ЖОСПАР
1. Алғашқы қауымдық қоғам, оның дамуы
2. Мемлекет және құқықтың пайда болуы,
3. Мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар
4. Қазақстан мемлекетін нығайту — тұрақтылық
5. Құқық туралы негізгі теориялар
Пайдаланған әдебиеттер тiзiмi
1. Алғашқы қауымдық қоғам, оның дамуы
Алғашқы қауымдық қоғам - адамдардың пайда
Алғашқы қауымдық қоғамның экономиқалық, әлеуметтік дамуы
1. Жабайы адам дәуірі - 40-12
2. Экономиканы қолдан жасау дәуірі -
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикасы мен құрылымы
Бұл құрылымдарды құруды, дамытуды қоғамның экономикасының,
Қоғамды басқару және әлеуметтік нормалар -
Алғашқы қоғамның даму процесінде әлеуметтік мононормалар
2. Мемлекет және құқықтың пайда болуы,
Алғашқы қауымдық қоғамның эқономикалық, әлеуметтік, құрылымдық,
Қоғамдық байлық қалыптаса бастады,оны иемденетін топтар,
Құқық пен мемлекеттің өмірге келуінің, қалыптасуының
- қосымша өнімнің пайда болуы;
- жеке меншіктің қалыптасуы;
- таптар мен топтардың арасында күрестің
- қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін
Құқықтың дамуы - адам қоғамының дұрыс
Құқық екі жолмен дамыды. Біріншісі -
Таптық қоғамда, қанаушылық, әділетсіздік басым болған
Құқықтың таптық мәні, қоғамдағы рөлі, мазмұны
Құқық - мемлекет шығарған немесе бекіткен,
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек
1. Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай,
Шығыс типті (Азия типті) мемлекеттер кейінгі
Сонымен, Азия типті мемлекеттердің қалыптасу себептері:
- ірі ирригациялық жүйелерді жасау;
- оны іске асыру үшін құлдарды,
- барлық жұмысты бір орталықтан басқару.
Мемлекеттік басқару аппараты бұрынғы ру-тайпаны басқарған
2. Еуропалық елдерде - мемлекет жеке
Афина мен Римде алғашқы қоғамның ыдырауы
Германияда мемлекеттің қалыптасуы басқаша болды. Мұнда
Мемлекеттің алғашқы қоғамдағы биліктен айырмашылығы:
1. Халықты туысқандығына қарамай, территориясына сәйкес
2. Қоғамдағы басқаратын арнаулы аппараттың құрылуы.
3. Салалық жүйесінің болуы. Арнаулы мемлекетті
Мемлекеттің пайда болу, даму себептері:
- Қоғамды басқаруды, жақсарту, дамыту: қоғамның
- Қалың бұқараның, қаналушы таптың үстемдік
- Қоғамды, экономиканы дамыту үшін, әлеуметтік
- Қоғамның қорғанысын күшейту үшін, зандылықты,
Мемлекеттің негізгі белгілері:
1. Басқару органдары мен мекемелерінің ерекше
2. Үстем таптың мүдделері мен мақсаттарына
Мемлекеттің билік жүргізетін белгілі территориясының болуы,
Мемлекеттің қоғамдағы бірлестіктерден, ұйымдардан айырмашылық белгілері:
- мемлеқет қоғамдық көлемде бірден-бір билік
- мемлекет қоғамдағы барлық құқықтық нормалардың
- мемлекеттің ішкі-сыртқы істердегі тәуелсіздігі, басым
3. Мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар
Адам қоғамы мыңдаған жылдар өмір сүріп
Теологиялық теория - мемлекет пен құқық
Патриархалдық теория - мемлекет адамдардың отбасы
Органикалық теория - бұл пікірді Платон
XIX ғасырдағы ғылымның жетістіктеріне сүйене отырып,
Табиғи құқықтық теория - XVII -
Психологиялық теория - XIX ғ. бұл
Күштеу теориясы - XIX ғ. қалыптасқан
4. Қазақстан мемлекетін нығайту — тұрақтылық
Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздік алғаннан бері он
Қазақстан Конституциясы мемлекеттілігіміздің беріктігін нығайта түсті,
Экономика да өзгеріп жатыр. Жыл өткен
Қазақстан егеменді, тәуелсіз мемлекет ретінде кдлыптасты
Бұл кезең еліміз үшін мемлекеттік құрылыс
Қоғамның рухани өміріне, оның әлеуметтік көңіл-күйіне,
Қазақстан Республикасының азаматтарына нәсіліне, ұлтына, жынысына,
Адамдарды патриотизмге, азаматтылыққа төрбиелеу мемлекеттің, барлық
5. Құқық туралы негізгі теориялар
Құқық мемлекетпен бірге қоғамның объективтік даму
Қазіргі заманда да бұл мәселе заң
Табиғи теория - бұл теорияның мазмұны
Тарихи теория — бұл теорияның өкілдері
Реалистік теория - құқықтың дамуы өзінің
Әлеуметтік теория - XX ғасырда қалыптасқан
Нормативтік теория - құқық әлеуметтік өмірдің
- қатынасын реттеп, басқарып, адамдардың мүдде-мақсатын
Психологиялық теория - XX ғасырдың басында
Материалистік теория - құқық саяси-экономикалық үстемдік
- деп түсіндіреді: экономикалық базис пен
Бұл теорияның тарихи даму процесін үш
Бірінші кезеңде марксизмнің құқықтың мазмұнын түсінуі
Марксизм жай теория қалпында қалмай, оны
Жоғарыда көрсетілген құқық теорияларының жеке алғанда
- құқық әлеуметтік құбылыс, онсыз дамыған
- құқық қоғамдық және жеке адамдардың
- кұқық жеке адамның меншігін қорғайтын
- құқық мемлекетті қалыптастырған және оның
Сонымен құқық жеке түлғалардың экономикалық, саяси,
Құқықтың түсініктері бірнеше, бірақ мазмұндары біреу-ақ.
Құқықтың мазмұнының негізгі элементтері:
- қоғамның және адамдардың мүдде-мақсатын қорғау,
- қарым-қатынастарды реттеп, басқару;
- қоғамды дағдарысқа ұшыратпай, экономикалық, саяси
- мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың құзыретін,
- халықаралық қатынастарды реттеп, басқару.
Құқықтың екі түрлі ғылыми түсінігі болады:
Құқықтың негізгі қағидалары:
1. Қоғамдагы әртүрлі мүдде-мақсаттарды нормативтік жүйемен
2. Адамдардың, ұйымдардың бостандығының іс-әрекетінің деңгейін,
3. Адамдардың, ұйымдардың ара қатынасындағы келіспеушілікті
4. Мемлекеттік органның қабылдаған, бекіткен нормативтік
Құқықтың мазмұны дегеніміз - қоғамдағы қатынастарды
Құқықтық теңдік жалпылама түрде айтылады, іс
Құқық-үстем таптың және қоғамның заңға айналдырылған
Мемлекеттік құқық арқылы өзінің жоғарғы және
Құқықтың негізгі белгі-нышандары:
1. Құқықтық нормаларды мемлекеттік органдар ресми
2. Құқықтық нормалардың мемлекеттің барлық аумағына,
3. Құқықтық нормалар жеке адамдардың және
4. Құқықтық нормалардың орындалуын мемлекеттік органдар
Сонымен, құқық дегеніміз адам мен қоғамның
Қоғамның өмірінде белсенді жұмыс атқаратын құқықтың
1. Қоғамның әр саласына сәйкес құқықтың
2. Мемлекеттік биліктің үш түріне сәйкес
Құқықтың бұл екі топтағы функциялары мемлекеттің
Құқыктың реттеу функциясы - нормативтік актілер
Құқықтың қорғау функциясы - нормативтік актілердің
- қоғамдағы қатынастардың дұрыс орындалуын бақылау;
- құқықты нормада тыйым салудың себептерін
- жауапкершіліктің түрін көрсету;
- жасаған қателіктері үшін субъектілерді жауапқа
Құқықтың функциясы дегеніміз - адамдардың іс-әрекетіне,
Құқықтың мазмұнына, нысанына, белгі-нышандарына, функцияларына, қағидаларына
1. Құқық адамдардың іс-әрекетінің, жұмысының нақты
2. Құқық адамдардың өзара қатынасын дұрыс
3. Құқықтың құндылығы адамдардың бостандығын, тендігін
4. Құқық қоғамдағы әділеттікті жақтап, бақылап
5. Құқық қоғамдағы барлық прогрестік дамудың
6. Құқық халықаралық прогрестік қатынастың, байланыстың
Сонымен, құқық қоғамда зор қызмет атқарады.
Пайдаланған әдебиеттер тiзiмi
Ә.Д. Жоламан, А.Ә. Мґхтарова, А.Н. Тәукелев.
Сапарғалиев, А. Ибраева. (Мемлекет және құқық
Қайрат Сапарғалиев (Қазақстан Республикасының мемлекет және
А. Ибраева, Н. Ибраева. (Теория государства
Қазақстан Республикасының Конституциясы (1998жылғы қазанның
20