Кіріспе.....................4б
I бөлім. Экологиялық мәселелердің экономикалық секторларға кірігуі
Мұнай мен газ өндірілетін аймақтардағы экологиялық
проблемалардың өткірлігі.................5б
1.2. Энергетика жəне қоршаған орта........7б
1.3. Ауыл шаруашылығы..........................9б
1.4. Орман шарушылығы..........................10б
1.5. Өнеркəсіп.........................11б
II бөлім. Қоршаған ортаны қорғауға қаржылық қорлар жұмылдыру
шаралары
2.1. Табиғат көзін ластаушыларға,қоқыстың түр-түріне салынатын
айыппұлдар.......................13б
2.2. 2001-2006 жылдар аралығында қоршаған
бөлінген қаражат...............14б
III бөлім. Қоршаған ортаны қорғауға арналған экономикалық
құралдар
3.1. Эмиссия үшін қоршаған ортаға
3.2. Ластауға қатысты төлемдер
2
3.3. Қалалық сумен жабдықтау
ағынды сурадыуларды бұру.............19б
3.4. Қоршаған ортаны қорғауға
Қорытынды............24б
Қолданылған әдебиеттер..........26б
3
Кіріспе
Мақсаты: Табиғат обьектілерінің жағымсыз экологиялық салдарын
4
қолданылады (мысалы, азот тотығы (NOx) мен
5
I бөлім. Экологиялық мәселелердің экономикалық секторларға
Кірігуі
1.1.Мұнай мен газ өндірілетін аймақтардағы экологиялық
проблемалардың өткірлігі
Құрлықтағы жəне теңіздегі кен орындарын игеру, сондай-ақ,
6
Қазақстанда соңғы 10 жыл ішінде атмосфераға зиянды заттарды лақтыру
7
1.2.Энергетика жəне қоршаған орта
Кейбір ілгері басушылыққа қарамастан, Қазақстанның энергетикалық сыйымдылығы əлемдегі
8
заңнамаларды біртіңдеп жақсарту жұмысы да жүріп жатыр. 2007-жылғы Экологиялық
9
1.3.Ауыл шаруашылығы
2005 жылы ауыл шарушылығының үлесіне Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің
10
1.4. Орман шарушылығы
2006 жылы орман алқаптарының аумағы 24,6 миллион га-ны құрады,
11
бойында жүргізілді.Осындай аудандарда ағаш дайындау жұмыстарына орман кодексі қатаң
12
1.5. Өнеркəсіп
Мұнайгаз саласы Қазақстанның ең маңызды экономикалық секторын құрайды..Мұнайгаз секторы
13
болғандықтан, Кен өндіруші өнеркəсіп қалдықтарының үлкен көлемдерін шығарады. 2007
14
II бөлім. Қоршаған ортаны қорғауға қаржылық қорлар жұмылдыру
шаралары
2.1.Табиғат көзін ластаушыларға,қоқыстың түр-түріне салынатын
айыппұлдар
Ауа мен суды ластауыштарға жəне қоқыстың түр-түріне салынатын айыппұлдар
15
2.2. 2001-2006 жылдар аралығында қоршаған ортаны қорағауға
бөлінген қаражат
ІЖӨ көлемінің 1.2 -1.3% -ын құрады; жұмсалған қаржының
16
шығындар,пайдалану мен техникалық қызмет көрсетуге кететін қаржы) бағалауы
17
III бөлім. Қоршаған ортаны қорғауға арналған экономикалық
құралдар
3.1.Эмиссия үшін қоршаған ортаға төлем жасау
Əрбір кəсіпорын үшін ауа мен суды ластайтын заттар бөлудің
18
3.2.Ластауға қатысты төлемдер
Ластауға қатысты төлемдер экологиялық рұқсатпен белгіленген шеңбердегі барлық қалдықтар
19
Облыс І
cанат
Аса қауіпті ІІІ
cанат
Орташа
қауіпті V
cанат
Улы емес
қатты
Ақмола 4 349 544 136
Ақтөбе 10 067 1 258 315
Алматы 5 273 659 165
Атырау 41 020 5 127 1 282
Шығыс Қазақстан 4 006 501 125
Қарағанды 3 835 479 120
Қостанай 2 739 342 86
Қызылорда 5 033 629 157
Маңғыстау 12 121 1 515 379
Солтүстік Қазақстан 3 321 415 104
Павлодар 4 383 548 137
Оңтүстік Қазақстан 4 622 578 145
Батыс Қазақстан 7 122 890 223
Жамбыл 4 109 514 128
Алматы қаласы 26 365 3 296 824
Астана қаласы 4 280 535 134
Орташа арифметикалық
(өлшенбеген) 8 915 1 114 279
Ескерту:
тоннасы АҚШ долларымен 70,4 8,8 2,2
Өнеркəсіптік кəсіпорындардың қалдықтар жасағаны үшін төлейтінтөлемақылары
Дереккөзі: Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау Министрлігінің 2006 жылғы
Ескерту: Төлем мөлшері АҚШ дол. есептелген, 2006 жылғы орташа
20
Жаңа ережелер өз күшіне 2008 ж. бастап
21
жоқ. Кейбір облыстарда бензинмен ластауға қатысты төлемдер дизельді
22
3.3.Қалалық сумен жабдықтау үшін жасалатын төлем жəне
ағынды сурадыуларды бұру
1993 ж. сумен жабдықтауға жəне ағынды суларды
23
(Алматы қаласына арналған басқарушылардың қағидалары бойынша ұсынымдарына сəйкес)
24
байланысты.«Бірегей» тарифтерді қолдану кеңінен таралған, яғни бір
25
(мысалы, Шымкент, Оңтүстік Қазақстан облысы). Тіркелмей қолданған
26
3.4. Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалатын шығындар
Онжылдықтың бас кезінде байқалған орташа жылдық деңгейі 10
27
(мақсатты) қаржы ретінде көрсетілген жоқ. Оның үстіне,осы аталған алымдар
28
экологиялық үлкен міндеттерді шешу үстінде.Қазақстанда қоршаған ортаны ластағаны үшін
29
Қорытынды
Қазақстан Республикасының экологиялық секторы материалдық инфрақұрылым мен адам ресурстарына
30
сапалы технологиялардың емес, берілген облыс немесе аудандардағы ластағыш
31
төленетін төлемдерге байланысты ауа мен суды ластаушы заттардың санын
32
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Негізгі әдебиеттер:
1.Р.С. Оразбаева «Экология негіздері», Астана-2003
2.Г.С.Оспанова «Экология», Алматы-2002
3.Бейсенова Ә.Б. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Оқу құралы.
4.Сағымбаев Ғ.Қ. Экология негіздері. Оқу құралы. Алматы, 1995.
5.Оспанова Г., Бозшатаева. Экология. Оқу құралы. Алматы, 2000.
Қосымша әдебиеттер:
1.Жамалбеков Е.Ү., Білдебаева Р.М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы
2.Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алма-Ата, «Ана тілі»,
3.Байтулин И.О. Экология Казахстана. Алматы, 2003.
4.Николайкин Н.И. и др. Экология М.: Дрофа, 2003.
5.Шилов И. А. Экология. М.: Высшая школа, 1997.
6.Христофорова Н.К. Основы экологии. Владивосток: Дальнаука, 1999.
7.Бродский А.К. Краткий курс экологии. СПб.: Изд-во С-Петербургского университета,
8. Акимова Т.А., Хаскин В.В. Экология. Человек-экономика-биота-среда. М.:
ЮНИТИ, 2007.
9. Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. М.:
32
Батыс Қазақстан инженерлік - технологиялық колледжі
Курстық жұмыс
Тақырыбы: «Табиғат обьектілерінің жағымсыз экологиялық салдарын
экономикалық тұрғыдан бағалау»
Орындаған: Жусупова.М.Ж
Тексерген: Рахимгалиева.Д.К
Орал – 2013жыл