13- тақырып. Маркетингтегі стратегиялық жоспарлау.
Дәріс жоспары (2 сағ.)
1 Дәріс
Стратегиялық жоспарлау процесі.
Маркетингтегі стратегиялық жоспарлаудың ерекшеліктері мен міндеттері.
Маркетинг стратегиясын жасауда қолданылатын модельдер.
Әдебиет: 4,5,6,10.
2 Дәріс
Кәсіпорынның тауар саясатының негізінде өткізудің мақсатты
Тиімді бағаны таңдау есебімен альтернативті баға
Тауарды өткізу бойынша стратегиялық шешімдер.
Өткізуді ынталандыру бойынша стратегиялық міндеттерді өңдеу.
Стратегиялық жоспарлау деп- басқармамен ерекше маманданған
Жылдық жоспар- қысқа мерзімге өңделіп, ағымдық
Ұзақ мерзімді жоспар- болашақтағы ұзақ жылдар
Стратегиялық жоспар- компанияға өз мүддесі үшін
Стратегиялық жопарлау- компанияның басқа да жоспарларының
Ол жаһандық мақсаттар мен компания миссиясын
Миссия деп- компания мақсаттарын белгілі бір
Нақты мақсаттар қойылады және ұымның ішкі
SWOT-ТАЛДАУ ЖАСЫЛП, БАРЛЫҚ МҮМКІНДІКТЕР МЕН ҚАУІП-ҚАТЕРЛЕР
Бақарма нақты қай тауарлармен және қандай
Тауарға қатысты әр бөліңмше жалпы жоспарға
SWOT-ТАЛДАУ- ұйымның мықты және әлсіз жақтарын,
Экономикалық ситуация. Экономикалық жағдайдың жақсаруына байланысты
Демографиялық өзгерістер. Демографиялық ахуалдың жақсаруы, яғни
Нарық. Бұл нарықтың қазіргі жағдайы мен
Технология. Тұрмыстық техниканың жаңа технологиялар негізінде
Қауіптер:
Бәсекелестердің белсенділігі. Нарықтағы бәсеке интенсивтілігі мен
Демографиялық өзгерістер- днмографиялық жағдайлардың кері әсер
Мықты жақтары мен әлсіз жақтары анықталады.
Мұнда табыстың шешуші факторлары анықталуы тиіс.
2 сұрақ. Компранияның жалпы стратегиялары әдетте
Нарық үлесі;
Нарықтың дамуы;
Өсім;
Сияқты көрсеткіштер қарастырылады. Практикада көптеген жетекшілер
Дегенмен де маркетингтік стратегиялық жоспарлаудың келесі
Біріншіден, негізге алатын методологиялық принциптер- компания
Екіншіден, стратегиялық жоспарды өңдеушілерге негіз болатын
Үшіншіден, бір бөлімшенің шегінде маркетинг стратегиялық
Маркетингтік стратегияның басты назары мақсатты тұтынушыларға
Маркетингтік стратегия маркетингтің негізгі мақсаттары мен
Маркетингтік зерттеулер ситуациялық талдау барысында жасалып,
мамандардың тауарды зерттеуі;
нарықты зерттеу.
Маркетингтік стратегиялар маркетингтік кешен (тауар, сату
Стратегиялар да мақсаттар сияқты қол жететіндей
3 сұрақ. Маркетинг стратегиясын жасауда қолданылатын
«Өсім/үлес» матрицасы
Бұл матрицанң осьтеріне саланың өсім қарқыны
Нарықтағы салыстырмалы үлес деп- аталмыш
Бизнес А – жалпы нарықтық үлестің
Негізгі бәсекелестің үлесі- 30 %
Онда А бизнесі үшін салыстырмалы нарықтық
Бизнес В- нарықтық үлес- 40
Бәсекелес- 30 %
Онда В бизнесі үшін салыстырмалы нарықтық
Олай болса, сәйкес салаларда нарықтық үлесі
Мұнда матрицаның сол жағында орналасқан шеңберлер
Белгісіздіктер мен қиын балалар. Нарықтағы өсім
БКГ-нің ұсынысы бойынша бұларға екі стратегиялық
1)тез өсіп келе жатқан нарықтың саланың
Нарықты игеруге жұмсалған шығындар түсетін пайданы
Жұлдыздар. Нарықтағы салыстырмалы үлестері жоғары және
Сауын сиырлар. Салыстырмалы нарықтық үлесі жоғары,
Иттер. Нарықтағы салыстырмалы үлестері төмен
Бұл модельдің басты артықшылығы-онда қаржы көздерін
«Саланың тартымдылығы/бәсекедегі позициясы» матрицасы
Бұл 9 клеткалы матрица екі координаттар
Саланың қаншалықты тартымдылығын анықтау үшін келесі
Нарық көлемі және оның өсім қарқыны;
Технологиялық талаптар;
Бәсеке интенсивтілігі;
Маусымдылығы;
Циклдік;
Технологиялар мен капитал салымына қойылатын талаптар;
Қоршаған ортаны, әлеуметтік, құқықтық және днмографиялық
Дәл қазіргі мүмкіндіктер мен қауіп-қатерлер;
Салаға кірудегі және шығудағы барьерлер.
Мұнда әр көрсеткіштер бойынша оның салмақтары
Бәсеке позициясындағы күштер факторларына мыналар енеді:
Нарықтағы салыстырмалы үлесі;
Бәсекелестермен салыстырғандаға пайда шегі;
Сапа мен баға бойынша бәсекеге түсу
Тұтынушылар мен нарық жөніндегі білімдері:
Бәсекелік күштері мен әлсіз жақтары;
Техникалық мүмкіндіктер;
Басқару деңгейі
Сөйтіп салалық тартымдылығы мен бизнестік күші
Майкл Портер компаниялар қолдануға болатын позициялаудың
Ұтымды стратегияларына мыналарды жатқызуға болады:
Шығын бойынша абсоютті артықшылықтыр.
Дифференциация
Шоғырландыру-мұнда компания бүкіл нарықты емес, сапалы
Жоғарыдағы стратегияларды үйлестірмек болған компания ұтылып
4) М.Портердің бес бәсекелі күштері
2 Дәріс
1. Кәсіпорынның тауар саясатының негізінде өткізудің
2. Тиімді бағаны таңдау есебімен альтернативті
3. Тауарды өткізу бойынша стратегиялық шешімдер.
Өткізуді ынталандыру бойынша стратегиялық міндеттерді өңдеу.
Компания сәттілікке қол жеткізу үшін мақсатты
Сондықтан компания бәсекелік артықшылықтардың көзін табу
Бәсекелік артықшылықтарға қол жеткізудің стратегиясын таңдап
Товар
Баға
Тарату әдістері
Тауарды жылжыту
Маркетингтік кешен
Тауар Жылжыту
Баға Тауарды тарату
Ассортимент
Сапа
Дизайн
Қасиеттері
Сауда маркасы
Орауыштар
Сервис
Кепілдіктер Жарнама
Жеке сату
Өтімді ынталандыру
Қоғаммен байланыстар Прейскуранттық бағалар
Шегерімдер
Төлем мерзімдері
Несие шарттары Өткізу каналдары
Нарықты қамту
Ассртимент
Орналасуы
Қоймадағы запастар
Жеткізу
Мақсатты нарық деп жалы барлықтарына ортақ
А. Дифференциацияланбаған маркетинг
Нарықты қамтудың бұл стратегиясында компания бүкіл
1 –ші компанияның
Маркетинг кешені Сегмент 1
2-ші компанияның маркетинг кшені Сегмент 2
3-ші компанияның маркетинг кшені Сегмент 3
Б. Дифференциацияланған маркетинг
Дифференциацияланған маркетинг- нарықты қамтудың бір стратегиясы
Компанияның маркетингтік
кешені Сегмент 1
Сегмент 2
Сегмент 3
В. Шоғырланған маркетинг.
Нарықты қамтудың бұл стратегиясында компания
Нарықты қамтудың бұл стратегияларын таңдау кезінде
2 сұрақ. 4. Баға белгілеу әдістері.
1 Өзіндік құнға негізделіп құрылған баға
2. Шығынсыз принципіне жүгінетін баға белгілеу-
Тұрақты шығындар
Шығынсыз көлем = ----------------------------------------;
Баға – Айнымалы шығындар
Егер компания мақсатты пайдаға қол жеткізгісі
3. Тауар құндылығы негізінде баға белгілеу.
Тауар құндылығы негізінде баға белгілеу өзіндік
Өзіндік құнға негізделген баға белгілеу
Құндылықтар негізінде баға белгілеу
4. Бәсекелестердің тәртіптеріне негізделген баға белгілеу.
Ағымдағы баға деңгейлері негізіндегі баға белгілеу
Жабық сауда негізінде баға белгілеу барысында
1. Баға белгілеу стратегиясының жіктелуі. Баға
Жаңа тауарларға баға белгілеу стратегиялары. Әдетте
Жаңа иммитатор-тауар шығарып отырған фирманың басты
премиялы үстеме стратегиясында компания сапасы өте
үнемдеу стратегиясында сапасы төменірек және бағасы
жоғары құндылықты стратегияны қолдануда компания премиялы
қымбат баға белгілеу стратегиясында компания тауардың
Нарыққа патентпен қорғалған абсолютті жаңа тауар
Қаймағын алу стратегиясын қолдануда нарықтың барлық
Нарыққа ену стратегиясын қодануда нарыққа алғаш
Комплектілі тауарларға баға белгілеу – бірнеше
2. Бағаның нарықты түзетуі, психологиялық баға
Бағаны түзету стратегиялары
Стратегия Сипаттамасы
Шегерімді және зачетты бағалар Бағаны тауардың
Дискриминациялы баға белгілеу Тұтынушылардың әртүрлі сипаттамалрына
Тұтынушылардың психологияларын ескере отырып құрылған баға
Тұтыну құндылықтарына бағытталған баға белгілеу Тұтынушыларға
Өтімді ынталандыруға бағытталған баға белгілеу Өтімді
Бағаны географиялық принципке сай белгілеу. Бағаларға
Халық аралық нарықтарға бағытталған баға белгілеу
Маркетингтік стратегиялардың міндеттері мен оларға қойылатын
Нақты белгіленген, жалпы ұйым стратегиясына қарсы
Ресурстардың шектеулігімен ұштасып отыру керек
Ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді болып
Нарық туралы терең білім негізінде жасалуы
Корпоративтік стратегияға негіздеоген болуы тиіс
Жабдық
таушылар
әлуетті бәсекелестер
Орнын басушылар
Сатып алушылар
Саладағы бәсекелес фирмалар арасындағы бәсеке
Мақсатты нарық
Тауар
нарық
Компанияның маркетингтік кешені
Шығын-дар
Баға
Құндылық
Тұтынушылар
Құндылық
Тауар
Шығын-дар
Баға
Тұтынушылар