ЖОСПАР
Кіріспе 5
Ежелгі Грекия мәдениеті 5
Гомер дәуірінің мәдениеті (б.з.д. XI—VIII ғасырлар) 8
Архаикалық кезеңдегі Грек мәдениеті (б.з.д. VІІІ-VІ г.) 10
Грек классикасы мәдениеті (б.з.д. V — IV ғасырлар)
Тоқырау кезеңіндегі Грекия мәдениеті (б.з.д. 399-322 жылдар) 18
Эллинизм дәуірінің мәдениеті (б.з.д. IV ғ. аяғы —
Ежелгі Римнің мәдениеті 22
Республика дәуіріндегі Римнің мәдениеті (б.з.д. ІУ-І ғасырлар) 23
Империя дәуіріндегі Римнің мәдениеті (I—IV гасырлар) 26
Қорытынды 31
Кіріспе
Мифологиялық грек мәдениетінің ең негізгі ерекшелігі – оның
Грек мифологиясының тағы бір өзіндік көрінісі, ондағы табиғатты
Жағрапия немесе медицина, сәулет өнері немесе театр және
Ежелгі Грекия тәріздес көне Рим де Еуропа тарихында
Рим мәдениетінің гүлденуі Рим полисінің дағдарысқа ұшырауы мен
Ежелгі Грекия мәдениеті
Антик дүниесінің өнері деп аталатын ежелгі Грекия мен
«Көне», «қадым заман» мәдениетінің негізін қалаушылар ежелгі гректер
Мәдениет тарихының қай кезеңін алсақ та, ол өзінің
Грекияның көне мәдениетінің тамыры тереңде жатыр, өйткені, оның
Бұл мәдениеттің ашылуы — археологияның ең ғажайып жетістіктерінің
• І-ші кезең — ерте Минос кезеңі
• ІІ-ші кезең — орта Минос кезеңі
• ІІІ-ші кезең — кейінгі Минос кезеңі б.з.д.
Суреттердің сюжеті де сан-алуан болып келеді. Оларда театр
Крит кескіндемесінің тағы бір тандаулы туындыларының бірі —
Критте патша өкіметінің ерекше түрі — теократия қалыптасты,
Крит тұрғындары теңізбен үнемі қарым-қатынаста болғандықтан ба, әйтеуір,
Крит дәуірі мәдениетінің ең гүлденген кезеңі б.з.б. XVI
Тарихтың атасы Геродоттың деректеріне сенетін болсақ, Крит патшасы
Крит дәуірінен кейін грек өркениеті — материктік Грекияға
Гомер дәуірінің мәдениеті (б.з.д. XI—VIII ғасырлар)
Ежелгі Грекия мәдениетінің келесі кезеңі ұлы Гомердің атымен
Гомерлік кезеңнің ІХ-УШ ғ-да рулық құрылыстың орнына біртіндеп
Ол бойынша: мына жарық дүниені тауы шыңын
Грек ақындары, философтары, тарихшылары, мүсіншілері мен суретшілері Миф
Гомер дәуірінен бізге келіп жеткен мәдени ескерткіштер онша
Археологиялық қазба жұмыстарының нәтижесінде Диоклон зиратынан табылған әртүрлі
Бұл кезеңнің мүсін өнеріне тән нәрсе — құдайларға
Гомер дәуірінде жазу болған жоқ, гректің жазба ескерткіштері
Негізінен, Гомер дәуірінде мәдениет құлдырау, тоқырау кезеңін басынан
Архаикалық кезеңдегі Грек мәдениеті (б.з.д. VІІІ-VІ г.)
Грекия мәдениетінің архаикалық кезеңі б.з.д VIII— VI ғ.
Дәуір басында-ақ, әсіресе материалдық мәдениет қаулап дами бастады.
Архаикалық дәуірде рулық құрылыстың түкпілікті ыдырауына байланысты көне
Ежелгі Шығыс елдері сияқты, грек дінінде де политеизм
Ежелгі Грекияның басты құдайларының бірі — жануарлар әлемінің,
Грекияда құдайлар мен адамдардың некесінен пайда болған батырлар
Құлиеленуші полистердің өсуі монументтік сәулет өнерінің дамуына, Грекияның
Грекияда мүсін өнері сәулет өнерімен біте қайнасып дамыды,
V ғ. ортасына қарай Афины қаласы бүкіл грек
Периклдің қолында шексіз билік болғанымен, ол оны асыра
Шындығында да ежелгі грек жұртының мүсіншілері әрі сұлу,
Антикалық сәулет өнерінің шыңы — ежелгі заманның өзінде-ақ
Грек халқының сәулетшілік өнері мен мүсін өнерінің гүлденген
Бұл кезеңде әдебиет саласьшда да тамаша туындылар өмірге
Грек классикасы мәдениеті (б.з.д. V — IV ғасырлар)
Б.з.д. грек-парсы соғыстары (500—449 жылдар) ежелгі Грекияның тарихындағы
Архаикалық дәуірде әдебиет саласында лирикалық жанр үстемдік етсе,
Бұл трагедиялар грек театрларының басты қойылымдарына айналды. Жалпы
Классикалық грек трагедиясының негізін қалаушы — ұлы Эсхил
Б.з.д. 480—406 ж. аралығында өмір сүрген Эврипид психологиялық
Ежелгі Грекиядағы комедия жанрының тамаша өкілі — Аристофан
Б.з.д. V ғ. грек тарихнамасы қарқынды түрде дами
Б.з.д. У-ІУ ғ.-да жасалған сәулетшілердің, мүсіншілер мен суретшілердің
Грекия тарихындағы ұзаққа созылған қанды соғыстар (тарихқа Пелопоннесс
Қоғамда орын алған әртүрлі қоғамдық қақтығыстар б.з.д. IV
Тоқырау кезеңіндегі Грекия мәдениеті (б.з.д. 399-322 жылдар)
Б.з.д. IV ғасырдағы Грекия тарихы — полистің тоқырауымен,
Б.з.д. IV ғ-да грек полистарында саяси кризистің күшейіп,
Құлдырау кезеңінде философияньщ ғана емес, христиандық идеологияның дамып
Б.з.д. IV ғ-да әдебиет саласында проза басты орынға
Бұл сындарлы кезеңнің тарихшысы Ксенефонт (б.з.д. 430— 354
Б.з.д. ІҮғ-да грек сәулет өнері, өткен ғасырдың жетістіктерін
Эллинизм дәуірінің мәдениеті (б.з.д. IV ғ. аяғы —
Эллинизм — ертедегі грек құлиеленушілік қоғамның соңғы, аяқталған
Сауданың қаулап өсуі, әсіресе, Шығыста жаңа қалалардың дүниеге
Сонымен Шығыстың ежелгі мәдениетімен жанасу жағдайында грек мәдениеті
Біздің ойымызша, эллинизм өнерін бірыңғай тұтас өнер деп
Б.з.д. II ғ. өмір сүрген атақты мүсінші Александр
Әлемнің жеті ғажайыптарының қатарындағы «Александрия шырағы» эллинистік дүниенің
Грек өнерінің соңғы айтулы мәдени ескерткішінің бірі —
Эллинизм дәуірінде дін саласында жаңа құбылыстар байқалды. Солардың
Қорыта келгенде, ежелгі грек мәдениетінің шұғыласы антика өркениетінен
Ежелгі Римнің мәдениеті
Этрустар мәдениеті Апенин түбегіндегі ең көне өркениет болып
Б.з.д. VI ғ. Этрурияның 12 ірі қаласын біріктірген
Этрустардың әлем туралы, дүниенің жаратылуы туралы түсініктері вавилондықтарға
Б.з.д. VII—VI ғ. Этрурия шеберлері Жерорта теңізінің барлық
Этрурия мәдениетінің гүлденген кезеңі б.з.д. VII мен V
Тарихи деректерге қарағанда, Риэддегі этрустар үстемдігі б.з.д. 510
Республика дәуіріндегі Римнің мәдениеті (б.з.д. ІУ-І ғасырлар)
Б.з.д. ІҮ-ІІІ ғасырларда Рим этрус қалаларымен қоса, бүкіл
Дүниежүзілік өркениетке гректердің де, римдіктердің де қосқан үлесі
Жалпы б.з.д. III ғасырдың аяғынан бастап Римнің әскер
Римдіктердің табиғи шығармашылық даналықтары сәулет өнері ескерткіштерінде мейлінше
Б.з.д. III—II ғ. аралығында Рим құрылысшылары сәулет өнерінде
Республика дәуіріндегі Рим сәулет өнерінің дамуына б.з.д. I
Рим республикасы дәуірінде сәулет өнерімен қатар ежелгі дүние
Римдік портретте — Римнің тарихы жатыр, шарықтау кезеңі
Рим әдебиетіне келетін болсақ, бұл салада грек әдебиетінің
Бұл дәуірдің ең дарынды жазушылары, прозаның шеберлері Варрон
Осы кезеңдегі әлемнің ойшыл алыптарының бірі — аса
Тілінен бал тамған, лебімен отқа өртейтін әрі шешен,
Империя дәуіріндегі Римнің мәдениеті (I—IV гасырлар)
Б.з.д. 31 жылдан бастап Римнің тарихында жаңа тарихи
Шындығында да, Август заманы — мәдениеттің гүлдену заманы
Империя қалаларында бірнеше қабатты үйлер, соттар мәжілісі өтетін,
Империя заманында императорлар гладиаторлар шайқасы үшін орасан зор
Колизей құрылысының негізін арқалар мен итарқа күмбез құрайды.
Ғалымдардың пікірінше, Римнің сәулет өнерінің екінші бір көрнекті
Антика дүниесі мәдениетінің тарихында мұндай зор күмбезді храмдар
Күмбезді ғимараттардың қайталанбас үлгісі болып табылатын бұл теңдесі
Римнің дүниежүзілік мәдениетке қосқан үлесі туралы сөз қозғалғанда
Республикалық құрылыс құлап, империя орнатылған кезден бастап-ақ Рим
Тарихтан Рим империясын 96-192 жылдар аралығында Антонидтер әулеті
Өнер саласындағы қоғамдық талғамның қалыптасуына римдік сатираның көрнекті
Өмір шындығын іздеу мақсатында бұл дәуір мүсіншілері адам
Б.з.д. II ғ. аяғында басталған тоқырау белгілері III
IV-V ғ.-да, яғни кейінгі империя дәуірінде Рим мемлекетін
Шығыс Рим империясы, Византия империясы деген атпен 1453
Қорытынды
Сонымен, египеттіктер мен вавилондықтардың жинақтаған білімдеріне сүйене отырып,
Храм құбылыстарына байланысты монументалдық сәулет өнері өрістеді. Олардың
Грецияның классикалық өнерінде, архитектура мен әдебиетте адам құдіреттілігі
Негізгі құқықтық ұғымдардың классикалық анықтамаларын берген, әр түрлі
Антикалық мәдениет – Рим поэзиясында, сәулет өнерінде, скульптурада
31