтамасыз етуге
Бұл мәселе ДҚ-ның физикалық мәселесi деп аталады
ДҚ қандай қатынастардан тұруы қажет
Бұл қатынастардың қандай артықшылықтары болуы керек сұрақтарына негiзделген
Тек онша үлкен емес мекемелер ғана мәлiметтердi бiр интегралдық
Сондықтан үлкен мекемелердiң ақпараттық жүйелерi көптеген ДҚ-нан тұрады, олар
Мысалы үлкен қалада әр түрлi ауданда орналасқан бақшалық өнiмдер
Жеклеген ДҚ қандай да бiр қолданбалы есептi шешуге не
ДҚ-ры қолданбалы ДҚ және пәндiк ДҚ болып бөлiнедi.
Пәндiк ДҚ барлық ағымдағы не келешекте қолданылатын қосымшаларды
Қолданбалы ДҚ -ларының мұндай ерелшелiгi ( қолданбалылығы, салаға бағытталу
Мұндай АЖ-лерде көптеген өзгерiстер бұрынғы негiз болған қосымшаларды көшiрмелемей-ақ
Осылайша жобалауға жасалған әрбiр қадам әр түрлi бағыттағы жобалау
Жалпы жағдайда жобалаудың пәндiк тұрғыдын қарастырылуы алғашқы ақпараттық құрылымды
АЖ жобалауда осы жүйенiң мақсатын талдау және оған қойылатын
Мәлiметтердi жинақтау процесi мекемемен жүргiзiлетiн iс-әрекеттер негiздерiн анықтаудан басталады.
Ұқсастығы жоғары не мағыналық байланыстарының жоғары жиiлiгiне қарай негiздер
ДҚ жобалаудың негiзгi мақсаты-сақталынатын мәлiметтердiң артығын, қайталанған көшiрмелерiн қысқарту
Әрбiр факт бір ғана орын алады позициясына жету ДҚ
ДҚ нормалдау процесi жобалаудың соңғы стадиясында жүргiзiледi.
ДҚБЖ пайдаланушымен жұмыс жүргiзуге арналған болуы керек. Пайдаланушылардың:
-мәлiметтердiң физикалық сипатталуы мен орналасуы;
-сұраныс бойынша мәлiметтердi iздеу механизмi;
-бiр мезгiлде бiрнеше пайдаланушылардың бiрдей сұраныс бергенiнде қандай мәселе
мәлiметтердi дұрыс емес жаңартулар мен келiсiмсiз
қолдануда(несанкционированный доступ) қорғау мәселелерi;
ДҚ-ның өзектiлiгiн қолдау туралы ешқандай түсiнiктер болмауы мүмкiн
ДҚ жобалау ПЖ талдау мен оған жекелеген пайдаланушыларды (ДҚ
ДҚ пайдаланушылар пiкiрлерiн және мәлiметтер туралы өз түсiнiктерiн бiрiктiрiп
Мұндай адамға бейiмделген модель мәлiметтердi сақтаудың физикалық параметрлерiне тәуелсiз
Мәлiметтердiң компьютер жадында сипатталуын қамтамасыз ететiн модель физикалық модель
ДҚБЖ-нен мәлiметтердi iздеу, сұраныс олардың атауы бойынша берiлгенмен, сол
Мәлiметтердi, деректер қоймалары мәлiметтерiнқолдану нақты ДҚБЖ-сi арқылы жүзеге асады,
Осындай сипаттама мәлiметтердiң датологиялық моделi деп аталады.
Үшдеңгейлi архитектура (инфологиялық, датологиялық, физикалық деңгейлерi) мәлiметтердiң оларды қолданатын
ДҚ-ры қажет болған жағдайда мәлiметтердi сыртқы жадыларға көшiрiп алады
ДҚ-ры жүйеге өз қолдауынша пайдаланушылар тобын, жаңа қосымшаларды, толықтырылған
Жаңа қосымшаның не пайдаланушының, физикалық, датологиялық модельдiң өзгертiлуi жүйе
2.3 Инфологиялық модельдердiң компоненттерi
Инфологиялық деректер моделi математикалық формулалармен, кестелермен, графиктермен өрнектеледi. Деректер
Заттық облыс.
Схемада көрсетiлген қалған модельдер компьютерге бейiмделеген модельдер деп аталады.
Деректер қоймасын басқару жүйесiнен керектi деректердi iздеп табу сыртқы
2.4 Ақпараттық жүйені жобалау
Жиһаз өнімдері деректерінің қозғалысының ақпараттық жүйесін жобалау үшін, жүйеде
Жиһаз өнімдерін қарастырғанда олардың қорын сақтайтын негізгі “Қойма” кестесінің
Жиһаз өнімдері қорының кестесін жасағаннан кейін онда ендірілетін “Кіріс”
Қоймадағы жиһаз өнімдерінің шығысын реттейтін “Шығыс” кестесі жасалады.
Қоймадағы жиһаз өнімдеріне ай сайын есеп берілетіндіктен, ай аттарын
Кестелердегі өрістер бір-бірімен мына төмендегі формула бойынша байланысады:
REPORTDATE_ID(SKLAD) = ID(REPORTDATE);
SKLAD_ID(PRIHOD) = ID(SKLAD);
PRIHOD(SKLAD) = ( PRIHOD(PRIHOD);
SKLAD_ID(RASHOD) = ID(SKLAD);
RASHOD(SKLAD) = ( RASHOD(RASHOD);
OST_NA_KON(SKLAD) = (OST_NA_NACH(SKLAD) + PRIHOD(SKLAD)) - RASHOD(SKLAD);
Бұнда төменгі индекспен өріс кестелерінің аты берілген.
Алдымен Қойма кестесіндегі идентификатор нөмірімен Приход кестесіне идентификаторға (өнімге)
Схема 5. Әрбір өнімнің есептеулерінің әр айға арнайы есептелінуі
Схема 6. Мәліметтер қорын және модельдерді басқару жүйесінің сипаттамасы
III. ЖОБАЛАУ БӨЛІМ
3.1 Өңделген программалық жабдықты пайдалануға енгізу
Дипломдық жобаны өңдеу барысында «Cамал» дүкенінің сатушыларының жұмысын, қойма
1- сурет. Басты батырмалық форма.
1 суретте біздің жасаған деректер қоймасының басты формасы көрсетілген.
2-сурет. Тұтынушыларға арналған анықтамалық.
2 суретте тұтынушыларға арналған анықтамалық көрсетілген. Бұл анықтамалықтан тұтынушылар
3-сурет. Жиһаз атауы бойынша сұраныс жасау.
3-суретте көрсетілген терезе бойынша кез – келген жиһаз атауын
4 сурет. Жиһаздың жасалған материалы бойынша сұраныс жасау.
4-суретте көрсетілген терезе бойынша кез – келген жиһаздың жасалған
5- сурет. Жиһазды өндіруіш ел бойынша сұраныс жасау.
5-суретте көрсетілген терезе бойынша кез – келген жиһазды өндіруші
6-сурет. Бұнда жалпы қоймадағы жиһаздар туралы есеп бейнеленген.
IV. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 ДЭЕМ операторын әсер ететін қауіпті және зиянды факторлар
Дербес компьютерінің операторының жұмысы еңбектің қауіпті және зиянды ортасымен
ДК операторына қауіпті және зиянды факторларының қатары әсер етуі
- электр қоректену тізбегіндегі және ДК басқаруындағы қоректену көзінің
- жиіліктердің кең диапозонындағы электрлік және магниттік алаңдарының ең
- дисплейлердің санитар қалыптарын қосарламайтын визуал параметрлері, әсіресе 0,3
- көк-күлгін жарықтың энергетикалық ағымының бейнені көзбен қабылдаудың айқындығын
- жарықтың төмендетілген немесе жоғарылатылған деңгейі;
- статикалық электр жарығы қуаттылығының жоғарылатылған деңгейі;
- ауаның газдалғанының жоғарытылған деңгейі (біріншіден – көмірқышқыл газ
- жұмыстық аумақтың сыртқа шығу жерлер салдарынан ауаның жоғарылатылған
- микроклимат параметрлерінің қалыптарына сәйкес келмейтіндер: ДК бөлшектерін әрдайым
- ауаның аэроионды құрамы бойынша бұзылу, әсіресе сорып шығаратын
- ауада патогендік (аурулар алып келетін) микрофлораның (басты түрде
- жоғары көру жүктеулері және көз бұлшық етінің адинамиясы,
- қайта өндірілетін және ұғатын ақпараттың ауыратын көлемі салдарынан
- жұмыстық орынды рационалды емес ұйымдастыру (ыңғайсыз кресло, стөлдер,
- нервті-эмоциялық қуаттылықтычң жоғарлауы (ДК-де жұмыстың қосымша зиянды пайда
- сыртқы әрдайым әрекет жасайтын факторлар: жұмыстық аумақтың ауасында
Көз ауруынан басқа жүрек, бүйрек, нерв жүйесіне, асқазан мен
Егер айтылып шыққан факторлар ағзасы онша сау емес адамға
4.2 ДЭЕМ-да жұмыс жасаған кездегі кәсіби аурулар
Ондай аурулардың аса тараған көріністер келесілер:
- көру және көз симптомдары: көру өткірлігі және қатынас
- физикалық меңзең: ұйқы келу, қас үсті (маңдай), желке
- психикалық бұзылулар және нервті-соматикалық бұзылулар: жалған белгі сезімі,
- ауру деңгейінің жоғарлауы: бронхит, тыныс демікпесі, өткірлеген респираторлық
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, дипломдық жобада автоматтандыру процесі әдстемелік, тілдік, техникалық және
Дипломдық жобалау кезінде «Сұңқар» жеке кәсіпкерлігі өнімдерін қоймадан
Дипломдық жобаның бағдарламасы және оның жасалу жолы көрсетілген. Автоматтандырылған
Еңбекті қорғау бөлімінде қажетті нормативтік актілер еңбек процесінде әлеуметтік
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Петров В.Н. «Информационные системы» СПб: Питер, 2002ж,
Технологии разработки программного обеспечения. Учебное пособие. 2-е изд./С. Орлов
Системное программное обеспечение: Учебник для ВУЗов А.Ю.Молчанов –
Вонг У. Основы программирования: Пер с англ. – М.,
Вендоров А.М. «Проектирование программного обеспечения экономических информационных систем», М.,
Автоматизированные информационные технологии в экономике. Учебник / под ред.
Годин В.В., Корнеев И.К. «Информационное обеспечение управленческой деятельности». Учебник
Информатика. Базовый курс / С.В. Симонович и др. –
С.А.Бешенков, А.Г.Гейн, С.Г.Григорьев «Информатика и информационные технологии», Екатеринбург, 1995,
Хомоненко А.Д., Цыганков В.М., Мальцев М.Г. «Базы данных. Учебник
“Автоматизированное рабочее место в системе управления предприятием”, Сборник научных
В.В.Шураков. “Автоматизированное рабочее место для статической обработки данных”, 1990.
И.Л.Кантарь. “Автоматизированные рабочие места управленческого аппарата”, 1990.
Я.Ә.Әубәкіров, Б.Б.Байжұмаев, Ф.Н.Жақыпова, Т.П.Табеев «Экономикалық теория» оқу құралы, Алматы.
Я.Әубәкіров, К.Кәрібаев, М.Есқараев, Е.Жатқанбаев, Е.Байжұмаев, Ж.Жәйшібеков «Экономикалық теория негіздері»,
«Тіршілік қауіпсіздігі» курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған
С.Арпабеков «Өмір тіршілік қауіпсіздігі», Алматы, 2004.
«Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы.
Навроцкий В.К. «Гигиена труда» Москва. Медицина, 1984.
Глушаков С.В., Ломотьков Д.В. Базы данных: Учебный курс. –
Григорьев Ю.А. Проблемы выбора доступа к данным при проектировании
3
ҚОЙМА
КІРІС
ШЫҒЫС
ҚОЙМА ҚАЛДЫҒЫ
Инфологиялық деректер моделi.
Заттың облысын сипаттайтын байланыстар, деректердiң жиынтығы.
Даталогиялық деректер моделi.
Деректер қоймасын белгiлi бiр тiлмен өрнектеу.
Физикалық деректер моделi.
Деректер қоймасы сақталуын өрнектеу.
Деректер қоймасы