ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ 2
1. Табиғат ресурстары және оларды тиімді
Табиғат ресурстары және олардың жіктелуі 2
2. Ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаның
3. Қазақстанның қазба байлықтары 5
ҚОРЫТЫНДЫ 9
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 10
КІРІСПЕ
Менің бұл жұмысымды Қазақстандағы табиғат ресурстарына
Табиат ресурстары мен табиғат жағдайларының арасындағы
Табиғат ресурстарымен қатар табиғат жағдайларын да
Табиғат ресурстарын қазір қолға алған жөн.
Мысалы: Ауаның ластануы, ормандардың құрып бара
Ауаның, судың, топырақтың ластануы, қалпына келмейтін
1. Табиғат ресурстары және оларды тиімді
Табиғат ресурстары және олардың жіктелуі
Табиғат ресурстарына адам пайдаланатын және материалдық
Ресурстардың жіктелуі. Табиғат ресурстарын бірнеше белгілері
- Сарқылуына байланысты табиғат ресурстарының жіктелуі
Ресурстардың сарқылуы бойынша жіктелуінің маңызы —
Сарқылатын ресурстарға жақын кезеңде немесе болашақта
Сарқылмайтын ресурстарға шексіз ұзақ уақыт пайдалануға
Ресурстардың ішінен судың орны ерекше. Су
Табиғат ресурстарының сарқылу мәселесі Жылдан-жылға өзекті
Бұл олардың мөлшерінің шектеулілігіне және оларды
Б. Скиннердің (1989) мәліметтері бойынша халық
Көміртегінің қосылыстарынан тұратын ресурстарды аайдалану жылдамдығы
Қазіргі кезде табиғатта миллиондаған жылдар барысында
Ең көп пайдаланылатын металдарға қатысты (темір
Алюминийді қорыту өндірістің энергия сыйымдылығының жоғары
2. Ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаның
Қоршаған ортаның ластануы дегенде біз оған
Ластануды жүйенің тепе-теңдігін бұзатын кез келген
Ластану әр түрлі белгілері бойынша жіктеледі:
• шығу тегі бойынша:
табиғи және жасанды (антропогенді);
• пайда болу көзіне байланысты:
а) өндірістік, ауыл шаруашылық, транспорттық және
э) нүктелік (өнеркәсіп орнының құбыры), объектілі
• әсер ететін ауқымына байланысты: ғаламдық,
• қоршаған ортаның элементтері бойынша: атмосфера,
• әсер ететін жеріне байланысты: қала
• әсер ету сипатына байланысты: химиялық
• әсер етудің периодтылығына байланысты: бірінші
Неғұрлым ластаушы зат тұрақты болса, оның
Өндірілетін ресурстардың тек 2—3%-ы ғана пайдалы
Адам қызметінің көңіл аударарлық нәтижесіне қоршаған
Жер бетіндегі адам мекендейтін кеңістіктің болуы
Табиғат ресурстарын пайдалану жылулық ластанумен, яғни
Биосфераның жылулың балансының бұзылуын атмосфераның шаңдануының
3. Қазақстанның қазба байлықтары
Қазақстан минералдың ресурстарға өте бай. Қазақстан
Қазақстан жерінде хромиттің әлемдік қорының үштен
Қазақстанда барланған тас көмір және қоңыр
Қазір Қазақстан көмірсулардың қоры бойынша дүние
Қазақстанның жер қыртысы мұнай мен табиғи
Арал маңында да мұнай мен газдың
Темір кендерінің қоры 8 млрд. тоннадан
Алатау темір-марганец бассейнінде шамамен 500-дей кен
Ұлытаудағы Қарсақатай темір кен орындарында 500
Шагын теміркен орындары Кеңтөбеде (Қарағанды), Атансарда
Марганец кендері Атасу темірмарганец, бассейнінен басқа
Хромит кендері негізінен Ақтөбеде табылған. Көмиірсай
Хромит кендері Қостанайдағы Жетіқарада, Құндыбайда, Аққарғада,
Ваннадий кендері Қаратау мен Жабағылтауда табылған.
Титан кендері Қостанайда, Көкшетауда, Ақмола мен
Қазақстан түсті, бағалы және сирек металдардық
Алюмииий кендерінің ішінде бокситтер ерекше орын
Алюминий шикізатының бокситтен басқа түрлері де
Никель және кобальт кендері Ақтөбе, Қостанай,
Мыс кендері Қазақстанның көптеген территорияларында таралған.
Мысты кендерден, сонымен қатар, қорғасын, цинк,
Қорғасын-мырыш (полиметалл) кендері Кенді Алтайда, Сарыарқада,
Полиметалл кендерінің құрамында қорғасын мен мырыш
Сарыарқада Атасу типіндегі полиметалл кендері Қарағанды
Қаратауда Ащысайдан басқа Аралтау, Ақсоран, Байжансай
Шу мен Іле тауында да полиметалл
Алтын мен күміс ертеден Қазақстанның шығысымен
Көкшетау жақын жылдары негізгі алтын өндіруші
Сирек металдар Қазақстан жерінде кеңінен таралған.
Вольфрам мен молибденнің өнеркәсііітік кен орындары
Тантал-ниобий кендері Қалба мен Мұғалжарда тарлаған.
Цирконий Сарыарқаның батысы мен солтүстігінде, Торғай
Висмут қорғасынды, мырышты және мыс кендерінде
Сынап Шар ауданында, Шу, Іле және
Мышьяктың негізгі қоры алтын кен орындарында
Кадмий Кенді Алтайда, Сарыарқа мен Қаратауда
Галий Амангелді және Торғай бокситінде, Алтайдың
Индий Мырғалымсай, Текелі, Майқайыңның полиметалл кендерінен
Рений Жезқазғанның мыс кендерінен табылған.
Талий Алтай кендерінен (Лениногорск, Зыряновск, Ертіс
Селен мен теллур Кенді Алтай, Майңайыңның,
ҚОРЫТЫНДЫ
Табиғат ресурсы жұмысымды аяқтай келе осы
Қазақстан республикасының табиғат ресурстары және қоршаған
Бұл жұмыстың бірінші кезеніңде орындалатын –
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Ашмова Т.А., Хаскмн ВВ. Экология
2. Әділов Ж. Қала және қоршаған
3. Баешов А, Дәрібаев ЖЕ, Шакиров
4. Бейсенова Ә.С., Шілдебаев Ж.Б. Экология
5. Бшалмев А.Б., Мухаметжанов Х.М. Генетика
6. Бродскмй А.К. Жалпы экологияның қысқаша
7. Воронков Н.А. Экология общая, социальная,
8. Вронсшй В.А. Экология. Словарь-справочник. —
1