Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері

Мазмұны
Кіріспе
1 Тәуелсіз Қазақстанның құқықтық негіздерінің қалыптасуы
1.1 Қазақ халқының құқықтық негіздерінің бастамалары
1.2 Қазақ халқының тарихында болған құқықтық заңдар
2 Қазақстанның құқықтық негіздерінің қалыптасуы: тұтастық пен тұрақтылық кепілі
2.1Қазақстанның аумақтық тұтастығының құқықтық негізі туралы
2.2 Қоғамдық тұтастықтың конституциялық-құқықтық мәртебесі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Бітіру жұмысының өзектілігі. Ұлтымыздың мақтанышы Әлихан Бөкейхановтың: «Біз шығыстың
Елбасы өзінің «Ғасырлар тоғысында » атты еңбегінде : «Саяси
ХХ ғасырдың 90–жылдарында және ХХI ғасырдың алғашқы кезеңінде біздің
Бұл жетілдіру үдерісі біртіндеп, эволюциялық жолмен, Елбасының құқықтық, саяси,
Көшпелі қоғамдағы құқықтық қатынастардың дамуы мемлекеттіліктің қалыптасуымен қатар жүрді.
Бітіру жұмысының мақсаты мен міндеттері.Бітіру жұмысының келелі зерттеу мақсаттарының
ХХ ғасырдың аяғы мен ХXI ғасырдың алғашқы жылдарындағы
Қазақстанда қалыптасқан саяси әлеуметтік ахуалдарды бүгінгі күн тұрғысынан обьективті
1993 -1995 жылдардағы қабылданған конституцияларға өзіндік талдаулар жасау;
Егеменді даму жағдайында жүзеге асырылынып жатқан конституциялық заңдар мен
Қазіргі заң шығару органдарының атқаратын қызметтеріне жан –
Алға қойған міндеттерді шешу қазақ қоғамының ғасыр басындағы саяси
Бітіру жұмысының хронологиялық ауқымы.Тәуелсіз Қазақстан кезеңдерінде қабылданған конституциялық заңнамалар
Бітіру жұмысының ғылыми жаңалығы. Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуына байланысты
Бітіру жұмысының деректемелік және тарихнамалық базасы. Зерттеу жұмысымызда төмендегідей
Конституциялық құжаттарға, құқықтық заңнамаларға байланысты ұлттық
Бітіру жұмысының практикалық маңызы. Бітіру жұмысының нәтижелері бүгінгі күндерге
Бітіру жұмысының құрылымы.Бітіру жұмысы кіріспеден ,екі тараудан , қорытындыдан
1 ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
1.1 Қазақ халқының құқықтық негіздерінің бастамалары
Басқа да мемлекеттер тарихы сияқты, Қазақстан Республикасы тарихының да
Посткеңестік кеңістікте, әсіресе дәстүрлі деректану мектебі ғасырлар бойы қалыптасып,
Қазіргі Ресейде, бұрын белгісіз болған немесе жасырылып келген құжаттардың
Сонымен қатар, заңдар мен басқа да құқықтық актілерді -
Ресей мемлекеттік гуманитарлык университеті ғалымдары дайындаған оқу құралында: "Өмірдің
Бұл айтылғандар Қазақстан Республикасы тарихына да тікелей қатысты. Мемлекеттің
Заң терминіне "Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері" атты
Заң термині әдебиетте екі мағынада қолданылады - "кең" және
Ал, "тар" тұрғыдан қарайтын болсақ заңға тек қана "заң"
Қазақстан тарихнамасында заң актілері дерек көздері ретінде бұрын арнайы
Бірақ соған қарамастан қазіргі кезде Қазақстан территориясында ертеден қалыптасқан
Қазақтың әдеттегі құқық негіздерінің тарихи бастаулары ертеде жатыр. Сабақтастық
Көшпелі қоғамдағы құқықтық қатынастардың дамуы мемлекеттіліктің қалыптасуымен қатар жүрді.
Алғашкы Түрік қағанатының заңы бойынша түрік қоғамының талаптарына сай
Дала өркениетінің тарихындағы көшпенділердің құрған ірі мемлекеттерінің бірі XIII
"Ұлы" деп аталуы бұл моңғолдардың барлығына тиісті заң болды.
Қоғамдық қатынастардың күрделене түсуі, мемлекеттіліктің қалыптасуы, құқықтық мәдениеттің дамуымен
Сонымен, Моңғол империясындағы негізгі құқықтық ескерткіш "Яса" болды. Бұл
Шыңғыс ханның ұрпақтарның арасында бұл заңның берік орнығуын Рашид-ад-Диннің
«Ясаны» берік ұстау Шыңғыс хан ұрпақтары үшін қаншалықты маңызды
«Яса» өте қатаң заң болды. Мұндағы әрбір теріс әрекет
Моңғол ұлыстарында «Ясаның» ұстану кезеңінің қаншаға созылғаны белгісіз. Темір
Ясаның негізгі баптары XV-XVI ғасырларда Моғолстан мемлекетінде өз күшін
Қазақтың дағдылы құқығында Шыңғыс ханның өзінің ұрпағына қалдырған «Білігі»
Шыңғыс ханның біліктері мемлекетті қалай басқару керектігін ғана түсіндіріп
Шыңғыс ханның іс-әрекеттері оның біліктерінде айтылған ойлармен қатар жүргендігін
Қазақ халқы сөз қадірін бағалай білген, тілдің маңызына ерекше
Көшпелілердің қоғамындагы ер адамның рөлі ерекше. Әрқашан ер
Отбасының берекесі мен тазалығы көбінесе әйелге байланысты. Үй ішінің
Көшпелі мемлекеттердегі құқықтық кодификациялау әрекеттерін Шыңғыс ханның құқықтық қатынастарды
XVI-XVI1 ғасырларда қазақ хандығы нығайып, оның шекарасы едәуір ұлғая
Қасым хан алғашқы қазақ заңы - "Қасқа жолды" жарыққа
Мүлік заңы (мал, мүлік, жер дауын шешу ережелері)
Қылмыс заңы (кісі өлтіру, ел шабу, мал талау, ұрлық
Әскери заң (қосын құру, аламан міндеті, қара қазан, ердің
Елшілік жоралары (майталмандық, шешендік, халықаралық қатынастарда сыпайылық, әдептілік)
Жұртшылық заңы (шүлен тарту, ас, той, мереке үстіндегі ережелер,
"Қасым ханның қасқа жолының" қазақ феодалдық қоғамын нығайтуда үлкен
1.2 Қазақ халқының тарихында болған құқықтық заңдар
Қазақ хандығының билігі 1680 жылы Жәңгірдің ұлы Тәукеге көшті.
Тәуке хан даулы істерді шешуде билер сотының беделін арттырып,
Билер кеңесінің шешімі міндетті түрде жүзеге асырылды. Оның бірде-бір
Тәуке хан билігінің бір бөлігін беру жолымен ықпалды билерді
Үш жүздің басын құраудағы саяси оқиғада билер кеңесі үлкен
Билердің мүддесін көздей отырып, Тәуке өз билігін нығайтты. Мұның
Қазақ ақсүйектерінің Тәуке хан бастаған белгілі бір тобы Орта
Тәуке хан орыс-қазақ қатынастарының жақындасуына табандылықпен қол жеткізді. Ол
Тәуке ханның билік еткен кезеңінде қазақ-ойрат қатынастары шиеленісті. Галдан-Бошокту
1718 жылы қазақтың барлык үш жүзіне билігі толық тараған
«Жеті жарғы» Тәуке хан билік құрып тұрған кезінде қазақтардың
«Тәуке хан ережесінің» негіздері туралы қайсыбір тиянақты пікір айту
Әкімшілік құқық нормалары мен қылмысты іс құқығы. Жеті жарғы
Жеті жарғы хан мен билердің пайдасына түрлі алымдар жинауды
Орта ғасырдағы басқа да құқықтық ескерткіштердегі сияқты, Жеті жарғыда
Жасаған қылмыстары үшін кінәлілер түрлі жазаларға тартылған. Жеті жарғыда
Жазалаудың ең көп тараған түрі құн төлеу болған. Талапкерлердің
Ұрлық жасаған кезде ұрлаған заттың құны иесіне «үш тоғыз»
Жеті жарғыда өлім жазасы мен құн төлеуден басқа да
Қатарынан екі қылмыс жасағаны (ұрлык істегені және кісі өлтіргені)
Жеті жарғы бойынша қылмысты жауапқа әдетте тікелей кінәлі адам
Ерікті адам ғана құқық субъектісі бола алған, құл заң
Отбасы-неке құқығы. Мұра алу. Жеті жарғыда азаматтық қатынастар жеткілікті
Отбасы-неке қатынастары саласында ата-анасының өз балаларының өміріне құқығы орнықтырылып,
Мұрагерлік құқық мәселелерінде Жеті жарғы, сірә, әдеттегі құқық нор-маларын
Cот. Соттау құқығы тек ханның, билер мен рубасыларының қолында
Сот үкімін орындау дауды жеңіп шыққан жаққа жүктелген. Атқарушы
Бірқатар реттерде, тегінде, әдеттегі құқық нормаларын іс жүзінде қолдану
Жеті жарғыда қылмысты тексеру мен сот процестерінің сипаты мүлдем
Жеті жарғының біздің заманымызға дейін жеткен мәтіні мазмұнының жалпы
Тәуке ханның «Жеті жарғысының» мазмұны:
Қанға-қан, мертіктіргені үшін нақ сондай мертіктіру арқылы кек алынсын.
Ұрлық, тонау, зорлық, зинақорлық жасағаны үшін өлім жазасына кесілсін.
Осы бап бойынша, өлтірілген адамның туыстары кісі өлтірушіні өлтіруге
Сұлтанды немесе қожаны өлтірген адам өлтірілген адамның туыста-рына жеті
Егер әйелі күйеуін өлтірсе, ол міндетті түрде өлтіріледі, егер
Ата-аналарына өз балаларын өлтіргені үшін ешқандай жаза қолданылмайды; бірақ
Өзін-өзі өлтіруші зираттан оқшау жерге жерленеді.
Егер әйелді атты адам қағып кетіп, мертіктірсе және одан
Зорлау кісі өлтірумен теңестіріледі, сондықтан кінәлі адам өлім жаза-сына
Күйеуі өз әйелін зинақорлық үстінде ұстаса, оны өлтіре алады,
Өзгенің әйелін оның келісімінсіз алып қашқан адам өлім жазасымен
Әйелге тіл тигізуші одан кешірім сұрауға, ал бұлай істеуден
Қан араластырушылық өлім жазасына кесілуге тиіс; бірақ ол отбасыла-рының
Жеті куә әшкерелесе, құдайға тіл тигізуші таспен соғып өлтірілуге
Егер әлдекім христиан дініне кірсе, туыстары оның барлық опасыздығын
Құлдарын иелерінің тірі қалдыруғада, өлтіруге де құқығы шексіз. Құлдың
Әке-шешесіне тіл тигізген немесе ұрған ұлын мойнына құрым киіз
Ұрлық жасағаны әшкереленген адам ұрлағаны үшін үш тоғыз (27)
Кімде-кім әрі ұрлық жасап, әрі кісі өлтірсе, ол екі
Күйеуінің немесе әкесінің ұрлық жасағанын біліп, оны айтпаған әйелі
Өлтірілген тазы немесе бүркіт үшін иесі құл немесе күңталап
Егер әкесінен бөлек тұратын ұлдың өлгенде баласы болмаса, оның
Рухани өсиеттер туыстары және молдалар қатысып отырғанда жасалады.
— Барымталап әкетілген малды қоспағанда, басқа ұрланған мал: бие,
— Дауды шешу және кінәлі адамға үкім шығару ханның
— Егер айыпкер билерге күдік келтірсе, олардың ауыстырылуын өтіне
— Егер жауапкер сотқа келмесе немесе салынған айыпты төлей
— Қылмысты дәлелдеу үшін кемінде екі, ал кейде үш
— Билер мен ара ағайындарға істі шешкені үшін бүкіл
— Егер айыпталған адам соттың үкімін орындамайтын болса немесе
Осы заңдарға қосымша Тәуке ханның мынадай есте қаларлық баптары
— «Ханның өзі, сондай-ақ барлық сұлтандар, рулардың ақсақалдары мен
— Бірде-бір қазақ халық жиналысына қару-жарақсыз келмейтін болсын. Қарусыз
— Қару ұстап жүре алатын (сұлтандардан басқа) кез келген
— Әрбір тармақтың, ру мен бөлімшенің өз таңбасы (ел
Бұл заңдардың арасындағы көптеген институттардың, моңғол және қазақ құқық
Сонымен, қазақтың құқықтық негіздерінің тарихи бастауларын осы аумақта мемлекеттілігі
2 ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ: ТҰТАСТЫҚ ПЕН ТҰРАҚТЫЛЫҚ КЕПІЛІ
2.1Қазақстанның аумақтық тұтастығының құқықтық негізі туралы
Шекарасы айқын белгіленген аумағы мемлекет егемендігінің елеулі белгісі
Қазақстан халқы қазір Қазақстан республикасының кеңестік негізін құрайтын өзінің
Қазақстандықтардың ресейге қосылу процесі аяқталып болмаған ХІХ ғасырдың 20
І Александр патшаның 1822 жылғы 22 маусымдағы жарлығымен «Сібір
Енді Солтүстік, Батыс Қазақстан аймағына тоқталайық. Тіпті, ХІХ ғасырдың
Орынбордың әскери губернаторы князь Волконский Бөкей Нұралин мен Шерғазы
Алайда, патша өкіметі өз бетімен қазақ жерлерін тартып алып,
Демек, патша генералдары ХІХ ғасырдың 60 жылдарында Ресей шекарасының
Соңғы қазақ хандығының таратылып, Ұлы жүздің Ресейдің қол астына
Уақытша Ереженің қолданылып жүрген заңдастырудан елеулі түрде алшақтап кетуінің
Сөйтіп, қазақтардың өз жеріндегі соңғы егемендігі ізім-қайым жоғалды.
Кеңес революциясына дейінгі жарты ғасырдың ішінде қазақ жерінің қандай
Қазан революциясынан кейін большевиктер әділетті қадам жасады: ұлттың өзін-өзі
РКФСР БОАК және ХКК-нің 1920 жылғы 26 тамыздағы Қазақ
Одан әрі Декретте Қазақ КСР-ының құрамына: «Түркістан республикасының құрамына
Кеңес өкіметінің аталған декретінде қандай ерекшелік бар? Бірінші, ежелден
Большевиктер кең байтақ Қазақстан аумағын «ақылға салмай, қалай болса
Қазақстан Республикасынң әкімшілік-аумақтық құрылу жүйесіне әкімшілік-аумақтық бірліктер: ауыл (село),
Республикалық және жергілікті мүдделері басынан бастап мейлінше тиімді үйлестіре
Аймақ-республика аумағының бірнеше елді мекендерді қамтитын
Елді мекендер 1) ол республика аумағының халық тығыз орналасқан;
Қалалар: 1) республикалық дәрежедегі қалаларға бөлінеді; оған тәртіп бойынша,
Ауыл (село)- халқының саны 50 адамнан кем болмайтын, оның
Республикалық және жергілікті органдардың әкімшілік-аумақтық құрылулар меселелерін шешу жөніндегі
Үкіметтің ұсынуы бойынша және жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың
Үкіметтің ұсынуы бойынша және жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың
Облыстық мемлекеттік органдар Үкіметтің келісімі бойынша облыс аудандарының, облыстық
Қазақстан республикасынң Конституциясы идеологиялық және саяси көпқырлылықты жақтайды. Идеологиялық
Қазақстаннның тәуелсіздігі жарияланған кезде қоғамда жұмысшы табы, колхозшы шаруа(мүлдем
Жүргізілген түбірлі әлеуметтік-экономикалық өзгерістер Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясында
Әлеуметтік қарам-қарсы жіктер қалыптаспауы және соның негізінде таптық антогонизмнің
Мүліктік жағдаймен еркешелнетін түрлі әлеуметтік қабаттардың мүдделері өзара түсіністікке
Тұтастай қоғамның, әр жеке адамның өмір сүруінің қалыпты жүйесін
Адамға жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғалуына, әлеуметтік қамсыздандырылуына және т.б. жағдай
Қандай да болсын, әлеуметтік қабаттың идеологиясының мемлекеттік деңгейде белгіленуіне,
Осындай міндеттердің шешілуімен жалпы халықтық мәмілеге келуге болады, ұлттық,
Біздің, мемлекетіміздің таптық емес әлеуметтік мәні – оның қызметінде,
Қандай да болсын, Конституция – прогрессивті, демократиялы, ол мемлекеттік
Саяси және идеологиялық көпқырлылық- бір-бірімен өзара байланысты құбылыс. Саясатты
Әр түрлі саяси партиялардың пайда болуы, олардың қоғамдағы рөлінің
Қазақстан Республикасында саяси партиялардың институционалдануы өзара байланысты екі бағытта:
Казақстан Респу6ликасы Конституциясының 5-бабы саяси партиялардың негізгі қағидаларына арналған.
1. Идеологиялық және саяси көпқырлылыкты тану әр түрлі идеологияға
2. Саяси партиялар дербес саяси партиялар болып танылады. Басқаша
3. Конституция барлық саяси партиялардың заң алдында тіңдігін белгілейді.
4. Конституция мемлекеттік саяси партиялардың ісіне араласуға тыйым
5. Конституцияда саяси партияларға мемлекеттік органдар қызметін жүктеуге жол
6. Конституция саяси партияларды мемлекеттік қаржыландыруына тыйым салады. Саяси
7. Конституцияның мақсаты мен әрекеті- конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге,
Бұл орайда Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың: «Алматы мешітінде бұзақылық
8. Конституция Қазақстан Республикасында басқа мемлекеттердің саяси партияларының
9. Конституция саяси партиялардың діни негіздегі қызметіне тыйым салады.
Сөйтіп, Қазақстан Республикасының Конституциясы саяси партияларды құрылуы мен олардың
Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 2 шілделгі "Саяси партиялар туралы"
Онда Қазақстан Республикасының саяси партиялар туралы заңдары Конституцияға негізделетіні
Қажетті саяси –материалдық, рухани қажеттілігін қанағаттандыру үшін азаматтардың рухтары
Республикалық басқару нысаны биліктің мұрагерлігін немесе мемлекеттік билікті ұзақ
Республикалық басқару нысаны халықтың еркіне негізделіп қана қоймайды. Ол
1) ол – Парламент қабылдаған заңдардың, яғни нормативтік-құқықтық актілердің
2) ол – қоғамдық ізгілікті қорғау. Ізгілікті нормалар құқықтық
Қазақстанда Президенттік институты КСРО ыдырар алдында, бірер ай бұрын
Қазақ КСР Президенті мәртебесінің мұндай жағдайы КСРО ыдырағанша, Қазақ
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі жарияланған кезден, Президенттік институттың қалыптасуының екінші
ҚР Жоғарғы Кеңесі 1993 жылы желтоқсанда президентке заң қабылдау
Қазақстан Республикасының саяси партиялар туралы заңдары Қазақстан Республикасының "Саяси
Қазақстан Республикасының саяси партиялар туралы Заңы азаматтардың еркін
1. Қазақстан Республикасы азаматтарының саяси партияларға еркін бірігугс
Заңда көзделгендей, Қазақстан Республикасының 18 жасқа толған азаматы саяси
2. Қазақстан Республикасының азаматы тек бір партияға ғана мүше
3. Саяси партияның мүшесі болу Қазақстан Республикасы азаматының құқықтары
4. Кез келген азамат өзінің қай партияға жататынын немесе
Заң мемлекет пен саяси партиялар арасындағы қатынасты белгілейді. Мемлекет
Бұл мемлекеттің тиісті органдары, ең алдымен құқық қорғау органдары
Конституция мемлекеттің қоғамдық бірлестіктердің және қоғамдық бірлестіктердің, мемлекет ісіне
"Саяси партиялар туралы" заң саяси партиялардың құрылуы мен қызметін
Саяси партиялардың ұйымдық құрылымы аумақтық принцип бойынша құрылады. Ол
Саяси партияларды мемлекетік органдарда құруға жол берілмейді. Коғамдық. ұйымдардың
Заң әскерилендірілген саяси партиялар құруға жене олардың қызметіне, сонай-ақ
Заңның оку орындарының оқу процесінде саяси партиялардың бағдарламалық, жарғылық
Заңда саяси партиялардың қызметі үшін кең өріс ашылған.
2.2Қоғамдық тұтастықтың конституциялық-құқықтық мәртебесі
Бірлесуге бостандық құқығы Қазақстан адамдары мен азаматтарының аса маңызды
Қазақстан республикасы азаматтарының бірлесуге құқығының құқықтық нормаларда көрсетілген, сондай-ақ
Бірлесу құқығын жеке жүзеге асыру: 1) азаматтың қызмет етуші
Бірлесу құқығының ұжымдық жүзеге асуы оның қызмет процесінде өтеді.
Олардың қызмет саласының ерекшелігіне қарай қоғамдық бірлестіктердің барлық әр
Қоғамдық бірлестіктердің оларды 6ір топқа біріктіруге мүмкіндік беретін бірқатар
1. Олардың бәрі коммерциялық емес бірлестіктер болып табылады. Бұл
2. Барлық қоғамдық бірлестіктерді құру мен оның қызмет ету
3. Барлық қоғамдық бірлестіктер өз қызметін Республика Конституциясына және
4. Қоғамдық бірлестіктер еріктілік, олардың мүшелерінің қатысушыларының тең құқылығы,
5. Азаматтың қоғамдық бірлестіктің қызметіне қатысуы немесе
6. Қоғамдық бірлестіктердің, мемлекет ісіне заңсыз араласуына құқығы жоқ.
Сонымен бірге заңсыз араласуды қоғамдық ұйымдардың мемлекеттік органдармен ынтымақтасуынан
Қазақстан республикасынң Үкіметі 1992 жылғы 3 тамызда "Әлеуметтік-еңбек қатынастары
Қазақстан Республикасының Президенті 1994жылғы 19желтоқсанда "Әлеуметтік-экономикалық және еңбек қатынастары
Қоғамдық бірлестіктердің заңды мүдделерін кздейтін мәселелерді тиісті бірлестіктердің келісімі
Қоғамдық бірлестіктердің ортақ құқытары мен міндеттемелері туралы да айтуға
өздерінің қызметтері туралы ақпараттарды таратуға;
өз мүшелерінің құқытары мен заңды мүдделерін білдіріп, сотта және
бұқаралық ақпарат құралдарына құрылтайшылық етуге;
жиналыстар, митингілер, демонстрациялар, шерулер және бой көрсетулер өткізуге;
баспа қызметін жүзеге асыруға;
үкіметтен тыс комерциялық емес халықаралық бірлестіктерге кіруге;
қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін өзге де өкілеттерді жүзеге
Барлық қоғамдық бірлестіктердің міндеттері де ортақ:
Қазақстан Республикасының заңдарын, сондай-ақ жарғыда көзделген нормаларын сақтауға;
өздерінің мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін қозғайтын құжаттармен және шешімдермен
тіркеуші орган тұрақты жұмыс істейтін басшылық органның тұратын жерінің
Осыған байланысты Қазақстан республикасында қоғамлдық бірлестіктердің құқытық қабілеттілігін тануды
Айтылғандардан көрінгендей, Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестіктердің конституциялық-құқытық мәртебесі мемлекетте
Қазақстан Республикасында республикалық, аймақтық және жергілікті қоғамдық бірлестіктер құрылуы
Белгіленген тәртіппен құрылған және тіркелген қоғамдық бірлестіктер жаңа заңды
1. Мақсаты немесе іс- әрекеті Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын
2. Әскерилендірілген құрылымы, формасы, арнайы айырым белгілері, гимні, туы,
3. Баска мемлекеттердің саяси партияларының және кәсіподақтарының қызметіне,
4. Азаматтардың денсаулығына және имандылығына нұқсан келтіретін қоғамдық бірлестіктер
Конституция жобасын жасаушылар көп жағдайда “еркіндік” сөзінен туындаған асқақ
Осындай себептермен жас тәуелсіз мемлекеттің жаңа Конституциясын қабылдау қажеттілігін
Жаңа Конституцияға,оның алдыңғысымен салыстырғанда, көптеген өзгеріс, ғылыми қағидалар енгізілді.
Жаңа Ата Заң баптарн талдау барысында байқалатыны, ол –
Мұның өзі Қазақстан халқының Ата Заң арқылы болашақта өз
Ата Заңда қоғамда қолданылып жүрген жаңа ұғымдар мен атаулардың
Сондықтан Қазақстан халықтарының біртұтастығы, ұлтаралық келісімі, мемлекеттікті нығайту, дамыту
Жаңа Конституцияда республиканың азаматтығы туралы талас-тартысқа біржолата нүкте қойылған.
Қазақстан жаңа Конституцияны қабылдау арқылы дүниежүзілік қауымдастықтан өзінің лайықты
Қорыта келгенде, Тәуелсіз Қазақстанның құқықтық негіздерінің қалыптасу
Мемлекеттің бірінші қағидасы заңның жоғары тұруы, оның қоғам өміріндегі
Заңдарды кемсітетін немесе олардың қолданылуы тиімділігін төмендететін факторлар бар.
Құқықтық мемлекеттің тағы бір маңызды факторлардың бірі- заң талабын
Құқықтық мемлекеттің қалыптасуында заң ережелерін мемлекеттің, оның органдарының және
Азаматтардың заңды мүлтіксіз орындауы құқықтық мемлекеттің маңызды принциптерінің бірі
Азаматтардың заң ережелерін бұзуының бір себебі, олардың құқықтық саналарының
Заң талабын сақтай отырып, азаматтар әрине, өзінің мемлекет алдындағы
Біріншіден, азаматтардың Конституциямен бекітілген құқықтары мен бостандықтары шектелінбейді. Конституция
Сот тәуелсіздігі принципінің Конституцияда бекітілуі құқықтық мемлекеттің маңызды атрибуттарының
Мемлекет дамыған ұлттық құқықтық жүйесі болғанда ғана емес, ол
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабында Қазақстанның зайырлы мемлекет болып табылатындығы
Одан әрі, Қазақстан мемлекетінің зайырлық сипаты саяси партиялардың діни
Қазақстан Республикасының Конституциясы саяси партиялардың діни негізіндегі қызметін заңсыз
Мақсаты мен әрекеті констициялық құрылымды күштеп өзгертуге, республиканың тұтастығын
Жарғылық – құжаттардың талабын, тіркеу шартын орындамаған діни бірлестіктердің
Қазақстан мемлекетінің зайырлылық сипаты діни бірлестіктерді мемлекеттің қаржысымен қаржыландыруға
Кез келген мемлекеттің аумағы жиналып келіп мемлекеттің ішкі құрылымын
«Мемлекеттік құрылым»ұғымы Қазақстанның заңдарында бірінші рет Қазақ КСР-ның 1937жылғы
Қазақстанның тәуелсіздігі жарияланғаннан бергі уақытта «Мемлекеттік құрылым» термині Коституциялық
Аумақтық құрылымда басқа мемлекеттік құрылулары жоқ мемлекет біртұтас мемлекет
Қазақстан КСРО құрамында болған кезде мемлекеттік құрылым нысанына онша
Қазақ халқының Ресей империясына қосылуының нәтижесінде қазақ жеріне ресей
Нәтижесінде, орыс халқының және бұрынғы КСРО басқа халықтарының
Нақ саяси өнегелілік Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясында заңдық
Демек, Қазақстан мемлекеті құрылымының біртұтас нысаны оның аумағында
Қазақстан Республикасының біртұтас құрылымы оның аумағындағы құрылымдарының, мемлекеттік билік
1. Қазақстан Республикасының аумақтық және мемлекеттік тұтастығы. Қазақстан Республикасы
2. Мемлекеттік билік жүйесінің біртұтастығы – мемлекеттік және аумақтық
3. Заңдардың бірыңғай жүйесі. Кез келген мемлекеттің бірыңғай заң
1) Қазақстан мемлекетінің егемендігі мен тәуелсіздігін бекіткен жаңа заң
2) Одақтық нормативтік актілер өзінің өзектілігі мен мәнділігін жойғандықтан
4. Біртұтас мемлекетте бір азаматтық белгіленеді. Қазақ КСР-ы КСРО
Қорытынды
Қазақстанның тәуелсіздік алған сәтінен республикада жаңа демократиялық қоғам орнату
Әлемдік тәжірибеден демократиялық мемлекет ұзақ тарихи үдерістер нәтижесінде қалыптасатыны
Тәжірибе көрсетіп отырғандай, Қазақстанның да өзіндік дара даму жолы
Біздің Ата заңымызда «Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы- халық» -
Посткеңестік кеңістікте, әсіресе дәстүрлі деректану мектебі ғасырлар бойы қалыптасып,
Қазіргі Ресейде, бұрын белгісіз болған немесе жасырылып келген құжаттардың
Сонымен қатар, заңдар мен басқа да құқықтық актілерді -
Қазақтың әдеттегі құқық негіздерінің тарихи бастаулары ертеде жатыр. Сабақтастық
Көшпелі қоғамдағы құқықтық қатынастардың дамуы мемлекеттіліктің қалыптасуымен қатар жүрді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
А.Төлғамісов. Заң актілерінің дерек көзі ретіндегі ерекшеліктері. // Қазақ
Э.Телеуова. Қазақ құқықтық негіздерінің тарихи бастаулары. // Қазақ тарихы.
Абусеитова М.Х., Баранова Ю.Г. Письменные источники по истории и
Э.Телеуова. Қазақ құқықтық негіздерінің тарихи бастаулары. // Қазақ тарихы.
Ч.Мусин. Қазақстан тарихы. А.: 2005- 141б.
Қазақ хандығының қоғамдық құрылысы. С.Таймығашова. // Қазақ тарихы. 2-2009-57б.
Қазақстан тарихы . 2 том.
Е. Баянов. Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері. Алматы,
Ч.Мусин. Қазақстан тарихы. А.: 2005- 475б
Зиманов С.З. Конституция и парламент Республики Казахстан. – Алматы,
Назарбаев Н.А. Казахстан 2030. – Алматы, 2000.
Назарбаев Н.А. На пороге XXI века. – Алматы, 1996.
Назарбаев Н.А. Пять лет независимости. – Алматы, 1996.
Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного
Абдильдин С. Парламент Казахстана: от Союза к государственности. –
Туганбаев А. Казахстан – суверенное советское государство. 1964г. –
Черняков А.А. Конституционное право РК: проблемы теории и практики,
История государства и права Советского Казахстана. - Т.1,Т.2. –
История государства и права Казахской ССР. - Т.1 .-
История государства и права Казахской ССР. - Т.2 .-
История Казахской ССР (с древнейших времен до наших дней)
История Казахстана. Очерки. – Алматы, 1993.
История Казахстана в 5-ти томах. – Т. 1, Т.
Эбш Е. История государства и парва Республик Казахстан (с
Абайдельдинов Е.М. Политико-правовая история Республики Казахстан. – Алматы, 1999.
Абшъ Е., Кузембайулы А. История государства и права в
Абылхосин Ж.Б. и др. Страна в сердце Евразии. –
Айткулова Н.Л. Понятие ”аип” в обычном праве казахов //
Алаш – Орда. Сборник документов. – Алма-Ата, 1992.
Алимжан К.А. Обычное право и другие формы права. //
Алимжан К.А. Суд биев как обычно-правовое учреждение и институт
Апполова Н.Г. Присоединение Казахстана к России в 30 –
Артыкпаев Ж.О. Казахское общество: традиции и инновации. – Карагнада,
Асфендияров С. История Казахстана. – Алматы, 1993.
Жиренчин К.А. Политическое развитие Казахстана в конце XIX –
Зиманов С., Эсеров Н. Казак, одет гурып зандарына шариаттып
Зиманов С.З. В.И. Ленин и советская национальная государственность в
Зиманов С.З. и др. Казахский революционный комитет. – Алма-Ата,1982.
Зиманов С.З. Конституция и парламент Республики Казахстан. – Алматы,
Зиманов С.З. Общественный строй казахов в первой половине XIX
Зиманов С.З. Политический строй Казахстана в конце XVII и
первой половине XIX века. - А-А, 1960.
Зиманов С.З. Россия и Букеевское ханство. – Алма-Ата, 1982.
Зиманов С.З. Теория и практика автономизации в СССР. –
Из истории казахов. Сборник. – Алматы, 1999.
Казахи. – Алматы, 1995.
Казахстан в начале XX в.: Методология, историография. Источниковедение. –
Касымбаев Ж. Государственные деятели казахских ханств (XVIII в.).- Алматы,
Кенжалиев З.Ж., Даулетова С.О. Казахское обычное право в условиях
Материалы по истории государства и права Казахстана. Вторая половина
Материалы по истории политического строя Казахстана. Т. 1. –
Материалы по казахскому обычному праву / Под общ. ред.
Материалы по казахскому обычному праву. Сб. 1 . –
Назарбаев Н.А. Казахстан 2030. – Алматы, 2000.
Назарбаев Н.А. На пороге XXI века. – Алматы, 1996.
Назарбаев Н.А. Пять лет независимости. – Алматы, 1996.
Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного
62