Жоспар:
Қаржы жүйесінің құрамы.
Мемлекеттік қаржылар.
Шаруашылық жүргізуді субъектілердің қаржысы.
Қазқстан Республикасының қаржы қатынастары.
Қаржы жүйесінің қағидаттары.
Қаржы жүйесінің құрамы.
«Қаржы жүйесі» ұғымы тиісті акша қаражаттарының
Жоғарыда көрсетілген ұғымның анықтамасына қаржының мәндік
қаржы қатынастарының жиынтығы;
ақша-қаражат қорларының жиынтығы;
басқарудың қаржылық аппараты.
Қаржыдағы функционалдық сыныптамаға сәйкес, салық, бюджет,
Қаржы жүйесінің сыныптамасында функционалдық критерийден басқа
Қаржы жүйесінің жекелеген құрамдас бөліктерінің орны
Материалдық өндіріс саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілердің
Өндірістік емес саладағы қржының қаржы жүйесіндегі
Халықтың қаржылары қаржы жүйесінің ерекше бір
Мемлекеттік қаржылар.
Мемлекеттік қаржылар – мемлекет пен шаруашылық
Мемлекеттік бюджет – экономиканы, әлеуметтік-мәдени, қорғаныс
Бюджеттен тыс мемлекеттік қорлар – қорлардың
Оның негізгі қалыптасу көздері:
А) арнайы мақсатты салықтар, займдар;
Ә) бюджет субсидиялары;
Б) қосымша табыстар мен үнемделген қаржы
В) ерікті түрдегі жарналар.
Бюджеттен тыс қорлар маңызды әлеуметтік шараларды
Мемлекеттік несие – мемлекет пен заңды
Қаржы жүйесіне сақтандыруды да жатқызуға болады,
Сақтандыру – сақтандыру оқиғаларына орай отбасы
Сақтандыру өзінің әлеуметтік сақтандыру (барлық әдістер),
Шаруашылық жүргізуді субъектілердің қаржысы.
Материалдық өндіріс саласында Материалдық емес өндіріс
1) алғашқы табыстардың құрылуымен, материалдық өндірістің
2) айырбас жүргізбейтін, қайта бөлу сипатына
3) шаруашылық жүргізуші субъектілер мен сақтандыру
4) шаруашылық жүргізуші субъект және банк
5) орталықтандырылған қорларды құру және пайдалануға
6) шаруашылық жұргізуші субъект және басқарудың
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылары қаржылық жүйенің
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржыларының шеңберінде материалдық,
Шаруашылық жүргізуші субъектілер қаржысының құрамына мыналар
1) Нарықтық экономика жағдайында коммерциялық
Коммерциялық есптің ерекшеліктері:
шаруашылық жүргізуші субъектілер қаржылық тәуелсіздікке ие;
қаржылық қатынастар мемлекет тарапындағы ұсақ бекітулерден
қаржы қатынастарының субъектілері жұмыстың нақты нәтижелері
коммерциялық есеп жағдайында шаруашылық жүргізуші субъекті
2) Коммерциялы емес салдағы қаржылар.
Қаржыландыруға төмендегідей ресурстар пайдаланылады:
бюджеттік қаражаттар;
бюджеттен тыс мемлекеттік қорлар;
халықың қаражаттары;
әр түрлі коммерциялық құрылымдардың ақшалай аударымдары;
келісім-шартқа сәйкес орындалған қызмет пен жұмысқа
өнімді өткізуден түскен табыс, мәдени шараларға
мүлікті жалға беруден түскен табыс;
мамандарды дайындаудан (қайта даярдаудан, біліктілігін көтеруден,
Өндірістік емес салаға, сондай-ақ, мыналар кіреді:
а) қоғамдық қаржылар, оның ішінде кәсіподақ
ә) саяси және қоғамдық қозғалыстар қаржылары;
б) арнайы мақсатты қорлардың қаржылары;
в) қайырымдылық қорлардың қаржылары.
Қоғамдық бірлестіктер – мүдделерінің ортақтығы негізінде
Қоғамдық ұйымдар қаржыларының экономикалық мазмұны ақшалай
әр түрлі жарналарды төлеу, материалдық көмек
қоғамдық ұйымдар қорларына жіберілетін ерікті жарналарға
мақсатты ақша қорларын құру және пайдалану
қоғамдық ұйымдардың төменгі және жоғарғы құрылымдар
қоғамдық ұйымдар және өндірістік шаруашылық құрылымдар
Коммерциялық емес мекемелердір қаржы шаруашылақ қызметі
Қазқстан Республикасының қаржы қатынастары.
Қазақстан Республикасында макро- және микроэкономиканың қаржы
Бүгін де Қазақстанның қаржы жүйесінің құрамы
мемлекеттің бюджет жүйесі;
арнаулы бюджеттен тыс қорлар;
мемлекеттік несие;
жергілікті қаржы;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржысы;
халықтың қаржысы.
Қаржы қатынастарының алғашқы үш бөлігі жапымемлекеттік,
Жергілікті қаржы мемлекеттің қаржы жүйесінің маңызды
Жалпы, қаржылардың бүкіл құрамы екі ірілендірілген
мемлекеттік және муниципалдық қаржы;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржысы.
Мемлекеттің қаржысы қаржы ресурстарының орталықтандырылған қорын
Несие қатынастарының қаржы қатынастарынан айырмашылығы болғанымен
Қаржы қатынастары сфераларының әрқайсысының ішінде буындар
Қаржы жүйесінің әр буыны өз кезегінде
Мемлекеттердің көпшілігінде қаржы жүйесін құрудың қағидаты
Қаржы жүйесінің функциялық құрылысы мынадай негізгі
біріншіден, қаржы жүйесінің жеке алынған әрбір
екіншіден, тұтастай алынған қаржы жүйесі әрбір
Қаржы жүйесін құрудың негізіне мына қағидаттар
Қаржы жүйесін ұйымдастыруға централизм мен демократизмнің
Бұл қағидат жергілікті қаржы ограндарының тиісті
Салалық қаржыларды басқарудағы дамократиялық негіз шаруашылық
Кәсіпкерлік секторда қаржы дербестігі неғұрлым толық
Ұлттық және аймақтық мүдделерді сақтау. Аймақтарды
Қаржы жүйесінің қағидаттары.
Қаржы жүйесі бірлігінің қағидаты орталық қаржы
Қаржы жүйесінің жеке құрамды элементтерінің функциялық
Бюджеттен тыс қорлардың (ресурстардың) мақсатты міндеттерін
Ұлттық шаруашылықты басқарудың сатылас қағидаты жоғары
Қазіргі кезе қаржы жүйесі терең өзгерістерге
Нарықтық қатынастарға көшу барысында қаржы жүйесінің
Қаржы және ең алдымен бюджет жүйесі
Қоғамда істің жайы қаржы ахуалымен анықталады,
Сыртқы экономикалық қызметті жандандыру, ішкі өндіріс
Пайдаланылған әдебиеттер:
«Қаржының жалпы курсы» - авт.: Мельников;
«Қаржы» - авт.: Ілиясов Қ.Қ, Құлпыбаев