Мазмұны
Кіріспе
1. Ссудалық пайыздың экономикалық маңызы және банктің
пайыздық саясатының теориялық сипаттамасы
1.1 Қазақстандағы пайыздық саясаттың мәні
1.2 Банктік ссудалық пайызы экономикалық категория ретінде
1.3 Несие пайызының экономикалық сипаттамасы және оның
атқарымдары
2. «Еуразиялық банк» АҚ-ның қаржы-шаруашылық қызметіне
экономикалық талдау
2.1 «Еуразиялық банк» АҚ-ның даму тарихы мен басқару
банктің негізгі қаржылық көрсеткіштеріне баға беру
2.2 Банктің несиелік қызметі және белгіленген пайыздық
мөлшерлемелері көлемін талдау
2.3 Банктің таза пайыздық табысын талдау
2.4 Ссудалық пайыз бойынша несие операцияларының
тиімділік көрсеткіштеріне баға беру
3.Банктің пайыз саясатын оңтайландыру мәселелері
3.1Коммерциялық банкте пайыз саясатын жетілдіру шаралары
жүйесінің баға белгілеу механизміне әсері
3.2 «Еуразиялық банк» АҚ-ның тарифтік саясатын құрудың қағидалары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Әлемдік қаржы дағдарысы қоғамдық өміріміздің
Дүниежүзілік қаржы дағдарысының Қазақстанға қатысы тікелей деп айтуға
Әлемдік қаржы дағдарысы салдарынан еліміздегі коммерциялық банктер қызметінде
Коммерциялық банктердің пайыз саясатының негізінде белгілі бір экономикалық
Банктің қызметтер нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың ара қатынасы
Пайыз мөлшерлемесінің деңгейіне әсер ететін басқа маңызды фактор
Пайыздық мөлшерлемелер деңгейіне тартылған ресурстарды ұсыну мерзімі мен
Осылайша, айта кеткені жөн, банктік тәжірибеде белгілі бір
Жоғарыда аталған факторларды есепке ала отырып, банк өз
Осы факторлардың әсерінен банктің пайыздық саясаты соңғы жылдары
Тақырыпты әзірлеу мен талдау деңгейі. Коммерциялық банктердің пайыз
Зерттеу мақсаттары мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың мақсаты –
Зерттеу кезінде келесі нақты міндеттер алға қойылды:
коммерциялық банктердің пайыздық саясатының теориялық негіздерін зерттеу;
несие пайызының мәні мен мазмұнын қарастыру;
банктің негізгі қаржылық көрсеткіштері мен пайыздық табыстарын талдау;
банктің инвестициялық қызмет тұрғысындағы пайыздық саясатын талдау;
банктің несие беру қызметін және несиелер бойынша пайыздық
дағдарыс жағдайында банктің пайыздық саясатын оңтайландыру жолдарын ұсыну.
Зерттеу обьектісі «Еуразиялық банк» акционерлік қоғамы Тараз филиалы
1.Ссудалық пайыздың экономикалық маңызы және банктің пайыздық саясатының
1.1 Қазақстандағы пайыздық саясаттың мәні
Ақша мемлекет пайда болмастан көп бүрын қодданысқа енді
Қазақстан Республикасының ақша бірлігі (ұлттық, валютасы) теңге болып
Ережелерге сәйкес екінші деңгейдегі банктер клиенттерден банкттік шоттарға
Қазақстан Республикасының айналымдағы ақша белгілері банкнот пен монеталардан
«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» заңына сәйкес Қазақстан
Қазіргі кезде Қазақстанда өзінің ақша жүйесі қалыптасты. Ақша
Жоғарыда айтқанымыздай, Қазақстан Республикасындағы ақшалардың бірден-бір эмитенті Қазақстан
Қазақстан Ұлттық Банкінің айналысқа шығарған банкноттары мен монеталары
Қазақстан Ұлттық Банкі банкнот пен монеталардың қажетті мөлшеріне
Қазақстан Ұлттық Банкінен басқа ешкім Қазақстан Үлттық Банкі
Тозған және бүлінген, өзінің толык көлемінін кемінде жетпіс
Банкноттар мен тиындарды құқыққа қайшы жасап шығаруға, сондай-ақ
Ақша бірлігін ауыстыруға Қазақстан Республикасы Президентінің құқығы бар.
ҚҰБ өзі жүргізетін операциялар бойынша ресми қайта қаржыландыру
ҚҰБ пайыз саясатының басты мақсаты — айналыстағы теңге
Қазақстандағы инфляциямен күресудің тағы да бір маңызды факторы
Ұлттық банктің мүдделендіру мөлшерлемесі ақша нарығындағы қаржылық операциялардың
Қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің шамасы ақшалай қаражаттарға деген сұранысқа
Ұлттық банктің ресми пайыздары, оның тікелей бақылауына жатпайтын
Пайыздың нақты бейнелері, өз кезегінде инвестициялау үшін әлуметтік
1.2 Банктік ссудалық пайыз экономикалық категория ретінде
Ссудалық пайыз тауарлы өндіріс жағдайында және қоғамда несие
Ссудалық пайыз несие ретінде – ссудаға (қарызға) уақытша
- ссудаға берілген құнды пайдаланғаны үшін төленетін тқленетін
-несиеге қосылатын үстемені;
-несие берушінің шығыстарының орнын толтыру әдістерін.
Ссудалық пайыздың өзінен қарыз алушының несиені өнімді пайдалануына
Ссудалық пайызды төлеу қажеттілігі қарыз алушыны ссудалық құнды
Ссудалық пайыз банктің қарыз алушыға несиені берудегі негізгі
Қарыз пайызы несиенің атрибуты ретінде несие бағасының иррационалды
Тауар айырбасы жағдайында қоғам пайызды пайдаланбаған кезең де
Несиелік қатынастар пайызы дербес экономикалық категория ретінде тіркелетін
Олардың айырмашылықтары арқылы қарыз пайызының экономикалық мәні ашылады,
қарызға берілген құнның және несиені пайдаланғаны үшін төленетін
несие мен қарыз пайызы арасындағы экономикалық-құқықтық айырмашылық;
қарызға берілген құн мен пайыз төлеу сомасы қозғалысының
несие және қарыз пайызының ұдайы өндіріс процесінің әр
Бұл айырмашылықтарды толығырақ қарастырамыз.
1. Егер несие - бұл қайтарымдылық негізінде құнның
2. Несие мен қарыз пайызы арасындағы экономикалық- құқықтық
Несиеге және пайызға байланысты қатынастарда қозғалыстың басталуы әр
4. Несие және пайыз бір бірінен олардың ұдайы
Осыдан басқа жәйт келіп шығады: қарыз пайызы банк
Қарыз пайызы пайданың бөлігі түрінде бола отырып, одан
Бағалар тауар айналысымен, айырбаспен тығыз байланыста екені белгілі,
Осылайша, қарыз пайызының мәніне талдау жүргізу – несиені
Халық шаруашылығы деңгейінде қарыз пайызын төлеу ұлттық табысты
Екінші функция банктің кредитор ретіндегі несиелік потенциалының ұлғаюымен
Кредитор мен қарыз алушы арасындағы өзара қатынаста қарыз
Пайыздық мөлшерлеме тұрақты және өзгермелі, номиналды және нақтылы,
Тұрақты пайыздық мөлшерлеме қарызды пайдаланудың барлық мерзімі бойынша
Өзгермелі пайыздық мөлшерлеме несиелік ресурстарға деген сұраныс пен
Номиналды пайыздық мөлшерлеме екі факторға байланысты қалыптасады: несиелік
Нақты пайыздық мөлшерлеме есептеу жолымен табылады – номиналды
Экономикалық ғылымда номиналдық және нақтылы пайыздық мөлшерлемелер арасындағы
i=r+r*U+U
мұнда:
i – несие (депозит) үшін номиналды пайыздық мөлшерлеме;
r – несие (депозит) үшін нақтылы пайыздық мөлшерлеме;
U – белгілі бір кезен (бір жыл) ішіндегі
Бұл формулада [r*U+U ] сомасы инфляциялық шығынның орнын
Банктік тәжірибеде барлық пайыздық мөлшерлемелер номиналды шамада белгіленеді.
Математикалық пайыздық мөлшерлеме қарызға берілген құннан келетін табыстың
Жай пайыздарды есептеудің техникасы. Жай пайыздар – бұл
I=i*P*n/360*100%
мұнда:
i – жылдық пайыздық мөлшерлеме;
P – берешек (депозит) қалдығы;
I – қарыздың (салымның) барлық мерзімі үшін есептелген
n – пайыз есептелетін кезендегі күндер саны.
Күрделі пайызды есептеу техникасы. Күрделі пайыздар – бұл
Несиелер және депозиттер бойынша пайыздық төлемдер сомасын есептеу
I= P[(1+ i/1200)n-1],
мұнда:
i – пайыздардың жылдық мөлшерлемесі;
P – қарыздың (салымның) алғашқы сомасы;
I – қарыздың (салымның) барлық мерзімі үшін есептелген
n– қарыздың (салымның) ай мерзімдеріндегі (ай үлестеріндегі) ұзақтығы.
Егер несиелеу мерзімі бойынша қарыздық берешектің бөлігі ұзартылған
Ig=Q*[(1+ ig/1200)t1-(1+ ig/1200) t2],
мұнда:
Ig – ұзартылған берешек бойынша есептелген пайыздар сомасы;
Q – ұзартылған берешек сомасы;
ig – ұзартылған берешек бойынша пайыздық мөлшерлеме (айып-пұлдық);
t1 – несиелеудің басталуынан ұзартылған берешек бойынша пайыз
t2 – несиелеу басталған күннен ұзартылған қарыздың пайда
Пайыздарды есептеген кезде айдағы күндер саны шартты түрде
Күрделі пайыздарды есептеу қажеттілігі түрлі себептерден болуы мүмкін.
Екінші жағынан, банктік мекемелер жүргізетін пайыздық саясаттың ерекшеліктері
Қарыз пайыздық мөлшерлемесі мазмұнының жалпы сызбасы келесі түрде
Ресми пайыздық мөлшерлемені басқа да банктерге, бірінші кезекте
Банкаралық пайыздық мөлшерлеменің, мысал ретінде ЛИБОР – лондондық
Ақша нарығында несиелер бойынша базалық мөлшерлеме АҚШ-та қолданылатындай
Қазақстан Республикасында несие жетімсіздігі құбылысының дамуы, әсіресе, 1994
Т=(НК*ДБ/ДБ)*(365*100/Т), (5)
мұнда:
Т – жылдық табыстылық, %;
НК – МҚМ-нің номиналдық құны;
ДБ – МҚМ-нің дисконтталған бағасы;
Т – МҚМ-нің айналыс кезеңі, күндері.
1.3 Несие пайызының экономикалық сипаттамасы және оның атқарымдары
Несие пайызы қоғамда тауар өндірісі мен кредит қатынастарының
Несие пайызы кредит ретінде-уақытша пайдалануға берілген құнның бағасы
a) несиеге берген құнды пайдаланғаны үшін төлеуді;
ә) кредитке қосылған үстемені;
б) кредит берушінің шығынының орнын толтыруды.
Кредитті қарызға алушы өндіргіш ретінде пайдаланғанда несие пайызының
Несие пайызын төлеу қажеттілігі қарызға алушыны несиеге алған
Қарызға алушыға кредитті бергенде несие пайызы банкінің негізгі
Несие пайызы мәселесі бойынша экономикалық қатынастар айрықшалықты, оларды
Несие пайызы мәселесі бойынша қатынастар кредит қатынастарымен шектелмейді.
Кредит беруші мен несие пайызы арасындағы экономикалық және
Егер кредит айырбастау саласының (қайта бөлу) жемісі болса,
Несие пайызы өзінің ең қарапайым көрінісінде кредитті пайдаланғаны
Сонымен, несие пайызының мәнін талдау кредит беруші мен
Қарызға алушыға кредит беру белгілі бір тәуекелділікпен байланысты.
Атқарымдар экономикалық санаттың айрықшалықты мәнін көрсетеді. Экономикалық әдебиетте
Несие пайзының бөлу атқарымы барлық құнның емес, жаңадан
Пайданы пайыз арқылы бөлу меншік иесін ауыстырумен бірге
Пайданы бөлу үдерісінде несие пайызын алушы (кредит беруші)
Пайыз арқылы пайданы бөлу салалық емес, қоғамдық сипатта
Несие пайызы қарызға алушыны алған кредитін өзінің кәсіпкерлік
Несие пайызының атқарымы және несие капиталының сақталуы мен
Пайыз еркін ақша капиталдары мен несие капиталына табыстар
Пайыз атқарымы оның экономикадағы да рөлін анықтайды. Жалпы
Банк пайызы банк кредит беруші ретінде болған кезде
Ең жалпы түрде маржаның өзі несие мөлшерлемесі мен
Пайыздық маржаның мөлшеріне әсер ететін негізгі факторлар болып
Сонымен, банк пайызы кредиттер (активтер) бойынша пайыз және
Активтер бойынша банк пайызының деңгейі қарызға алушының кредитті
Коммерциялық банкілер пайыз мөлшерлемесінің Ұлттық банкінің қайта қаржыландырудың
Оны Ұлттық банк тура (басшылық нұсқау) және жанама
Тура реттеу әдістеріне пайыздық мөлшерлемелердің жоғары деңгейін реттеуді,
Пайыздық мөлшерлемелердің деңгейіне жанама әсер етудің тиімді құралдарына:
Сөйтіп, несие пайызы деп аталатын активтер бойынша банк
2.«Еуразиялық банк» АҚ-ның қаржы-шаруашылық қызметіне экономикалық талдау
2.1 «Еуразиялық банк» АҚ-ның даму тарихы мен басқару
«Еуразиялық банк» 1994 жылы акционерлік қоғам түрінде
1998 жылы желтоқсан айында акциялардың үшінші эмиссиясын тіркеп,
2006 жылы Еуразиялық даму банкісі еуразиялық кеңістікте,
Банктің ұйымдастырылу құрылымы басты екі әдіспен анықталады
Банк қызметі Қазақстандағы бизнесті жүргізуге
«Еуразиялық банк» АҚ-ның бөлімшелеріне мыналар жатады:
несиелендіру бөлімі
валюталық реттеу бөлімі
касса
құқықтық бөлім
ақпараттық технологиялар бөлімі
қауіпсіздік қызметі.
операциондық бөлім.
Директордың орынбасарына тікелей қатысты бөлімшелер бұл несиелендіру, валюталық
1.Несиелендіру бөлімі.Несиелендіру бойынша операцияларды жүргізеді және ҚРҰБ нормативтік,
Несие айналымы банк шотында ашылған уақыттан бастап 6
2.Валюталық реттеу бөлімі.Бұл бөлім теңге және шетел валюта
банк клиентерінің ұсынысымен олардың банктегі шоттарындағы ақшалардың есеп
инкассалық органдардың салық қызметінің және кеден органдардың бұйрығына
депозиттерді қабылдау және олардың сый ақысын есептеу.
қолма-қол ақшаларды қабылдау және төлеу.
ҚР бекітілген валюталардың заңдарына сәйкес заңды тұлғалардың банктік
ҚР заңға қайшы келмейтін операцияларын жүргізу қорытындысы мыналарға
Заңды тұлғалардың тапсыруына байланысты олардың банктік шоттарына шетел
Клиенттің, заңды тұлғалардың ұлттық және шетел валюта түріндегі
Банктің корреспонденттік шоттарына клиенттің пайдасына түскен барлық ақшалар
Сонымен қатар қосымша жазбашы түсініктемелердің негізінде банк алушыдан
Жіберушінің шотында ақшалардың жетіспеушілігі немесе жоқтығы болған жағдайда
Шетел банктерінің коммерциялық чектері жеке тұлғалардың және заңды
Жіберулер және төлемдер банкпен клиенттің шотын ашпай-ақ іске
Операциялар тек қана ауыстыру бөлімдерінде іске асырылады. Жұмыс
3.Касса бөлімі. Кассалық операциялар (қабылдау, қайта есептеу, ауыстыру,
Банк кассасынан ақшаларды беру шығыс кассалық құжаттармен өңделеді:
4.Құқықтық бөлім. Құқықтық бөлім «Еуразиялық банк» АҚ-ның
Ақпараттық технологиялар бөлімі. Ақпараттық технологиялар бөлімі елдің, шаруашылықтың,
Басқару қызметінің негізгі бағыттарын көрсететін 3 негізгі бөлімше
1. Банктің коммерциялық қызметінің негіздерін өңдеу және жетілдіруді
банкті басқаруда нақты мақсаттарды анықтау үшін банктің іскерлік
банк балансын дайындау ;
банктің несиелік потенциалын анықтау;
банктің жұмыс нәтижелері бойынша жалпы есепберуді әзірлеу;
банк қызметін жүзеге асыру бойынша негізгі бағыттарды анықтау.
2. Банк қызметінің шаруашылық есеп айырысуларын ұйымдастыру бөлімі:
банктің шығындары мен кірістерінің жағдайын анықтау;
банктің кірістері мен шығындарын болжау;
жоспарланғанымен салыстыра отырып банктің іс жүзіндегі кірістерімен шығындарын
банк жұмысының рентабельділігін талдау және оны жоғарылату перспективалары.
3. Банк өтімділігін басқару бөлімі – банктің ағымдағы
банктің баланс өтімділігініңкөрсеткіштерін есептеуді жүргізеді;
банктің күнделікті өтімділігін бақылайды;
банктің өтімділігіне әсер ететін факторлардың жиынтығын талдайды.
Несиелік басқару – банктің активті операцияларын жүзеге асырудағы
4. Несиелік операцияларды жалпы ұйымдастыру бөлімі:
нақты экономикалық жағдайға байланысты банктің жалпы саясатын және
несиелеу мен қаржыландырудың ұзақ және қысқа мерзімді әдістемесін,
несиелік тәуекелділіктерді қайырып,банктің несие операцияларын сақтандыру механизмін анықтайды.
Банк – бұл ақшалай қаражатты тарту үшін және
Банктің негізгі қызметі – банктік қызметтерді көрсету. Банктік
«Еуразиялық Банк» АҚ-ның басқа да бөлімшелері мен филиалдары
несиелеу;
депозиттер;
ақша аударымдары.
Банктің негізгі қызметі болып несиелеу есептеледі. Несиелік операцияларды
тұтынушылық несие бөлімі;
ЕҚДБ бағдарламасы бойынша несиелеу бөлімі;
Депозит бөлімі.
Тұтынушылық несие бөлімі. Несиелердің барлық түрлері жылжымайтын мүлік
Отбасының тұтастай табысынан отбасыға кететін шығындар алып тасталынады
Банктің негізгі тағайындауы – ақшалай қаражатты несие берушіден
Қаржылық тәуекелдіктің субъектісі ретінде банктердің екі негізгі белгісі
1.Банк қызметіне борыштық міндеттемелерді екі жақты айырбастау тән.
2.Банктер заңды және жеке тұлғалардың алдында, мысалы, клиенттің
2010 жылы Банктің бизнес-мақсаты бизнестің әртүрлі сегменттерін қамтыған
Банк 2010 жылы өзінің қызметін келесідегідей негізгі бағыттарда
Банк активтері мен меншікті қаражаттарының мөлшерін ұлғайту;
меншікті облигацияларды орналастыру жолымен қосымша қаржы ресурстарын тарту;
банктік қызмет өнімдерін кеңейту;
клиенттік базаны ұлғайту;
бонустық сыйақы енгізу жолымен банк қызметкерлерінің мотивация жүйесін
Банктің ақпараттық жүйесін жетілдіру;
сатудың жаңа арнасын қалыптастыру жолымен банктің аумақтық желісін
2010 жылы Банктің Жарғылық капиталы ұлғайды және 2011
Республиканың әртүрлі аймақтарындағы заңды және жеке тұлғаларды несиелендіру
2010 жыл есеп беру кезеңінде банктің жиынтық міндеттемелерінің
Таза пайдасы бойынша Банк 2011 жылдың 1-қаңтарына банктердің
Банк сонда да өз қызметін жалғастыруда. Яғни клиенттерге
Банк әрдайым бағалы қағаздар нарығының алғашқы және қайталама
2011 жылдың 1-қаңтарындағы жағдай бойынша бағалы қағаздардың жиынтық
-мемлекеттік бағалы қағаздар портфелі – 30635,5 млн тг;
-мемлекеттік емес бағалы қағаздар портфелі – 5695,0 млн
1.01.2011 жылы бан ҚР ЕДБ-дің сатуға арналған қолда
Филиал желісін кеңейту мен орта және шағын бизнес
Экономиканың әртүрлі саласындағы көптеген кәсіпорындармен жұмыс жасай отырып,
Банктің ақпараттық технологиясын дамыту клиенттерге көрсететін қызмет түрлерінің
2010 жылдың 3-тоқсанында Банктің мәліметтерді өңдеу Орталығы
Банк активтері – пайда табу мақсатында банктік ресурстарды
Банктік активтердің құрылымы баланстың актив жағында көрсетілетін сапасына
Активтердің сапасы, олардың өтімділігіне, тәуекел активтерінің көлеміне,
Осыған сәйкес банк өз активтерін, олардың өтелу
1-кестеде «Еуразиялық Банк» АҚ-ның 2010-2011 жж активтерінің ауытқуы
Бұл банктің 2010 жылмен салыстырғанда 2011 жылы жұмысының
Әсіресе, банк активтерінің өсуіне ерекше үлес қосқан басқа
Банктің басқа банктерге берген аөша қаражаттарының көлемі алдағы
1-кесте
Банктің активті операцияларына талдау
Активтер 2010 жыл 2011 жыл Абс. ауытқу
(+;-)
Өсу қарқыны,%
Сомасы, мың тг Үлес салм,
% Сомасы, мың тг Үлес салм,
%
1 2 3 4 5 6 7
Ақша қаражаттары 35455233 9,93 40525925 10,97 5070692 114,302
Қаржылық құралдар 2825311 0,79 1657652 0,44 -1167659 58,6715
Қаржылық активтер 33662372 9,43 986008 0,26 -32676364 2,92911
Банктерге берілген несиелер 6878016 1,92 9294907 2,51 2416891
«Кері РЕПО» келісімі бойынша дебиторлық қарыздар 273271 0,07
Клиенттерге берілген несиелер 213327260 59,77 256009936 69,31 42682676
Өтелуге дейінгі инвестиция 41030336 11,49 38493730 10,42 -2536606
Ағымдағы салықтық активтер 684845 0,19 597640 0,16 -87205
Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер 12563367 3,52
Кейінге қалдырылған салықтық активтер 3488356 0,97 1485024 0,40
Басқа да активтер 6701216 1,87 3531438 0,95 -3169778
Активтердің барлығы 356889583 100 369361393 100 12471810 103,495
Ескертпе: дерек көзі - Банктің 2011 жылғы бухгалтерлік
Баланста көрсетілген, яғни банктің басқа да активтеріне мыналар
2010 жылмен салыстырғанда 2011 жылы клиенттерге берілген несиелер
Баланстың пассиві – олар өз қарауына әртүрлі салымдарды
Пассив операцияларына салым қабылдау, өзінің бағалы қағаздарын шығару,
Нарықтық қатынастарға өту барысында банктің ресурстарының құрылымында біршама
Меншікті қаражаттар қатарына , біріншіден , коммерциялық банктің
Тартылған қаражаттардың жаңа түріне : ҰБ- тен және
1.Банктің меншікті капиталы.
2.Банктің заемдық және тартылған қаражаттары.
Банктің меншікті капиталы – банктің қаржылық тұрақтылығын, коммерциялық
Қазіргі коммерциялық банктердің меншікті капиталы мынадай баптардан тұрады:
жарғылық капитал;
резервтік капитал;
қосымша капиталдар;
банк операциялары бойынша тәуекелдерді төмендету мақсатында құрылған
бөлінбеген банк пайдасы.
Банктің жарғылық капиталы банктің заңды тұлға ретінде міндетті
Банктің жарғылық капиталы, оның құрылтайшыларының қосқан жарналары немесе
Акционерлік банктер өздерінің жарғылық капиталын ұлғайту үшін қосымша
Меншікті капиталдың құрамдас бөлігі – акционерлік капитал. Бағалы
Резервтік қор – банк қызметінде пайда болуы мүмкін
Резервтік қордың құралуының негізгі көзіне банк пайдасы жатады.
Қосымша капиталдар- негізгі құралдардың тозуына байланысты аударылған аударымдар
Арнайы қорлар - негізгі қорларды қайта бағалау негізінде,
Төмендегі кестеде банктің пассивті операциялары бойынша оның міндеттемелері
2-кесте
«Еуразиялық банкі» АҚ- ның пассивті операцияларын талдау
Пассив 2010 жыл 2011 жыл Абс. ауытқу
(+;-)
Өсу қарқыны, %
Сомасы, мың тг Үлес салм
% Сомасы, мың тг Үлес салм
%
1 2 3 4 5 6 7
Міндеттемелер
Қаржылық құралдар 33500 0,01 38913 0,01 5413 116,158
Банктер шоттары мен депозиттері 1293743 0,39 3221652 0,95
«Кері РЕПО» келісімі бойынша кредиторлық қарыздар 15283435 4,61
Клиенттердің ағымдағы шоттары мен депозиттері 245795513 74,19 245611140
Шығарылған қарыздық бағалы қағаздар 23190282 6,99 33584501 9,95
Шығарылған субординарлық қарыздық бағалы қағаздар 19365588 5,84 23925557
Басқа да тартылған қаражаттар 24434497 7,37 20764469 6,15
Басқа да міндеттемелер 1902367 0,57 3577946 1,06 1675579
Міндеттемелердің барлығы 331298925 100 337479752 100 6180827 101,866
Меншікті капитал
Акционерлік капитал 24210204 94,61 24210204 75,93 0 100
Эмиссиялық кіріс 25632 0,10 25632 0,08 0 100
Банктік тәуекелді жабуға резервтер 5304320 20,72 5381456 16,87
Қаржы активтерін қайта бағалау бойынша резерв (451707) 1,76
Аударым бойынша жинақталған резерв (85057) 0,33 (209732) 0,65
Таза пайда (3412734) 13,33 2556868 8,02 5969602 -74,921
Капиталдың барлығы 25590658 100 31881641 100 6290983 124,583
Міндеттемелер мен капитал жиыны 356889583 - 369361393 -
Ескертпе: дерек көзі - Банктің 2011 жылғы бухгалтерлік
Келесі қорға жекелеген банктік операциялар бойынша тәуекелді төмендету
Бөлінбеген пайда- акциялар бойынша дивидентті төлегеннен кейін
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне байланысты
депозиттік қаражаттар;
депозиттік емес тартылған қаражаттар.
Депозит- бұл клиенттердің банктегі белгілі бір шотқа салған
Депозиттік емес тартылған қаражаттар - бұл банктің алған
2- кестеде банктің пассивтік операциялары көрсетілген. Міндеттемелерге келетін
2.2 Банктің несиелік қызметі және белгіленген пайыздық мөлшерлемелері
Банктік несиелер бойынша пайыз – қарыз қаражаттарын пайдаланғаны
Банктің несие портфелінің құрылымдық сипаттамасы. Банктің 2011 жылы
Несиелендіру. Жаңаланған несиелік ұсыныстар:
Автонесиелеу бұл жаңа немесе ұсталған көлік құралын алу
Экспересс – несиелеу бұл тұтыну қажеттілігіне байланысты кепілсіз
Тез арадағы мұқтаждықты несиелендіру – бұл несиенің түрі
2. Депозиттер. 2010 жылдың қараша айында банктің жаңа
мүмкіндігі енгізілген. Ең төмен және жоғарғы пайыз жарналары
3. Карточкалар. Карточкалық қызмет түрі бойынша келесідегідей қызметтер
4. Операциялық қызмет. Бұл қызмет бойынша банктің
5. 2009 жылдың 12 желтоқсанында Oracle-E-Business Suite
Бірақ та шетелдік банктер (ING Bank N.V, Нидерланды,
Дегенмен банктің корпоративтік клиенттері –акционерлердің ең басты приоритетіне
Еуразиялық банк әркезде карточкалық қызмет ету бизнесінде
Бизнесті жүргізудегі ең басты приоритеттерінің бірі болып-“Ашықтық ,
3-кесте
Банктің несие портфелінің салалық құрылымына талдау
№ Салалар 2010 жылға
сомасы,
мың тг 2011 жылға
сомасы,
мың тг Ауытқуы
(+;-) Өсу
қарқы
ны,
%
1 2 3 4 5 6
Корпоративті клиенттерге берілген несиелер
1 Ауыл шаруашылығы, Орман шаруашылығы, Ағаш өнімдері өндірісі
30791430
23817489 -6973941 77,351
2 Машина және құрал өндірісі 142183 200004 57821
3 Таукен өнеркәсібінің басқа да салалары, Металлургия өнеркәсібі
14663435
10268145 -4395290 70,0255
4 Тамақ өнімдерін өндіру 18246876 19101429 854553 104,683
5 Өнеркәсіптік өндіріс 4204359 6699815 2495456 159,354
6 Баспа қызметі 318947 333456 14509 104,549
7 Электроэнергия өндірісі 4782907 4815956 33049 100,691
8 Құрылыс 20377637 29186433 8808796 143,228
9 Көлік сату және жөндеу 14688905 17231655 2542750
10 Көтерме сауда 29280192 39269442 9989250 134,116
11 Бөлшек сауда 9230178 8230654 -999524 89,1711
12 Қонақ үй және мейрамхана қызмет көрсетулері 4239340
13 Қаржылық делдал 779495 4780690 4001195 613,306
14 Жылжымайтын мүліктермен операциялар
2767440
2794062 26622 100,962
15 Жалгерлік қызмет 5354359 3774565 -1579794 70,4952
16 Зерттеу және өңдеу 962294 1516867 554573 157,63
17 Денсаулық саласы 1040593 1332904 292311 128,091
18 Жеке қызмет түрлерін көрсету 2029168 2622425 593257
19 Басқалары 723382 1090504 367122 150,751
Жеке тұлғаларға берілген несиелер
20 Ипотекалық несиелер 28784065 29868023 1083958 103,766
21 Жеке кәсіпкерлікке несиелер 20883632 19300061 -1583571 92,4172
22 Автокөлік несиелері 2383272 9661371 7278099 405,383
23 Депозитті кепілге салып алған несиелер
16079801
463938 -15615863 2,88522
24 Қамтамасыз етілмеген тұтыну несиелері
1938464
42513557 40575093 2193,16
25 Құнсыздануға резервтер (21365094) (25211148) -3846054 118,002
26 Барлығы 213327260 256009936 42682676 120,008
Ескертпе- дерек көзі- Банктің қаржылық ақпараты, 2-бөлім
Несие беру міндеттемесі мен кепілдеме, қажетті ақша қаражаттары
Ең негізгі кепілдеме түрлері олар:
несиелеудің коммерциялық түріне-жылжымайтын мүлік, құрал жабдықтар мен тауар
жеке дара несиелеуге
тұрғын үй, көлік құралдары, үшінші жақтың кепілдемесі кіреді.
Оның ішінде ең көп несие берілген салалар:
1-диаграмма. Банктің экономика салалары бойынша несие беру көлемі
Банк экономиканың әртүрлі салаларын несиелендіру қызметін көрсетті. Ондағы
2.3 Банктің таза пайыздық табысын талдау
Банк қызметінің пайдаланылған талдау сызбасы жалпы келесі сипаттамаларды
кірістер мен шығыстарды талдау;
пайдалы қалыптасу көздері және динамикасын бағалау;
рентабельділік көрсеткіштерінің жүйесі.
Банктің есеп беруін құру бойынша нормативтік құжаттармен қаралған
Алынған проценттер және келесі қызметтерден түскен кірістер:
несиелер, депозиттер түрінде банктерде және басқа банктер шоттарында
басқа клиенттерге ұсынылған ссудалар;
Лизингке берілген қаражаттар;
тұрақты белгіленген табысы бар құнды қағаздардан;
басқа да көздерден.
Делдалдық (комиссиондық) кірістер
Басқа да операциондық (операциялық) кірістер:
курстық айырмашылықты қоса алғанда, шетел валютасымен және басқа
құнды металлдарды, құнды қағаздарды және басқа мүліктерді сату-сатып
дивидентер формасында алынған кірістер
басқа ағымды кірістер.
Ойда болмаған (алдын-ала білмеген) кірістер.
Банктің басты қызмет сферасындағы банк тиімділігің қаржылық есеп
Жарияланатын есептеменің материалдары бойынша бірінші топқа алынған процентер
Банктің кіріс көлемінің өзгерісі жалпы алғанда операциялар көлемінің
Банктердің кіріс базасының сапасын бағалау көзқарасынан алғанда тек
Атап айтқанда, банк ссудалық операциялар бойынша, басқа кәсіпорындардың
Банк сенімділігінің жоғарылауы оның кіріс көздерінің құрылымының қаншалықты
Бірақ кірістердің бұл тобының жоғары өсу қарқынының тұрақты
Кірістерді алудың дәстүрлі емес көздерін банк қаншалықты қолданатындығын
Төленген проценттер және соған ұқсас шығыстар:
займдар мен депозиттерді қосқанда басқа клиентердің таптылған қаражаттары
шығарылған қарыздық құнды қағаздар бойынша
арендалық төлем
Делдалдық шығыстар:
Басқа да операциялық шығыстар:
еңбек ақы төлеу бойынша шығыстар
эксплуатациялық шығыстар
курстық айырмашылықтарды қосқанда шетел валютасы және басқа да
бағалы металлдарды, құнды қағаздар және басқа мүліктерді сату-сатып
басқа да ағынды шығыстар;
алдын-ала болжамдалмаған шығыстар.
Алынған кірістер және банк жұмсаған шығыстардың қаншалықты салыстыруға
Проценттік емес шығыстар категориясына клиенттерге қызмет көрсету бойынша,
Банктің табысының көздері болып бизнесінің әр түрі табылады:
Банктің барлық шығыстары сипаты бойынша келесі түрде бөлуге
4 -кесте
“Еуразиялық банк” АҚ-ның табыстары мен шығыстарының динамикасы
Көрсеткіштер 2010 ж 2011 ж Ауытқуы (+,-) өсу
Сомасы, мың тг
1 2 3 4
Сыйақы алумен байланысты табыс 28593157 38088634 9495477 133,20
Сыйақы төлеумен байланысты шығыстар
22560481
19445412 -3115069 86,192
Таза пайыздық кіріс 6032676 18643222 12610546 309,03
Комиссиялық кіріс 3003979 3931662 927683 130,88
Комиссиялық шығыс 251379 405460 154081 161,29
Таза комиссиялық кіріс 2752600 3526202 773602 128,10
Операциялық кіріс 12273499 25605365 13331866 208,62
Құнсызданудан келген шығындар 1565500 4155449 2589949 265,43
Персонал шығыстары 5331500 6957957 1626457 130,50
Басқа да жалпы және әкімшілік шығыстары
3961871
6418436 2456565 162,00
Салық салуға дейінгі пайда 1414628 8073523 6658895 570,71
Табыс салығы бойынша шығыс 860433 2026785 1166352 235,55
Жылдық таза пайда 554195 6046738 5492543 1091,0
Табыс салығын алып тастағандағы жиынтық кіріс
806229
244245 -561984 30,294
Жалпы жиынтық табыс 1360424 6290983 4930559 462,42
Ескертпе – «Еуразиялық банк» АҚ-ң 2011 ж
4-кестедегі мәліметтерді талдай келе біз мынадай қорытынды жасауымызға
Яғни банк 2010 жылы өз қызметін 1360424 мың
Оған әсер еткен көрсеткіштер мыналар: сыйақы алумен байланысты
2-диаграмма. Банктің жиынтық табысының өзгеру динамикасы
Банктің пайыздық кірістері мен шығыстарының құрамы келесі кестеде
5-кесте
Банктің сыйақы алумен байланысты кірістерінің құрамына талдау
Көрсеткіштер 2010 ж 2011 ж Ауытқуы (+,-) өсу
Сомасы, мың тг
1 2 3 4
Клиенттерге берілген несиелер 26041810 36712625 10670815 140,976
Өтеуге дейінгі ұсталынатын инвестициялар
288929
632673 343744 218,972
Сатуға арналған қолда бар қаржылық активтер
1618441
438372 -1180069 27,0861
Әділ құны бойынша бағаланған қаржылық құралдар
174008
216870 42862 124,632
Ақша қаражаттары мен оның эквиваленттері
167816
53694 -114122 31,9958
Кері РЕПО келісімі бойынша дебиторлық қарыздар
44261
23619 -20642 53,363
Банктердегі шоттар мен депозиттер
257892
10781 -247111 4,18043
Барлығы 28593157 38088634 9495477 133,209
Ескертпе – «Еуразиялық банк» АҚ-ң 2011 ж
Банктің сыйақы алумен байланысты кірістерінің құрамы келесідегідей болып
Ал сатуға арналған қолда бар қаржылық активтер шамасы
Төмендегі кестеде сыйақы төлеумен байланысты банктің шығыстары сипатталған.
6-кесте
Банктің пайыздық шығыстарының құрамына талдау
Көрсеткіштер 2010 ж 2011 ж Ауытқуы (+,-) өсу
Сомасы, мың тг
1 2 3 4
Клиенттердің ағымдағы шоттары мен депозиттері
17573519
12265430 -5308089 69,795
Шығарылған қарыздық құнды қағаздар
1140042
2777400 1637358 243,623
Шығарылған субординарлық қарыздық құнды қағаздар
1867942
2674131 806189 143,159
Басқа да тартылған қаражаттар 1870798 1556004 -314794 83,1733
Банктердің шоттары мен депозиттері
82496
150736 68240 182,719
Кері РЕПО келісімі бойынша кредиторлық қарыздар
25684
21711 -3973 84,5312
Барлығы
22560481 19445412 -3115069 86,1924
Ескертпе – «Еуразиялық банк» АҚ-ң 2011 ж
Банктің сыйақы төлеумен байланысты шығыстарының құрамы мынадай көрсеткіштерден
Шығарылған субординарлық қарыздық құнды қағаздар бойынша пайыздық шығыстар
Комиссиялық кіріс көлемі келесі кестеде сипатталған.
7-кесте
Комиссиялық кірістің құрамына талдау
Көрсеткіштер 2010 ж 2011 ж Ауытқуы (+,-) өсу
Сомасы, мың тг
1 2 3 4
Есеп айырысу операциялары 1027554 1291143 263589 125,652
Кепілдіктер мен аккредитивтер шығару
656096
1160984 504888 176,953
Ақша қаражаттарын шешу 690745 826319 135574 119,627
Төлем карталары бойынша қызмет көрсету
296115
370879 74764 125,248
Кастодиандық қызмет 182537 91046 -91491 49,8781
Инкассациялық қызмет ету 57368 51848 -5520 90,3779
Басқалары 93564 139443 45879 149,035
Барлығы 3003979 3931662 927683 130,882
Ескертпе – «Еуразиялық банк» АҚ-ң 2011 ж
Комиссиялық кіріс көлемі 2011 жылы 3931662 мың теңгеге
Банктің комиссиялық шығыстарының өзгеру джинамикасы келесі кестеде сипатталған.
8-кесте
Банктің комиссиялық шығыстарының құрамы
Көрсеткіштер 2010 ж 2011 ж Ауытқуы (+,-) өсу
Сомасы, мың тг
1 2 3 4
Есеп айырысу операциялары 59501 67352 7851 113,195
Ақша қаражаттарын шешу 89937 156943 67006 174,503
Төлем карталары бойынша қызмет көрсету
50790
67555 16765 133,008
Кастодиандық қызмет 31725 29087 -2638 91,6848
Агенттік қызмет көрсету 1608 70602 68994 4390,67
Басқалары 17818 13921 -3897 78,1289
Барлығы 251379 405460 154081 161,294
Ескертпе – «Еуразиялық банк» АҚ-ң 2011 ж
Кесте мәліметтері бойынша банктің комиссиялық шығыстарының құрамына құрылымдық
2.4 Ссудалық пайыз бойынша несие операцияларының тиімділік көрсеткіштеріне
Несие операцияларының тиімділігін анықтауда бірнеше коэффициенттер қолданылады. Соның
1.Активтердің жиынындағы пайыздық табыс әкелетін қарыз активтердің үлес
қарыз активтер
----------------------------*100
активтердің жиыны
Енді осы көрсеткішті «Еуразиялық банк» АҚ-ң материалдары
2010 ж = 220205276 / 356889583*100= 61,7