Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Ш. Есенов атындағы Каспий Мемлекеттік Технологиялар және Инжиниринг
«Экономика және құқық» институты
«Құқықтану» кафедрасы
Пәні: Мемлекет және құқық теориясы
Тақырыбы: Құқықтық сана және қоғамдық қатынастардың
дамуындағы оның рөлі
Орындаған: ЮС-09-1 тобының
студенті Кадыров А.
Рецензент: Заң ғылымдарының
кандидаты, доцент
Абилшеева Р. К.
Ақтау 2010
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ҚҰҚЫҚТЫҚ САНА
1.1 Құқықтық сана, жалпы түсінігі
1.2 Құқықтық психология
1.3 Құқықтық идеология
1.4 Құқықтық сана түрлері
2 ҚОҒАМДЫҚ ҚАТЫНАСТАР
2.1 Қоғамдық қатынастар, жалпы түсінігі
2.2 Материалдық қоғамдық қатынастар
2.3 Идеологиялық қоғамдық қатынастар
3 ҚОҒАМДЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ДАМУЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ САНАНЫҢ РӨЛІ
3.1 Қоғамдық қатынастар мен құқықтық сананың қазіргі кездегі
3.2 Қоғамдық қатынастар мен құқықтық сананың негізгі міндеттері
4 ҚОРЫТЫНДЫ
5 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Адам қоғамында сан алуан құқықтық қатынастар, яғни байланыстар
Мемлекет және құқық теориясында құқықтық қатынастардың алатын орны
Конституцияның 4-бабында “Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституцияның, соған
Қазіргі заманда құқық, құқықтық норма және құқықтық қатынас
Қоғамдық қатынастар- бұл белгілі бір өндіріс тәсілі негізінде
Қоғамдық қатынастар негізінен 2 түрге,
Әрбір қоғамның алдына қойған мақсат, міндеті болады. Соған
Осы айтылған қоғамдық қатынастардың бірден-бірі бастауы болып құқықтық
Сана – бұл объективтік шындықты иделды түрде бейнелеудің
Құқықтық сана дегенде – бұл адамдардың құқыққа деген
Қазіргі кезде қоғамдағы адамдар арасындағы, тұлғалар
Сонымен қатар құқықтық сана әлеуметтік құбылыстарды ерекше бағалай
Жағымды құқықтағы өзгерістердің табиғи ықпалына ұшырай отырып, құқықтық
Мысалы, АҚШ-тың бабасы болған негізін қалаушылардың озық құқықтық
Және басқа бір, неғұрлым жақындағы мысал: көптеген жылдар
Қоғамдық қатынастар өзінен-өзі тәртіп, заңдылық шеңберінде, құлықтылык және
Қоғамдық қатынастардың өмір сүру формалары индивидтердің сан-қырлы әрекеттері
Атап айтқанда діни, әдет-ғұрып, дәстүрлік сияқты нормалар қоғамдық
1 ҚҰҚЫҚТЫҚ САНА
1.1 Құқықтық сана, жалпы түсінігі. Құқықтық нақтылықты, құқықтың
Құқықтық сана дегеніміз, адамдардың қолданылып жүрген және тілек
Құқықтық сананың мәні оның бағалаушылық сипатында. Қолданылып жүрген
Құқықтық сана құқықтық реттеу механизмімен тығыз байланысты. Біріншіден,
Құқыктық сананың мәні онын бағалаушылық сипатында. Қолданылып жүрген
Құкыктық сана әлеуметтік құбылыстарды ерекше бағалай отырып, коғамдық
Құқықтық сана өзінің сабақтастығымен, мәдени-тарихи мазмұнымен күшті. Құкык
1.2 Құқықтық психология. Құқықтық сана - сан қырлы
Құқықтық психология болып жатқан оқиғалар мен құбылыстардан қызбалықпен,
Құқықтық сезімдер, көңіл-күй көп жағдайда әлеуметтік ортаның, жеке
Құқықтық сананың құбылмалы элементі көңіл-күйі болып табылады, өйткені
Адамдардың дағдысына, олардың тұрмыс-салтына енетін нәрсе құқықтық сананың
Құқықтық санадағы дәнекер элемент- жеке адамның өз әрекеттерінің
1.3 Құқықтық идеология. Құқықтық идеология дегеніміз құқықтық сананың
Құқықтық идеологияға құқықты қоғам қажеттеріне сай келетін идеологиялық
XXI ғасырдың табалдырығында Қазақстан принципті түрде жаңа әлеуметтік-тарихи
Бұл құқықтық идеологияның концептуалды параметрлері:
Құқықтық идеология Қазақстан Республикасының стратегиялық
мақсаттары үшін өткендегі және қазіргі дүниежүзілік
Құқықтық идеология Қазақстан қоғамы дамуының тұрақтылығы мен саяси
Құқықтық идеология жеке адамның рөлі мен құқықтарын мемлекетке
Құқықтық идеология Қазақстан Республикасының егемендігі мен аумақтық тұтастығын
Құқықтық сана құқықтық реттеу механизмімен тығыз байланысты. Біріншіден,
1.4 Құқықтық сана түрлері. Құқық теориясында құқықтық сана
Танымдық міндет құқықтық шындық құбылыстарын субъектінің құқықтағы мәнділігі
Құқықтық сананы субъектілеріне байланысты құқықтық сананың жеке, топтық
Жеке құқықтық сана – адам күнделікті қатысатын
Топтық құқықтық сана – тиісті әлеуметтік топтар
Қоғамдық құқықтық сана – құқыққа және құқықтық
Жасөспірімдердің құқықтық санасы – жас ерекшеліктеріне, кәмелетке толмағандығына
Студенттердің құқықтық санасы – жоғарғы білім алу барысында
а) Болашақта құқықтық белсенділікті қалыптастырудың іргетасы қаланады, азаматтық
ә) Саяси процестерге тартылып, сана болмысы шыңдалады.
б) Құқықтық сана білім алу сапасының төмен деңгейіне,
Отбасылық құқықтық сана – негізінде отбасы, ошақ қасында
Әйелдердің құқықтық санасы - әйел заты ағзаның биологиялық
Сонымен қатар құқықтық сана деңгейі бойынша эмпирикалық (кәдімгі)
Эмпирикалық сана адамға сырттан қабылданған ақпарат негізінде қалыптасады,
Кәсіби сана – арнайы білімі бар заңгерлердің немесе
Кәсіби сана арнайы білім деңгейі арқылы қалыптасады.
Доктриналық сана – юриспруденция саласында ғылыми жұмыстармен шұғылданып,
Заңдардағы барлық уақытта дер кезінде жаңартыла бермейтін жаңсақтықтар
2 ҚОҒАМДЫҚ ҚАТЫНАСТАР
1.1 Қоғамдық қатынастар, жалпы түсінігі. Адамдар қоғамда белгілі
Қоғамдағы барлық қатынастар құқықтық нормалармен реттеле бермейді, тек
Қоғамдық қатынастардың басым көпшілігі әлеуметтік нормалар арқылы реттеліп,
Азаматтар әр түрлі құқтық қатынастардың субъектісі болып саналады.
Құқықтық қатынастар – адамдардың өзара әлеуметтік байланысы, қарым-қатынасы.
Қоғамдық қатынастар әртүрлі болады: саяси, моральдық, экономикалық, әлеуметтік,
Негізінде қоғамдық қатынастардың келесі екі түрін қарастыруға болады.Олар:
1.2 Материалдық қоғамдық қатынастар. Материалдық қоғамдық қатынастар объективті,
Өндірістік қатынастарға кіретін бөліктер еңбектің бөлінісін (қоғамдық, салалық,
Жеке адам материалдық игіліктерін, өзіне қажетті нәрселерін өндіре
1.3 Идеологиялық қоғамдық қатынастар. Идеологиялық қатынастар адамның жеке
Қоғамдық өмірде қарым-қатынастар әртүрлі әлеуметтік топтар арасындағы қатынастар
Қоғамдық қатынастар антагонистік және антагонистік емес болып екіге
Сондай-ақ идеологиялық қатынастарды қалыптастырушы әр халықтың әдеби өлең-жырлары,
Адамның күнделікті тәжірибесіне сыйып кететін құқықтық шындықтарды әдетте,
Құқықтық идеологияға құқықты қоғам қажеттеріне сай келетін идеологиялық
XXI ғасырдың табалдырығында Қазақстан принципті түрде жаңа әлеуметтік-тарихи
Бұл құқықтық идеологияның концептуалды параметрлері:
1. Құқықтық идеология Қазақстан
2. Құқықтық идеология Қазақстан қоғамы дамуының
3. Құқықтық идеология жеке адамның
негізделіп құрылуға тиіс. Адам мен азаматтың міндеттерін өзінің
4. Құқықтық идеология Қазақстан Республикасының
3 ҚОҒАМДЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ДАМУЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ САНАНЫҢ РӨЛІ
3.1 Қоғамдық қатынастар мен құқықтық сананың қазіргі кездегі
Қоғамдық қатынастардың өмір сүру формалары индивидтердің сан-қырлы әрекеттері
Атап айтқанда діни, әдет-ғұрып, дәстүрлік сияқты нормалар қоғамдық
Қоғамдық қатынастарды, құқықтық нақтылыкты, кұқықтық және құқық жүйесінің
Құқықтық сана, адамдардың қолданылып жүрген және тілек ететін
Құқықтық сананың мәні онын бағалаушылық сипатында. Қолданылып жүрген
«Қазақстан Республикасының кодекстерi:
1) бюджеттiк;
2) азаматтық;
3) азаматтық iс жүргізу;
4) неке-отбасы;
5) экологиялық;
6) су;
7) жер;
8) орман;
9) салық;
10) кеден;
11) көлiк;
12) еңбек;
13) қылмыстық жазаларды орындауға байланысты;
14) әкiмшiлiк жауапкершiлiкке тартуға байланысты;
15) қылмыстық жауапкершiлiкке тартуға байланысты;
16) қылмыстық iс жүргiзу сияқты бiртектес қоғамдық қатынастарды
Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.06.16. N
Ол субъектінің қолданылып жүрген құкық нормаларын сақтауға немесе
Сонымен қатар қоғамдық қатынастардың дамуын Қазақстан республикасының «Әкімшілік
Барлық осы тәрізді қоғамдық қатынастар қалай болғанда да
3.2 Қоғамдық қатынастар мен құқықтық сананың негізгі міндеттері.
Құқықтық сана өзінің сабақтастығымен, мәдени-тарихи мазмұнымен күшті. Құқық
Құқықтық сананың мазмұны қоғамдық дамудың қажеттілігіне, қоғамдық процесстерге
Сонымен қатар құқықтық сана моделдеу функциясында атқарады.
Құқықтық сананың негізгі қызметтерінің бірі болып, қоғамдық
Қоғам назар аударуға тиісті салалардың бірі – бұл
ҚОРЫТЫНДЫ
Кез-келген қоғамда алуан түрлі қатынастар мен байланыстар болып
Қоғамның мүдде мақсаттары, саясат, мемлекеттік билік және
Барлық қоғамдық қатынастар адам санасы негізінде пайда
Құқықтық сана қоғамдық қатынастардың дамуына, осы қоғамның құқыққа
Құқықтық сана кез-келген ережелердің іс-қимылын анықтауға қатыса
Құқықтық сана өзінің сабақтастығымен, мәдени-тарихи мазмұнымен күшті. Құқық
Сонымен қатар біз құқықтық сананың және қоғамдық қатынастардың
Қоғамдық қатынастардың да, құқықтық қатынастардың да және
Қоғамдық қатынастар мен құқықтық сана қазіргі таңда
5 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Баянов Е., “Мемлекет және құқық негіздері”, оқулық,
жарғы”, 2001,137-142 б.
Ағдарбеков Т. “Құқық және мемлекет теориясы”, 2002.
www.kyzmet.kz
www.Sachok.KZ
18
Құқықтық сана
Құқықтық психология
Антагонистік емес
Құқықтық идеология
Идеологиялық қоғамдық қатынастар
Антагонистік
Материалдық қоғамдық қатынастар
Қоғамдық қатынастар