ПӘНІ: Кәсіпорын экономикасын талдау
ТАҚЫРЫБЫ: ЕҢБЕКАҚЫ
ОРЫНДАҒАН:
ТЕКСЕРГЕН:
ЖОСПАР
Кіріспе
1. Еңбекақы төлеудің маңызы,түрлері және оларды
2. Еңбекақыны жоспарлау және реттеу
3. Еңбекақы жүйелері және нышандары
4. Қорытынды
Қолданылған әдебиет
Кіріспе
Еңбек ұғымы тауар өндіруде және
Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпорында
Еңбекақы бұл жұмыскеге оның
Жұмыс күші бұл қызметкердің өміріне
Еңбекақы төлеудің маңызы, түрлері және
Еңбекақы төлеудің маңызын, қызметкерге
Еңбекақы төлеудің негізінде еңбекақы төлеудің шекті
Әлуметтік экономикалық категория бойынша еңбекақының
Қызметкер үшін еңбекақы оның жеке
Жұмыс беруші үшін еңбекақы өндіріс
Еңбекақы кәсіпорын қызметкерлері үшін
Еңбекақы төлеудің ақшалай және заттай
Еңбекақы төлеу негізгі және қосымша түрлерге
Негізгі еңбекақыға мынадай төлемдер жатады:
мерзімділік, үдемелі және кесімді еңбекақы
еңбектің қалыпты жағдайынан ауытқуымен
қызметкердің кесірінсіз тоқтап қалулар үшін төлемдер;
сыйлықтар, сыйлықақылы үстемелер және т.б.
Қосымша еңбекақыға ұжымдық келісім шарттарда
демалыс уақыттарына ақы төлеу;
мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді
кішкентай балалары бар аналарға жұмыстағы
жасөспірімдерге белгіленген жеңілдік сағаттарға
Өнеркәсіп кәсіпорындарында тарифтік
Жұмыстың негізгі түрлерінің толық
Тарифтік мөлшерлеме – бұл жұмыс
Тарифтік тор – бұл разрядтардың
Лауазымды жалақы қызметкерлердің атқаратын
қызметкерді босату кезінде жұмыстан шығардағы жәрдемақыны
Кәсіпорында еңбекақыны төлеуді ұйымдастыру үш өзара
тарифтік жүйе;
еңбекті нормалау;
еңбекақы төлеудің нышаны.
Тарифтік жүйе әр түрлі топтағы және
Тарифтік жүйеге:
сағатына немесе күніне еңбекақы мөлшерін анықтайтын
еңбекақы төлеудегі жұмыстың және жұмысшылардың
тарифтік тормен сәйкес жұмысшылардың және
Жұмысты тарифтеу – бұл еңбек
Тарифтік разряд қызметкердің біліктілігін және
Еңбекті тарифтеу және тарифтелуразрядының қызметкерлерге
Еңбекақыны жоспарлау және реттеу.
Нарық жағдайында тауар ретінде еңбек
Еңбек қатнастарын реттеудің нормасы болып тарифтік
Реформада міндетті төлемге жататын мемлекеттік әлуметтік
Ең төменгі еңбекақының экономикалық мағнасы
Еңбекшілер табысын кепілденген деңгейін қорғауды жүзеге
Осының нәтижесінде, оның базалық
Еңбекақы күрделі еңбекті жақсы ынталандыру
Сонымен Қазақстанның қазіргі жағдайында,
кәсіпорынның нарықтық қызметінің және оның
кәсіпорынның кадрлыық саясатының есебі;
мамандыққа байланысты қызметкерлердің арасындағы, облыстар,
кәсіподақтардың бәсекелестердің және мемлекеттердің әсерлері;
байланыс саласындағы кәсіпорындардың саясаттары және
Кәсіпорында еңбекақыны төлеуді оңтайлы
Еңбекақы төлеудің оңтайлы ұйымдастырылуының мақсаты кәсіпорынның
Көптеген Қазақстандық кәсіпорындарда еңбекақы төлеуді ұймдастыруының
еңбектің саны мен сапасына байланысты еңбекақыны
кәсіпорынның салалық және аймақтың қажеттіліктеріне, еңбек
нақты еңбекақының ретті жоғарылауы, яғни көрсетілген
еңбек өнімділігі өсу қарқынының орташа
Еңбекақының жүйелері және нышандары.
Еңбекақының жүйелері және нышандары өз алдына
Мақсаттың ішінен басты нәрсе болып еңбек
Мерзімді ақы төлеу кезінде еңбек өлшемі
Кесімді ақы төлеу кезінде еңбек өлшемі
Еңбекақы төлеудің кесімді немесе мерзімді
қолданылатын жабдықтын сипатына;
технологиялық процестің ерекшелігіне;
еңбекті және өндірісті ұйымдастыруға;
материалдық және еңбек ресурстарын пайдалануға;
өнім сапасына қойылатын талаптарға байланысты.
Қазіргі кезде еңбекақының мерзімдік сыйлық және
Еңбекақы төлеудің жай мерзімдік жүйесінде
Мерзімдік сыйлық жүйесі кезінде белгіленген
Еңбекақы төлеудің кесімді нышаны бірнеше
тікелей кесімді;
кесімді сыйлықақы;
үдемелі кесімді;
жанама кесімді;
аккортық.
Тікелей кесімді жүйе кезінде еңбекке ақы
Кесімді сыйлықақы төлеу жүйесі кезінде
Үдемелі кесімді еңбекақы төлеу жүйесі норманы
Еңбекақы төлеудің кесімді түрін ұжымдық түрде
Жанама кесімді еңбекақы төлеу көбнесе қосалқы
Аккорттық кесімді жүйе жұмыстың барлық көлеміне
Еңбекақы төлеудің аралас жүйесі мерзімдік және
Еңбекақы төлеудің тарифсіз жүйесінде қызметкерлердің табыстары
Еңбекақы төлеудің тарифсіз жүйесін қолданушы ұйымның
Қазақстан Республикасының “ Қазақстан Республикасындағы
Қазақстан Республикасының “ Қазақстан Республикасындағы
Жеке еңбек шарттың мазмұны
Жеке еңбек шартында:
тараптарлардың реквизиттері:
жұмыс беруші заңды тұлғаның толық
жұмыс берушінің тегі, есімі, әкесінің аты
қызметкердің есімі, әкесінің аты, жеке басын
еңбек міндеті ;
жеке еңбек шартының мерзімі;
еңбек міндеттерін жүзеге асыру басталатын күн;
еңбек жағдайларының сипаттамалары, қызметкерлерге ауыр дене
жұмыс уақытымен демалыс уақытының режимі;
еңбекақы төлеу және еңбекті қорғау
жұмыс берушінің құқықтарымен міндеттері;
қызметкердің құқықтары мен міндеттері;
жеке еңбек шартың өзгерту, бұзу және
өтемақылар төлеу мен кепілдіктер беру тәртібі;
тараптардың жауапкершілігі көрсетілуі тиіс.
Жеке еңбек шартының мерзімі
Жеке еңбек шарты:
белгісіз мерзімге;
белгілі бір мерзімге;
белгілі бір жұмысты орындау уақытына немесе
Ұжымдық шарттың мазмұны мен құрылымы
Ұжымдық шарттыың мазмұның келіссөздер жөніндегі
Ұжымдық шарт:
оның қолданылу мерзімі туралы;
орындалуын бақылау тәртібі туралы;
шарт талаптарының орындалмағаны үшін жауапкершілігі туралы;
өзгерістермен толықтырулар енгізу тәртібі туралы
Ұжымдық шарттың қолданылу мерзімі мен аясы
Ұжымдық шарт тараптар белгілейтін мерзімге жасалады.
Егер ұжымдық шарттың ережелерінде өзгеше көзделмесе,
Ұжымдық шарт басқару органының құрылымы, құрамы
Ұжымдық шарт қайта ұйымдастыру кезеніңде өз
Ұйымның меншік иесі ауысқан жағдайда ұжымдық
Ұйым тартылған және банкрот деп
Ұжымдық шарттың қолданылу мерзімі оған өзгерістер
Тараптардың өкілдері қызметкерлерді ұжымдық шартпен
Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы
Қызметкер жеке еңбек шартының талаптарына сәйкес
Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы аптасына қырық
Жеке еңбек шартында тараптардың келісімі бойынша
Қорытынды:
Қандайда болмасын кәсіпорында өім шығарудың артуы,
Нарықтық жағдайда еңбекақыға деген көз қарас
Тауарды сатудан түскен қаржылар тауар өңдірушілердің
Жалақының нысаны мен жүйесі жалақының шамасы,
Кәсіпорында жұмыс істейтің жұмысшылардың еңбек өнімділігінің
Қолданылған әдебиет тізімі :
«Кәсіпорын экономикасы»
А.Қ. Мейірбеков
Қ.Ә. Әлімбетов
Алматы, экономика 2003
«Кәсіпорын экономикасы»
Г.Ө. Жолдасбаева
Алматы , экономика 2005.