КІРІСПЕ
Банктік жүйе – нарықтық экономиканың маңызды және бөлінбес құрылымдарының
Коммерциялық банктер өздерінің табыстық базасын кеңейтіп, рентабельділігі мен бәсекелестілігін
Халыққа дәстүрлі активтік операцияларды (несиелік, есеп-айырысу кассасы, валюталық және
Коммерциялық банктердің дұрыс жұмысын атқаруы олардың өзінің және сырттан
Банктік қызметтің маңызды және басты бөлігін пайда табу мақсатында
Активтік операцияларды жүзеге асыру барысында банктер әртүрлі жұмсалымдар жасайды.
Банктер мен кәсіпорындардың активтерінің құрылымындағы айырмашылық олардың міндеттемелерінің шығу
Банктің өз және тартылған қаражаттарын жоғары табыс алу мақсатында
Осыған байланысты дипломдық жұмысымның мақсаты:
банктің активтік операцияларының мәнін көрсету;
банктердің активтерінің ұтымды құрылымын анықтау және активтердің
сапасын бағалау тәжірибесін оқып-үйрену, олардың сапасының банктің өтімділігі мен
Қойылған мақсатқа жетуде мынадай міндеттерді шешу қажет:
Банктің активтік операцияларының құрылымы мен оның
ерекшеліктеріне тоқталу;
Банктің активтік операцияларының құрылымына әсер ететін
факторларды қарастыру;
Банк активтерінің сапасын анықтайтын көрсеткіштерге нақты материалдар негізінде талдау
Банктің активтік операцияларын жетілдіру жолдарын қарастыру;
Жұмысты жазу барысында «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет
1. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ АКТИВТІ ОПЕРАЦИЯЛАРЫН БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Коммерциялық банктердің операциялары
Қазақстанда жұмыс істеп жүрген банктердің, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінен
Аталмыш заңға сәйкес, Қазақстандағы екінші дәрежелі банктер заңды тұлға
Екінші дәрежелі банктерге, заңды түрде, басқа заңды және жеке
Сөйтіп, басқа елдердегідей, Қазақстанда да екінші дәрежелі банктер, бір
Екінші дәрежелі банктер, Қазақстан Республикасының аумағында және оның сыртында,
Әдетте, банк операциясын жүргізгенде, ақшалай қаражаттың қозғалысы туады. Мысалы,
Мұндай ақшалай қаражаттың қозғалысы, мысалы сейфтік операцияларды жүргізгенде, болмаса,
Банктің операцияларын жүргізгенде, немесе, банк қызметтерін көрсеткенде туатын банктер
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметтері туралы» Заңның 41
Екінші дәрежелі банктерге пруденциялық (экономикалық) нормативтер басқа да міндетті
Екінші дәрежелі банктер үшін міндетті түрде орындалуға тиісті нормативтік,
Екінші дәрежелі банктердің жұмысын инспекциялау (тексеру) және оның нәтижесінде,
Нарықтық экономика жағдайында екінші дәрежелі банктердің барлық операцияларын үш
Пассивтік операциялар (қаржы жұмылдыру);
Активтік операциялар (қаржыны орналастыру);
Активтік-пассивтік операциялар (делдалдық және басқа да қызметтер).
Пассивтік операциялар. Бұл операциялардың басты мақсаты, банктің ресурстарын қалыптастыру
Заңды немесе жеке тұлғалардың есеп, немесе ағым шоттарына қаржы
Басқа банктерден қарыз алу (банкаралық несие);
Заңды және жеке тұлғалардың қаржыларын мерзімді салымға жұмылдыру;
Құнды қағаздарды шығарып, оларды орналастыру;
Орталық (Ұлттық) банктен орталықтандырылған несие алу т.б.[1,31]
Банктің ресурстары дегенде ойымызда болатыны, басқаларға уақытша пайдалануға беріле
Мұндай бос қаржы ресурстар меншікті капиталы мен қарызға алған
Банктің меншікті капиталы бастапқыда сатылған акциялардан түскен ақшадан немесе
Өтініш
Техника экономикалық негіздер (бизнес план)
Іскерлік жоспарымен 3 жыл мерзімде белгіленген есеп
балансы
Банк бастығы туралы анкета. (банктік тәжірибе, жоғары экономикалық
білім, алынбаған қылмыстық жауаптылықтың болмауы, бұрын
күйзеліске ұшыраған мекеме басшысы болмауы талап етіледі).
Банк жарғысы (ашылатын банкті атау, мекен-жайы, жүргізілетін
операция түрлері, ашатын қорлары мен жарғылық қор көлемі тағы
сияқты)
Құрылтайшының төлем қабілеті туралы аудиторлық қорытынды және
жарғылық қордың енгізілгендігі туралы құжат.
Бұл талаптарды орындамаған күнде, Ұлттық банк есепке отыруға
Лицензия түрлері: 1) жаңа банк ашуға; 2) бөлімшелер
Коммерциялық банктің функциялары: 1) аманаттар қабылдау; 2) несиелендіру жүргізу;
Принциптері: 1) өзіндік қаржылар есебінен қызмет ету рентабентілікті
Қазақстан Республикасының заңдарының бір ерекшелігі-банктің құрылтайшылары мен акционерлері алған
Банктің меншікті капиталының әрі қарай көбеюі банктің таза пайдасынан
Банктің ресурстарының құрамына меншікті капиталдың үлесі онша көп емес-10-12%-тің
Ал, талап етілмелі депозитте олай істеуге болмайды. Өйткені оның
Олар құру әдістерімен де бірінен бірі ерекшеленеді. Егер мерзімді
Активтік операциялар. Бұл операциялардың көмегімен банктер өз қарамағындағы ресурстарды
Бұған жататындар:
Шаруашылық жүргізуші субъектілерге әр түрлі қажеттіліктерін
Халыққа тұтынулық несие беру (үй құрылысын жүргізу, пәтер, үй
Құнды қағаздар сатып алуға несие беру;
Лизингілік операцияларға несие беру;
Факторингітік операцияларға несие беру;
Басқа банктерге несие беру (банкаралық несие).[4,45]
Көрсетілген активтік операциялардың ішіндегі ең бастысы қайтарымдылық, мерзімділік және
Банктің активтік операциялары экономикалық мазмұнына қарай төмендегідей болып бөлінеді:
Несиелеу операциялары-(есептеу-несиелеу);
Есеп айырысу операциялары;
Кассалық операциялар;
Инвестициялық, қорлық операциялар;
Кепілді операциялар.
Несиелеу операциялары-қарызгерге қайтарымдылық, мерзімділік және ақылылық негізінде қаржы беру
Есеп айырысу операциялары-қаржыны клиенттің есеп шотына есептеу немесе оны
Бос қаржыны депозитке жұмылдырумен қатар несиелеу және есеп айрысу
Кассалық операциялар-қолма-қол ақша беру немесе оларды қабылдаумен байланысты операциялар.
Инвестициялық қорлық операциялар-банктің күрделі қаржысын құнды қағаздарға салу және
Кепілді опреациялар-кепілдеме (кепілгерлік) беру, белгіленген жағдай болғанда, клиенттің үшінші
Соннымен қатар, банкінің активтік операциялары: қауіптілік дәрежесіне қарай-қауіпті және
Активтік-Пассивтік операциялар:
Банкіге комиссиялық сыйақы әкелетін комиссиялық операциялар (дебиторлық берешекті инкассалау,
Белгілі ақыға,клиенттің тапсырмасымен орындалатын делдалдық операциялар;
Ішкі және халықаралық есеп айырысумен байланысты есеп айырысу қызметтері;
Сенімгерлік қызметтері (клиенттің тапсырмасымен құнды қағаздарды, басқа елдердің валюталарын,
Бухгалтерлік және консультациялық қызметтер.
Осы операцияларды банкінің көрсететін қызметтері деп атайды.[12, 52]
1.2. Банктің активтік операцияларының мәні мен құрылымы
Активтік операциялар-бұл банктердің табыс алу және өзінің өтімділігін қамтамасыз
Банктің активті операциялары негізгі кіріс көзін құрайтын операция болып
Активтік банктік операциялар өзінің формасына және тағайындалуына әр түрлі
Ссудалық операциялар;
Инвестициялық операциялар;
Депозиттік операциялар;
Кассалық операциялар;
Басқа да;
Банктің есеп қарыз операциясы кең көлемді кіріс әкелетін операция
Кіріспеде айтылып өткендей бұл операциялар банк балансының актив жағынан
Ссудалық операциялар
Ссудалық операциялар банктің ресурстық базасын орналастыруда банктің активтік қызметінің
1.Несие берілуіне қарай:
банктік;
арнайы несиелік мекемелер;
бюджеттік;
2.Қарыз алушылар категориясына қарай:
қаржылық институттарға берілетін несиелер;
мақсатты қорларға;
банктерге;
қаржы несиелік мекемелерге;
3. Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер:
өнеркәсіп саласына;
ауыл шаруашылығына;
саудаға;
дайындау ұйымдарына;
жабдықтау сату ұйымдарына;
кооперативтерге;
жеке кәсіпкерлерге;
4. Тұтыну мақсатына берілетін несие:
а) Мерзіміне қарай;
қысқа мерзімді жылға дейін;
орта мерзімді жылдан жылға дейін;
ұзақ мерзімді жылдан жоғары;
б) Тағайындау және пайдалану сипатына қарай;
негізгі қорларға жұмсалатын;
айналым қаражатына жұмсалатын;
5. Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай;
1) Қамтамасыз етілген;
кепілхатпен;
кепілдемемен;
кепілдікпен;
2) Сақтандырылған;
3) Қамтамасыз етілмеген;
сенім несиесі.
6. Қайтарылу дәрежесіне қарай:
стандартты несие;
күмәнді несиелер;
үмітсіз несиелер;
7. Валютамен берілуіне қарай:
ұлттық валютамен;
шетел валютасымен;
8. Берілу шартына қарай:
тұтыну несиесі;
ипотекалық несие;
овердравт несие;
овернайт несие;
онкольдық несие;
банкаралық несие;
ломбардтық несие;
лизингтік несие;
рамбурстық несие;
сенім несиесі;
маусымдық несие.
9. Несиелеу обьектісіне қарай
меншікті айналым қаражаттарын толықтыруға;
материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына;
сыртқы экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттауға;
азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар және басқа да
ломбардтық кепілдік және ссудалық операцияларға;
театрлар және демалыс үйлерінің кірістері мен шығыстары арасындағы маусымдық
күрделі жұмсалымдарды қаржыландыруға;
тез өтетін тиімділігі жоғары шараларға.[10,29]
Нарықтық экономикада несиенің негізгі формасы банк несиесі. Бұл жағдайда
Банк несиесінің бірінші ерекшелігі – банк өз қарыз алушыларына
Банк несиесінің екінші ерекшелігі – шаруашылық айналымға әлі түсе
Банк несиесінің үшінші ерекшелігі – банк ақшалай қаражатты ссудаға
Осылармен бір мезгілде Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі өзінің ақша
Ипотекалық несие - бұл қатаң анықталған кепілзатпен берілетін ссуда.
Ипотекалық ссуданың көбісі қатаң мақсатты тағайындауға ие, өйткені, ол
Ипотекалық несиені рәсімдеуде негізгі құжаттарға кепілхат, вексель және өзгеде
Ипотекалық несиелеудің отаны - Германия: алғашқы мемлекеттік ипотекалық
Банктің инвестициялық операциялары-несиелік операциялардан кейін банкке табыс әкелетін операциялар.
Банктің инвестициялық операция жүргізетін бағалы қағаздары екі топқа бөлінеді:
1. Мемлекеттің бағалы қағаздары;
2. Корпоративтік бағалы қағаздар.
Мемлекеттік бағалы қағаздары табыстылығына қарай үш түрге бөлінеді:
дисконттық
купондық
аралас.[17, 65]
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктердің инвестициялық операцияларға
Сонымен қатар активтерінің бір бөлігін өтімді корпоративтік бағалы қағаздарға
акциялар
облигациялар
депозиттік және жинақ сертификаттары
ипотекалық куәліктер
депозитарлық қолхаттар.
Осылардың ішінде инвестициялық операциялары акциялар мен облигацияларға байланысты көп
Акция - бұл акционерлік жарғылық капиталына үлес қосқандығын куәландыратын
Облигация - оның иесінің ақшалай қаражат салғандығын куәландыратын және
Банктік активтік депозиттік операциялары өтімділікті қолдау және банктер мен
Банктің қаржылық операциялары несиелік операциялары типтес, яғни банкке табыс
Лизинг - бұл лизинг берушінің өзіне тиесілі құрал жабдықтарды,
Барлық лизингтік операциялар екі түрге бөлінеді:
шұғыл лизинг;
қаржылық лизинг.
Банктердің лизингтік операциялары несиелік операцияларымен ұқсас болып келеді. Алайда
Коммерциялық банктердің ең көп таралған делдалдық қызметінің бір түрі-факторинг.
Факторинг сатушылардың сатып алушыларға сатылған товары үшін уақытын кешіктіріп
Факторинг операциясы-жабдықтаушының жабдықтаған товары мен көрсеткен қызметтері үшін төленбеген
Факторинг операциясына үш тарап қатысады:
1. Факторингтік компания;
2. Клиент
3. Кәсіпорын.
Факторинг мәмлесін жүзеге асырудан бұрын толық талдау жұмысы жүргізіледі.
Форфейтинг операциясы- форфейтордың, яғни коммерциялық банктің немесе арнайы компанияның
Форфейтинг мәмлесінде үш қатысушы болады:
1. Экспортер, яғни тауарды орта мерзімді несиеге беруші;
2. Импортер, яғни тауарды несиеге алушы;
3. Форфейтор, яғни мәмлені қаржыландырушы банк немесе арнайы ұйым.
Форфейтинг операциясының мерзімі 180 күннен 5 жылға дейінгі аралықты
Сонымен коммерциялық банктердің активінің бұрыннан қалыптасып жіне қазіргі кезде
Банк активтерінің құрылымы деп банк балансының активінің сапасы бойынша
Өтімділігіне және пайда әкелуіне қарай банк активтерін төрт топқа
Бірінші топқа-бірінші реттегі резервтер жатады. Бұл алынатын төлеуге салымдарды
Екінші топқа-екінші реттегі резервтер жатады. Бұлар кішкене табыс әкеледі,
Банк активтерінің үшінші бір маңызды бөлігін-банктік ссудалар портфелі құрайды.
Төртінші топты-банктің бағалы қағаздар портфелі құрайды. Банктің бағалы қағаздар
Банк өз активтерінің құрылымын олардың жекелеген топтары және түрлері
Егер активтердің бірінші тобын қарастыратын болсақ, Орталық Банкте корреспонденттік
Алайда, корреспонденттік шоттағы қаражаттарды активтің басқа түріне орналастыру туралы
Қаражаттардың екінші топтағы активтеріне орналастырылуы акционерлік қоғамдардың, серіктестіктердің,
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында бұл қызметпен тек санаулы ғана
Бір мезгілде бұл топтың активтері банктің қарыздар тобының активтеріне
Акционерлік қоғамдардың, кәсіпорындардың, ұйымдардың бағалы қағаздарына қаражаттар жұмсау және
Екінші топтың активтерінің құрылымында да негізгі үлесті кәсіпорындарға, ұйымдарға
Екінші топтағы активтердің ішінде шамасы бойынша едәуір орын алатын
Коммерциялық банктердің дамуымен байланысты банкаралық несиелер де тұрақты түрде
Активтердің төртінші тобын негізінен коммерциялық банктің өндірістік-техникалық базасын дамытуға
1.3. Банк активтерін сапасына байланысты жіктеу
Банктің активтерінің сапасы олардың өтімділік, тәуекелділік, және табыстылық деңгейімен
Алдымен активтерді үш топқа бөледі:
Өтімді активтер. Оларға: кассадағы қолма-қол ақша, Орталық Банктегі және
Өтімді активтердің мөлшері салымшылардың орналастырған ресурстарын қайтаруға қатысты олардың
Жұмыс істеп тұрған активтер. Олар клиенттерге берілген қарыздар, банкаралық
Бұлар табыс әкелетін активтер, бірақ белгілі-бір дәрәжеде тәуекелі бар
Өтімсіз активтер. Оларға қозғалмайтын мүлікке, банктің ғимаратына және құрылғыларына,
Мұндай жұмсалымдар банктің өз қаражаттары есебінен жұмсалыуы қажет. Өйткені
Келесі сатыда активтердің белгілі-бір уақыт кезеңіндегі динамикасына талдау жасалады.
Мұндай жіктеудің көптеген түрлері бар. Анағұрлым белгілісі - бұл
Ұлттық Банктегі шоттардағы қаражаттар, Ұлттық Банктегі міндетті депозиттер;
Монетарлық бағалы металлдар;
Экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымына кіретін елдердің Орталық Банктеріндегі
Мемлекеттік және басқа да жоғары өтімді бағалы қағаздар;
Несиелер (депозиттермен, жоғары өтімді бағалы қағаздармен монетарлы бағалы металлдармен,
Қазақстан Республикасы Үкіметтіне берілген несиелер;
2-топ тәуекелділік дәрежесі 0,2-ге тең активтер. Олар:
- Экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымына мүше елдердің банктерінде
Экономикалық ынтымақтастықпен даму ұйымына кірмейтін елдердің валютасы;
Басқа банктердегі ағымдағы шоттардағы және мерзімдік депозиттердегі қаражаттар;
Сатуға арналған бағалы қағаздар және басқа қағаздар;
Басқа банктерге берілген несиелер ;
Төлемдер бойынша есеп айырысулар;
Материалдық қорлар;
Негізгі құралдар;
Есептелген проценттік табыстар;
Проценттерді және шығындарды алдын ала төлеу;
Бағалы қағаздар бойынша премиялар және скидкалар;
Банк дебиторлары;
Уақытша активтер;
Активтерді тәуекелділік дәрежесі бойынша өлшеу Сәйкес баланстық шоттағы қалдықты
Банк активтерінің барлығы белгілі бір тәуекелде болады. Банк өз
Банктік қадағалау органдары пайдаланатын активтерді топтастырудың заңдастырылған жүйесі әр
Қазақстанда бес буынды жіктеу қолданылады. Ол негізгі сома немесе
Банктер ай сайын айлық баланспен бірге Қазақстан Республикасы Ұлттық
Жіктеу активтердің сапасына, яғни олардың қайтарылу мүмкіндігіне негізделеді.
Активтер және баланстан тыс талаптар стандартты және жіктелетін болып
Актив бойынша талап орындалады деп ойлауға негіз бар болса,
Несиелік портфельдің жіктелінуі екінші деңгейдегі банктердің берген барлық несиелері
Банктер берген несиелер, қарыз берушінің несие бойынша төлемдердің (негізгі
Стандартты;
Күдікті, бұл өз кезегінде;
а) субстандартты
ә) қанағаттанарлықсыз
б) тәуекелі жоғары күдікті
3. Үмітсіз.
Стандартты несие – бұл өтеу мерзімі жетпеген және сапасы
Бұл категориядағы несиелерде олардың қайтпай қалу белгілері болмайды.
Субстандартты несие - негізгі қарыз және пайыздың қайтарылуы бойынша
Қанағаттанарлықсыз несиеге негізгі қарыз немесе пайыздың қайтарылуы бойынша төлем
Мына негіздердің біреуі бар болған жағдайда несие күдікті несие
негізгі қарыз немесе проценттің қайтарылуы бойынша төлем 60 күннен
қарыз алушының қаражаттарының үнемі жеткіліксіздігі;
сауықтандырудың бір жылдан көп емес мерзімге жариялануы;
қарыз алушыға материялдық зиян келтірген форс-мажорлық жағдайлар қарыз алушының
Егер келесі негіздердің біреуі бар болса, онда несие үмітсіз
негізгі қарыз және процентті қайтару бойынша төлемнің 90 күннен
қарыздың бір реттен көп ұзартылуы;
қарыз алушының банкрот деп жариялануы;
сауықтандырудың бір жылдан көп мерзімге жариялануы;
қарыз алушыға материалдық зиян келтірген және оның ары қарай
Егер жіктелген несие жоғарыда көрсетілген критерийлер бойынша несиелердің арасында
Қаржылық жағынан тұрақты қарыз алушыға берілген бланктік несие субстандартты
Банктің басқа банктерге орналастырған депозиттерінің жіктелінуі.
Банк басқа банкке депозиттер орналастырған кезде, соның ішінде, «ностро”
Мерзімдік депозит банкте депозиттің негізгі сомасының немесе ол бойынша
Талап етілгенге дейінгі депозиттерден (“ностро” корреспонденттік шоты) қаражаттарды аудару
Дебиторлық қарыздардың жіктелінуі.
Дебиторлық қарыздар контрактіде алдын ала көрсетілген, оларды өтеу мерзімдері
Дебитордың өтімділігі және қаржылық жағдайының төменделуінің байқалса, бірақ ол
Дебиторлық қарыздың өтелуі ұзартылса, онда ол несие бойынша қарыздар
Шартты міндеттемелер де (баланстан тыс міндеттемелер) несиелер сияқты жіктелінеді.
Несиелік портфельді талдаудың нәтижелері қарыз бойынша зиянның орнын толтыруға
Резервтік қорды құраудың көзі банктің пайдасы болып табылады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында коммерциялық банктер жіктелінген активтер бойынша
Субстандартты активтер бойынша пайыз уақытында төленіп тұрса негізгі қарыздың
Қанағаттанарлықсыз активтер бойынша пайыз толығымен төленген жағдайда негізгі қарыздың
Күдікті активтер бойынша барлық жағдайда негізгі қарыздың 50 пайызы
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРДЕГІ АКТИВТІК ОПЕРАЦИЯЛАРЫ («Банк
2.1. Банк ЦентрКредит АҚ-ның қызметінің жалпы сипаттамасы
Банк ЦентрКредит (әрі қарай БЦК)– біз құрметтейтін бәсеке және
Банк ЦентрКредиттің пайда болуы және дамуы – бұл бір
Ва2 – банктің шетел валютасындағы депозиттер бойынша ұзақ
NP – банктің шетел валютасындағы депозиттері бойынша қысқа мерзімді
D- – қаржылық тұрақтылықтың деңгейі
Барлық деңгейлердің болжамы – «тұрақты».
2003 ж. қазан – 2003 ж. ЕДРБ шағын бизнесті
2003 ж. тамыз - American Express төлем жүйесінің
2003 ж. қыркүйек – Банктің пайда болуынан бастап
2003 ж. қыркүйек – «Кәсіпорынның мөлдірлігі, несиелеудің
2003 ж. қазан - Шетел банктерінің синдикаттарына жаңа
2003 ж. желтоқсан – Құрметті Нарықты Зерделеу Еуропалық
2003 ж. желтоқсан – Голландиялық FMO
2004 ж. қаңтар - «Эксклюзив» шолу – аналитикалық журналымен
2004 ж. ақпан - Western Union компаниясымен әлемдегі
2004 ж. наурыз – Банктің корпоративті клиенттерін қаржыландыру үшін,
2004 ж. cәуір – Банктің атауы «Банк ЦентрКредит»
2004 ж. мамыр - Moody·s Investors Service халықаралық
2004 ж. маусым - Банк тарихындағы алғаш рет
2004 ж. тамыз – ЕДРБ мен дән қолхатының
2004 ж. тамыз - Fitch халықаралық рейтингтік ұйымы
2004 ж. тамыз - Банк ЦентрКредит, Қазақстан Республикасының
2004 ж. қазан – Банка ЦентрКредиттің активтері
2004 ж. қазан - Банк ЦентрКредит ірі мемлекеттік дән
2004 ж. қараша – 28 шетел банктерден тұратын синдикатымен
2004 ж. қараша - Банк ЦентрКредит Қазақстанның тарихында алғаш
2005 ж. қаңтар - "Эксклюзив" журналының жасалған тәуелсіз рейтингі
2005 ж. қаңтар - The Banker журналының мәліметтері
2005 ж. ақпан – Халықаралық нарық капиталында үш жылды
2005 ж. ақпан – Банк клиенттерінің экспорт контрактілерді қаржыландыру
2005 ж. ақпан – Банк құрылымында Халықаралық қатынастар департаменті
2005 ж. наурыз – Банктің бесінші эмиссиясы бойынша
2005 ж. наурыз – Банктің төртінші эмиссиясы субординирленген облигациялары
2005 ж. наурыз – Банктің жекелеп сататын орталығы Астана
2005 ж. мамыр – Банктің есептік-кассалық бөлімдері
2005 ж. маусым – Банк ішкі нарықта 2
2005 ж. маусым – Алматы қаласында есеп – кассалық
2005 ж. шілде - Банк ЦентрКредит өзінің жеке облигациялардың
2005 ж. шілде – Банк I жартыжылдық қорытындылары бойынша
2005 ж. тамыз - Банктің еврооблигациялардың бірінші шығарылымы
2005 ж. қыркүйек – Халықаралық Fitch Ratings рейтингтік агенттігі
2005 қыркүйек – Microsoft корпорациясымен корпоративті лицензиялау жөнінде келісім
2005 ж. қыркүйек – Атырау қаласында банктің халықаралық құрылыс
2005 ж. қыркүйек – Карағанды қаласында жеке қызмет көрсету
2005 ж. қазан – Еуропалық даму және реконструкциялау банкімен
2005 ж. қазан - Western Union компаниясымен Еуропа
2005 ж. қараша – Еуропалық даму және реконструкциялау банкімен
2005 ж. желтоқсан - Банк ЦентрКредит Wachovia Bank
2005 ж. желтоқсан - Банк өзінің жеке алғашқы
2006 ж. қаңтар – Халықаралық Fitch рейтингтік агенттігі күтілмелі
2006 ж. қаңтар – Халықаралық Moody′s рейтингтік агенттігімен
2006 ж. ақпан – Алғаш рет 100 млн.
2006 ж. наурыз – Банк 38 млн. АҚШ доллар
2006 ж. сәуір - Schuldscheindarlehen- нен
2006 ж. мамыр – Банк акционерлерімен Банк ЦентрКредиттің басқару
2006 ж. мамыр – Халықаралық Moody`s агенттігі ұзақ
2006 ж. маусым - 300 млн. АҚШ доллар көлемінде
2006 ж. шілде - Банк ЦентрКредит өзінің жеке
2006 ж. тамыз – Қазақстан Республикасының Қаржылық қадағалау агенттігімен
2006 ж. қыркүйек - Банк 25 млрд.
2006 ж. қазан - BCC Invest еншілес кәспорын,
2006 ж. қараша - Венадағы Raiffeisen Zentralbank
2006 ж. қараша – 2005 жылы қарашада берілген
2006 ж. желтоқсан - «Клуб-500» жарысының қорытындылары бойынша
2006 ж. желтоқсан - 500 млн. доллар көлемінде еуробондтарды
Заңды және жеке тұлғалардан депозиттер қабылдау;
Банктерге және кейбір банктік операцияларды жүргізуге құқықты ұйымдарға корреспонденттік
Кассалық операциялар жүргізу: банкноттар мен монеттерді қабылдау, қайта санау,
Ақша аудару: Заңды және жеке тұлғалардың талаптарымен ақша аудару;
Есептеу операциялары: Заңды және жеке тұлғалардың қарыз міндеттемелерін
Заңды және жеке тұлғалардың, оның, ішінде банктер корреспондеттердің, талаптарымен
Сенімгерлік (трасталық) операциялар: сенімгердің талабымен ақшаға билік
Клирингілік есеп айырысу операциялары: жинау салыстыру, сұрыптау, төлемдерді қуаттау,
Сейфтік операциялар: клиенттердің құнды қағаздарын, құжаттарын, басқа да құндылықтарын
Ломбардтық операциялар: жылдам өтімді құнды қағаздар мен қозғалатын мүліктерді
Банкноттар мен монеттерді, басқа да құндылықтарды кассіге жинау және
Басқа елдердің валюталарына ақша айырбыстау бекеттерін ұйымдастыру;
Банктер аталған операцияларды Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің, рұқсат қағазы
Депозиттік сертификаттар шығару;
Кепілдеме операциялары: кепілгерлік беру, үшінші тұлғалардың атынан ақшалай нысанда
Мүліктерді жалдауға беру. Бұл жағдайда жалдауға берушінің, жалдауға берген
Өзінің меншікті құнды қағазын шығару (акциядан басқа).
Факторингілік операциялар: тауарды (жұмысты, қызметті) сатып алушыдан төленбей қалу
Форфейтінгілік оперциялар: тауарды (жұмысты, қызметті) сатып алушыдан қарыздық міндеттемелерін
Банк ЦентрКредит - әмбебап банк, орта, шағын бизнесті дамыту
Банктің әр қызметкердің негізгі мақсаты – кәсіпқойлық, сапалы және
Банк ЦентрКредит:
Қазақстан Республикасының бес ең ірі жеке банктердің қатарына
ТМД елдерінің 15 ең ірі коммерциялық банктердің құрамына кіреді
Болашаққа болжау жасауға байланысты, банктің 2006-2008 жж. арналған
Бизнестің нарықтық бағасын көтеру
Банктің актив бойынша нарықтық үлесін 9% дейін көтеру
Осы негізгі мақсаттарды жүзеге асыру үшін ол келесі негізгі
нарықтық барлық сегментінде өзіне маңызды нарық үлесін көбейту;
капиталдың жеткілікті деңгейін ұстап тұру;
бизнестің рентабельділігін ұлғайту;
клиенттік базаны ұлғайту;
қиылыс сатылымдарды ұлғайту;
клиенттің қанағаттарлық деңгейін көбейту;
банктің негізгі бизнес процестерін жетілдіру;
банктің негізгі бизнес процестерінің автоматтандыру деңгейін арттыру;
банктің ссудалық портфелінің жоғары сапасын сақтау;
қызметкерлердің мамандық, қанағаттарлық және лояльдық деңгейін арттыру.
1. Банк үшін маңызды сегменттерде нарық үлесін ұлғайту.
2. Капиталдың жеткілікті деңгейін ұстап тұру.
Банктің капитализациясы жағдайында, жыл сайынғы капиталдың өсуіне қарағанда, таза
2.1 Резервті пайда және бөлінбеген пайда. Бұл капиталдың бөлімі
2.2 Жарғылық капитал. Жарғылық капиталды көбейту мақсатында акциялар эмиссияланады.
2.3 Сыртқы қарыз және басқа да қаржылық құралдар. Жарғылық
3. Пайда нормасын ұлғайту
2006-2008 жж. банк өзінің пайдасын көбейтуді жоспарлайды. 2008
3.1 Таза пайыздық маржаны ұстау. Банк жұмыс істеп жатқан
3.2 Операциялық шығындарды төмендету. Операциялық шығындарды төмендету мәселесі
4. Клиент базасын арттыру
Банк нарығындағы бәсекенің өсуіне қарамастан, бизнестің барлық салалары бойынша
4.1 Клиенттің барлық топтары үшін маркетинг кешенін ұйымдастыру. Бәсекелестікке
4.2 Кіші, орта бизнесті несиелеудің жаңа бағдарламаларын дамыту. Қазіргі
5. Қиылыс сатылымдарды ұлғайту.
Банк Центр Кредит үшін қиылыс сатылымдарды ұлғайту да маңызды
5.1.Бизнестің барлық желісі бойынша қиылыс сатылымдардың көрсеткіштерін анализдеу және
5.2. CRM- жүйесін енгізу. Келешекте банктің қиылыс сатылымдарының тиімділігі
5.3. Карточкалық бизнесті дамыту және тұрғындарды экспресс –несиелеу. Банк
6. Клиенттердің қанағаттарлық деңгейін арттыру.
Қазіргі кезде әр түрлі клиент топ мүшелері банктің сапалы
6.1. Мониторинг және клиенттердің қанағаттарлық деңгейі. Қызмет көрсету сапасының
6.2. Қолданыстағы сату каналдарының сапалы дамуы. Қазіргі кезде филиалдар
6.3. Клиенттерге жекелеген түрде сапалы қызмет көрсету. Сонымен
6.4. Қызмет көрсету аясын кеңейту. Қанағаттарлық деңгейді жетілдіру үшін,
7. Бизнес –процесстердің негізін жетілдіру.
Банк клиенттерінің қанағаттарлық деңгейі тікелей, банк ішіндегі оларға тиесілі
7.1. Процессті басқаруды енгізу. 2006 жылы банк бұл
7.2. Сапа стандарттарын енгізу. 2006-2008 жж. арналған стратегиялық жоспар
8. Бизнес –процесстің негізін автоматизациялау.
Банк ЦентрКредит үшін оның жұмысының сапасының деңгейін арттыру үшін
8.1.Қолданыстағы бизнесс –процесстердің сипаттау. Банктің негізгі бизнес- процесстерін автоматтандыру
8.2.Қазіргі кездегі IT- жүйелерді енгізу. 2006-2008 жж. бағдарлама
9. Активтердің жоғары сапалығын ұстау.
2006-2008 жж. активтердің өсу қарқынына байланысты банк алдына амбициоздық
10. Қызметкерлердің кәсіби, қанағаттарлық және лояльдылық деңгейнің артуы.
Қызметкерлердің кәсіби, қанағаттарлық және лояльдылық деңгейнің артуы банк
10.1.Кадрлық аудит. Бұл бағыттың негізгі мақсаттары адам ресурстарын
10.2. Кадрларды іріктеу, орналастыру және алға басу. Бұл бағыттың
2.2. Банктің қаржылық жағдайы және активтерінің сапасын бағалау
2008 жылғы көрсеткіштер бойынша екінші деңгейлі банк активтерінің жинытығы
2009 жылғы 1 қаңтардағы көрсетіштері бойынша, банк активтерінің
Қазіргі кездегі қаржылық нарықтағы және ішкі нарықтағы шиеленіс жағдайына
Осындай болып жатқан жағдайларға байланысты, банктер әртүрлі шараларды қолдануды.
Владислав Лидің жобасы бойынша, банктің меншік капиталы 52 млрд.
Есіңізге сала кетсек, «Kookmin Bank» банкінің активтерінің жиынтғы
Бұл келісімге келесі жағдайлар көмек болды, барлық қажетті
Банк ЦентрКредит Қазақстандағы коммерциялық банктерінің активінің көлеміне байланысты
Бұл жыл жеткілікті қиын болмақ сондықтан, бұл шарт бойынша
Сонымен қатар, банк дағдарысқа қарамай, өзінің активін 10% -ға
Бір ай ішінде Банк ЦентрКредит екі сыртқы заемды тартып
Екіншісі, энергетика саласында және онымен байланысты сала үшін
Нарықтағы қазіргі жағдайлар бойынша, тартылған екі қаражат банк үшін
«БЦК» АҚ-ның бухгалтерлік балансындағы активті операциялар бөлімін алдындағы жылдар
Кесте 1- 2009 жылдың 31 наурыздағы жиынтық балансы
мың.теңге
АКТИВТЕР 2009 жылдың 31 наурызы 2008 жылдың
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі ақша қаражаты мен есеп-шоттар
Пайда немесе залал арқылы есептелген әділ құны бойынша бағаланатын
Сатуға арналған қолда бар инвестициялар 22
Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар 56 551
Еншілес және тәуелді компанияларға инвестициялар 7 021
Банктердегі қаражат 120 155 392
Клиенттерге берілген қарыз 664 335 634
Пайдаға салынатын ағымдағы салық бойынша талаптар
Басқа активтер 10 917 259
Негізгі құралдар мен бейматериалдық активтер 9
БАРЛЫҚ АКТИВТЕР 936 618 187
Қорытатын болсақ, активтер жиынтығы 1- кестеде көрестілгендей, 2007 жылы
Мұнда касса және Ұлттық банктердегі қалдықтар 2007 жылы
Сол сияқты корреспонденттік шоттар және басқа банкке салған салымдар
Амортизацияны қоспағандағы негізгі құралдарға тоқтасақ, 2007 жылы 9 864
Кесте 2 - Активтердің құрылымы
Баптары 31.12.2007ж. % үлесі 31.12.2008 ж. %
1. Қолма-қол ақша 5,3 5,2 - 0,1
2. Ұлттық банктегі депозиттер 5,9 6,9 +1
3. Басқа банктердегі депозиттер 16,6 6,5 -10,1
4.Бағалы қағаздар 20,4 35,9 +15,5
5.Несиелер 31,4 36 +4,6
6.Заңды тұлғалардың капиталына инвестициялар 0,4 0,1 -0,3
7.Өтелмеген акцептер бойынша міндеттемелер 1,1 1 -0,1
8. Негізгі құралдар 11 4,6 -6,4
9. Материалды емес активтер 0,4 0,2 -0,2
10. Басқа да активтер 7,6 3,8 -4
Минус: дебиторлық қарыздар және басқа да банктік қызмет бойынша
Активтер барлығы 100 100 -
Кестеге қарап банк активтерінің құрылымында қарастырылып отырған мерзімде (31.12.2007
Жоғарыдағы топтар бойынша активтерді жинақтайық (кесте3), кестедегі талдауда “
Кесте 3 - Актив топтары
Топтар 31.12.2007ж. 31.12.2008 ж. Ауытқу %
1. Өтімділігі өте жоғары активтер 31,6 48 +16,4
2.Өтімді активтер 48 42,5 -5,5
1. Өтімділігі төмен активтер 9,1 4,9 -4,2
1. Өтімсіз активтер 11,4 4,8 -6,6
Минус: Резервтер 0,1 0,2 +0,1
Барлығы: 100 100 -
Өтімділігі өте жоғары активтерге қолма-қол ақша, Ұлттық Банктегі депозиттер,
Өтімді активтерге басқа банктердегі депозиттер, несиелер жатқызылды. Несиелік портфельдің
Оның құрылымы туралы мәлімет жоқ болғандықтан және “Банк ЦентрКредит”
Бұл берілген түсініктелерден кейін жоғарыдағы кестеге қарап мынадай қорытынды
Жалпы банк активтерінің құрылымы өтімділік тұрғысынан алғанда едәуір жақсарған.
Тәуекелділік активтердің сапасының критерий ретінде олардың ақшалай формаға айналған
Мысалы, қарыздың тәуекелі қарыз алушының қаржылық жағдайына, несиелеу объектісінің
Кесте 4 – 2009 жылдың бірінші тоқсанындағы
мың.теңге
2009 жылдың І тоқсаны 2008 жылдың І тоқсаны
Пайыздық табыс 26 040 130
Пайыздық шығын (19 527 898)
Пайыздық активтердің құнсыздануына резерв құрғанға дейінгі таза
Пайыздық активтердің құнсыздынуына резерв құру (19 077
Таза пайыздық табыс (12 565 728)
Пайда немесе залал арқылы есептелген әділ құны бойынша бағаланатын
Сатуға арналған қолда бар инвестициялар бойынша таза іске асырылған
Шетел валютасымен жасалған операциялар бойынша алынған таза пайда
Қызмет көрсетуден алынған табыс және алынған комиссия
Қызмет көрсетуге кеткен шығын және төленген комиссия
Міндеттемелерді өтеуден түскен табыс 20 206
Басқа табыс 395 895
Басқа операциялар бойынша құнсыздануға резерв құру
Таза пайыздық емес табыс 19 238 624
Операциялық табыс 6 672 896
Операциялық шығыс (4 674 289)
Пайдаға салық салынғанға дейінгі пайда 1
Пайдаға салынған салық шығыны (202 469)
Таза пайда 1 796 138
Аналық компанияның акционерлеріне қатысты 1 796 138
Қорыта келсек 4 - кестеде таза пайыздық табыстарына
Тәуекелділігі бойынша активтердің топтастырудың әртүрлі елдерде нақтылы тәжірибесіне тәуелсіз
Активтер табыстылық дәрежесіне байланысты екі топқа бөлінеді: табыс әкелетін
Мысалы, қарыздың тәуекелі қарыз алушының қаржылық жағдайына, несиелеу объектісінің
Тәуекелділік дәрежесіне байланысты банк активтері бірнеше топтарға бөлінеді.
Активтердің тәуекел дәрежесі бойынша топтастырылуы және активтердің әр бір
Капиталдың жеткіліктілігін бағалау үшін халықаралық тәжірибеде Базель келісімінің ұсынысы
Кестеден көрініп тұрғандай банктің жиынтық тәуекелі 4189479,4 мың теңге
Тәуекелділігі бойынша активтердің топтастырудың әртүрлі елдерде нақтылы тәжірибесіне тәуелсіз
Активтер табыстылық дәрежесіне байланысты екі топқа бөлінеді: табыс әкелетін
Кесте 5 - Активтердің тәуекелділік дәрежесіне қарай жіктелінуі
мың. теңге
Активтердің атауы Тәуекел
% Сомасы
1 топ 0 463327 -
1. Қолма- қол ақша 0 616488 -
2. Ұлттық Банктегі ақшалай қаражаттар 0 - -
3. Монетарлық бағалы металлдар 0 3211943 -
4. Мемлекеттік бағалы қағаздар 0,2 584207 116841,4
2 топ 0,5 - -
Экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымына мүше елдердің банктеріндегі ағымдық
3 топ 1 3222184 3222184
Монетарлық емес бағалы металлдар
1 - -
4 топ 1 - -
1. Бағалы қағаздар 1 - -
2. Клиенттерге талатор 1 - -
3. Төлемдер бойынша есеп айырысулар 1 - -
4. Материалдық запастар 1 - -
5. Бағалы қағаздар бойынша сыйақы
6. Негізгі құралдар 1 415888 415887
7. Банктің дебиторлары 1 89563 89563
8. Материалдарды емес активтер 1 15182 15182
9. Басқа да активтер 1 324434 324434
Барлығы: 47 8948603 4189479,4
Активтер табыстылық дәрежесіне байланысты екі топқа бөлінеді: табыс әкелетін
Cонымен қатар, активтердің құрылымын табыстылық дәрежесі бойынша реттегенде ақылға
Кесте 6 - Активтердің табыстылық бойынша топталуы
Активтер: 2007 жыл
% 2008 жыл
%
Табыс әкелетін 77,4 83,1
Табыс әкелмейтін 22,6 16,9
Барлығы: 100 100
“Банк Центркредит” Акционерлік Қоғамында табыс әкелетін активтердің үлесі 31
Кесте 7 - Халықаралық тәуелсіз Fitch Ratings және Moody
Fitch Ratings
Шетел валютасындағы ұзақ мерзімді деңгей ВВ-
Шетел валютасындағы қысқа мерзімді деңгей В
Болжам Дамушы
Жеке деңгей D
Қолдау деңгейі 3
Moody ' s Investors Services
Банк депозиттері бойынша ұзақ мерзімді деңгей Bal
Банк депозиттері бойынша қысқа мерзімді деңгей NP
Қаржылық тұрақтылықтың деңгейі D-
Болжам Кері әсерлі
Қазіргі әлемдік дағдарысқа байланысты болып жатқан жағдайлар өзінің
Банк активтерінің сапалығы олардың диверсификациялану дәрежесімен де анықталынады. Диверсификациялану
2.3. Несиелік портфелінің жағдайы
“Банк ЦентрКредит” Акционерлік Қоғамы өзінің несиелік портфелінің көлемі бойынша
Қазақстан экономикасының әр түрлі салаларын қаржыландыру Банктің негізгі қызмет
2000 жылы Алматыда “Бөлшек Оралығы” (Розничный центр) ашылды
1999 жылы “Thomson bank watch” халықаралық беделді рейтингтік
2008 жылы өткен жылмен салыстырғанда банктің орташа ссудалық портфелі
Сурет 1- Экономика салалары бойынша несиелер (%).
35 % - индустриалды өндіріс;
30 % - сауда;
19 % - құрылыс;
9 % - ауыл шаруашылығы және тамақ өнеркәсібі;
7 % - тұтыну несие;
Несиелік портфелдің құрылымы экономика салалары бойынша, зерттеп отырған кезең
Банк есепті жылы айтарлықтай дәрежеде оныменен несиеленетін экономика секторларымен
Банк несиелеу облысында бұрынғыдай отандық экономиканы қолдауға, банктің дәстүрлі
Кесте 8 - Валюта түрлері бойынша несиелік портфель құрылымы.
млн. тг
31.12.2008 ж. 31.12.2008 ж.
Валюта түрі Сомасы
үлес салмағы
1. тенге 2823 87,6
2. қатты валюта 399 12,4
Барлығы: 3222 100
Жобалық, саудалық қаржыландыру және лизинг шегінде берілетін несиелер бойынша
2008 жылдың басы мен соңына жасалған несиелік портфель құрылымының
Қанағаттанарлықсыз, тәуекелі жоғары күдікті және үмітсіз займдардың сомалық үлес
Стандартты және субстандартты займдар арасындағы арақатынастың өзгеруі, несиелік портфельді
Қарыздар бойынша мүмкін зияндарға резервтердің есептелуі Қазақстан Республикасы Ұлттық
2008 жылы несиелік қызметпен байланысты зияндарды жабуға резервтердің өсімі
Несиелік портфельмен жіктеумен сәйкес 2008 жылдың 31 желтоқсанына провизия
Есептен шығарылып тасталған несие бойынша шығындардың орнын толтыру, банктің
Баланстан шығарылып тасталған несиелерді қайтару мақсатымен келесі жұмыстар жүргізілді:
Қарыз алушылар мен кепіл берушілерге орындалмаған міндеттемелер туралы жазбаша
Қарыз алушылардың банктің есеп шотына талаптар қойылды.
Претензиялық талап жұмыстарына қатысу.
Жүзеге асырылған іс-шаралар нәтижесінде (оның ішінде сот шешімін орындау
Жалпы алғанда 2008 жылдың қорытындысы бойынша банктің табыстарының ішінде
Несиелік портфельдің мерзімдер бойынша құрылымы көрсетілген.
Кесте 9 - Несиелік портфельдің мерзімдер бойынша құрылымы.
млн. тенге
31.12.2007 ж. 31.12.2008 ж.
Сомма үлесі Сомма үлесі
Барлығы 1166 100 3222 100
Қысқа мерзімді 1078 92,4 2280 70,7
Орта мерзімді 3 0,3 322 10
Ұзақ мерзімді 85 7,3 620 19,3
Осы кестеде көріп отырғандай 2007 жылмен салыстырғанда 2008 жылы
Банк кепілдікпен қамтамасыз етулердің өтімділігі мен нарықтық бағасын анықтауда
«Банк ЦентрКредиттің» АҚ несие операцияларын жүзеге асырғанда өзінің несиелік
400 мың долларға дейін – түпкілікті шешімді Бас офистің
400 мың доллардан - 1млн. долларға дейін-Банк басқармасы қарастырады;
1 млн. доллардан жоғары – Банк басқармасы түпкілікті шешімді
Қарыз беру процедурасын жүргізу үшін қажетті құжаттар:
Қарыз алушының жобасын қаржыландыру бойынша сараптаушының қорытындысы;
заңгердің қорытындысы;
филиалдың қауіпсіздік бөлімінің қорытындысы (100 мың долларға дейінгі несиелер
Бас офистің қауіпсіздік басқармасының қорытындысы (100 мың доллар және
Банк мамандары әзірлеген кепілге салынған мүлікті бағалау актісі;
Несиелік келісім;
Кепілдік келісім;
Филиалдың Несиелік комитетінің несиені беру туралы қабылдаған шешімі;
Жоғары шекті сомалар бойынша: Бас офистің Несиелеу департаментінің Несиелік
Мерзімді міндеттеменің көшірмесі;
қарыз шотын ашу үшін, мерзімді міндеттемелерді, кепілге салынған
касалық қоймаға өткізілген құжаттар түпнұсқасын қабылдау – беру бойынша
Кесте 10 - «Банк ЦентрКредит» АҚ-ның несиелік портфель
Несие түрлерi
31.12.2007 ж.
31.12.2008 ж.
%
%
Қысқа мерзiмдi
4 911,60
55,9
6 064,80
48,6
Орта мерзiмдi
1 797,80
20,5
3 861,70
31
Ұзак мерзiмдi
2 073,00
23,6
2 543,40
20,4
Барлығы
8 782,40
100
12 469,90
100
Диаграмма 2 - «Банк ЦентрКредит» АҚ-ның несиелік портфель құрылымы
Несиелік портфель құрылымына сипаттама жасау арқылы, тұтынушылардың қандай мерзімге
Кесте 11 - «Банк ЦентрКредит» АҚ-ның несиелік портфель
Несие типi
31.12.2007 ж.
31.12.2008 ж.
%
Стандарттық
5 495,00
85
7 411,20
Субстандарттық
573,3
8,9
717,2
Канағаттанарлықсыз
117,2
1,8
125,8
Тәуекелi жогары күмәндi
66,9
1
273,7
Зиянды
210,5
3,3
254,5
Барлығы
6 462,90
100
8 782,40
Банктің несиелік портфелінде провизия құруды талап етпей портфелінің қамтамасыз
2008 жылы несиелеудің жалпы көлемінен бөлшек сауда – 26,7
IІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДІҢ ОПЕРАЦИЯЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
Коммерциялық банктердің активтік операцияларының мәселелері
Қазақтан Республикасының банктері алдында қандай қауіптер бар? Ресми
Соңғы уақытта, арзан шетел қаражаты арқасында тез дамып
2007 жылғы банк секторының анализі бойынша, банк секторы мен
Әлемдік нарықтағы жағдайға байланысты, Қазақстан банктік секторының нарығына шетел
Қазақстан банк жүйесіне, жоғары шоғырлану деңгейі ұзақ жылдар бойы
Бес ірі банктердің банктік жүйедегі шоғырланған жері несиелік
Қазақстаннның банктік нарығына жаңа акционерлер шықты, Ресей, Италия, Оңтүстік
2008 жылдың басына қарай, банктердің актив үлесінде шетел қатысуы
Әлемдік дағдарыстың салдары отандық екінші деңгейлі банктердің әлсіз
Жылжымалы мүлік секторды және құрылысты, сонымен қатар шағын бизнесті
Алайда ағымдағы жағдайда, экономиканы және тұрғындарды несиелендірудің төменденуі
Болжамды шығындардың жабылу деңгейі, несиелік портфельдің сапасының деңгейі
Банктердің несиелік портфелінің құрылымында стандартты несиелердің сақталуы және өсуі
Несиелік портфельдің сапасының төменденуінің тағы бір негізгі белгісі, қарыздардың
Жұмыс істемейтін заемдар, қаржылық қадағалаудың агенттігінің методологиясына сәйкес, былтырғы
Жыл басынан келе жатқан тенденциясы сақаталып келсе, қаржылық қадағалаудің
Инвесторлардың қаржылық тұрақтылық кезіндегі үрейдікке қарамастан, банк жүйесінің депозиттік
Клиенттердің салымдарының жалпы өсімі банк секторының жалпы міндеттемесінде салыстырмалы
Жеке тұлғалардың құрылымы да өзгеріссіз қалды, олардың басым бөлігі
Банк жүйесіндегі депозиттік базаның құрылымындағы және динамикадағы тұрақтылыққа қарамастан,
«Казкоммерцбанк» және «Халық банк» банктерінің 25% акцияларын Қазақстан
Егер де мемлекеттің екі ірі банкінің менеджменті соншалықты сапасыз
Ринат Гайнуллиннің айтуы бойынша 2008 жылғы қорытынды бойынша бірінші
Бірақ БТА банкін Сбербанкке сату мүмкіндігі төмен, саяси жағынан,
29 млн. 915 мың. 425 жай акцияларды эмиссиялау арқылы
Банк секторын жетілдіру жолдары
Банк – бүгінгі өркениетті дүниежүзілік экономикалық даму жүйесіндегі болашағы
Бүгінгі таңда капиталды жұмсау бәсекесінің артуы көрініс табады. Отандық
Исламдық банкингті енгізудің өзектілігі мынада: Біріншіден, ислам қаржы жүйесі
Сонымен, аталған заң жобасы бірінші кезекте Азаматтық кодекске, Салық
Исламдық қаржы жүйесінің пайдасына тағы бір ақпарат – сарапшылар
Менің ойымша, дүние жүзін толғандырып отырған қаржы дағдарысы осы
ҚОРЫТЫНДЫ
Банктердің және тауарлы-ақшалай қарым-қатынастардың дамуы негізгі тұрғыдан қатарлас жүреді,
Банктер нарықтық экономикада басты делдалдар болып табылады. Өз қызметінің
Банктік жүйенің мақсаты мен міндеттері негізінен экономиканы жалпы басқарудың
Қазіргі уақытта коммерциялық банктердің активтерінің құрылымы өзінің диверсификациялануының жеткіліксіздігімен
Банктің активтерінің құрылымында несиелердің үлесінің көп болуы банктің өтімділік
Несиелік жұмсалымдар өз уақытында өтелмеуімен және берілген қарыздардың ұзартылуымен
Қазақстандық тәжірибеде банктер активтерінің сапасын бағалау үшін жоғарыда айтылып
Банк өз қызметінде үнеміпайда алып отыруға тиісті. Ал, пайданың
Қысқа мерзімді мемлекеттік бағалы қағаздармен және бағалы металдармен операцияларды
банктің несиелік портфелінде күдікті және проблемалы қарыздардың үлесін азайту;
табыс әкелмейтін активтерді лизингтік операциялар арқылы табыс әкелетін активтерге
банк активтерінің диверсификациялануын ұлғайту;
клиенттерге трасталық операцияларды көрсетуді ұлғайту және тағы басқалары.
Банктің активтері бойынша мүмкіндік зияндардың орнын жабу үшін құрылған
Пайдаланылған әдебиеттер
“Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы” Заң
“Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктерінің активтерін және шартты міндеттемелерін
«Пруденциялық нормативтер туралы» Ереже 23-мамыр; 1997 жыл
Ачкасов А.И «Активные операции коммерческих банков» – Москва Консалтбанки,
Архипова А.А. , Сенчогова К. Финансы, денежное обращение и
Бабичева Ю.А. Банковское дело: Учебник. - Москва “Экономика”
Батракова Л.Т. Экономический анализ деятельности коммерческого банка: Учебник. -
Белоглазова Г.Н Денежное обращение и банки: Учебник.-
Бухвальд Б. Техника банковского дела: Учебник- Алматы 2001жыл
Гилл Э Рид Э; Котлер Р; Коммерческие банки: Учебник
Делан Э. Дж; Кэмпбелл К.Д; Кэмпбелл Р. Дж,
Дрободиной Л.А Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник -
Жуков А. И. Инвестиции и ликвидность банка: Учебник –
Жукова Е.Ф Банки и банковские операций: Учебник - ”
Зайцева Н.В Оперативный анализ риска, потери ликвидности в коммерческом
Ильясов С. М Управление активами и пассивами банков:
Колесников В.И. Банковское дело: Учебник - Москва «Финансы и
Лаврушина О.И. Банковкое дело: Учебник -Москва «Финансы и
Лаврушин О.И. Деньги, кредит,банки Учебник - Москва,
-Москва “Инфра-м”;
Лаврушина О.И. Основы банковского менеджмента: Учебник - 2001
Ларионова И.В. Анализ деятельности кредитной организаций на основе финансовой
Маркова О.М; Сахарова Л.С; Сидоров В. П Коммерческие
Сейткасымова Г.С. Банковское дело: Учебник - Алматы
Усоскин В.М. Современный коммерческий банк: Учебник – Москва “Антидор”
Фетисов Г. Факторы определяющие надежность коммерческого банка: Учебник –
Ширинская Е. Б. Операций коммерческих банков: Учебник - Москва;
«Банк ЦентрКредит”» Акционерлік Қоғамының есеп беру материалдары;
«Капитал» газеті, «Рейтииги сказали свое» атты мақаласы, 23.10.2008 ж.
«Капитал» газеті, «Риски банкосвкого сектора» атты мақаласы, .06.11.2008 ж.
«Капитал» газеті, «Определение, новая моель развития банков» атты мақаласы,
«Деловая Неделя» «Рост откладывается?» атты мақаласы, 08.09.2009 ж.