Мазмұны
Кіріспе. 2
I. Негізгі бөлім. 4
1.1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданның туризм орталықтары.
1.2. Шығыс Қазақстан экономикалық аудан туризмі. 11
1.3. Батыс Қазақстан экономикалық ауданның туризм мүмкіндіктері. 14
1.4. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданның туризм
1.5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданның туризм орындары. 34
Қорытынды. 50
Пайдаланылған әдебеттер. 51
Кіріспе.
Жұмыстың өзектілігі: еліміздің тартымды туристік беделін және туристік бағыт
Жұмыстың мақсаты: елдегі туристік кластер мен инфрақұрылымды дамыту, туристік
Жұмыстың міндеті: елде халықаралық туризмді одан әрі дамытуды ынталандыру,
Туризм (франц. tourіsme, tour – серуендеу, жол жүру) –
Соңғы жылдары туризм саласы қарқынды дамып келеді. Елімізге жыл
1992 жылдан бастап ҚР «Туризм туралы» заң күшіне енгені
2006 жылы Туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
Бағдарлама аясында 2011 жылы ішкі туристер ағыны 4,5 миллионға,
Туристік индустрия қызметтерінің сапасын арттыру және оның инфрақұрылымын дамыту
I. Негізгі бөлім.
Елімізде туризмнің даму орындарын республикаішілік бес экономикалық аудан бойынша
Қазіргі жаһандануға жол ашқан ХХI ғасырда пайда әкелетін саланың
Қазақстан туризмі дегенде,өңірлік туризм бар. Оның ішінде Қарағанды аймақтық
Туризмнің жеке түрлерінің дамуына Ақтоғай, Ұлытау, Шет аудандары қолайлы.
Ұлытау өңірі бірегей әлеуетке ие. Табиғи-туристік ресурстары тарихи-танымдық, ғылыми-археологиялық,
Өзге елдің саяхатшыларын былай қойғанда, өз еліміздің жиһангерлері жыл
1.1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданның туризм орталықтары.
Орталық экономикалық ауданға жалғыз Қарағанды облысы кіреді. Қарағанды облысы
Қарағанды облысы 1932 жылы 10 наурызда құрылған. Алғашқыда облыс
Теміржол қатынастары ТМД елдерімен, Германиямен, Қытаймен байланыстыруы туризмнің дамуына
Облыс климаты - тым континенттік: жазы ыстық және қуаң,
Мәдени демалысты, экскурсияны ұйымдастыру қызметі облыстың 70-тен астам туристік
Сарыарқа алыс және жақын шетелдердің туристеріне нағыз қазақстандық қонақжайлылық
Балқаш көлі және қаласы. Балқаш көлін қазақстандықтар Көктеңіз деп
Ұлытау – қазақ халқының тарихи орталығы. Далалық өркениет көне
Аудан жерінің 7,6 мың гектарын орман алқаптары алып жатыр.
Ұлытау ауданы Шығыс пен Еуразия халықтарының тарихымен, мәдениетімен және
Қарағанды облысының туризм орындары.
Беғазы қорымы. Қола дәуіріндегі Беғазы қорымының қазба жұмыстары арқылы
Шайтанкөл көлі Қарқаралы қаласының оңтүстік батысында бес км жерде,
Бектау ата тау желісі. Балқаш аймағында орналасқан табиғи ескерткіштердің
Шунақ метеорит кратері. Мойынты теміржол бекетінен батысқа қарай 40
Теректі-Әулиенің жартас суреттері. Қола дәуіріне (біздің заманымызға дейін екінші
Алаша ханның кесенесі. Алаша хан – бұл тарихи болғанмен
Занғыртас петроглифтері. Занғыртас – Ұлытау кентінен оңтүстік-шығысқа қарай 20
Ұлытау. Ұлытау тау тізбегі-көптеген шақырымнан көрінеді, ол солтүстіктен оңтүстікке
Қарқаралы- табиғаты әсем қасиетті жер, оның сұлулығын «Қазақстанның Швейцариясы»
1.2. Шығыс Қазақстан экономикалық аудан туризмі.
Шығыс экономикалық ауданға Шығыс Қазақстан облысы жатады. Шығыс Қазақстан
Шығыс Қазақстан облысы: алаңы— 283,3 мың шаршы шақырым.
Облыстың тарихымен , табиғатымен танысамын деуші туристер жаяу және
Туризмді дамытуда Қазақстанның келешегі мол және тартымды өлкесінің бірі
Бүгінгі күнде облысымыздың аумағында туроператорлық және турагенттік қызметтерді жүзеге
Облыс аумағында Біріккен Ұлттар Ұйымы мен Ғалами Экологиялық Қорын
Облыс шегінде бірнеше рекреациялық аймақтар анықталған: Бухтарма жағалауы, Сібі
Тартымды табиғаты, ескерткіштердің жоғары сапада сақталуы, геосаяси жағдайларының үлкен
-экологиялық туризм,
-жағажайлық туризм,
-тау шаңғысы туризм;
- емдік - шипалы туризм;
-мәдениет-танырлық туризм.
Осы өлкенің керемет табиғи ландшафты, көптеген көлдері, өзендері, балық
Шығыс Қазақстан облысының туризм орындары.
Кейін-Керіс - сала батпақты учаскесі - бұл түрлі-түсті балшықтар
Мұзтау тауы - Алтайдың қарлы диадемасы, облыстың табиғи көрнекті
Шығыс Қазақстан облысында Республиканың ең тамаша бұрыштарының бірі –
Мұзтауға жақын оңтүстік батысында Язов табиғи өзені орналасқан. Көлемі
1.3. Батыс Қазақстан экономикалық ауданның туризм мүмкіндіктері.
Батыс экономикалық ауданға төрт облыс кіреді: Батыс Қазақстан облысы,
Батыс Қазақстан облысы 1932 жылы 10 наурызда құрылды (1962
Батыс Қазақстан облысының туризм орындары.
Шақпақ-Атаның жер астындағы мешіті. Форт-Шевченкодан солтүстік-шығысына қарай 20-дан астам
Ақмыш шатқалы мен Шерқала жар. Ақтау қаласынан 170
"Шалқар көлі - дала теңізі". Шалқар көлін орал өңірінің
Ақтөбе облысы – шығысы мен оңтүстік-шығысында Қостанай,
Үлкен аймаққа орналасқан облыстың табиғаты далаға тән көркемдігімен ерекшеленеді.
Ақтөбе облысының көрнекті орындары.
Ырғыз-Торғай қорыққоры – 2007 жылы ертедегі Торғай тапсырыс беруші
Ақтолағай үстірті – Атырау және Ақтөбе облыстарының шекарасында орналасқан
Маңғыстау облысы. Бұрын түбек аумағы республикалық археологиялық картада ақ
Табыт үстіндегі тас ғимараттар осы күнге дейін сақталған. Отыздан
Маңғыстау облысының туризм орындары.
Жер астындағы Бекет-ата мешіті – Жаратқан ием, жер дүниені
Тау кесесі Шерқала. Маңғыстау өлкесін шын мәнінде білгісі келген
Саура көлі – үш жағынан жарты тостаған тәрізді биіктігі
Шар алқаптары. Көп шақырымға созылған тегістіктен кейін, күтпеген жерден
Атырау облысы туризмді дамытуға және демалуға қолайлы. Табиғи қорлары
Атырау облысы Қазақстан Республикасының батыс бөлігін ала Каспий теңізінің
Облыстың алаңының көлемі-118,6 мың шаршы шақырым. Солтүстігінен оңтүстігіне дейінгі
Аймақтық тарихы бай. Облыста діни сәулет ескерткіштері, оның ішінде
Аймаққа келуші туристтер ежелгі Прикаспий өңірінің ерекше қайталанбас ландшафттары,
Атырау облысының туризмі орындары.
Ақкерегешін - борлы таулары. Жабайы табиғатпен, жұмбақты үңгірлер әлемімен,
Ақмешіт – Бекет. 19 ғасырдың бас кезінде Жем бойында
1.4. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданның туризм
Содтүстік экономикалық ауданға төрт облыс жатады: Солтүстік Қазақстан облысы,
Солтүстік Қазақстан облысы – Қазақстанның солтүстігінде орналасып, (Сары-Арқа) Қазақтың
Облыстың әкімшілік орталығы - Петропавл қаласы, ол (Ертіс өзенінің
Солтүстік Қазақстан облысдағы туризм түрлерi.
Экологиялық туризм.
Облыс аумағында ерекше қорғалатын 16 табиғат объектiсi, 3 000-нан
Айыртау ауданында (Айыртау с., Имантау с.) жергiлiктi туристiк қоғамдастықтар
Танымдық туризм
Ботай, Бектеңiз, Ақ-Ирий археологиялық ескерткiштерi, Қарасай мен Ағынтай батырлардың
Спорттық туризм және демалыстың белсендi түрлерi.
Облыста спорттық туризм Спорттық туризм федерациясымен, «ҚР Альпинизм және
Емдеу-сауықтыру туризмi
СҚО аумағында тұщы және техникалық сулар табылған орындар зерттелген,
Пресное көлi Петухов 60 шақырым және Преснов станциясынан
Iскер туризм
Облыстың географиялық орналасуына байланысты Ресей Федерациясымен сауда-экономикалық әрiптестiк жақсы
Туристік бағыттар картасы.
Туристiк бағыттар.
«Имантау шоқылары» бағыты.
Саяхат түрi: жаяу; ұзақтығы: 1 күн; бағыттың ұзындығы: 7
«Буян шатқалы» бағыты. Саяхат түрi: жаяу; ұзақтығы: 1 күн;
«Казачий аралы» бағыты. Саяхат түрi: су (катер); ұзақтығы: 3
Топ саны: 10 адамға дейiн. Бағыттың сипаттамасы: «Имантау» демалыс
Облыс аймағында, сонымен қатар тағы да бірнеше туристік бағыттар
Ақмола облысы. Аумағы - 146.2 мың шаршы метр немесе
Облыс туристік бизнесті дамыту үшін қолайлы аумақта орналасқан. Облыстың
Туристік ойын-сауық орталығы - әлеуметтік жоба: ойын мекемелерін көшіру
Ақмола облысының туристік мүмкіндіктері.
Облыс туристік бизнесті дамытуға аса қолайлы аумақты алып жатыр.
Щучье-Бурабай курорттық аймағы – бұл керемет табиғи-климаттық жағдайлары, бай
Сондай-ақ қолайлы инвестициялық климат жасау және отандық және шетел
Жалпы, облыс өңірдің экономикасынының дамуына инвестицияны, оның ішінде халықаралық
Ақмола облысының туризм орындары.
Қорғалжын қорығының визит-орталығы. Қорғалжын табиғи қорығы ретінде мемлекет қорғауындағы
Ерейментау таулары. Астана қаласынан 150 шақырымдай жерде орналасқан Ерейментау
Кіші Теңгіз көлі. Қорғалжын қорығының аймағы орнитологтар мен бёдвотчерлер
Мемлекеттік Ұлттық табиғи "Көкшетау" Саябағы. «Көкшетау» ұлттық табиғи саябағы
Имантау тасаралы. Имантау көлінің аралы – республикалық маңызы бар
Сандықтау табиғи оазисі. Сандықтаудың гранитті шоқылары биік шыңдарымен ерекшеленбейді:
Қостанай облысының туризм орындары.
Науырзым мемлекеттік табиғи қорығы Қазақстанның ертеден келе жатқан қорықтарының
Таңғаларлық Бестамақ. Бестамақ – Қостанайдағы археологтардың бірегей ашылымы. Оның
Қостанай облыстың геоглифтары. Жуырда Қостанайдағы өлкетанушы Дмитрий Дей торғай
Қарағайлы орман. Қостанайдан 45 километр жерде Арақарағай орман шаруашылығының
Павлодар облысы – электр және жылу өндірісіне, сазды топыраққа,
Туристік бағыттар.
Жасыбай демалыс орны - Кемпіртас жартасы, 10 ш -
Жасыбай демалыс орны - Қоңырәулие үңгірі, 12 ш -
Жасыбай демалыс орны - ботаникалық соқпақ жол, 7 ш
Жасыбай демалыс орны - Жасыбай батырдың моласы, 6 ш
Жасыбай демалыс орны - Көгершін Жартасы, 10 ш -
Жасыбай демалыс орны - «Жазушы жартасы», 3 ш -
Жасыбай демалыс орны - Саймантас жартасы - Қоңырәулие қасиетті
Павлодар облысының туризм орындары.
Жасыбай көлі. Баянауыл тауларындағы көлдер арасында көлемі жағынан екінші
Шөлейтті даланың ортасындағы көркем орын. Баянауыл – бұл шөлейтті
Мемлекеттік табиғи қорық – Қызылтау. Мемлекеттік табиғи қорық -
Шарбақты ауданындағы Маралды көлінің жер асты байлықтары. Маралды тұзды
1.5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданның туризм орындары.
Оңтүстік экономикалық ауданға төрт облыс кіреді: Алматы облысы, Жамбыл
Алматы туристік инфрақұрылым
Облыстағы туризмнің даму шарттары Қазақстанның басқа өңірлерінен ерекшелінеді, себебі
Жалпы облыс аумағында 2011 жылғы мониторинг қорытындысы бойынша 470
Туристердің көпшілі емдік-шипажай объектілеріне баруды бағыттаған.. Бүгінгі таңда, көптеген
Капшағай су қоймасындағы туризм инфрақұрылымының нысаналары ең қарқынды дамуда.
Әлемдік рынокта туристік қызмет көрсету саласында жайлы табиғи-климаттық және
Рекреацияның емдік емес түрлерін және туризмді дамыту үшін қаражат
Алматы облысының туризм орындары.
Алакөл көлі. Алакөл-Сасықкөл көлдері жүйесінің аумағы ежелден саяхатшылар жері
Балқаш көлі. Көлемі жағынан үшінші орында, көлемі 18,2 мың
Үлкен Алматы көлі. Аса бір көз тартарлық, қолжетімді және
Қайынды көлі. Қайыңды дегеніміз Күнгей-Алатау шатқалдарының біріндегі көл. Теңіз
Есік көлі Алматының шығысына қарай, 70 км. жерде
Көлсай көлі. Көлсай көлін Солтүстік Тянь-Шань тауының маржаны деп
Қолдан жасалған көл - Қапшағай су қоймасы жаз кезінде
Есік қорғандары. Алтын жауынгер Қазақстандағы Сақ мәдениетінің ең жарқын
Түрген шатқалы – өзінің көптеген субальпі және альпі
Шарын каньоны – Паркі Еңбекшіқазақ, Райымбек және Ұйғыр аудандары
Тамғалы Тас. «Тамғалы-Тас» жазулары ҚР Үкіметінің 2003 жылғы 14
Хан Тәңірі шыңы. «Хан-Тәңірі» шыңы Қазақстан Республикасының Қырғызстанмен
Талғар шыңы. Алматы қаласынан көрініп тұратын, Іле Алатауындағы биіктігі
Айғай құм. Айғай құм дегеніміз Мемлекеттік ландшафттық табиғат паркі
Тамшыбұлақ. Қапал ауылына жақын дерде Жоңғар Алатау жотасының сілемдерінде
Алмаарасан шатқалы алматылықтардың көкке шығып, демалатын жері. Қаладан небәрі
Жамбыл облысы Қазақстан Республикасының онтүстігіне орналасқан. 1939 жылы құрылған.
Жамбыл облысындағы туристік бағыттағы тартымды жерлері.
Тартымды климаты, таза ауа, аса бай табиғи ландшафты және
Облыс өзінің ерекше, сан түрлі табиғи жануарлар мен өсімдік
Жамбыл облысының бәсекелестік артықшылығы ерекше, мәдениеті (тарихи туризм), көрікті
Аймақта батпақпен және минералды сулармен емдейтін тамаша емдік қасиеттері
Біздің аймағымыздағы маршруттар мен әсем жерлерге туристік саяхат жасауға
Облыстың ежелгі Жібек жолында: Сайрам - Тараз - Ақшолақ
Жамбыл облысының туризм орындары.
Қарахан (Әулие –Ата) кесенесі, XI ғасыр. Тараз қаласының орталық
Бабаджа қатын кесенесі - XI-XII ғасырлар. Айша бибі кесенесінің
Тектұрмас сәулеттік кешені X-XIV ғасырлар. Талас өзенінің жағасына, Тараз
Көксай шатқалы. Көксай шатқалың етегі мен Жуалы таулы аймағымен
Берікқара шатқалы. Берікқара шатқалы мемлекеттік кешенді табиғат заказнигі.
Мойынқұм құмдары. Жаяу және атпен жүретін 2,5 күндік бағыт,
"Ақыртас" сарай кешені -ХІІІ-ІХ-ғасыр. Жамбыл облысындағы ғана емес, Қазақстандағы
Айша бибі мазары. Айша бибі (ХІ - ХІІ ғғ.)
Қали-Жүніс Шығыс моншасы. Ғимаратты XIX ғасырдың аяғында қазіргі Тараз
Әбдіқадір мешіті. Тараз қаласы Абай көшесінде, 5 құрылысы бар.
Андасай мемлекеттік табиғат заказнигі . 1966 жылы құрылған. 1
«Қарақоңыз шатқалы» мемлекеттік ботаникалық табиғат заказнигі. «Қарақоңыз шатқалы» мемлекеттік
«Шалсу-Талдысу» шатқалы ауданы, Қырғыз Алатауы. Ауданы шамамен 60 мың
Қызылорда облысы кенет - континенттiк ауа райы аймағында
Қызылорда облысының туризм орындары.
Қорқыт Ата. Қорқыт Ата 8-11 ғасырлар арасында өмір сүрген,
"Барсакелмес" мемлекеттiк қорығы. Барсакелмес қорығында өте сирек кездесетін флора
Айтбай мешіті. Айтбай мешіті Қызылорда қаласында орналасқан сәулет өнері
"Байқоңыр" ғарыш айлағы. Байқоңыр – құнарлы жер деген мағынаны
Арал теңізі. Орталық Азиямен дәл келетiн Арал теңiзiнiң хауызы,
«Қамбаш» көлі. Арал ауданында көл жүйесі бар, оның ішіндегі
Оңтүстік Қазақстан облысы республиканың ең ірі аймақтарының бірі болып
Шымкент Ұлы Жібек жолының бір бөлігіндегі керуен жолдарының қиылысында
Қонақтардың қызметіне қазіргі заманға сай отелдер, әуежай, темір жол
Қазақстан – ежелгі цивилизацияның жері. Ежелгі дәуірден бастап
Оңтүстік Қазақстан облысының қалаларының ішінде Түркістан қаласы ерекше орын
Оңтүстік Қазақстан облысының туризм орындары.
Отырар қаласы. Отырар шұраты – Қазақстан Республикасы археологиясының жауһары.
Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, XIV ғасыр. Оңтүстік-Қазақстан облысы: Қожа
Аксу-Жабағлы қорығы. Ақсу Жабағлы Қазақстанның ең көне қорығы, сонымен
Арыстан баб кесенесі. Бұл кесене XII ғасырда өмір сүрген
Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі Батыс Тянь-Шань тау жүйесінің
Біркөлік. Шатқал бойынан, тасты жырақтардан, тау бұлақтарының жанды күшін
Қызылкөл өзені орнитологиялық территориялардың BirdLife International қатарына кіреді және
Аксу өзенінің каньoны. 1926 жылы Батыс Тянь-Шань тауының бөктерінде
Сырдария өзені мен Шардара суқоймасы. Орта Азядағы ең ірі
Домалақ ана кесенесі Оңтүстік Қазақстан облысының оңтүстігі Қаратау бөктерінде
Сауран бекінісінің үйіндісі. Көптеген жылдар бойында Сауран - көнелікті
Сырдарияның төменгі бөлігіндегі тоғайлы ормандар. Тоғайлы ормандар (тоғайлар) –
Қорытынды.
Еліміздің әсем де әдемі жерлерінде коптеген туристік орындыры орналасқан.
Мемлекет жыл сайын осы туризм орындарын дамытудың түрлі жоспарын
Пайдаланылған әдебеттер.
С.Р.Ердавлетов. География туризма: история, теория, практика. Алматы,2000.
М.Б.Алрисаков. Введение в туризм. 1999.
В.И.Азар. Экономика и организация туризма. Москва, 1972.
В.И.Азар, С.Ю.Туманов. Экономика туристского рынка. Москва,1998.
В.Г.Гуляев. Туристские перевозки. Москва, 1998.
http://visitkazakhstan.kz/kk/guide/information/
↑ "Қазақ энциклопедиясы,"5 том.
http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_tourism_travel/16794453 .
www.ukq.Kz/travel.
http://www.egemen.kz/ .
http://www.turkystan.kz/ .
http://zan.zanmedia.kz .
nurlyzhanar.kazjur.kz/.
І
7