Қазақстан Республикасында басқару органдарының жүйесі

Скачать




Жоспар:
Кіріспе
Қазақстан Республикасында басқару органдарының жүйесі
Қазақстан Республикасында басқару органдарын ұйымдастыру
Мемлекеттік басқару органдарының құзыретін ұйымдастыру
Мемлекеттік комитеттер мен министрліктердің қызметін ұйымдастыру
Мемлекеттік басқарудағы өкілді органдар және сот билігі
Парламент – заң шығарушы өкілді орган
Үкімет – атқарушы биліктің жоғары органы
Сот билігі:Жоғарғы сот және жергілікті соттар
Жергілікті басқару органдарының құзыреті және қызметін ұйымдастыру
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқаруды жетілдіру жолдары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы Конституциясының 3 – бабының талаптарына сәйкес,
Еліміз егемендік алып, тәуелсіздікке қол жеткен тарихи кезең
Оның ішінде атқарушы билік жетекші, бірінші билік ретінде
Курстық жұмыстың тақырыбының өзектілігі: Демократиялық мемлекеттердің саяси өмірінде,
Қазақстандағы басқару органдарының қалыптасып, дамуының феноменін теориялық зерделеу,
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері: Курстық жұмыстың мақсаты
Курстық жұмыстың міндеттері:
атқарушы биліктің ең жоғары органы ҚР. Үкіметінің құрылым
ҚР Үкіметінің өкілеттіктерімен танысу;
Жергілікті мемлекеттік басқару, атқарушы биліктің орталық органдары туралы
әкімдер және әкімшіліктерді құру, олардың құзыретімен танысу;
- Қазақстан парламентаризмінің, демократиялық интситут ретіндегі құқықтық-саяси мәртебесін
Еліміз парламентаризмі қызметінің негізгі принциптерінің мәнін, табиғатын, қызмет
Парламенттің заң шығарушылық қызметінің елдегі саяси, әлеуметтік-экономикалық реформалардың
Зерттеу объектісі: Курстық жұмыстың зерттеу объектісі болып Қазақстандағы
Зерттеудің пәні: Қазақстан Республикасы Конституциясы және заңнамалары аясындағы
ҚР Конституциясында Республиканың атқарушы билігін Үкіметтің жүзеге асыратындығы,
1. Қазақстан Республикасында мемлекеттік басқару органдарының жүйесі
1.1.Қазақстан Республикасында жоғары басқару органдарын ұйымдастыру
Қазақстан Республикасының жоғары басқару органдарына Қазақстан Республикасының Президенті
Қазақстан Республикасының Президенті мемлекеттің басшысы, сонымен қатар мемлекеттің
Президенттің басты міндеті – ел ішінде және халықаралық
Президент өкілеттіктерінің келесі топтамасын оған Қазақстан Республикасының Конституциясында
Заң шығару.
Заң күші бар Жарлықтар шығару
Сонымен қоса Президент Конституция мен заңдар негізінде және
Қазақстан Республикасы Президентінің кандидаттығына мынадай қатаң талаптар қойылады:
Үкімет Қазақстан Республикасының атқарушы билігін жүзеге асыратын, атқауршы
Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік басқарудың мәселелерін шешеді. Республиканың
1.2. Мемлекеттік басқару органдарының құзыретін ұйымдастыру
Мемлекеттік бақсару органдарына биліктік өкілеттіктер заңды түрде берілген
Қызметі жөнінен аумақтық масштабы бойынша мемлекеттік басқару
2 Құзірет сипаты бойынша мемлекеттік басқару органдары (Республика
3. Мемлекеттік басқару органдары мемлекеттік өкімет арқылы құрылады.
1.3. Мемлекеттік комитеттер мен министрліктердің қызметін ұйымдастыру
Атқарушы биліктің орталық органдарын олардың қызметінің сипатына қарай
Қазіргі кезде төмендегі салалар бойынша республиканың орталық атқарушы
а) экономика салалары бойынша : Экономика, Мемлекеттік кіріс;
ә) әлеуметтік – мәдениет салалары бойынша : Мәдениет,
б) Әкімшілік-саяси қызмет бойынша: Сыртқы істер,Қорғаныс, Ішкі
Сонымен, Қазақстан Республикасында ұйымдық-құқықтық нысандарында қалыптасып қызмет атқарып
Қазақстан Республикасы министрліктері;
Қазақстан Республикасының агенттіктері;
Қазақстан Республикасы минисрліктерінің құрылымдық бөлімшелері
болып табылатын комитеттер (ведомстволар) департаменттер және басқармалар.
Орталық органдардың, әдетте, тәжірибеде тұрақталған үш буынды құрылымдары
Қазақстан Республикасы министрлігі мемлекеттік басқарудың тиісті саласына басшылық
Министрлікте министрдің орынбасарларының, сондай-ақ министрліктің басқа басшы қызметкерлерінің
Заң бойынша барлық министрліктер өзара тең болып табылады
Қазақстан Республикасы агенттігі Үкімет құрамына енбейтін орталық
Агенттік тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдарда
Агенттік төрағасының жанынан консультациялық-кеңесші орган – алқа құрылады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті, стратегиялық жоспарлау және
2. Мемлекеттік басқарудағы өкілді органдары және сот билігі
2.1. Парламент – заң шығарушы өкілді орган
Парламент – заң шығару функциясын жүзеге асыратын Республиканың
Заң Парламенттің тұтас құзыреті, Сенаттың ерекше құзыретін және
Қазақстан Республикасы Парламенті өз жұмысын сессиялық тәртіппен жүзеге
Палаталардың бірлескен отырысы әр палатадан депутаттардың жалпы санының
Парламент Палаталарының бірлескен отырыстарында қаралатын мәселелер ҚР Конституциясында
Палаталардың бірлескен отырысында мынадай мәселелер қаралады:
Конституцияға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың жобасы.
Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізуді тек Президент қана
Парламент конституциялық заңдар қабылдайды, оған өзгерістер мен
толықтырулар енгізеді. Конституциялық заңның жобасы, сондай-ақ оған
Парламент Палататаларының бірлескен отырысында республикалық бюджет,
Үкіметтің және республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп
Конституцияға сәйкес Палаталардың бірлескен отырысында Үкіметтің
бағдарламасы қаралады.
Қос Палатаның бірлескен отырысында Премьер-Министр мен Ұлттық Банктің
Төрағасын тағайындауға келісім беру рәсімі Парламент Регламентімен қарастырылады
Коснтитуцияға сәйкес Палаталардың бірлескен отырысында Үкіметтің
бағдарламасы қаралады. Премьер - Министр өзін Президент тағайындағаннан
Қазақстан Республикасының Конституциясы Парламенттің республикалық
референдум тағайындау туралы бастама көтеру құқығын қарастырған. Бастама
Парламенттің қос Палатасының бірлескен отырысында реуспубликаның
Конституциялық Кеңесінің конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жыл сайынғы
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің құзыреті құрама екі бөліктен
Парламент Мәжілісінің ерекше қарауына Конституция мынадай мәселелерді жатқызады.
Заң жобаларын қарауға қабылдау және қарау. Конституцияның осы
мен Конституцияның Парламент Палаталардың бөлек отырысында мәселелерді әуелі
Республика Парламенті қабылдаған заңға Президенттің наразылығы бойынша
ұсыныстар әзірлеу Мәжілістің ерекше қарауына жатады. Мәжіліс
Президенттің ұсынысы бойынша республиканың Орталық сайлау
комиссиясының Төрағасы, оның орынбасарларын, хатшысы мен мүшелерін қызметке
Республика Президентінің кезекті сайлауын хабарлау және оның кезектен
сайлауын белгілеу Мәжілістің ерекше қарауына жатады.
Екі депутатты Әділет біліктілік алқасының құрамына екі жылға
Мәжілістің ерекше қаруына жатады.
Парламенттің заң шығару ісінің парламентаризм процесін нығайтудағы орны
Заң шығару процесі – үнемі толысу үстіндегі, динамикалық
Заң шығарушының кемелділігі, заң шығару процесін, ондағы өнер
Әр заң – қоғамдық құбылыс. Ол адам мен
Мәжілістің заң жобасын қарау жөнінде ерекше құқығы болғанмен,
Сенат заң жобасын тұтастай немесе жекеклеген қағидаларын қабылдамай
Парламенттің жеке жүзеге асыратын өкілеттіктері бар. Бұл өкілеттіктерді
2.2. Үкімет – атқарушы биліктің жоғары органы
Қазақстан Республикасының Үкімет атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы
Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік биліктің жеке тармағы болып
Үкімет атқарушы биліктің бірыңғай жүйеісне кіретін министрліктердің, мемлекеттік
Үкімет атқарушы биліктің жоғары органы ретінде Қазақстан Республикасы
Үкімет өз құзыретінің шегінде нормативтік және өзге де
Үкімет өз міндетін Республика Үкіметінің жаңа құрамы бекігенше
Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі бір айдың ішінде Үкімет қызметінің
Атқарушы биліктің ең жоғары органы ретінде Үкіметке Қазақстан
Экономика саласында Үкімет мемлекеттің экономикалық саясатының негізгі бағыттарын,
Әлеуметтік салада Үкімет мемлекеттік саясаттың, мемлекеттік бағдарламаның негізгі
Әкімшілік-саяси басқару саласында Үкімет консультативті - кеңесші органдарды
Заңдылық пен құқық тәртібін нығайту саласында Үкімет құқықтық
Сыртқы саясат саласында Үкімет келіссөз жүргізіп, үкіметаралық келісімдерге
Үкіметке Премьер – Министр басшылық етеді, оның өкілеттігі
Үкіметтің жұмысын ұйымдастырады және өзінің орынбасарлары мен Үкімет
Президентпен, Парламентпен, Конституциялық Кеңеспен, Жоғары Сотпен, Бас Прокуратурамен
Халықаралық қатынастарда Үкімет атынан сөйлейді немесе мұны Үкіметтің
Республика Президентіне: Үкіметтің құрылым мен құрамы туралы; Үкіметтің
Президентке республиканың мемлекеттік бюджетімен қаржыландырылатын барлық органдардың қызметкерлерін
Президентке Үкімет қызметінің негізгі бағыттары және оның барлық
Сот билігі: Жоғарғы сот және жергілікті соттар
Сот билігі – мемлекеттік билік тармақтарының бірі. Заң
Іс қарап , шешім шығарарда сот заң мен
Сот билігінің маңызды, тіпті басты функциясы әділ сотты
Барлық соттар тек республикалық бюджеттен қаржыландырылады. Бұл бір
Қазақстан республикасының Жоғарғы Соты жалпы құзырлы соттардың қарауына
Жоғарғы сот сот практикасын зерделейді және оны жалпыландыру
Жоғарғы сот Төрағадан, алқа төрағаларынан және судьялардан тұрады.
Аудандық және оларға теңестірілген соттар жергілікті соттарға жатады.
Облыстық соттар да сондай-ақ жергілікті соттарға жатады. Облыстық
Жергілікті басқару органдарының
құзыреті және қызметін ұйымдастыру
Жергілікті атқарушы органдарға әкімдер және олардың аппараттары
Жергілікті атқарушы органдардың және әкімнің қызметін қамтамасыз ету
Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз – жергілікті өкілдікті және
Ал, жергілікті атқарушы орган деген ұғымға келетін болсақ-
Жергілікті мемлекеттік басқару институтының негізгі буыны атқарушы органдар
Аудандық (қалалық), облыстық (республикалық маңызы бар қалалардың, Астананың)
Облыстық, аудандық әкімшіліктерді заңда көрсеьілген тәртіппен сайланатын әкімдер
Әкімшілік – заңдық тұлға санатына кірмейтін алқалы орган
Облыстық (Алматының, Астананың), аудандық (облыстық маңызы бар қаладағы
Облыстық (Алматының, Астананың), аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың)
Облыс әкімшілігінің құзыретінің төмендегідей бағыттары бар:
ұйымдық – шаруашылық; 2) басқарушылық, 3) реттеушілік; 4)
5) консультативтік.
Ұйымдық шаруашылыққа төмендегі өкілеттіктер жатады: облысты (Алматыны, Астананы),
Басқарушылыққа төмендегі өкілеттіктерді жатқызуға болады:
Аграрлық сектордың ұтымды және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз
Реттеушілік заңдарға сәйкес жер қатынастарын реттеуді жүзеге асыру
Облыстық әкімшілік аудандық әкімшіліктердің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша
Облыстық (Алматы, Астаналық) әкімшілік консультативтік жұмысты жүзеге асырады,
Өкілдік өкілеттіктер. Облыстың (Алматының, Астананың) әкімі мемлекеттік органдармен,
Орталық атқарушы органдардың аумақтық бөлімшелері әкімшіліктің аумағында орналасады
Облыс әкімі төмендегі лауазымды адамдарды: 1) жоғары тұрған
2) облыс (Алматы, Астана) әкімі аппаратының басшысын және
Облыс әкімі қала аудандарының әкімдері арқылы жергілікті өзін-өзі
Аудандық әкімдіктер
Аудан ( облыстық маңызы бар қалалардың) әкімдігі Қазақстан
Әкімдіктің дербес құрамы аудан (облыстық маңызы бар қала)
Аудан әкімі
Жергілікті мемлекеттік басқару туралы( Заңда аудан әкімі Қазақстан
Өкілдік өкілеттіктер. Әкім мемлекеттік органдармен, ұйымдармен және азаматтармен
3. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқаруды жетілдіру жолдары
Демократиялық реформалар бағдарламасын жүзеге асыру барысында бүгінгі таңда
Біріншіден, билік өкілеттіктері мен жауапкершіліктерін қайта бөлу,
Президенттік басқару мерзімі 7 –ден 5 жылға дейін
Парламент алдында Үкіметтің есеп беру міндеті бекітілді. Мәжіліс
Енгізілген өзгерістер билік тармақтарының өзара қарым-қатынастарындағы тепе-теңдігін қамтамасыз
Жоғарғы өкілетті органның көпұлтты құрамы күшейтілді. Қазақстан халқы
Еліміздің қолданыстағы Конституциясына сәйкес Президент халық пен мемлекеттік
Президент депутаттардың жартысын мажоритарлық жүйе, ал жартысын –
Бұдан басқа Ұлттық Банк Төрағасының қызметіне кандидатура Сенатпен
Конституцияға енгізілген түзетулерге сәйкес Үкіметтің мемлекеттік қызметтер көрсетудің
Қазақстан Республикасының Парламенті Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу
Президент Н. Назарбаевтың бастамаысен Ата Заңымызға енгізілген президенттік
Енгізілген өзгерістер билік тармақтарының өзара қарым-қатынастарындағы тепе-теңдігін қамтамасыз
Мемлекеттік биліктің атқарушы бұтағы да реформаланды, жетілдіріле түседі.
Ұсақ-түйек мәселелердің бәрін орталық билік өз қолында шоғырландырмай,
Осыған орай Елбасы елімізде жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін
Мемлекеттік биліктің атқарушы тармағының қызметін жетілдіруге бағытталған реформалар
Мемлекет басшысы биылғы жылғы Жолдауында атқарушы билік жүйеісін
Стратегияда: « Билікті орталықсыздандыру мен шамасы келетін істерге
Орталықсыздандыру түсінігінің көптеген анықтамасы бар. Соның ішінде, біздің
- Орталықсыздандыру - басқару функцияларын орталық органдардан жергілікті
Орталықсыздандыру - орталықтандыруға қарама-қарсы басқару жүйесі, дәлірек,
Бірінші жағдай билік тепе-теңдігін сақтай отырып, өкілеттіктерін орталықтан
Екінші анықтама бойынша, мемлекеттік функциялардың бір бөлігі
Қорытынды
Жоғарыда жазылғандарды қорытындылай келе, атқарушы биліктің ең жоғары
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрылымын министрліктер мен өзге де
Қазақстан Үкіметі – алқалы орган. Оның құрамына Үкімет
Жергілікті атқарушы органдарға әкімдер және олардың аппараттары жатады.
Әкім – Қазақстан Республикасы Президенті мен Республика Үкіметінің
Парламент – заң шығару функциясын жүзеге асыратын Республиканың
Заң шығару процесі – үнемі толысу үстіндегі, динамикалық
Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз – жергілікті өкілдікті және
2007 жылдың мамыр айында Ата Заңымызға өзгерістер мен
Біріншіден, билік өкілеттіктері мен жауапкершіліктерін қайта бөлу,
Президенттік басқару мерзімі 7 –ден 5 жылға дейін
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Баянов Е. Мемлекет және құқық негіздері.- Алматы:Жеті Жарғы,2001.-
Билік жүйесі дамудың жаңа деңгейіне сай болсын //
Жергілікті мемлекеттік басқару: бүгін және ертең // Егемен
Қазақстан Республикасының Конституцяиысының түсіндірме сөздігі .- Алматы: Жеті
Қалмырзаев Ә. Атқарушы билік // Ақиқат.- 2000.- №1.-
Мемлекет дамуының тамыршысы – халық : Елбасы Жолдауының
Жергілікті мемлекеттік басқарудың құқықтық негіздері // Ақиқат .-
8. Несіпбай А. Жергілікті басқару жүйеісін жетілдіру
Нүкенов А. Жергілікті басқаруды жетілдіру мәселелері// Саясас.-
Сапарғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы.- Алматы: Жеті
Сапарғалиев Ғ. Қазақстан Конституциясы : тәуелсіздікке қызмет етудің
Дьяченко С. Қазақстандық Парламентаризмның эволюциялық кезеңі // Егемен
Жұмабаев Е. Қазақстандық Парламентаризмнің дамуы: Кеше, бүгін, және
Көпеев М. Қазақстандағы парламентаризм // Егемен Қазақстан.- 2007.-
Қазақстан парламентаризимі : теориялық негіздері және қазіргі деңгейі
Қосмамбетов Т. Парлмамент: оның заң шығарушылық қызметі //
Парламентаризм және халық билігі принципі // Қазақстан
Парламентаризм – саяси жүйенің маңызды институты // Қоғам
Тәуелсіз Қазақстанның саяси жүйесі // Ақиқат.- 2001.- №12.-
5




Скачать


zharar.kz