Мазмұны
Андатпа
Кіріспе
1 Геология бөлімі
1.1 Кен орнының сипаттамасы
1.2 Гидрогиология
1.3 Кен орнының барланғаны және дайындығы
1.4 Эксплутацияның инженерлік геологиялық жағдайы
1.5 Кен мен кен қыртыстарының морфологиялық және
2 Тау-кен бөлімі
2.1 Кеннің өнеркәсіптік қорын есептеу
2.2 Өндіру тәсілі
2.3 Кеніштің жылдық қуаты
2.4 Шахтаның жұмыс тәртібі
2.5 Кенішті ашу
2.5.1 Негізгі ашу қазбасы түсетін жерді анықтау
2.6 Қазу жүесін таңдау
2.6.1 Қазып алу жүйесі
2.6.2 Тазалап қазып алуды есептеу
2.6.3 Дайындық тиеме жұмыстары
2.7 Экономикалық бөлімі
2.8 Материалдар
2.9 Материалдар-статьясы бойынша өзіндік құндары
2.10 Тау-кен жұмыстарын жүгізудегі техника қауыпсіздігі
3 Аэрология бөлімі
3.1 Шахтаны желдетудің әдістерін талдау
3.1.1 Желдету схемасын талдау
3.2 Жалпы шахтаның ауасын есептеу
3.3 Жалпы шахтаның депрессиясын есептеу
3.4 Калорифер қондырғларын есептеу
3.4.1 Калорифердің жылу өнімділігі
4 Еңбек қорғау бөлімі
4.1 Жезқазған кенішін зерттеудегі соңғы жылдарда кездескен
4.2 Өндірістік жарықтанудың алдын
4.2.1 Тау массаларының бузылыстары мен күрес шаралары
4.2.2 Бұрғылап-аттыру жұмысындағы жарықтану мен күрес шаралары
4.2.3 Зумпфтар мен су жинағыштарында жерлестергіштерді орналастыру
4.3 Санитарлық-гигиеналық шаралар
4.3.1 Шаңмен күрес әркеттері
4.3.2 Шумен күрес әрекеттері
4.3.3 Дірілмен күрес әректтері
4.4 Электр тізбегімен
4.5 Санитарлық, тұрмыстық
4.6 Ішетін су
Медициналық жәрдем
Өртке қарсы шаралар
4.8.1 Өрт қауыпінің алдын-алу шаралары
4.9 Тау-кен құтқару ісі
4.10 Апатты жою жоспары
5 Экономикалық бөлімі
5.1 Кеніштің жұмыс істеу
5.2 Кеніштің құрылысына жұмсалатын
5.2.1 Тау- кен жұмыстарына жұмсалатын қаржы
5.2.2 Ғимараттар мен құрылыстар
5.2.3 Жабдық және монтаж алуға
5.2.4 Кеніштегі құрылыс топтар үшін схема
5.3 Басқарушылар мамандардың
5.4 Электр – энергияға
5.5 Пайдалы қазындылардың
5.6 Жобаланған кеніштің
6 Геодезиялық бөлімі
6.1 Геодезиялық жұмыстар
6.2 Триангулеция
6.3 Полигонометрия
6.4 3-4 кластық нивелирлеу
6.5 Геодезиялық жұмыстарды орындаған
7 Маркшейдерлік бөлімі
7.1 Жобаланатын тау- кен кәсіпорндағы
7.2 Кен орынын ашудағы маркшейдерлік
7.2.1 Өндіріс алаңын жобалау
7.2.2 Оқпанның центрі мен остері
7.2.3 Көтергіш комплексін салудағы маркшейдерлік жұмыстар.
7.2.4 Оқпанды жүргізу және әбзелдеу
7.3 Жалғастыу түсірісері
7.3.1 Тік бір оқпан арқылы бағыттау
Жер асты қазбаларына биіктік белгісін беру
Күрделі казбаларды жүгізүдегі маркшейдерлік жұмыстар.
7.5.1 Тау кен қазбаларына горизонталь жазықтықта бағыт беру
7.5.2 Тау кен қазбаларына вертикаль жазықтықта бағыт беру
7.5.3 Кезікпе кенжарлар жүргізудегі маркшейдерлік жұмыстар
7.6 Жер асты қазбаларын түсіру
7.7 Теодолиттік түсірістер
7.8 Кен қазбаларындағы биіктік түсірістер
7.9 Геометриялық нивелирлеу
7.10 Тригонометриялық нивелирлеу
7.11 Дайындық ,тазалау қазбаларын түсіру
8 Арнаулы бөлімі
8.1 Панельді-бағаналы қазу жүйесінде тазарукен қазбаларынабағыт
8.2 Биік діңгектерді маркшейдерлік түсірісі
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Андатпа
Дипломдық жобада
Жезқазған кен орнын ашу, қазып алу және жерасты
Кіріспе
Халық шаруашылығының кез-келген саласының тау-кен өндірісінің өнімімен жеткілікті
1 Геология
1.1Географиялық жағдайлар
Жезқазған кенорны Орталық Қазақстанның оңтүстік батысында Қарағанды
облысының Жезқазған қаласынан батысқа қарай 20 км қашықтықта орналасқан.
Жезқазған кенорны темір жолдармен Жарық, Жезқазған, Сәтбаев, Жезді қалашығымен
Ауданының климаты континенттік шөлейтті және құрғақ далаға тән. Қаңтар-ақпан
Шығыс, солтүстік-шығыс, солтүстік бағыттағы жел басым. Желдің жылдық
Гидрографиялық торабы нашар дамыған, кішірек өзендерінің режимі жыл мезгілімен
Сейсмикалық жағынан тұрақты, жерсілкіну 6 баллға дейін болуы мүмкін.
АҚ “Қазақмыс” кәсіпорындары екі негізгі алаңда орналасқан:
1) жер асты және ашық әдіспен кеніштер, қызмет
№3 байыту фабрикасы орналасқан алаң;
кеніш алаңынан 20км қашықтықта орналасқан Жезқазған қаласы. Алаңда №1
Жезқазған және кеніш алаңдары өзара темір жол және автомобиль
жолдарымен байланысқан
1.2 Кен орның сипаттамасы
Жезқазған кен орнының геологиялық құрамында жасы және литологиялық құрылымында
Жезқазған бөлімінде төменде көрсетілген нөкерлер жоғарыдан төменге қарай бөлінеді:
1. Жиделіса қуаты 360м., көлбеу қатарлары қызыл құм тастармен
2. Жезқазғандық қызыл және сұр құмтастармен жеке бағынышты болып
3.Тасқұдың қызыл құмтастармен алевролиттермен қатпарлы келген ізбестастардан тұрады.
Өнеркәсіптік кеннің барлық кен сілемі. Жезқазған сұр құмтастар қатпарлы
Ақшилік горизонта (С3ақ). Крестовскийлік(С3кг). Жоғары раймунд (С3rm). Орташалық раимунд
Жезқазған кен сілемі үш структуралық алыптың қиылысында орналасқан. Кенгір,
Даярланған шахта албарындағы кеннің құлау бұрышы 1,5 мен 20м.
Ауданның флекстуралық картасы қиындығы жағынан үшінші топқа жатады. Тек
-Сұр құмтастар, тығыз жыныстардан әлсіз. Қабаттармен жыныстардың қиыршықтары бір
-Сұр құмтастармен майда және жіңішке қиыршықты айырмашылығында көрсетілген.
Жыныстың аллевролиттік айырмашылығында құм тастардан тек қана майда көлемді
Жезқазған кен орнының гидрогеологиялық сипаттамасы әртүрлі жыныстардың біртекті емес
Қызыл түсті жыныстар аргелиттермен алевролиттер суға төзімді болып келді
Шахта сулаының дренажы кен өндіу процестерінен өту арқылы іске
1.3 Гидрогеология.
Кен орынының орналасқан аймағында жер асты сулары кең таралған.Олардың
Қазбаларға су келімі 180-250м³/сағ.аспайды. Химиялық анализдің көрсеткіші бойынша жер
1.4 Кен орынының барланғандығы мен дайындығы.
Жезқазған мысты, қорғасынды кенорны жан жақты барланған, қорлары
- А+В категориялары
- С 1 категориясы
- С 2 категориясы
Соңғы жылдары қапталды сілемдермен бөлек
Бірінші үш категория қорларының
Кен орнын барлау бұрғылау төтелдермен жүргізіледі. С 1 және
Кен қыртысының қалыңдығы 3 метрден жоғары;
Кендегі пайалы кампонеттің мөлшері кем дегенде 0,4 %
1.5 Кен орынның тектоникасы
Кембрийге дейінгі және палезойдың метаморфтенген таужыныстарын жер бетінде шағын
Ортаңғы, жоғарғы палеозой таужыныстары аз қатпарланған және ауданда кең
Мезозой және кайнозой таужыныстары платформалық қабатты құрайды, қалыңдығы жұқа.
Бұл синклиннің оңтүстігінде Жезқазған кенорны орналасқан.
Жезқазған синклині меридиан бағытымен созылып жатыр және батыс
Жезқазған аймағында қатпарлар ұзақ мерзімде пайда болған.
Жезқазған синклині және басқа ұқсас қатпарлар төменгі карбонның соңынан
1.6 Эксплутациялық инженерлік-геологиялық жағдайы.
Жалпы жыныстар 2,6 – 2,7 m/м³ тығыздықпен
Профессор Протодьяконов шкаласы бойынша жыныстардың беріктігі :
- сұр құмтастар
- қызыл құмтастар
- алевралиттер
- аргелиттер
- конгломериттер
Сұр құмтастардың сығылуға кедергісінің орташа мәні
Тау сілеміндегі жыныстардың контактілігі
Мысты;
Мысты аралас ;
Мысты сульфитті ;
Полиметалдық немесе комплексті ;
Қорғасын- мырышты , қорғасынды және мырышты .
Жоғарыда көрсетілген кен түрлері арасында айқын шекара
1.7 Кен мен кен қыртыстарының морфологиялық және сапалық сипаттамасы.
Жезқазған кен орнындағы мысты және қорғасынды кендер
Кен қыртыстарының қалыңдығы ешқашанда горизонттық толық
Кен мен жыныстар арасындағы байланыстың анық белгілері
Қорғасынды және мысты кендер сұр құмтастар мен сұр
2 Тау-кен бөлімі
2.1 Кеннің өнеркәсіптік қорын есептеу.
Кеннің созылым ұзындығы L=650м,ені В=400м,құлама бұрышы 0°,қуаты m=18м,кен жер
Баланстық қоры мына формуламен есептеледі:
Qбал.=L*В* m*γ,
Мұндағы: γ=2,8т/м³ - руданың көлемдік меншікті салмағы.
Qбал.=650*400*18*2,8=13104000т
Қазып алатын қорды мына формуламен есептейміз:
Qқ= Qбал.-Кл/1-p,
Мұндағы:Кл =0,96 – түсім коэффициенті;
Ρ=0,04 құнарсыздану коэффициенті;
Qқ=13104000-0,96/1-0,04=13104000т.
2.2 Өндіру тәсілі
Кен қорын ашық,жер асты,қиылыстырутәсілдерімен өңдеуге болады. Қай тәсілмен өңдеуімізді
Кгр=Сп-Со/Св м³/т,
Мұндағы: Кгр-ашудың шектік коэффициенті;
Сп-бір тонна руданы жер асты әдісімен өндіргендегі жұмсалатын қаржы.
Св-бір тонна шым топырақты алғанда кететін қаржы. Св=550 тен/т.
Со-бір тонна руданы ашық әдіспен өндіргендегі жұмсалатын қаржы.
Кгр=2500-1000/550=2,7 м³/т
Qв=L*B*H, м³
Мұндағы: Н-кеннің жату ереңдігі-180м
Qв=650*400*18=46800000 м³
Руданың көлемі
Qр=L*b*m, м³
Qр=650*400*18=4680000 м³;
Кср= Qв/ Qв, м³/т
Кср=20800000/4680000=4,4 м³/т
Қордың шектік коэффициенті орташа коэффициенттен неңұрлым аз. Сондықтан кен
2.3 Кеніштің жылдық қуаты.
Шахтаның ең басты параметрлерінің бірі оның жылдық қуаты, яғни
Тау-кен мүмкіншілігіне байланысты кеніштің жылдық өнімділігін анықтаудың мынандай екі
1.Кеніш қазудың интенсивтік немесе тазартып алынған қазудың жылдық интенсивтігі
2.Тазартып қазу жұмысының фронты, яғни блоктар саны және олардың
Шахтаның жылдық қуаты
Аж=γ*b*m*c*Кизв/1-p, т/ж;(7)
Мұндағы: С-тазарту жұмыстарының жылдық жылжу шапшаңдығы, м/ж.
С=Пg*nсм*lсм, м/ж; (8)
Мұндағы: Пg-жыл бойындағы жұмыс күндер;
n см- бір күндегі смена саны;
l см- забойдың жылжу шапшаңдығы;
С=305*3*0,05=45,75 м/ж;
Аж=2,8*400*18*45,75*0,96/1-0,4=900000 т/ж;
Шаханың қызмет мерзімі мына формуламен анықталады:
Т=tр+Qизв/Aгод +tзат, ж;
Мұндағы: tр-кеніштің өрлеу уақыты;
Tзат-кеніштің құлдырау уақыты.
Т=5+13104000/900000+3=23 жыл.
2.4 Шахтаның жұмыс тәртібі (режимі).
Бір жылдағы жұмыс күндерінің санын есептейміз.
Пg=N-B-П, күн;(10)
Мұндағы: N--=365,бір жылдағы күндер саны;
В=52, бір жылдағы демалыс күндер саны;
П=8,мереке күндер саны;
Пg=365-52-8=305 күн.
Шахтаның жұмыс режимі:
6-жұмыс күні, 1-демалыс күні, 1күнде үш смена алты сағаттан
2.5 Кенішті ашу.
Кенішті не болса шахта алаңын ашу деген жер бетінен
Тиімді ашу тәсілін табу екі кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде
Екінші кезеңде одан әрі қарастырылуға қалдырылған әлгі 2-3 әдіс
Кеніш жаратылым элементтерімен кен-геологиялық жағдайын ескере отырып,мынадайтәсілдерді қарастырамыз:
1-вариант. Ығысу аймағынан тасқары түсетін бас оқпан мен екі
2-вариант. Кенді қиып өтетін бас тік оқпан және екі
1-1.Бас оқпанды есептегенде кететін қаржы:
Ко=(Нр+hз)*S*Со=(180+50)*28,8*14000=92,74 млн.тен.
2.Желдеткіш оқпандарын өтуге кететін қаржы:
Кж.о=2*(Нр+hз)*Sж.о*Сж.о=2*(180+50)*20,4*12000=112,61 млн.тен. (12)
3.Квершлагты өтуге жұмсаған қаржы:
Ккв=∑Lкв*Sкв*Cкв=440*12,3*650=3,518 млн.тен.
4.Оқпан албарына байланысты жабдықтауға монтаждауға жұмсалатын қаржы:
а) VоCо=0,24+0,48 Аж=0,24+0,48*0,9=0,672 млн.тен.
5.Оқпан албарының көлемін өту:
Vо=4+7,6 Аж =4+7,6*0,9=10,84 м³
Жер үстіндегі ғимараттар салуға жұмсалатын құн:
Сск=9,2+ 3,24 Аж=9,2+3,24*0,9=12,116 млн.тен.
Күрделі қаржы:
К=Ко+КжоКкв+ VоCо+ VоCо+ Сск/Qқ,
К=92,74+112,61+3,5178+0,672+1,156+12,116/13,1040=17,00 тенге/т
Тұтынымдық шығын.
1.Оқпанды ұстап тұруға жұмсалатын шығын:
Qо==(Нр+hз)*Т*Со=(180+50)*26*400=2,39 млн.тен.
2.Көмекші оқпанды ұстап тұратынға жұмсалатын қаржы, шығыны:
Qкө=2*(Нр+hз)*Т*Скө=2*(180+50)*26*300=3,59 млн.тен. (19)
3.Квершлакты күтіп ұстауға жұмсалатын шығын:
4.Кенді тасымалдауға жұмсалатын шығын:
Qтас=αк*b*Qқ*Стас= 146*13,1040*0,0003=0,573 млн.тен. (21)
5.Қазылған кенді көтеруге жұмсалатын шығын:
Qнот=0,5* Qқ*(Нр+hз)*Сп=0,5*13,1040*(180+50)*0,0004=0,602784 млн.тен.(22)
6. Жер асты суын сыртқа шығаруға жұмсалатын шығын:
Qнот=0,5*Qқ*(Нр+hз)*Сс=0,5*13,1040*(180+50)*0,001=0,150696 млн.тен.(23)
Келтірілген қаржы:
1=8,35+0,15*14,05=10,43 тенге/т.
2-вариант. Кенді қиып өтетін бас тік оқпан және екі
1. Бас оқпанды есптегенде кететін қаржы:
Ко=(Нр+hз)*S*Со=(180+50)*28,8*14000=92,74 млн.тен.
2.Желдеткіш оқпандарын өтуге кететін қаржы:
Кж.о=2*(Нр+hз)*Sж.о*Сж.о=2*(180+50)*20,4*12000=112,61 млн.тен.
3.Оқпан албарына байланысты жабдықтауға монтаждауға жұмсалатын қаржы:
а) VоCо=0,24+0,48 Аж=0,24+0,48*0,9=0,672 млн.тен.
VоCо=2(0,20+0,42 Аж )=2(0,20+0,42*,9)=1,156 млн.тен.
Сск=9,2+3,24 Аж=9,2+3,24*0,9=12,116 млн.тен.
Күрделі қаржы:
К=Ко+Кжо+ VоCо+ Сск/Qқ=92,72+112,61+0,672+1,156+12,116/13,1040=16,73 млн/т.
Тұтынымдық шығын:
1.Оқпанды ұстап тұруға кететін шығын:
Qо=(Нр+hз)*Т*Со=(180+50)*26*900=2,39 млн.тен.
2.Көмекші оқпанды ұстап тұруға кететін шығын:
Qко=2*(Нр+hз)*Т*Ск.о=2*(180+50)*26*300=3,59 млн.тен.
3.Қазылған руданы көтеруге жұмсалатын шыған:
Qкот=0,5*Qқ*(Нр+hз)*Сп=0,5*13,1040*(180+50)*0,0004=0,602784 млн.тен.
4.Жер астысуын сыртқы шығаруға кететін шығын:
Qсу=0,5**Qқ*(Нр+hз)*Со=0,5*13,1040*(180+50)*0,0001= млн.тен.
5.Оқпан сыртында қалған кен шығыны:
См=Qд*0,5*Б=1716000*0,5*2552=2188340000 тенге.
Мұнда: Qб-оқпан сыртында қалған кен мөлшері, тонна;
Qд=180*180*18*2,8=1632960 т.
Мұндағы: б-бір тонна кеннің бағалығы, тенге.
Б=αд*Ет.н/100*p,(27)
Б=1,8*0,85*166850/100=2552 тенге
Мұндағы: αд-кеннің металл бөлшегі, αд=1,8%;
Ет.н-өндірістік түсім коэффициенті;
p-көтерме сауда бағасы, тен/т
Меншікті шығынның формуласын былай анықтайды:
С=Qо+Qкө+ Qкот+ Qсу+ Qш/Аж,
С=2,39+3,59+0,602784+0,150696+2,18834/0,9=9,91 тен./т.
Келтірілген қаржы:
1=9,91+0,15*16,73=12,42 ен/т
1-кесте.
Күрделі және тұтынымдық қаржы:
Кететін қаржы вариант вариант
1 2
1.Күрделі қаржы
Бас оқпанды өту 92720000 92740000
Желдеткіш оқпанды өту 112610000 112610000
Квершлагты өту 8517800 0
Оқпан албарын өту 13488000 13488000
∑К 222355800 218818000
2.Тұтынымдық шығын
Бас оқпан 2390000 2390000
Желдеткіш оқпан 3590000 3590000
Квершлаг 160000 0
Тасымалдау 573955 0
Оқпан сыртында қалған
Кен 0 2188340000
∑Э 6713955 2194320000
Барлығы 229069755 243138000
Меншікті шығын:
Ку= ∑К/Аж ;
К1=222355800/900000=247,08 тен/т
К2=218818000/900000=243,13 тен/т
Пайдаланған шығын:
Э=∑Э/Qң
Э1=6713955/13104000=0,51 тен/т
Э2=2194320000/131004000=167,45 тен/т
1 тонна кеннің өзіндік құны:
Сс=Э+Ку;
Сс1=247,06+0,51=247,57 ТЕН/Т;
Сс2=243,13+167,45=410,58 ТЕН./Т.
Келтірілген шығын:
У= Сс+0,15*Ку
У1=247,57+0,15*247,06=284,63 тен/т
У2=410,58+0,15*243,13=447,03 тен/т
Күрделі қаржы пайдаланылған шығынның мөлшері жағынан да 1 вариант
2.5.1 Негізгі ашу қазбасы түсетін жерді анықтау.
Бас оқпанның түсетін орнын анықтарда ең бірінші ескерілетін, көңіл
Әр бүлендегіблокта қорды есептеу:
Q=b*l*m*(; тонна.
Q1=Q2= Q3=Q6=400*108*18*2,8=2177280т.
2.6 Қазу жүйесіне сұрыптап таңдау.
Кеніштің қажет ең пәрменді қазу жүйесін сұрыптап, таңдап алу
Жезқазған кен орнының қазу жүйесін Бақоңыров әдісімен таңдаймыз.
1-этап. Жезқазған кеніштік практикасына сүйене отырып, есеп шартында көрсетілген
1. Панелді - бағаналы табан кенжарды қазып алу;
2. Осы жүйенің екіншісі әдісі – кенжардытөбе кемерлеп қазу;
3. Бағаналы – кенжардан табан кемералап қазу;
4. Осы жүйенің төбе кемер кенжарынан ұзақталатын кенді
5. Ұсақталған кенді тұтқылдан түсіреін толтырмалы қазу жүйесі;
6. Кенді екінші кенжардан тиейтін камера тіреу қазу жүйесі;
7. Кенжарда қабаттап толтырмалы қазу жүйесінің енін сатылап
2 – этап. Осы таңдап алған тәсілдерге салыстырмалы баға
1. V=Lм*(100-R)*ε/*ρ *100*(, тенге/т,
Мұндағы: L - кен ішіндегі металл шамасы;
R-құнарсыздық шамасы , %;
( - байыту нәтижелерінде кендегі металлды бөлу көрсеткіші, %;
( - дайынөнімді металл шамасы, %;
V1=3,02*(1-0,01*4)*76,44*102250/100*99=2288,9 тенге/т;
V2=3,02*(1-0,01*6)*76,44*102250/100*99=2217,37 тенге/т;
V3=3,02(1-0,01*7)*76,44*102250/100*99=2217,37 тенге/т;
2. Кәсіптік шығыннаншығынан шегетін зардап;
Jр=Jт+Jк+Jпр , тенге/т.
Мұндағы: Jт- алынбай шығынға айнлған қордың 1тонна рудасына жұмсалған
Jр=П(1-0,01* R)/100*n ,тенге/т.
Мұнда: Мұнағы;П- жер қыртысындағы алынбай қалып қоятын барлық кенруда
Jро=Jраз+Jро+Jвс , тенге/т.
Мұндағы: Jраз - мемлекетік 1 тонна өнеркәсіптік кендіруданы барлауға
Jраз=0,1 Lм -0,1 Lм, тенге/т
Jро - кенішті ашуға даярлауға жұмсалатын қаржы шығынының 1
Jро=Jрад+Jкап+Jотб , тенге/т
Мұндағы: Jраз-1 тонна даярлауға жұмсалатын қаржы:
Jраз=0,12*һ ,тенге/т
Мұнда: ғы:l тұнымдық қаржы;
l=0,85*СөСд,тенге/т;
СөСд-өзіндік құн;
Jкап=0,15*СөСд,тенге/т;
Jкап –күрделі қаржының 1 тонна кенруда қорына шаққандағы аммортизацияның
Jотб=0,5*l,тенге/т;
Jв.с-1 тонна қорды ашуға жұмсалатын қаржы.
Jв.с=0,4* Jкап,тенге/т
Jк=См*Lм/(
Мұнда: ғы:См - -құрамында пайдалы бөлігі бар шығын кенруда
См=100*(/ Lм*[100- R]*Е*(СөСд+Ст+Соб)+100*(/ Ем*(Стк+Спк),
Мұнда: ғы:Ст,Соб-жазылу реті бойынша 1тонна концентраты металлургия заводына тасымалдауға
Соб=(30(50()*lд* lт*=(10()*lд;
Стк=(15()*Спк; Сбб=(80(90()- Соб;
Сонда сорапқа түсетін 4 қазу системалары бойынша
С'об=0,4*66,4=26,6 тенге/т;
С'тк=0,1*66,4=6,6 тенге/т;
С'пк=0,15*26,6=4,0 тенге/т;
С'об=0,85*26,6=22,6 тенге/т; С²тк=0,15*36,6=5,5 тенге/т;
С'т=0,1*91,5=9,2 тенге/т;
Егер тығыздығы руда қоры қазылып алынар болса,одан бір тонна
С'т=100*99/3,02*(100-4)*16,64+0,66+2,66+100*99/45*98*(0,40+2,26)=3446
С²т=100*99/3,02*(100-6)*(9,15+0,92+3,66)+100*99/45*98*(0,62+3,48)=5451,9
С³т=100*99/3,02*(100-7)*(9,15+0,92+3,66)+100*99/45*98*(0,55+3,11)=4919,1
Шығын руда қорының өнім алған күнде,оның құнарсыздықтан шегер зардабы:
J'к=3446*3,02/99*33,4*(1-0,014)/100-33,4=5,11 тенге/т;
J²к=5451,9*3,02/99*8,5*(1-0,01*6)/100-8,5=13,3 тенге/т;
J³к=4919,1*3,02/99*16*(1-0,01*1)/100-16=26,6 тенге/т;
Jпр-шығындағы 1 онна рудадан алынбай қалатын пайдалы әрбір қазу
Jпр=1-(0,01*()/100²*(lд+ C'т + Соб+ Спк),тенге/т;
Мұндағы: C'т- өңделетін 1 тонна руданы байыту фабрикасымен металургия
С'т(15%)*C*B*100²/Lт(100P)Eк=15%Cоб*Lm(100P)Eк/B*100²
С'пк=(80÷90%)*Cоб*В*100²/Lт(100P)Eк=(80÷90%)Cоб*Lт(100P)Eк/B*100² (44)
Мұндағы шамалардың өз мәнерін орынды жеріне қойып алдымен С'т,
1-қазу жүйесі.
C'т=15*26,6*3,02(100-4)/45*100²=0,21 тенге/т;
С'пк=85*26,6*(100-4)*0,78*3,02/45*100²=1,14 тенге/т;
2-қазу жүйесі.
C'т=15*41*3,02(100-6)*0,78/45*100²=0,355 тенге/т;
С'пк=85*36,6*3,02(100-7)*0,78/45*100²=1,5 тенге/т;
Енді шығын салдарынан жер қыртысында қалып қалатын әрбір1 топқа
J'пр=3,02*(1-0,01*4)*76,44*102250/100²-(66,4+26,6+0,01+0,056)=177,8 тенге/т;
J²пр=3,02*(1-0,01*6)*76,44*102250/100²-(102,5+0,015+0,087)=121,3 тенге/т;
J³пр=3,02*(1-0,01*6)*76,44*102250/100²-(91,5+36,6+0,013+0,075)=134,0 тенге/т;
Jр= Jрm*Lm* (1–0,01*R)*E/100²*(( тенге/т(
Мұндағы: Jрm..-құнарсыздық 1 тонна металлға тигізерэконрмикалық залалы;
Jmр=Др*(Сд+Ст+Соб+ C'т +С'пп)+( Сп+Н)* Lm*(1-0,01* R)*E/(*100( тенге/т(
Мұндағы:1 тонна металл ағызуға қажет руда массасы,м;
Др=(*100/ Lср*E'-(*100/ Lм*E'= Lm*(1-0,01* R)*E/(*100 +(*100/ Lм*E', т;
Мұнадағы:E'-рудада металл шамасы болғанда жалпы айырым түсімі(E'=0,01* E'* Em),не
Д¹р=99*100/3,02*(1-0,01*4)76,44-99*100/3,02*76,44=1,60 т;
Д²р=99*100/3,02*(1-0,01*6)76,44-99*100/3,02*76,44=2,71 т;
Д³р=99*100/3,02*(1-0,01*7)76,44-99*100/3,02*76,44=3,23 т;
Сп-құнарсыздықтанған 1 тонна руданы өңдегенде байыту қорыту жұмсалатын үстеме
(=(2 -(1; (1= Lm- Lm* E/100,
(2= Lф* Lф*Е/100= Lm*(1-0,01*R)- Lm*(1-0,01* R)*E1,(49)
('1=(3,02*(1-0,01*4)-3,02*(1-0,01*4)*76,44/100(-(3,02-3,02*1,15*76,44/100(=0,33
('2=(3,02*(1-0,01*6)-3,02*(1-0,01*6)*76,44/100(-(3,02-3,02*1,15*76,44/100(=0,32
('3=(3,02*(1-0,01*7)-3,02*(1-0,01*7)*76,44/100(-(3,02-3,02*1,15*76,44/100(=0,31
Р'1=274,2/3,02*(1-0,01*4)=94,6 тенге/т, %;
Р'2=268,6/3,02*(1-0,01*6)=95,2 тенге/т, %;
Р'3=264,8/3,02*(1-0,01*7)=94,2 тенге/т, %;
Құнарсыдықтың 1 тонна металл ағызуға тигізер экономикалық зардабын тапқан
У'р=2456,8*3,02*(1-0,01*4)*76,44/100*99=55,0 тенге/т;
У²р=3259,0*3,02*(1-0,01*6)*76,44/100*99=71,5 тенге/т;
У³р=3046,7*3,02*(1-0,01*7)*76,44/100*99=66,0 тенге/т;
Даяр өнім алуға жұмсалатын технологиялық қаржы қазылған руданың өзіндік
С'тех=(Сд+Ст+Соб+ C'т),тенге/т.
Әрбір қазу жүйесінің технологиялық қаржы жиынтығы.
Кәсіпшіліктің руданы өңдеп үлгеруден келетін рентабельдік,бағалылығы мен оны өндіруге
Rº=V-Скх, тен/т
Салыстырмалық қазу жүйесі бойынша:
Rº1=279,2-100,9=173,3 тенге/т;
Rº2= 268,2-158,4=1102,2 тенге/т;
Rº3= 264,8-139,1=125,7 тенге/т;
Кен өндіріс кәсіпшілігінің тиімділігін өрнектейтін ендігі біркөсеткіш рентабельдік коэффициенті,бұл
Г= R/ V
Бәсекелес қазу жүйесінен сәкес крэффициенттері:
Г1=172,3/274,2=0,65
Г2=110,2/268,6=0,41
Г3=125,7/264,8=0,47
Осымен оңтайлы қазу жүйесіне сипаттамасын береді деген мәндерді белгісіз
Критерилер
Забойдың еңбек өнімі
Өзіндік құны,тенге/т
Шығыны,П %;
Құнарсыздық
Өнеркәсіп бағасы
Шығын экономикалық бағасы
Технологиялық қаражат
Құнарсыздық экономикалық зардабы
Рентабельді
Рентабельді коэффициент
Салыстырмалы бәсекелес жүйелерінің критерилерін математикалық матрица түрінде жазылады:
J1 J1 J1….J1 J1
J2J2 J2…. J2 J2
J=|J |=
Jỉ Jỉ Jỉ….. Jỉ Jỉ
Jn Jn Jn.…Jn Jn
Әрбір бағанадағы |J| барлық жүйелер бйынша біртектес критерилерге сәйкес.Мына
950
66,4 102,5
33,4
40
274,2 268,
J= 258,9 141,8
55,0 71,5
100,9 158,4
173,2 110,2
0,63 0,41
Критерилер көлемі 1-вариант 2-вариант 3-вариант
1 0,130 0,129 0,116
2 0,274 0,543 0,378
3 1,09 0,745 0,521
4 0,428 0,500 0,750
5 0,035 0,020 0,034
6 0,489 0,452 0,328
7 0,166 0,300 0,20
8 0,275 0,570 0,370
9 0,378 0,363 0,274
10 0,340 0,349 0,254
R1=√0,17+0,075+1,188+0,183+0,001+0,239+0,027+0,075+0,116=1,41
R2=√0,016+0,55+0,25+0,0004+0,204+0,09+0,325+0,132+0,12=1,410
R3=√0,013+0,143+0,27+0,562+0,001+0,107+0,04+0,142+0,07=1,190
Табылған мөлшерлік вектордың ең аз шамасы R3 →min,яғни панельді
Егер келтірілген айырым мәні негізінде қарастырылған бәсекелес қазу жүйесіне
Ri=√(( J)²+(( J)²+…+(( J)²+…+(( J)²
2.7.1 Қазып алу жүйесі.
Қазу жүйесінің өлшемі панельдің ені 180, панельдің ұзындығы-200м. Камераның
4-кесте.
Сан реті Жабдықтардың аталуы Тазалап қазу кенжарының биіктігі, м
1 Теспе бұрғылайтын бұрғы қондырғылары
2 Теспені оқтағыш жабдықтар Теспені оқтағыш
3 Кенді тиеп – жеткізу жабдықтары ПНБ-4; көтермелер 980С
4 Тасымалдау жабдықтары МоАЗ-6401
5 Төбе тастарын бақылауға және апарып түсіруге арналған жабдықтар
СП-8А
Тау қысымы камералық тосқауылды және тіредішті тыңдарды қоптырумен басқарылады.
2.7.2 Тазалай қазуды есептеу 1 теспені бұрғылау -
Qmex=60/tбур+t¹веп ,м/сағ.
Мұндағы; tбур,t¹веп –1 метртаза және көмекші уақыт,минут;
Tбур =1/ Vср * n*Кс ,мин.
Мұндағы; n - бұрғылау қондырғының саны, Кс=0,78- бір қалыпты
Vср=13400*А* n/d²*6 см, мин./ мин.
Мұндағы; А=148 поршеннің сығылу энергиясы Ющ:
n=46,3- поршеннің диаметірі ,мм;
Gсm=f*100,
Gсm= жыныстың созылғанда төзімділігі;
Gсm=15*100=1500,м Па,
Vср=13400*148*46,3/45²*1500=610 мм
Онда
t'bеn=1моn+t о,х + t;
1моn=0,3- бұрғылау машинасының орнын ауыстыруға кеткен уақыт.
t о,х=1/( о,х =1/20=0,05 мин.
tо,х-1метр шпурға кететін бұрғылау қондырғысының басының қайтар жолы,мин.
T=0,1 коретканы айырбастауға кететін уақыт,мин.
t'bеn=0,3+0,05+0,1=0,45
Q мех=60/0,95+0,45=42,8 м/сағ.
Бұрғылау қондырғысының тұтынушылдық өнімділігі мына кейіптемемен анықталады:
Q7=Qмех=Т(tns+t'nз+to+t)/60, мин.
Мұндағы: Т=360 сменаның ұзақтығы, сағ.
R7 =42,8*360-(9+3,421+36)/60=200,3 м/сағ.
Қопарылатын забойдың ауданын табамыз.
Sзаб = Қк *hу = 20*8 = 160м²
Қк – қатараның ені, м;
hу-кемердің биіктігі, м.
Шпурлар қатарының санын есептейміз:
nр= hу/ W=20/1,2=17 қатар
W-қысқа қарысу сызығы.
Қатардағы шпурлардың санын есептейміз:
nшр=Қс /а + 1,
а-шпурдың арақашықтығын, м.
а=mсб* w,u=1*1,5=1,5 м.
mсб-арақашықтықтың коэффициенті,
nшр=20/1,5+1=15 шпур
Забойдағы шпурлардың санын мына формуламен анықтаймыз.
Nм=Пр*nшр=17*15=255 сан. (64)
Шпурлардың барлық ұзындығы
Lшр=255*3=765 м.
Мұндағы:lм=3 шпурдың ұзындығы.
Керекті бұрғылау қондырғысы
Nм=Lм/Qт =765/200,3=3,8=4 қондырғы
Егер, жұмысшының бірі қалыпты еместігін есептемегенде К=1,2
Nб= Nб'*К=3,8*1,2=4,56
Төрт қондырғы бұрғылауға аламыз.
Бұрғылау уақыты
Тб =Lм *6/ Nб* Q7=765*6/4,5*200,3=5,09 сағ.
Қопарылатын руданың санын иына формуламен анықтаймыз
Qр= Rn *hу *h ; (, т/м³;
Qр=14*20*0,85*2,8=666 т/м³
ПМ3Ш-2 шпур оқтағыш машинасы забойға керекті атылғыш заттардың мөлшерін
Qвв= Nш*qвв, кг.
qвв-бір шпурға кететін атылғыш заттардың мөлшері, кг.
qвв=3,14*0,045²/4*1200*0,85*3 =4,8642525, кг
Qвв=255*4,864=1240,32, кг
Қопарғыш заттың нақтылы меншікті шығыны
q= Qвв/vв , кг/м³,
vв –қопарылып алынатын руданың көлемі
vв=20*15*3=840 м³,
q=1240,32/840=1,476 кг/м³
Оқтауға кететін уақыт:
Т3= Qвв/Qоз+t'nз, сағ.
Qоз-оқтау машинасының тұтынымдық өнімділігі, t'nз =0,45 оқтауға кететін уақыт
Т3=1240,32/250+0,45=5,41, сағ.
Кенді тиеп жеткізу ПНБ-ң және автосамосвалдармен іске асырылады. Комплекстің
Qэз = (Т-t'nз – tn )* v*К3/[ (v* К3/
Мұндағы: t'nз –дайындау операциясына кететін уақыт;
tn –жұмыскердің өзіне арналған уақыт;
v-вагонның көлемі, м³;
К3 –ошаудың толтыру коэффициенті;
Lо –руда жеткізу қашықтығы;
Qmn –тиеу машинасының технологиялық өнімділігі;
tв –ірі кесектерді іріктеу кететін уақыт;
Хо –демалыс коэффициенті;
v-вагонның орташа жылдамдығы
Qэк =(360-20*10)*11*0,9/[(11*0,9/6+3) ]*10,5+/2*400/150)+1=292,2 м³/см.
Nраз = К3 *Qр / Qэд ;
Мұндағы: Qэд –тасымалдау машиналарының тұтынымдық өнімділігі
Qэд=Qmех *(Тсм * t'nз), т/см
Qmех=СО*( v*(р* К3)/ tр , т/см
(р=(/кр=2,8/1,4=2,
tр= tпар +tраз +tо +tгр +tпр, мин
tпар=11*2*0,9/6=3,3 , мин
tгр= Lо/vсргр = Lо/Кс *vгр , мин
tгр=400/141,6*0,85=3,3 мин
vгр –8,5 км/сағ немесе 141,6 м/мин;
tпар –бос вагондардың жылдамдығы;
tпар= Lо/vсрп = Lо/Кс *vп , мин;
tпар=400/200*0,85=2,4 мин;
tр–бір рейістің олық уақыты
tр=3,3+113+3,3+2,4=13, мин;
Qmех=60*(11*2*0,9)/13=91,38, т/сағ;
Qэд=91,38*(6-0,75) =479,75, т/смена.
Рейістің саны
(см =60 (Тсм- t пз)/ t р
(см =60 (6 – 0,75)/ 13=24,2 рейс
(п = Кп – Qр /С ,
(п = 1,25 - 666/20,427=40,75 рейс
Машинаның жұмыс паркі
Nр= Ки * Qр / Qэд=1,25*666/479,75=2,735
Тn*g= Qр / Nр* Qэд+ tn*з , сағ;
Тn*g=666/1,73*479,75+0,125=0,92, сағ;
4. Бекіту. Бекіту ауданы:
Sкр =l*Қn , м²;
Sкр =3*15=45, м²;
Қарнақылар саны:
nшт= Sкр/ Sшт=45/2,25=20, шт
Теспелердің барлық ұзындығы:
L шкр= nшп*lшп; шт.
L шкр=20*2=40, шт;
Бұрғылауға кететін уақыт:
Тб.кр=Lш- Кс/Qэ, сағ.
Тб.кр=40*6/200,3=1,2, сағ
Жұмыс проценттерін анықтау:
Тбз= Тб /Тсш=5,09/6=0,85
Тб.кр= Тб.кр/Т=1,2/6=0,2
Тпод= Тзар/Т=5,41/6=0,90
Тпд=0,92
Бір циклден қазып алу ұзақтығы:
Тц= Тбр+ Тб.кр+ Тзар+ Тпд, см;
Тц=0,85+0,2+0,9+0,92=2,87, см
Камераның өнімділігі:
nк= Qр /Т=666/2,87=232,05, т/смену (96)
Панель саны:
nк=Асмруд/ nк ;
Асмруд= Агод рдд/Nр=900000/305,3=874,т/см; (98)
nк=874/232,05 =3,7(4 панель.
Техника-экономикалық көрсеткіштер. Панельдің параметрі:ұзындығы 200м, ені 108м, кемердің биіктігі
2.7.3 Дайындық тиеме жұмыстары.
Бір панельді дайындауға қажет дайындық, тиеме жұмыстарының көлемін есептейміз.
Рп.д. =47786*0,24=11468,64 теңге.
Дайындық тиеме жұмыстары мына таблицада көрсетілген.
5-кесте.
Тау-кен орны Көлемі бағасы шығын
Тасымалдау қылуеті 2412,8 3500 8444800
Желдету қылуеті 2412,8 3500 8444800 Панельдік желдету қылуеті
Панельдік қылует 9360 3500 32760000
Тиеме қылуеті 2412,8 3500 8444800
Кері берік 468 3500 1638000
Жиыны
92492400
Есепке алынбаған шығын 20(
46241,62
Барлығы
9253864,620
Дайындық тиеме жұмыстарының құны, руданы жолай қазып алғанда есептегенде:
Рп.н.р. = Рр-Рп.д, теңге/т;
Рп.н.р. =9253864,620-11468,64=9242395,98 тенге/т.
2.8 Экономикалық бөлім.
«Еңбек ақы»-статьясы бойынша өзіндік құны:
Сзп=(С/Агод=9253864/900000=1,15 (100)
Еңбек ақы.
6-кесте.
Жұмыскердің мамандығы саны Дәреже Тарифтік жалақы Адам/ы саны жылы
1.Бұрғылаушы 1
22680 9150 2075520
2.Бұрғылауш. көмекшісі 1
17010 9150 1556420
3.ПИб-машина 1
22680 9150 2075225
4.№ АЗ жүргізушісі 1
22680 18500 4150440
5.Қопарғыш 1
20680 18300 4150440
6.Тау-кен жұмысы 2
20580 18300 339099
7.Дәнекерші 1
19500 9150 1787000
8.Тіреуші 2
19550 18300 3573900
9.Жиыны
22759720
10.Ауданық коэффициент
1,4%
320910
11.Свит
40%
9103890
12.Қосымша еңбек
10%
2275975
13Әлеуметтік сақтандыру
37%
8421090
Барлығы
20121860
2.9 Материалдар.
7-кесте.
Материалдар аты Өлшемі 1 тоннаға шаң Біреуінің құны Жалпы
Тен/т.
1.Гранулит кг 0,638 0,185 0,118
2.Капсульдеттонатор шт 0,300 0,050 0,015
3.Анкер болттары шт 0,0096 2,500 0,04
4.Корнонка шт 0,004 3,500 0,014
5.ОШ метр 0,032 0,050 0,002
6.ДШ метр 0,519 0,110 0,057
7.Бұрғылау құрамы кг 0,047 0,630 0,030
8.Қатты құрамы кг 0,004 27,00 0,108
9.Диз. жанармай кг 0,970 0,630 0,611
10.Майлау материал. кг 0,063 0,300 0,019
11.Жиыны
0,988
12.Есепке алынбаған 20%
0,247
Барлығы
1,235
“Материалдар” статьясы бойынша өзіндік құндары.
Скг=(С=1,235 тенге/т.
8-кесте.
Жабдықтараты Саны Сатып алу бағасы Жабдық/ң
жалпы бағасы Аммор-тиз.
жылд. Жылдық қор амморт.
1.УБШ-532
2.ПИБ-4 2 178 млн 966 млн 24,8 3868800
3.№ АЗ 3 83 млн 249 млн 15 373500000
4.ПМЗШ-2 2 33 млн 66 млн 19,8 130680000
5.СП-18 А 2 93 млн 66 млн 19,8 130680000
6.Жиыны 11
15082468800
7.Есепке алынбаған 20%
377061700
8.Жеңіл-жеңіл жабдық
1508240
Барлығы
1886816820
2.11. Тау-кен жұмыстарын жүргізудегі техника қауіпсіздігі.
Әрбір жұмыс істейтін шахтада беткейге шығатын кемінде екі шығу
3 Аэрология бөлімі.
3.1 Шахтаны желдетудің әдістерін талдау.
Біздің еліміздегі өндірістік аурулармен өндірістік жарақаттанулардың алдын алу үшін
3.1.1 Желдету сұлбасын талдау.
Желдету схемасында талдауда, желдету үшін өңделген өндірісті максималды пайдалану
Ластанған ауа таза ауамен араласуы керек. Желдету схемасы ТБ
3.2 Жалпы шахтаның ауасын есептеу.
Желдетуге қажет жалпы шахта ауасын бес фактор арқылы есептейміз.
Атылыс жұмыстарындағы бөлінген газдар арқылы есептейміз.
Qвв = Qог +Qпн,м³/мин.
Мұндағы: Qог –тазалау жұмыстарына қажет ауа, м³/мин.
Qог=100 * ( вв * В вв * Кз
мұндағы: ( вв =0,04 газдану ВВ, м³/кг;
В вв=282,72, бір уақытта атылатын атылғыш заттар, кг;
Кз=1,4 артықшылық коэффициенті;
Т=30 атылыс жұмыстарынан кейін желдетуге кететін уақыт, мин.
Сд=0,008
Qог=100*0,04*282,72*1,4/30*0,008 =6596,8 м³/мин=109 м³/сек.
Qпн=m * [ 6 / T * √ Qу
Мұндағы: m=4, өту кен жарларының саны.
S=18,6 м² құрлыстың қимасы.
Qпн=4*[6/30*√282*18,6*(75+282) =1094,7 м³/мин.
Q вв=6569,8+1094,7=7691,5 м³/мин =128,2 м³/сек.
Шаңды шығару
Qп=( ( S ас + U ас+( S пн*
( S- қима ауданның қосындысы, м²
U- ауданның қолайлы жылжу жылдамдығы, м³/сек.
Qп=(63,9*0,75+0,6*74,4)*1,4=129,6 м³/сек.
Бір күнде шығаратын өнім.
Qд=Ас/(*д* Кз, м³/сек.
А=3024 бір күнде шығарылатын өнім, т/сут.
(=2,8 руданың тығыздығы, т/ м³
q=1,4, 1 м³ тәулік өнімділігіне қажет ауаның мөлшері, м³/мин.
Qд=3024/2,8*1,4*1,4=2116,8 м³/мин. =35,3 м³/сек.
Адамдардың санына қарай.
Qп=6* n* Кз
n- жер астындағы адамдардың ең көп саны.
Qп=6*240*1,4=2016 м³/мин. =33,6 м³/сек.
Іштен жанатын двигательдерден шығатын газдардың ыдырауына байланысты.
Q д.вс=ΣN*(110*CN2O5+40*Cco)* Кз, м³/сек. (107)
ΣN=580 – іштен жангатын двигательдердің жиындық қуаты.
CN2O5- Cco сәйкес азот және көміртегі концентрациясы,%
Q д.вс=580*(110*0,03+40*0,033)*1,4=40 м³/сек.
Шаңды шығаруға қажет ауа ең үлкен сондықтан,соны қабылдаймыз 129,6
3.3 Жалпы шахтаның депрессиясын есептеу.
H= ((L*P*Q²/S³, м.су бағанасы
Мұндағы: S- көлденең кесік ауданы, м²;
(- қазба қабырғасының аэродинамикалық кедергісінің коэффициенті,м., сек²/м;
L- қазбаның ұзындығы,м;
Р- қазба периметрі,м;
Q- қазба арқылы өтетін ауаның мөлшері, м³/сек.
Депрессия есебі таблицада келтірілген.
Жергілікті кедергілердің депрессиясы
H м.с=0,2*h, мм субағанасы
H м.с=0,2*116,02=23,20 мм су бағанасы
Табиғи күштің мөлшері.
H м.с=К*РоН/100*( а1 -а2) мм су бағанасы
а1 =13,6*100/R*Тср';
R=29,4 газдың универсал тұрақтылығы
Тср'=278,9 , Тср''=285,9 Кельвин бойынша қоршаған ортаның температурасы.
Ро=760 атмосфераның қысымы, мм су бағанасы
Н- желдеткіш оқпанның тереңдігі
h=1,05*760*200/100*(0,166-0,162) =6,9 мм су бағанасы
а1 =13,6*100/29,4*278,9=0,166;
Жалпы шахтаның депрессиясы анықтау.
Нм= h +hе+ hмс, мм, су бағанасы
Флангалық желдеткендегі желдеткіш өнімділігі.
9-кесте.
Қазбалардың атаулары Бекітудің түрлері ( Р,м S,м² S³,м² h,M
1.Желдеткіш оқпан Бетон 0,0005 17,9 25,5 1658,11 250/250 130
2.Квершлаг бетон 0,0014 21,7 18,6 6435 100/140 128 16384
3.Тасымалдау қылуеті
0,0032 14,5 18,65 6486,9 100/140 64 4096 2,93/ 11,72
4.Желдеткіш қылуеті
0,0036 14,5 18,65 6486,9 400/400 64 4096 13,18/ 13,18
5.Панельдік қылует
0,0036 14,5 18,65 6486,9 400/400 64 4096 13,18/ 13,18
6.Құрама желдеткіш қылуеті
0,0066 21,7 18,60 6435 340/690 64 4096 30,99/ 62,90
7. Желдеткіш оқпан бетон 0,0010 9,9 19,80 7762 250/250
Qв=1,2* Qм/2, м³/сек.
Qв=1,2*130/2=78 м³/сек
Шахта қенетының эквиваленттік тесігі.
А кр =0,388*Qпр/2√2,м²
Желдеткіш жұмыстық дөңгелектің бағдарлама диаметрі .
Д=√ А кр/0,44,м
Д=√1,55/0,44=0,66м
Желдеткіш қондырғыларының едергісі .
Rв.у=0,055*Т'1/Д''
Rв.у=0,055*3,14/2,23''=0,0017
Шахтаның кедергісі
Rм=Нм /Q м²=116,02/130²=0,006
Жалпы шахтаның депрессиясы мынаған тең
Нм=116,02+6,9+23,20=146,12 мм су бағанасы
Электродвигательдердің қуатын есептейміз
Nд= Qв* Нв/ h1в; h1дв* h1р* Нвm
Мұндағы: h1в, h1дв, h1р-(кп.д.)пайдалы жұмыстың коэффициенті, сәйкес вентилятор, двигатель,
Nд=78*40,86/102*0,77*0,96*0,95=44,49 квт.
Нв=(К* Rш+Пву)* Qв²;
Нв=(0,826*0,006+0,0017)*78²=40,86
Әр желдеткіш оқпанына, бір ВЦО-2,5 желдеткіш қондырғыларын онатамыз. Двигатель
3.4 Каллориферқондырғыларын есептеу.
Өлшеулі ауаның шығыны
G м=Q м *(, кг/сек.
Q м - оқпан арқылы өтетін ауаның мөлшері, м³/сек.
(= ауаның тығыздығы, кг/ м³.
Q м=130*1,2=156 кг/сек.
Қыздыруға қажет ауаның салмағы
G под= G м*(tсм - tр) * tпод- tр,
tсм=±2 желдеткіш оқпандардағы ауа қоспасының температурасы желдеткіш каналымен каллорифер
tр=- 40 ауаның минимальдық температурасы.
tпод=+70 каллорифер бетіндегі ауаның жалпы қызған ауаның температурасы, С˚
G под=156*(2-(-40))/70-(-40) =197,6 кг/сек.
Калорифердің жылу өнімділігі
Wт=Стш**(tсм - tр)*Сср , кал/сек.
Сср=0,239 ауаның жылу сыйымдылығы.
Wт=156*(2-(-40))*0,239=1416,792 Ккал/сек.
Гост 10-N-60 модель Б калориферді қабылдаймыз.
Техника – экономикалық бөлім.
1 Еңбек ақы.
Жұмыскердің мамандығы Сменадағы саны Разряд Еңбек ақының мөлш. Бір
Слесарь 2
17000 1830 3191283
Эл. Слесарь 2
17000 1830 3113283
ПВС жұмыскер 3
19000 2745 5367098
ПВС жұмыскер 3
17000 2745 4669924
Аудандық коэф. 1,41
666,491
Сый 40%
650235
Қосымша еңбек ақы 10%
162559
Әеум. сқтанд.есебі 37
661614
Барлығы
3766487
Сз.п=∑С/Агод=3766487/900000=3,8 тенге/т
2 Амортизация
Жабдықтардың аталуы саны Біреуінің құны Жалпы құны
13460 Амортизация мөлшері Амортизация жылдық қоры
Млн.тенге
1 ВЦО-25 2 67300 13460 10 13460000
2 Калорифер 1 15000 1500 12,5 1875000
Жиыны
Есепке алынбаған жабдықтар 20%
Монтаж және демонтаж
Барлығы 15335000
3572000
3572000
22479000
Са=∑С/Агод=22479000/900000=24 тенге/т
3 Материалдар амортизациясының 20%
См=0,59
4 Энергия
Тұтынушы атаулары Саны Бір квт қуаты Жылдық шығыны квт
мың.тенге
ВЦО-2,5 2 630 9000000 3,7 7101864
Жиыны
Есепке алынбаған шығындар 15%
Барлығы 7101864
10652796
8167144
Ст=∑С/Агод=8167144/900000=88 тенге/т
5 Шығындардың құрама таблицасы
Шығындар статьялары 1 т рудаға есептеген қосынды.
1 Еңбек ақы 3,8
2 Амортизация 2,6
3 Материалдар 0,53
4 Энергия 88,00
Өзіндік құны 109,01
4 Еңбекті қорғау.
Жұмыс өнімділігі тек қана ұйымдастыру техникалық факторларға ғана емес,
Желдетуге қажет ауа мөлшері алыңғы бөлімде айтылған.
Шахтаны жоспарлағанда келесі қтерлі жағдайлар ескеріледі:
1.Қазба төбесінің бұзылуы.
2.Қазбаға жұмысшылардың құлауы.
3.Элект тоғымен зақымдану.
4.Қопарылыс жұмыстарын оындау кезіндегі жарақатттар.
Жерасты жағдайларында жұмыс істеу қолайсыз және зиянды жерлермен байланысты.
1.Өкпе ауыруы;
2.Көз ауыруы, әлсіз жарықтанатын жерде жұмыс істегенде;
3.Дірілмен шулы жерден пайда болатын аурулар;
4.Газбен улану;
5.Салқын тиіп ауру.
Жоғарыдағы аталған факторлар адам ағзасына әсер етпес үшін келесі
1.Ұйымдастыру шараалары;
2.Техникалық шаралары;
3.Санитарлық-гигиеналық шаралары;
4.Өртке қарсы шаралары;
5.Апатты жою жоспары.
4.1 Жезқазған кенішін зерттеудегі соңғыжылдарда кездескен кәсіп –аурулармен
Өндірістік жарақаттардың алдын алудың қауіпсіздік техниканың шаралары.
Тау массаларының бұзылыстарымен күрес шаралары.
1.Қазба төбелерін ұстау, басқару, нығайту паспортына сәкес жүргізілуі керек.
Аралас этапта орналасқан панельді өңдеуге тиім салынады.
Жұмыстың технологиясы мен ұйымдастыруы қажет аймақтың интенсивті өңделуін қамтамасыз
Жезқазғандағы кенжар төбесі антематикалық түрде тексеріліп отыруы керек.
Бұрғылап-аттыру жұмысындағы жарақаттанумен күрес шаралары.
1.Бұрғылап –аттыру жұмысы паспортпен сәйкес жүргізілуі керек.
2.Зарядтау мен бұрғылау кезінде жұмыстарды біріктіруге болмайды.
3.Атылғыш затты шахтаға жеткізуі іске асырылуы қажет. Атылғыш затты
4.Қопарылыс жұмыстарын жүргізер алдында қатерлі аймақ шекарасы белгіленіп,постылары қойылуы
5.Қопарылыс жұмыстары дыбыстық сигнализация арқылы жүргізілуі керек.
Зумпфтар мен су жинағыштарда жерлестіргіді орналастыру.
Зумпфтармен су жинағыштарда жерлестіргіштер үшінқолайлы табақшалар қолданылады. Ауданы 0,75м²
Жерлестіргіш материалы ретінде шахта суларының қышқылдық қасиетіне төзімді котельдік
Су жинағышта жерлестіргіштің орналасуы.
1-жерлестіргіш электрод
2-өткізгіш.
Санитарлы-гигиеналық шаралар.
Шаңмен күрес әрекеттері.
Шахтада кеніштік газбен тозаңдануды төмендету үшін кеніш ауасын тазарту
Техникалық сипатты шаралар:
ауаның көп келіп тұрған жеріне кен түсіргішті орналастыру.
Бұрғылау негізінде шаңдарды азайту үшін ылғалды бұрғылау.
Ұңғыма кенжарда тозаңды басу үшін жарылыс кезінде ТК-1 тұман
Шумен күрес шаралары.
СанНжЕ 24. – 02 - 2002 жыл.
Машина ішінде шуды төмендету үшін дыбысты реттеуші және дыбыс
Дірілмен күрес жолдары.
СанНжЕ 24. – 02 - 2002 жыл.
Жұмыс көлемімен операциялар санын азайту үшін технологиялық процесті жүзеге
Қолайсыз өндірістік факторларды шектеуге бағытталған циклді графикке сүйене еңбектік
4.4. Жарықтандыру
СанН ж Е 2.04-05-2002 жыл.
Сейсмологиялық жұмыстар күндізгі уақытта, ашық жерлерде жүргізіледі. Осыған байланысты
E=F/S,
Мұнда Е - жарықтандыру, лк,
F - жарық ағыны, лм,
S - жарықтандыратын бөлменің аудан, м2.
Ұзындығы А=15 м,
Ені В=15 м,
Биіктігі Н=3 м.
Еденнің жұмыс орны бетіне дейінгі биіктігі һ еден=0,8 м.
Терезелер 1 м биіктіктен басталады. Терезелер биіктігі 1,5 м.
мұндағы: - ТЖК-ның ІІІ ендікке қатысты мәні;
m – жарық климатының коэффициенті;
с – күндік климат коэффициенті.
Бүйірдегі жарықтандыру кезінде ТЖК-ның нормаланған мәнін қамтамасыз ететін терезелердің
,
мұндағы: Sn – бөлме еденінің ауданы, м²;
ен – ТЖК-ның нормаланған мәні;
Кқор – қор коэффициенті;
τ0 – жарық өткізудің жалпы коэффициенті, τ0=τ1τ2τ3τ4;
η0 – терезелердің жарық сипаттамасы;
r1 – ғимаратта төселетін төсеніш беттің және бөлме қабырғасынан
Кғим – қарсы тұрған ғимараттың терезені көлеңкелеуін ескеретін коэффициент.
Терезелердің жалпы ауданын мына формула бойынша анықтаймыз:
Құрамдас бөліктердің мәндерін анықтаймыз:
Sn=B*A=15*15=225 м²
= mc, m=0,8, c=0,85
=1,5
=1,5*0,8*0,85=0,68.
η0-дің мәнін анықтаймыз – ғимарат ұзындығының тереңдікке қатынасы 13:1,3=10,
τ1=0,9, τ2=0,6, τ3=0,8, τ4=1, τ0=τ1τ2τ3τ4=0,8*0,7*0,8*1=0,448.
τ1 – мәнін В:һ=6,25 және 1:В=1,3:15=0,86 қатынасынан анықтаймыз: τ1=1,05.
.
Беткейде барлық жұмыс орны оқпанның қобылдау ауданы, баспалдақтар, адамдар
Электр тізбегімен қоректенетін жарықтандырғыштардан келесі жер асты жерлері жарықтануы
оқпанның маңайы;
дайындық кенжарлары;
электромашиналық каларалар, жер асты шеберханалары, электровоздық дело, дәрігерлік пункт,
адамдар жүретін жерлермен пайдалы қазбаларды тасымалдайтын бос және қосымша
тазартқыш кенжарлар тартылған кернеуі 127В прожекторлық шам қолданылады.
4.5Санитарлық тұрмыстық және дәрігерлік қызметі.
Тұрмыстық комбинаттық құрлысы былай жоспарланған медпункт, гардероб, кір жуатын
Жуынатын жер есебі.
Максимальды жуынатын санына есептегенде су шығыны
Q=n*N, литр
Мұндағы: n- бір адамға кететін су шығыны
N- жуынатындар саны
n=0,75*q/а, л
мұндағы: q-жуынатын жер торының өндіргіштігі
а-1 сеткаға есептелгендегі адам саны
0,75- әрбір аланаға сәйкес жұмыс уақытының коэффициенті
n=0,75*200/3=50 л
Q=50*150 =7500 л
Жұмысшы сеткасының саны
в= Q/0,75*q=7500/0,75*200=50 сетка (124)
в=50 сетка
4.6. Ішетін сумен жабдықтау.
Ішетін сумен станция жабдықтайды. Аусу сулық станция құрамына бөшкелерді
4.7. Медициналық жәрдемді ұйымдастыру.
СН-245-63 байланысты денсулықсақтау пункті 4 категорияға бөлінеді:
1-4 дәрігерлі
2-2 дәрігерлі
3-1 дәрігерлі
4-1 дәрігерлі
Денсаулық сақтау пунктінің категориясы жұмысшылардың есептелген санына қарай белгіленеді.
Жұмысшылар саны Категориялар
300-800 4
801-1200 3
1201-1500 2
1501-2000 1
Аптекалр барлық цехтарда, гардеробта шахта үстінің мекемесінде, асхана маңында
4.8. Өртке қарсы шаралар.
4.8.1. Өрт қауіпінің алдын-алу үшін келесі шаралар қолданылады.
СанНжЕ 2.02-05-2002 жыл.
квершлагтармен әрбір горизонтта өртке қарсы меалл есіктер қойылады;
қылуеттерге желдеткіш есіктер қойылады.
Барлық машиналық камералар өртөшіретін және басқа өртке қарсы жабдықтар
14-кесте.
Электромашиналық қызмет камерасы Өрт сөндіргіштер Құм, м³ Күрек шт.
Өрт жер асты 4 0,2 1
Су ағызатын камера 4 0,4 2
Электротасымалд. дело 4 0,4 2
Қайта құратын станция 20 0,2 1
Зарядтау камерасы 20 0,10 5
Атылғыш зат қоймасы 21 20 10
Трансформаторлық камера 2 0,4 2
Жер асты жөндеу шеберханасы 10 - -
Электр таратушы пункт - 10 5
Жанармай материал камерасы 70 20 1
15-кесте.
Жабдықтау құралдарымен материалдар Мөлшер бірлігі Бет/ң қоймасы Жерас.қойм.
Өрт сөндіргіштер саны - 20
Оларға қатысы саны - 60
Өртке киетін қолғап саны 200 -
Өрт бағаналары саны 2 2
Қойна саны 5 2
Күрек саны 5 2
Ара саны 5 4
Балталар саны 5 2
Шелктер саны 5 2
Тасымалдаушылар саны 2 2
Шегелер саны 20 10
Цемент саны 1 -
Құм саны 10 3
Өртке қарсы құбыр өткізгіштің есебі.Жер асты өрт құбыр өткізгіш
Негізгі қылөттер мен брельсберктегі құырлар Q =74*70= 104 м³/сағ.
6*6=36 м³
Ал участка да «К» нүтесінен «0» нүктесіне дейін
Q =104+36=140 м³ су кетеді.
Құбырлардың ішкі диаметірін санау есебі;
d1=0,0188√ Q 1/V;
d1=0,0188√ 104/2=1,30 м.
ГОСТ бойынша 150 мм. қабылдаймыз. Магистральдық қубырдың диаметрі;
d2=0,0188√Q 2/V;
d2=0,0188√104/2=0,135 мм.
ГОСТ-қа сәйкес 150 мм.
Құбырлардағы судың тегеруін рдник, шахта бойынша жалпы
Н=1,05*(l1*А1 Q ²1 + l2*А²1* Q ²1 )+60
Мұндағы; l1 – учаскадағы жүргізілетін магистральдық құбырлардың ұзындығы –90
l2– желдеткіш қылуөтті брегисбергтен панельдік алаңның шетіне дейінгі
1,05- жергілікті кедергілерді ескертетін коэффициент. Нк=60 м, құбырлардың тарамдалар
Q1=140 м³ , Q2=104 м³ , участкалардағы судың жоғарыда
Н=1,05*(340*0,00000266*140²+90*0,0000067*104²)+60=85,032*100=85032 Па.
Есептелініп алынған судың тегеуіріні өте үлкен норма бойынша ,
Шахта бетіндегі өртті сөндіру үшін жүргізілетін құбырларды жобалау.
Су шығынын есептеу.
Үстіңгі алаңдарда өрт сөндіруге үздіксіз үш сағат бойы сөндіруге
Бір өрт сөндіруге сағатына төмендегідей судың көлемі керек.
Q=104-36=68 м³
Олай болса , онда ол қойманың ішіндегі судың көлемі
Q=S*V=25*2=50м³
Құбырлардың ішкі диаметрін есептеу.
Егер судың жылдамдығы 2 м/с болса, онда оқпан жанындағы
d=0,0188*√Q/V=0,0188*√50/2=0,094
Гост бойынша d=100 мм қабылданған құбырлардағы судың тегеуірінің есептеу
Нн=1,05*l*A*Q² * Нн
Нн=1,05*100*0,00000208*50²+60=65 *100=6500 Па
Егер копердің биіктігі 60 м, ал құбырдың диаметрі 100
Нн =1,05*160*0,00000208*25²+60+60=121*100=12100 Па
Мекемелермен өндіріс ауданының құрлысының арасында құбыр өткізгіштің копері 121
4.9. Тау-кен құтқару ісі.
Кеніштегі құрылыс және эксплуатация арнайы инструкциямен арнайы тау-кен құтқарушылық
4.10. Апатты жою жоспары.
Бұл арнайы шахтада апат бола қалған жағдайда оның бастапқы
Оперативтік бөлім
Апатты жоятын адамдар арасында міндет бөліп беру және әрекетке,
Апат туралы жедел құлақтандырылатын адмдардың түлері.
№ 13 Позиция.
Апат түрі Жезқазған кенішінде 220 горизонтта су ағынының кенет
Адамдардың шығу жолы.
Мүмкін болған қазбалардағы су басып қалуларды адамдар жоғарғы кеңістікте
№ 14 Позиция.
Жезқазған кенішіндегі жұмыс істемейтін күндер мен демалыс, мейрам күндері
Адамдардың шығу жолы.
Қазбалардың бітпей қалуы кеззінде адамдар жоғары кеңістікке шығып жауапты
Апатты жою жоспары.
Апатты жою адамдарды құтқару шараларын қолданады Шараларды өткізетін жауапты
ВТС4 жауынгерлерінің қорғану жолдары Апатты жоюға қолданылатын құралдар
Апат сигнализациясы іске қосылады
ВТС4 шақырылады
Өрт сөндірушілер командасы шақырылады
Желдетудің айналу бағытын өзгертуі
Жергілікті желдеткіштердің барлығы сөндіріледі Рудник диспетчері
Рудник диспетчері
Рудник диспетчері
Жауапты басқарушы рудниктің бас инженері
Сигналдық мастер
Рудниктің аулада жұмыс істеп жатқан адамдар самоспасательдерін киіп греховская
Горизонтағы жұмыс істеп жатқан адамдар запас жолдар арқылы вентиляционная
1бөлім 1желдеткіш
оқпнамен шахтаға түсіп жұмыс керлерге қарсы жүреді
2 бөлім
2желдеткіш оқпанмен шахтаға түсіп, жұмыскерлегеқарсы жүреді Рудниктік ауланың есіктерін
5. Экономикалық бөлім
5.1. Рудниктің жұмыс істеу тәртібі.
Жобаланған кеніштің жылдық тәртібі үзіліссіз жылдық тәрібінде бір жылдық
Тж=Тк-Тм
Мұндағы: Тк- күнтізбелік бойынша бір жылдық жұмыс күндер саны,
Тм- бір жылдағы мейрам күндер.
Тж=369-13=356
Кеніштің жылдық тәртібі жұмысшының кезекті демалысының ұзақтығына байланысты анықталады:
Тжұм=(Тж-Тотл)*к (5,2)
Мұндағы: Тотп- жұмысшының кезекті ұзақтығы,
к- жұмыскердің себепті жағдайына байланысты жұмысқа шықпау коэффициенті.
Тжұм=(356-24)*0,96=319
Жұмысшылардың жұмысқа келуі мына формуламен анықталады:
Jав=Qтау/Нау*Ка (5,3)
Мұндағы: Qтау- жұмысшының тәуіліктік жұмыс көлемі,м³.
Нау- бір адам жұмысшының ауысымдылықнормасы.
Ка- норманы асыра орындау коэффициенті.
Бұрғылау бойынша жұмысшылардың жұмысқа келу саны:
Jав=118/15*1,1=7 адам.
Экскавация бойынша жұмысшылардың саны:
Jав=117550/2260*1,1=7 адам.
Қопару жұмыстары бойынша жұмысшылар саны:
Jяв=17500/2260*1,1=7 адам.
Қопару жұмыстары бойынша жұмысшылар саны:
Jав=5*2=10 адам.
Мұндағы: 5 адам-ауысымдағы жұмысшы саны.
Көлікпен қамтамасыздандыру жұмысшылар саны:
Jав=17500/2266*1,1=7 адам.
Үйінді жұмыстары бойынша жұмысшылар саны:
Jав=30121*5/2260*1,1=12 адам.
Рудникте жұмыс істейтін адамдардың тізімдегі саны мына формула туралы
Jт= Jав*Кт
Мұндағы: Кт-тізімділік құрам коэффициенті.
Кт=Тж /Тжол ; Кт=356/319=1,1 адам.
Бұрғылау бойынша жұмысшылардың тізімдік саны:
Jт =7*1,1=8 адам.
Экскавация бойынша жұмысшылардың тізімдік саны:
Jт =10*1,1=8 адам.
Көлікпен қамтамасыздандыру бойынша жұмысшылардың тізімдік саны:
Jт =10*1,1=8 адам.
Қопару бойынша жұмысшылардың тізімдік саны :
Jт =10*1,1=11 адам.
Үйінді жұмыстары бойынша жұмыстардың тізімдік саны:
Jт =12*1,1=13 адам.
Жұмысшылардың жалпы саны:
Jяв =43 адам, Jт =48 адам.
Еңбектік ауысымдық өнімділігі мына формула бойынша анықталады:
Рауыс =Q ауыс /Jяв ; Рауыс =17550/43=408 м.
Еңбектің айлық өнімділігін анықтау:
Рай=Q ай/Jт ; Рай=526500/48=10968,8 м.
Мұндағы: Q ауыс ,Q ай – ауысым және бір
5.2. Рудниктің құрлысына жұмсалатын қаржылар.
5.2.1. Тау-кен жұмыстарына жұмсалатын қаржы:
5,1-кесте.
Өндіру жұмыстарының атауы Өндірудің жалпы көлемі 1м² өндірудегі құн
Күрделі оржол 1765086,5 43200 3055173*10 13,46 659,04*10
Тілме оржол 18600 37800 703080*10 0,29 14,21*10
Тау-кен өндірулері 2812,5 32400 9112,5*10 0,04 1,96*10
Барлығы
615,22*10
5.2.2. Ғимаратармен құрылыстар салуға жұмсалатын күрделі қаражат есебі.
5.2-кесте.
Ғимараттармен құрылыстар атаулары Жұмыс көлемі Көлем бірлігі құны Жалпы
Аморт.
мөлшер % Сумма
тенге
Ғимараттары,м³ 21000 151560 3182760000 4 1273*10
Асхана, м³ 6619 21171,6 140134000 4 5653*10
Кіржұғыш, м³ 6000 46496 1064762800 4 4259*10
Көлік шебер., м³ 6630 47499 104976000 11 11547*10
Котельница, м³ 3000 84990 104976000 12,5 4311*10
Бункерлер, м³ 8000 43328 186624000 13,8 2575*10
Әсколодолер, м³ 4500 43328 104676000 5,3 5563*10
А.жолдары, км 5 58320000 29160000 8,4 24494*10
Т.х.жолдар,км 5 87480000 437400000 4 4749*10
АЗҚ қоймасы 1610 83328 1709942400 14,5 3513*10
ТКП қоймасы 555 78732 380246400 11,5 5025*10
Т.ж.делосы 7330 41556 436696260 3,1 5300*10
Нам.қоймасы 10000 81556 515360000 4 4033*10
Тоқ беру 5000 100148 250740000 3,1 7702*10
Жиынтығы
2751205996
469102*10
Ескерілмеген жұмыстар%
55024119920 20 338240*10
Барлығы
330144719520
202922*10
Таспаға және мәдениет тұрмыстық ғимараттарына кететін қаржы:
Зб=Jовщ*Кс*Цб*Кн* Кк* Коб* Ксб
Мұндағы: Jовщ- рудниктегі жұмысшылар саны.
Кс-сетейнилік коэффициент.
Кн-бір адамға жететін тұрмыстық аудан.
Цб-1 м² тұрмыстық ауданының құны.
Кк-құрлыстағы адамдар саы.
5.2.3. Жабдық және монтаж оларға жұмсалатын күрделі қаржы.
5.3-кесте.
Жабдықтар атаулары Жабдықтар саны Сатып алу бағасы,тг. Жабдықтардың жалпы
Жалпы
% Сумма,тг.
Бұрғылау станогі 14 49000 766000 20 1202000
Эксковаторлар 12 140000 1877800 20 475500
Электровоздар 38 75000 157000 15 18550
Жиынтығ
4195800
536310
Есепке кірмейтін жабдықтар 20 %
7391800
736310
Көліктік шығын 15 %
129790
87262
Монтаж және демонтаж20 %
739160
198155
Жабдықтарды жинақтау 5 %
159790
87252
Артық бөліктер
5 %
75814
418155
Складтың 1 %
73000
12089,3
Барлығы
71950
12063
4841532
36391740
5.2.4. Рудниктегі құрылыс топтар үшін схема бойынша қорытынды есептеу
5.4-кесте.
Жұмсалатын қаржы атаулары Шығындар суммалары
млн тг 1 т жолдың табыс шығыны,тг
Тау-кен жұмыстарына кететін шығын
Ғимарат құрлыс салуға кететін қаржы
Жабдық оларға кететін шығын
Көлік шығыны және байланыс жиынтығы
Құрлыс териториясын дайындау
Инструменттік бейімдеу шығыны
Өндіріс алаңын жабдықтау шығыны
Уақытша ғимааттар мен құрлыстар
Табиғатты қорғау
Сыртқы тормен ауаны жабдықтау
Басқа жұмыстар және шығын жиынтығы
Өндіріс құруда функциялық қаржы
Жалақылық және зерттеулік жұмыстар
Уақытша және мәдени тұмыстық объектегі жиынтығы 33845 млн
3301 млн
1841 млн
59 млн
3904 млн
1953 млн
3904 млн
39521 млн
15619 млн
3904 млн
5857 млн
162050 млн
5505 млн
3315 млн
690,73
167,38
177,20
110,22
1796,97
170,5
170,5
123,2
131,8
178,5
1195,5
11676,5
1134,8
165,7
5.3 Басқарушылармен мамандардың еңбек ақы қорын есептеу.
Рудниктегі басқа шаруалардың және мамандардың еңбек ақысы, сол рудниктегі
5.5-кесте.
Рудник директоры
Басты инженер
Директор орынбасары
Бас инженердің орынбасары
Басты кеніш
Бас маркшейдер
Бас геолог
Бас энергетик
Бас механик
Бас механиктің орынбасары
Өндіріс бөлімшесінің бастығы
Өндіріс бөлімшесінің аға маркшедері
Техн.бөлімшесінің бастығы
Инженер
Тау-кен мастерлері
Нормалаушылар
Участок бастығы
Марк.оқытушы
Аттырушы
Тау-кен мастерлері
Жабд.жолд.маст.
Жиындағы
Аудандық коэффициент 60%
Қосымша еңбек ақы
Барлығы 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
17
2
4
4
1
2
2
40
182000
56700
55500
45000
40300
47000
47000
46200
38500
49500
39000
41200
49500
30500
36500
48500
39500
45600
37500
35900
2184000
678000
669000
340000
483600
650000
650000
650000
645000
455300
735000
475000
480000
7350000
62220000
83300
650000
948000
640000
950300
895000
486360000
49181000
135655200
1279303000,4
Рудниктегі еңбек ақы қоры жалпы мынаған тең:
ОФП-1279303000,4
5.4 Электр энергияға кететін шығын.
5.6-кесте.
Жабдықтар атаулары Пайдалану саны Электродвигатель қуаты кВт Жылдық электр
Жылдық энергия қоры
КВт бас. қуат.
Бұрғылау стан. 11 384 3456 1446874 349600 45106253
Эксковатор 12 520 9880 4136321 588000 124896656
Электровоз 58 2430 93340 3865869 1000 115976080
Есептелмеген жабдықтар
21155,2 8848378
265431340
Барлығы
5309087
159270801
1 кВт қуаттың бекітілген құны –1000 тенге/кВт.
1 кВт/сағ. энергия шығыны құны –3 тенге /к. к/сағ.
Материалдық шығын есебі.
5.7-кесте.
Жабдықтар атауы Норма Жылдық шығын Баға Сумма
Бурғылау станогы 0,15 12300 15850 66384000
Шөміш тістері 0,20 12100 3,87854 733206420
Детонаторлық шпурлар 0,141 43610000 123080 258468000
АЗ:КГ 0,89 8330000
3318331000
Бұрғ.жез.
0,017 833000 488,82 739870000
Инд. Дық.
Мон.к.ч. 0,007 441000 250500 1104705000
5.6 Пайдалы қазындылардың (кен байлықтың) өзіндік құнын есептеу.
Жоғарыда келтірілген экономикалық есептердің негізіне сүйене отырып пайдалы қазындының
Пайдалы қазындының өзіндік құнын есептеу.
5.8-кесте.
Экономикалық элементтермен шығындардың статьялары. (топтары) Жалпы шығындар
млн.тенге Пайдалы қазбалардың 1тоннаға тиісті шығындар.млн.тенге
Қызметкерлер және жұмысшылар еңбегіне ақы төлеу қоры.
Әлеуметтік салық
Материалдар
Энергия шығыны
Амортизация (өтелім маркасы)
Тау-кен дайындау жұмыстарының құнын өтеу (ашу және дайындау)
Көмеші цехтардың қызмеі
Негізгі қорларды жөндеу және күту (6 жолдан 15 пайыз)
Геологиялық барлауға жобалауға және зерттеуге жұмсалған шығындар 20%
Табиғатты қорғау. Экология және рекультивацияға арналған шығындар.
Басқада шығындар
Өндірістің өзіндік құны
255 млн
1592 млн
2029 млн
468 млн
2025 млн
468 млн
951 млн
304 млн
1147 млн
6884 млн
1376 млн
1,4*107
2,5 млн
5,1 млн
8 млн
8,1 млн
40 млн
9 млн
19 млн
16 млн
12 млн
22 млн
13,7 млн
5.7 Жобаланған рудниктің технико-экономикалық көрсеткіштері.
5.9-кесте.
Көрсеткіштер атаулары Көрсеткіш мәндері
2.ң. жылдық өнімділігі, т
Жылдық арту көлемі, м³
Тау-кен масса: жылдық арту көлемі
Орташа арту коэффициенті, м³/т
Шахтаның қызмет ету мерзімі,ж
Жылдық жұмыстар күні
Шахтаның тәуліктік өнімділігі
Жұмысшылар тізімдік саны
Жұм.аусымдағы жұмыс өнімі т/ом
Қаржы бөлу аусымы
Меншікті күрделі шығын
Тауар өнімі құны млн.тенге
ФЗП
Материалдық және энергетикалық шығын
Амортизациялық шығару
1 м п.ң.өзіндік құны
Болатын пайда,тенге
ЖҰмыс өнімінің ортамдылығы
Жұмысшының орташа еңбек ақысы, тенге 49*10
33178609
50360327
1,9
37
356
167640
1480
408
50902,728
167,55
2057
17479782,53
6105825337,2
2465493749,73
1419,84
18939377219
48,9
45000
6. Геодезия бөлімі
6.1 Геодезиялық жұмыстар.
Жұмыстың мазмұны мен мақсаты.
Жер астында, яғни шахтада маркшейдерлік жұмыстарды жүргізу үшін жер
Олар триангуляциялық, полигонометриялық, нивелирлік тормен қамтамасыздандырылған.
Триангуляция торларын жобалауда мыналарды білу керек:
1. Ауданның геодезиялық анализін.
2. Пландағы жобаланған тордың схемасын құрастыу.
3. Триангуляция тор элементтерінің дәл есебін.
4. Жұмыстың жалпы көлемін қалпына келтіру.
Полигонометриялық торды жобалауда:
Жүрістерді жүргізудің нәтижелі нұсқасын.
Бақылау өнеркәсібін.
Орталық торды бекітуді.
Қорытындыларды өңдеуді қамтамасыз ету керек.
Жобаланған жүрістер келесі жағдайларда:
Жүріс сызықтары жолменен көшенің бойында орналасады.
Жүрістерді жоғары разрядты нүктелерге байланыстыру керек.
Полигонометриялық жүрістер тең қабырғалы болу керек.
Бұрынғы геодезиялық және топографиялық жұмысар туралы мағлумат.
Жезқазған кенішінің териториялық аймағында 2-3 класстық триангуляцисында тор жүргізіледі.
6.2 Триангуляция.
Жұмыс ауданында 1 разрядты тор жоболанған (жұмыс). Ол тордың
Сыртқы белгілер металл пирамидалар сияқты 5,5 м биіктіктегі бұрышты
1-разрядты мемлекеттік триангуляциялық тор туралы жалпы сипаттама:
Қабырғалар ұзындығы 2-5 км.
Бұрыш өлшеуде кететін қателік ±12,"0
Үшбұрыштарда жіберілетін үйлеспеушілік –8, "0
Базистік беттерде жіберілетін орташа квадраттық қателік 1: 20000
Ең әлсіз беттегі жіберілетін орташа квадраттық қателік 1: 70000
Бұрыштық минимальдік мәні 30°
Бұрыштық ең үлкен мәні 120°
Триангуляция дәлдігін алдын-ала есептеу.
Жоспарланған тордың элементтерініңдәлдік мінездемесі бастапқы дирекциондық бұрыштарының орташа квадраттық
Дирекциондық бұрыштың қатесі мына формуламен есептелінеді
m²(n=m²(mx-2/3*m(²n,
мұндағы: m²(mx – бастапқы бағыттығы дирекциондық бұрыштың қатесі (mxм