Мазмұны
Кіріспе ................................................................................................ 3
1.Электродинамика ................................................................................ 6
1.1. Электромагниттік өрістің негізгі теңдеулері
1.2 . Электромагниттік толқындарды оқыту әдістемесі ...................
2. Электродинамиканың көрнекілік тәжірибелерінің әдістемесі . 15
Өткізгіштің магнит өрісіндегі тербеліс әсері ............................ 15
Тыныштық қалыптағы өткізгішке магнит өрісінің әсері .............. 18
Екі тұйық тізбектің өзара салыстырмалы қозғалыстарындағы
электромагниттік әсерлері ................................................................ 20
3 11-сыныпта Электромагниттік индукцияны оқыту әдістемесі . 22
3.1. Тәжірибелердің әдістемесі мен технологиясы ............................ 23
Магнит ағыны .................................................................................... 23
Магнит ағынының тұйық тізбектен өту шарттары .................... 25
Индукция тогының бағыты. Ленц ережесі ................................. 25
3.5 Индукция тогының бағытын анықтау тәсілі ............................ 27
4. Құйынды ток әсерлерін көрнекілеу ....................................... 30
«Қағбаның қара тасы» ................................................................... 31
Магнит төсеніш .................................................................................. 33
5 Электромагниттік индукция заңы ............................................. 34
Айнымалы магнит өрісіндегі индукция ЭҚК ................................. 34
Толқындарды көрнекілеу тәжірибелері ........................................ 36
Толқындардан ұзындығын өлшеу .............................................. 37
Дыбыс резонансы ...................................................................... 38
Автотербелістер ........................................................................... 39
6 Электромагниттік тербелістерді көрнекілеу ............................. 39
Жоғарғы жилікті тербелістердің әсерін көрнекілеу ................
Электромагниттік толқындардың таралу және қабылдау
қағидаларын көрнекілеу ............................................................. 40
7. Физика сабағының жоспарын құру тәсіліне бір мысал ...........
8. Қорытынды ................................................................................. 45
9. Пайдаланған әдебиеттер тізімі ......................................................... 46
Кіріспе
Электродинамика негізі орта мектептің 10-11 сыныптарында толық қамтылады. 10-сыныпта
Қазіргі тіршілігіміздегі қолданбалы маңызы өте зор Электродинамиканы екі сыныпқа
Көрнекілік принципіне негізделіп құрылмаған Электродинамика әдістемесі қазіргі заманның оқу
Электродинамиканы оқыту әдістемесі бір ғасыр аралығындағы даму мерзімінде физика
Радиотербелістер мен толқындардың өмір дағдысына енді аяқ ала бастағанында
Мектеп физикасын оқыту үдерісіндегі көрнекілік принципінің әдістемелік негіздерін жетілдіру
Зерттеудің мақсаты: орта мектепте физика сабағындағы Электродинамика бөлімін оқытудағы
Зерттеудің нысанасы: Орта мектептің физика пәнінің сабағындағы Электродинамика бөлімдерін
Зерттеу тұлғасы: Орта мектепте электродинамика бөлімдерін оқытудағы физикалық тәжірибелер.
Диплом жұмысының орындалу барысында біз мынадай болжамды басшылыққа алдық:
әр сабақ және сабақтар жүйесі жоспарланып, жобаланды;
болжанатын мақсаттар жүйесі анықталды;
сабақта білуге қажетті тағлымдар карастырылды;
көрнекілік тәжірибелер іріктеліп, қойылу тәсілдері анықталды;
жетекші тақырыптардан электродинамикаға арналған тағлымдар оқушылар есіне
Алға қойылған мақсаттарды жүзеге асыруға мүмкіншілік беретін болжамды тексеру
1) Электродинамика тағлымдары оқылатын орта
көлеміндегі сабақтардың мазмұнымен танысу;
2) Іріктеп алынған тақырыптардағы көрнекілік тәжірибелердің
тиімділік жақтарын анықтау;
3) Көрнекіленген тәжірибелердің
тәсілдеріиің ерекшеліктері.
Зерттеудің методологиялық негізін фәлсафа, психология, педагогика ғылымдары саласындағы заңдылықтар,
Орта мектепте электродинамиканы оқытудың көп жақты сипаты мен
Зерттеу жұмыстары Қазақтың мемлекеттік қыздар
Диплом жұмысын қорғауға ұсынылатын қортындылар:
оқытушылардың өз қолдарымен аспаптар жасау мүмкіншіліктері
ескеріліп, олардың орындауларына берілген жобасы;
ұсынылған аспаптар мен
тәсілдері;
■ зерттеу барысында іріктеліп алынған көрнекілік тәжірибелерінің
жаңа әдістемелері;
Диплом құрылымы кіріспеден, негізгі төрт бөлімнен, қортындыдан суреттерден және
І тарау.
Электродинамикадағы тербелістер мен толқындар тарауларын оқыту ерекшеліктері.
Қазіргі әдістемелік деңгеймен топшылағанда оқытылуы қиынға соғатын сабақтар да
Электромагниттік индукция, тербелістер мен толқындарды оқыту әдістемесі ғасырымыздың басында-ақ
болатұғын. Одақ кезінде мектепте физиканы оқыту әдістемесінің тәжірибе көрнекілеуге
Жоғарыда айтылғандай, мектепте физиканы оқыту әдістемесінің түйінді мәселелерін шешу
Орта мектепте физика сабағындағы «Электромагниттік индукция, тербелістер мен толқындарды»
Оқыту үдерісінің тиімділігін арттырудың ұтымды жолы ол «Электромагниттік индукция,
әр сабақ және сабақтар жүйесі жоспарланады;
тәжірибе мақсаттары анықталады;
-сабақта білуге қажетті тағлымдар қарастырылады;
-көрнекілік тәжірибелер іріктеліп алынып, қойылу тәсілдері анықталады
-жетекші тақырыптардан тербелістік және толқындық үдерістерге арналған тағлымдар оқушылар
Электромагниттік индукция,
Іріктеп алынған тақырыптардағы көрнекіліктің тиімділігі;
Сабақта пайдаланған тәжірибелердің әдістемелері мен
қойылу тәсілдерінің ерекшеліктері.
Орта мектептің физика сабағында оқытудың көп жақты сипаты мен
Тәжірибе жұмыстары Қазақтың мемлекеттік қыздар педагогика институтының физиканы оқыту
- нарықтық қатынастар қиыншылығының салдарынан жалпы орта мектептердің техникалық
-ұсынылған аспаптар
-зерттеу барысында іріктелініп алынған көрнекілік тәжірибелерінің жаңа әдістемелері;
-пайдаланған тәжірибелерге сәйкес
Электромагниттік өрістің негізгі теңдеулері.
Электромагниттік өрісті материяның негізгі формасы ретінде қарауға болады. Оны
Кеңістіктегі өрістің кейбір аймағын анықтау - бұл векторлы өрістің
Электромагнитизмнің негізі болып есептелетін Кулон, Ампер және Фарадей зандарын
Мектепте өрістердің электромагниттік тағлымын оқытудың ерекшелігі математиканың күрделі операцияларының
Электромагниттік толқындар тарауларын оқыту әдістемесі
11-сыныптағы «Электромагниттік толқындарды» оқытудың алғашқы сабағында толқындар жайлы мәліметтерді
Бұл жерде механикалық толқындар мен электромагнитті толқындарды бір анықтамамен
Механикалық толқынның анықтамасы жоғарыда келтірілді. Ал электромагниттік толқынның анықтамасын
Толқын жылдамдығы толқындардың физикалық қасиеттерінің негізгі функцияларының бірі. Механикалық
Көлденең және қума толқындар. Оқулықты аударған мамандардың ерен еңбегін
Электромагниттік толқынның анықтамасы, физикалық қасиеттері, таралу заңдылықтары және түрлері
Электромагниттік толқынның теория жүзінде қорытылып шығып, тәжірибемен дәлелденуінің арқа
Максвелл теңдеулері электродинамиканың негізгі заңдарын төрт теңдеулер жүйесімен біріктірген.
Дивергенция ұғымын түсіндіру
бір нүктеде дифференциалданса, онда саны сол нүктенің
Тіпті болмағанның өзінде дивергенция ұғымы өріс векторларының жайылуы немесе
Координаттары болып келетін векторды
қортынды вектор немесе ротор (rot) деп атайды. Оны набл
Максвеллдің теңдеулер жүйесі:
Бұл Кулон заңынан қорытылып шығарылған Гаусс теоремасы (заңы). 10-сыныптың
D = Е
Электр кернеулігінің векторлар ағыны: N
ES= g/ (S-сфера) олай болса
Бұл Гаусс теоремасының физикалық мәні: Әрбір g оң
ІІ. div B=0
Бұл магнит өрісінің тұйықталғандығының себебінен тұйық тізбек бетінен өтетін
III. rot E =-
Мына үшінші өрнекте магнит өрісінің уақыт бойынша өзгерісі
электр өрісін тудырады делінген. Электромагниттік индукция тарауынан (Фарадей заңы).
IV. rot H=
Электр тогы мен айнымалы электр өрісінің магнит өрісін тудыруы
Көрнекілік тәжірибелердің әдістемесі
Көрнекілік тәжірибелердің әдістемесі мен қойылу тәсілдері үдерісіне
Мектепте физиканы оқытудағы ең негізгі рөл атқаратын әдіс, ол
Тәжірибе мен тағлымның оқу үдерісіндегі мазмұны, ролі және ұқыптылығын
Тербелістер мен толқындар тағлымын өткенде алдымен оның сыныптамасына көңіл
Бұл жағдайда алдымен тербеліс үдерісінің жалпылама заңдылығын айқындап, тербелістегі
фазалар айырымдары; 7) электромагниттік индукция жайлы түсініктерді бекіту.
Өткізгіштің магнит өрісіндегі тербелісі
Жабдықтар:1)осциллограф, 2)гальванометр, 3)түзу магнит, 4)дросселъ катушкасы, 5)бесаспап таған, 6)жалғағыш
Тәжірибеде мектептерге арнап шығарылған дроссель катушкаларын пайдаланған ұтымды. Катушканың
жоғарыда көрсетілгендей етіп қосу, оқушыларға бейнебеттен индукция кұбылысын көріп,
Дроссель катушкасын бір метрдей жіңішке жіпке байлап, таған сырығының
Бұл тәжірибеде индукция тогы пайда болуының физикалық қағидаларын түсіндіру
Тәжірибедегі тұрақты магнит өрісі тарапынан қозғалыстағы өткізгіштің бос (орбитальды)
Тәжірибені оқушыларға бірнеше қайтара көрсету керек. Көрсетілген қондырғыны құрастыра
1-сурет
Тыныштық қалыптағы өткізгішпен салыстырғандағы магнит тербелісін көрнекілеу
Жабдықтар: 1)осциллограф, 2) гальванометр, 3) бесаспап таған, 4) дроссель
Бұл тәжірибе де алдыңғы құрылғы сүлбесіне ұқсас жиналады. Айырмашылығы,
Тәжірибені түзу магнитті баяу қозғалтып тербеліске
Бұл индукция құбылысының туу негізі бірінші тәжірибедегіден өзгеше. Бірінші
Оқушылар алдына - келелі мәселе шешімін (проблемная ситуация) қою
2-сурет
Екі тұйық тізбектің механикалық тербеліс кезіндегі индукция әсерін көрнекілеу
Жабдықтар: 1) 2 дросселъ катушкалары, 2) екі
Бұл тәжірибе де екі тәсілмен керсетіледі. Көрнекіліктің айырмашылығы тұрақты
Алдыңғы тәжірибе сүлбесіндей таған сырығының жоғарғы ұшына бекітілген ілмекке
Көрнекілікті жетілдіру мақсатымен құрылғыларды өзара біріктіріп құрастырған жөн. Ол
3-сурет
4-сурет
11-сыныпта электромагниттік индукцияны оқыту әдістемесі
Электромагниттік индукция заңдылығының ашылуы.
Электромагниттік индукция электродинамика бөлімінің негізгі тақырыптарының бірі. Оны оқыту
Электромагниттік индукция құбылысын бастамас бұрын оқушылар Лоренц күшін жете
Жоғарыда көрсетілген Максвеллдің теңдеулері жүйесін мектеп физикасында пайдалану мүмкіншіліктерін
Тәжірибелердің әдістемесі мен қойылуы
Фарадей тәжірибелерін мектептің физикалық құрал- жабдықтарымен көрнекілеп көрсету оңай,
Бұл тәжірибелердің ерекшеліктерінің бірі оқушылар индукция құбылыстарын осциллографтан көріп,
Тәжірибені суреттемеге сәйкес құрып, бір үйекті (однополюсный) ауыстырақосқыш (переключателъ)
Бұл тәжірибедегі ауыстырақосу кілтін пайдаланбауға да мүмкіншілік бар. Ол
Магнит ағыны
Тұйық тізбекпен шектелген жазық бетті тесіп өтетін магнит өрісінің
Тұрақты магнит өрісінің күш сызықтары мен магнит индукциясының-векторы түсініктемелері
Тәжірибе арқылы екі бірдей өрістің шығу тектеріне оқушылардың көздерін
Осы тақырыпты түсіндіру әдістемесінің ұтымды жақтарын қарастырайық. Оқулықтарда магнит
Индукция векторларының бетке қиғаштай түсуі негізгі шарт болмағандықтан тақырыпты
Ф=ВS. (1)
Бұл өрнектегі теңдікті шартты түсінік деп қарап, қосалқы тұжырым
Ф = BS cosα.
Бұл теңдеудегі cosα жазық бетке жүргізілген нормаль мен индукция
Тәжірибеге арнайы уақыт бөлудің қажеті болмайды. Оның үлгісі сабақ
Магнит ағынының тұйық тізбектен өту шарттарын көрнекілеу.
Жабдықтар: 1) Дроссель катушкасы, 2) ВУП-2, 3)Физикалық штатив. 4)
Суреттеме бойынша құрылғы жинастыру қажет. Негізгі аспап ретінде токтың
Индукциялық токтың бағыты. Ленц ережесі.
Алда электромагниттік индукция құбылысының Фарадей тәжірибелерінен айқындалған
«Индукция токтың бағытын анықтауды үйрету әдістемесі ғылыми-филосафиялық мәні бар
Табиғат заңдылығының біртұтастығын ескере отырып, физиканың осы бір ережесін
Екінші келтірер мысал 11-сыныптың алгебра курсынан таныс, толықси (периодты)
Ғылыми және табиғи ұқсастықтар мен қарама-қайшылықтарды, дүниеге біртұтас көзқарасты
Бұл тақырыпты оқулықта келтірілгендей электромагниттік қағида тұрғысында энергияның сақталу
Индукция тогының бағыты. Ленц ережесі.
Жабдықтар: 1)Дроссель катушкасы. 2)Мектеп трансформаторының 220В арналған катушкасы.З)Ленц ережесін
Бұл тәжірибе үш көрініспен көрсетіледі. Бірінші көрініс негізгі 11-сынып
Магнит ағыны тұйық тізбекпен шектелген жазық бетті тесіп өткендегі
Оқушыларға алдымен қозғалыстағы магнит өрісінің тұйық шығыршыққа әсерінің физикалық
Келесі көрініс иіннің екінші ұшындағы жырық шығыршықпен көрсетіледі. Онда
Тәжірибенің бұл көрінісін көрнекілегеннен кейін, суреттеген қосалқы құралдың Петроевский
Тәжірибе суреттелген көріністей етіп жиналады. Аспаға (штатив) қосалқы құрал
Тәжірибеде Петроевский аспабымен қойылған көріністі ескертіп, тұйық шығыршықпен жасалғандай,
5-сурет
Құйынды ток әсерлерін көрнекілеу
Жабдықтар: 1) 220В арналған трансформатор катушкасы және оның
«Кағбаның қара тасы»
Мектеп трансформаторының 220В арналған катушкасын биіктігі 15-20 см -
Тәжірибені дайындап,оны көрнекілеуге кіріскенде катушкасының ток тізбегіндегі телеграф кілтін
Оқушыларға бойынан ток жүрген катушканың өзегінде пайда болған магнит
Бұл тәжірибеге қызығушылықты арттыру үшін суреттегендегі кардон қағаздан жасалған
Біздің соңғы тәжірибемізде пайдаланылған дөңгелек алюминидің магнит өтімділігі 1-ге
Бұл тәжірибенің, яғни, Қағбаның қара тасына келтірілген мысалдың түсінігі
Екінші болжамы: қара тас таза алюминиймен түптеліп, қуатты трансформатор
6-сурет
Магнит төсеніш.
Физикалық техникадағы бұл термин орыс тілінде «магнитная подушка» деп
Бұл тәжірибенің ұзақтығы бірер минутқа ғана созылады. Құрылғы 220В
Электромагниттік индукция заңы
Өткен сабақтардағы игерілген түсініктер негізінде оқушылар электромагнитгік индукция заңын
Оқушылардың жадында қалған, Фарадей тәжірибесінде көрсетілгендей, тұйық тізбек өткізгішінде
Айнымалы магнит өрісіндегі индукция ЭҚК.
Фарадей тәжірибелерінен мәлім болған кағидаларға сүйене отырып, электромагниттік индукция
Уақыттың өте аз шамасын Δt (Δt = t2 -
Оңтай шамасын алып отырғанымыздың да
Бұл формула Δt уақыт аралығындағы индукция ЭҚК-нің орташа мәнін
Осы діңгекті (фундаменталный) электромагниттік индукция заңының ұғымын одан әрі
немесе дербес туындысы арқылы көрсетуге де болады.
Кейбір әдістемелік әдебиеттерде осы тақырып ішіне Ленц ережесін ендірсе,
Механикалық толқындарды көрнекілеу тәжірибелері
Тербелістер мен толқындарды оқытудың біртұтастығына байланысты олардың негізгі қасиеттері
Сондай-ақ механикалық толқындар қасиетін сипаттайтын ең көрнекі тәжірибелердің бірі,
Мектептің кернекілік аспаптарының ішіндегі тағы бір артықшылығымен пайдаланылатын -
Дыбыс толқынының ұзындығын өлшеу.
Жабдықтар: 1) Дыбыс генераторы, 2) осциллограф, 3) төменгі жиілікті
Дыбыс генераторына дыбыс зорайтқышты қосып, 1000 Гц жиілікте дыбыс
Дыбыс зорайтқыштың қарсысына, 1-метр жердей аралықта
микрофон орналастырылады да, ол дыбыс күшейткішке қосылады. Ал
дыбыс күшейткіштің шығысына жалғанған өткізгіштер осциллографтың вертикаль ауытқытушы генераторының
Дыбыс резонансы.
Жабдықтар: 1} дыбыс генераторы; 2) дыбысзорайтқыш; 3} камертон; 4)
1. Меншікті жиіліктері бірдей 2 камертон пайдаланылады. Бұл камертондардың
2. Бұл тәжірибенің көрнекілік әсерін арттыруға да
Автотербеліс
Жабдықтар: I) Үшбұрышты мөлдір кювет; 2) Суы бар шыны
Мөлдір плексиглас пластинкаларынан жасалған, екі жағы жайпақ үшбұрышты кювет
Электромагниттік тербелістерді көрнекілеу
Жоғарғы жиілікті тербелістердің қасиеттерін көрнекілеу
Жабдықтар: 1)Жоғарғы жиілікті резонансты Тесла трансформаторы;
Тесла трансформаторын токқа қосып, оның жиілік арттырушы катушкасына неон
Тербелістерді модуляциялау.
Жабдықтар; 1) мектеп осциллографы; 2) мектеп дыбыс генераторы; 3)
Жоғарғы жиілікті, өшпейтін электрлік тербелістерді лампалы генератордың көмегімен алуға
Электромагниттік толқындарды тарату мен қабылдау
қағидаларын көрнекілеу
Жабдықтар: 1) УВЧ генераторы; 2) бесаспап ВУП түзеткіші; 3)1-3,5
Электромагниттік толқындарды тарату мен қабылдау үдерісін екі тәсілмен көрсетуге
1-тәсіл.
Көрнекілік столында орнықтырылған УБЧ генераторының арнайы жасалған қысқышына
2- тәсіл.
УВЧ-ның ілгекті қысқыштарын ажыратып, оның орнына дыбыс генераторының шығыс
Электродинамика сабығының жоспарын құру тәсіліне бір мысал. Дидактикалық мақсаттар.
Электромагниттік өріс және бұл үдерістің таралуы туралы түсінік.
Тәрбиелік мақсаттары
Оқушыларға электромагниттік өріс - зарядталған бөлшектердің өзара әсерлесуінен болатын
Білік пен ептілікті дарыту жолдары
Электромагниттік өрістің қасиеттерін зерттеу барысында Максвелдің тұжырымы. Электромагниттік өрістің
Электромагниттік өрістің графикалық
Әдістемелік ұсыныстар
Жаңа тақырыпты белгілі бір жүйемен түсіндеру реті
Айнымалы электр өрісімен, айнымалы магнит өрісінің арасындағы байланыстар.
Электромагниттік өріс - материяның негізгі түрі.
Электромагниттік толқынның шағылуы мен таралу шарттары.
Ашық тербелмелі контур.
Элетромагниттік толқынның шағылуы. Таралу жылдамдығы.
Электромагниттік толқынның қасиеті.
Жабдықтар.
Ашық тербелмелі контур.
Көрнекілеу Лампалы генератордың көмегімен өндірілген толқындарды тасымалдау тәсілдері. Электромагниттік
Оқушылардың талымдылығын арттыру
Ауадағы жарықтың таралу жылдамдығы радиотолқындардан таралу жылдамдықтарына тең болуы
Сабақ жоспары
Оқушылардың біліктік, іскерлік және машықтық (навык)
деңгейлерін тексеру
Үш оқушыға төмендегідей сұрақ қою қажет
Біріншісіне:
Электромагниттік толқындарды шығарып алудың қандай әдістерін білесің? Жабық тербелмелі
Үйге берілген есептердегі Томсон формуласын пайдалану әрекетін тексеру.
Қандай өрістерді электр өрісі
Екіншісіне:
1) Өшпейтін электромагниттік тербелістерді алудың жолдарын айт.
Лампалы генераторларда қандай үдерістер жүреді?
2) Қандай өрісті
қасиеттерін ата.
3) Электромагниттік индукция дегеніміз не?
Үшіншісіне:
Томсон формуласын жаз. Тербелмелі контурдың
жиілігі қандай өрнекпен анықталады?
Магнит ағынының өзгеру жылдамдығымен электр өрісінің индукция араларында қандай
3) Электромагниттік толқындардың графигін түсіндір. Олар не себепті екі
Жаңа материалды оқыту
І.Айнымалы электр және магнит өрістерінің арасындағы байланыстар 1873 жылдағы
ә) электр өрісінің қандайда бір өзгерісінен оның айналасында құйынды
б) электромагниттік индукция өріс өзінің пайда болған жерінде тоқайрап
Бұл үш тұжырымдаманың бәрі де тәжірибе арқылы дәлелденгенін айта
Бұл жерде Максвелдің төрт
2. Электр және магнит өрістері бір-бірінен дара болып тұра
3. Электромагниттік толқындарды тудырудың
4. Ашық тербелмелі контурға мысал келтіру керек және оны
5.Электромагниттік толқындарды таралуы. Электромагниттік толқындардың таралуының басты шарттары:
а) Үдей тербелген зарядтардың болуы.
ә) жоғарғы жиілікті электромагниттік тербелістердің болуы.
б) электромагниттік толқынның ашық тербелмелі контурда болуы.
Оқушыларды электромагниттік толқындардың таралу қағидасымен
Қорытынды
Диплом жұмысының кіріспесінде тақырыптың актуальдығы, маңызы, гипотезасы, мақсаты мен
Бірінші бөлімінде Электродинамиканың бастапқы сабақтарындағы оқыту әдістемесінің қазіргі күйі
Екінші бөлімінде 11-сыныпта жалғасын табатын Электродинамиканың кіріспесі айтылып, Фарадей
Зерттеу одан әрі Электромагниттік тербелістер мен толқындар теориясымен жалғасады.
Диплом жұмысында сабақты жоспарлау әдістемесі де қарастырылған.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
А.А.Покровский. Орта мектептегі
эксперимент. (1,2 бөлім, Алматы. Мектеп. 1982.
В.П.Орехов, А.В.Усова және басқ. Физиканы оқыту методикасы.
6-7 кл. Алматы, Мектеп. 1979.
О.Ф.Кабардин. Справочные материалы. М. Просвещение. 1991.
М.А.Кұдайкулов, Қ.Жаңабергенов. Орта
оқыту әдістемесі. Алматы. Рауан. 1998.
Методика преподавания физики
С.Е.Каменецкого, Л.Н.Ивановой. М.Просвещение. 1987.
П.А.Знаменский. Методика преподавания
школе. М.Просвещение. 1955.
А.И.Бугаев. Методика преподавания физики в средней школе. М.
Просвещение. 1981.
Н.М.Яковлев и Сохор.
М.Педагогика. 1985.
Современный урок
Л.С.Хижняковой. М.Просвещение. 1982.
Моделирование педагогических ситуаций. М.Педагогика. 1991.
О.В.Оноприенко. Проверка
учащихсы по физике в средней школе. М.Просвещение. 1988.
Г.И.Рябоволов, Е.ИОгородникава, П.И.Самойленко. Планирование учебного процесса по физике.М.Высшая школа.1984.
А.Т.Глазунов, И.И.Нурминский,
преподавания физики в средней школе. М.Просвещение. 1989.
Демонстрационный эксперимент
А.А.Покровского. М.Просвещение. 1979.
Фейнмановские лекции по физике. Фейнмак, Лейтон, Сэндс. 6-
том.М. Мир. 1966.
4