ЖОСПАР
І Кіріспе..........................................3
1-тарау. Өндірістік кооператив ұғымы және оның жарғысы
1.1.Өндірістік кооператив түсінігі...............................................................4
1.2.Өндірістік кооператив жарғысы..........................9
2-тарау. Мүліктік жарна түсінігі және өндірістік кооператив мүшелерінің
2.1.Мүліктік жарна түсінігі............................................12
2.2.Өндірістік кооператив мүшелерінің негізгі құқықтары.........13
ІІ Қорытынды..................................23
ІІІ Пайдаланылған әдебиеттер........... 25
ІV Қосымшалар............27
КІРІСПЕ
Өкінішке қарай, қазіргі кезде өндірістік кооперативтерге экономикасынан
Азаматтардың бірлескен кәсіпкерлік қызмет үшін мүшелік негізде, олардьщ
Өзінің еңбекке қатысуы (жай айтқанда, кооператив мүшесі онда
Осыған қарамастан, арнайы зандарда кездесетін өндірістік коопе-ративтердің қызметін
1-ТАРАУ
ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВ ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖАРҒЫСЫ
1.1.Өндірістік кооператив түсінігі
Өндірістік кооператив дегеніміз – бұл бұрынғы кезде
Қазақстанда кооперативтік өндірістер қыш-құмыра және былғары өнеркәсібінде кеңінен
Өкінішке қарай, қазіргі кезде өндірістік кооперативтерге экономикасынан
Азаматтардың бірлескен кәсіпкерлік қызмет үшін мүшелік негізде, олардьщ
Өзінің еңбекке қатысуы (жай айтқанда, кооператив мүшесі онда
Заңшығарушылардың өндірістік кооперативтер қызметінің принциптерін көрсету керек
кіру және шығу еркіндігі;
мүліктік жарна енгізу міндеттілігі;
басқарудың демократиялылығы;
өзара жәрдем көрсету және оның мүшелері үшін экономикалық
пайда табуды қамтамасыз ету;
— өндірістік кооперативтің қызметі туралы ақпараттарды алу
мүмкіндігі. [2, 271-б.]
1.2.Өндірістік кооператив жарғысы
Өндірістік кооператив жеке кәсіпкерлік үшін заң актілерімен тыйым
Осыған қарамастан, арнайы зандарда кездесетін өндірістік коопе-ративтердің қызметін
Егер құрылған кооперативтің қызметі лицензияланатын қызмет түріне жататын
Өндірістік кооператив жеке тұлғалардың — құрылтайшылардың жалпы жиналысының
Кооператив — бұл қашан да бірнеше адамның еңбегін
16 жасқа жеткен, кооператив мүшесі болуға тілек білдірген
Заң кооператив мүшелерінің оның қызметіне жеке өз еңбегімен
Кәмелетке толмағандардың кооператив кіруі үшін олардың ата-аналарының немесе
Өндірістік кооператив өзінің қызметін жарғының не құрылтай шарты
Егер өндірістік кооперативтің құрылтайшылары оны құруды жарғыдан басқа,
өндірістік кооперативті құру туралы шешім, оның фирмалық атауы
олардың аты-жөні, туылған кезі мен орны, тұрғылықты жері
көрсетілген кооператив мүшелерінің дербес құрамы;
кооператив құру қызметінің тәртібі;
құрылтайшылардың кооператив меншігіне беретін мүліктік
жарналарының құрамы мен мөлшері туралы мәліметтер;
кооперативті құру және тіркеу үшін қызметі қажет болатын
корпоративтің лауазымды тұлғаларын тағайындау (сайлау туралы
шешім);
кооперативті құру және оның жұмысын ұйымдастыру мәселелерін шешуге
кооперативтің жарғысын бекіту;
пайда мен залалды бөлу тәртібі;
— құрылтайшылардың кооперативтен шығу тәртібі.
Өндірістік кооперативтің құрылтай шартына заң актілеріне қайшы
келмейтін басқа да шарттар енгізілуі мүмкін.
Құрылтай шартына оның барлық құрылтайшылары қол қояды. Бұл
Өндірістік кооператив туралы Заң құрылтай шарты коммерциялық құпияны
Өндірістік кооператавтің жарғысында мыналар туралы мәліметтер болуға тиіс:
кооперативтің фирмалық атауы;
кооперативтің тұрғылықты орны;
3) өндірістік кооперативке мүшелер қабылдау, оларды шығару
тәртібі, олардың құқықтары мен міндеттері;
кооперативтің басқару және бақылау органдарының құрамы және
құзіреті туралы, оның ішінде шешімдер бірауыздан немесе білікті
көпшілік дауыспен қабылданатын мәселелер бойынша ережелерді жасау
тәртібі;
өндірістік кооперативтің әрбір мүшесінің
өндірістік кооператив мүшелерінің құрамы және мүліктік жарнаны
енгізу тәртібі және олардың жарна салу жөніндегі міндеттемелерін
бұзғаны үшін жауаптылығы;
кооператив мүшелерінің оның қызметіне жеке өз еңбегімен
қатысуының сипаты және тәртібі және жеке өз еңбегімен
кооператив пен оның мүшелері, кооперативтің атқарушы органы, мен
кооперативтің таза табысы мен шығындарын болу тәртібі,
9)кооперативті қайта ұйымдастыру жөне тарату тәртібі,
Өндірістік кооперативтің жарғысында ол турлы заңға қайшы келмейтін
Кооперативтің фирмалық атауында оның аты, сондай-ақ, "өндірістік кооператив"
Жарғыны құрылтайшылардың жалпы жиналысы бекітеді. Өндірістік кооператив туралы
Жарғыға кооператив басқармасының төрағасы қол қояды. Өндірістік кооперативтің
Мына жағдайда назар аударған жөн: кооперативтің құрылтай шарты
Кооператив жарғысы бірауыздан бекітілуі тиіс (Өндірістік кооператив
Өндірістік кооператив мүлкін қалыптастырудың мынадай көздері бар:
кооператив мүшелерінің мүліктік жарналары. Бұл кіру жарналары
арқылы кооператив мүлкі қалыптасатын оны ұйымдастыру сотіне тон,
сондай-ақ кейін, белгілі бір төтенше жағдайлардың салдарынан кооператив
табыстар. Қалыпты жұмыс істеп тұрған кооператив үшін бұл
мүлкін еселей түсудің негізгі әдісі;
заң актілерімен тыйым салынбаған өзге де көздер.
Заң кооперативі құру шарты ретінде оның қалыптасқан жарғылық
Бұл заңның талабы болмаса да, кооперативтің құрылтай құжаттарында
Сонымен қатар, егер кооператив осындай қызметті жүзеге асыратын
Өндірістік кооперативтің таза табысы жылдың қорытындысы бойынша анықталады.
Жалпы жиналыс анықтаған көлемдегі таза табыс олардың қосқан
Кооперативтің таза табыс олардың бөлуге және шеккен зиянын
Сонымен, өндірістік кооперативте оның мүшелерінің мынадай екі арналы
2-ТАРАУ
МҮЛІКТІК ЖАРНА ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ КООПЕРАТИВ МҮШЕЛЕРІНІҢ НЕГІЗГІ ҚҰҚЫҚТАРЫ
2.1.Мүліктік жарна түсінігі
Кооператив құрылатын сәтте оның құрылтайшыларының мүліктік жарналары
Мүліктік жарна бастапқы, қосымша және кіріспе жарналарға
Кооперативтің әрбір мүшесіне оның кіріспе жарнасының мөлшері мен
Кооперативке төленетін жарна ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүліктік
Кооператив мүшесінің мүліктік жарнасын ақшалай бағалауды кооператив құрылтайшылары
Өндірістік кооперативті қайта тіркеуде оның мүшесінің мүліктік жарнасчын
Әдетте, жарна болып табылатын зат кооперативтің меншігіне өтеді
Алдау, төлеміне қарай анықталады, ал ол кооператив мүшелерінің
«Мүліктік жарна» ұғымы «пай» және «мүліктегі үлес» секілді
Жалпы алғанда, пай дегеніміз – бұл жалпы іске
Мынаны есте ұстау керек: кооператив мүлкінің құны –
Мүлік құнының өзгеруіне сәйкес пайдың ақшалай шамасы да
Кооперативті таратуда немесе кооператив мүшесі одан шығарда кооператив
2.2.Өндірістік кооператив мүшелерінің негізгі құқықтары
Өндірістік кооператив туралы заң оның мүшелерінің айтарлықтай құқықтары
Осы заңда және кооперативтің құрылтай құжаттарында белгіленген тәртіппен
Кооперативтің басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға, кооператив
Кооперативтің қызметі туралы толық ақпарат алуға оның ішінде
Кооператив алған пайданы бөлуге қатысуға;
Егер құрылтай құжаттарында өзгеше тәртіп көзделмесе кооператив қызметіне
Кооперативтегі өз еңбегі үшін жалақы түрінде немесе кооператив
Кооперотив өзінің мүшелері үшін көздейтін жеңілдіктер мен артықшылықтарды,
Демалы күндерін беру арқылы қамтамасыз етілетін тынығуға, сондай-ақ
әлеуметтік сақтандыруға және әлееуметтік қамсыздандыруға;
белгіленген тәртіппен кооперативтен шығуға;
кооператив мүшесінің осы заңда өзге де заң актілері
Өндірістік кооператив мүшесі үшін осы Заң мен
Осындай құқықтарды иеленумен қатар, кооперотив мүшесі белгілі бір
Кооперативтің құрылтай құжаттарында көзделген талаптарды сақтауға;
Жалпы жиналыстың,кооперативтің сайланбалы басқару органдарының өз құзіретіне сәйкес
Кооперативтің құрылтай құжаттарында көзделген тәртіппен, жолмен және мөлшерде
Кооператив қызметіне жеке еңбегімен қатысуды жүзеге асыруға;
Кооператив міндеттемелері бойынша мөлшері мен тәртібі осы заңда
Өндірістік және еңбек тәртібін еңбекті қорғау ережелері мен
Кооператив өзінің коммерциялық құпиясы деп жариялаған мәліметтерді таратпауға
Кооператив мүшесінің осы заңда басқа да заң актілері
Кооператив мүшесі заң актілерінде және құрылтай құжаттарында көзделген
Кооперативке мүшелік мынадай үш негізде бойынша тоқтатылуы мүмкін:
кооператив мүшесінің өз қалауы бойынша;
Азаматты кооператив мүшелігінен шығару тәртібімен кооперативтің бастамасымен;
Өзге де негіздер бойынша.
Кооперативке мүшелік еркіті болғандықтан, кооперативтің кезкелген мүшесі одан
Кооператив мүшелігінен шығару жалпы жиналыстың шешімі бойынша мынадай
Кооператив мүшесінің коопеғратив жарғысымен өзіне жүктелген міндеттерді ұдайы
осыған ұқсас кооперативке мүше болуына байланысты;
құрылтай құжаттарында көрсетілген басқа да жағдайлар.
Сонымен қатар, мынадай жағдайларда кооперативке мүшелік тоқтатылады:
Кооператив мүшесінің қайтыс болуы, оны өлді, хабар-ошарсыз кетті
Кооператив мүшесінің өз пайын басқа адамға беруі;
Несие берушінің кооператив мүшесінің пайынан оның жеке борышын
Мұның ең соңғысына қатысты мынаны түсіндіру керек, пай
Кооператив мүшесінің жеке борыштарын оның пайынан өндіріп алуға
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорытындылай келгенде, кооператив — бұл қашан да бірнеше
Кооперативке мүшелік еркіті болғандықтан, кооперативтің кезкелген мүшесі одан
Өндірістік кооперативті қайта тіркеуде оның мүшесінің мүліктік жарнасчын
Әдетте, жарна болып табылатын зат кооперативтің меншігіне өтеді
Алдау, төлеміне қарай анықталады, ал ол кооператив мүшелерінің
«Мүліктік жарна» ұғымы «пай» және «мүліктегі үлес» секілді
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі әдебиеттер:
Қазақстан Республикасының Коститутциясы
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы бөлім) 27.12.1994.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Ерекше бөлім) 01.07.1999.
Қазақстан Республикасының Өндірістік кооператив туралы заңы 16.01.2001.
Қазақстан Республикасының 22.04.1998. «ЖШС және қосымша жауапкершілігі
Қазақстан Республикасының 17.04.1995. ( 29.10.2002 жылғы–өзгертулермен қоса)
Қосымша әдебиеттер:
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің ресми мәтіні
(жалпы бөлім): 2000 жылғы 1 сәуірге дейінгі өзгертулер
Гражданское право РК.
издание, дополненное и измененное -Алматы: Институт международного права
Гражданское право. Учебник Часть I Издание третье, перераб
допол. Под / ред А.П.Сергеева, Ю.К.Толстого -М: Проспект,
Мемлекет және құқық негіздері:
Алматы: жеті жарғы, 2001
Сулейменов М.К., Басин Ю.Г. Гражданское право. Алматы: 1993г.
Гражданское право: В 2т. Том II полутом 2;
Проф. Е.А.Суханова -2 -е, изд. Перераб и доп.
Төлеуғалиев Ғ.И., Мауленов К.С.
Азаматтық құқығы. Оқулық. - Алматы «Жеті жарғы», 2001ж.
Шершеневич Г.Ф. Учебник русского гражданского права (по изданию
Ровный В.В.
Абайдельдин. Е.М. Соотношение международного и национального права
ҚОСЫМШАЛАР
Қосымша-1. Өндірістік кооперативтің құрылу принциптері
Қосымша-2.Кооперативке мүшеліктің тоқтатылуы
25
өндірістік кооперативтер-ді құрудың және олардың қызмет етуінің негізгі
кіру және шығу еркіндігі;
мүліктік жарна енгізу міндеттілі-гі;
басқарудың демократия-лылығы;
өзара жәрдем көрсету және оның мүшелері үшін экономикалық
пайда табуды қамтамасыз ету;
өндірістік кооперативтің қызметі туралы ақпараттарды алу
мүмкіндігі.
кооператив мүшесінің өз қалауы бойынша;
Өзге де негіздер бойынша.
Азаматты кооператив
мүшелігінен шығару тәртібімен кооперативтің бастамасымен;