Коммерциялық банк

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
БӨЛІМ І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТ ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Депозит - коммерциялық банкте ресурстар базасын
құрудағы негізгі көзі ретінде
Банктік депозиттердің классификациясы
1.3 Коммерциялық банктерде депозиттік саясаттың
қалыптасуының негіздері
БӨЛІМ ІІ. «АТФБАНК» ААҚ-НЫҢ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТЫ
2.1 Қазақстанның депозиттік нарығындағы
АТФБанктің рөлі
2.2 АТФБанк қызметінің жалпы сипаттамасы
2.3 АТФБанкі депозиттік саясатының негізгі
көрсеткіштері мен қызметін талдау
БӨЛІМ ІІІ. ДЕПОЗИТТІК САЯСАТТЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ ЖОЛДАРЫ
3.1 «АТФБанк» ААҚ-ның депозиттік саясатын
жетілдіру құралдары
3.2 Халық салымдарын сақтандыру қоры
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Коммерциялық кәсіпорын түрлерінің бірі ретінде банктік мекеменің өзіндік ерекшелігі
Барлық банктік саясаттың маңызды құрамдас саясаты – бұл ресурстық
Біздің елімізде депозиттік саясаттың қалыптасу мәселелеріне қажетті көңіл аударылған
Осы жұмыстың теориялық және практикалық негізі ретінде, экономистердің еліміздегі
Зерттеу мақсатынан туындайтын негізгі міндеттер:
ақша-несие қатынастары жүесіндегі «депозит» экономикалық категориясының мәні мен мазмұнын
банктік депозиттердің жіктелуін қарастыру;
халық қолындағы салымдарды коммерциялық банкке тартудағы бағыттарды жетілдіру жолдарын
коммерциялық банктің тұрақтылығын күшейту мақсатында оның депозиттік саясатын оңтайландырудың
депозиттерді сақтандыру қорының қызметіне талдау жасай отырып, оны жетілдіру
Зерттеу пәні коммерциялық банктің депозиттік саясаты және оның қалыптасуы
Зерттеу объектісі. «АТФ Банк» ААҚ-ның қызметі.
БӨЛІМ І. коммерциялық банкте депозиттік саясат қалыптасуының теориялық
Депозит коммерциялық банкте ресурстар базасын
құрудағы негізгі көзі ретінде
Банктік депозит (латынан depositum- сақталуға берілген зат) –
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау – коммерциялық банктердің алғашқы
Жоғарыда айтылып өткендей, банктер өздерінің активтік операцияларын жүзеге асыру
Каценеленбаум З.С. банктік депозиттің мәнін зерттей отырып оның қос
Сонымен, депозит тек қана салымшы үшін ғана емес, және
Банк үшін пассивті операциялар маңызды орын алады. Пассивтіге пассивті
Коммерциялық банктердің 4 түрлі пассивті операциялары бар:
бағалы қағаздардың алғашқы эмиссиясы;
қор құруға немесе ұлғайтуға банк табысынан аударым;
басқада заңды тұлғалардан алынған несиелер мен борыштар;
депозиттік операциялар.
Пассивті операциялар айналымда бола отырып банкке ақша қаражаттар тартуға
Банктің меншікті капиталының мәні оның тұрақтылығын ұстау болып табылады.
Банктің төртінші пассивті операциялар тобы банктік тәжірибеде негізгі болып
Депозит экономикалық категория ретінде жинақ ақшаның құрамдас бөлігі болып
Депозиттер деп депозиттік операциялардың субъектілері – жеке және заңды
Егер Қазақстан Республикасының нарықтық экономикасының дамуы жағдайындағы депозиттік
Депозит дегеніміз коммерциялық банктерге белгілі-бір мерзімге және мерзімсіз, қайтарылу
Банктердің ақшалай қаражаттарды салымдарға тарту және оларды пайда табу
Депозиттік операциялардың негізінде коммерциялық банктердің несилік ресурстарының негізгі бөлігі
Депозиттердің келесідей қызметтерін атап айтуға болады:
1) Коммерциялық қызмет – жеке және заңды тұлғалардан
2) Ынталандыру қызметі – депозиттік салымдардың әр түрлі шартпен
3) Қорлану қызметі - депозитке тартылатын қаражаттар
4) Банк ресурстарын құру қызметі – депозиттік салымдар тарихи
Коммерциялық банктердің несиелік ресурстары дегеніміз – бұл оның жарғылық
Банктің несиелік ресурстары – бұл меншікті капиталдың және тартылған
1.2. Банктік депозиттердің классификациясы
Банктік депозиттер бірнеше критерийлер бойынша жіктеледі: ақшаны алу нысыны
Коммерциялық банктерде депозиттердің әртүрлі критерийлері бойынша жіктелуі реті 1,2
Талап еткенге дейінгі депозиттер- белгісіз уақытта салымшылардың ағымдағы, есеп
Кері алу нысаны бойынша депозиттер
1-сурет
Салымшылар категориясы бойынша депозиттер
2-сурет
Ол банктің көптеген клиенттері өздерінің ағымдағы шоттарынан қаражаттарды үнемі
Талап еткенге дейінгі салымдар депозиттік немесе контокоррентік шоттарды орналастыруы
Бұл шоттардың жоғары өтімділігі, төлем құралы ретінде оларды үздіксіз
АҚШ-та талап еткенге дейінгі шоттарға пайыздарды коммерциялық банктерге төлеуге
Депозиттердің екінші тобын мерзімді салымдар құрайды. Терминнің өзінен көрініп
Ескертуі бар мерзімді дапозиттерде салымшының ақшаларды кері алу туралы
Депозиттердің үшінші түрі – жинақ салымдары. Олардың кеңірек тараған
Халықтың салымдарын тарту мақсатында жинақтардың түрлі формалары қолданылады: ұтысқа,
Қазақстан Республикасының коммерциялық банктері депозиттік операцияларды Конституцияға, «Қазақстан Республикасындағы
Депозиттік немесе жинақ сертификаты – бұл банк-эмитенттің ақша қаражаттардың
Жоғарыда қарастырылған депозиттер банктік ресурстардың басты көзі болып табылады.
Банктер және басқа қаржылық құрылымдар арасында заңды және
Пассивтерді басқару тұрғысынан қарағанда активті операцияларды кеңейту және ең
Қаржылық ресурстардағы талап етілмелі депозиттердің үлесін ұлғайту жолымен
Сонымен қатар есеп айырысу шоттары – бұл пассивтердің молжаға
1.3 Коммерциялық банктерде депозиттік саясаттың қалыптасуының негіздері
Банк жүйесінде аса жоғары бәсекелестік шарттарында коммерциялық банктер халықтың
Кез келген жағдайға бейімделу, банк құралдарын тиімді басқару және
Осылайша, депозиттерді тарту бойынша коммерциялық банк қаректіндегі анализ бар
Депозиттік нарықтың даму мәселелерін анықтау мақсатында SWOT-талдау жүзеге асырылды.
Коммерциялық банктерде ішкі және сыртқы орта бар, онда өзгерістер
Коммерциялық банктердің депозиттік саясатының мәнін зерттей отырып, келесідей сұрақтарды
Коммерциялық банктің депозиттік саясатының субъектілері құрамына банктің клиенттері, коммерциялық
Коммерциялық банктің депозиттік саясатының қалыптасу негізінде принциптердің жалпы және
Депозиттік саясаттың жалпы принциптеріне Қазақстан Республикасының Ұлттық Банктің макроэкономикалық
Коммерциялық банктің депозиттік саясатының субъектілері мен объектілерінің құрамы
3-сурет
Депозиттік саясаттың айрықшалықты принциптеріне банк шығындарының оңтайлы деңгейін, депозиттік
Анықталған принциптерді ұстану банкке депозиттік үрдісті ұйымдастыруда стртегиялық
Коммерциялық банктің депозиттік саясатын құру принциптері.
4-сурет
Депозиттік саясаттың қалыптасуы келесі үш кезеңде жүзеге асырылуы тиіс:
Зерттеу кезеңі.
Жоспарлау кезеңі.
Шешімдерді қабылдау және жүзеге асыру кезеңі (5-сурет).
Депозиттік саясат қалыптасуының кезеңдері
Зерттеу кезеңінде банк клиенттердің қажеттіліктерін зерттейді, яғни депозиттердің қандай
Жоспарлау кезеңінде банк депозиттік операциялар бойынша пайданы бағалау және
Шешімдерді қабылдау және жүзеге асыру кезеңі – аса маңызды
Депозиттік саясатқалыптасуындағы кезеңдер негізінде коммерциялық банктерде депозиттік саясаттың қалыптасу
Ұсынылатын стратегия депозиттік нарық мәселелерін зерттеунегізінде Қазақстан Республикасының коммерциялық
2,1-кесте
Депозиттік саясаттың қалыптасу
стратегиясы (А банкінің мысалында)
А Банкі
1. Депозиттік ісметтер нарығында А банкінің рөлі.
2. Депозиттерді тарту бойынша А банкінің негізгі мақсаттары.
3. А банкіндегі негізгі мәселелер.
4. Депозиттік операциялар бойынша бар және мүмкін болатын тәуеклдердің
5. Банкке әлуетті және жеңа клиенттерді тарту мүмкіндіктерін талдау.
6. А банкінің депозиттік портфелінің қалыптасуы.
7. Қаржылық нәтижелерді талдау.
Депозиттік ісметтер нарығында Банк рөлі.
Басты әрі маңызды мәселе болып Банк ісметтері нарығында Банк
Депозиттерді тарту бойынша Банктің негізгі мақсаттары.
Банктің негізгі мақсаттары болып:
халық пен кәсіпорындардандепозиттерді тарту;
халыққа қызмет көрсету жүйесін жетілдіру;
депозиттерді сақтандыру жүйесін жетілдіру;
дапозиттермен жұмыс істеу бойынша әріптестерге кәсіби білім беру;
банктік технологияларды жетілдіру және т.с.с..
Банктегі негізгі мәселелер.
Банктерде депозиттік операциялар жұмысы бойынша кездесетін мәселелер.
Ішкі мәселелерге:
депозиттік операциялар бойынша тәуеклдерге;
кадр менеджментінің жеткіліксіз дамуы;
жарнаманың жеткіліксіз болуы.
Сыртқы мәселелерге:
депозиттік нарықта бәсекелестің жоғары болуы;
шетел валютасының курстық айырмасының өзгеруі;
өндірістік сектордың дамуының жеткіліксіздігі;
халықтың әлеуметтік қорғануының жеткіліксіздігі.
Депозиттік операциялар бойынша бар және мүмкін болатын тәуеклдерді талдау.
Банкке депозиттік операциялар бойынша, сондай-ақ клиенттер тобы бойынша тәуеклдерді
Банкке жаңа клиенттерді тарту мүмкіндіктер мен әлуетті клиенттерді талдау.
Банк жеке және заңды тұлғалар депозиттері нарығында қандай позицияларды
Банктің депозиттік портфелінің қалыптасуы.
Банк үшін құралдарды тартудың негізгі көзі болып клиенттер депозиты
Қаржылық нәтижелерді талдау.
Қаржылық көрсеткіштердің есеп-қисапы негізінде мамандармен жасалады.
Осылайша, депозиттік саясаттың қалыптасу стратегиясын таңдау және жүзеге асыру
Коммерциялық банктің депозиттік саясатының құрамдас бөлігі – бұл
Депозиттер бойынша пайыздар тіркелген және қалқымалы болып жіктеледі. Әлемдік
Пассивті операциялар бойынша пайыздық мөлшерлемелердің саралануы жүргізіледі, соның ішінде
Депозиттерге пайыздық мөлшерлемелердің қалыптасуында банк өзіне алатын тәуекел дәрежесі
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасының 1999жылы 20 қазанда бекітілген
Тіркелген сыйақы мөлшерлемелері келісімнің мерзімінде өзгермейді.
Қалқымалы сыйақы мөлшерлемелері келісімнің кез келген уақытында онда қарастырылған
Сыйақыны есептегенде сыйақы есептеудің келесідей әдістері пайдаланылады.
қарапайым әдіс – депозит бойынша негізгі қарыз сомасына сыйақы
мұндағы
пайыздардың жылдық мөлшерлемесі,
депозит қалдығы,
пайыздар есептелетін кезеңдегі күндер саны;
2. күрделі әдіс – сыйақы депозиттің тек
мұндағы
i- пайыздардың жылдық мөлшерлемесі;
n- айлардағы депозиттің ұзақтылығы;
p – депозиттің алғашқы сомасы;
I – салымның барлық мерзіміндегі есептелген пайыздар сомасы.
Коммерциялық банктердің пайыздық саясаты келесі негізгі ұстанымдарда базаланады:
белсеңді әрі икемді коммерциялық құралы ретінде сараланған және экономикалық
Банк үшін қолайлы жағдайларды құру арқасында сәйкес нарықтарда қаржылық
жоғары сапалы банктік өнімдер мен қызметтерге қолайлы бағалар бойынша
БӨЛІМ 2. «АТФБАНК» ААҚ-НЫҢ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТЫ
2.1.Қазақстанның депозиттік нарығындағы АТФБанктің рөлі
Қазақстан Республикасының коммерциялық банктері – жалпы қаржы жүйесіндегі кәсіпорындар
Коммерциялық банктердің несиелері мен депозиттерінің құрылымы
6-сурет
Қазақстан Республикасының депозит нарығы күрделі де қарқынды дамып келе
3-кесте
Коммерциялық банктердің депозиттері және оның құрылымы
Кезеңдер
Барлығы Валюта түрлері
Ұлттық валюта Шетел валютасы Банктік емес заң-ды тұлғалар Жеке
Қаңтар 1998 73514 54226 19288 45648 27866 51426 22088
Тамыз 1998 83457 55585 27872 51905 31552 50510 32947
Қаңтар1999 73464 44497 28967 44511 28953 42566 30898
Тамыз 1999 120681 63424 57257 80781 39900 70780 49901
Қаңтар 2000 168156 83764 84392 113301 54855 91543 76613
Тамыз 2000 284750 117947 130804 175661 73090 122632 126219
Қаңтар 2001 284533 134744 149788 192826 91706 119499 165034
Тамыз 2001 391463 161581 229882 226772 164691 152985 238478
Қаңтар 2002 420725 150284 270440 233255 187470 126125 294599
Тамыз 2002 497904 206371 291533 275647 222257 144451 353453
Қаңтар 2003 581933 235466 346467 327809 254123 175752 406180
Тамыз 2003 703135 326834 340301 403950 299184 234214 468921
Ұлттық банктің мәліметтері негізінде әзірленген
1999 жылдың қаңтарынан, 1999 жылдың тамызына дейін барлық депозиттер
2000 жылдың қаңтарынан бастап 2001 жылдың қаңтарына дейінгі аралықта
2.2 АТФБанк қызметінің жалпы сипаттамасы
Экономиканың кез келген субъектісініңқызметінің нақты бағытын талдаудан бұрын, оған
«АТФБанк» ААҚ 1995 жылдың маусым айында құрылды. АТФ Банк
Алғашқы уақытта «АТФБанк» жабық акционерлік қоғам ретінде Ұлттық Банкте
АТФБанкінің ойдағыдай қызметін атқаруды мойындайтын нәрсе – оған несиелік
АТФБанк заңды және жеке тұлғаларға қызметтердің кең тізбесін ұсынады.
Олардың ішінде көбірек сұранысты иеленетін қызмет түрлерін атауға болады:
АТФБанк қызметінің басым бағыты - салымдарды тарту аясында халықпен
АТФБанкі –өзнің меншікті логотиптерімен халықаралық пластикалық карталарын шығару жұмысын
Банктің клиенттеріне республиканың әртүрлі аймақтарында орналасқан ірі өнеркәсіптік және
Банк «АТФ Лизинг» деп аталатын лизингтік компанияның құрылтайшысы болып
АТФБанктің филиалдық желісі өте кең, 2003 жылдың маусым айында
Филиалдық желісті қозғай отырып, Астана қаласында АТФБанкі өз филиалын
Ұсынылған сызбанұсқаға қарап Астана қаласындағы АТФБанк филиалының бөлімдеріне сипаттама
Несиелік бөлім – қаржылық несиені беру, несиелік желі ашу,
Валюталық бөлім – валюталарды сатып алу-сату есебін, сыртқы экономикалық
Бөлшектік бизнес бөлімі – заңды және жеке тұлғалардан әртүрлі
Операциялық бөлім – клиенттерге шоттарды ашады және оларды жүргізеді,
Касса – қолма-қол ақшаларды инкассациялау, сақтау, қабылдау мен беруді
Пластикалық карта секторы – пластикалық карталарды ресімдейді, клиенттерге олардың
Бухгалтерлік есеп бөлімі – бас кітаптің шоттар жоспарын, балансты
Әкімшілік-шаруашылық бөлім - бухгалтерлік есеп деректері негізінде ағымдық
2.3 АТФБанкі депозиттік саясатының негізгі қаржылық көрсеткіштері мен
АТФБанктің депозиттік саясат облысында маңызды бағыт болып халықтың уақытша
АТФБанк депозиттердің бірнеше түрлерін ұсынады. Олардың көмегімен ақшаның сақталуымен
«АТФ Классик» айдан 2 жылға дейін, «АТФ Момент» 3
Банкте ақша қаражаттарды сақтауға клиенттердің мүддесін көтеру мақсатында банк
Халықтың банкке деген сенімділігінің өсуі туралы депозиттер көлемінің өсуі
Ғылыми-техникалық прогресстің соңғы жетістіктерін қазіргі банк ісінде пайдаланудың мысалдары
Клиенттердің қолайлығы үшін банк телекоммуникациялық құралдар көмегімен есеп айырысу
теңге және валюталық төлемдерді жүзеге асыру;
шоттағы ақша қозғалысы туралы банктен құжаттарды алу;
валютаны сатуға немесе сатып алуға өтінімдерді беру;
басқа банктерден болжанылатын теңдегі түсімдерді алу;
«Қазақстандық қор биржасы» жабық акционерлік қоғамынан (KASE) және Мәскеудің
банкпен кез келген текстік ақпаратпен айырысу.
Банктер тез, үздіксіз әрі арзан есеп айырысуға маңызды мән
АТФБанк клиенттердің ақшаларын аударудың сапалы әрі тез нұсқаларын ұсынады.
Берілген кестеде ақша аударымдарды жасау үшін АТФБанк ұсынатын нұсқаларды
Мамандардың бағалауы бойынша қазақстандағы банктердегі жеке тұлғалардың салымдары мен
АТФБанктің «АТФ-Перспектива» депозитін жеке тұлға немесе үшінші тұлға
«АТФ-Момент» депозитіне салымдар жеке тұлғалардан қабылданады және салымдар бойынша
(жылдық %)
Валюта
түрі 3 ай 6 ай 9 ай
Теңге 4,5
АҚШ доллары 2,8 3,2 4
Евро 2 2,8 3
Салым сомасы 10 000 теңге немесе 100 доллар.
«АТФ-Капитал» депозиті бойынша келесідей сыйақы мөлшерлемелері есептеледі.
(жылдық %)
Валюта түрі 3 ай 6 ай 9 ай 12
Теңге 6 6,5 8,5 9,5 10,0
АҚШ доллары 3,5 4,2 4,5 5,0 6,0
Евро 2,5 3,0 4,0 4,5 5,0
АТФ Банктің депозит бойынша табыс төленетін және оны бөліктеп
«АТФ-Комфорт»
Валюта түрі 3 ай 6 ай 9 ай 12
Теңге 3,0 4,0 5,0 5,5
АҚШ доллары 1,5 2,5 3,0 3,5
Евро 1,0 1,8 2,0 2,5
Алғаш салынатын салым мөлшері 5 000 теңге немесе 50
Жоғарыда айтылған барлық депозиттер мерзімінен бұрын келісім шарттарының бұзылуы
АТФБанкі жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру қорының қатысушысы болып табылады.
Банктің бұл қорға қатысуы әр клиенттің қаржылық қауіпсіздігін қамтамасыз
Жеке тұлғалардың депозиттерін тарту аймағында банк жұмысына талдау жасай
5-кесте
2000-2003 жылдардағы АТФБанктің мерзімдік депозиттер көлемі
(мың теңге)
2000 өзге-ріс, % 2001 өзге-ріс, % 2002 өзге-ріс, %
Мерзімдік депозиттер: 6638947
9664703
19397322
27763001
Жеке тұлғалар-дың 1527380 - 4260460 +178% 6856153 +61%
Коммерция-лық құрылым-дардың
5111567
-
5404243
+57%
12541169
+132%
19238759
+53%
6-кесте
2000-2003 жылдардағы АТФБанк шоттарындағы ақша қалдықтары
(мың теңге)
2000 2001 2002 2003
Ағымдағы шоттардағы қалдықтар:
Жеке тұлғалардың 127380 377175 862340 1396432
Коммерция-лық құрылымдар-дың 6241385 10024866 11171996 15334203
Кесте деректеріне қарап, азаматтардың мерзімдік салымдар көлемі 2001 жылы
Жеке салымшылармен жұмысты жетілдіру бойынша әртүрлі шараларды әзірлеу АТФБанкке
Депозиттік саясаттың теориялық негіздерінде оның құрамдас бөлігі болып пайыздық
Депозиттер бойынша пайыздық мөлшерлемелердің түсуіне Қазақстан Республикасының Ұлттық Банктің
БӨЛІМ ІІІ. ДЕПОЗИТТІК САЯСАТТЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ ЖОЛДАРЫ
3.1 «АТФБанк» ААҚ-ның депозиттік саясатын жетілдіру құралдары
Ақша қаражаттарды тартуда таңдау құқығы қашанда клиенттерде болады. Сондықтан
Қазіргі уақытта коммерциялық банктер алдында пайда болатын мәселелердің бірі
Ресурстық база микроэкономикалық фактор ретінде коммерциялық банктердің өтімділігі мен
Өзіне тек жаңа клиентураны тартуды қосып қана қоймай, және
көздерден ақша қаражаттарды тарту мүмкіндігін қамтамасыз ету және мерзімі,
АТФБанктің ресурстық әлуетін кеңейту мақсатында өзінің депозиттік саясатын
АТФБанктің депозиттік саясаты азаматтардың барлық әлеуметтік және жастық топтардың
АТФБанктің депозиттік базасын кеңейтуге бағытталған шаралар кешеніне қаржылық және
Банк әрбір клиентпен ұзақ мерзімдік серіктестік қатынастарды орнатуға ұмтылуы
Осылайша АТФБанк баланың оқуына және сыйлық алуға ақша қаражаттарды
АТФБанктің депозиттік базасын кеңейту мақсатында біздің ойымызша, жинақ
Осы сұрақ шегінде келесі фактті белгілеу қажет: банктің ресурстық
Жоғарыда айтылғандармен қатар АТФБанк депозиттерді тиімді басқаруды жүргізу үшін
Салымшыларға инфляциялық шығындардан сақтандыру мақсатында салымы үшін пайызын алдын-ала
Клиенттердің ең жоғары мүдделілігі және салымдардың түсімі үшін АТФ
Клиенттерге депозиттер туралы қажетті ақпаратты алуды жеделдету әрі жеңілдету
Телефон арқылы клиенттік сервис қызметі аса егжей-тегжейлі ақпарат алуға
Егер клиент өз мәселелерін айтуға қиналатын болса, онда телемаркетинг
Осының салдарынан телемаркетинг бірінші қоңыраулардың көбісін қанағаттандырып, АТФБанкке жаңа
Қазіргі заманға сай телекоммуникация жүйесінің тез дамуындағы негізгі элементі
Осымен бірге банк жарнамалық саясатқа жүйелілік тәсілдемелерді жасау керек,
Осылайша АТФБанк депозиттік саясатты дайындаған кезде оны оңтайландыратын белгілі
банктің тұрақтылығын, сенімділігін және қаржылық тұрақтылығын сақтау үшін депозиттік,
тәуекелді азайту мақсатында банк ресурстарын әртараптандыру;
клиенттер бойынша депозиттік портфелді саралау;
әртүрлі клиенттер топтарына сараланған тәсілдеме;
банк өнімдері мен ісметтердің бәсекеге жарамдылығы.
АТФБанкінің депозиттік саясатының жетілдіруге және оның тұрақтылығын қамтамасыз етуде
3.2 Халық салымдарын сақтандыру қоры
Ұлттық Банк басқа банктермен бірге салымшылар ақшасының сақтығын жетілдіру
Бұл жүйе 1999 жылы 25 қарашада Қазақстан Республикасының Ұлттық
Осы қаулы 2000 жылдың 16 ақпанынан күшіне еніп өз
Қордың негізігі мақсаты банктің клиенттерінің мүддесін қорғау, банк-қатысушының қызметін
Салымдарды кепілдіру жүйесі келесі негізде қызмет атқарады:
Ұлттық Банкпен жарғылық капиталы 1 млрд. тенге құрайтын
Қор өз ақшаларын халықтың салымдары бойынша қайтару үшін
Қордың активі 2003 жылы 1 мамырда 3050,8 млн. тенге.
қысқа мерзімді мемлекеттік банк қоры (1 жылға дейін) -457,7
ұзақ мерзімді мемлекеттік банк қоры (1 жылдан жоғары)- 2420,6
Банк қатысушыларының қосқан жалпы жарнасы 1.05.02 жыл 10554,1 млн.
Қордың нормативті және құқықтық құжаттары үнемі жетілдіріліп отырады.
Мұнда кепілдендірілмейтіндер:
ұсынушыға арналған мерзімдік салым;
жеке тұлғалардың банкке сенімгерлік басқаруға берген ақшалары;
заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаның салымдары
үшінші бір тұлғаның немесе сол банктің алдында міндеттемесі бойынша
сол банкктің акционерлері (дауыс беруге құқылы 5 % астам
Ең алдымен халықтың мерзімді салымдары кепілдендіріледі. Қордың басқармасының шешімімен
Халықтың салымдарын кепілдендіру жүйесіне қосылмаған банктер меншікті капиталдарының көлеміндей
Банктің салымшысы, яғни салымы кепілдендірілген банктің салымшысы банкті жабу
Сол өтінішке банк салымдарының келісім-шартын жеке немесе салым құжаттары
- 200 мың теңгеден аз болса-салым сомасы толықтай қайтарылады
- 200 мың теңгеден -400 мың тенгеге дейін
- 400 мың теңгеден -600 болса-360 мың теңге және
- 600 мың тенгеден 800 мың тенге дейін болса,
- 800 мың теңге 1 млн теңгеге дейінс-560
- 1млн теңгеден көп болса , онда қор 600
Салымның қалған сомасы мен соған сыйақысы (пайызы) банктің тоқтату
Қор салмышыға салымның қандай валютада болсын қайтарымды теңге түрінде
Жалпы нарықтың өзгермелілігіне және экономиканың өміршеңдігіне байланысты заңдық құжаттарға
2002 жылы сақтандыру обьектілерін кеңейту қарастырылды, яғни талап етуге
Банк-қатысушылардың міндеттері мен талаптары кеңейтілген.
Жеке тұлғалардың мерзімді салымдары бойынша төлеу сеткасы қарастырылған .
Кемшілігі: банктер жүргізетін активті операциялар көлемінің өсуі, бәсекелес тікке
Қазақстанда кепілдендіру жүйесі орнығу кезеңінде өтуде, осыған байланысты бұл
Осылайша Қазақстанның банк жүйесінде жаңа құрылым ретінде кепілдендіру жүйесінің
2000 жылдың 9 ай ішінде жүйеге қатысушы-банктерде жеке тұлғалардың
2000 жылдың наурыз айында банктік құпия туралы заңның қабылдануы
2000жылдың ақпан айында жұмысын бастаған депозиттерді коллективті кепілдендіру жүйесі
Салымдарды сақтандыру жүйесі кемеліне жетпеген, бірақ жүйе жұмысын бастады
Осы ережелерге сәйкес қор жоғарыда көрсетіліп кеткен тәртіпте ақша
ҚОРЫТЫНДЫ
Коммерциялық банктерде активті операцияларға қатысты пассивті операциялар бастапқы рөлді
Банктер үшін депозиттік базаны нығайту өте қажетті. Жалпы салымдар
Депозит негізінен банкке белгілі уақытқа сақтауға, қолдануға берілген ақша
Алайда банктік ресурстар қалыптасуының депозит сияқты көзінің кейбір кемшіліктерін
Жұмысты жазу барысында елдегі депозиттік нарықтың ағымдағы жағдайы талданған,
Курстық жұмыста жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша Қазақстанның депозиттік нарығында
Біріші тарауда коммерциялық банкте депозиттік саясаттың қалыптасу үрдісіне көңіл
Ал, екінші тарауда депозиттердің коммерциялық банктерде алатын орнына, Қазақстандағы
Соңғы екі-үш жылда банктердегі салым үлесінің ұлғаюы заңдық құқықтың
2002 жылы депозиттердің орташа үлес салмағының көлемі әрбір адамға
Қазақстанның депозит нарығын талдай отырып, банктік секторда жинақттардың 2001-2003
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі «АТФБанк» ААҚ-ның келетін болсақ, мұнда
Сондай-ақ осы жұмыстың үшінші тарауында банк салымдарының және депозиттік
Клиенттердің банкке деген сенімін жақсарту мақсатында құрылған «Жеке тұлғалардың
Депозиттік операциялар қызмет көрсетуде клиенттерді қанағаттандыру мақсатында үнемі озық
Жұмыста қазіргі уақытта коммерциялық банк алдында тұрған мәселелер қатары
Депозиттік саясаттың теориялық негіздерін зерттеу және салымдарға қаражатты тарту
Банктің ресурстық әлуетін кеңейту және депозиттік базаны күшейту үшін
Халықтың әртүрлі табыс деңгейіне бағдарлана отырып салымдардың бар тізбесін
Жинақ сертификаттарын шығаруды игеру.
Халықтың мерзімдік салымдарын болжамбаған кері алудың жағымсыз әсерін азайту
Инфляциялық жоғалтуларды өтеу мақсатында орналастырылған салымдар бойынша сәйкес табысты
Клиенттер үшін жаңа ісмет – телемаркетинг қызметін енгізу.
Банк қызметін активтендіру.
Курстық жұмысты жазу барысында қойылған мақсатқа қол жеткізілді және
қолданылған Әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу туралы» заңы. 24 желтоқсан 1996
Қазақстан Республикасының «Банктер және банк қызметтері туралы» заңы. 31
Қазақстан Республикасының «Төлемдер мен ақша аударымдары туралы» заңы. 29
1995 жылдың 31 тамызынан № 2444 өзгерiстер мен қосымшалар
Толық экономикалық, қаржылық-несиелік, банктік, салықтық-кедендік, сақтандыру, биржалық және кәсіпкерлік
VISA, Eurocard/ МasterCard халықаралық пластикалық карталарды беру тәртібі жөніндегі
Абдильманова Ш.Р. Банковский маркетинг на рынке услуг населению. Алматы:
Алпамысов А.А. Управление депозитными ресурсами в Республике Казахстан. Автореферат.
Бохаев Д.Т. Коммерциялық банктердің несие ресурстарын құрудағы депозиттер: проблемалары
Батракова Л.Г. Экономический анализ деятельности коммерческого банка: Учебник для
Казимагомедов А.А. Банковское обслуживание населения: зарубежный опыт. – М.:
Киселев В.В. Управление банковским капиталом (теория и практика). –
Колесникова В.И., Кроливецкая Л.П. Банковское дело. М.: Финансы и
Лаврушин О.И. Банковское дело. М.: Финансы и статистика, 1998
Морошкин В.А. Простые и сложные проценты. Методическое пособие по
Роуз Питер С. Банковский менеджмент. Представление финансовых услуг. –
Сейткасимов Г.С., Шаяхметова К.О., Абдраимова Г.Т. Бухгалтерский учет и
Сейткасимов Ғ.С. Ақша Несие Банктер.Оқулық. – Алматы: экономика, 2001жыл.
Сейткасимов Г.С. Бнаковское дело. – Алматы: Ќаржы-ќаражат, 1998 год.
Сейткасимов Г.С. Деньги, кредит, банки: Учебник. – Алматы: экономика,
Сейткасимов А.Г. Управление банковской ликвидностью и методы ее анализа.
Финансы, денежное обращение и кредит: Учебник /Под ред. Сенчагова
Акпеисов Б. Вклады населения и их защита. // Банки
Ахметов А. Личная финансовая безопасность гарантируется. // Казахстанская правда
Банки Казахстана//Журнал. Алматы.-2004. №1
Талап еткенге дейінгі депозиттер (белгісіз мерзімдегі міндеттемелер)
Мерзімдік депозиттер (белгілі мерзімдегі міндеттемелер)
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар
Корпорациялар, фирмалар және т.б. коммерциялық ұйымдар
Қазнашылық және үкіметтік ұйымдар
Коммерциялық емес ұйымдар
Коммерциялық банктің депозиттік саясаты
депозиттік саясаттың субъекттері
депозиттік саясаттың объекттері
Тартылған қаражаттар:
Депозиттер.
Банкаралықнесие
Векселдер
Сертификаттар
Банктің клиенттері:
Жеке тұлғалар.
Заңды тұлғалар.
Коммерциялық банк
Мемлекеттік мекемелер:
Орталық банк
Салық комитеті.
Банктің қосымша қызметтері:
(кешендік қызмет көрсету)
Крммерциялық банктің депозиттік саясатын құру принциптері
Жалпы принциптер
Айрықшалықты
Шығындардың оңтайлы деңгейін қамтамасыз ету принципі
Банк операцияларының қауіпсіздік принципі
Оңтайлылық пен тиімділік принципі
Ғылыми негізділік принципі
Сенімділікті қамтамасыз ету принципі
Кешендік тәсілдеме принципі
Депозиттік саясат элементтерінің бірлік принципі
Зерттеу кезеңі
Клиентқажетті-ліктерін зерттеу
Банк мүмкіндікте-рін талдау
Нарықты талдау және зерттеу
Жоспарлау кезеңі
Депозитке құ- ралдарды тарту үрдісінде пайданы барынша көбейту
Банктің депозиттік және несиелік портфелдерін басқаруды оңтайландыру
Банктің депо-зиттік опера-циялары бой-ынша тәуекел-дерді барынша азайту
Банктік өнімдер түрлерін кеңейту және қызмет көрсету сапасын көтеру
Шешім қабылдау және жүзеге асыру кезеңі
Депозитке салымдарды тарту үрдісі.
Белсеңді жарнама жүргізу
Активтер мен пассивтерді тиімді басқару
Банктің депозиттік портфелінің қалыптасуы
5-сурет