МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
Меркантилизмнің теориялық негіздері 2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ 6
Ақша балансы 6
Активті сауда балансы 10
Т. Мэн: «Ақша сауданы туғызады,
ҚОРЫТЫНДЫ 19
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 25
КІРІСПЕ
Экономикалық теорияның зерттеу пәнін алғаш рет
Қазіргі заманда «экономика» сөзінің түсінігі көп
Біріншіден, «экономика» сөзімен игіліктер мен қызметтер
Екіншіден, «экономика» сөзін ғылымдар тоғысындағы экономиқалық
Үшіншіден, «экономика» созі экономиқалык. ғылым жалпы
Төртіншіден, «экономика» сөзімен окыту пәні ретінде
I БӨЛІМ МЕРКАНТИЛИЗМНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Классикалық мектеп
«Меркантилизм» (итальян созі «мерканте» — саудагер,
Классиқалық мектеп саяси экономияның тұжырымдамасын тереңдете
Бұл ілімінде жеке олкылықтар да
1.2 Орта ғасырдағы экономикалық ілімдер
Батыс Еуропаның экономикалық және қоғамдық саяси
Сауда буржуазиясы XVIII ғ. дейінгі өнеркәсіп
Буржуазияның экономикалық идеологиясы меркантилизм болды. Бұл
Патриархалдық, натуралдық укладтың ыдырауы, сыртқы және
Тұңғыш рет арнайы экономикалық шығырмалар пайда
Маркс анықтағандай меркантилизм алғашқы буржуазиялық политэкономия
Меркантилизм буржуазиялық политэкономияның алғашқы мектебі ретінде,
Біріншіден байлық ақшамен шатастырылады. Меркантилистер ақшаның
Екіншіден, ақшалай байлықтың қорлануы өкімет көмегімен
Осылармен байланысты мемлекет тиісінше экономикалық саясатты
Меркантилизм орын алған кезең өзгеріссіз қалған
Меркантилизм дамуының алғашқы сатысы ерте меркантилизм
Ерте меркантилизм ұлы географиялық ашулардан бұрын
Сыртқы сауда бұл тұста жоғары дәрежеде
Экономикалық саясатын фиксалды сипатына қарамастан буржуазия
Осы кездегі сауда буржуазиясының мүддесін ерте
II БӨЛІМ Меркантилизм дәуірлері
2.1 Ерте меркантилизм
Ерте меркантилизм шығармаларының орталықты мәселесі «ақша
Мемлекеттің сол кезеңдегі басты шаралары мынадай
Біріншіден, айналыстағы алтын мен күмістің аздығымен
Екіншіден, шетелден ашқаны көп түсіру мақсатымен,
Ерте меркантилизм монеталық жүйе деген атқа
ХVІ ғ. екінші жартысында кейінгі меркантилизм
Осы тұста ұлы географиялық ашулардың нәтижесінде
Алайда, фискалды саясаттан өзгешілігі, мемлекет протекционизм
Кеш дамыған меркантилизмнің өзекті мәселесі протекционистік
«Ақша балансы жүйесінен» мұның айырмашылығы ақшалай
Осы мемлекеттің ірі өкілдерінің бірі Мэн
Мемлекеттің меркантилизм тұсындағы шараларына орай мына
Томас Мэн ұсынған қағида сол кезде
2.2 Кейінгі меркантилизм
Активті сауда балансын қамтамасыз етудің тарихы
Біріншіден, өз елінің өнімдерін сыртқа шығару
Екіншіден, А1 – Т-А2 аралық сауда
Ол, біріншіден, баж салығын қайтару. Жергілікті
Екіншіден, үкімет шет мемлекеттермен келісіп шартқа
Үшіншіден, сыртқы рынокта үлкен сұранысқа
Ал, шеттен әкелетін тауарларды реттеуді үкімет
Мысалы, ағылшын үкіметі 1692 жылы француздық
Аралық сауданың дамуымен байланысты (онда қор
Сонымен, кейінгі меркантилизм тұсында экономикалық саясат
Англияда дамыған меркантилизм жүйесі ХVІ ғасырдың
ХVІ ғ. аяғында өз күшіне енген
Сонымен, біз меркантилизм – экономикалық саясат
Меркантилизм буржуазиялық политэкономияның алғашқы мектебі. Меркантилистер
Политэкономия міндеттерін осылайша түсіну меркантилистер методологиясымен
Ерте дүние ойшылдары нормативті әдістерге сүйене
Меркантилистер болса, экономикалық категориялардың қандай
Мұны түсінуге де болады, капитализмнің қалыптасу
Осымен байланысты меркантилистер құбылыстардың себептерін анықтаудың
Маркс айтып өткендей, буржуазиялық политэкономия жеке
Меркантилистік саясат бірдей болған емес. Сауда
Бұдан шығар қорытынды кейінгі дамыған меркантилизмнің
Меркантилистердің барлығы да байлықты ақшамен шытыстырды,
Ал, кейінгі дамыған меркантилизм өкілдері ақшалай
Сонымен, дамыған меркантилистер үшін байлық айырбас
Капитализмнің алғашқы даму сатысы ақшаның тапшылығынан
2.3 Меркантилистердің ойлары
Соңғы кездегі меркантилистер ақшаның қорлануы саудадан,
Кейінгі меркантилистер үшін ақша тек өндіргіш
Талдаудан, мануфактуралық жүйенің өкілдері экономикалық құбылыстардың
Жалпы меркантилистер байлықты ақшамен шатастырып қана
Меркантилистер тауар проблемасы, оның құның айналып
Ертедегі меркантистилер ақшаны жәй зат ретінде
Дамыған меркантилизм өкілдері ақша жәй ғана
Маркске дейінгі ойшылдардың басты кемшілігі тауар-ақша
Осының да, меркантилистер жалпы эквивалент ретіндегі
Ақшаны сыртқа шығаруды қуаттай отырып, кейінгі
Кейінгі меркантилистер ақшаның саңдық теориясының негізін
Меркантилистер вексель курсына да көп көңіл
Сонымен, дамыған меркантилистер вексель курсы мен
Соңғы меркантилистер шығармаларында пайда проблемасына да
Біз көрсеткендей, меркантилистер құнды ақша түріне
Сондықтан да, меркантилистер өз көзқарастарын дамыта
Меркантилистердің өсімқор капиталға қарсы болуының бір
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, ХV-ХVІІ ғғ. экономикалық саясат пен
Кейінірек ХVІІ ғ. аяғы және ХVІІІ
Осы екі сатыға меркантилизм саясатында ілгеріде
Экономикалық теорияның табиғи хұқықтарымен байланысы кейіннен
Меркантилизм өз мәніне ерекше ағылшындық құбылыс.
Алайда, меркантилизм идеяларын дамытуда ағылшын экономистері
Енді бір мына мәселеге көңіл аударайық.
Сонымен қатар осы мағынада капиталистік экономиканың
Өз кезегінде, меркантилистердің мұндай көзқарастырының
Меркантилизм экономикалық теорияның бір бағыты ретінде
Алайда, капиталистік даму жолына кеш енген
Ілгерідегі ғылыми талдауларға сүйене отырып, меркантилизм
Меркантилизмнің экономикалық саясаты капиталды алғашқы қорлануына
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Томас Мэн «Сыртқы саудадағы Англия байлығы».1955,155б.
А.Смит «Халықтар байлығы». 1955,47б.
Т. Мэн «Англия сыртқы саудада».1955,180б.
Шеденов «Экономикалық ілімдер тарихы».
Есқалиев «Экономикалық ілімдер тарихы»75-87 беттер.
Т.П. Табеев «Экономикалық ілімдер тарихы» 70-81
А.Смит Халықтар байлығы» 133 бет.
I.F.Bell. A.Hiatoru of Economic Thout, p
А.Смит «Халықтар байлығы». 50-51 беттер.
Я.Әубәкіров «Экономикалық теория негіздері?» 1991
С. Әкімбеков «Экономикалық теория»2002 ж. 6-8
Нурманов «Экономикалық ілімдер тарихы» 55-60 беттер.
Дж.С.Милль «Основы политической экономии»