ДАҚПЫРТ ПЕН ШЫНДЫҚ.
ЖОСПАР.
І.Кіріспе.
Желтоқсан оқиғасының қозғаушы күштері.
ІІ.Негізгі бөлім.
1. Тоталитаризмді тұңғыш тітіреткен.
(Тарихи орны мен сабақтастығы туралы)
2. Нағыз атауы мен
3. Желтоқсан көтерілісі толыққанды
алды ма?
4. Оқиғаны кім
ІІІ.Қорытынды.
Бір түйін ой.
Дақпырт пен шындық
Тарих дегеніміз – кесек-кесек айтулы
Желтоқсан оқиғасын Д.А. Қонаевты бірінші
нен босатқан Қазақстан Компартиясы
Жұрт Г.В. Колбиннің сайлауына қарсылық
сін!» «Лениндік ұлт саясатының
Желтоқсан 1986 - халықтың жас
Желтоқсан қозғалысы қаһарлы да қасіретті үш
Бірінші саты, желтоқсанның 16-сынан
Желтоқсанның 16-сынан 17-сіне қараған түні толқу
Көтерілістің екінші сатысы –желтоқсанның 17-сі
Көтерілістің екінші сатысында болған
бет кездескен екі жақ екі
көтерілісшілер Орталықтан ұлы державалық
«Тарихта тіпті үлкен соғыс өрті тұтанғалы
Рас, жастардың алаңға жиналу мақсатын
Үшіншіден , бейбіт пиғылдағы жастардың шеруіне
«Балалар әлемін» талқандады , «орыстарлы
Төртіншіден , жастар арасына «тіс қаққан»,
Адам аулауға шыққан қаражүзділіктерді
Жазалаушылар қатарының 7 пайыз қазақ
«Ұлттық белгімен адамдарды аулау» етек алғаным
лекеттік қауіпсіздік комитетінің төрағасы генирал В.
Демонстрация бейбіт саяси қарсылық тұрғысында болатын.
Жұртшылық Г.В. Колбин сайлауына
Қанды қырғынға қазақтар ұшырады . Сонымен
М.Горбачевтың «қайта құру» идеясына алданып сеніп
Сонымен 1986ж –Желтоқсанда реформаторының пиғылдағы жастарды
Жүйе өз мүддесіне осылай жетті
Желтоқсан 1986 – жастар қозғалысы
меткерлер , жоғары және арнайы орта
тек қазақтардың ғана әрекеті емес. Шеруге
Сонымен , 1986 жылғы Желтоқсанда
Д.А. Қонаевқа жасалған қатігездік елді тебірентті
лыс- демонстрация , манифестация, бейбіт диалог
Елбасы Н.Ә.Назарбаев атап көрсеткендей , желтоқсан
ХХ ғасырда ұлт-азаттық қозғалысының жаңа сайысы
А. Байтұрсынов, М. Дулатов, М.Шоқай)
Бұл – ұлттық рухтың жаңғыру,қайта түлеу
1916-1937 жылдардағы қазақ халқы ұлт-азаттық қозғалысының
Желтоқсанның дүбірі кезінде Алматы құрылыс –энергетика
кумының үшінші курсының студенті Жамбыл Тайжұмаев
М.Мағауиннің,Ә.Кекілбаевтың шығармалары,Е.Бекмахановтың
«Қазақстан ХІХ ғ.20-40 жылдарында»,т.б.еңбектері жастарды оят-
ты,ұлттық сана-сезімін қалыптастырды.
Жас ұрпақ ұлттың басына түскен геноцидті
1930-1962 жылдардағы Европа бөлігінен шұбырған 3
халықтың қазақ жерін басып кеткенін көрді.Коммунизмнің
рылыстары,тың көтеру желеуімен іс жүзінде ұлтты
өндіргіш күштері тек шикізат өндіру бағытындадамыды,қазақ
лекеттігі Ахмет Байтұрсынов айтқандай «қуыршақ республика
лық,экологиялық өміріне ұлыдержавалық тұрғыдан қарады.Арал-
дың құрғауы,Балқаштың суалуы,Семей полигоны,қазақ даласының ядролық,бактериологиялық,химиялық
түстігін Өзбекстанға беруі,Каспий жағалауына Түркменияны дәме-
лі етуі,тың өлкесін Ресейге қосуға әрекеттенуі,Қарашығанақ
газ конденсаты бар Гурьев,Орал облстарын Орынборға
ленген экономикалық аудан жасауға талпыныс—осының бәрі
мияндық жопарының біз білетін ғана бөлігі
линнің желтоқсан қозғалысы тамыры тарих қойнауында
мандаған күрескерұрпақ орыс халқына қарсы болған
қына деген сүйіспеншілігін,ұлттық орнын,бостандығын қорғауды,
оны күн тәртібіне қойып,Одақтың шеңберінде демократиялық
мен шешуге шақырды.Міне,осылай ұлт-азаттық қозғалысының жа-
ңа сатысы өрбіді.Бұл қозғалыс 1986 жылы
Одақ көлемінде басталды да,Одақтың құлап,ыдырап,республика-
лардың егемендігімен аяқталды.Сөйтіп,Қазақстан желтоқсанына
айналды,республика шеңберінен шығып,Евразиялық сипат алды.
Бүгінгі күннің еліміздің тарихындағы, халқымыздың
рындағы алатын орны ерекше.
Иә,осыдан 20 жыл бұрын Тәуелсіз
дүниеге келген еді.
Осы жылдардың ішінде бұл
қағанатын,кейіннен Қыпшақ конфедерациясы мен Қазақ хандығы
астам уақыт бұрын
Ойлансақ,армандағанымыз , аңсағанымыз осы емес пе
Көне «Күлтегін ескерткіші»жазуында:»Елін елдікті етті,жа-
уын бейбіт етті»,деген сөздер бар
бұрын айтылып,тасқа қашалған бұл сөздер
жағдайға тікелей қатысы бар сияқты.
Ендеше біз ,ең алдымен,осы жылдар
Біз ғасырлар бойы сан ұрпақтың санасына
Бір жәйттің басы ашық.Біз
теріс пайым-ұғымдардан арыла алғанымызға да
Тәуелсіздік дегеніміз не және ол бізге
дық? Біздің нені сақтауымыз керек, неден
ры бізді алдымызда не күтіп
Бұл сауалдардың күрделі болатын себебі,оларға
рек.Біз өз қолымызбен тұрғызып
налып отыр.Ақыры,біз бүгін КСРО
жүйе арасындағы айырмашылықты айқын бағамдай
Алайда,тоталитарлық ,томаға-тұйық қоғамды тәрк ете отырып,
біз экстремизмнің , нарықтық радикализмнің
не бастадық.
Біз көп ұлтты мемлекетте өмір
Біз тәуелсіздікке қол жеткіздік.Біз бірлесіп
Біз тәуелсіздікке талай тауқымет тартып жеттік.Біз
тақ жеңісіміз.
Желтоқсан оқиғасы ... Желтоқсан көтерілісі...
Осыдан жиырма жыл бұрын бүкіл әлемге
Әйтпесе «оқиға» мен «көтеріліс» деген ұғымеың
Желтоқсан көтерілісі - өзінің нақты атауын
1986 жылғы Желтоқсан көтерілісі Қазақстандағы отаршылдық-
түрлі деңгейде мемлекеттік және қоғамдық комиссиялар
Қоғамдық өмірде саяси-әлеуметтік мәселелер дер кезінде
Тына жаңаша көзқараспен назар аударуына мәжбүр
Бірақ, ондаған жылдар бойы дүние жүзін
«1986 жылы Желтоқсан оқиғасына қатысып
Ал көтерілісті ұйымдастырушылар кімдер десеңіз:
ОЛАР:1585 жылы қарақшы Ермактің желкесін үзген
18-ші ғасырда 14 жыл аттан түспей
зушыларымыз Е.Бекмаханов,І.Есенберлиндер Желтоқсанды ұйым-
дастырушылар.
Желтоқсан көтерілісінен бері,міне,20 жыл өтті.Бірақ
лі неге күпті?
Желтоқсанда халықтың көтерілу себебі туралы тарихқа
тоқсандықтар» туралы (көтерілген мыңдаған азаматтар
ге қарсы шыққандар» деген сөздер
ескерткіш тақтаға да жазылған.Ендеше,болашақта:»Желтоқсан кө-терілісі
ліске шыққандағы мақсаттарына жете
Тәуелсіздігімізді сөз, қағаз жүзінде
ген зиянды түзеу бағытында
Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ғасырлар тоғысы» кітабынан
ған мына бір сөзі
Әр халықтың тарихында
Үстіміздегі жылғы желтоқсанда халқымыз екі
ді атап өтуге дайындалуда.Олар:Қазақстанның тәуелсіздік алуының
Осы уақытқа дейін
гі жерде оның шынайы мәні,яғни осы
Халқымыздың,соның ішінде оның орыс тілді бөлігінің
тивті баға беруді барынша қажет етіп
дің өзінде жеткілікті негізі болмап еді,ал
Бұл оқиғалардың белсенді қатысушыларының бірі Қ.Рысқұлбе-
Желтоқсан қаһармандары өздерін жаппай соққыға жығып,қақа-
Біз Алматы,Целиноград,Арқалық,Ақтөбе,Жамбыл,Жезқазған, Қарағанды,Көкшетау,Павлодар,Өскемен,Талдықорған,Шымкент және басқа да
Қазақ халқына қай кезде болмасын интернационализм,төзімді-
Қазақстандағы Желтоқсан (1986 ж.) көтерілісі жаңа
«Алматыда халықты көшеге шығарған не нәрсе?
Бір түйін ой (қорытынды):
1.1986 ж. Қазақстан Желтоқсаны Ресейдегі 1905
2.Желтоқсан күндері қазақ жастары бірыңғай өздері
3.»1986—Желтоқсан» жалғыз жастарды ғана қақсатып
Тоңдырды сені,
Желтоқсан желі ызғарлы.
Солдырып гүлді,
Оңдырып нұрды,
Көңілде мұңды із қалды.—дегендей,ол барша қазақ
4.Қозғалыс 1986 желтоқсанның үш күнімен шектелмейді.Ол
«Желтоқсан—1986» --1931 жылдан басталған ұлт-азаттық қоз-
Біздер 20 жылдық қарсаңында 1986 жылғы